20.08.2013 Views

November 2008 - Vaders Sellewie

November 2008 - Vaders Sellewie

November 2008 - Vaders Sellewie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Iedere maand met uitzondering<br />

van augustus kosteloos verstrekt<br />

aan leden en sympathiserende<br />

verenigingen.<br />

Jaargang 23<br />

Informatief maandblad<br />

voor het verantwoord verzorgen<br />

van uw aquarium, terrarium of vijver<br />

P309825<br />

november <strong>2008</strong><br />

Opgericht in 1966 Lid van B.B.A.T.<br />

Afgiftekantoor: 8500 KORTRIJK 1 afdeling II.<br />

Afzendadres: Martin Byttebier Kleine Brandstraat 12 8540 Deerlijk<br />

België/Belgique<br />

P.B.<br />

8500 KORTRIJK 1<br />

3/4574


Kokugyo Koi ' t Vi s ke<br />

De Breyne Peell aertstr aat 25<br />

8600 Diks muide Tel . : 051 50 42 37<br />

SPECI ALI TEI T: JAPANSE KOI<br />

Open:<br />

10.00u. tot12.00u. en13.30u. tot18.30u. Op zat er dag van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u. en 1 4. 00 u. t ot 1 8. 00 u.<br />

Zon dag en f eest dagen van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u.<br />

GE SL OTE N OP DI NS D AG www.tviske. be<br />

Gr a af B o u d e wij n I Xl aan 2<br />

8500Kortrijk (rechtoverderijkswacht) Tel . : 056/21 . 79. 90<br />

Fax.: 056/20. 51. 76<br />

de. kl okke. athene @telenet. be<br />

htt p: //www. deklokkeathene.be


Voorzitter<br />

Erik Vansteenkiste<br />

Langebrugstraat 4 bus 21, 8500 Kortrijk<br />

056 35 08 48<br />

erikvansteenkiste@skynet.be<br />

Secretariaat<br />

Donald Samyn<br />

Korenbloemlaan 1 5 , 8500 Kortrijk<br />

056 21 09 06<br />

donald.samyn@versateladsl.be<br />

Penningmeester-ledenadministratie<br />

Filip Willen<br />

Tolbeekstraat 1 1 , 8560 Wevelgem<br />

056 42 28 76<br />

filip.willen@telenet.be<br />

Bankrekening<br />

Argenta: 979-6236362-43<br />

Contactpersonen<br />

Zoetwater<br />

Gerrit Plovie 056 40 24 56<br />

gerrit.plovie@skynet.be<br />

Free Devos 056 44 48 1 6<br />

free . de .vos @telenet.be<br />

Zeewater<br />

Krist Hugelier 05 6 72 97 8 1<br />

krist.hugelier@scarlet.be<br />

Joachim Maes 056 40 39 99<br />

maes.joachim@telenet.be<br />

Vijvers<br />

Gilbert Lapere 056 35 84 19<br />

gilbert.lapere@telenet.be<br />

Terra riu m<br />

Geert Vandromme 056 71 82 07<br />

terrarium@aquatropica.be<br />

Verzending<br />

Kees Snoeren 05 1 30 47 0 1<br />

kees.snoeren@telenet.be<br />

Verantwoordelijke uitgever<br />

Martin Byttebier 056 77 59 27<br />

nightowl@scarlet.be<br />

De uitgever is niet verantwoordelijk voor de<br />

inhoud van de advertenties.<br />

Jaargang 22 – Januari 2007<br />

Lidgeld<strong>2008</strong> Lidgeld: € 22,-<br />

Lidgeld + Aquariumwereld: € 32,-<br />

Redactie<br />

Hoofdredactie<br />

Martin Byttebier 056 77 59 27<br />

redactie@aquatropica.be<br />

Redactiemedewerkers<br />

Jan Algoed 056 21 90 74<br />

jan.algoed@fulladsl.be<br />

Donald Samyn 056 21 09 06<br />

donald.samyn@versateladsl.be<br />

Webpagina<br />

http://www.aquatropica.be<br />

Lokaal<br />

"De Klokke"<br />

Boudewijn IX-laan 2, 8500 Kortrijk<br />

056 21 79 90<br />

de.klokke.athene@telenet.be<br />

http://www.deklokkeathene.be<br />

november <strong>2008</strong> – 1 –


Joachim Maes<br />

Het is afgelopen met 's avonds wat langer buiten te zitten om te<br />

genieten van de vijver, 's morgens vertrekken we weer in het<br />

donker naar het werk en de oprit ligt bezaaid met gevallen<br />

bladeren van bomen die zich tooien in de mooiste kleuren, ...<br />

ja, de herfst is in het land. Beetje onverwacht, zeker veel<br />

te vroeg, maar daar zal de gebrekkige zomer wel voor iets tussen<br />

zitten. We hebben de zonnebatterijen immers niet kunnen volladen en de<br />

lente is eigenlijk naadloos overgegaan in de herfst.<br />

Dedagenbeginnentekortenenvooraltekoelen.Wie'smorgensvroegeen<br />

frisse neus ophaalt, doet best al een trui aan. Met de stijgende energieprijzen<br />

wordt het naar verluid, voor veel huisgezinnen reken- en telwerk. In plaats van<br />

het gashendel een tandj e bij te draaien, wordt het uitkijken naar de nieuwe wintercollectie<br />

om een extra warme pull of trui aan te schaffen. En ook het elektriciteitsverbruik<br />

wordt best in de hand gehouden. Lichten niet nodeloos laten<br />

branden, de diepvries eens ontdooien en zuiver krabben, de wasmachine en<br />

droogkast wat meer laten draaien tijdens de daluren, en misschien ook maar<br />

eens kijken om de kapotte lampen te gaan vervangen met spaarlampen.<br />

Als zeeaquariaan, ben ik zo iemand die liever niet telt wat het aquarium voor<br />

financiële consequenties heeft op het gezinsbudget. Pompen die dag in dag uit<br />

draaien, lampen die het gehele huis zouden kunnen verlichten, het water aangenaam<br />

warm stoken naar 24 ˚ C en in de zomer koelen tot 24 ˚ C, ... gelukkig<br />

hebben zij die eerder dit jaar naar de lezing over energieverbruik van het zeeaquarium<br />

gekomen zijn, reeds de nodige maatregelen kunnen treffen om de balans<br />

in evenwicht te houden.<br />

Niettemin sta je er even bij stil met zo'n slokop in de woonkamer,<br />

wanneer andere gezinnen zelfs in de problemen<br />

komen door de dagdagelijkse verwarming en gebruik<br />

–2– Jaargang 23


van elektriciteit. En dan lees ik het bericht van de LHC (Large<br />

Hadron Collider), de grootste deeltjesversneller ter wereld, en<br />

dat vlakbij ons achterdeur, met name Genève . Met zijn<br />

lengte van 27 km, gekoeld naar een temperatuur van -273 ˚ C<br />

schiet er een kanon minuscule deeltjes af met een snelheid<br />

die zal oplopen tot de snelheid van het licht. Je wilt niet<br />

weten wat dat ding aan stroom trekt. Er ligt vast een rechtstreekse kabel naar<br />

de hoogspanningslijn van een middelgrote kerncentrale. Maar toch vind ik<br />

het indrukwekkend dat gewone mensen in staat zijn tot zulke sf-toestanden.<br />

Dewetenschappersaanhetroervanhetproject,dromenstilletjesvanhet<br />

vinden van totaal nieuwe elementen, anderen voorspellen dan weer het einde<br />

der tijden door het ontstaan van een zwart gat dat de wereld zal verzwelgen.<br />

Volgens insiders zal het enige zwarte gat dat zal ontstaan, gecreëerd worden<br />

wanneer de factuur van de energieleverancier in de bus zal vallen ...<br />

Hmm, misschien toch eerst gauw naar boven om een dikker hemd aan te trekken,<br />

voordat we aan de vaat beginnen. Kwestie van de gaskachel uit te laten.<br />

Althans voor even, want met het herfstgewaad van de bomen in<br />

het bos, is dit het ideale tijdstip om een wandelingetje te<br />

maken met het gezin en daarna toch gezellig voor het<br />

haardvuur post te vatten om terug op temperatuur te komen,<br />

met een lekker kopje dampende koffie ... mmm heerlijk,<br />

ik krijg er nu al warm van.<br />

november <strong>2008</strong> –3–


Tekst: P. Barre<br />

Vertaling : M . Heyligen, Zilverhaai Hasselt<br />

Mbuna 's waren de eerste cichliden die uit het Malawimeer geïmporteerd werden.<br />

Men vergeleek ze onmiddellijk, en niet ten onrechte overigens, met bepaalde<br />

koraalvissen omwille van hun schitterende kleuren. Na een kortstondige<br />

bevlieging verdwenen ze nochtans stilletjes uit de aquaria van de cichlidenliefhebbers.<br />

Ze werden vervangen, hoe veranderlijk kan de mode toch zijn, zelfs in<br />

onze liefhebberij!<br />

De enkele fanatieke Mbuna-liefhebbers die deze vissen nog in hun aquaria houden,<br />

gaan door voor ofwel beginnelingen, ofwel voor mensen die niets interessants<br />

in hun bakken hebben rondzwemmen. Vanwaar deze discriminatie?<br />

Mbuna's hebben nochtans hetzelfde gedrag als Tropheus -soorten die ‘in ' zijn wat<br />

decichlidenmodeaangaat.Zehebbenprachtigekleuren.Dekweekisgemakkelijk.<br />

Ze laten robuusteplanten met rust en moeten, net als de andere cichliden, in<br />

alkalisch water gehouden worden. Maar wat zoekt een cichlidenliefhebber<br />

meestal?Iets nieuw. En nieuwesoortenMbuna's worden nogzelden aangeboden.<br />

Hoe wordt men Mbuna-liefhebber?<br />

In mijn geval is dat heel eenvoudig<br />

gegaan. Ik begon met<br />

-soorten uit het<br />

Haplochromis<br />

Malawimeer, en dat meer ben ik<br />

steeds trouw gebleven. In een<br />

500-liter-aquarium verzorgde ik<br />

Copadichromis boadzulu *, Nimbochromis<br />

venustus, Cyrtocara<br />

moorii, Aristochromis christyi en<br />

Ni m b o c h r o mi s v e n u st u s (Boulenger, 1908)<br />

–4– Jaargang 23


. In een 360-liter-aquarium werden de halfwasdieren on-<br />

Aulonocara nyassae<br />

dergebracht en, in een derde bak van 120 liter verbleef het jongbroed gedurende<br />

de eerste zes maanden van hun leven. De bakken draaiden goed, en de<br />

kweken volgden elkaar in sneltreinvaart op.<br />

Op een dag kon ik een koppel (syn. )op<br />

Maylandia zebra Metriaclima zebra<br />

de kop tikken. Ik bracht hen onder in het 500-liter-aquarium met de<br />

Haplo-<br />

-soorten. Het mannetje verwierf stukje bij beetje een territorium.<br />

chromis<br />

Dankzij zijn snelle verplaatsingendoor de bak verwierfhij spoedig de heerschappij.<br />

Hij werd helderblauw met diepzwarte verticale banden op de flanken.<br />

Een geelachtige schijn verscheen in de rugvin. De overige bewoners daarentegen<br />

verloren hun kleuren. Ik moest dus een keuze maken, want het samenbrengen<br />

van Mbuna's en -soorten draait steeds uit in het<br />

Haplochromis<br />

nadeel van deze laatsten.<br />

Mijn vrouw hielp me met de keuze. Ze verkoos veruit de Mbuna's omwille van<br />

hun kleuren, die volledig verschilden van het blauw van de .Ge-<br />

Haplochrom is<br />

zien het beperkte aantal aquaria in mijn bezit, besloot ik Mbuna's aan te<br />

schaffen, en spoedig was ik besmet door het virus van de ‘Mbunafilie'.<br />

Man n etj e Ps eu dotr oph eus cr abo<br />

november <strong>2008</strong> –5–


Op dit ogenblik verzorg ik in het 500-liter-aquarium<br />

Melan ochrom is aura tus,<br />

M. johann ii, Labeotropheus trewavasae “red top”, Maylandia zebra “oranje",<br />

Pseudotropheus aff. tropheops (lijkt op P. troph eops “Illilac mumbo”), P .sp.aff.<br />

elongatus (verkocht als “red top”), Maylandia lom bardoi (syn. Metriaclima<br />

lombardoi ), en Pseudotropheus crabro .<br />

Het 360-liter-aquarium, normaal voorbehouden voor halfwasdieren, werd<br />

aangevuld met .Hetaquariumvan120liter<br />

Pseudotropheus macroph thalm us<br />

is voorbehouden aan jongbroed van minder dan anderhalve maand. De moeilijkheid<br />

bij de kweek van<br />

Mbuna's bestaat hierin dat<br />

het moeilijk is een populatie<br />

voor een aquarium samen te<br />

stellen, doordat sommige<br />

soorten onderling kunnen<br />

Ps eu dotr oph eus macr opht h al mus<br />

kruisen. De liefhebbermoet bijgevolg zijn aquaria goed<br />

observeren en dergelijke reacties<br />

vermijden.<br />

Ruzie als gevolg van onverenigbare karakters kan vermeden worden door het<br />

dominantedierofderuziemakerteverwijderen.Deoverigebewonerskunnen<br />

dan rustig een eigen territorium veroveren. Twee of drie weken later kan dan de<br />

kwajongen terug ingebracht worden, en die zal gekalmeerd zijn (over dit laatste<br />

heeft de redactie zijn bedenkingen, en raden we aan héél voorzichtig te zijn).<br />

Ondanks deze methode heb ik een mannetje Melanochromis auratus gehad,<br />

dat nooit bij een andere vis kon ondergebracht worden. Systematisch zocht<br />

hij het gevecht met de andere vissen, en hij heeft zo vijf gasten (de mooiste uiteraard)<br />

naar de vissenhemel geholpen. (nvdr: datgebeurtbijnaal ti j d! )<br />

Omdemogelijkheidtotkruisingtussenverschillendesoortenuittesluiten,<br />

moet men vermijden dat aanverwante of gelijkaardige soorten in hetzelfde<br />

aquarium ondergebracht worden. Dat is ook de reden dat<br />

Maylandia zebra<br />

(syn. )en “Orange” in aparte aquaria onderge-<br />

Pseudotroph eus zebra M. zebra<br />

bracht zijn. De wijfjes zijn inderdaadbijna identiek. Om tegennatuurlijke krui-<br />

–6– Jaargang 23


oac h<br />

di er ensp eci aal zaak<br />

ALLES V OOR U W HUISDIER<br />

Kortri jkstraat 47 - Wevel ge m - 056 42 35 53<br />

ELEKTRO<br />

BEKAERT ERIC nv<br />

Zwevegemsestr. 71 - 8500 Kortrijk<br />

056/21 95 26<br />

voor al u w TL-l a mpen:<br />

Syl vani a: aqua-star, gro-l ux<br />

P hi l i ps: TL' D 8 3 0, 8 40, 8 6 5<br />

Zeeaquari u m Speci aal zaak<br />

De Vuyst Samuel, Gevaertdreef32, 9700 Oudenaarde<br />

Nu ookjou wzoet water- en vijverspeci alist<br />

Waar k waliteit en service<br />

op de eerste pl aats staan.<br />

Openingsuren: woensdag en donderdag van 14 tot 1 9 : 30 uur<br />

vrijdag van 14 tot 20 uur<br />

zaterdag en zondag van 10 tot 1 8 uur.<br />

http://www.acropora .tk 0495/52.86.61


Vrijblijvend<br />

prijsofferte<br />

Zancl us<br />

Speci aal zaak voor zeeaqu ari u m<br />

en zoetwater<br />

Potterstraat 23<br />

B-9170 Sint-Pauwels<br />

Tel & Fax: 0032 (0)3/77.80. 229<br />

Geselecteerdezeevissen&lageredierenvantopkwaliteit. E i gen fi l tersysteem m et afsch u i m i n g.<br />

Exclusieveaquariummeubels uit eigen atelier.<br />

H QI -verlichting op maat (ook wandmontage)<br />

Openi ngsuren: Dinsdag, woensdag en vrijdag: 13u tot 1 9u<br />

Zaterdag: 9u tot 1 8u<br />

Elke eerste zondag van de maand: 1 1 u tot 1 7u<br />

Gesloten: Maandag en donderdag<br />

In juni, juli en augustus: op zondag.<br />

Voorzetrolluiken<br />

Rolluiken<br />

Automatische rolluiken<br />

Tonny Dierick<br />

Molenhof 28 Zwevegem<br />

Tel.: 05 6 75 85 32<br />

GSM: 0478 59 75 65<br />

E-mail: dierick.tonny@skynet.be


singen te voorkomen, moet elk individu minstens één partner van de eigen<br />

soort hebben. Ik heb bijvoorbeeld twee mannetjes ,<br />

Pseudotroph eus crabro<br />

maar geen wijfje. Het gebeurt regelmatig dat deze mannetjes pronken voor<br />

wijfjes van andere soorten. Gelukkig tonen deze zich niet bereidwillig.<br />

In een Malawibak kunnen nog andere interessante waarnemingen gedaan<br />

worden. Ik neem hier het voorbeeld van een mannetje sp. aff.<br />

Pseudotropheus<br />

. Deze vis domineerde het aquarium. Het was werkelijk een pracht-<br />

tropheops<br />

dier, metaalachtig purper met een geelachtige rugvin en een zwarte zoom. Het<br />

wijfje was geelachtig met dezelfde zwarte zoom. Hoewel ze in hetzelfde aquarium<br />

verbleven, vond het mannetje niets beter dan te flirten met al wat bewoog.<br />

Voor het wijfje van zijn eigen soort had hij echter niet de minste belangstelling.<br />

Ik veronderstel dat hij op die manier zijn dominantie over de andere<br />

dieren nog wat extra kracht wou bijzetten.<br />

In een Mbuna-aquarium<br />

moet men altijd voorkomen<br />

dat één vis door de anderen<br />

gedomineerd wordt. De gedomineerde<br />

zal inderdaad de<br />

dood ingedreven worden. Iedere<br />

vis moet een andere domineren,<br />

maar zelf weer gedomineerd<br />

worden door een<br />

derde. Bovendien moet iedere<br />

bewoner een eigen territo-<br />

Mel a n o c h r o mi s c hi p o k a eJohnson, 1 975<br />

rium hebben, of toch ten<br />

minste een plaats om te<br />

schuilen. Bijgevolg moet een rotsachtig decor opgebouwd worden in navolging<br />

van het natuurlijke biotoop.<br />

Indien aan al deze voorwaarden voldaan is, zal uw Mbuna-aquarium voldoening<br />

geven. Het kweken zal gemakkelijk zijn, zeker als er regelmatig water ververst<br />

wordt. De vissen zullen hun mooiste kleuren tonen. Er zal steeds beweging<br />

zijn in het aquarium, en het is uitermate interessant te zien hoe elke vis<br />

zijn territorium verdedigt.<br />

november <strong>2008</strong> –7–


Het is dus verbazend dat dergelijke kleurrijke vissen met zo 'n interessant gedrag<br />

zelden te vinden zijn in de aquaria van de cichlidenliefhebber. Het is belangrijk<br />

hen aan de vergetelheid te ontrukken, en te voorkomen dat ze uit onze bakken<br />

verdwijnen. Misschien zijn sommigen erop uit deze mogelijkheid uit te buiten, om<br />

daarna weer een Mbunamode te lanceren. En dit uiteraard tegen een mooie prijs!<br />

Bi bl i ogr afi e<br />

Allgayer, R. ( 1 979). LesPseudotropheus. Aquaramanr. 45, 46, 47en48. All gayer, R. ( 1 984). Soortvor mi n g bij Mbun a' s. Ci chli dae 1 0 ( 2): p. 29- 36.<br />

Axel r od, H. R. & Bur g ess, W.E. (1983). AfricancichlidsfromLakeMalawi and Tanganyika. Hong<br />

Kon g, T. F. H. Pu bl i cati ons, Nept u n e Cit y, Ne wJ ers ey.<br />

Nvdr Aqu atr opi c a<br />

St auff er en Koni n gs ( 2 006) pl a at s en Copadi chr o mi s boadzul u en C. pr ost o m ain het geslachtNyas sachromis. De j ui st e n aa m l ui dt dus Nyass achr o mi s b o a dzul u (Il es, 1 960).<br />

Br on:<br />

St auff er, J. R. , Jr. an d A. F. Koni n gs ( 2 006) . R evi e w of Copadi chr o mi s (Teleostei: Cichlidae) with the<br />

descriptionofa new genus and six newspecies. I chthyologicalExplorationof Freshwatersv. 17(no. 1): 9-42.<br />

–8– Jaargang 23


Donald Samyn, Aquatropica Kortrijk<br />

Welke aquariaan is er niet gefascineerd door zijn hobby en<br />

wenst er niet “zijn ofhaar” aquarium tefotograferen ? Enkele<br />

jaren terug was het een hele klus om met de juiste film, het<br />

juiste toestel en de juiste lens achter het dikke glas er iets fatsoenlijk<br />

van te maken. Ondertussen is de wereld van het digitalefototoestel<br />

enorm geëvolueerd. Sedert de komst van de digitale<br />

reflexcamera, die de digitale compacttoestellen zullen verdringen,<br />

is de klus eenvoudiger geworden! Ook de verlaagde<br />

prijzen doen een duwtje in de juiste richting. In deze bijdrage<br />

wil ik het even hebben over hoe je de meeste kansen hebt om<br />

er iets moois van te maken.<br />

Erzijnnogalwatvreemdetermenindedigitalefotografieinomloopenop<br />

heteindevandezebijdrage,isereenABCvandedigitalefotografieopgenomen<br />

voor wie hier en daar iets dieper wil ingaan op de bestaande termen.<br />

Alles is toegepast op aquariumfotografie en gebruikmakend van een digitale<br />

spiegelreflexcamera.<br />

Bij dit type camera wordt het licht dat door de lens valt, via<br />

een spiegel afgeleid naar de optische zoeker. Je kijkt dus<br />

door de zoeker via een spiegel en door uw lens. Wanneer<br />

je afdrukt, klapt de spiegelop en wordt de beeldsensor<br />

belicht, net zolang een ‘gordijn' open<br />

staat. De belichtingstijd is de tijd dat het gordijn<br />

geopend is. Het beeld dat op de sensor<br />

valt, wordt digitaal opgeslagen op een geheugenkaart.<br />

Je moet alleen nog je camera verbinden<br />

met je computer en de beelden bekijken<br />

en eventueel bewerken!<br />

november <strong>2008</strong> –9–


Flitsen of niet flitsen?<br />

Het antwoord is heel eenvoudig, indien niet noodzakelijk dan nooit flitsen.<br />

Als je flitst, dan zeker nooit loodrecht op de voorruit want dat is garantie voor<br />

een groot lichtvlek die je niet zomaar kan laten verdwijnen. Flitsen tussen de<br />

lampen van de aquariumverlichting is dan wel de beste methode. Maar soms<br />

verschijnen dan wel storende schaduwplekken onder de vissen of schrikken ze<br />

zich zo erg dat je even moet wachten tot ze er weer allemaal bij zijn.<br />

Het moderne digitale fototoestel heeft de mogelijkheid om de gevoeligheid<br />

van de sensor zo in te stellen (ISO-waarden) dat je zonder ruis ISO 800, soms<br />

ISO 1600 of 3200 kan bereiken. De nieuwe 5D van Canon gaat zo maar eventjes<br />

tot meer dan 25 .000! Gebruik je dan ook nog een lichtgevoelige lens 2. 8<br />

of 1.8, dan ben je samen met je statiefin staat zwemmende vissen haarscherp<br />

te fotograferen.<br />

Vis scherp? Achterwand scherp of alles onscherp?<br />

Een foto die niet scherp is op de plaats waar het sterke punt van je foto zit, is<br />

in de meeste gevallen waardeloos. Elk fototoestel heeft minstens enkele<br />

‘autofocuspunten' die zich moeten bevinden op de ogen van een vis wil je hem<br />

scherp fotograferen. Het lukt meestal zeer goed als je even mee in de richting<br />

vanjevisbeweegtomeenscherpeopnametebekomen.Ookhetinschakelen<br />

van de ‘servo-mode' waarbij je toestel zelf mee scherp instelt, zelfs al beweegt<br />

jeonderwerp,iseengoedhulpmiddel.<br />

Let wel, gewone lenzen hebben soms een minimum scherpstelafstand die<br />

groter is dan de afstand tussen de vis en je fototoestel. Dan moet je even achteruit<br />

of een ander type lens gebruiken. Een macrolens is zowat het ideaal om<br />

uw aquariumdieren in beeld te brengen, maar een vaste 50 mm 1 . 8 is zeker<br />

een stuk goedkoper en heeft heelwat mogelijkheden.<br />

Nadien maken we er een topfoto van!<br />

Wie wat tijd en computervingers heeft kan van een digitale foto een klein<br />

wonder maken. Een storend blad, een aanpassing van licht en contrast en andere<br />

basis veranderingen zijn inderdaad met bijv. ‘Elements of Photoshop' te<br />

– 10 – Jaargang 23


verhelpen, zeker wanneer je de opname ook in ‘raw' hebt opgenomen. Toch<br />

kan ik iedereen aanraden meer tijd te besteden aan bijv. een goede opnameplaats<br />

en de juiste instelling van je toestel voor je op het knopje drukt. Foto's<br />

nemen is gratis ... ze nadien bewerken vraagt veel tijd en zelden zijn ze na al<br />

die bewerkingen beter dan een goede opname.<br />

Nog dit: Elke lens heeft een uv-filter als bescherming. Het zorgt voor een uvonderdrukking<br />

bij zonnige opnamen en vrijwaard je lens voor krassen. Maar<br />

bij de aquariumfotografie moet die filter eraf!<br />

En nu aan de slag!<br />

Opnamen van uw aquarium mogen natuurlijk niet op onze site ontbreken. Je<br />

kan ze sturen naar redactie@aquatropica.be samen met uw commentaar,<br />

vragen en suggesties over dit onderwerp!<br />

Het ABC voor wie zijn kennis wil aanscherpen<br />

F<br />

APS-sensor<br />

Eenbeeldsensordieevengrootisalseenvroeger<br />

APS-negatiefje, 1 6 bij 24 mm. De meest gebruikte<br />

digitale reflextoestellen hebben een<br />

gelijkaardige sensor. Huidige toppers bij<br />

Canon zijn 350D, 400D, 450D, en recent<br />

aan het lijstje toegevoegd de Canon 1000.<br />

Ook de D40 en D50 bij Nikon zijn voorbeelden<br />

met een dergelijke sensor.<br />

F<br />

Autofocus<br />

Een systeem waarmee de camera automatisch scherp stelt op een onderwerp,<br />

zodat het duidelijk en scherp afgebeeld wordt. Je activeert de autofocus door<br />

de ontspanner half in te drukken. Een inwendig digitaal oog stuurt de scherpstelling<br />

van het objectief zodanig dat het beeld scherp op de sensor komt na<br />

het afdrukken. Een optie waarbij je de focus op ‘servo' zet, is handig bij het fotograferen<br />

van bijv. bewegende vissen.<br />

november <strong>2008</strong> – 11 –


F<br />

Beeldsensor<br />

Het onderdeel van een digitale camera dat de opname vastlegt. Een beeldsensor<br />

bevat vele miljoenen lichtgevoelige puntjes of pixels. Deze registreren<br />

het licht dat door de lens naar binnen valt. Dat licht wordt dan door de camera<br />

omgezet naar een digitaal bestand. De sensor is ofwel een APS-sensor<br />

( 1 6x24 mm) of een full frame sensor ( 24x3 6 ) mm) . D eze laatste heeft voordelen<br />

naar beeldkwaliteit toe, maar is wel een stuk duurder.<br />

F<br />

Beeldstabilisatie<br />

Eensysteemdatervoorzorgtdatdebewegingvanhetcamerahuisgecompenseerd<br />

wordt, zodat je foto's scherp blijven. Sommige merken verwerken de<br />

beeldstabilisatiein de lens. Het voordeel daarvan is dat het beeld in de zoeker<br />

ook al gestabiliseerd is. Andere merken bouwen beeldstabilisatie rond de sensor,<br />

waardoor je er dus geen speciale lens voor nodig hebt. Tegenwoordig zijn<br />

alle nieuwe lenzen voorzien van een ingebouwde stabilisator. Dit werkt volgens<br />

het principe van een kompas.<br />

F<br />

Belichting<br />

Het proces waarbij de beeldsensor wordt ‘belicht' door het voorwerp dat je wenst<br />

te fotograferen. Om een goede foto te maken moet er voldoende licht op de beeldsensor<br />

terechtkomen. Die hoeveelheid is afhankelijk van vier parameters:<br />

1 ) de hoeveelheid licht die op je voorwerp valt;<br />

2) de lichtsterkte van je objectief (groot diafragma = klein getal = lichtsterk);<br />

3) de duur van de belichting = de openingstijd van de gordijnsluiter;<br />

4)degevoeligheidvandebeeldversterkerdieinjetoestelaanwezigis(van50<br />

tot meer dan 3200 ISO.<br />

Je digitale reflexcamera berekent automatisch<br />

hoe dit moet gebeuren als je<br />

hem in de stand P of programma zet. Je<br />

kunt de belichting ook manueel aanpassen<br />

door zelf het diafragma, de sluitertijd,<br />

en de gevoeligheid in te stellen.<br />

Een lichtsterke lens (grote glasdiameter,<br />

groot diafragma of een klein diafragmagetal) is niet alleen een voordeel, maar<br />

is niet toevallig ook bepalend voor de kwaliteit van je foto.<br />

– 12 – Jaargang 23


F<br />

Belichtingscompensatie<br />

Bij heel donkere of heel lichte voorwerpen berekent een digitale camera niet altijd<br />

de juiste belichting. Je kunt de automatische belichting dan verbeteren door een<br />

belichtingscorrectie toe te passen. Een positieve waarde maakt de foto helderder,<br />

eennegatievewaardemaaktdefotodonkerder.Ofdefotogoedbelichtisziejeonmiddellijk<br />

aan het histogram op je lcd-scherm (indien je dat actief gezet hebt).<br />

F<br />

Bestand<br />

Na elke opname wordt er een bestand aangemaakt in je digitale reflex. Dit is<br />

meestalinjpg. Ookkanjeuwtoestelzoinstellendatjeeveneenseen ‘raw'be stand beschikbaar hebt. Dat laatste bevat ook digitale informatie over de manier<br />

waarop j e foto is gemaakt. Speciale software kan van dat laatste bestand kleine<br />

fouten in de beeldkwaliteit verbeteren zonder dat de beeldkwaliteit vermindert.<br />

F<br />

Bewegingsonscherpte<br />

Wanneer je met een te lange sluitertijd bewegende onderwerpen fotografeert<br />

of zelf teveel met de camera beweegt, zullen je foto's niet scherp zijn. Dat heet<br />

bewegingsonscherpte.<br />

F<br />

Brandpuntafstand<br />

De afstand tussen de beeldsensor en het midden van de lens. Een korte brandpuntafstand<br />

(van 1 2 tot 35 mm) noemt een groothoek, een lange brandpuntsafstand<br />

(van 80 tot 1 .000) noemt een tele. Alleen op een zoomlens kun<br />

je de brandpuntafstand veranderen.<br />

F<br />

Diafragma<br />

Een verstelbare cirkelvormige opening in de lens van de camera, die bepaalt hoeveel<br />

licht door de lens kan passeren. Het diafragma wordt uitgedrukt door het diafragmagetal.<br />

Hier is meestal wat verwarring rond want een laag getal betekent een<br />

grote diafragmaopening. Er zijn lenzen die een maximum diaframa hebben van<br />

1 .2, van 1 .4, van 1 .8, 2. 8, enz. Dit zijn meestal lenzen van goede tot zeer goede<br />

kwaliteit. Lenzen met diaframa's van 4, 5.6, 8, enz. laten minder licht door.<br />

F<br />

Flitser<br />

De flitser van een camera produceert een heel krachtige lichtflits die het onderwerp<br />

dat je fotografeert verlicht. Heel wat digitale reflexcamera's bevatten<br />

november <strong>2008</strong> – 13 –


een ingebouwde flitser, maar op de meeste modellen kun je ook een extra<br />

flitser monteren. Vroeger was bij het gebruik van film het meestal aangewezen<br />

om bij aquariumfotografie een flitser te gebruiken. Nu is dit minder<br />

noodzakelijk omdat door het gebruik van lichtsterke lenzen en grote gevoeligheden<br />

toch met korte sluitertijden een beeld kan worden opgebouwd.<br />

Bij de aquariumfotografie is de flitser meestal storend in de voorruit. Je kunt<br />

dat vermijden door de flitser op de lampen te leggen en dus loodrecht op het<br />

water te flitsen.<br />

F<br />

Geheugenkaart<br />

Een geheugenkaart is een opslagmedium waarop de bestanden van je digitale<br />

camera worden bewaard. Er bestaan verschillende types geheugenkaarten,<br />

zoals SD-Card, CompactFlash, Memory Stick en xD Picture Card. Een digitale<br />

camera werkt met één of soms met meerdere kaarttypes. Elk van deze types bestaat<br />

in verschillende groottes die liggen tussen 5 12 megabyte en 16 gigabyte.<br />

Wanneer het kaartje vol is, moet je foto's verwijderen of een nieuw kaartje<br />

plaatsen om verder te kunnen fotograferen. Hoeveel foto's er op een kaartje<br />

passen, hangt af van de resolutie van je camera, de kwaliteit die je instelt, en<br />

de grootte van het gebruikte kaartje. Laat bij voorkeurje geheugenkaartje in je<br />

camera zitten en haal de files eraf via het bijgeleverde kabeltje!<br />

– 14 – Jaargang 23


Nvdr: Dat het verstandi g is om de bij gel everde usb-kabel te gebrui ken om de fil es naar de computer<br />

t e ver pl aatsen heb i k op de h ar de mani er ondervon den. I k h ad een r eeks fot o' s gen omen van de<br />

vi j ver van P atri ck R eyn a ert ti j d en s Aqu atr opi c a' s Op en vi j ver d a g.<br />

Nor maal ges pr ok en gebr ui k i k al tij d de us b- k a bel o m de f ot o' s n a ar mij n pc t e ver pl a at s en, maar di e<br />

dag hadi k verschrikkelij k veel haast, dus nami k gewoon het geheugenkaartje uit de camera en stak<br />

deze i n de kaartl ezer van de pc. Ogenschijnlij k verli ep all es naar wens. Wat i k n or mal i t er even mi n<br />

doeis direct de bestanden van het geheugenkaartje ver wij deren – er was geen enkel e reden om dit<br />

t e d oen a an g ezi en er pl a at s z at was op d at k a artj e – ma ar t och d ee d i k d at. ' s Avon ds wou i k d e g emaakte<br />

foto' s eens bekijken, maar tot mij n verbazi ng waren ze all en onleesbaar. Tij dens het overpl<br />

aatsen van geh eu genkaart n aar de h ar de schijf moet er h et een en an der mi s gel open zij n. Mor aal<br />

van het verhaal, neemj etij d en gebruik de usb-kabel. Dit zal j el ater veel grijze haren besparen.<br />

F<br />

Gevoeligheid ISO<br />

De gevoeligheid kan je zelf instellen. Hoe hoger de gevoeligheid, hoe minder<br />

lang de sensor moet worden belicht, dus hoe korter de sluitertijd mag zijn. De<br />

gevoeligheid wordt uitgedrukt in ISO-waarden. Een gevoeligheid van ISO 200<br />

is dubbel zo hoog als een gevoeligheid van ISO 100. Bij identieke omstandigheden<br />

heb je met ISO 200 een sluitertijd nodig die maar half zo lang is met<br />

ISO 100. Bij hoge ISO-waardenhebben sommige camera's last van ruis. Dit<br />

probleem verbetert telkens een nieuw type op de markt komt! Nu zijn ISOwaarden<br />

van 3200 in te stellen en kunnen bij opnamen in schemerduisternis,<br />

nog mooie beelden opleveren!<br />

F<br />

Gigabyte<br />

1 Gigabyte is 1.024 megabyte.<br />

Nvdr: Met de t er men kil obyt e, megabyt e, gi gabyt e, enz. moet men t egen woor di g oppassen. Ten<br />

tij de dat de opsl agcapacit eit van h ar de schij ven n ogal aan de kl ei n e k ant was gebr ui kt e men deze<br />

termeninbinairevorm. 1. 073. 741. 824B, enz.<br />

1 KB = 1024B(byte), 1 MB(10242) =1.048.576B, 1 GB =(10243)<br />

Maarnaar mate dat de opslagcapaciteitgroter en groter werdsteegookdevraagnaar eenvereen voudi gde aandui di ng. Tegen woordi g gebrui ken de fabri kanten van opsl agmedi a het SI-stel sel waar<br />

1 KB over eenkomt met 1 . 000 byt es, 1 MB = 1 . 000. 000 B, enz..<br />

Het binairesysteemwordtnogsteedsgebruiktter aanduidingvangeheugencapaciteit (RAM) enfile gr oott e.<br />

Om ver warri n g t e voorkomen r aadt men aan om de t er men ki bi byt e, mebi byt e, gi bi byt e t e gebr ui ken<br />

al s men de bi naire vor m gebrui kt. Bij v. al s men een har de schijf koopt van 1 00 gi gabyte ( GB) koopt<br />

men i n feit e eentj e van 93 gi gi byt e ( Gi B)<br />

november <strong>2008</strong> – 15 –


F<br />

Groothoek<br />

Een groothoeklens is een lens met een kort brandpuntafstand. Dit type wordt<br />

gekenmerkt door een brede gezichtshoek en is daardoor erg geschikt om landschappen<br />

en gebouwen te fotograferen. In de aquariumfotografie is ze niet gebruikelijk.<br />

F<br />

JPEG<br />

Een veel gebruikt type bestand in digitale camera's. Een JPEG-bestand is een<br />

kant-en-klare foto die je kunt afdrukken, mailen, bewerken en dergelijke. Dat<br />

is een van de eigenschappen waardoor het zich onderscheidt van een RAWbestand,<br />

dat ook steeds vaker wordt gebruikt, maar een raw-bestand moet<br />

eerst omgezet worden voor je het kan afprinten. Van die tussenstap kan je dan<br />

ook gebruikmaken om de opname nog te verbeteren.<br />

Nvdr: j peg (Joi nt Photographi c Experts Group) maakt gebruik van de zogenaamde‘l ossy‘ datacompr<br />

essi e en br on c oderi n g. Al s men de f ot o veel vul di g wil bewerken is j pg ni et het aangewezen formaat<br />

omdat i edere keer als men defoto opent en opslaat er k waliteitsverli es optreedt. Zelfs als men<br />

decompressieafzettreedter nogverliesop. Voorveelvuldigbewerkengebruiktmenbeterhettiff-for maat.<br />

F<br />

Kaartlezer<br />

Een apparaatje waarin verschillende soorten geheugenkaarten passen en dus<br />

kan worden gebruikt om foto's op een pc te zetten.<br />

F<br />

Kleurzweem<br />

Een ongewenste kleur over een foto. Een kleurzweem in de aquariumfotografie<br />

kan het gevolg zijn van een verkeerde instelling van de witbalans (zie<br />

verder). Ook tegenlicht kan de oorzaak zijn.<br />

F<br />

Kwaliteit<br />

Een digitaal bestand kan worden opgeslagen met verschillende kwaliteitsinstellingen.<br />

Hoe lager de kwaliteit, hoe kleiner het bestand. Maar bestanden<br />

met lage kwaliteit zien er minder goed uit wanneer je ze afdrukt. Gebruikt<br />

steeds de hoogste instelkwaliteit. Dit heeft maar één nadeel: het neemt het<br />

meest plaats op je geheugenkaart. Uiteindelijk heb je min. 300 dpi nodig over<br />

de hele oppervlakte van een afdruk als je een goede afdruk wenst te bekomen.<br />

– 16 – Jaargang 23


F<br />

Lichtmeting<br />

Een camera bevat een systeem dat meet hoeveel licht er is in de scène die je wilt<br />

fotograferen. Op basis daarvan past de camera de instellingen aan, zodat je een<br />

correcte belichting krijgt. Bij aquariumfotografie is dat van zeer groot belang .<br />

Stel je lichtmeting in zodat slechts een klein deel van je hoofdonderwerp gemeten<br />

wordt; 10 % is gebruikelijk. Meet je daarentegen het gehele beeldoppervlak<br />

dan is in veel gevallen het sterke punt van je foto (de kop van een vis bijv.)<br />

niet juist belicht. De reden van die fout is omdat meestal de verlichting van je<br />

aquarium spelbreker is.<br />

F<br />

Live View<br />

Een systeem waarbij je op een digitale reflexcamera het lcd-scherm achteraan<br />

op het toestel gebruikt om je onderwerp in beeld te nemen en niet de optische<br />

zoeker.Nuhebbenallenieuwedigitalereflexcamera'seenLiveView.Maarin<br />

de aquariumfotografie is dat niet nodig, de zoeker is meestal handiger.<br />

F<br />

Macro<br />

Macro-opnames zijn opnames die je van dichtbij maakt, bijvoorbeeld van een<br />

bloemeenvisinjeaquariumofeeninsect.Eendigitalereflexheeftgeenspeciale<br />

instelling voor dergelijke opnames (een compacttoestel meestal wel).<br />

Omdebesteopnamenvanjeaquariumdierentemakenbenjebestafmeteen<br />

macrolens. Ze bestaan in 50, 100 en soms tot 200 mm brandpunt. Bij het fotograferen<br />

van insecten gebruik je best een lens van meer dan 100 mm omdat<br />

je dan ook ver van het onderwerp mag staan. Bij aquariumfotografie is het net<br />

anders om! Een 50 mm is heel interessant.<br />

F<br />

Objectief<br />

Een correctere benaming voor de lens van een camera.<br />

F<br />

Onderbelichting<br />

Wanneer het onderwerp op de foto te donker is, spreken we van onderbelichting.<br />

Soms is dit het gevolg van een verkeerde lichtmeting en kun je er iets aan<br />

doen door een positieve belichtingscorrectie toe te passen. Soms is er gewoon<br />

te weinig licht, en moet je de flitser gebruiken.<br />

november <strong>2008</strong> – 17 –


F<br />

Opnamevertraging<br />

De tijd die verstrijkt tussen het moment waarop je de ontspanner indrukt en<br />

het moment waarop de opname effectief wordt gemaakt. Afhankelijk van de<br />

camera bedraagt de opnamevertraging een paar honderdsten van een seconde<br />

tot een volle seconde of meer. Hoe langer de opnamevertraging, hoe groter de<br />

kans dat het moment dat je op foto wou vastleggen al voorbij is. Bij een reflexcamera<br />

is de vertraging verwaarloosbaar!<br />

F<br />

Overbelichting<br />

Wanneerhetonderwerpopdefototelichtis,sprekenwevanoverbelichting.<br />

Soms is dit het gevolg van een verkeerde lichtmeting en kun je er iets aan doen<br />

door een negatieve belichtingscorrectie toe te passen.<br />

F<br />

PictBridge<br />

Een methode om een digitale camera met een printer te laten communiceren.<br />

PictBridge zorgt ervoor dat je een foto rechtstreeks van op een camera kunt<br />

afdrukken, ook al zijn de camera en de printer van verschillende merken.<br />

F<br />

Pixel<br />

De term pixel (een samentrekking van picture en element) wordt gebruikt<br />

voor twee verschillende zaken. De lichtgevoelige puntjes op de beeldsensor<br />

worden pixel genoemd. Een sensor met 10 miljoen pixels heet dan een sensor<br />

met 10 megapixel. Een pixel kan ook verwijzen naar de blokjes waaruit een digitale<br />

foto is opgebouwd.<br />

F<br />

RAW<br />

Een RAW-bestand bevat alle ‘ruwe' informatie die de beeldsensor van de digitale<br />

camera heeft vastgelegd. Om er een foto van te maken, moet een RAWbestand<br />

‘ontwikkeld' worden via uw computer.<br />

F<br />

Resolutie<br />

Een maat voor de hoeveelheid detail die een camera kan vastleggen. Hoe<br />

hoger de resolutie, hoe meer detail er zichtbaar is in de foto. De resolutie<br />

hangt af van het aantal pixels op de beeldsensor. Nu wordt reeds vlot de 20<br />

miljoen pixels overschreden in de professionele digitale reflextoestellen.<br />

– 18 – Jaargang 23


F<br />

Ruis<br />

Ongewenste storingen in een beeld. Ruis is zichtbaar als puntjes van een andere<br />

kleur, meestal rood of groen. Ruis treedt vooral op bij lange sluitertijden<br />

en/of bij hoge gevoeligheden. Er zijn goede programma's om de ruis te filteren<br />

zodat ze niet storend zijn.<br />

F<br />

Scherptediepte<br />

Een maat voor het gedeelte van de gefotografeerde scène, dat scherp afgebeeld<br />

is. Een grote scherptediepte betekent dat heel veel scherp is afgebeeld.<br />

Bij een kleine scherptediepte is een groot deel van de scène onscherp. De<br />

scherptediepte wordt bepaald door het diafragma, de brandpuntafstand van<br />

de lens en de afstand tot het onderwerp. Hoe kleiner het diafragma (groot getal)<br />

hoe hoger de scherpte diepte.<br />

F<br />

Sluiter<br />

Het systeem (ook gordijnsluiter genoemd) dat ervoor zorgt dat het licht dat<br />

door de lens komt gedurende een bepaalde tijd op de sensor valt.<br />

F<br />

Sluitertijd<br />

De tijdsduur waarin de sluiter geopend wordt. De sluitertijd kan variëren van<br />

1 /8.000ste van een seconde tot meerdere seconden. De camera berekent automatisch<br />

welke sluitertijd nodig is voor een correcte belichting. Bij een lange<br />

sluitertijd neemt de kans op bewegingsonscherpte toe.<br />

In de aquariumfotografie waar bijna altijd beweging is van vissen of lagere<br />

dieren ben je verplicht van opnamen te maken die sluitertijden hebben van<br />

minder dan 1 / 1 25 .<br />

F<br />

Tele(lens)<br />

Een telelens of tele is een lens met een lange brandpuntafstand.<br />

Dat levert een heel nauwe gezichtshoek,<br />

waardoor ze vooral geschikt<br />

is om onderwerpen te fotograferen<br />

die zich ver van j e bevinden . In<br />

de aquaristiek is een middelmatige<br />

tele vanaf 80 tot 135 in combinatie met<br />

de macrofunctie een goede keuze. Si g ma 2 00- 5 00 m m t el el en s<br />

november <strong>2008</strong> – 19 –


F<br />

Usb-kabel<br />

Een kabeltje waarmee je een camera kunt aansluiten op een printer of een<br />

computer.<br />

F<br />

Witbalans<br />

Elke lichtbron (de zon, een gloeilamp, een tl-buis) heeft een eigen kleur. Je<br />

merkt dat niet, omdat je hersenen die kleur automatisch wegfilteren, maar op<br />

foto's is dat wel te zien. Een camera kan iets gelijkaardigs doen door de witbalans<br />

aan te passen. Camera's hebben een automatische witbalansregeling;<br />

daarbij proberen ze zelf na te gaan wat de kleur van de lichtbron is. Je kunt de<br />

witbalans ook instellen op een bepaald type lichtbron.<br />

Zeeaquaria zijn meestal met extra blauwlicht belicht. Maak je automatische<br />

witbalans fouten of wens je de juiste ‘werkelijke kleur' van de opstelling te fotograferen<br />

dan kan je best uw witbalans vooraf ijken. Dit gebeurt met een<br />

extra ‘wit blad' en je volgt best de procedure die je fototoestel zelf aangeeft.<br />

F<br />

Zoeker<br />

Achteraan op een digitale reflexcamera zit de optische zoeker, waardoor je<br />

door de lens kunt kijken. Op camera's die over de zogenaamde Live Viewtechnologie<br />

beschikken, kun je ook het lcd-scherm gebruiken om dat te doen.<br />

F<br />

Zoom<br />

Het systeem waarbij je de brandpuntafstand van de lens kunt veranderen. Een<br />

zoomlens heeft een bepaald bereik; men spreekt bijvoorbeeld van een drievoudige<br />

(3x) of vijfvoudige (5x) zoom. Het zoombereik drukt uit met welke<br />

factor je de brandpuntafstand vergroot. Bij een lens waarvan de brandpuntafstand<br />

kan variëren van 1 8 tot 55 mm is de zoomfactor bijvoorbeeld 3 maal.<br />

Dit is dan een drievoudige zoom.<br />

Vaste lenzen hebben geen zoomfunctie en zijn daarom beter geschikt voor de<br />

aquariumfotografie. De kwaliteit ervan is beter en ze zijn niet altijd duurder.<br />

Ze hebben meestal een grotere lichtopbrengst en daarvoor in de aquariumfotografie<br />

beter geschikt.<br />

–20– Jaargang 23


Ui t gest or ven ge wa a n de ki kker h er ont dekt<br />

Vrije vertaling: Martin Byttebier, Aquatropica Kortrijk<br />

Wetenschappers hebben tijdens een verzameltrip<br />

in een afgelegen gebied van<br />

Queensland (Australië) per toeval een<br />

kikker ontdekt, waarvan men aannam<br />

dat deze uitgestorven was. De gepantserde<br />

kikker of (Davies<br />

Litoria lorica<br />

and McDonald, 1 979) was al sinds 1 991<br />

niet meer waargenomen. Men nam aan<br />

dat deze kikker, zoals vele andere amfibieën,<br />

uitgeroeid was door de verwoestende<br />

schimmelziekte die Queensland teisterde eind jaren '80 begin jaren '90.<br />

Aan de hand van DNA-materiaal kon Conrad Hoskin, een wetenschapper<br />

verbonden aan de Australian National University van Canberra, met zekerheid<br />

zeggen dat de pas ontdekte kikker wel degelijk de verloren gewaande<br />

Li-<br />

was. Deze herontdekking wekt bij de wetenschappers vernieuwde<br />

toria lorica<br />

hoop dat verschillende soorten de verwoestende schimmelziekte hebben overleefd<br />

en ergens een verborgen leven leiden wachtend op ontdekking.<br />

Wat de wetenschappers wel verbaasd is dat bijna alle gevonden exemplaren<br />

van de gepantserde kikker besmet zijn met de schimmel, maar er blijkbaar<br />

niet ziek van worden. Hoe dit komt wordt momenteel verder onderzocht.<br />

Men hoopt dat het antwoord hierop een inzicht kan geven hoe men kwetsbare<br />

amfibieën in de toekomst beter kan beschermen.<br />

Br on: Th ou ght-t o- be- exti n ct fr og r edi scover ed i n Austr ali a, mon gabay. com ( htt p: //n e ws. mon gabay.<br />

com/<strong>2008</strong>/091 1 -fr og. ht ml ) Sept e mber 1 1 , <strong>2008</strong><br />

november <strong>2008</strong> –21–


Bijkomende informatie<br />

Degepantserdekikkerbehoorttotdefamiliehylidae, onderfam. Pelodryadinae.<br />

is een kikker van middelmatige grootte. De mannetjes worden<br />

L. lorica<br />

zo'n 29,6 – 33,1 mm groot. De vrouwtjes worden iets groter, 32,9 – 37,3 mm.<br />

De gepantserde kikker is gekend van vijf locaties in de regenwoudgebieden<br />

van Noordoost-Queensland. Vier in het Thornton massief: Alexandra Creek<br />

(type locatie; TR165); Hilda Creek (dichtbij ThorntonPeak, Cape Tribulation<br />

National Park); Roaring Meg Cascades (via Mt Sorrow TR165) en Bluff<br />

Creek (Mossman Gorge Daintree National Park); de vijfde locatie bevindt<br />

zich in Carbine Tableland, in het uiterste noorden van Queensland. Het historische<br />

leefgebied besloeg ongeveer 120 km 2<br />

.<br />

De gepantserde kikker houdt zich op en broedt in snel stromende rivieren op<br />

een hoogte variërendvan 640 tot 1000 m.<br />

is een nachtkikker: 's nachts verzamelen ze in de spatzone van een<br />

Litoria lorica<br />

waterval, over dag schuilen ze in diepe spleten in de nabijheid van een waterval.<br />

De oorzaak van de achteruitgang van de gepantserde kikker is niet echt gekend.<br />

Aangezien zijn oorspronkelijke leefgebieden al sedert 1 9 8 8 beschermd worden,<br />

kan men habitatvernietiging uitsluiten. Als mogelijke oorzaak kwamen wilde<br />

zwijnen eveneens in opmerking. Men dacht dat deze de vernietiging van het oeverhabitat<br />

van de kikker in de hand werkten. Aangezien echter de gepantserde<br />

kikkers sterk gebonden zijn aan rotsachtige watervallen, is de directe impact van<br />

de zwijnen op zeer onwaarschijnlijk.<br />

Litoria lorica<br />

Wat wel zeer waarschijnlijk een impact heeft gehad op de terugval van<br />

L. lorica<br />

is de chytrid-schimmel ( ). Algemeen<br />

Batrachochytrium dendrobatidis<br />

neemt men aan dat deze schimmelziekte verantwoordelijk is voor het uitsterven<br />

van alle bekende populaties van zeven kikkersoorten, die voorkomen<br />

in de hogere gebieden van de regenwouden (Wet Tropics) van Queensland,<br />

eind jaren ' 80 begin jaren '90.<br />

Br on n en:<br />

htt p: //a mphi bi a web. or g /c gi /a mphi b_qu er y? qu er y_sr c =a w_l i sts _gen er a_& wh er e- gen us =Lit ori a & wh er e-s peci es =l ori c a<br />

htt p: //www. environment.gov.au/biodiversity/threatened/species/pubs/litoria-lorica-listing.pdf<br />

–22– Jaargang 23


Ver sl a g va n de vi j ver ver g a d eri n g va n 1 9 s e pt e mb er<br />

Rik Valcke, Aquatropica Kortrijk<br />

Om 20:03 uur opende Gilbert de vergadering en verwelkomde alle aanwezigen<br />

en vooral ook een nieuw lid. Bij zijn inleiding deed Gilbert nog eens een<br />

oproep naar iedereen om onderwerpen voor te stellen voor de vergaderingen<br />

van 2009 . Alle suggesties, zowel voor planten- of koivijvers, zijn van harte welkom.<br />

De voorstellen kan je via e-mail aan Gilbert laten geworden.<br />

Daarnagafhijhetwoordaandesprekervandeavond,Donald.<br />

De basisgedachte van Donald is dat het mogelijk moet zijn onze eigen vijver<br />

te verbeteren door andere vijvers te bekijken. Hij liet ons vijvers zien van onze<br />

eigen leden maar ook van niet-leden.<br />

EerstliethijonsenkelevijverszienvanAppeltern<br />

in Nederland waar de club enkele<br />

jaren geleden naar toe is geweest en waar er<br />

veel verschillende vijvers zijn aangelegd. Hij<br />

liet ons de opvallende voorwerpen zien (lantarens,<br />

meubelen, enz. ...) die vooral de aandacht<br />

trekken rondom een vijver. We zien tevens<br />

veel vijvers in alle verschillende vormen<br />

en materialen. Ook veel niet-alledaagse<br />

planten passeerden de revue.<br />

Tui n h aar d<br />

Na deze diareeks kwamen de vijvers van de leden aan de beurt.<br />

Als eerste werd de vijver van Jan Devos onder de loep genomen. Persoonlijk<br />

vond Donald dat het één van de mooiste foto's waren die hij heeft kunnen<br />

november <strong>2008</strong> –23–


nemen van de toestand van de vijver. Jan vond dat de vijver er toch nog beter<br />

heeft bij gelegen. Hij zegt dat vooral de esdoorn er dit jaar maar slecht bij<br />

staat en denkt eraan de plant redelijk veel in te snoeien. Er werd vooral gewezen<br />

op de belangrijkheid van het juiste grondmengsel.<br />

Daarna kwam (zogezegd) mijn vijver aan de beurt. We zagen op de foto een<br />

detail van de vruchten van een soort egelkopplant in bloei. Op de achtergrond<br />

is mijn vrouw te zien, maar bij mijn weten kan dit niet bij mij thuis zijn omdat<br />

er veel te grote bomen op de achtergrond staan. Marleen (mijn vrouw) denkt<br />

datheteenfotoisvantoenwemetdeclubnaardetuineninEngelandzijngeweest.<br />

De vijver van Olivier Schietgat kwam als derde aan de beurt. We zagen veel exotische<br />

bomen die hij tijdens de winter binnen neemt. Zijn vijver is echter wat<br />

kleiner, maar het is vooral de zonnewijzer nabij de vijver die de aandacht trekt.<br />

De vijver van Gerrit is eveneens een<br />

klein vijvertje die toch heel wat<br />

charme uitstraalt. Een ietwat verdoken,<br />

en met planten overgroeide<br />

Gu n n er a mani c at a<br />

kruik past heel mooi in het geheel.<br />

Vooral de mammoetplant (<br />

Gunnera<br />

) is door zijn gigantische<br />

manicata<br />

bladeren een ware blikvanger.<br />

Donaldheeftooiteenszo'nplantgehad,<br />

maar heeft ze later terug verwijderd<br />

omdat de plant te groot kwam.<br />

De vijver van ex-lid Vantieghem kwam eveneens aan de beurt. Deze vijver<br />

heeft model gestaan voor deze van Donald. De vijver heeft een strakke afwerking<br />

met bankirai-planken. Hij heeft zijn vijver door een tuinarchitect laten<br />

aanleggen. Gilbert vertelde het volledige verhaal van de aanleg van die vijver.<br />

De vijver van Jan Algoed was eveneens op het appel. Er is hier vooral een opvallende<br />

vlonder die wat over de vijver reikt. Vooral de drie tuinkabouters<br />

trekken de aandacht.<br />

–24– Jaargang 23


Na de vijver van Jan zagen we een paar dia's van de realisatie van Kristof uit<br />

Heestert. We zagen een soort die in het voorjaar opvallend bloeit.<br />

Primula<br />

De vijver van Luc Kino kwam ook nog eens aan de beurt. Vooral de bamboe<br />

valt op. Luc gebruikt een plantenvijver om het water van zijn iets hoger gelegen<br />

koivijver te filteren.<br />

Freddy zegt dat het ondertussen al veel veranderd is en dat er een groot terras<br />

is bij gekomen.<br />

Vervolgens zagen we de vijver van ex-lid Luc Thomas uit Avelgem. Zijn vijverafwerking<br />

valt vooral op door de zware arduinblokken. De zwarte waterslang<br />

van het filtersysteem trekt de aandacht omdat deze bloot op een muur ligt.<br />

Deze had beter wat in de bodem weggewerkt geweest.<br />

We zagen ook beelden van de oude vijver van Pascal. Zijn tuin heeft ondertussen<br />

een volledige metamorfose ondergaan. Nu is het een grote koivijver geworden<br />

met een degelijke filterinstallatie.<br />

Daarna zagen we de oude vijver van Patrick. Deze lag vroeger aan de straatkant<br />

van zijn woning. Uit veiligheidsoverwegingen – er kan van alles en nog<br />

wat gebeuren en aangezien de eigenaar persoonlijk aansprakelijk kan gesteld<br />

worden voor ongelukken die op zijn eigendom gebeuren – heeft hij deze vijver<br />

weggewerkt. Zijn vernieuwde koivijver ligt nu achteraan in zijn tuin.<br />

Mijn koivijver kwam terug in beeld. We zagen op de dia's hoe deze er enkele<br />

jaren geleden erbij lag. Ondertussen is ook aan en rond mijn vijver redelijk<br />

veel veranderd. De grootste verandering is de vervanging van het gras door<br />

fijn grint. De tuinbonsais zijn ondertussen al veel veranderd.<br />

Vervolgens zagen we de vijver van Rob Verhaeghe in het beeld verschijnen. Hier is<br />

het vooral de bank, die eigenlijk een massief stuk wortel is, de aandachtstrekker.<br />

De vijver van ex-lid Roland Vansteenkiste was ook te zien. Het is allemaal heel<br />

mooi aangelegd, maar hier zijn het vooral de twee witte sfinxen die, als het<br />

ware, alle aandacht naar zich toezuigen.<br />

november <strong>2008</strong> –25–


Daarna kwamen de vijvers van Geert Vandromme aan de beurt. Rond zijn<br />

woning liggen overal vijver(tjes) Het is er één groene oase.<br />

De koivijver van Didier kwam uitgebreid aan bod. Tijdens Aquatropica's<br />

‘Open Vijverdag' had Donald heel wat foto's genomen en vroeg wat toelichtingen<br />

aan Didier.<br />

Hij zou van plan zijn om een nieuwe vijver aan te leggen nabij de veranda en<br />

zijn huidige vijver dan om te vormen tot een plantenvijver. De veranderingen<br />

aan de veranda hebben echter de voorrang.<br />

Zijn huidige koivijver werd uitvoerig<br />

besproken. Het is vooral<br />

de brede overloop die de aandacht<br />

trekt. Deze is de overloop<br />

van een lavafilter die nog een<br />

zeventigtal centimeter in de<br />

grond zit. Er passeert ongeveer<br />

9000literperuurdoordefilter.<br />

Achter het tuinhuis staat<br />

een meerkamerfilter met uvlamp<br />

die er mede voor zorgt dat<br />

het water glashelder is. Naast<br />

de vijver ligt een mooi terras<br />

waar men gezellig kan zitten en<br />

de vissen bewonderen. Verder<br />

zien we verschillende attributen<br />

die de aandacht trekken<br />

rondom de vijver. Zijn vrouw heeft duidelijk goede smaak en oog voor zulke zaken.<br />

Een twintig jaar oud edelweissplantje trekt ook de aandacht.<br />

De volgende diareeks ging over nieuwe vijverideeën.<br />

Wezagendia'svaneenvijvervaneenpersoondiebijDonaldinspiratieheeft<br />

komen opdoen. De vijver is rechthoekig van vorm en is een meter diep. De<br />

filter bevindt zich achter het tuinhuis. Ook hij heeft rondom zijn vijver glaswanden<br />

in inoxstaanders geplaatst om te voorkomen dat kleine kinderen in<br />

het water zouden vallen. Dit heeft het bijkomend voordeel dat reigers<br />

evenmin aan de vijver kunnen.<br />

–26– Jaargang 23


COIFFURE<br />

Gentsesteenweg 32, Kortrijk<br />

056213689 TON Y D E CLERCK<br />

AL L E VE R ZE KE R I N GE N<br />

Damkaai 6 bus 2<br />

8500 Kortrijk<br />

056− 24. 38. 38 Fax: 056− 24. 38. 30


El ektri cit eit - s anit ai r - mets el wer ken<br />

Domi ni que Call ens<br />

Nor mandi estraat 1 52 8560 Wevel ge m<br />

056/ 42 52 45 - 0474/ 22 11 1 5<br />

Bekijk ook onze website: www.dominique-callens.be<br />

OPTIEK PIETERS<br />

Gediplomeerde opticiens<br />

K. Elis abethlaan 60<br />

8500 Kortrijk<br />

056/3 5. 3 9. 96<br />

Cor al Worl d<br />

is gespecialiseerdin "Rifaquaristiek" Jongekoralenaansympathiekeprijzen. Kwaliteitsproducten. (Geenverkoopvanvissen.) i s geen kl assi eke wi nkel . We zi j n er voor u na afs pr aak.<br />

Breng ons een bezoek en maak kenni s met ons ei gen a quari u m en techni ek.<br />

Fr e d d y De Ge n dt Wi l genstraat9 9340 Lede<br />

tel. na 1 9. 00 u.: 053 80 28 98<br />

www. c or al worl d. be www. c or al worl d. eu<br />

htt p: //fr e d dy. z ee wat er f or u m. or g /


De volgende vijver is dertig tot veertig meter lang en een vijftal meter breed en<br />

is slechts vijftig centimeter diep. Deze staat vol met hoornblad. Er liggen een<br />

aantal witte waterlelies in en is bijna onderhoudsvrij. Donald toonde ons een<br />

paar prachtige macro-opnames van de bloemen van deze waterlelies. Naast<br />

planten zitten er ook enkele vissen in die alleen leven van natuurlijk voedsel.<br />

We zagen nog beelden van een vijver uit Moorslede en één heel grote vijver uit<br />

Düsseldorf (Duitsland).<br />

Na de pauze kwam de vijver van Patrick aan de beurt. De beelden toonden<br />

ons de vijver anno 2006 en hoe deze er nu bij ligt. Het is vooral de filterkring<br />

die veranderd is. Voorheen werd het water gefilterd via een plantenfilter. Daar<br />

de koi steeds groter werden, was Patrick verplicht om een bijkomende meerkamerfilter<br />

te plaatsen.<br />

Hij beweert dat hij te veel koi heeft zitten en zou er wat willen uit verwijderen.<br />

Ik denk dat we eens een hengeltje zullen moeten gaan uitwerpen, want Patrick<br />

beweert dat hij ze niet kan vangen.<br />

Patrick legde in detail uit hoe het water vroeger werd gefilterd en welke weg het<br />

aflegde. De verschillende waterplanten en lelies werden uitvoerig besproken. Hij<br />

wil vooral dat zijn tuin er heel proper bij ligt en je zult er ook maar weinig onkruid<br />

aantreffen. Enkele Japanse ornamenten trekken zeker ook de aandacht.<br />

De volgende dia's toonden ons hoe de vijver er nu uitziet.<br />

De waterstroom is niet zo veel veranderd en wordt nu via de nieuwe filter geleid<br />

en gaat dan langs een mooi waterspel van een drietal waterbollen in inox<br />

verder door de plantenfilter<br />

en komt dan over een inoxplaat<br />

terug in de vijver.<br />

De Kaapse waterlelie trekt<br />

ook de aandacht daar deze nu<br />

in het najaar terug zal beginnen<br />

bloeien. Een gele waterlelie<br />

valt vooral op door de<br />

gevlekte bladeren. Patrick zou<br />

volgend jaar vijversubstraat<br />

op de bodem aanbrengen<br />

omdat hij dit graag ziet.<br />

november <strong>2008</strong> –27–


Er komt nogal snel reactie dat dit niet zo goed zou zijn daar het vuil en uitwerpselen<br />

dan niet meer zo gemakkelijk zullen verdwijnen via de pomp. Het<br />

vuil zal blijven steken in het substraat en kan zorgen voor ophoping van vuil<br />

en dit zal de waterkwaliteit zeker niet ten goede komen.<br />

Als laatste zagen we een vijver waar er een venster in de wand is ingebouwd.<br />

Het is een ronde vijver met een diameter van een twintigtal meter die nogal<br />

landelijk is gelegen. Er zijn verschillende draden gespannen om de reigers te<br />

weren.Deeigenaarkanzijnvissenineenputobserverendooreenruitvan<br />

een vierkante meter. Dit is pas een vijver anders bekeken. De ruit moet regelmatig<br />

gereinigd worden net zoals bij een aquarium.<br />

Uit het publiek werd opgemerkt dat dit niet zo interessant is. Het is beter een<br />

vijver te maken die opgemetst is en in de wand(en) één of meerdere ruiten te<br />

voorzienzodatjenietineenputhoefttekruipenomdevissenteobserveren.<br />

Er werd door Jan opgemerkt dat er in Kuurne iemand is die zo'n vijver heeft.<br />

Daar de voordracht van Donald tegen 22 uur ten einde liep, was er nog ruim<br />

gelegenheid voor vragen en/of suggesties. Er werd nog een voorstel gedaan<br />

om de vijver van Pascal op een novemberavond, wanneer de sfeerverlichting<br />

aan ligt, te gaan bezoeken. Verdere info volgt nog. ( nvdr: Dit bezoek i s uit gestel d t ot ergens<br />

vol gendj aar.)<br />

Er wordt nog voorgesteld om in de loop van volgend jaar alle vijvers eens te<br />

gaan fotograferen en filmen om deze dan in een film en diareeks te bundelen.<br />

Iedereen die daaraan wil meewerken kan dit melden aan Gilbert.<br />

Om 22:20 uur bedankte Gilbert de 16 aanwezigen voor hun aandacht en sloot<br />

de vergadering af.<br />

–28– Jaargang 23


Recept voor het maken van brownie<br />

Onderstaande beproefde recept zorgt ervoor dat minstens vier personen lekker<br />

kunnen smullen van een taart die dit jaar bij Aquatropica'svolksspelente proeven was. Je hebt er een bereidingstijd van 60 min voor nodig.<br />

Marie-Anne<br />

Ingrediënten:<br />

200 g pure chocolade<br />

150 g boter<br />

125 g bloem, gezeefd<br />

1 theelepel kaneelpoeder<br />

1,5 theelepelbakpoeder 100 g bruinebasterdsuiker 3eieren<br />

Marie-Anne, Aquatropica Kortrijk<br />

Bereidingswijze:<br />

Verwarm de oven voor op 175 ˚ C. Vet een rechthoekige bakvorm van 18 bij<br />

20 cm in. Schep de chocolade en boter in een kom, zet de kom in een pan met<br />

kokend water en laat de chocolade en boter smelten (au bain marie). Meng de<br />

bloem met kaneelpoeder, bakpoeder en basterdsuiker. Klop in een kom de eieren<br />

in 10 minuten luchtig en lichtgeel.<br />

Spatel het bloemmengsel en de vulling er luchtig doorheen. Daarna spatel je<br />

de gesmolten chocolade en boter er luchtig door.<br />

Schep het mengsel in de bakvorm en verdeel dit. Bak de brownie in 40 à 45<br />

minuten gaar. Laat dit geheel 10 minuten rusten.<br />

november <strong>2008</strong> –29–


–30– Jaargang 23


I nhee mse a mfi bi eën, een bedrei gde faunagr oep<br />

Gastspreker: Boudewijn Goddeeris, dr. sc.<br />

Uitnodi gi ng bij eenkomst werkgroep vij vers, vrij dag 28 november<br />

Boudewijn Goddeeris is doctor in de wetenschappen (biologie). Hij is hoofd van<br />

het departement Educatie en Natuur aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor<br />

Natuurwetenschappen en bestudeert er de biologie en systematiek van aquatische<br />

insecten, o.a. chironomidae (dansmuggen), ons beter bekend als rode<br />

muggenlarven. Ook is hij als Fellow* verbonden aan het Laboratorium voor Aquatische<br />

Ecologie (faculteit Wetenschappen - Biologie) van de KU-Leuven.<br />

Tevens bestudeert hij de distributie en biodiversiteit van amfibieën in veedrinkpoelen<br />

en vijvers, dit met medewerking van o.m. het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB,<br />

het vroegere Aminal) en van het Wetenschapsbeleid (Federaal Ministerie).<br />

Het is een unicum om een dergelijke spreker in uw club aan het woord te krijgen.<br />

Bovenstaande tekst is overduidelijk, het wordt een topavond voor al wie de natuur<br />

lief heeft.<br />

Het bestuur en de vijverwerkgroep nodigen u graag uit op vrijdag 28 november om<br />

20:00 uur stipt in ons clublokaal de Klokke. Ook familie en vrienden zijn welkom.<br />

Programma:<br />

20:00 u.: Verwelkoming.<br />

20: 10 u.: Gastspreker ‘Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep' deel 1.<br />

21:15 u.: Pauze.<br />

21:30 u.: Gastspreker ‘Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep' deel 2.<br />

22:30 u.: Einde.<br />

Het bestuur & vijverwerkgroep<br />

Nvdr: Fell owis vol gens de Dikke van Dale -Gezel, genoot<br />

-Li d van een wet ensch appelij ke ver eni gi n g of gen ootsch ap<br />

-Gepromoveerdedievaneenbeursoftoelagegeniet -Li d van een wetenschappelij k i nstituut<br />

Pu nt 4 i s van t oepassi n g op de gasts pr eker .<br />

november <strong>2008</strong> –31–


Jaargang 23 – november <strong>2008</strong><br />

Colofon ............................................................................................................... 1<br />

Editoriaal ............................................................................................................2<br />

Herwaardering van de Mbuna .........................................................................4<br />

Aquariumfotografie ...........................................................................................9<br />

Voor u gelezen .................................................................................................21<br />

Uitgestorven gewaande kikker herontdekt<br />

Vijvers anders bekeken ...................................................................................23<br />

Verslag vijverbij eenkomst 1 9 september<br />

Taart van de maand ........................................................................................29<br />

Brownie<br />

Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep .........................................31<br />

Uitnodiging bijeenkomst werkgroep vijvers, vrijdag 28 november<br />

Index ..................................................................................................................32<br />

–32– Jaargang 23


F Vijvers in polyester met glasvezel<br />

Mari o Wol l e g h e m<br />

F Kleinhandel aquarium- en vijvermateriaal<br />

F<br />

Hout voor in de tuin: tuinhuizen<br />

carports<br />

houten afsluitingen<br />

houten terrassen<br />

Pelikaanstraat1 e-mail: mario-wolleghem@tiscali.be<br />

8830 Hooglede webpagina: www.mario-tuindecoratie.be<br />

tel.: 051 24 06 73<br />

fax: 051 21 1 1 24<br />

gsm: 0495 42 1 1 53


De specialist in de streek voor<br />

TROPISCHE AQUARIA<br />

&WATERPLANTEN<br />

Sluitingsdag: dinsdag<br />

NOORDSTRAAT27, 8500 KORTRIJKtel: 056-36.09.95<br />

http://www.aquariumcenter.be<br />

info@aquariumcenter.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!