UIT EN OVER DE MINAHASA. " - Books and Journals

398 BESTUUR.
wij aannemen, dat zij ontstaan is uit de door de Spanjaarden
aan de stamhoofden verleenden titel van hoekoem (ten rechte:
oekoeng) major (groot hoofd). Na de z.g. »toeloengan« d.i. de
hulpverleening in den Java-oorlog, heeft de Regeering aan districtshoofden,
die hulptroepen aangevoerd hadden dezen titel van Majoor
verleend; daarna is het een onderscheidingstitel geworden.
Ook werden de districtshoofden met allerlei waardigheidsteekenen
(den stok met gouden en zilveren knop en een zonnescherm)
begiftigd, terwijl zij als eerbewijs recht hadden >bij gezamenlijke
vergadering* een saluut van negen schoten te ontvangen, zelfs
werden de districtshoofden die den stok met gouden knop voerden,
met een kapitein of luitenant der landmacht gelijkgesteld.
Hoewel het Gouvernement aldus het aanzien der hoofden
verhoogde, toch beschouwde men hen volkomen als volkshoofden
d.w.z. als door het volk zelf gekozen en bezoldigde hoofden.
Zoowel de volkskeuze of beter: volkselectie *) als de bezoldiging
waren echte aloude adatinstellingen.
De verkiezing van den »kapala balak« werd zooals Resident
Wenzel in zijne hoogstbelangwekkende, door 'Riedel in het
Tijdschrift voor T. L. en V. deel 18 gepubliceerde Memorie (bl. 525)
omtrent de toestanden in de Minahassa in 1825, mededeelt,
zooveel mogelijk overgelaten saan de gezamenlijke Hoekoems
(ten rechte: Oekoengs) van het district", doch eene aanwijzing
met algemeene stemmen door alle gezinshoofden van een uiteraard
niet al te groote walak, schijnt ook niet onbekend geweest te zijn.
Reeds toen moet het Europeesch bestuur invloed op de keuze
uitgeoefend hebben. Gewoonlijk was het hoofdschap erfelijk; de
oudste zoon (de »Majoor Moedah*) meestal reeds te voren als
hoekoem-kadoea in het district werkzaam, volgde den vader op.
Ook wat hunne inkomsten betreft waren »eerste en tweede
districtshoofden*, zooals de nu nog algemeen bekende titulatuur
der hoekoems-besar en-kadoewa luidt, afhankelijk van hunne
onderhoorigen. In de bovengenoemde Memorie is van die inkomsten
eene opsomming gegeven (zie blz. 532 en 533); de bijdragen
van de walak bestonden uit: gedeelten van jachtbuit of vischvangst,
van het buiten de walak met huizenbouwen verdiend loon (vooral
in Tondano); uit hulp bij aanleg, bewerkingen oogst van padituinen
') Vergelijk voor deze electie, die gewoonlijk met erfelijkheid van het ambt
gepaard gaat, prof. mr. C. van Vollenhoven. Het Adatreoht van Nederlandsen-
Indië I o.a. blz. 276, 412, 440, 449 465, 466, 483, en vooral 536-537.