UIT EN OVER DE MINAHASA. " - Books and Journals

416 BESTUUR.
der rechtsbedeeling in Xederlandsch-Indië» *) als voorbeeld van
een volksbesluit genoemd en opgenomen in den Adatrechtbundel
III *) was, zooals mr. J. C. Kielstra ^) zeer terecht opgemerkt
heeft in het vergeetboek geraakt; de daarin voorkomende wijzigingen
der oude adat worden, naar mijn persoonlijk onderzoek,
slechts gedeeltelijk met name ten aanzien van het huwelijksgoederenrecht
door de bevolking nageleefd.
Waar dus op het stuk van regeling de negri nog verre ten
achter is bij de dorpsgemeenschappen elders in den Archipel, is
natuurlijk ook van adatstraffen, zooals die op Bali, Java en Sumatra's
Westkust voorkomen, hier niets te bespeuren. Mogelijk hebben
zij vroeger wel bestaan; zoo moet naar verhaald, wel eens van
negorij-wege boete bedreigd zijn geweest tegen zonder waarschuwing
naderen van badplaatsen en andere overtredingen tegen
de goede zeden.
In de weinige dorpsregelingen zoekt men tevergeefs naar zuivere
adatinkomsten, die op Sumatra's Westkust, in Zuid-Sumatra en
Bali, een basis vormden voor niet onbeteekenende dorpskassen,
die hier slechts zeer sporadisch voorkomen en dan nog alleen
bestaan van de opbrengst van klappertuintjes, nooit van adatinkomsten.
Slechts zelden wordt voor het een of ander algemeen
negorijbelang na beraadslaging met de ingezetenen eene hoofdelijke
bijdrage, op Java oeroenan, op Sumatra's Westkust o e wang
hioeran, hier kolët (Ml.) of roe'koep (Tt.) het laatste speciaal
voor begrafenissen, genoemd, gevraagd.
Ook aan andere bezittingen dan geld is de negri arm. De
negorijgronden (tanah kalakéran negri Ml.) behooren wel tot de
belangrijkste. De meeste ontstonden door gezamenlijke ontginning
van de oorspronkelijke vestiging; vervreemding van dien grond
is volgens de adat verboden. Zeer veel waarde voor de negorij
hebben die gronden thans niet.
De adat zegt toch, dat de ingezetenen (soms ook wel alleen
de kerndorpers) het recht hebben om dien grond met toestemming
van den hoekoem-toewa zonder eenige betaling of vergoeding
te bewonen en te beplanten; zelfs kan dit recht, indien
het een duurzaam karakter draagt vererven en ten overstaan
') Zie daar blz. 44 noot. '
2) Blz. 177 e. v.
>) Tijdschr. B.B. deel 47, 1914, blz. 261... en prof. C. van Vollenhovenin
zijn Adatrecht van Nederlandsen Indië, aflevering 6.