festival programma oktober november 2011

Tips uit de Festivalagenda:
Economisch programma, do 6 okt 2011
Netherlands-Brasil Business Meet 2011 p. 37
Contemporary Art Museum in Niterói van Oscar Niemeyer (foto Su Tomesen)
bepaalde openbare universiteiten.
Natuurlijk zit een puber als Bia eigenlijk liever
achter de computer, op Facebook, op Orkut
(een soort Braziliaanse Hyves), teksten te
schrijven, te chatten met haar vriendinnen,
over welke film ze heeft gezien, of over
de laatste clip van Lady Gaga. “Wij zitten
allemaal op Facebook”, zegt ze.
Bia Luna is wellicht het gezicht van het
nieuwe Brazilië: optimistisch, gemotiveerd,
technologisch bij de tijd, met vertrouwen
in zichzelf en in haar land. Het Brazilië van
2011 is een land waar ook armen durven te
dromen van betere levens en verder durven
te kijken dan de toppen van de bergen waar
hun sloppenwijken op zijn gebouwd. Het is
een land waar zo’n 30 miljoen mensen de
afgelopen zeven jaar zijn toegetreden tot de
opkomende middenklasse. Inmiddels bestaat
deze groep uit 90 miljoen mensen, de helft
van de landelijke populatie.
Van hyperinflatie naar
begrotingsdiscipline
Bia Luna werd een jaar geboren nadat de
Braziliaanse president Fernando Henrique
Cardoso in 1995 aan de macht kwam.
Cardoso was de president die het fundament
voor de economische stabiliteit in het land
heeft gelegd.
Brazilië had begin jaren negentig een
turbulente tijd achter de rug. In die periode
Openbare Bibliotheek Amsterdam,
za 1 okt t/m wo 30 nov
Streets of São Paulo - Foto’s van
Bas Losekoot p. 39
kwam het woord begrotingsdiscipline niet
in de vocabulaire van de overheid voor.
Hyperinflatie hield het dagelijks leven in een
wurggreep. In de eerste negen jaar na de
terugkeer naar de democratie (Brazilië was
een dictatuur van 1964 tot 1985) kende
het land drie verschillende munten. In 1994
bereikte de inflatie een record van meer dan
2.000 procent.
Daarmee behoort Bia Luna ook tot de
generatie die nooit hoge inflatie heeft gekend,
een karakteristiek die oudere generaties juist
getekend heeft. Alleen al terugdenken aan
die onzekere tijden doet bijvoorbeeld Bia’s
vader Alexandre (32) de koude rillingen over
de rug lopen. Hij zegt: “Ik was nog jong, maar
ik herinner me hoe moeilijk iedereen het had
in die tijd. Elke keer als je geld had, ging je
er snel iets mee kopen. Je wist maar nooit
hoeveel het de volgende dag waard zou zijn.”
Alexandre Luna is een bedachtzame man die
er met zijn brilletje, poloshirt en spijkerbroek
uitziet als een student van in de twintig. Hij
is lid van de Evangelische Kerk, de snelst
groeiende kerkgemeenschap in het land.
Zijn kerk ligt aan de voet van de favela. Daar
leren de mensen vooral dat hard werken een
deugd is, drinken en roken een zonde is en
geloof in God tot een beter leven leidt.
Luna werd volwassen met de real, de
munteenheid die symbool staat voor de
economische stabiliteit, in 1994 door
Foam, vr 2 sept t/m wo 26 okt
Foam 3h: Breno Rotatori p. 35
Melkweg, vr. 28 oktober
Morrinho - Favela’s buitenspel? p. 38
Ethanol
Brazilië is een van de voorlopers op het
gebied van gebruik van biobrandstoffen.
In de jaren zeventig moest Brazilië zo’n
80 procent van zijn olie importeren uit het
buitenland. Om die afhankelijkheid van het
buitenland te verminderen, introduceerde
de staat, destijds de militaire dictatuur, een
nationaal programma dat de productie
van ethanol moest stimuleren. Een van de
onderdelen was dat benzine 22 procent
ethanol moet bevatten.
Door de jaren heen is Brazilië ethanol,
gemaakt van suikerriet, blijven produceren.
In 1974 werd op de Braziliaanse markt de
Fiat 147 gelanceerd die alleen op ethanol
reed. Eind jaren tachtig gebruikte de
overgrote meerderheid van de auto’s
voornamelijk ethanol. Groeiende ethanoltekorten
in de jaren negentig brachten
verandering in dit beeld. Tegenwoordig
hebben bijna alle auto’s, van Japanse,
Italiaanse tot Amerikaanse merken, een
flex-motor. Dat betekent dat ze op benzine,
ethanol of een mix van beide kunnen rijden.
Ethanol is doorgaans goedkoper dan
benzine en in Brazilië wordt deze brandstof
op zijn goedkoopst geproduceerd. Maar
wat vooral geldt: de biobrandstof is veel
schoner. De uitstoot van broeikasgassen is
90 procent lager dan die van benzine. En
daarmee loopt Brazilië ver voor op de rest
van de wereld.
promotiebijlage bij de Volkskrant van 17 september 2011 11