Visie en verordening voorzieningen Wmo Almere - Gemeente Almere

Wat gaat er veranderen en waarom?
De Wmo is een samenvoeging van twee wetten: de Wet voorzieningen gehandicapten (rolstoelen,
vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen) en de Welzijnswet. Later is nog de huishoudelijke hulp
uit de AWBZ toegevoegd. De samenvoeging van deze wetten had een speciaal doel, namelijk om de
maatschappelijke sectoren van zorg en welzijn dichter bij elkaar te brengen. En uiteindelijk gaat het
er om dat iedereen waardig en gelijkwaardig kan deelnemen aan de samenleving. Dus het begrip
‘participatie’ staat centraal.
Als mensen een participatieprobleem hebben, dan is de gemeente verplicht om te ‘compenseren’
volgens het zogenaamde compensatiebeginsel. Het gaat dan om het vinden van een redelijke
oplossing. En ‘redelijk’ wil zeggen dat van beide kanten inzet mag worden verwacht, en dat er gekeken
wordt naar de individuele situatie (maatwerk). De beste oplossing hoeft niet perse een individuele
voorziening te zijn, maar kan ook een buurtvoorziening zijn of ondersteuning van de mensen die nu
ook al helpen, of informatie over hoe je problemen ‘voor’ kunt zijn. Een goed gesprek hierover is
belangrijk. Men noemt dat ook wel het ‘keukentafelgesprek’.
mantelzorgers. In Almere zijn veel vrijwilligers actief, zowel op het gebied van zorg als welzijn. Zij
8 9
Het resultaat
Bij de verstrekking van een individuele voorziening gaat het voor de mensen uiteindelijk om het
resultaat. In de modelverordening van de VNG zijn de volgende resultaten genoemd:
• Een schoon en leefbaar huis
• Wonen in een geschikt huis
• Beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften
• Beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding
• Het thuis kunnen zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren
• Zich verplaatsen in en om de woning
• Zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel
• De mogelijkheid om voldoende contacten te hebben.
Meerdere prestatievelden in de Wmo
Als het gaat om de rol van de gemeente is in de opsomming van de Wmo-prestatievelden een bepaalde
systematiek te zien. Globaal kun je zeggen dat het gaat over mensen die minder in staat zijn om
dingen in hun leven zelf te regelen (eigen regie). Daar is dus meer ondersteuning nodig om hen op hun
eigen manier waardig te laten meedoen in de maatschappij.
Visie en verordening Wmo 2012
In deze notitie gaat het in eerste instantie over prestatieveld 6 (individuele voorzieningen). Echter
prestatieveld 5, dat gaat over collectieve en algemene voorzieningen, speelt daarnaast een belangrijke
rol. Dat zijn voorzieningen waar je nauwelijks of geen indicatie voor nodig hebt. Die voorziening is
er gewoon in de buurt of wijk waar iemand woont. Goede voorbeelden zijn leenscootmobielen en
boodschappendiensten. Als dat goed geregeld is, zullen mensen minder snel behoefte hebben aan een
individuele voorziening.
Prestatieveld 1 gaat over de saamhorigheid in buurten en wijken en hoe veilig men zich voelt in de
buurt. Kennen mensen de weg en kennen ze elkaar? De computer speelt daarbij een steeds grotere
rol. Er zijn inmiddels meerdere buurtwebsites. Als er problemen zijn in de wijk of men weet de weg
niet naar interessante activiteiten, dan kunnen mensen vereenzamen. Als dat is op te lossen, dan
voorkomt het misschien dat mensen ergens anders willen wonen. Dat heeft ook weer te maken met
prestatieveld 3: voldoende informatie en advies over de mogelijkheden die er zijn om zelf dingen
te ondernemen of – als dat nodig is - hulp te zoeken. Prestatieveld 4 gaat over vrijwilligers en
leveren op hun eigen manier een soort ‘individuele voorziening’ aan anderen. De Wmo werkt in het
algemeen goed als mensen het gevoel hebben dat ze ook met een fysieke en/of psychische beperking
er ‘normaal’ bij horen, en dat –als de problemen zich opstapelen- er tevens een oplossing
voor handen is.
De huidige regels
Zoals al eerder gezegd: de gemeente heeft een compensatieplicht. En dat betekent dat de gemeente
een taak heeft om de toegang te regelen tot individuele voorzieningen. Lange tijd is er over de
individuele Wmo-voorzieningen informatie gegeven als iets waar je als burger recht op hebt als je
voldoet aan bepaalde indicatie-criteria. Die criteria zijn gebaseerd op fysieke en/of psychosociale
beperkingen, die iemand kan hebben. Alle regels over hoe je een aanvraag doet en hoe een
voorziening wordt toegekend, zijn vastgelegd in een verordening en een reglement. In Almere voert
ServicePunt Z de regels uit.
Als je hiervan uit gaat, stellen burgers terecht de vraag: ‘Wat is er allemaal te krijgen?’ En: ‘heb ik daar
recht op?’ Ondanks het feit dat de gemeente zorgvuldig met de regels omgaat en de burgers precies
doen wat er van hun gevraagd wordt, heeft dit toch geleid tot ‘misconsumptie’. Hoe kan dat? Het lijkt
rechtvaardig en eerlijk. Er zijn verschillende redenen waarom het mis gaat:
Visie en verordening Wmo 2012