Dossier verslaving en verslavingszorg Achtergrondstudie bij ... - Rvz

More documents

Recommendations

Info

worden representatief zijn voor de gehele groep verslaafden. Van sommige groepen verslaafden zijn sowieso weinig gegevens bekend, zoals medicijnverslaafden en er is weinig cijfermatig materiaal over groepen waarvan men vermoedt dat er onder die groep een verslavingsprobleem bestaat, maar waar geen hulpvraag bestaat. Daarnaast zijn de meeste cijfers gemiddelden, die vele nuances doen verdwijnen. In onderstaand hoofdstuk wordt gepoogd een beeld te schetsen van de maatschappelijke positie van verschillende groepen verslaafden, deels aan de hand van bestaand empirisch materiaal, deels aan de hand van ervaringen uit de hulpverlening aan verslaafden. Een uitgebreid overzicht van de kenmerken van verschillende verslaafden is opgenomen achter in dit hoofdstuk in de paragraaf met profielen. Richtlijn zijn de hiervoor genoemde dimensies van integratie. Na een algemene beschrijving zullen achtereenvolgens alcohol- en drugsverslaafden aan bod komen. Niet van alle groepen is even veel (empirisch) materiaal bekend. Verslaafden functioneren vaak nog net als iedereen binnen verschillende sociale verbanden. Ze hebben een gezin, wonen in een buurt en hebben een werkgever. Als de verslaving dominant wordt gaat het gedrag dat daar bij hoort overheersen. Een groep verslaafden kan dan problemen in relaties en overlast voor de omgeving veroorzaken en kan met de politie in aanraking komen. Verder is het goed mogelijk dat hij niet meer kan functioneren op zijn werk. Hieronder volgt een schets van de positie van de verslaafden. Hierbij wordt opgemerkt dat er sprake is van een sterke stereotypering. In de werkelijkheid is er veel meer variatie in de groepverslaafden. Verslavingsgedrag is niet zomaar herkenbaar. Algemene kenmerken van verslavingsgedrag zijn: een teruggetrokken leven leiden, onechte emoties naar anderen toe, financiële problemen, ontkenning en verberging, bij ontdekking het voortdurend blijven uiten van de intentie te stoppen of minderen zonder het te doen, het maken van verontschuldigingen en doen van beloften, de schuld bij anderen leggen, moeite met verantwoordelijkheid, preoccupatie met het verslavingsmiddel, geloofwaardige uitleg proberen te geven voor het gedrag, bagatelliseren, van gelegenheden gebruik maken. Afhankelijk van de situatie, het verslavingsmiddel en de persoon treedt tijdelijke onderdrukking op in normen en waarden, hetgeen kan leiden tot het afglijden naar onverschilligheid, apathie en verloedering. Slechte eigenschappen krijgen steeds meer de overhand, goede en slechte eigenschappen worden beide ten dienste gesteld van de verslaving. In een vergevorderd stadium bestaat verslavingsgedrag veelal uit liegen, stelen, manipuleren, crimineel gedrag, gebrek aan verantwoordelijkheid, kinderlijkheid, egocentrisme, superioriteitsgevoelens, magisch denken en toneelspelen. De gevolgen voor het gedrag van de betreffende verslaafden zijn een lage zelfwaardering, 18 Dossier verslaving en verslavingszorg
vijandigheid naar de omgeving toe, neerslachtigheid, angst, snel geïrriteerd en verongelijkt zijn, gedachten over de dood en zelfdoding, veel somatische klachten, weinig adequaat denken en handelen, agressie, criminaliteit en zelfbeschadiging (Neeteson, 1994). 3.2 Alcoholverslaafden De grootste groep verslaafden in Nederland zijn de alcoholverslaafden. Bijna 650.000 mensen drinken dagelijks ten minste acht glazen alcoholhoudende drank. Onder hen zijn ongeveer 320.000 personen die minstens twaalf glazen alcoholhoudende dranken consumeren. Van deze laatste groep drinkt iets meer dan 180.000 mensen gemiddeld zestien glazen per dag. Het aantal mensen dat kampt met problemen als gevolg van langdurig, overmatig drinken wordt geschat op 350.000. Er zijn 185.000 zware alcoholisten. Het is niet mogelijk om personen, uitsluitend op basis van de hoogte van hun gemiddeld alcoholgebruik te classificeren als probleemdrinker, excessieve drinker of alcoholist (De Zwart et.al., 1996). In dit rapport is een alcoholverslaafde iemand die minimaal acht glazen alcohol per dag drinkt, een verhoogde kans heeft op gezondheidsschade en problemen heeft met het maatschappelijk functioneren. Conform die definitie zijn er in Nederland ongeveer 350.000 alcoholisten. Maar 5,1% van de alcoholverslaafden komt in de categoriale verslavingszorg terecht. De overige alcoholverslaafden kunnen wel met de gezondheidszorg in contact komen, maar dan met een somatische klacht als aanleiding (leverproblemen e.d.). Het is daarom vooral bij alcoholverslaafden moeilijk om iets over algemene kenmerken te zeggen. Het profiel dat er op basis van de LADIS-gegevens is gemaakt van de alcoholverslaafde laat zien dat het grootste deel van de alcoholverslaafden van het mannelijk geslacht is. Het percentage vrouwelijke alcoholcliënten neemt echter wel toe. In 1988 was een op de vijf cliënten vrouw, in 1996 was dat een op de vier. Hoewel de gemiddelde leeftijd van alcoholcliënten vrij hoog is (39,6 bij mannen en 42,3 bij vrouwen) blijkt dat er een toename is in problematisch en excessief drankgebruik onder jongeren tussen de 16 en 24 jaar (Bongers, 1998). Dit wordt onderschreven door verschillende hulpverleners die in het kader van dit advies zijn geraadpleegd. Het grootste deel van de populatie alcoholcliënten is autochtoon. 1e dimensie - sociaal-economische positie Hoewel het opleidingsniveau van alcoholcliënten tussen 1988 en 1996 gelijk opgegaan is met de stijging van het opleidingsniveau van de Nederlandse bevolking, is het aantal mensen dat zich aandient met alcoholproblemen relatief laag opgeleid. Uit onderzoek in Rotterdam bleek een hoge opleiding Dossier verslaving en verslavingszorg 19
Page 1 and 2: Dossier verslaving en verslavingszo
Page 3 and 4: Voorwoord Het Dossier verslaving en
Page 5 and 6: Inhoud 1 Achtergrond, begrippenkade
Page 7 and 8: 1 Achtergrond, begrippenkader en op
Page 9 and 10: uitgebreide samenvatting gegeven va
Page 11 and 12: (drugs)verslaving vooral een zingev
Page 13 and 14: Figuur 2.2 Het middel als oorzaak v
Page 15 and 16: eleid met betrekking tot sociale as
Page 17: 3 Maatschappelijke positie verslaaf
Page 21 and 22: aangemoedigd. Op televisie wordt re
Page 23 and 24: 1e dimensie - sociaal-economische p
Page 25 and 26: Profiel alcoholverslaafde ondersche
Page 27 and 28: 4 Vraag 4.1 Inleiding In dit hoofds
Page 29 and 30: sommige gevallen, menen enkele hulp
Page 31 and 32: heroïne- en cocaïneverslaafden, a
Page 33 and 34: Naast dit als positief ervaren effe
Page 35 and 36: 1 miljard gulden. De gemiddelde kos
Page 37 and 38: 4.4 Vraag van de samenleving De maa
Page 39 and 40: De Landelijke Stichting Ouders van
Page 41 and 42: sinds 6 mei 1998 ingevoerd, de SOV
Page 43 and 44: 5 Aanbod 5.1 Inleiding In dit hoofd
Page 45 and 46: Gemeentelijke Gezondheidsdienst Ned
Page 47 and 48: 5.3 Hulp vanuit de categoriale vers
Page 49 and 50: Instelling voor ambulante verslavin
Page 51 and 52: 1999). Maatschappelijke drugshulpve
Page 53 and 54: steeds duidelijker aandachtspunt ge
Page 55 and 56: Figuur 5.4 Absolute aantallen opnam
Page 57 and 58: 1996). De vormgeving van taakstraff
Page 59 and 60: esocialisatie) hier niet genoemd wo
Page 61 and 62: APZ erkende afdeling verslavingszor
Page 63 and 64: kwaliteitsbeleid (CAD Drenthe, 1998
Page 65 and 66: terwijl deze combinatietherapieën
Page 67 and 68: - Strafrechtelijke opvang van versl
Page 69 and 70:
De hulpverleners werken op hun eige
Page 71 and 72:
Dossier verslaving en verslavingszo
Page 73 and 74:
Figuur 6.1 Organisatievormen in de
Page 75 and 76:
3. f 5,0 miljoen AWBZ (o.b.v. Subsi
Page 77 and 78:
door de Wet Ziekenhuisvoorzieningen
Page 79 and 80:
De erkende capaciteit is natuurlijk
Page 81 and 82:
oplevert als de 'goedkoopste' klini
Page 83 and 84:
elatief snelle veranderingen van de
Page 85 and 86:
Figuur 6.4 geeft een grafische weer
Page 87 and 88:
nog gebonden aan een inspanningsver
Page 89 and 90:
De CAD’s worden betaald voor de p
Page 91 and 92:
andvoorwaarde: het afstemmen van de
Page 93 and 94:
Dossier verslaving en verslavingszo
Page 95 and 96:
In de nota stelt de regering dat dr
Page 97 and 98:
- een herijking van de bestuurlijke
Page 99 and 100:
De minister deelt mee dat zij overl
Page 101 and 102:
Noten 1 De maatschappelijke drugshu
Page 103 and 104:
verslavingszorg; - omvang van de ov
Page 105 and 106:
Bijlagen Bijlage 1 - Actueel overzi
Page 107 and 108:
Bijlage 1 Actueel overzicht van de
Page 109 and 110:
Bijlage 2 Literatuur Adviescommissi
Page 111 and 112:
GGZ Nederland. Drang op maat: vijf
Page 113 and 114:
NZi. Instellingen van intramurale g
Page 115 and 116:
Trimbos-instituut. Smartdrugs, smar
Page 117:
Zwart, W.M. de en A.L. Wamel van. J
show all

Dossier verslaving en verslavingszorg Achtergrondstudie bij ... - Rvz

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?