20.08.2013 Views

November 2008 - Vaders Sellewie

November 2008 - Vaders Sellewie

November 2008 - Vaders Sellewie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Iedere maand met uitzondering<br />

van augustus kosteloos verstrekt<br />

aan leden en sympathiserende<br />

verenigingen.<br />

Jaargang 23<br />

Informatief maandblad<br />

voor het verantwoord verzorgen<br />

van uw aquarium, terrarium of vijver<br />

P309825<br />

november <strong>2008</strong><br />

Opgericht in 1966 Lid van B.B.A.T.<br />

Afgiftekantoor: 8500 KORTRIJK 1 afdeling II.<br />

Afzendadres: Martin Byttebier Kleine Brandstraat 12 8540 Deerlijk<br />

België/Belgique<br />

P.B.<br />

8500 KORTRIJK 1<br />

3/4574


Kokugyo Koi ' t Vi s ke<br />

De Breyne Peell aertstr aat 25<br />

8600 Diks muide Tel . : 051 50 42 37<br />

SPECI ALI TEI T: JAPANSE KOI<br />

Open:<br />

10.00u. tot12.00u. en13.30u. tot18.30u. Op zat er dag van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u. en 1 4. 00 u. t ot 1 8. 00 u.<br />

Zon dag en f eest dagen van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u.<br />

GE SL OTE N OP DI NS D AG www.tviske. be<br />

Gr a af B o u d e wij n I Xl aan 2<br />

8500Kortrijk (rechtoverderijkswacht) Tel . : 056/21 . 79. 90<br />

Fax.: 056/20. 51. 76<br />

de. kl okke. athene @telenet. be<br />

htt p: //www. deklokkeathene.be


Voorzitter<br />

Erik Vansteenkiste<br />

Langebrugstraat 4 bus 21, 8500 Kortrijk<br />

056 35 08 48<br />

erikvansteenkiste@skynet.be<br />

Secretariaat<br />

Donald Samyn<br />

Korenbloemlaan 1 5 , 8500 Kortrijk<br />

056 21 09 06<br />

donald.samyn@versateladsl.be<br />

Penningmeester-ledenadministratie<br />

Filip Willen<br />

Tolbeekstraat 1 1 , 8560 Wevelgem<br />

056 42 28 76<br />

filip.willen@telenet.be<br />

Bankrekening<br />

Argenta: 979-6236362-43<br />

Contactpersonen<br />

Zoetwater<br />

Gerrit Plovie 056 40 24 56<br />

gerrit.plovie@skynet.be<br />

Free Devos 056 44 48 1 6<br />

free . de .vos @telenet.be<br />

Zeewater<br />

Krist Hugelier 05 6 72 97 8 1<br />

krist.hugelier@scarlet.be<br />

Joachim Maes 056 40 39 99<br />

maes.joachim@telenet.be<br />

Vijvers<br />

Gilbert Lapere 056 35 84 19<br />

gilbert.lapere@telenet.be<br />

Terra riu m<br />

Geert Vandromme 056 71 82 07<br />

terrarium@aquatropica.be<br />

Verzending<br />

Kees Snoeren 05 1 30 47 0 1<br />

kees.snoeren@telenet.be<br />

Verantwoordelijke uitgever<br />

Martin Byttebier 056 77 59 27<br />

nightowl@scarlet.be<br />

De uitgever is niet verantwoordelijk voor de<br />

inhoud van de advertenties.<br />

Jaargang 22 – Januari 2007<br />

Lidgeld<strong>2008</strong> Lidgeld: € 22,-<br />

Lidgeld + Aquariumwereld: € 32,-<br />

Redactie<br />

Hoofdredactie<br />

Martin Byttebier 056 77 59 27<br />

redactie@aquatropica.be<br />

Redactiemedewerkers<br />

Jan Algoed 056 21 90 74<br />

jan.algoed@fulladsl.be<br />

Donald Samyn 056 21 09 06<br />

donald.samyn@versateladsl.be<br />

Webpagina<br />

http://www.aquatropica.be<br />

Lokaal<br />

"De Klokke"<br />

Boudewijn IX-laan 2, 8500 Kortrijk<br />

056 21 79 90<br />

de.klokke.athene@telenet.be<br />

http://www.deklokkeathene.be<br />

november <strong>2008</strong> – 1 –


Joachim Maes<br />

Het is afgelopen met 's avonds wat langer buiten te zitten om te<br />

genieten van de vijver, 's morgens vertrekken we weer in het<br />

donker naar het werk en de oprit ligt bezaaid met gevallen<br />

bladeren van bomen die zich tooien in de mooiste kleuren, ...<br />

ja, de herfst is in het land. Beetje onverwacht, zeker veel<br />

te vroeg, maar daar zal de gebrekkige zomer wel voor iets tussen<br />

zitten. We hebben de zonnebatterijen immers niet kunnen volladen en de<br />

lente is eigenlijk naadloos overgegaan in de herfst.<br />

Dedagenbeginnentekortenenvooraltekoelen.Wie'smorgensvroegeen<br />

frisse neus ophaalt, doet best al een trui aan. Met de stijgende energieprijzen<br />

wordt het naar verluid, voor veel huisgezinnen reken- en telwerk. In plaats van<br />

het gashendel een tandj e bij te draaien, wordt het uitkijken naar de nieuwe wintercollectie<br />

om een extra warme pull of trui aan te schaffen. En ook het elektriciteitsverbruik<br />

wordt best in de hand gehouden. Lichten niet nodeloos laten<br />

branden, de diepvries eens ontdooien en zuiver krabben, de wasmachine en<br />

droogkast wat meer laten draaien tijdens de daluren, en misschien ook maar<br />

eens kijken om de kapotte lampen te gaan vervangen met spaarlampen.<br />

Als zeeaquariaan, ben ik zo iemand die liever niet telt wat het aquarium voor<br />

financiële consequenties heeft op het gezinsbudget. Pompen die dag in dag uit<br />

draaien, lampen die het gehele huis zouden kunnen verlichten, het water aangenaam<br />

warm stoken naar 24 ˚ C en in de zomer koelen tot 24 ˚ C, ... gelukkig<br />

hebben zij die eerder dit jaar naar de lezing over energieverbruik van het zeeaquarium<br />

gekomen zijn, reeds de nodige maatregelen kunnen treffen om de balans<br />

in evenwicht te houden.<br />

Niettemin sta je er even bij stil met zo'n slokop in de woonkamer,<br />

wanneer andere gezinnen zelfs in de problemen<br />

komen door de dagdagelijkse verwarming en gebruik<br />

–2– Jaargang 23


van elektriciteit. En dan lees ik het bericht van de LHC (Large<br />

Hadron Collider), de grootste deeltjesversneller ter wereld, en<br />

dat vlakbij ons achterdeur, met name Genève . Met zijn<br />

lengte van 27 km, gekoeld naar een temperatuur van -273 ˚ C<br />

schiet er een kanon minuscule deeltjes af met een snelheid<br />

die zal oplopen tot de snelheid van het licht. Je wilt niet<br />

weten wat dat ding aan stroom trekt. Er ligt vast een rechtstreekse kabel naar<br />

de hoogspanningslijn van een middelgrote kerncentrale. Maar toch vind ik<br />

het indrukwekkend dat gewone mensen in staat zijn tot zulke sf-toestanden.<br />

Dewetenschappersaanhetroervanhetproject,dromenstilletjesvanhet<br />

vinden van totaal nieuwe elementen, anderen voorspellen dan weer het einde<br />

der tijden door het ontstaan van een zwart gat dat de wereld zal verzwelgen.<br />

Volgens insiders zal het enige zwarte gat dat zal ontstaan, gecreëerd worden<br />

wanneer de factuur van de energieleverancier in de bus zal vallen ...<br />

Hmm, misschien toch eerst gauw naar boven om een dikker hemd aan te trekken,<br />

voordat we aan de vaat beginnen. Kwestie van de gaskachel uit te laten.<br />

Althans voor even, want met het herfstgewaad van de bomen in<br />

het bos, is dit het ideale tijdstip om een wandelingetje te<br />

maken met het gezin en daarna toch gezellig voor het<br />

haardvuur post te vatten om terug op temperatuur te komen,<br />

met een lekker kopje dampende koffie ... mmm heerlijk,<br />

ik krijg er nu al warm van.<br />

november <strong>2008</strong> –3–


Tekst: P. Barre<br />

Vertaling : M . Heyligen, Zilverhaai Hasselt<br />

Mbuna 's waren de eerste cichliden die uit het Malawimeer geïmporteerd werden.<br />

Men vergeleek ze onmiddellijk, en niet ten onrechte overigens, met bepaalde<br />

koraalvissen omwille van hun schitterende kleuren. Na een kortstondige<br />

bevlieging verdwenen ze nochtans stilletjes uit de aquaria van de cichlidenliefhebbers.<br />

Ze werden vervangen, hoe veranderlijk kan de mode toch zijn, zelfs in<br />

onze liefhebberij!<br />

De enkele fanatieke Mbuna-liefhebbers die deze vissen nog in hun aquaria houden,<br />

gaan door voor ofwel beginnelingen, ofwel voor mensen die niets interessants<br />

in hun bakken hebben rondzwemmen. Vanwaar deze discriminatie?<br />

Mbuna's hebben nochtans hetzelfde gedrag als Tropheus -soorten die ‘in ' zijn wat<br />

decichlidenmodeaangaat.Zehebbenprachtigekleuren.Dekweekisgemakkelijk.<br />

Ze laten robuusteplanten met rust en moeten, net als de andere cichliden, in<br />

alkalisch water gehouden worden. Maar wat zoekt een cichlidenliefhebber<br />

meestal?Iets nieuw. En nieuwesoortenMbuna's worden nogzelden aangeboden.<br />

Hoe wordt men Mbuna-liefhebber?<br />

In mijn geval is dat heel eenvoudig<br />

gegaan. Ik begon met<br />

-soorten uit het<br />

Haplochromis<br />

Malawimeer, en dat meer ben ik<br />

steeds trouw gebleven. In een<br />

500-liter-aquarium verzorgde ik<br />

Copadichromis boadzulu *, Nimbochromis<br />

venustus, Cyrtocara<br />

moorii, Aristochromis christyi en<br />

Ni m b o c h r o mi s v e n u st u s (Boulenger, 1908)<br />

–4– Jaargang 23


. In een 360-liter-aquarium werden de halfwasdieren on-<br />

Aulonocara nyassae<br />

dergebracht en, in een derde bak van 120 liter verbleef het jongbroed gedurende<br />

de eerste zes maanden van hun leven. De bakken draaiden goed, en de<br />

kweken volgden elkaar in sneltreinvaart op.<br />

Op een dag kon ik een koppel (syn. )op<br />

Maylandia zebra Metriaclima zebra<br />

de kop tikken. Ik bracht hen onder in het 500-liter-aquarium met de<br />

Haplo-<br />

-soorten. Het mannetje verwierf stukje bij beetje een territorium.<br />

chromis<br />

Dankzij zijn snelle verplaatsingendoor de bak verwierfhij spoedig de heerschappij.<br />

Hij werd helderblauw met diepzwarte verticale banden op de flanken.<br />

Een geelachtige schijn verscheen in de rugvin. De overige bewoners daarentegen<br />

verloren hun kleuren. Ik moest dus een keuze maken, want het samenbrengen<br />

van Mbuna's en -soorten draait steeds uit in het<br />

Haplochromis<br />

nadeel van deze laatsten.<br />

Mijn vrouw hielp me met de keuze. Ze verkoos veruit de Mbuna's omwille van<br />

hun kleuren, die volledig verschilden van het blauw van de .Ge-<br />

Haplochrom is<br />

zien het beperkte aantal aquaria in mijn bezit, besloot ik Mbuna's aan te<br />

schaffen, en spoedig was ik besmet door het virus van de ‘Mbunafilie'.<br />

Man n etj e Ps eu dotr oph eus cr abo<br />

november <strong>2008</strong> –5–


Op dit ogenblik verzorg ik in het 500-liter-aquarium<br />

Melan ochrom is aura tus,<br />

M. johann ii, Labeotropheus trewavasae “red top”, Maylandia zebra “oranje",<br />

Pseudotropheus aff. tropheops (lijkt op P. troph eops “Illilac mumbo”), P .sp.aff.<br />

elongatus (verkocht als “red top”), Maylandia lom bardoi (syn. Metriaclima<br />

lombardoi ), en Pseudotropheus crabro .<br />

Het 360-liter-aquarium, normaal voorbehouden voor halfwasdieren, werd<br />

aangevuld met .Hetaquariumvan120liter<br />

Pseudotropheus macroph thalm us<br />

is voorbehouden aan jongbroed van minder dan anderhalve maand. De moeilijkheid<br />

bij de kweek van<br />

Mbuna's bestaat hierin dat<br />

het moeilijk is een populatie<br />

voor een aquarium samen te<br />

stellen, doordat sommige<br />

soorten onderling kunnen<br />

Ps eu dotr oph eus macr opht h al mus<br />

kruisen. De liefhebbermoet bijgevolg zijn aquaria goed<br />

observeren en dergelijke reacties<br />

vermijden.<br />

Ruzie als gevolg van onverenigbare karakters kan vermeden worden door het<br />

dominantedierofderuziemakerteverwijderen.Deoverigebewonerskunnen<br />

dan rustig een eigen territorium veroveren. Twee of drie weken later kan dan de<br />

kwajongen terug ingebracht worden, en die zal gekalmeerd zijn (over dit laatste<br />

heeft de redactie zijn bedenkingen, en raden we aan héél voorzichtig te zijn).<br />

Ondanks deze methode heb ik een mannetje Melanochromis auratus gehad,<br />

dat nooit bij een andere vis kon ondergebracht worden. Systematisch zocht<br />

hij het gevecht met de andere vissen, en hij heeft zo vijf gasten (de mooiste uiteraard)<br />

naar de vissenhemel geholpen. (nvdr: datgebeurtbijnaal ti j d! )<br />

Omdemogelijkheidtotkruisingtussenverschillendesoortenuittesluiten,<br />

moet men vermijden dat aanverwante of gelijkaardige soorten in hetzelfde<br />

aquarium ondergebracht worden. Dat is ook de reden dat<br />

Maylandia zebra<br />

(syn. )en “Orange” in aparte aquaria onderge-<br />

Pseudotroph eus zebra M. zebra<br />

bracht zijn. De wijfjes zijn inderdaadbijna identiek. Om tegennatuurlijke krui-<br />

–6– Jaargang 23


oac h<br />

di er ensp eci aal zaak<br />

ALLES V OOR U W HUISDIER<br />

Kortri jkstraat 47 - Wevel ge m - 056 42 35 53<br />

ELEKTRO<br />

BEKAERT ERIC nv<br />

Zwevegemsestr. 71 - 8500 Kortrijk<br />

056/21 95 26<br />

voor al u w TL-l a mpen:<br />

Syl vani a: aqua-star, gro-l ux<br />

P hi l i ps: TL' D 8 3 0, 8 40, 8 6 5<br />

Zeeaquari u m Speci aal zaak<br />

De Vuyst Samuel, Gevaertdreef32, 9700 Oudenaarde<br />

Nu ookjou wzoet water- en vijverspeci alist<br />

Waar k waliteit en service<br />

op de eerste pl aats staan.<br />

Openingsuren: woensdag en donderdag van 14 tot 1 9 : 30 uur<br />

vrijdag van 14 tot 20 uur<br />

zaterdag en zondag van 10 tot 1 8 uur.<br />

http://www.acropora .tk 0495/52.86.61


Vrijblijvend<br />

prijsofferte<br />

Zancl us<br />

Speci aal zaak voor zeeaqu ari u m<br />

en zoetwater<br />

Potterstraat 23<br />

B-9170 Sint-Pauwels<br />

Tel & Fax: 0032 (0)3/77.80. 229<br />

Geselecteerdezeevissen&lageredierenvantopkwaliteit. E i gen fi l tersysteem m et afsch u i m i n g.<br />

Exclusieveaquariummeubels uit eigen atelier.<br />

H QI -verlichting op maat (ook wandmontage)<br />

Openi ngsuren: Dinsdag, woensdag en vrijdag: 13u tot 1 9u<br />

Zaterdag: 9u tot 1 8u<br />

Elke eerste zondag van de maand: 1 1 u tot 1 7u<br />

Gesloten: Maandag en donderdag<br />

In juni, juli en augustus: op zondag.<br />

Voorzetrolluiken<br />

Rolluiken<br />

Automatische rolluiken<br />

Tonny Dierick<br />

Molenhof 28 Zwevegem<br />

Tel.: 05 6 75 85 32<br />

GSM: 0478 59 75 65<br />

E-mail: dierick.tonny@skynet.be


singen te voorkomen, moet elk individu minstens één partner van de eigen<br />

soort hebben. Ik heb bijvoorbeeld twee mannetjes ,<br />

Pseudotroph eus crabro<br />

maar geen wijfje. Het gebeurt regelmatig dat deze mannetjes pronken voor<br />

wijfjes van andere soorten. Gelukkig tonen deze zich niet bereidwillig.<br />

In een Malawibak kunnen nog andere interessante waarnemingen gedaan<br />

worden. Ik neem hier het voorbeeld van een mannetje sp. aff.<br />

Pseudotropheus<br />

. Deze vis domineerde het aquarium. Het was werkelijk een pracht-<br />

tropheops<br />

dier, metaalachtig purper met een geelachtige rugvin en een zwarte zoom. Het<br />

wijfje was geelachtig met dezelfde zwarte zoom. Hoewel ze in hetzelfde aquarium<br />

verbleven, vond het mannetje niets beter dan te flirten met al wat bewoog.<br />

Voor het wijfje van zijn eigen soort had hij echter niet de minste belangstelling.<br />

Ik veronderstel dat hij op die manier zijn dominantie over de andere<br />

dieren nog wat extra kracht wou bijzetten.<br />

In een Mbuna-aquarium<br />

moet men altijd voorkomen<br />

dat één vis door de anderen<br />

gedomineerd wordt. De gedomineerde<br />

zal inderdaad de<br />

dood ingedreven worden. Iedere<br />

vis moet een andere domineren,<br />

maar zelf weer gedomineerd<br />

worden door een<br />

derde. Bovendien moet iedere<br />

bewoner een eigen territo-<br />

Mel a n o c h r o mi s c hi p o k a eJohnson, 1 975<br />

rium hebben, of toch ten<br />

minste een plaats om te<br />

schuilen. Bijgevolg moet een rotsachtig decor opgebouwd worden in navolging<br />

van het natuurlijke biotoop.<br />

Indien aan al deze voorwaarden voldaan is, zal uw Mbuna-aquarium voldoening<br />

geven. Het kweken zal gemakkelijk zijn, zeker als er regelmatig water ververst<br />

wordt. De vissen zullen hun mooiste kleuren tonen. Er zal steeds beweging<br />

zijn in het aquarium, en het is uitermate interessant te zien hoe elke vis<br />

zijn territorium verdedigt.<br />

november <strong>2008</strong> –7–


Het is dus verbazend dat dergelijke kleurrijke vissen met zo 'n interessant gedrag<br />

zelden te vinden zijn in de aquaria van de cichlidenliefhebber. Het is belangrijk<br />

hen aan de vergetelheid te ontrukken, en te voorkomen dat ze uit onze bakken<br />

verdwijnen. Misschien zijn sommigen erop uit deze mogelijkheid uit te buiten, om<br />

daarna weer een Mbunamode te lanceren. En dit uiteraard tegen een mooie prijs!<br />

Bi bl i ogr afi e<br />

Allgayer, R. ( 1 979). LesPseudotropheus. Aquaramanr. 45, 46, 47en48. All gayer, R. ( 1 984). Soortvor mi n g bij Mbun a' s. Ci chli dae 1 0 ( 2): p. 29- 36.<br />

Axel r od, H. R. & Bur g ess, W.E. (1983). AfricancichlidsfromLakeMalawi and Tanganyika. Hong<br />

Kon g, T. F. H. Pu bl i cati ons, Nept u n e Cit y, Ne wJ ers ey.<br />

Nvdr Aqu atr opi c a<br />

St auff er en Koni n gs ( 2 006) pl a at s en Copadi chr o mi s boadzul u en C. pr ost o m ain het geslachtNyas sachromis. De j ui st e n aa m l ui dt dus Nyass achr o mi s b o a dzul u (Il es, 1 960).<br />

Br on:<br />

St auff er, J. R. , Jr. an d A. F. Koni n gs ( 2 006) . R evi e w of Copadi chr o mi s (Teleostei: Cichlidae) with the<br />

descriptionofa new genus and six newspecies. I chthyologicalExplorationof Freshwatersv. 17(no. 1): 9-42.<br />

–8– Jaargang 23


Donald Samyn, Aquatropica Kortrijk<br />

Welke aquariaan is er niet gefascineerd door zijn hobby en<br />

wenst er niet “zijn ofhaar” aquarium tefotograferen ? Enkele<br />

jaren terug was het een hele klus om met de juiste film, het<br />

juiste toestel en de juiste lens achter het dikke glas er iets fatsoenlijk<br />

van te maken. Ondertussen is de wereld van het digitalefototoestel<br />

enorm geëvolueerd. Sedert de komst van de digitale<br />

reflexcamera, die de digitale compacttoestellen zullen verdringen,<br />

is de klus eenvoudiger geworden! Ook de verlaagde<br />

prijzen doen een duwtje in de juiste richting. In deze bijdrage<br />

wil ik het even hebben over hoe je de meeste kansen hebt om<br />

er iets moois van te maken.<br />

Erzijnnogalwatvreemdetermenindedigitalefotografieinomloopenop<br />

heteindevandezebijdrage,isereenABCvandedigitalefotografieopgenomen<br />

voor wie hier en daar iets dieper wil ingaan op de bestaande termen.<br />

Alles is toegepast op aquariumfotografie en gebruikmakend van een digitale<br />

spiegelreflexcamera.<br />

Bij dit type camera wordt het licht dat door de lens valt, via<br />

een spiegel afgeleid naar de optische zoeker. Je kijkt dus<br />

door de zoeker via een spiegel en door uw lens. Wanneer<br />

je afdrukt, klapt de spiegelop en wordt de beeldsensor<br />

belicht, net zolang een ‘gordijn' open<br />

staat. De belichtingstijd is de tijd dat het gordijn<br />

geopend is. Het beeld dat op de sensor<br />

valt, wordt digitaal opgeslagen op een geheugenkaart.<br />

Je moet alleen nog je camera verbinden<br />

met je computer en de beelden bekijken<br />

en eventueel bewerken!<br />

november <strong>2008</strong> –9–


Flitsen of niet flitsen?<br />

Het antwoord is heel eenvoudig, indien niet noodzakelijk dan nooit flitsen.<br />

Als je flitst, dan zeker nooit loodrecht op de voorruit want dat is garantie voor<br />

een groot lichtvlek die je niet zomaar kan laten verdwijnen. Flitsen tussen de<br />

lampen van de aquariumverlichting is dan wel de beste methode. Maar soms<br />

verschijnen dan wel storende schaduwplekken onder de vissen of schrikken ze<br />

zich zo erg dat je even moet wachten tot ze er weer allemaal bij zijn.<br />

Het moderne digitale fototoestel heeft de mogelijkheid om de gevoeligheid<br />

van de sensor zo in te stellen (ISO-waarden) dat je zonder ruis ISO 800, soms<br />

ISO 1600 of 3200 kan bereiken. De nieuwe 5D van Canon gaat zo maar eventjes<br />

tot meer dan 25 .000! Gebruik je dan ook nog een lichtgevoelige lens 2. 8<br />

of 1.8, dan ben je samen met je statiefin staat zwemmende vissen haarscherp<br />

te fotograferen.<br />

Vis scherp? Achterwand scherp of alles onscherp?<br />

Een foto die niet scherp is op de plaats waar het sterke punt van je foto zit, is<br />

in de meeste gevallen waardeloos. Elk fototoestel heeft minstens enkele<br />

‘autofocuspunten' die zich moeten bevinden op de ogen van een vis wil je hem<br />

scherp fotograferen. Het lukt meestal zeer goed als je even mee in de richting<br />

vanjevisbeweegtomeenscherpeopnametebekomen.Ookhetinschakelen<br />

van de ‘servo-mode' waarbij je toestel zelf mee scherp instelt, zelfs al beweegt<br />

jeonderwerp,iseengoedhulpmiddel.<br />

Let wel, gewone lenzen hebben soms een minimum scherpstelafstand die<br />

groter is dan de afstand tussen de vis en je fototoestel. Dan moet je even achteruit<br />

of een ander type lens gebruiken. Een macrolens is zowat het ideaal om<br />

uw aquariumdieren in beeld te brengen, maar een vaste 50 mm 1 . 8 is zeker<br />

een stuk goedkoper en heeft heelwat mogelijkheden.<br />

Nadien maken we er een topfoto van!<br />

Wie wat tijd en computervingers heeft kan van een digitale foto een klein<br />

wonder maken. Een storend blad, een aanpassing van licht en contrast en andere<br />

basis veranderingen zijn inderdaad met bijv. ‘Elements of Photoshop' te<br />

– 10 – Jaargang 23


verhelpen, zeker wanneer je de opname ook in ‘raw' hebt opgenomen. Toch<br />

kan ik iedereen aanraden meer tijd te besteden aan bijv. een goede opnameplaats<br />

en de juiste instelling van je toestel voor je op het knopje drukt. Foto's<br />

nemen is gratis ... ze nadien bewerken vraagt veel tijd en zelden zijn ze na al<br />

die bewerkingen beter dan een goede opname.<br />

Nog dit: Elke lens heeft een uv-filter als bescherming. Het zorgt voor een uvonderdrukking<br />

bij zonnige opnamen en vrijwaard je lens voor krassen. Maar<br />

bij de aquariumfotografie moet die filter eraf!<br />

En nu aan de slag!<br />

Opnamen van uw aquarium mogen natuurlijk niet op onze site ontbreken. Je<br />

kan ze sturen naar redactie@aquatropica.be samen met uw commentaar,<br />

vragen en suggesties over dit onderwerp!<br />

Het ABC voor wie zijn kennis wil aanscherpen<br />

F<br />

APS-sensor<br />

Eenbeeldsensordieevengrootisalseenvroeger<br />

APS-negatiefje, 1 6 bij 24 mm. De meest gebruikte<br />

digitale reflextoestellen hebben een<br />

gelijkaardige sensor. Huidige toppers bij<br />

Canon zijn 350D, 400D, 450D, en recent<br />

aan het lijstje toegevoegd de Canon 1000.<br />

Ook de D40 en D50 bij Nikon zijn voorbeelden<br />

met een dergelijke sensor.<br />

F<br />

Autofocus<br />

Een systeem waarmee de camera automatisch scherp stelt op een onderwerp,<br />

zodat het duidelijk en scherp afgebeeld wordt. Je activeert de autofocus door<br />

de ontspanner half in te drukken. Een inwendig digitaal oog stuurt de scherpstelling<br />

van het objectief zodanig dat het beeld scherp op de sensor komt na<br />

het afdrukken. Een optie waarbij je de focus op ‘servo' zet, is handig bij het fotograferen<br />

van bijv. bewegende vissen.<br />

november <strong>2008</strong> – 11 –


F<br />

Beeldsensor<br />

Het onderdeel van een digitale camera dat de opname vastlegt. Een beeldsensor<br />

bevat vele miljoenen lichtgevoelige puntjes of pixels. Deze registreren<br />

het licht dat door de lens naar binnen valt. Dat licht wordt dan door de camera<br />

omgezet naar een digitaal bestand. De sensor is ofwel een APS-sensor<br />

( 1 6x24 mm) of een full frame sensor ( 24x3 6 ) mm) . D eze laatste heeft voordelen<br />

naar beeldkwaliteit toe, maar is wel een stuk duurder.<br />

F<br />

Beeldstabilisatie<br />

Eensysteemdatervoorzorgtdatdebewegingvanhetcamerahuisgecompenseerd<br />

wordt, zodat je foto's scherp blijven. Sommige merken verwerken de<br />

beeldstabilisatiein de lens. Het voordeel daarvan is dat het beeld in de zoeker<br />

ook al gestabiliseerd is. Andere merken bouwen beeldstabilisatie rond de sensor,<br />

waardoor je er dus geen speciale lens voor nodig hebt. Tegenwoordig zijn<br />

alle nieuwe lenzen voorzien van een ingebouwde stabilisator. Dit werkt volgens<br />

het principe van een kompas.<br />

F<br />

Belichting<br />

Het proces waarbij de beeldsensor wordt ‘belicht' door het voorwerp dat je wenst<br />

te fotograferen. Om een goede foto te maken moet er voldoende licht op de beeldsensor<br />

terechtkomen. Die hoeveelheid is afhankelijk van vier parameters:<br />

1 ) de hoeveelheid licht die op je voorwerp valt;<br />

2) de lichtsterkte van je objectief (groot diafragma = klein getal = lichtsterk);<br />

3) de duur van de belichting = de openingstijd van de gordijnsluiter;<br />

4)degevoeligheidvandebeeldversterkerdieinjetoestelaanwezigis(van50<br />

tot meer dan 3200 ISO.<br />

Je digitale reflexcamera berekent automatisch<br />

hoe dit moet gebeuren als je<br />

hem in de stand P of programma zet. Je<br />

kunt de belichting ook manueel aanpassen<br />

door zelf het diafragma, de sluitertijd,<br />

en de gevoeligheid in te stellen.<br />

Een lichtsterke lens (grote glasdiameter,<br />

groot diafragma of een klein diafragmagetal) is niet alleen een voordeel, maar<br />

is niet toevallig ook bepalend voor de kwaliteit van je foto.<br />

– 12 – Jaargang 23


F<br />

Belichtingscompensatie<br />

Bij heel donkere of heel lichte voorwerpen berekent een digitale camera niet altijd<br />

de juiste belichting. Je kunt de automatische belichting dan verbeteren door een<br />

belichtingscorrectie toe te passen. Een positieve waarde maakt de foto helderder,<br />

eennegatievewaardemaaktdefotodonkerder.Ofdefotogoedbelichtisziejeonmiddellijk<br />

aan het histogram op je lcd-scherm (indien je dat actief gezet hebt).<br />

F<br />

Bestand<br />

Na elke opname wordt er een bestand aangemaakt in je digitale reflex. Dit is<br />

meestalinjpg. Ookkanjeuwtoestelzoinstellendatjeeveneenseen ‘raw'be stand beschikbaar hebt. Dat laatste bevat ook digitale informatie over de manier<br />

waarop j e foto is gemaakt. Speciale software kan van dat laatste bestand kleine<br />

fouten in de beeldkwaliteit verbeteren zonder dat de beeldkwaliteit vermindert.<br />

F<br />

Bewegingsonscherpte<br />

Wanneer je met een te lange sluitertijd bewegende onderwerpen fotografeert<br />

of zelf teveel met de camera beweegt, zullen je foto's niet scherp zijn. Dat heet<br />

bewegingsonscherpte.<br />

F<br />

Brandpuntafstand<br />

De afstand tussen de beeldsensor en het midden van de lens. Een korte brandpuntafstand<br />

(van 1 2 tot 35 mm) noemt een groothoek, een lange brandpuntsafstand<br />

(van 80 tot 1 .000) noemt een tele. Alleen op een zoomlens kun<br />

je de brandpuntafstand veranderen.<br />

F<br />

Diafragma<br />

Een verstelbare cirkelvormige opening in de lens van de camera, die bepaalt hoeveel<br />

licht door de lens kan passeren. Het diafragma wordt uitgedrukt door het diafragmagetal.<br />

Hier is meestal wat verwarring rond want een laag getal betekent een<br />

grote diafragmaopening. Er zijn lenzen die een maximum diaframa hebben van<br />

1 .2, van 1 .4, van 1 .8, 2. 8, enz. Dit zijn meestal lenzen van goede tot zeer goede<br />

kwaliteit. Lenzen met diaframa's van 4, 5.6, 8, enz. laten minder licht door.<br />

F<br />

Flitser<br />

De flitser van een camera produceert een heel krachtige lichtflits die het onderwerp<br />

dat je fotografeert verlicht. Heel wat digitale reflexcamera's bevatten<br />

november <strong>2008</strong> – 13 –


een ingebouwde flitser, maar op de meeste modellen kun je ook een extra<br />

flitser monteren. Vroeger was bij het gebruik van film het meestal aangewezen<br />

om bij aquariumfotografie een flitser te gebruiken. Nu is dit minder<br />

noodzakelijk omdat door het gebruik van lichtsterke lenzen en grote gevoeligheden<br />

toch met korte sluitertijden een beeld kan worden opgebouwd.<br />

Bij de aquariumfotografie is de flitser meestal storend in de voorruit. Je kunt<br />

dat vermijden door de flitser op de lampen te leggen en dus loodrecht op het<br />

water te flitsen.<br />

F<br />

Geheugenkaart<br />

Een geheugenkaart is een opslagmedium waarop de bestanden van je digitale<br />

camera worden bewaard. Er bestaan verschillende types geheugenkaarten,<br />

zoals SD-Card, CompactFlash, Memory Stick en xD Picture Card. Een digitale<br />

camera werkt met één of soms met meerdere kaarttypes. Elk van deze types bestaat<br />

in verschillende groottes die liggen tussen 5 12 megabyte en 16 gigabyte.<br />

Wanneer het kaartje vol is, moet je foto's verwijderen of een nieuw kaartje<br />

plaatsen om verder te kunnen fotograferen. Hoeveel foto's er op een kaartje<br />

passen, hangt af van de resolutie van je camera, de kwaliteit die je instelt, en<br />

de grootte van het gebruikte kaartje. Laat bij voorkeurje geheugenkaartje in je<br />

camera zitten en haal de files eraf via het bijgeleverde kabeltje!<br />

– 14 – Jaargang 23


Nvdr: Dat het verstandi g is om de bij gel everde usb-kabel te gebrui ken om de fil es naar de computer<br />

t e ver pl aatsen heb i k op de h ar de mani er ondervon den. I k h ad een r eeks fot o' s gen omen van de<br />

vi j ver van P atri ck R eyn a ert ti j d en s Aqu atr opi c a' s Op en vi j ver d a g.<br />

Nor maal ges pr ok en gebr ui k i k al tij d de us b- k a bel o m de f ot o' s n a ar mij n pc t e ver pl a at s en, maar di e<br />

dag hadi k verschrikkelij k veel haast, dus nami k gewoon het geheugenkaartje uit de camera en stak<br />

deze i n de kaartl ezer van de pc. Ogenschijnlij k verli ep all es naar wens. Wat i k n or mal i t er even mi n<br />

doeis direct de bestanden van het geheugenkaartje ver wij deren – er was geen enkel e reden om dit<br />

t e d oen a an g ezi en er pl a at s z at was op d at k a artj e – ma ar t och d ee d i k d at. ' s Avon ds wou i k d e g emaakte<br />

foto' s eens bekijken, maar tot mij n verbazi ng waren ze all en onleesbaar. Tij dens het overpl<br />

aatsen van geh eu genkaart n aar de h ar de schijf moet er h et een en an der mi s gel open zij n. Mor aal<br />

van het verhaal, neemj etij d en gebruik de usb-kabel. Dit zal j el ater veel grijze haren besparen.<br />

F<br />

Gevoeligheid ISO<br />

De gevoeligheid kan je zelf instellen. Hoe hoger de gevoeligheid, hoe minder<br />

lang de sensor moet worden belicht, dus hoe korter de sluitertijd mag zijn. De<br />

gevoeligheid wordt uitgedrukt in ISO-waarden. Een gevoeligheid van ISO 200<br />

is dubbel zo hoog als een gevoeligheid van ISO 100. Bij identieke omstandigheden<br />

heb je met ISO 200 een sluitertijd nodig die maar half zo lang is met<br />

ISO 100. Bij hoge ISO-waardenhebben sommige camera's last van ruis. Dit<br />

probleem verbetert telkens een nieuw type op de markt komt! Nu zijn ISOwaarden<br />

van 3200 in te stellen en kunnen bij opnamen in schemerduisternis,<br />

nog mooie beelden opleveren!<br />

F<br />

Gigabyte<br />

1 Gigabyte is 1.024 megabyte.<br />

Nvdr: Met de t er men kil obyt e, megabyt e, gi gabyt e, enz. moet men t egen woor di g oppassen. Ten<br />

tij de dat de opsl agcapacit eit van h ar de schij ven n ogal aan de kl ei n e k ant was gebr ui kt e men deze<br />

termeninbinairevorm. 1. 073. 741. 824B, enz.<br />

1 KB = 1024B(byte), 1 MB(10242) =1.048.576B, 1 GB =(10243)<br />

Maarnaar mate dat de opslagcapaciteitgroter en groter werdsteegookdevraagnaar eenvereen voudi gde aandui di ng. Tegen woordi g gebrui ken de fabri kanten van opsl agmedi a het SI-stel sel waar<br />

1 KB over eenkomt met 1 . 000 byt es, 1 MB = 1 . 000. 000 B, enz..<br />

Het binairesysteemwordtnogsteedsgebruiktter aanduidingvangeheugencapaciteit (RAM) enfile gr oott e.<br />

Om ver warri n g t e voorkomen r aadt men aan om de t er men ki bi byt e, mebi byt e, gi bi byt e t e gebr ui ken<br />

al s men de bi naire vor m gebrui kt. Bij v. al s men een har de schijf koopt van 1 00 gi gabyte ( GB) koopt<br />

men i n feit e eentj e van 93 gi gi byt e ( Gi B)<br />

november <strong>2008</strong> – 15 –


F<br />

Groothoek<br />

Een groothoeklens is een lens met een kort brandpuntafstand. Dit type wordt<br />

gekenmerkt door een brede gezichtshoek en is daardoor erg geschikt om landschappen<br />

en gebouwen te fotograferen. In de aquariumfotografie is ze niet gebruikelijk.<br />

F<br />

JPEG<br />

Een veel gebruikt type bestand in digitale camera's. Een JPEG-bestand is een<br />

kant-en-klare foto die je kunt afdrukken, mailen, bewerken en dergelijke. Dat<br />

is een van de eigenschappen waardoor het zich onderscheidt van een RAWbestand,<br />

dat ook steeds vaker wordt gebruikt, maar een raw-bestand moet<br />

eerst omgezet worden voor je het kan afprinten. Van die tussenstap kan je dan<br />

ook gebruikmaken om de opname nog te verbeteren.<br />

Nvdr: j peg (Joi nt Photographi c Experts Group) maakt gebruik van de zogenaamde‘l ossy‘ datacompr<br />

essi e en br on c oderi n g. Al s men de f ot o veel vul di g wil bewerken is j pg ni et het aangewezen formaat<br />

omdat i edere keer als men defoto opent en opslaat er k waliteitsverli es optreedt. Zelfs als men<br />

decompressieafzettreedter nogverliesop. Voorveelvuldigbewerkengebruiktmenbeterhettiff-for maat.<br />

F<br />

Kaartlezer<br />

Een apparaatje waarin verschillende soorten geheugenkaarten passen en dus<br />

kan worden gebruikt om foto's op een pc te zetten.<br />

F<br />

Kleurzweem<br />

Een ongewenste kleur over een foto. Een kleurzweem in de aquariumfotografie<br />

kan het gevolg zijn van een verkeerde instelling van de witbalans (zie<br />

verder). Ook tegenlicht kan de oorzaak zijn.<br />

F<br />

Kwaliteit<br />

Een digitaal bestand kan worden opgeslagen met verschillende kwaliteitsinstellingen.<br />

Hoe lager de kwaliteit, hoe kleiner het bestand. Maar bestanden<br />

met lage kwaliteit zien er minder goed uit wanneer je ze afdrukt. Gebruikt<br />

steeds de hoogste instelkwaliteit. Dit heeft maar één nadeel: het neemt het<br />

meest plaats op je geheugenkaart. Uiteindelijk heb je min. 300 dpi nodig over<br />

de hele oppervlakte van een afdruk als je een goede afdruk wenst te bekomen.<br />

– 16 – Jaargang 23


F<br />

Lichtmeting<br />

Een camera bevat een systeem dat meet hoeveel licht er is in de scène die je wilt<br />

fotograferen. Op basis daarvan past de camera de instellingen aan, zodat je een<br />

correcte belichting krijgt. Bij aquariumfotografie is dat van zeer groot belang .<br />

Stel je lichtmeting in zodat slechts een klein deel van je hoofdonderwerp gemeten<br />

wordt; 10 % is gebruikelijk. Meet je daarentegen het gehele beeldoppervlak<br />

dan is in veel gevallen het sterke punt van je foto (de kop van een vis bijv.)<br />

niet juist belicht. De reden van die fout is omdat meestal de verlichting van je<br />

aquarium spelbreker is.<br />

F<br />

Live View<br />

Een systeem waarbij je op een digitale reflexcamera het lcd-scherm achteraan<br />

op het toestel gebruikt om je onderwerp in beeld te nemen en niet de optische<br />

zoeker.Nuhebbenallenieuwedigitalereflexcamera'seenLiveView.Maarin<br />

de aquariumfotografie is dat niet nodig, de zoeker is meestal handiger.<br />

F<br />

Macro<br />

Macro-opnames zijn opnames die je van dichtbij maakt, bijvoorbeeld van een<br />

bloemeenvisinjeaquariumofeeninsect.Eendigitalereflexheeftgeenspeciale<br />

instelling voor dergelijke opnames (een compacttoestel meestal wel).<br />

Omdebesteopnamenvanjeaquariumdierentemakenbenjebestafmeteen<br />

macrolens. Ze bestaan in 50, 100 en soms tot 200 mm brandpunt. Bij het fotograferen<br />

van insecten gebruik je best een lens van meer dan 100 mm omdat<br />

je dan ook ver van het onderwerp mag staan. Bij aquariumfotografie is het net<br />

anders om! Een 50 mm is heel interessant.<br />

F<br />

Objectief<br />

Een correctere benaming voor de lens van een camera.<br />

F<br />

Onderbelichting<br />

Wanneer het onderwerp op de foto te donker is, spreken we van onderbelichting.<br />

Soms is dit het gevolg van een verkeerde lichtmeting en kun je er iets aan<br />

doen door een positieve belichtingscorrectie toe te passen. Soms is er gewoon<br />

te weinig licht, en moet je de flitser gebruiken.<br />

november <strong>2008</strong> – 17 –


F<br />

Opnamevertraging<br />

De tijd die verstrijkt tussen het moment waarop je de ontspanner indrukt en<br />

het moment waarop de opname effectief wordt gemaakt. Afhankelijk van de<br />

camera bedraagt de opnamevertraging een paar honderdsten van een seconde<br />

tot een volle seconde of meer. Hoe langer de opnamevertraging, hoe groter de<br />

kans dat het moment dat je op foto wou vastleggen al voorbij is. Bij een reflexcamera<br />

is de vertraging verwaarloosbaar!<br />

F<br />

Overbelichting<br />

Wanneerhetonderwerpopdefototelichtis,sprekenwevanoverbelichting.<br />

Soms is dit het gevolg van een verkeerde lichtmeting en kun je er iets aan doen<br />

door een negatieve belichtingscorrectie toe te passen.<br />

F<br />

PictBridge<br />

Een methode om een digitale camera met een printer te laten communiceren.<br />

PictBridge zorgt ervoor dat je een foto rechtstreeks van op een camera kunt<br />

afdrukken, ook al zijn de camera en de printer van verschillende merken.<br />

F<br />

Pixel<br />

De term pixel (een samentrekking van picture en element) wordt gebruikt<br />

voor twee verschillende zaken. De lichtgevoelige puntjes op de beeldsensor<br />

worden pixel genoemd. Een sensor met 10 miljoen pixels heet dan een sensor<br />

met 10 megapixel. Een pixel kan ook verwijzen naar de blokjes waaruit een digitale<br />

foto is opgebouwd.<br />

F<br />

RAW<br />

Een RAW-bestand bevat alle ‘ruwe' informatie die de beeldsensor van de digitale<br />

camera heeft vastgelegd. Om er een foto van te maken, moet een RAWbestand<br />

‘ontwikkeld' worden via uw computer.<br />

F<br />

Resolutie<br />

Een maat voor de hoeveelheid detail die een camera kan vastleggen. Hoe<br />

hoger de resolutie, hoe meer detail er zichtbaar is in de foto. De resolutie<br />

hangt af van het aantal pixels op de beeldsensor. Nu wordt reeds vlot de 20<br />

miljoen pixels overschreden in de professionele digitale reflextoestellen.<br />

– 18 – Jaargang 23


F<br />

Ruis<br />

Ongewenste storingen in een beeld. Ruis is zichtbaar als puntjes van een andere<br />

kleur, meestal rood of groen. Ruis treedt vooral op bij lange sluitertijden<br />

en/of bij hoge gevoeligheden. Er zijn goede programma's om de ruis te filteren<br />

zodat ze niet storend zijn.<br />

F<br />

Scherptediepte<br />

Een maat voor het gedeelte van de gefotografeerde scène, dat scherp afgebeeld<br />

is. Een grote scherptediepte betekent dat heel veel scherp is afgebeeld.<br />

Bij een kleine scherptediepte is een groot deel van de scène onscherp. De<br />

scherptediepte wordt bepaald door het diafragma, de brandpuntafstand van<br />

de lens en de afstand tot het onderwerp. Hoe kleiner het diafragma (groot getal)<br />

hoe hoger de scherpte diepte.<br />

F<br />

Sluiter<br />

Het systeem (ook gordijnsluiter genoemd) dat ervoor zorgt dat het licht dat<br />

door de lens komt gedurende een bepaalde tijd op de sensor valt.<br />

F<br />

Sluitertijd<br />

De tijdsduur waarin de sluiter geopend wordt. De sluitertijd kan variëren van<br />

1 /8.000ste van een seconde tot meerdere seconden. De camera berekent automatisch<br />

welke sluitertijd nodig is voor een correcte belichting. Bij een lange<br />

sluitertijd neemt de kans op bewegingsonscherpte toe.<br />

In de aquariumfotografie waar bijna altijd beweging is van vissen of lagere<br />

dieren ben je verplicht van opnamen te maken die sluitertijden hebben van<br />

minder dan 1 / 1 25 .<br />

F<br />

Tele(lens)<br />

Een telelens of tele is een lens met een lange brandpuntafstand.<br />

Dat levert een heel nauwe gezichtshoek,<br />

waardoor ze vooral geschikt<br />

is om onderwerpen te fotograferen<br />

die zich ver van j e bevinden . In<br />

de aquaristiek is een middelmatige<br />

tele vanaf 80 tot 135 in combinatie met<br />

de macrofunctie een goede keuze. Si g ma 2 00- 5 00 m m t el el en s<br />

november <strong>2008</strong> – 19 –


F<br />

Usb-kabel<br />

Een kabeltje waarmee je een camera kunt aansluiten op een printer of een<br />

computer.<br />

F<br />

Witbalans<br />

Elke lichtbron (de zon, een gloeilamp, een tl-buis) heeft een eigen kleur. Je<br />

merkt dat niet, omdat je hersenen die kleur automatisch wegfilteren, maar op<br />

foto's is dat wel te zien. Een camera kan iets gelijkaardigs doen door de witbalans<br />

aan te passen. Camera's hebben een automatische witbalansregeling;<br />

daarbij proberen ze zelf na te gaan wat de kleur van de lichtbron is. Je kunt de<br />

witbalans ook instellen op een bepaald type lichtbron.<br />

Zeeaquaria zijn meestal met extra blauwlicht belicht. Maak je automatische<br />

witbalans fouten of wens je de juiste ‘werkelijke kleur' van de opstelling te fotograferen<br />

dan kan je best uw witbalans vooraf ijken. Dit gebeurt met een<br />

extra ‘wit blad' en je volgt best de procedure die je fototoestel zelf aangeeft.<br />

F<br />

Zoeker<br />

Achteraan op een digitale reflexcamera zit de optische zoeker, waardoor je<br />

door de lens kunt kijken. Op camera's die over de zogenaamde Live Viewtechnologie<br />

beschikken, kun je ook het lcd-scherm gebruiken om dat te doen.<br />

F<br />

Zoom<br />

Het systeem waarbij je de brandpuntafstand van de lens kunt veranderen. Een<br />

zoomlens heeft een bepaald bereik; men spreekt bijvoorbeeld van een drievoudige<br />

(3x) of vijfvoudige (5x) zoom. Het zoombereik drukt uit met welke<br />

factor je de brandpuntafstand vergroot. Bij een lens waarvan de brandpuntafstand<br />

kan variëren van 1 8 tot 55 mm is de zoomfactor bijvoorbeeld 3 maal.<br />

Dit is dan een drievoudige zoom.<br />

Vaste lenzen hebben geen zoomfunctie en zijn daarom beter geschikt voor de<br />

aquariumfotografie. De kwaliteit ervan is beter en ze zijn niet altijd duurder.<br />

Ze hebben meestal een grotere lichtopbrengst en daarvoor in de aquariumfotografie<br />

beter geschikt.<br />

–20– Jaargang 23


Ui t gest or ven ge wa a n de ki kker h er ont dekt<br />

Vrije vertaling: Martin Byttebier, Aquatropica Kortrijk<br />

Wetenschappers hebben tijdens een verzameltrip<br />

in een afgelegen gebied van<br />

Queensland (Australië) per toeval een<br />

kikker ontdekt, waarvan men aannam<br />

dat deze uitgestorven was. De gepantserde<br />

kikker of (Davies<br />

Litoria lorica<br />

and McDonald, 1 979) was al sinds 1 991<br />

niet meer waargenomen. Men nam aan<br />

dat deze kikker, zoals vele andere amfibieën,<br />

uitgeroeid was door de verwoestende<br />

schimmelziekte die Queensland teisterde eind jaren '80 begin jaren '90.<br />

Aan de hand van DNA-materiaal kon Conrad Hoskin, een wetenschapper<br />

verbonden aan de Australian National University van Canberra, met zekerheid<br />

zeggen dat de pas ontdekte kikker wel degelijk de verloren gewaande<br />

Li-<br />

was. Deze herontdekking wekt bij de wetenschappers vernieuwde<br />

toria lorica<br />

hoop dat verschillende soorten de verwoestende schimmelziekte hebben overleefd<br />

en ergens een verborgen leven leiden wachtend op ontdekking.<br />

Wat de wetenschappers wel verbaasd is dat bijna alle gevonden exemplaren<br />

van de gepantserde kikker besmet zijn met de schimmel, maar er blijkbaar<br />

niet ziek van worden. Hoe dit komt wordt momenteel verder onderzocht.<br />

Men hoopt dat het antwoord hierop een inzicht kan geven hoe men kwetsbare<br />

amfibieën in de toekomst beter kan beschermen.<br />

Br on: Th ou ght-t o- be- exti n ct fr og r edi scover ed i n Austr ali a, mon gabay. com ( htt p: //n e ws. mon gabay.<br />

com/<strong>2008</strong>/091 1 -fr og. ht ml ) Sept e mber 1 1 , <strong>2008</strong><br />

november <strong>2008</strong> –21–


Bijkomende informatie<br />

Degepantserdekikkerbehoorttotdefamiliehylidae, onderfam. Pelodryadinae.<br />

is een kikker van middelmatige grootte. De mannetjes worden<br />

L. lorica<br />

zo'n 29,6 – 33,1 mm groot. De vrouwtjes worden iets groter, 32,9 – 37,3 mm.<br />

De gepantserde kikker is gekend van vijf locaties in de regenwoudgebieden<br />

van Noordoost-Queensland. Vier in het Thornton massief: Alexandra Creek<br />

(type locatie; TR165); Hilda Creek (dichtbij ThorntonPeak, Cape Tribulation<br />

National Park); Roaring Meg Cascades (via Mt Sorrow TR165) en Bluff<br />

Creek (Mossman Gorge Daintree National Park); de vijfde locatie bevindt<br />

zich in Carbine Tableland, in het uiterste noorden van Queensland. Het historische<br />

leefgebied besloeg ongeveer 120 km 2<br />

.<br />

De gepantserde kikker houdt zich op en broedt in snel stromende rivieren op<br />

een hoogte variërendvan 640 tot 1000 m.<br />

is een nachtkikker: 's nachts verzamelen ze in de spatzone van een<br />

Litoria lorica<br />

waterval, over dag schuilen ze in diepe spleten in de nabijheid van een waterval.<br />

De oorzaak van de achteruitgang van de gepantserde kikker is niet echt gekend.<br />

Aangezien zijn oorspronkelijke leefgebieden al sedert 1 9 8 8 beschermd worden,<br />

kan men habitatvernietiging uitsluiten. Als mogelijke oorzaak kwamen wilde<br />

zwijnen eveneens in opmerking. Men dacht dat deze de vernietiging van het oeverhabitat<br />

van de kikker in de hand werkten. Aangezien echter de gepantserde<br />

kikkers sterk gebonden zijn aan rotsachtige watervallen, is de directe impact van<br />

de zwijnen op zeer onwaarschijnlijk.<br />

Litoria lorica<br />

Wat wel zeer waarschijnlijk een impact heeft gehad op de terugval van<br />

L. lorica<br />

is de chytrid-schimmel ( ). Algemeen<br />

Batrachochytrium dendrobatidis<br />

neemt men aan dat deze schimmelziekte verantwoordelijk is voor het uitsterven<br />

van alle bekende populaties van zeven kikkersoorten, die voorkomen<br />

in de hogere gebieden van de regenwouden (Wet Tropics) van Queensland,<br />

eind jaren ' 80 begin jaren '90.<br />

Br on n en:<br />

htt p: //a mphi bi a web. or g /c gi /a mphi b_qu er y? qu er y_sr c =a w_l i sts _gen er a_& wh er e- gen us =Lit ori a & wh er e-s peci es =l ori c a<br />

htt p: //www. environment.gov.au/biodiversity/threatened/species/pubs/litoria-lorica-listing.pdf<br />

–22– Jaargang 23


Ver sl a g va n de vi j ver ver g a d eri n g va n 1 9 s e pt e mb er<br />

Rik Valcke, Aquatropica Kortrijk<br />

Om 20:03 uur opende Gilbert de vergadering en verwelkomde alle aanwezigen<br />

en vooral ook een nieuw lid. Bij zijn inleiding deed Gilbert nog eens een<br />

oproep naar iedereen om onderwerpen voor te stellen voor de vergaderingen<br />

van 2009 . Alle suggesties, zowel voor planten- of koivijvers, zijn van harte welkom.<br />

De voorstellen kan je via e-mail aan Gilbert laten geworden.<br />

Daarnagafhijhetwoordaandesprekervandeavond,Donald.<br />

De basisgedachte van Donald is dat het mogelijk moet zijn onze eigen vijver<br />

te verbeteren door andere vijvers te bekijken. Hij liet ons vijvers zien van onze<br />

eigen leden maar ook van niet-leden.<br />

EerstliethijonsenkelevijverszienvanAppeltern<br />

in Nederland waar de club enkele<br />

jaren geleden naar toe is geweest en waar er<br />

veel verschillende vijvers zijn aangelegd. Hij<br />

liet ons de opvallende voorwerpen zien (lantarens,<br />

meubelen, enz. ...) die vooral de aandacht<br />

trekken rondom een vijver. We zien tevens<br />

veel vijvers in alle verschillende vormen<br />

en materialen. Ook veel niet-alledaagse<br />

planten passeerden de revue.<br />

Tui n h aar d<br />

Na deze diareeks kwamen de vijvers van de leden aan de beurt.<br />

Als eerste werd de vijver van Jan Devos onder de loep genomen. Persoonlijk<br />

vond Donald dat het één van de mooiste foto's waren die hij heeft kunnen<br />

november <strong>2008</strong> –23–


nemen van de toestand van de vijver. Jan vond dat de vijver er toch nog beter<br />

heeft bij gelegen. Hij zegt dat vooral de esdoorn er dit jaar maar slecht bij<br />

staat en denkt eraan de plant redelijk veel in te snoeien. Er werd vooral gewezen<br />

op de belangrijkheid van het juiste grondmengsel.<br />

Daarna kwam (zogezegd) mijn vijver aan de beurt. We zagen op de foto een<br />

detail van de vruchten van een soort egelkopplant in bloei. Op de achtergrond<br />

is mijn vrouw te zien, maar bij mijn weten kan dit niet bij mij thuis zijn omdat<br />

er veel te grote bomen op de achtergrond staan. Marleen (mijn vrouw) denkt<br />

datheteenfotoisvantoenwemetdeclubnaardetuineninEngelandzijngeweest.<br />

De vijver van Olivier Schietgat kwam als derde aan de beurt. We zagen veel exotische<br />

bomen die hij tijdens de winter binnen neemt. Zijn vijver is echter wat<br />

kleiner, maar het is vooral de zonnewijzer nabij de vijver die de aandacht trekt.<br />

De vijver van Gerrit is eveneens een<br />

klein vijvertje die toch heel wat<br />

charme uitstraalt. Een ietwat verdoken,<br />

en met planten overgroeide<br />

Gu n n er a mani c at a<br />

kruik past heel mooi in het geheel.<br />

Vooral de mammoetplant (<br />

Gunnera<br />

) is door zijn gigantische<br />

manicata<br />

bladeren een ware blikvanger.<br />

Donaldheeftooiteenszo'nplantgehad,<br />

maar heeft ze later terug verwijderd<br />

omdat de plant te groot kwam.<br />

De vijver van ex-lid Vantieghem kwam eveneens aan de beurt. Deze vijver<br />

heeft model gestaan voor deze van Donald. De vijver heeft een strakke afwerking<br />

met bankirai-planken. Hij heeft zijn vijver door een tuinarchitect laten<br />

aanleggen. Gilbert vertelde het volledige verhaal van de aanleg van die vijver.<br />

De vijver van Jan Algoed was eveneens op het appel. Er is hier vooral een opvallende<br />

vlonder die wat over de vijver reikt. Vooral de drie tuinkabouters<br />

trekken de aandacht.<br />

–24– Jaargang 23


Na de vijver van Jan zagen we een paar dia's van de realisatie van Kristof uit<br />

Heestert. We zagen een soort die in het voorjaar opvallend bloeit.<br />

Primula<br />

De vijver van Luc Kino kwam ook nog eens aan de beurt. Vooral de bamboe<br />

valt op. Luc gebruikt een plantenvijver om het water van zijn iets hoger gelegen<br />

koivijver te filteren.<br />

Freddy zegt dat het ondertussen al veel veranderd is en dat er een groot terras<br />

is bij gekomen.<br />

Vervolgens zagen we de vijver van ex-lid Luc Thomas uit Avelgem. Zijn vijverafwerking<br />

valt vooral op door de zware arduinblokken. De zwarte waterslang<br />

van het filtersysteem trekt de aandacht omdat deze bloot op een muur ligt.<br />

Deze had beter wat in de bodem weggewerkt geweest.<br />

We zagen ook beelden van de oude vijver van Pascal. Zijn tuin heeft ondertussen<br />

een volledige metamorfose ondergaan. Nu is het een grote koivijver geworden<br />

met een degelijke filterinstallatie.<br />

Daarna zagen we de oude vijver van Patrick. Deze lag vroeger aan de straatkant<br />

van zijn woning. Uit veiligheidsoverwegingen – er kan van alles en nog<br />

wat gebeuren en aangezien de eigenaar persoonlijk aansprakelijk kan gesteld<br />

worden voor ongelukken die op zijn eigendom gebeuren – heeft hij deze vijver<br />

weggewerkt. Zijn vernieuwde koivijver ligt nu achteraan in zijn tuin.<br />

Mijn koivijver kwam terug in beeld. We zagen op de dia's hoe deze er enkele<br />

jaren geleden erbij lag. Ondertussen is ook aan en rond mijn vijver redelijk<br />

veel veranderd. De grootste verandering is de vervanging van het gras door<br />

fijn grint. De tuinbonsais zijn ondertussen al veel veranderd.<br />

Vervolgens zagen we de vijver van Rob Verhaeghe in het beeld verschijnen. Hier is<br />

het vooral de bank, die eigenlijk een massief stuk wortel is, de aandachtstrekker.<br />

De vijver van ex-lid Roland Vansteenkiste was ook te zien. Het is allemaal heel<br />

mooi aangelegd, maar hier zijn het vooral de twee witte sfinxen die, als het<br />

ware, alle aandacht naar zich toezuigen.<br />

november <strong>2008</strong> –25–


Daarna kwamen de vijvers van Geert Vandromme aan de beurt. Rond zijn<br />

woning liggen overal vijver(tjes) Het is er één groene oase.<br />

De koivijver van Didier kwam uitgebreid aan bod. Tijdens Aquatropica's<br />

‘Open Vijverdag' had Donald heel wat foto's genomen en vroeg wat toelichtingen<br />

aan Didier.<br />

Hij zou van plan zijn om een nieuwe vijver aan te leggen nabij de veranda en<br />

zijn huidige vijver dan om te vormen tot een plantenvijver. De veranderingen<br />

aan de veranda hebben echter de voorrang.<br />

Zijn huidige koivijver werd uitvoerig<br />

besproken. Het is vooral<br />

de brede overloop die de aandacht<br />

trekt. Deze is de overloop<br />

van een lavafilter die nog een<br />

zeventigtal centimeter in de<br />

grond zit. Er passeert ongeveer<br />

9000literperuurdoordefilter.<br />

Achter het tuinhuis staat<br />

een meerkamerfilter met uvlamp<br />

die er mede voor zorgt dat<br />

het water glashelder is. Naast<br />

de vijver ligt een mooi terras<br />

waar men gezellig kan zitten en<br />

de vissen bewonderen. Verder<br />

zien we verschillende attributen<br />

die de aandacht trekken<br />

rondom de vijver. Zijn vrouw heeft duidelijk goede smaak en oog voor zulke zaken.<br />

Een twintig jaar oud edelweissplantje trekt ook de aandacht.<br />

De volgende diareeks ging over nieuwe vijverideeën.<br />

Wezagendia'svaneenvijvervaneenpersoondiebijDonaldinspiratieheeft<br />

komen opdoen. De vijver is rechthoekig van vorm en is een meter diep. De<br />

filter bevindt zich achter het tuinhuis. Ook hij heeft rondom zijn vijver glaswanden<br />

in inoxstaanders geplaatst om te voorkomen dat kleine kinderen in<br />

het water zouden vallen. Dit heeft het bijkomend voordeel dat reigers<br />

evenmin aan de vijver kunnen.<br />

–26– Jaargang 23


COIFFURE<br />

Gentsesteenweg 32, Kortrijk<br />

056213689 TON Y D E CLERCK<br />

AL L E VE R ZE KE R I N GE N<br />

Damkaai 6 bus 2<br />

8500 Kortrijk<br />

056− 24. 38. 38 Fax: 056− 24. 38. 30


El ektri cit eit - s anit ai r - mets el wer ken<br />

Domi ni que Call ens<br />

Nor mandi estraat 1 52 8560 Wevel ge m<br />

056/ 42 52 45 - 0474/ 22 11 1 5<br />

Bekijk ook onze website: www.dominique-callens.be<br />

OPTIEK PIETERS<br />

Gediplomeerde opticiens<br />

K. Elis abethlaan 60<br />

8500 Kortrijk<br />

056/3 5. 3 9. 96<br />

Cor al Worl d<br />

is gespecialiseerdin "Rifaquaristiek" Jongekoralenaansympathiekeprijzen. Kwaliteitsproducten. (Geenverkoopvanvissen.) i s geen kl assi eke wi nkel . We zi j n er voor u na afs pr aak.<br />

Breng ons een bezoek en maak kenni s met ons ei gen a quari u m en techni ek.<br />

Fr e d d y De Ge n dt Wi l genstraat9 9340 Lede<br />

tel. na 1 9. 00 u.: 053 80 28 98<br />

www. c or al worl d. be www. c or al worl d. eu<br />

htt p: //fr e d dy. z ee wat er f or u m. or g /


De volgende vijver is dertig tot veertig meter lang en een vijftal meter breed en<br />

is slechts vijftig centimeter diep. Deze staat vol met hoornblad. Er liggen een<br />

aantal witte waterlelies in en is bijna onderhoudsvrij. Donald toonde ons een<br />

paar prachtige macro-opnames van de bloemen van deze waterlelies. Naast<br />

planten zitten er ook enkele vissen in die alleen leven van natuurlijk voedsel.<br />

We zagen nog beelden van een vijver uit Moorslede en één heel grote vijver uit<br />

Düsseldorf (Duitsland).<br />

Na de pauze kwam de vijver van Patrick aan de beurt. De beelden toonden<br />

ons de vijver anno 2006 en hoe deze er nu bij ligt. Het is vooral de filterkring<br />

die veranderd is. Voorheen werd het water gefilterd via een plantenfilter. Daar<br />

de koi steeds groter werden, was Patrick verplicht om een bijkomende meerkamerfilter<br />

te plaatsen.<br />

Hij beweert dat hij te veel koi heeft zitten en zou er wat willen uit verwijderen.<br />

Ik denk dat we eens een hengeltje zullen moeten gaan uitwerpen, want Patrick<br />

beweert dat hij ze niet kan vangen.<br />

Patrick legde in detail uit hoe het water vroeger werd gefilterd en welke weg het<br />

aflegde. De verschillende waterplanten en lelies werden uitvoerig besproken. Hij<br />

wil vooral dat zijn tuin er heel proper bij ligt en je zult er ook maar weinig onkruid<br />

aantreffen. Enkele Japanse ornamenten trekken zeker ook de aandacht.<br />

De volgende dia's toonden ons hoe de vijver er nu uitziet.<br />

De waterstroom is niet zo veel veranderd en wordt nu via de nieuwe filter geleid<br />

en gaat dan langs een mooi waterspel van een drietal waterbollen in inox<br />

verder door de plantenfilter<br />

en komt dan over een inoxplaat<br />

terug in de vijver.<br />

De Kaapse waterlelie trekt<br />

ook de aandacht daar deze nu<br />

in het najaar terug zal beginnen<br />

bloeien. Een gele waterlelie<br />

valt vooral op door de<br />

gevlekte bladeren. Patrick zou<br />

volgend jaar vijversubstraat<br />

op de bodem aanbrengen<br />

omdat hij dit graag ziet.<br />

november <strong>2008</strong> –27–


Er komt nogal snel reactie dat dit niet zo goed zou zijn daar het vuil en uitwerpselen<br />

dan niet meer zo gemakkelijk zullen verdwijnen via de pomp. Het<br />

vuil zal blijven steken in het substraat en kan zorgen voor ophoping van vuil<br />

en dit zal de waterkwaliteit zeker niet ten goede komen.<br />

Als laatste zagen we een vijver waar er een venster in de wand is ingebouwd.<br />

Het is een ronde vijver met een diameter van een twintigtal meter die nogal<br />

landelijk is gelegen. Er zijn verschillende draden gespannen om de reigers te<br />

weren.Deeigenaarkanzijnvissenineenputobserverendooreenruitvan<br />

een vierkante meter. Dit is pas een vijver anders bekeken. De ruit moet regelmatig<br />

gereinigd worden net zoals bij een aquarium.<br />

Uit het publiek werd opgemerkt dat dit niet zo interessant is. Het is beter een<br />

vijver te maken die opgemetst is en in de wand(en) één of meerdere ruiten te<br />

voorzienzodatjenietineenputhoefttekruipenomdevissenteobserveren.<br />

Er werd door Jan opgemerkt dat er in Kuurne iemand is die zo'n vijver heeft.<br />

Daar de voordracht van Donald tegen 22 uur ten einde liep, was er nog ruim<br />

gelegenheid voor vragen en/of suggesties. Er werd nog een voorstel gedaan<br />

om de vijver van Pascal op een novemberavond, wanneer de sfeerverlichting<br />

aan ligt, te gaan bezoeken. Verdere info volgt nog. ( nvdr: Dit bezoek i s uit gestel d t ot ergens<br />

vol gendj aar.)<br />

Er wordt nog voorgesteld om in de loop van volgend jaar alle vijvers eens te<br />

gaan fotograferen en filmen om deze dan in een film en diareeks te bundelen.<br />

Iedereen die daaraan wil meewerken kan dit melden aan Gilbert.<br />

Om 22:20 uur bedankte Gilbert de 16 aanwezigen voor hun aandacht en sloot<br />

de vergadering af.<br />

–28– Jaargang 23


Recept voor het maken van brownie<br />

Onderstaande beproefde recept zorgt ervoor dat minstens vier personen lekker<br />

kunnen smullen van een taart die dit jaar bij Aquatropica'svolksspelente proeven was. Je hebt er een bereidingstijd van 60 min voor nodig.<br />

Marie-Anne<br />

Ingrediënten:<br />

200 g pure chocolade<br />

150 g boter<br />

125 g bloem, gezeefd<br />

1 theelepel kaneelpoeder<br />

1,5 theelepelbakpoeder 100 g bruinebasterdsuiker 3eieren<br />

Marie-Anne, Aquatropica Kortrijk<br />

Bereidingswijze:<br />

Verwarm de oven voor op 175 ˚ C. Vet een rechthoekige bakvorm van 18 bij<br />

20 cm in. Schep de chocolade en boter in een kom, zet de kom in een pan met<br />

kokend water en laat de chocolade en boter smelten (au bain marie). Meng de<br />

bloem met kaneelpoeder, bakpoeder en basterdsuiker. Klop in een kom de eieren<br />

in 10 minuten luchtig en lichtgeel.<br />

Spatel het bloemmengsel en de vulling er luchtig doorheen. Daarna spatel je<br />

de gesmolten chocolade en boter er luchtig door.<br />

Schep het mengsel in de bakvorm en verdeel dit. Bak de brownie in 40 à 45<br />

minuten gaar. Laat dit geheel 10 minuten rusten.<br />

november <strong>2008</strong> –29–


–30– Jaargang 23


I nhee mse a mfi bi eën, een bedrei gde faunagr oep<br />

Gastspreker: Boudewijn Goddeeris, dr. sc.<br />

Uitnodi gi ng bij eenkomst werkgroep vij vers, vrij dag 28 november<br />

Boudewijn Goddeeris is doctor in de wetenschappen (biologie). Hij is hoofd van<br />

het departement Educatie en Natuur aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor<br />

Natuurwetenschappen en bestudeert er de biologie en systematiek van aquatische<br />

insecten, o.a. chironomidae (dansmuggen), ons beter bekend als rode<br />

muggenlarven. Ook is hij als Fellow* verbonden aan het Laboratorium voor Aquatische<br />

Ecologie (faculteit Wetenschappen - Biologie) van de KU-Leuven.<br />

Tevens bestudeert hij de distributie en biodiversiteit van amfibieën in veedrinkpoelen<br />

en vijvers, dit met medewerking van o.m. het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB,<br />

het vroegere Aminal) en van het Wetenschapsbeleid (Federaal Ministerie).<br />

Het is een unicum om een dergelijke spreker in uw club aan het woord te krijgen.<br />

Bovenstaande tekst is overduidelijk, het wordt een topavond voor al wie de natuur<br />

lief heeft.<br />

Het bestuur en de vijverwerkgroep nodigen u graag uit op vrijdag 28 november om<br />

20:00 uur stipt in ons clublokaal de Klokke. Ook familie en vrienden zijn welkom.<br />

Programma:<br />

20:00 u.: Verwelkoming.<br />

20: 10 u.: Gastspreker ‘Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep' deel 1.<br />

21:15 u.: Pauze.<br />

21:30 u.: Gastspreker ‘Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep' deel 2.<br />

22:30 u.: Einde.<br />

Het bestuur & vijverwerkgroep<br />

Nvdr: Fell owis vol gens de Dikke van Dale -Gezel, genoot<br />

-Li d van een wet ensch appelij ke ver eni gi n g of gen ootsch ap<br />

-Gepromoveerdedievaneenbeursoftoelagegeniet -Li d van een wetenschappelij k i nstituut<br />

Pu nt 4 i s van t oepassi n g op de gasts pr eker .<br />

november <strong>2008</strong> –31–


Jaargang 23 – november <strong>2008</strong><br />

Colofon ............................................................................................................... 1<br />

Editoriaal ............................................................................................................2<br />

Herwaardering van de Mbuna .........................................................................4<br />

Aquariumfotografie ...........................................................................................9<br />

Voor u gelezen .................................................................................................21<br />

Uitgestorven gewaande kikker herontdekt<br />

Vijvers anders bekeken ...................................................................................23<br />

Verslag vijverbij eenkomst 1 9 september<br />

Taart van de maand ........................................................................................29<br />

Brownie<br />

Inheemse amfibieën, een bedreigde faunagroep .........................................31<br />

Uitnodiging bijeenkomst werkgroep vijvers, vrijdag 28 november<br />

Index ..................................................................................................................32<br />

–32– Jaargang 23


F Vijvers in polyester met glasvezel<br />

Mari o Wol l e g h e m<br />

F Kleinhandel aquarium- en vijvermateriaal<br />

F<br />

Hout voor in de tuin: tuinhuizen<br />

carports<br />

houten afsluitingen<br />

houten terrassen<br />

Pelikaanstraat1 e-mail: mario-wolleghem@tiscali.be<br />

8830 Hooglede webpagina: www.mario-tuindecoratie.be<br />

tel.: 051 24 06 73<br />

fax: 051 21 1 1 24<br />

gsm: 0495 42 1 1 53


De specialist in de streek voor<br />

TROPISCHE AQUARIA<br />

&WATERPLANTEN<br />

Sluitingsdag: dinsdag<br />

NOORDSTRAAT27, 8500 KORTRIJKtel: 056-36.09.95<br />

http://www.aquariumcenter.be<br />

info@aquariumcenter.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!