José Recko – Ruth Bracke - Alaska

Vrouwen aan het woord
“Women today prove that – if anyone still needed
proof – they are doers, achievers, thinkers, innovators,
leaders and problem-solvers. And we need each and
every woman to lend entrepreneurial skill and energy
to meeting the global challenges of this new century.”
(Hillary Clinton) Tekst: Gerda Baeyens
Panelgesprek met Gert Van Garsse – Nathalie Depuydt – José Recko – Ruth Bracke – Lut Draye
– Cindy Dhondt – Barbara Vanhuysse – Lieve Nelissen – Evelien Vanhaverbeke *
8

9
De meerderheid van de universiteitsstudenten is van het vrouwelijke geslacht
en hun studieresultaten zijn ook nog eens beduidend beter dan die
van hun mannelijke collega-studenten. Eens de opleiding voltooid, stromen
deze ambitieuze en slimme vrouwen vlot het bedrijfsleven in. Logischerwijze
zou men verwachten dat een flink aantal na een paar jaar deel
uitmaakt van de bedrijfstop. Maar wat blijkt? Het overgrote deel van bedrijven,
organisaties en raden van bestuur wordt geleid door een man!
Laten vrouwen zich onvoldoende voorstaan op hun kwaliteiten? Beheersen
zij te weinig de strategische spelregels? Brengt de door de overheid
ingestelde quota van vrouwelijke bestuurders in beursgenoteerde ondernemingen
soelaas? Of kan men in dat geval beter van ‘positieve discriminatie’
gewagen? We peilden bij negen vrouwelijke professionals- van
verschillende leeftijden en uit diverse sectoren - naar de kansen, uitdagingen
en valkuilen van vrouwelijke ondernemers. Het werd een geanimeerd
en bovenal eerlijk gesprek. Eigenlijk weerspiegelde het perfect hoe vrouwelijke
ondernemers anno 2012 in de bedrijfswereld staan: open, empathisch
en met respect voor elkaar.
MANNENBAstioNs
Op de vraag wat het ondernemerschap zo aantrekkelijk maakt, was het antwoord nog vrij unaniem: ‘vrijheid’,
‘flexibiliteit’, ‘creativiteit’ en ‘de uitdaging om zelf verantwoordelijk te zijn voor hoe het loopt’. Maar
bij een aantal stellingen bleken de dames toch wel (flink) van mening te verschillen:
Stelling: “Vrouwelijke ondernemers moeten zich extra bewijzen“
“ Volgens mij is het geen kwestie van ‘bewijzen’, zegt Gert, vrouwen hebben gewoon een andere aanpak
dan mannen. Zij benaderen een probleem of situatie rustiger, nemen meer de tijd om te luisteren en denken
op lange termijn.”
“Dat empathisch vermogen verklaart voor een deel waarom de meeste vrouwen kiezen voor HR of voor de
dienstverlenende sector.” (Nathalie)
“Dat laatste vind ik toch eerder een cliché, riposteert Lut. Met mijn bedrijf heb ik immers vooral te maken
met een mannenwereld. Bovendien is die wereld van timmermannen, houthandelaars, aannemers, drukkers
etc. ook nog eens vrij conservatief. Toch vind ik dat ik in die wereld goed mijn ‘mannetje’ sta. Wat niet wegneemt
dat ik op een bepaald moment toch heb besloten om ‘mevrouw’ in mijn e-mailadres op te nemen. Als
ik de telefoon opnam, voelde ik te vaak een schrikreactie aan de andere kant ‘oei, het is een vrouw!’. Je wilt
niet weten hoe dikwijls ik ‘daar spreekt u mee’ moest antwoorden op de vraag of men met de zaakvoerder
kon spreken.”

“Dat probleem heb ik ook, valt José haar bij. Komt nog bij dat ik een nogal
zware stem heb. Eigenlijk verwachten klanten nog altijd dat de zaakvoerder
een man is. Dat is zeker het geval in landen met een machocultuur. Dat heb
ik zelf ervaren. In Italië bijvoorbeeld vinden de arbeiders van de fabriek het
blijkbaar nog altijd moeilijk als een vrouw hen komt vertellen hoe het stiksel
van schoenen moet gebeuren.”
“Ik heb de indruk dat vrouwen meer dan hun mannelijke pendant anderen
moeten overtuigen van hun kwaliteiten” (Lieve)
“Terwijl het leiderschapsprofiel van mannen en vrouwen toch grotendeels
hetzelfde is, stelt Nathalie. Iemand die leiding geeft moet resultaatgericht
zijn, een doorzetter, besluitvaardig en op lange termijn strategisch kunnen
denken. Vrouwen hebben die eigenschappen net zo goed als mannen. Als
ze die bovendien aanvullen met de sociale vaardigheden die vrouwen eigen
zijn, maakt het hen als leidinggevende nog sterker.”
“Dat klopt, maar dan moeten mannen onze ‘mannelijke’ leiderschapskenmerken
ook erkennen en vrouwen binnenlaten in hun mannenbastion.” (Cindy)
En deze uitspraak bracht ons meteen bij de volgende stelling:
“Vrouwen worden onderschat door mannen” (Of treden zijzelf te weinig
op de voorgrond?)
“Het gaat erom dat mannen op het juiste moment het vrouwelijke potentieel
zien, gaat Cindy verder.”
“Ja, maar vrouwen moeten zelf ook de knop omdraaien en hun denkwijze
veranderen. Er veel meer staan. Bewust zijn van hun kwaliteiten, weerlegt
Ruth.”
“Probleem is dat vrouwen in organisaties minder politiek bezig zijn. Zij vinden
het minder nodig om zich te positioneren en denken (te) vaak ‘als ik
goed ben, zien de anderen dat ook wel’.” (Nathalie)
“Vrouwen zullen bijvoorbeeld niet snel zelf om loonsverhoging vragen, stelt
Lieve. ‘Als ik het verdien, zal ik het wel krijgen’, redeneren zij. Wat ook een
correcte stelling is.”
“Eigenlijk komt het neer op ‘erkenning’ krijgen.” (Cindy)
Van links naar rechts: Ruth, Evelien en Lut
‘Klanten ver-
wachten een
man’
10

11
Van links naar rechts: José, Nathalie en Gert
“Maar waarom hebben we erkenning van anderen nodig? Als we overtuigd
zijn van onze eigen waarde, van ons kunnen en onze kwaliteiten, hebben we
de erkenning van anderen niet nodig. Vrouwen zitten gewoon met een erfenis
uit het verleden waarbij je in eerste instantie iemands partner of moeder bent,
maar waarbij je niet je eigen geschiedenis als norm neemt.” (Ruth)
“Wat die eigenwaarde betreft, denk ik dat het toch ook een beetje afhangt
van de sector of het vakgebied waar je voor kiest. Bij studenten die een
medische opleiding volgen wordt die eigenwaarde eerder benadrukt en dat
geldt zowel voor mannelijke als vrouwelijke studenten. Zij worden bewust
gemaakt van het feit dat zij vaak moeten (kunnen) beslissen over leven en
dood.” (Lut)
“Wat mij persoonlijk stoort zijn al die awards voor vrouwelijke ondernemers!
Die mogen ze van mij zo snel mogelijk afschaffen. Over een award
voor de ‘mannelijke’ ondernemer van het jaar hoor je toch ook niet? Pas als
die positieve discriminatie verdwenen is, is er sprake van volledige gelijkwaardigheid.”
(José)
GELiJk WERk, GELiJk LooN?
Stelling: “Gelijk werk wil niet per se zeggen ‘gelijke verloning’”
“Het is moeilijk om dat te beoordelen, vindt Nathalie; er zijn zo veel factoren
waarmee je rekening moet houden bij het vergelijken van lonen: het
werkrooster, de cao, de sector, anciënniteit…”
“Maar als het al het geval is, vrees ik dat het vooral voor de leeftijdscategorie
van 25 tot 30 geldt.” (Evelien)
“Tiens, ik heb juist het gevoel dat er vandaag de dag minder verschil in verloning
is dan vroeger…” (José)
“Maar heeft het ook niet te maken met het feit dat mannen eerder op tafel
slaan en zelf met hun voorwaarden komen terwijl vrouwen een meer afwachtende
houding aannemen?” (Gert)

“Mannen zijn inderdaad meer vragende partij dan vrouwen,
beaamt Evelien, bijgevallen door de andere Alaska-vennoten
Lieve, Cindy en Barbara.”
“Dat heeft soms met factoren te maken waarvan je vooraf
niet op de hoogte bent. Stel dat een mannelijke sollicitant
weet dat het bedrijf al een tijd op zoek is naar iemand met
zijn profiel. In een dergelijke situatie kan hij het zich permitteren
om met eisen te komen. Als een vrouw een jaar
later voor dezelfde functie solliciteert, is de nood wellicht
minder groot. En als ze zich dan ook nog eens afwachtend
opstelt….” (Nathalie)
VRouWENquotA
Stelling: “De vrouwenquota is een goed initiatief van de
overheid”
“Dat meer vrouwen in raden van bestuur moeten komen is
een feit. Maar moet dit opgelegd worden door een quota?”
(Lut)
“Ik vind van wel. Er zijn meer bekwame vrouwen dan mannen,
want er zijn meer vrouwen dan mannen met een universitair
diploma; dan moeten er toch wel een aantal in een raad
van bestuur geraken! Ik ben bang dat er zonder quota niets
verandert, dat het onevenwicht blijft bestaan.” (José)
“Maar is het wel fair om mannen de schuld te geven van
het feit dat er een tekort aan vrouwelijke bestuursleden is?
Volgens mij gaan we het probleem niet oplossen met quota.
We hebben gewoon meer vrouwen nodig die in hun kracht
gaan staan.” (Ruth)
Ik ben inderdaad ook van mening dat een quota positieve
discriminatie is.” (Cindy)
“Maar quota kunnen wel een groeiproces op gang brengen.”
(Gert)
“Jammer dat we zo in vakjes denken… Als de tien beste bestuursleden
mannen zijn, dan is het logisch dat er tien mannen
in de raad van bestuur komen. Maar het omgekeerde
moet ook kunnen en dat zie ik nog niet zo gauw gebeuren…”
(José)
“We zitten nu eenmaal in een overgangsfase. Het is jammer
dat er zoiets als quota moeten worden opgelegd, maar het
kan wel helpen om de bewustwording bij zowel mannen als
vrouwen te doen toenemen. In Scandinavië zijn vrouwen
veel meer vertegenwoordigd in de top van het bedrijfsleven
maar daar is het systeem er ook op ingericht.” (Gert)
“Ik sprak onlangs met Miet Smet en in dat gesprek werd mij
duidelijk hoezeer de uiterlijke omstandigheden voor vrouwen
in positieve zin veranderd zijn. Een vrouw heeft mogelijkheden
genoeg om zich te manifesteren, maar ze moet wel
zelf haar plaats opeisen” (Ruth)
“Vrouwen zijn inderdaad vaak te weinig “zichtbaar’ en worden
daarom ook vaak niet gekozen. Zij durven zichzelf niet
goed te verkopen. Ik vrees dus dat dat type vrouw in een raad
‘Mannen zijn meer
vragende partij’
‘Zonder quota veran-
dert er niets’
‘Jammer dat we zo in
vakjes denken’
‘Vrouwen zijn te weinig
zichtbaar’
12

13
Van links naar rechts: Lieve, Barbara en Cindy
van bestuur net zo min zichtbaar zal zijn.” (Barbara)
“Toch is ook dit weer bedrijfsafhankelijk, stelt Nathalie. De leden worden gekozen vanuit de raad van
bestuur. Als daar ruimdenkende mannen in zetelen, zullen ze makkelijker voor een vrouwelijk bestuurslid
kiezen; heb je echter te maken met conservatieve geesten, dan zal het een stuk moeilijker worden al is de
vrouwelijke kandidaat nog zo goed.”
VRouWVRiENDELiJkE MAAtREGELEN
Stelling: “Door alle sociale maatregelen zorgen vrouwen voor minder bedrijfscontinuïteit”
“Wat mij stoort is dat het vaak als een verkeerde zet wordt gezien als een vrouw haar carrière een tijdje ‘on
hold’ zet voor het gezin.” (Ruth)
“Als het haar eigen keuze is, is daar niets verkeerds mee. Alleen heb ikzelf ondervonden dat een paar maanden
‘eruit zijn’ toch wel voor een achterstand kan zorgen. Toen ik uit zwangerschapsverlof terugkwam, leek
het wel alsof ik een eeuwigheid weg was geweest. Ik had het gevoel dat er ontzettend veel was veranderd en
dat ikzelf was blijven stilstaan…” (Cindy)
“Het is een kwestie van prioriteiten stellen. De verantwoordelijkheid nemen voor de opvoeding van je kinderen,
kan op een bepaald moment als de voornaamste prioriteit aanvoelen.”(Lut)
“Maar hoe vul je ‘opvoeding’ in?” (Cindy) (waarna zich een levendige discussie ontspint over ‘quality time’,
de aan(af)wezigheid van mannen op ouderavonden enzovoort)
“Overigens is het zo dat de hedendaagse mannen meer bezig zijn met het ‘papa’ worden dan de vroegere
generaties.” (Nathalie)
Is er ook een merkbaar verschil tussen de oudere en jongere generatie vrouwen?
“Ik denk dat het afhangt van de levensfase waarin je je bevindt. Met jonge kinderen zal je als vrouw sneller
een schuldgevoel hebben als je voor je carrière gaat.” (Nathalie)
“Als je wat ouder bent, is het inderdaad makkelijker om carrière te maken. Al is het alleen al omdat je dan
flexibeler bent… Overigens, een time-out nemen om voor de kinderen zorgen, en daarna weer carrière maken,
is perfect mogelijk. Daar kan ik over meespreken.” (Lut)

“Het heeft ook te maken met maturiteit. Ik merk dat vrouwen in een dergelijke context vaak de mannelijke
strategie gaan kopiëren omdat ze denken dat dit de goede is. Toegegeven, het is niet simpel om in een dergelijke
context trouw te blijven aan je vrouwelijke strategie en daarom doen we vaak een copy-paste van
het mannelijke gedrag… maar eigenlijk past dat jasje ons niet. We wringen ons in een jas die de onze niet
is. Met ouder worden, nemen je zelfvertrouwen en het vertrouwen in je eigen strategie toe. Vrouwen hebben
bovendien de eigenschap om mee te deinen, om vloeiend bezig te zijn en die kracht moeten we meer naar
boven halen.” (Ruth)
“We moeten inderdaad meer durven vertrouwen op onze befaamde intuïtie.” (Cindy)
“Het contact met je vrouwelijke aard vasthouden en ons minder spiegelen aan onze omgeving. Er moet meer
evenwicht komen tussen onze mannelijke en vrouwelijk pool, een re-balance tussen fe-male, want tot nu toe
is de mannelijke kant altijd sterker. Niet alleen bij mannen maar ook bij vrouwen.” (Ruth)
“Dit evenwicht vinden is ook weer een groeiproces.” (Lieve)
Zelfs na het afronden van de discussie blijven de dames nog een tijd lang ervaringen uitwisselen en
elkaar van advies voorzien. Want zoals een van de deelneemsters opmerkte: “vrouwen zijn toch vooral
teamspelers”. Misschien strookt het niet met de mannelijke strategie maar als je het teambelang voor
ogen houdt, win je uiteindelijk op lange termijn. En is dat niet waar vrouwen zo goed in zijn, in langetermijndenken?
* Gert Van Garsse (Houttequiet) (Klant Alaska Antwerpen-Waasland): verantwoordelijk voor alle HR-
gerelateerde zaken in het familiebedrijf dat 65 medewerkers te werk stelt en dat geleid wordt door haar man
en een neef. De derde generatie Houttequiet runt twee garages (Temse en Beveren) en een carrosseriebedrijf.
Nathalie Depuydt (Klant Alaska Antwerpen-Waasland): zelfstandig HR Business Partner. Helpt tal van
bedrijven in verschillende sectoren (automotive, metaalconstructiebedrijven, textielsector, dienstverleners
…) bij onder meer aanwerving en selectie, organisatiestructuur enz.
José Recko (Aldes nv) (Klant Alaska Hasselt): Gaf meer dan tien jaar geleden het lesgeven op om haar
eigen zaak te beginnen: importeert schoenen (uit Italië, Spanje, Zwitserland) in de BENELUX en ontwerpt
twee eigen merken. Is fin de carrière (zegt zijzelf) want heeft haar zaak onlangs verkocht. Gedurende een
aantal jaren blijft ze nog op de achtergrond aanwezig. Bovendien gaat ze door met het ontwerp van haar
eigen merken.
Cindy Dhondt: vennoot binnen Alaska Waasland / Barbara Vanhuysse: vennoot Alaska Kortrijk-Ieper /
Evelien Vanhaverbeke: vennoot Alaska Gent / Lieve Nelissen: vennoot Alaska Hasselt (en echtgenote van
Serge Mesotten, eveneens vennoot)
Lut Draye (De & D CONSULT) (Alaska Hasselt): Master in Total Quality Management. Was gedurende 25
jaar kwaliteitsverantwoordelijke in een Hasselts Ziekenhuis. Werkte vervolgens bij het ‘Centrum Kwaliteitszorg
Hasselt’ en begon tien jaar geleden met haar eigen advies- en consultancybureau ‘De & D CONSULT’
waarbij zij bedrijven adviseert omtrent het gebruik van duurzame producten (in het bijzonder hout en papier)
Ruth Bracke (Fe-male Coach) (Klant Alaska Gent): als business & life coach, gespecialiseerd in persoonlijke
ontwikkeling & vrouwelijk leiderschap, helpt ze bedrijven en personen een evenwicht te vinden.
14