Proef op de Som - Codarts

Deze zelfde John Seabrook gaat nog een stap verder. Het doet niet langer ter zake of er zoiets
bestaat als highbrow en lowbrow cultuur. We hoeven ons als intellectuelen en als kunstvernieuwers
niet meer de vraag te stellen hoe we de scheiding tussen deze beide werelden op kunnen heffen.
Highbrow en lowbrow zijn volgens Seabrook niet langer relevante categorieën. We leven in een
wereld waarin ‘nobrow’ de dienst uitmaakt, kunst die zich onttrekt aan de normen van de
gevestigde smaakhiërarchie. De highbrow cultuur is veranderd in een van de vele mondiale
subculturen en kan daarom geen aanspraak meer maken op bijzondere privileges. Waarden als
verfijning, complexiteit, vernieuwing-binnen-de-traditie zijn inmiddels verruild voor exclusiviteit, de
pendant van schaarste in de wareneconomie. Ben je een voorloper, maak je deel uit van de ‘flow’,
herken je de ‘buzz’; dat zijn de dingen die er in onze wereld toe doen. In de woorden van Seabrook:
‘good equals hot, excellent means entertaining, and celebrity defines quality. It’s a world where the
product may be trash but the marketing may be art and no-one, not even the people who created
both, can really tell the difference’ (Seabrook 2000 p. 38).
De popcultuur, de maatschappelijk meest invloedrijke kunststroming van de afgelopen decennia,
vertoont alle trekken van nobrow. Andy Warhol, een van de talrijke iconen van de popcultuur,
reduceert zijn cinesthetics eenvoudigweg tot de woorden: ‘if it moves, they watch’. Inmiddels zijn
we veertig jaar verder en hebben we het tijdperk betreden van Big Brother en Idols, een tijdperk
waarin iedereen, ongeacht afkomst of talent, van het ene op het ander moment in een celebrity kan
veranderen. Maar dat de wereld van nobrow lang niet zo manipuleerbaar en beheersbaar is als
velen vrezen of hopen, bewijst het feit dat de faam van Hind nog altijd in het niet valt bij die van
Usher. Of beter gezegd, de subcultuur waartoe de Usher-aanhangers behoren is aanmerkelijk
hipper en omvangrijker dan die van de Hind-fans. En dat is niet alleen te wijten aan de Talpamarketeers
(Talpa: een inmiddels verdwenen Nederlands commercieel televisie-station).
Community arts
Je zou, als je even niet let op de definities en omschrijvingen die vanaf de zestiger jaren van de
vorige eeuw de ronde doen, community arts in Europa kunnen laten beginnen in de 19 e eeuw, toen
in verschillende landen de liberale burgerij een waar beschavingsoffensief ontketende onder het
werkvolk. De gedachte hierbij was, dat een toenemend burgerlijk esthetisch besef als vanzelf tot
een toenemend burgerlijk ethisch besef zou leiden. Je zou ook kunnen beweren dat de oorsprong
van community arts in de 18 e eeuw gezocht moet worden, onder verwijzing naar het al eerder
genoemde streven van de vaders van de Amerikaanse Revolutie om de politieke mondigheid van
de burger te vertalen naar de wereld van de kunsten. Een ander vroeg voorbeeld dat je kunt
aanhalen zijn de programma’s die in de VS tijdens de New Deal werden ontwikkeld (WPA: Works
Progress Administration). Deze hadden overigens eerder tot doel om werkloze kunstenaars te
helpen in plaats van om zoveel mogelijk Amerikanen actief te betrekken bij de kunsten. De benefits
voor de bevolking waren een spin-off van deze doelstelling. Maar het Federal Theater Project, een
belangrijk onderdeel van deze cultuurpolitieke ingrepen, bood in ieder geval afro-amerikaanse
kunstenaars een kans zich te manifesteren. (zie bijvoorbeeld: