Visie en verordening voorzieningen Wmo Almere - Gemeente Almere

Het is kennelijk gelukt om de zorg zo te bieden dat mensen zich minder afhankelijk voelen en de eigen
kracht meer bewust zijn. Als welzijn en zorg op deze manier weer dichter bij elkaar komen en ook de
professional niet meer hoeft te zeggen ‘daar ben ik niet van’, dan gebeurt er iets in preventieve zin. We
voegen iets waardevols toe aan de samenleving en we voorkomen op z’n minst ‘erger’. En dat geldt
ook voor de voldoening en de verrijking die professionals ervaren in het uitoefenen van hun taak, die
hiermee weer kan worden beleefd als ‘het vervullen van een maatschappelijke rol’.
Burgerkracht
De discussie over kantelen en wijkgericht werken is volop gaande. In een recente uitgave van De Raad
voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) getiteld Burgerkracht (april 2011) is te lezen hoe door de
tijd heen de voorzieningen voor zorg en welzijn zijn geregeld in instituties en professies en hoe dat
heeft geleid tot hoge kosten die niet altijd meer in verhouding staan tot het gewenste maatschappelijk
effect.
De rol van de gemeente staat ook ter discussie. De gemeente geeft vaak subsidie aan welzijnsorgani-
5. doordachte balans van collectief en individueel;
12 13
saties onder de voorwaarde dat er een bepaalde ‘productie’ wordt gehaald. De productie wordt dan
zorgvuldig verantwoord en men gaat ervan uit dat burgers daardoor meer ‘welzijn’ krijgen. Of dat ook
werkelijk zo is, is niet altijd na te gaan.
In ‘Burgerkracht’ wordt duidelijk dat het een hele zoektocht is, als je burgers de zeggingskracht wil
geven die nodig is om met elkaar een vitale samenleving te hebben. Bestaande instituties staan dan
fundamenteel ter discussie. Het is tevens één stap verder in de redenering dat het in prestatieveld 1
van de Wmo meestal gaat om mensen die prima de eigen regie op hun leven kunnen voeren en dus
ook aanspreekbaar zijn op een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor welzijn. Het is nu zelfs zo dat
goede burgerinitiatieven sneuvelen op gemaakte prestatieafspraken met instellingen. De boodschap
in het onderzoek van de RMO is: ‘Organiseer daarom liever die burgerkracht. (...) daar hoeft een
gemeente niet direct tussen te zitten, niet in de opdrachtverlening en niet in de verantwoording. (...)
Het vraagt om een andere vorm van professioneel handelen, waarin niet de dienstverlening, maar de
dienstbaarheid centraal staat’.
In Almere wordt op dit gebied geëxperimenteerd in integrale netwerken, sociaal cafés, de Almeerse
Businesscase (hierboven genoemd) en overkoepelende structuren, zoals de Wmo-coalitie. En we zien
het ook terug in een aanpak zoals Mooi Zo Goed Zo en in de grotere ontwikkeling ‘Welzijn, nieuwe stijl’.
Visie en verordening Wmo 2012
Acht bakens van Welzijn nieuwe stijl
In een recente brochure van het ministerie van VWS over “Welzijn, nieuwe stijl’ staat het volgende:
‘Bescherming, zelfredzaamheid, participatie, zorg voor elkaar en sociale samenhang. De doelen van
de Wmo zijn de kerncompetenties van welzijn. Geen enkele andere werksoort kan op vergelijkbare
wijze de bindende functie vervullen die nodig is om de Wmo te realiseren. Welzijn doet dit door het
vroegtijdig signaleren, benoemen en oplossen van problemen van burgers en samenleving. Welzijn
draagt daardoor in belangrijke mate bij aan het voorkomen dat problemen verergeren, waardoor
later in het proces zwaarder hulp of zorg moet worden ingezet’. Men beschrijft ‘acht bakens’ voor het
welzijnswerk, die direct van toepassing zijn op alle terreinen van de Wmo:
1. gericht op de vraag achter de vraag;
2. gebaseerd op de eigen kracht van de burger;
3. direct er op af;
4. formeel in informeel in optimale verhouding;
6. integraal werken;
7. niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;
8. gebaseerd op ruimte voor de professional.
Meer collectieve en algemene voorzieningen
In het verlengde van bovengenoemde discussie zal het zo moeten zijn dat de meeste mensen
gemakkelijk en zelfstandig gebruik moeten kunnen maken van voorzieningen die al in de eigen buurt
voorhanden zijn. Dat zijn de algemene voorzieningen. Bij collectieve voorzieningen is het zo dat, als
meerdere mensen met een beperking baat hebben bij een zelfde soort voorziening, het handig en
voordelig kan zijn om dat collectief te regelen. Bijvoorbeeld: het collectief vervoer, de scootmobielpool,
de rolstoelpool, de maaltijdvoorziening.
De ontwikkeling van meer collectieve voorzieningen is als actie opgenomen in het huidige projectplan
Wmo. Maar de gedachten hierover gaan nog verder: in een systeem als ‘buurtzorg’ en ‘buurtdiensten’
of een ‘sociaal wijkteam’ worden de nodige voorzieningen op wijkniveau (als collectieve en/of algemene
voorziening) georganiseerd, zodanig dat er individueel maatwerk kan worden geleverd.
Experimenten op dit vlak vinden plaats in meerdere steden in Nederland.
In preventieve zin wordt nagedacht over het zogenaamde “aanpasbaar bouwen”. Mede vanuit de VNG
zijn deze geluiden hoorbaar. Als dit meer vorm krijgt, kan het een vermindering betekenen in het
aantal aanvragen voor woningaanpassingen.
Visie en verordening Wmo 2012