Verdonk pakt haar boeltje bijeen - De Pers
Verdonk pakt haar boeltje bijeen - De Pers
Verdonk pakt haar boeltje bijeen - De Pers
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
28<br />
Vrijdag<br />
September 2007<br />
25,- KORTING OP<br />
EEN DECT TOESTEL?<br />
Kijk morgen<br />
op de<br />
achterpagina.<br />
.............................................................................................................................................................................................................<br />
Birma Verslag uit een spookstad<br />
Voor de tweede achtereenvolgende<br />
dag vielen gisteren slachtoffers<br />
bij de protesten in Birma: negen<br />
doden en elf gewonden. Als een<br />
van de weinige westerse journalisten<br />
doet Birma-kenner Marnix<br />
Krouwel voor dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong><br />
verslag uit de hoofdstad.<br />
Marnix Krouwel<br />
RANGOON<br />
...<br />
Rangoon is niet meer het Rangoon<br />
zoals ik het ken. Het is alsof ik een<br />
spookstad binnenrijd. Aan het eind<br />
van de middag zijn de straten al<br />
goeddeels uitgestorven. Winkeltjes<br />
hebben de luiken gesloten, kinderen<br />
blijven binnen nu de regering<br />
de avondklok heeft verscherpt. Wie<br />
zich na zes uur op straat waagt,<br />
wordt opge<strong>pakt</strong>. Ik passeer in mijn<br />
taxi de Shwedagon-Pagoda, tot voor<br />
kort het startpunt voor de demon-<br />
‘<strong>De</strong> generaals denken alleen aan<br />
zichzelf en het volk mag creperen’<br />
strerende monniken. Voor de poort<br />
staan legertrucks.<br />
Niemand mag het heiligdom meer<br />
betreden. Militairen met mitrailleurs<br />
in de aanslag dwingen de quarantaine<br />
af. Het zijn geharde soldaten van<br />
de 22e divisie, die tot een week terug<br />
nog met Karen-rebellen vochten in<br />
het grensgebied met Thailand.<br />
Niet veel later stap ik uit op het<br />
kruispunt van Sule Pagoda Road en<br />
Bogyoke Aung San Street, twee belangrijke<br />
verkeersaders in het hart<br />
van de stad.<br />
Ook een deel van Sule Pagoda<br />
Road is afgesloten. <strong>De</strong> gelijknamige<br />
pagode ligt er 200 meter verderop<br />
verlaten bij.<br />
Vanmiddag was het hier raak, vertelt<br />
een betel kauwende man die op<br />
een stenen plantenbak op de stoep<br />
zit. Een grote groep demonstranten<br />
marcheerde naar het kruispunt voor<br />
een flitsdemonstratie, zegt hij. ‘Ze bekogelden<br />
de politiepost met stenen.<br />
Het leger sloeg terug met wapenstokken.<br />
Er werden waarschuwingsschoten<br />
afgevuurd. Toen rende iedereen<br />
in paniek weg.’<br />
Wat hij me niet vertelt – of niet<br />
heeft gezien – is dat er bij deze actie<br />
zeker een dode is gevallen. <strong>De</strong> recep-<br />
tioniste van het hotel waar ik verblijf,<br />
zegt dat een van de gasten is neergeschoten.<br />
Later blijkt de Japanner te<br />
zijn overleden. ‘Iedereen is bang hier’,<br />
zegt de receptioniste.<br />
Het is moeilijk om de vinger te<br />
leggen op het werkelijke aantal gewonden<br />
en gearresteerde betogers.<br />
Ook naar de omvang van de demonstraties<br />
blijft het gissen. Een Birmese<br />
straatverkoper schat het aantal demonstranten<br />
dat gistermiddag de<br />
straat opging op 10.000.<br />
Wat is waarheid in Myanmar, waar<br />
internet gecensureerd wordt en de<br />
onafhankelijke pers de nek is omge-<br />
draaid? Een taxichauffeur die de<br />
confrontatie tussen leger en demonstranten<br />
gadesloeg vanuit zijn auto,<br />
weet wel te vertellen dat er dit keer<br />
weinig monniken de straat op zijn<br />
gegaan.<br />
‘Dinsdagnacht hebben het leger<br />
en de politie in een aantal kloosters<br />
verrassingarrestaties uitgevoerd’,<br />
zegt hij. ‘Ze proberen op die manier<br />
in het geniep het verzet te breken.’<br />
Hij heeft er geen moeite mee dat<br />
demonstranten nu terugvechten.<br />
‘Bijna iedereen hier haat het regime.<br />
<strong>De</strong> generaals zorgen alleen voor<br />
zichzelf en hun familie. Het gewone<br />
volk mag creperen. Of het verzet zin<br />
heeft, weet ik niet. <strong>De</strong> regering zal<br />
wel blijven zitten waar ze zit. Maar<br />
de demonstraties gaan door.’<br />
(<strong>De</strong> auteur schrijft om veiligheidsredenen<br />
onder pseudoniem)<br />
Lees meer op pagina 11<br />
..........................................................................................................................................................................................................<br />
Eenmansfractie <strong>De</strong> uitputtingsslag is nog maar net begonnen<br />
<strong>Verdonk</strong> <strong>pakt</strong> <strong>haar</strong> <strong>boeltje</strong> <strong>bijeen</strong><br />
Kustaw Bessems<br />
DEN HAAG<br />
...<br />
Daar gaat ze dan. <strong>De</strong> afgelopen<br />
maanden zag ze er soms wat minder<br />
verzorgd uit. Nu zit het weer: het<br />
<strong>haar</strong>, de make-up, het pak – ze kan<br />
zo naar de BouwRAI. Maar even<br />
wacht het Lid <strong>Verdonk</strong> geen publicitair<br />
spektakel. Ze <strong>pakt</strong> verhuisdozen<br />
in op <strong>haar</strong> oude kamer bij de VVD.<br />
Natuurlijk vindt ze dit erg, zegt ze<br />
bijna fluisterend. ‘Het is een afscheid.’<br />
<strong>De</strong> bevriende VVD-Kamerleden<br />
liepen hier de laatste weken nog wel<br />
eens binnen. ‘Ik houd me niet bezig<br />
met de zaak, maar wel heel veel met<br />
de mens Rita <strong>Verdonk</strong>’, zegt bijvoorbeeld<br />
Charlie Aptroot. Fractieleider<br />
Rutte zag ze nooit, hoe onwaarschijnlijk<br />
dat ook is in de smalle<br />
gangetjes waaraan de VVD’ers huizen.<br />
‘Ik weet ook niet hoe het kan.’<br />
<strong>De</strong> avond ervoor heeft ze in het<br />
Novotel City Centre, hier vlakbij,<br />
gepraat met VVD-ereleden Frits<br />
Korthals Altes, Henk Vonhoff en<br />
Erica Terpstra. ‘We hebben <strong>haar</strong> gezegd<br />
dat het niet veel perspectief<br />
biedt om als eenmansfractie in de<br />
Kamer partijlid te blijven,’ zegt Vonhoff.<br />
‘Maar toen ik ging, had ik al<br />
niet de hoop dat zij <strong>haar</strong> zetel of lidmaatschap<br />
zou opgeven.’<br />
‘Dat is erg’, vervolgt Vonhoff,<br />
‘omdat er nu naast een VVD een<br />
semi-VVD in de Kamer zit die op de<br />
meest ongelegen momenten persoonsgerichte<br />
kritiek levert. Ik schat<br />
Portret<br />
<strong>De</strong> totale<br />
Ferry<br />
Onze medewerker op het Bin-<br />
In Oost- en West-Europa<br />
nenhof, Peter Middendorp,<br />
wordt soms verschillend aan-<br />
wilde de Haagse mores leren<br />
gekeken tegen armoede, ont-<br />
doorgronden. Wie kan je dan<br />
dekte sociologe Dorota Lepi-<br />
beter vragen dan <strong>De</strong>n Haag<br />
anka. Waar westerlingen het<br />
Vandaag-icoon Ferry Minge-<br />
houden op pech, verdenken<br />
len? Het beviel niet. ‘Ik mocht<br />
Oost-Europeanen armen er<br />
Ferry niet zo. Ik voelde zelfs<br />
vaker van dat ze gewoon lui<br />
een zekere afk eer.’ 07 zijn.<br />
13<br />
EVERT-JAN DANIELS<br />
in dat deze status-quo nog een tijd<br />
duurt.’ Tot drie jaar geleden had iemand<br />
die zelf een fractie vormde in<br />
de Kamer meteen geroyeerd kunnen<br />
worden als VVD-lid, verzucht hij,<br />
Armoede<br />
Wie lui is,<br />
vraagt erom<br />
maar toen maakte partijvernieuwing<br />
dat onmogelijk.<br />
Het hoofdbestuur mag <strong>Verdonk</strong><br />
eruit zetten als zij de partij schade berokkent,<br />
maar het zit niet te wachten<br />
op een slepend juridisch gevecht<br />
waarbij alle partijdrek voor het oog<br />
van de media door de rechtszaal<br />
wordt geslingerd.<br />
En dus begint een uitputtingsslag.<br />
Met handicaps voor <strong>Verdonk</strong>. ‘Alle<br />
ondersteuning is weg’, zegt <strong>haar</strong><br />
vriend en media-adviseur Kay van<br />
der Linde. ‘Ze heeft niemand.’<br />
Lees verder op pagina 3
DE WERELD VOLGENS<br />
KOSTER + JOJANNEKE MET<br />
Correctie<br />
In deze rubriek is afgelopen maandag een<br />
artikel gepubliceerd over de oprichting<br />
van de ecologische foodketen Danku,<br />
waarbij onder meer Karen Brink, de dochter<br />
van Nina Brink is betrokken. In het artikel<br />
wordt gemeld dat Karen Brink een relatie<br />
heeft met Filip van Hoeck. <strong>De</strong> familie<br />
Brink laat weten dat deze relatie jaren ge-<br />
Gemis van buikgevoel<br />
‘Plukjes van drie mannen vind ik zo sneu’<br />
<strong>De</strong>rtig jaar geleden was het<br />
truttig.’<br />
‘Supertruttig.’<br />
‘Maar dat gold eigenlijk voor<br />
alles in een groep.’<br />
‘Je mocht niet meer naar dansles.’<br />
‘En de padvinderij was fascistisch.<br />
Maar de laatste tien jaar zijn koren<br />
weer enorm populair.’<br />
<strong>De</strong> gospelzangeressen staan in de felverlichte<br />
keuken van de kerk. Twee<br />
sopranen en een tenor. <strong>De</strong> repetitie is<br />
voorbij, ze drinken thee van theezakjes<br />
uit een tupperware-bakje met een<br />
sticker ‘koor’ erop. Wijn is er ook, voor<br />
vijftig cent in een glazen schaaltje. <strong>De</strong><br />
jonge moeders zijn inmiddels al<br />
op bakfietsen verdwenen in de regen.<br />
leden reeds is beëindigd. Verder ontkent<br />
Nina Brink ten stelligste dat zij op dit moment<br />
investeerder is in Danku. Ten slotte<br />
kan door het artikel de suggestie zijn gewekt<br />
dat de familie Van Hoeck een crimi-<br />
‘We zijn laagdrempelig, gezellig en<br />
toch ambitieus.’<br />
‘Zuiver zingen is wel een voorwaarde.<br />
Aspirant-leden moeten na twee weken<br />
een stemtest doen.’<br />
‘En het is de bedoeling dat je in een<br />
commissie gaat. We hebben een optreedcommissie,<br />
een pr-commissie,<br />
een activiteitencommissie en een bewegingscommissie.’<br />
<strong>De</strong> tenor zit in de commissie wijn, thee<br />
en koffie. Eigenlijk geen officiële commissie.<br />
Ze zingt al <strong>haar</strong> hele leven. Vroeger<br />
was ze mezzosopraan. Later werd ze<br />
alt, door het roken.<br />
‘Op school kregen we elke week een<br />
psalm en een werelds liedje. Daar<br />
kreeg je een cijfer voor. Onderwijzers<br />
neel verleden heeft. Het enige wat daarover<br />
vaststaat, is dat er in het verleden<br />
problemen zijn geweest met de fi scus.<br />
<strong>De</strong> redactie<br />
die niet konden zingen, begeleidden<br />
op de blokfluit. Toen kwamen de cassettebandjes<br />
en begon iedereen zich<br />
opeens te schamen. Nu horen kinderen<br />
alleen nog maar perfect gezongen<br />
liedjes. Zo kweek je een generatie ongeschoolde<br />
stemmen. En een chronisch<br />
tekort aan sopranen.’<br />
‘Ik heb op school nog gezongen, hoor,’<br />
zegt de sopraan van de pr-commissie.<br />
Ze is jonger dan de tenor. ‘Ik had een<br />
heel boek met liederen. Kun je nog<br />
zingen…<br />
‘… zing dan mee! Knaapje zag een<br />
roosje staan, roosje op de heide!’<br />
Bijna barsten ze los.<br />
<strong>De</strong> jongste sopraan vormt in <strong>haar</strong> eentje<br />
de bewegingscommissie.<br />
‘Sinds kort hebben we ook een bewegingstest.<br />
Mensen zonder ritmegevoel<br />
wijzen we af. Kijk, dit is de echte<br />
gospelswing. Maar op ballads dein je<br />
meer zo. Dan heb je nog de klap en de<br />
vingerknip. Sommige mensen hebben<br />
daar moeite mee. Die geef ik workshops<br />
bij mij thuis.’<br />
06-64834XXX<br />
<br />
2 <strong>De</strong> Twee<br />
<br />
DE<br />
LAUNCH<br />
Nederlandse<br />
Anna Wintour<br />
is gearriveerd<br />
Gala profi teert van globalisering<br />
en het feit dat BN’ers uit zijn. ‘We<br />
hebben een overkill’<br />
‘Je hebt geen tijd voor gedoe, dus<br />
order je around. Nee, ik schreeuw<br />
niet, ik order.’ Gala-hoofdredactrice<br />
Petra Bakker Schut zijgt neer op een<br />
rode bank in de tot viproom verbouwde<br />
bovenste verdieping van<br />
Amsterdams filmtheater Tuschinski<br />
en reciteert Anna Wintour, de dictatoriale<br />
hoofdredactrice van gerenommeerd<br />
Amerikaanse modeblad<br />
Vogue.<br />
Replay-opperhoofd en potentiele<br />
adverteerder Carlo Ferilli hangt<br />
naast <strong>haar</strong>. Of hij Gala-pagina’s gaat<br />
kopen weet de retailer in luxekleding<br />
‘nog niet’. Ex Story-hoofdredactrice<br />
Bakker Schut kan na <strong>haar</strong> overstap<br />
naar een meer upmarket blad<br />
DE<br />
BIJEENKOMST<br />
Woody Harrelson. PETER VAN BEEK/HH<br />
MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM<br />
Q&A<br />
06-5533XXX<br />
‘Op je zestigste<br />
geniet je pas<br />
van het leven’<br />
Voor de legendarische Britse<br />
popzanger Bryan Ferry is muziek<br />
nog steeds dé drug. ‘Maar ik moet<br />
de band ook betalen, hè.’<br />
Meneer Ferry, hoe voelt het om<br />
op uw 62e nog rock-’n-rollartiest<br />
te zijn?<br />
‘Geweldig. Het is fijn. Ik geniet van<br />
de dingen die ik nu doe. Ik reis veel<br />
en hou nog steeds van spelen. Eigenlijk<br />
kan ik mijn leven nu meer<br />
waarderen dan toen ik 21 was en net<br />
begon. Als je 60 bent, geniet je meer<br />
van dit bestaan.’<br />
U staat nu op een woensdagavond<br />
te schnabbelen bij het<br />
blad GALA.<br />
‘Ja, ik ben hier uitgenodigd. Het is<br />
leuk om op zulke partijtjes op te treden.<br />
Er hangt een goede sfeer. Gisteravond<br />
was ik in Madrid. Ik moet<br />
de band ook betalen, hè.’<br />
Door nog steeds Love is The Drug<br />
te zingen…<br />
‘Ja, het repertoire bestaat op zulke<br />
gelegenheden vooral uit oud materiaal.<br />
Echt, ik vind het nog steeds<br />
leuk om die liedjes te zingen.’<br />
Joni Mitchell, een leeftijdgenoot,<br />
maakte volgens critici onlangs<br />
<strong>haar</strong> beste plaat ooit.<br />
‘Oh ja? Oh, dat is prachtig. Ik werk<br />
wel aan nieuw materiaal en zing in<br />
de huidige tour ook nummers van<br />
een plaat die in maart uitkwam’ 1<br />
Zie www.depers.nl voor fi lmpje<br />
......................................................................................................................................................................................................<br />
......................................................................................................................................................................................................<br />
...<br />
MAARTJE<br />
DUIN<br />
Presentatie tijdschrift Gala<br />
Hoofdredactrice Petra Bakker<br />
Schut: ‘Feestje kost ruim een ton.’<br />
vooralsnog op een warmer onthaal<br />
rekenen dan voorheen in kunstenaarssociëteit<br />
<strong>De</strong> Kring. ‘Ach, mijn<br />
vrienden hebben me nooit om Story<br />
laten vallen.’<br />
Onder Bakker Schut is het feest<br />
gaande – de Moët vloeit als bier, net<br />
als de Chanel parfum – ter ere van de<br />
lancering van <strong>haar</strong> nieuwe kindje; de<br />
Nederlandse versie van het Duitse<br />
blad Gala. Kosten volgens de hoofdredactrice:<br />
‘meer dan een ton’.<br />
Het is druk maar BN’erloos. Actrice<br />
Hannah Verboom daargelaten.<br />
Zelfs Nicolette van Dam is niet komen<br />
opdagen, terwijl <strong>haar</strong> vader toch<br />
de hapjes doet. Het gemis wordt meer<br />
dan gecompenseerd door optredens<br />
van schnabbelkoningen Bryan Ferry<br />
en Gerard Joling, die als derde<br />
schnabbel van die dag tijdens de Gala<br />
afterparty in Hotel de L’Europe de<br />
Niet iedereen wordt rustig van yoga<br />
en blowen. Acteur Woody Harrelson,<br />
tegenwoordig een wereldverbeterende<br />
yogaliefhebber, reageert weer eens<br />
getergd als camera’s hem benaderen.<br />
<strong>De</strong> hoofdrolspeler uit Natural Born<br />
Killers, die gisteren yogales gaf op innovatie<strong>bijeen</strong>komst<br />
Picnic in Amsterdam,<br />
wordt boos als Llink-verslaggeefster<br />
Froukje Jansen hem ongewenste<br />
vragen stelt. ‘Nee, ik heb<br />
géén zin in dit interview.’ <strong>De</strong> acterende<br />
milieuactivist, die onlangs een<br />
camerajournalist van website TMZ<br />
Gerard Joling mocht komen schnabbelen. FOTO’S: SANDER NIEUWENHUYS<br />
oren van de happy few verwende. Hij<br />
had er deze nacht de kracht wel voor.<br />
Dankzij appelsap.<br />
Dat bekend Nederland ontbrak<br />
geeft niet. ‘Het BN’erschap is uit’,<br />
snuift ex-Goudkust-soapie Josefine<br />
van Asdonk in de bioscoopzaal. ‘Iedereen<br />
kan tegenwoordig beroemd<br />
worden, er is niks meer aan. Toen ik<br />
vroeger met meiden als Guusje Nederhorst<br />
en Babette van Veen optrok,<br />
toen was het nog tof.’<br />
Van Asdonk is volgens eigen zeggen<br />
dan ook eindelijk gestopt met<br />
‘het voeden van <strong>haar</strong> BN’erschap’. Ze<br />
had genoeg van het ‘geslijm’.<br />
Heel slim dus van Gala om te mikken<br />
op de buitenlandse sterren. ‘Door<br />
de globalisering willen we nu vooral<br />
van hen wat weten. Wat Nederland<br />
aanviel, gromt <strong>haar</strong> weg als ze doorvraagt.<br />
Harrelson’s humeur knapt later op de<br />
dag iets op, maar ontspoort weer als<br />
wordt geïnformeerd naar zijn hasjgebruik.<br />
Weer volgt die afwerende blik.<br />
‘Next question!’<br />
Hij is hier vandaag om samen met<br />
zijn vriend Eckart Wintzen, de IT-miljonair<br />
met het hippie-uiterlijk, te praten<br />
over hun milieubewuste activiteiten.<br />
Al meer dan een decennium is<br />
het duo in de weer met de redding<br />
van de aarde. Wintzen: ‘Tien jaar ge-<br />
betreft, ik geloof there’s stardom in everyone<br />
of us.’<br />
Hollands Next Topmodel-topstylist<br />
Hildo Groen plukt met pink en wijsvinger<br />
aan zijn geëpileerde wenkbrauwen.<br />
‘BN’ers zijn so last season.<br />
We hebben een overkill.’ Groen denkt<br />
dat ‘het zeer belangrijk is dat roddel<br />
naar een hoger niveau getild wordt’.<br />
Voor het aansnijden van Brian Ferry’s<br />
gifgroene verjaardagstaart voegen<br />
zich op het eind van de avond bij<br />
Bakker Schut toch nog Otazu, ontwerper<br />
Daryl van Wouw glamourdesigner<br />
Eric Kuster, en Birgit Schuurman.<br />
<strong>De</strong> avond eindigt met de blote<br />
voeten incluis felrood gelakte nageltjes<br />
van de Nederlandse Anna Wintour<br />
op het hoogpolige tapijt. 1<br />
Woody Harrelson is trots op Paris Hilton<br />
<strong>De</strong> acterende milieuactivist is wel humeurig<br />
leden las hij een artikel van mij in<br />
technotijdschrift Wired. Daarin werd<br />
ik neergezet als de miljonair met het<br />
groene hart. Daarin stond ook dat ik<br />
wel eens jointje rookte. Maar dat<br />
moet je maar niet aan hem vragen.<br />
Hij is een ongeleid projectiel.’ Harrelson<br />
zelf zegt: ‘We zijn nu mainstream.’<br />
En daarin zou hij best eens gelijk<br />
kunnen hebben: zelfs Paris Hilton<br />
reist naar Rwanda om de wereldvrede<br />
te bevorderen. Dan voor het eerst lachend:<br />
‘Ik ben trots op <strong>haar</strong>.’ 1<br />
Zie fi lmpje: www.depers.nl<br />
‘Hollanders zijn erg stijf,’ zegt de sopraan<br />
van de pr-commissie.<br />
‘Daar proberen wij verandering in te<br />
brengen als we optreden in kerken.’<br />
Ze worden begeleid door een dirigent<br />
met een blindenstok en een pianist<br />
in een rolstoel. Zij zijn de enige<br />
professionals. En de enige mannen.<br />
‘Ze zijn er wel geweest,’ zegt de tenor.<br />
‘In plukjes van drie of vier. Dat<br />
vind ik zo sneu. Mannen moeten<br />
worden aangemoedigd zich te presenteren<br />
in groepjes van vijf.’<br />
‘Met een pianist maakt het niet zoveel<br />
uit’, zegt een alt die er bij is komen<br />
staan. Ze zit in geen enkele<br />
commissie, <strong>haar</strong> arm ligt om de<br />
schouders van de pianist. ‘Maar als je<br />
a capella zingt, mis je dat buikgevoel<br />
van de bassen. Die diepe tonen, daar<br />
gaan je eierstokken van springen.’<br />
<strong>De</strong> tenor begint een shagje te rollen.<br />
‘Het is echt jammer. Je krijgt ze er<br />
niet meer warm voor.’ 1<br />
www.maartjeduin.nl
Nieuws<br />
Reünie<br />
Weemoedig afscheid van luchtmachtbasis<br />
Ongeveer 3500 (oud-) personeelsleden van de luchtmachtbasis<br />
Twenthe waren gisteren nog één keer bij elkaar<br />
om herinneringen op te halen aan de goeie ouwe<br />
...................................................................<br />
Pathuis<br />
tijd. Op 31 december wordt de basis gesloten. Met een<br />
vliegtuigshow namen de medewerkers afscheid van hun<br />
tweede thuis. 1 FOTO: GER LOEFFEN/HH<br />
Immigratie Marokkanen wijken uit naar België<br />
Undercover in Sint-Gilles<br />
Sommige Nederlandse Marokkanen<br />
verhuizen naar België. Waarom,<br />
vroeg publicist Asis Aynan zich<br />
af. Hij belde een vriend en ging een<br />
dagje ‘undercover’ in de Brusselse<br />
wijk Sint-Gilles.<br />
Asis Aynan<br />
BRUSSEL<br />
...<br />
Als je in de Brusselse wijk Sint-Gilles<br />
over straat loopt, hoor je Tamazight<br />
(Berbers), Tamghrabest (Marokkaans-Arabisch-Berbers),<br />
Portugees<br />
en Pools. Al deze groepen leven naast<br />
elkaar. Ze hebben hun eigen winkeltjes<br />
en cafés. Opmerkelijk is dat de<br />
Marokkanen ook vaak Nederlands<br />
praten met een Haags of Mokums accent.<br />
Vanwege een mislukt avontuur<br />
hebben ze hun pijlen op België gericht,<br />
in de hoop de legaliteit te berei-<br />
..........................................................<br />
Op de werkvloer (1)<br />
Een kwart van de werknemers vindt het toilet<br />
op het werk zo vies dat ze niet durven te zitten.<br />
Bij grotere bedrijven is dat zelfs eenderde.<br />
ken. <strong>De</strong> regels bij onze zuiderburen<br />
zijn immers niet zo streng als die bij<br />
ons.<br />
Dit hoorde ik van een jongeman<br />
die ik op het besnijdenisfeest van<br />
mijn neefje had ontmoet. Hij had<br />
Nederland onlangs ingeruild voor<br />
Brussel, vertelde hij me toen. ‘Het leven<br />
is daar een stuk goedkoper.’ Ook<br />
wist hij te vertellen dat er sowieso veel<br />
Nederlanders in Brussel wonen, legaal<br />
of illegaal. Jaarlijks vertrekken er<br />
ongeveer 5.000 Nederlanders naar<br />
België, tweehonderd van hen zijn van<br />
Marokkaanse afkomst. Onbekend is<br />
hoeveel illegale Marokkanen uit Nederland<br />
de wijk nemen naar België.<br />
Mijn nieuwsgierigheid was gewekt.<br />
Ik moest aan Brahim denken,<br />
die tegenwoordig ook in Brussel<br />
woont. Een jongen zonder verblijfsvergunning,<br />
die ik een tijdje onder-<br />
dak had verleend toen ik in een groot<br />
antikraakpand in Haarlem woonde.<br />
Ik besloot hem op te zoeken.<br />
Brahim woont in Sint-Gilles boven<br />
een telefoonwinkel waar het winkelend<br />
publiek de hipste gsm’s bekijkt,<br />
maar uiteindelijk beltegoed<br />
koopt. Verkoper Achmed scheldt de<br />
beltegoedkopers steevast uit wanneer<br />
ze de winkel verlaten. Ik vroeg Brahim<br />
of hij voor een paar dagen een<br />
onderkomen voor mij had. Ik had<br />
problemen en moest er even uit. Meer<br />
niet, gewoon problemen. Hij vroeg<br />
niet verder. Brahim is een gemakkelijk<br />
prater. Hij zou ondertussen wel<br />
flink wat vrienden hebben gemaakt,<br />
verwachtte ik. Zo kon ik mijn nieuwsgierigheid<br />
bevredigen.<br />
Lees verder op pagina 12<br />
.......................................<br />
Nieuwe instelling<br />
IB-GROEP<br />
VERDWIJNT<br />
<strong>De</strong> Informatie Beheer Groep (IBG) verdwijnt<br />
over drie jaar. <strong>De</strong> instelling, die<br />
onder meer de afhandeling van studiefinanciering<br />
verzorgt, gaat in 2010<br />
samen met de Centrale Financiën Instellingen<br />
op in een nieuwe organisatie.<br />
Dat heeft minister van Onderwijs,<br />
Cultuur en Wetenschappen Ronald<br />
Plasterk (PvdA) gisteren geschreven<br />
aan de Tweede Kamer. <strong>De</strong> nieuwe instantie<br />
moet de enige uitvoeringsorganisatie<br />
in het onderwijs worden.<br />
............................................................<br />
Op de werkvloer (2)<br />
Bij kleinere bedrijven met minder dan twintig<br />
werknemers durft één op de vijf personeelsleden<br />
niet naar een vervuilde wc.<br />
Economie ISM eCompany onttroont TomTom<br />
Bedrijf staatssecretaris<br />
<strong>De</strong> Jager snelste groeier<br />
Eric Smit<br />
MAARSSEN<br />
...<br />
ISM eCompany, het bedrijf van staatssecretaris<br />
Jan Kees de Jager, stond gisteravond<br />
weer eens in het middelpunt<br />
van de belangstelling. Op een<br />
positieve manier dit keer. Het bedrijf<br />
won de <strong>De</strong>loitte Technology Fast50,<br />
de prijs voor het snelst groeiende Nederlandse<br />
technologiebedrijf. Met<br />
een groei van 3542 procent en een<br />
omzet van 7 miljoen euro volgt ISM<br />
eCompany (ISM) TomTom op als<br />
aanvoerder van de lijst van snelste<br />
groeiers.<br />
<strong>De</strong> Jager startte in 1992, samen<br />
met vriend en zakenpartner Karel van<br />
der Woude, de voorloper van ISM.<br />
Het bedrijf levert software en advies<br />
aan bedrijven die via internet communiceren<br />
of handel willen drijven.<br />
<strong>De</strong> Jager heeft op dit moment geen<br />
enkele officiële bemoeienis met zijn<br />
bedrijf.<br />
Een zieltogend dochterbedrijf van<br />
ISM, Codim, was begin dit jaar het<br />
onderwerp van een door NOVA aangezwengelde<br />
rel. Het bedrijf van <strong>De</strong><br />
Jager zou de pensioenpremies van<br />
enkele werknemers niet afgedragen<br />
hebben waardoor <strong>De</strong> Jager nog voor<br />
zijn benoeming als staatsecretaris<br />
van Financiën ter discussie stond. <strong>De</strong><br />
Jager stelde uiteindelijk oud-IBM-directeur<br />
Amandus Lundqvist aan om<br />
een onderzoek te verrichten. Lundqvist<br />
oordeelde afgelopen juni dat er<br />
slechts sprake was van ‘onvolkomen-<br />
<strong>Verdonk</strong><br />
Weer terug na herfstreces<br />
Vervolg van pagina 1 ...<br />
<strong>Verdonk</strong>s persoonlijk medewerker is<br />
foetsie. ‘Werken voor een eenmansfractie<br />
zie ik niet zitten’, zegt hij. Van<br />
der Linde heeft <strong>Verdonk</strong> een tijdelijke<br />
kracht geleend uit zijn bedrijf. ‘Het<br />
belangrijkste advies dat Ed en ik <strong>haar</strong><br />
hebben gegeven is: leef van dag tot<br />
dag.’<br />
‘Ed’ is Ed Sinke, oud-VVD-voorzitter<br />
in Amsterdam en helemaal ‘in <strong>Verdonk</strong>’.<br />
Hij vergezelde <strong>haar</strong> naar het<br />
gesprek met de ereleden. In weerwil<br />
van Vonhoffs lezing noemt Sinke<br />
het aangenaam en gezellig en stelt hij<br />
dat de veteranen ‘geen agenda hadden’.<br />
Eerdere eenmansfracties werden naar<br />
<br />
<br />
NUMMER NODIG? BEL1820<br />
heden en kinderziektes’ bij het bedrijf.<br />
Dat supergroeier ISM kinderziektes<br />
heeft, blijkt gek genoeg ook uit de<br />
omzetcijfers van het bedrijf. Vorig<br />
jaar behaalde het bedrijf van <strong>De</strong> Jager<br />
de vijfde plek op de Fast50 met exact<br />
dezelfde omzet van 7 miljoen euro.<br />
Niet groeien en toch de Fast50 winnen<br />
is mogelijk door de rekenmethode<br />
van accountant <strong>De</strong>loitte, die de<br />
omzetgroei over de laatste vijf boekjaren<br />
meet.<br />
‘We hebben het<br />
vertrek van <strong>De</strong><br />
Jager goed<br />
kunnen opvangen’<br />
Op het zwarte dassengala waar de<br />
prijzen worden uitgereikt ontbreekt,<br />
als verwacht, <strong>De</strong> Jager. Zijn vriend Karel<br />
van der Woude mag namens ISM<br />
het podium bestijgen. Is hij niet lichtelijk<br />
verbaasd dat hij na een jaar van<br />
stilstand deze prijs in ontvangst mag<br />
nemen?<br />
‘Nee’, antwoordt Van der Woude.<br />
‘Je moet de groei over vijf jaar zien en<br />
niet alleen over de laatste twee jaar.’<br />
Hij wil wel toegeven dat hij <strong>De</strong> Jager<br />
mist. ‘Als vriend, ja. Maar als bedrijf<br />
hebben we zijn vertrek goed kunnen<br />
opvangen.’<br />
Lees verder op pagina 14<br />
kleine kantoren in bijgebouwen verbannen,<br />
maar <strong>Verdonk</strong> niet vanwege<br />
<strong>haar</strong> persoonsbeveiliging. Tot het<br />
herfstreces, volgende maand, zal ze<br />
weinig van zich laten horen. Maar<br />
dan stort <strong>Verdonk</strong> zich weer volop in<br />
de politieke arena, verzekert ze. Haar<br />
vaste argument: ze kan toch al die kiezers<br />
niet in de steek laten?<br />
Files, ouderenzorg, immigratie,<br />
integratie, onderwijs, jeugd en gezin:<br />
veel te veel voor <strong>haar</strong> alleen. Ze heeft<br />
slechts een bescheiden budget voor<br />
medewerkers. Ze krijgt veel mails van<br />
specialisten op een vakgebied , zegt<br />
ze. Die kunnen als stagiairs en vrijwilligers<br />
aan de slag. Nee hoor, Rita <strong>Verdonk</strong><br />
is vol goede moed. Plof, nog<br />
een mapje in de verhuisdoos. 1<br />
WWW.BEL1820.NL<br />
...............................................................................<br />
Op de werkvloer (3)<br />
Verder blijkt dat grote bedrijven vaak kiezen voor het goedkoopste<br />
schoonmaakbedrijf en niet de beste schoonmakers. Werknemers<br />
ergeren zich ook aan vieze werkruimtes en vuile bureau’s.<br />
3
4<br />
<br />
<br />
Toekomst Met modern printje naar een ouderwetse stembus<br />
Stembiljet en rood potlood<br />
voorlopig terug in stemhokje<br />
Bij de volgende verkiezingen gaat<br />
de kiezer hoogstwaarschijnlijk het<br />
stemhokje in met een ouderwets<br />
rood potlood. <strong>De</strong> huidige stemcomputers<br />
voldoen niet aan de eisen .<br />
Marcia Nieuwenhuis<br />
DEN HAAG<br />
...<br />
Het proces van het tellen van de stemmen<br />
is met de huidige elektronisch<br />
apparaten niet te controleren, gaf<br />
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken<br />
Ank Bijleveld gisteren toe. <strong>De</strong><br />
PvdA-bewindsvrouw zei dat bij de<br />
presentatie van het rapport van oud-<br />
VVD-minister Korthals Altes die de<br />
afgelopen maanden onderzoek deed<br />
naar het verkiezingsproces in Nederland.<br />
‘We moeten er rekening mee houden<br />
dat we tijdens de eerstvolgende<br />
verkiezingen voor het Europees Parlement<br />
in 2009 op papier moeten<br />
stemmen’, voorspelt Korthals Altes.<br />
‘We doen er goed aan om tot die tijd<br />
niet te veel gemeenten te herindelen<br />
en het kabinet nog even heel te houden’,<br />
lacht de VVD-coryfee, die de<br />
avond tevoren nog aanschoof om een<br />
oplossing te zoeken voor het conflict<br />
<strong>Verdonk</strong>. In het rapport Stemmen met<br />
vertrouwen pleit hij voor de terugkeer<br />
van het papieren stembiljet.<br />
Hoe gaat dit in zijn werk? Op een<br />
elektronische machine kies je een<br />
partij en een persoon van de kieslijst.<br />
<strong>De</strong> plannen voor versoepeling van<br />
het ontslagrecht zorgt voor een<br />
crisissfeer in het kabinet. <strong>De</strong> PvdA<br />
komt dat helemaal niet slecht uit.<br />
Dirk Jacob Nieuwboer<br />
DEN HAAG<br />
...<br />
‘Als Donner voet bij stuk houdt, mag<br />
hij zijn dienstauto inleveren’. Was getekend:<br />
Diederik Samson, PvdA-Kamerlid.<br />
‘<strong>De</strong> ontslagplannen moeten<br />
van tafel’, vindt fractiegenote Mariette<br />
Hamer. ‘Niet acceptabel’, schrijft<br />
PvdA’er Martijn van Dam op zijn Hyves.<br />
‘Dat klinkt heftig en dat is het<br />
ook.’<br />
Zomaar een greep uit de reeks stevige<br />
uitspraken van PvdA’ers in de afgelopen<br />
dagen. Het lijkt wel een onderlinge<br />
race wie zijn hakken het diepst<br />
in het zand durft te zetten. Vicepremier<br />
Wouter Bos zou zelfs met een<br />
kabinetscrisis hebben gedreigd. Als<br />
minister Donner de versoepeling van<br />
het ontslagrecht doorzet, zouden alle<br />
PvdA-ministers hun biezen pakken,<br />
meldden anonieme bronnen in de<br />
Volkskrant van gisteren.<br />
<strong>De</strong> PvdA’ers moesten wat na de<br />
zware dag van dinsdag. Fractievoorzitter<br />
Jacques Tichelaar moest toen<br />
uitleggen dat de PvdA-fractie geen referendum<br />
wilde over het nieuwe Eu-<br />
ropese verdrag. Hoe kon dat terwijl<br />
de PvdA in het eigen verkiezingsprogramma<br />
daar nog voor pleitte?<br />
<strong>De</strong> e-mailboxen van de sociaaldemocratische<br />
Kamerleden liepen<br />
vol met boze mailtjes. Kiezersbedrog,<br />
oordeelden boze PvdA-leden, en<br />
stemmers. Maar de Kamerleden hadden<br />
hun antwoord klaar. Ok, het referendum<br />
was van de baan. Maar er<br />
stond ook wat tegenover.<br />
‘Politiek is heel pervers, ja’, aldus<br />
Samsom aan een boze mailer. ‘Maar<br />
we hebben een goed ontslagrecht weten<br />
te redden dat werknemers zekerheid<br />
biedt.’<br />
Een deal dus? Het CDA wil geen EU-<br />
Nieuws Binnenland<br />
Ontslagrecht Dreiging met opblazen kabinet leidt de aandacht af van referendumbesluit<br />
<strong>De</strong>al or no deal? Crisis of geen crisis in de coalitie?<br />
referendum, de PvdA geen versoepeling<br />
van het ontslagrecht. Eerlijk<br />
oversteken en iedereen blijft in de coalitie<br />
min of meer tevreden.<br />
Zo’n openlijke uitruil is niet netjes<br />
en dus ontkennen CDA’ers en PvdAers<br />
in koor dat er een afspraak is gemaakt.<br />
CDA-minister Donner liet<br />
gisteren dan ook weten dat hij gewoon<br />
zou doorwerken aan zijn ontslagplannen.<br />
En de PvdA’ers herhaalden<br />
nog eens dat die plannen absoluut<br />
onacceptabel zijn.<br />
Die crisissfeer komt de PvdA helemaal<br />
niet slecht uit. Niemand praat<br />
meer over het EU-referendum en over<br />
kiezersbedrog. <strong>De</strong> ‘crisis’ over het<br />
ontslagrecht leidt voorlopig mooi de<br />
aandacht af.<br />
Op een echte kabinetscrisis zit bij<br />
de PvdA niemand te wachten. In de<br />
peilingen staat de partij er niet bepaald<br />
goed voor. En juist een succesvolle<br />
regeringsperiode moet het<br />
slechte verkiezingsresultaat van afgelopen<br />
november goed maken.<br />
Donner beantwoordde gisteren<br />
dan ook goedgehumeurd alle vragen<br />
over de ‘crisis’. Wanneer hij zijn ontslagplannen<br />
zal presenteren, wilde<br />
hij niet zeggen. <strong>De</strong> PvdA’ers moeten<br />
maar even afkoelen. En dan over een<br />
tijdje maar weer eens zien hoe diep<br />
de hakken nog in het zand staan. 1<br />
GRATIS SONY ERICSSON W200i T.W.V. 149 EN MEER DAN 250 GRATIS BELTEGOED<br />
Sony Ericsson W200i<br />
• Walkman phone<br />
• VGA camera<br />
• stereo headset<br />
• MP3 speler<br />
• kleurenscherm<br />
nu<br />
slechts<br />
9,95<br />
p/mnd<br />
<strong>De</strong>ze stem wordt niet opgeslagen,<br />
maar uitgeprint. Dit papiertje stop je<br />
vervolgens zelf in een ouderwetse<br />
stembus. Aan het eind van de dag<br />
worden de stemmen geteld door een<br />
elektronische stemmenteller. Bij twijfel<br />
kunnen de printjes van de stemmen<br />
alsnog met de hand worden<br />
herteld. Volgens de commissie is dit<br />
systeem uniek in de wereld. Staatssecretaris<br />
Bijleveld geeft aan dat ze het<br />
op hoofdlijnen eens is met de voorstellen<br />
van de commissie.<br />
Maar papieren stemmen tellen,<br />
was dat niet juist het probleem in Florida<br />
– de staat waarop in 2000 alle<br />
ogen gericht waren omdat daar na<br />
een juridische strijd om ongeldige<br />
stemmen de uitslag van de Amerikaanse<br />
presidentsverkiezing werd<br />
bepaald? Die suggestie wijst Korthals<br />
Altes vlot van de hand. ‘Daar werd<br />
gewerkt met ponskaarten die aan elkaar<br />
bleven plakken.’ Wel geeft hij toe<br />
dat handmatig tellen in het verleden<br />
juist vaak fraudegevoelig bleek.<br />
Kosten van dit project: zo’n honderd<br />
miljoen euro. ‘Misschien kunnen<br />
we de machines leasen’, stelt<br />
Korthals Altes voor. ‘<br />
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen<br />
van november 2006<br />
ontstond commotie over de betrouwbaarheid<br />
van de huidige stemcomputers.<br />
Bij bepaalde computers bleek<br />
dat het stemgedrag van kiezers op afstand<br />
gevolgd kon worden. 1<br />
Terug naar het rode potloodje. MARIE CECILE THIJS/HOLLANDSE HOOGTE<br />
Speciaal voor u heeft Orange een unieke aanbieding samengesteld. U ontvangt de Sony Ericsson<br />
W200i ter waarde van 149 GRATIS met daarbij 24 maanden lang iedere maand 20 beltegoed.<br />
Voor dit alles betaalt u slechts 9,95 per maand. Uw totale voordeel bedraagt 400.<br />
Bij Orange zitten alle kosten in de bundel, dit geldt ook<br />
voor bellen en sms’en vanuit het buitenland. Ook uw<br />
vooraf aangegeven Sms voordeelbundel gaat uit<br />
uw beltegoed. Bij Orange hoeft u geen hoge bundel<br />
te nemen voor lage tarieven. Indien u niet voor<br />
verrassingen wilt komen te staan, biedt Orange u de<br />
service om een waarschuwings-sms te ontvangen op<br />
het moment dat u uw maandbedrag overschrijdt.<br />
<strong>De</strong>ze actie is geldig zolang de voorraad strekt.<br />
GRATIS bellen en bestellen 0800-0188, of ga naar: orange.3bm.nl/depers<br />
Arrestatiebevel<br />
Hollandse<br />
activisten in<br />
problemen<br />
Novum<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Een rechter in het Indiase Bangalore<br />
heeft om de arrestatie van zeven Nederlandse<br />
activisten van de actiegroepen<br />
Schone Kleren Kampagne en de<br />
Landelijke India Werkgroep gevraagd.<br />
<strong>De</strong> campagnevoerders worden<br />
door een kledingfabrikant in<br />
Bangalore beschuldigd van cybercrime,<br />
racistische en xenofobe handelingen<br />
en smaad.<br />
<strong>De</strong> rechter in Bangalore had de actievoerders<br />
eerder al gewaarschuwd<br />
dat als zij niet persoonlijk tijdens de<br />
rechtszitting aanwezig zouden zijn,<br />
een arrestatiebevel zou worden uitgevaardigd.<br />
<strong>De</strong>sondanks kwamen ze<br />
niet opdagen.<br />
Een woordvoerder van de activisten<br />
laat weten dat het arrestatiebevel<br />
wordt aangevochten. ‘Het voelt als<br />
intimidatie. Wij willen voorkomen<br />
dat een precedent wordt geschapen<br />
om actievoerders via de rechter<br />
monddood te maken.’<br />
<strong>De</strong> organisaties voeren campagne<br />
om schendingen van arbeidsrechten<br />
in kledingfabrieken aan de orde te<br />
stellen. Zo zouden de werknemers<br />
van de fabriek in Bangalore gedwongen<br />
en soms onbetaald hebben overgewerkt.<br />
Ze werden lichamelijk en<br />
mentaal mishandeld en moesten<br />
werken zonder contract, stellen de<br />
Nederlandse organisaties. 1<br />
Wilt u gebruik maken van deze aanbieding en uw<br />
eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel<br />
probleem. Nummerbehoud is een gratis service van<br />
Orange. Bij aflevering betaalt u eenmalig slechts 25<br />
voor het welkomstpakket. Hiervoor ontvangt u niet<br />
alleen de simkaart maar ook nog eens 10 extra<br />
beltegoed.
Binnenland Nieuws <br />
<br />
Misdaad Vastgoedhandelaar nam gesprekken met criminelen op<br />
Holleeder laat tapes uit<br />
Endstra’s keuken horen<br />
Willem Holleeder wilde een inkijkje<br />
geven in de werkwijze van Willem<br />
Endstra. Daarvoor moesten de<br />
zogenoemde keukentapes worden<br />
beluisterd.<br />
Merel van Leeuwen<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
‘Het is Hazes’, lachte Holleeder toen<br />
hij de rechtbank een cd-rom overhandigde.<br />
Maar het was André Hazes<br />
niet. Het was Willem Endstra die te<br />
horen was, in de keuken van zijn kantoor<br />
op de Apollolaan, in gesprek<br />
met een dubieuze zakenrelatie.<br />
Holleeder wilde met de opnamen<br />
aantonen hoe Endstra te werk ging en<br />
dat hij alle gesprekken die hij in de<br />
keuken voerde, opnam.<br />
‘<strong>De</strong> policy van Endstra was dat<br />
mensen wel hun geld mochten geven,<br />
maar dat ze niet op zijn kantoor<br />
mochten komen. Zo viel het niet op<br />
dat criminelen en mensen die in<br />
drugs handelden langs kwamen. Hij<br />
wantrouwde mensen uit de onderwereld.<br />
En als ze onverwachts wel<br />
langs kwamen, nam Endstra ze mee<br />
naar de keuken’, aldus Holleeder.<br />
Daar liep volgens hem 24 uur per dag<br />
een bandje mee dat alle gesprekken<br />
opnam. <strong>De</strong> zakenman bewaarde ze<br />
niet allemaal. Holleeder beweert dat<br />
Endstra hem die bandjes in bewaring<br />
gaf, waarvan hij vond dat het nodig<br />
was om ze te bewaren.<br />
Een voorbeeld daarvan waren de<br />
drie gesprekken die Holleeder had<br />
meegenomen naar de rechtbank. Het<br />
ging om besprekingen tussen Endstra<br />
en een zakenrelatie, die waarschijnlijk<br />
in de tweede helft van 2001<br />
plaatsvonden. Ze praatten over de<br />
afhandeling van de zakelijke nalatenschap<br />
van de gebroeders Driessen.<br />
<strong>De</strong>ze tweeling uit Breda, die in vastgoed<br />
zat, werd in 2001 vermoord.<br />
<strong>De</strong> rechtbank kon alleen maar<br />
concluderen dat Endstra werd afgeluisterd<br />
in zijn keuken, maar dat het<br />
niet zeker is of hij dat zelf wist. Volgens<br />
Holleeder is op de ‘keukentapes’<br />
juist heel goed te horen hoe Endstra<br />
om de zaak heen draait en zichzelf<br />
niet belast, juist omdat hij weet dat er<br />
opnameapparatuur meeloopt.<br />
<strong>De</strong> verdachte wilde niet zeggen<br />
hoeveel gesprekken hij uit de keuken<br />
van Endstra op band heeft. Hij zegt<br />
dat hij geen opnamen heeft waarop<br />
hij zelf staat. Dat is volgens hem logisch,<br />
omdat Endstra Holleeder ver-<br />
..............................................................................<br />
Eerst denken aan uitgaan en kleding<br />
NIEUWE STUDENTEN<br />
OPTIMISTISCH OVER UITGAVEN<br />
Eerstejaars studenten denken minder<br />
geld uit te geven dan ze in werkelijkheid<br />
doen. Zij zitten 300 euro per<br />
maand te laag met hun schatting,<br />
blijkt uit onderzoek. Meer dan de<br />
helft van de studenten verwacht<br />
geld over te houden. Hun optimisme<br />
vloeit volgens de onderzoekers voort<br />
uit het feit dat ze eerst denken aan<br />
leuke zaken als uitgaan en kleding.<br />
Daarna pas huur en studie.<br />
..........................................................<br />
Om uit te kleden: Jan Smit (1)<br />
Fans van Jan Smit kunnen binnenkort hun<br />
idool uitkleden. <strong>De</strong> aanhangers kunnen hem<br />
weer aankleden als Elvis of hiphopartiest.<br />
Holleeders ex-vriendin Maaike D. verlaat de rechtbank. RONALD BAKKER<br />
trouwde. ‘Wat ik deed voor Wim,<br />
deed ik niet om het geld, maar omdat<br />
ie dat vroeg’, vertelde Holleeder.<br />
Officier van justitie Koos Plooij<br />
geloofde weinig van het verhaal van<br />
Holleeder. ‘Volgens mij bepaalde ú<br />
wat wel of niet werd bewaard’, zei hij.<br />
Ook vertelde Plooij dat in het kantoor<br />
van Endstra na diens dood in<br />
mei 2004 wel afluisterapparatuur is<br />
aangetroffen, maar niet in de keuken.<br />
<strong>De</strong> zakenman praatte een jaar voor<br />
zijn in dood in het geheim met de politie<br />
over de afpersingspraktijken van<br />
Holleeder.<br />
Naast Holleeder staan nog vier ver-<br />
HH<br />
dachten terecht voor afpersing en<br />
bedreiging van Endstra. <strong>De</strong> zaak tegen<br />
Orminda S. is voor onbepaalde<br />
tijd aangehouden. <strong>De</strong> zus van de beruchte<br />
crimineel Dino S. heeft eerder<br />
deze week een hersenbloeding gehad<br />
en <strong>haar</strong> toestand is kritiek. Verdachte<br />
Maaike D., een ex-vriendin van Holleeder,<br />
was er wel.<br />
<strong>De</strong> zaak gaat maandag verder met<br />
het verhoor van Bram Zeegers, voormalig<br />
advocaat en vertrouweling van<br />
Endstra. Ook mag de klusjesman van<br />
de vastgoedhandelaar nog komen<br />
uitleggen hoe het nou precies zat met<br />
die opnameapparatuur. 1<br />
.....................................<br />
KORT<br />
111<br />
Asbest vrijgekomen bij<br />
grote brand in Brielle<br />
In een tuindersloods in het Zuid-Hollandse<br />
Brielle heeft gisteren een grote<br />
brand gewoed. In onderdelen van een<br />
koelcel in de loods zat asbest. <strong>De</strong> overlast<br />
bleef beperkt tot het een bedrijventerrein.<br />
Er vielen geen gewonden.<br />
<strong>De</strong> brandweer moest om ongeveer<br />
twee uur gistermiddag met drie wagens<br />
uitrukken. Na anderhalf uur was<br />
de brand onder controle. Vanwege instortingsgevaar<br />
kon de brandweer de<br />
vlammen aanvankelijk alleen van buitenaf<br />
bestrijden. Een woordvoerder<br />
van de brandweer weet niet wat er in<br />
............................................................<br />
Om uit te kleden: Jan Smit (2)<br />
Jammer mischien voor sommige fans maar het<br />
het gaat slechts om een zogenaamde ‘viral’,<br />
een interactief internetfilmpje.<br />
Onderzoek Ombudsman veroordeelt IND<br />
Asielzoekers weg door<br />
‘vooringenomenheid’<br />
<strong>De</strong> ombudsman heeft harde kritiek<br />
op de wijze waarop nu beslissingen<br />
worden genomen over asielaanvragen.<br />
Ambtenaren zouden<br />
vooringenomen en partijdig zijn.<br />
Novum<br />
DEN HAAG<br />
...<br />
Asielprocedures verlopen niet altijd<br />
eerlijk vanwege onzorgvuldigheid bij<br />
het ministerie van Buitenlandse Zaken.<br />
Dat stelt de nationale ombudsman<br />
Alex Brenninkmeijer. <strong>De</strong> manier<br />
waarop de Immigratie- en Naturalisatiedienst<br />
(IND) gebruikmaakt van<br />
informatie van het ministerie wijst op<br />
‘vooringenomenheid en partijdigheid’.<br />
In een gisteren gepresenteerd rapport<br />
concludeert Brenninkmeijer dat<br />
ruim 80 procent van de asielaanvragen<br />
wordt afgewezen.<br />
<strong>De</strong> ombudsman pleit ervoor dat<br />
beslisambtenaren van de IND inzage<br />
Floor van Dijck<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
KPN heeft iets nieuws uit de hoge<br />
hoed getoverd: Olllo. Een dienst<br />
waarbij op basis van locatie informatie<br />
kan worden aangevraagd. Het begint<br />
met flirten. Dat ‘ollo’ het Surinaamse<br />
woord is voor ‘reet’, nemen<br />
de bedenkers voor lief: de naam komt<br />
voort uit het beeldmerk. Gisteren<br />
werd deze noviteit in Europa gepresenteerd.<br />
Het kwam erop neer dat alle<br />
aanwezigen - journalisten, bezoekers<br />
van de mediabeurs Picnic en KPNmedewerkers<br />
- al wild mobiel met<br />
elkaar konden gaan flirten.<br />
<strong>De</strong> dienst werkt als volgt, zo legt<br />
een presentator uit: flirtlustigen melden<br />
zich aan (à 1 euro 50 per keer) en<br />
zijn dan acht uur ‘aan’. Ze krijgen minimaal<br />
drie matches aangereikt van<br />
mensen zich die binnen dezelfde<br />
zendmast (ongeveer 3 km 2) bevinden,<br />
ook ‘aan’ zijn én waarvan de<br />
profielen aansluiten.<br />
En dan kan het grote feest beginnen.<br />
In de KPN-tent klinkt al snel het<br />
gekakel van mobieltjes en er ontstaat<br />
een giechelige sfeer. Het is spannend,<br />
vindt Tim Weers, die verantwoordelijk<br />
was voor de Olllo-campagne. ‘Je<br />
weet dat je in de buurt bent, maar je<br />
.......................................<br />
krijgen in alle achterliggende stukken<br />
zodat ‘een meer afgewogen’ beslissing<br />
genomen kan worden. Ook<br />
asielzoekers zouden meer informatie<br />
moeten krijgen.<br />
Als de IND twijfelt aan het verhaal<br />
van een asielzoeker, kan de dienst<br />
Buitenlandse Zaken vragen een zogeheten<br />
ambtsbericht op te stellen: een<br />
samenvatting van een of twee kantjes<br />
over de situatie in een bepaald land.<br />
Omdat op basis daarvan een besluit<br />
wordt genomen, is het van groot belang<br />
dat de IND inzage krijgt in het<br />
complete ambtsbericht, stelt de ombudsman.<br />
Ook de achterliggende<br />
stukken zouden in het besluit meegewogen<br />
moeten worden.<br />
<strong>De</strong> IND zegt dat de ambtsberichten<br />
deskundigenberichten zijn en dat<br />
de rechter zich er positief over heeft<br />
uitgesproken. <strong>De</strong> dienst zegt zich niet<br />
te herkennen in de kwalificaties van<br />
de ombudsman inzake partijdigheid<br />
en vooringenomenheid. 1<br />
Nieuw Telefoondienst op locatie<br />
Giechelig mobiel flirten<br />
de loods opgeslagen lag. <strong>De</strong> loods is<br />
uiteindelijk niet ingestort.<br />
111<br />
Voetbalsupporters niet<br />
welkom in <strong>De</strong>venter<br />
Aanhangers van Go Ahead Eagles en FC<br />
Zwolle worden tot en met zondagnacht<br />
geweerd uit het centrum van<br />
<strong>De</strong>venter. <strong>De</strong> burgemeester heeft een<br />
noodverordening afgekondigd omdat<br />
hij vreest voor geweld en confrontaties<br />
tussen supporters. Zondagmiddag<br />
spelen de Overijsselse clubs tegen elkaar<br />
in <strong>De</strong>venter. <strong>De</strong> verordening verbiedt<br />
mensen die door bijvoorbeeld<br />
hun ‘kleding, uitrusting of gedragingen’<br />
kenbaar maken aanhanger te zijn<br />
van een van beide clubs, in de binnen-<br />
weet niet wie het is.’ Op mijn telefoon<br />
blijft het vooral stil: alleen ene ‘Eddie’<br />
paste bij mijn wensen. Ben ik te<br />
kritisch geweest? ‘Meer’ sms’en naar<br />
de dienst (à 55 eurocent) levert ook<br />
niet veel potentiële flirtkandidaten<br />
op, al reageert ‘Willem’ een uur later<br />
wel op mijn via de dienst gestuurde<br />
sms’je.<br />
Maar wat als Willem niet zo leuk<br />
blijkt? Olllo-medebedenkster Leontine<br />
de Wit verzekert dat Olllo-klanten<br />
niet zomaar gestalkt kunnen worden:<br />
vervelende matches worden<br />
zonder pardon geblokkeerd. 1<br />
.....................................<br />
stad van <strong>De</strong>venter te komen. <strong>De</strong> supporters<br />
zijn niet welkom in het centrum<br />
omdat daar zondag diverse activiteiten<br />
zijn georganiseerd.<br />
111<br />
Politie ontkent beloning<br />
in drugs voor informant<br />
<strong>De</strong> IJmuidense politie verwerpt de<br />
beschuldiging dat een informant als<br />
beloning voor zijn werk drugs mee<br />
naar huis mocht nemen. Het Haarlems<br />
Dagblad schreef gisteren dat de<br />
politie tot vier keer toe een verslaafde<br />
informant niet had vervolgd voor<br />
drugsbezit, maar hem zijn bolletjes<br />
weer mee naar huis liet nemen. <strong>De</strong><br />
politie betreurt dat de krant om een<br />
reactie heeft gevraagd.<br />
...............................................................................<br />
Ramadan in Oss<br />
Meerdere mensen die woensdag deelnamen aan een ramadanmaaltijd<br />
in Oss zijn ziek geworden. <strong>De</strong> maaltijd was door de<br />
gemeente aangeboden. <strong>De</strong> GGD stelt een onderzoek in.<br />
5
6<br />
<br />
<br />
Onderwijs <strong>De</strong> frisse blik van Ton van Haperen<br />
Leraren zijn<br />
schietende<br />
Palestijnen<br />
Weg met het vmbo, leraren zijn net<br />
in de lucht schietende Palestijnen<br />
en schoolbesturen maken geld<br />
zoek! Economiedocent Ton van<br />
Haperen hakt er vrolijk op los.<br />
Peter Wierenga<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Vol verwachting klopt het hart van<br />
lesgevend Nederland. Binnenkort<br />
komt minister Plasterk met zijn reactie<br />
op de commissie-Rinnooy Kan,<br />
die adviseert om leraren naar hun opleidingsniveau<br />
te belonen.<br />
‘Dat lijkt me een goed plan,’ zegt<br />
Ton van Haperen, wiens boek <strong>De</strong> ondergang<br />
van de leraar de komende<br />
week verschijnt. ‘Het lerarentekort is<br />
namelijk een kwalitatief probleem. Je<br />
vindt altijd wel idioten die voor een<br />
paar euro voor de klas gaan staan.’<br />
Toch denkt hij dat het er niet van<br />
gaat komen, dat extra salaris voor leraren.<br />
‘Plasterk vindt die ruim één<br />
miljard euro niet zomaar. Belangrijker<br />
is dat schoolbestuurders het niet<br />
willen uitvoeren. Die hebben baat bij<br />
de huidige hiërarchie in functies. Vergelijk<br />
het met ontwikkelingsgeld. Dat<br />
blijft ook hangen bij de politieke leider<br />
en zijn hofhouding.’<br />
In zijn boek geeft Van Haperen<br />
schrijnende voorbeelden van oude<br />
rotten en nieuwe idealisten (‘zij-instromers’),<br />
die door de slechte randvoorwaarden<br />
op school en de geringe<br />
invloed op het eigen vak snel weer<br />
afhaakten.<br />
<strong>De</strong> economiedocent aan het Rythouvius<br />
College in het Brabantse Eersel<br />
(hij staat al 22 jaar voor de klas)<br />
wijt de machtige positie van schoolbesturen<br />
aan de vrijheid van onderwijs.<br />
‘Die moeten we zonder meer<br />
afschaffen. Het maakt me niet uit hoe<br />
ouders hun kinderen opvoeden, protestants<br />
of islamitisch, maar het on-<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
www.t-mobile.nl<br />
Simply Closer<br />
<br />
derwijs moet leerlingen straks laten<br />
concurreren met de hele wereld. Dan<br />
is die vrijheid uit de tijd.’<br />
Kortom, weg met de anonieme<br />
schoolbesturen die nauwelijks rekenschap<br />
hoeven af te leggen aan ouders<br />
en leraren. ‘Een school moet gestuurd<br />
worden door de overheid óf door de<br />
tucht van de markt.’ Hij stelt voor ouders<br />
vouchers te geven, waarmee ze<br />
zelf kunnen kiezen tussen gewone<br />
scholen en het oprukkende particuliere<br />
onderwijs. Van Haperen rekent<br />
voor dat het Luzac College even duur<br />
is, omdat je twee jaar in één doet.<br />
Sowieso strooit de econoom met<br />
cijfers in zijn boek. Daaruit blijkt dat<br />
Nederland relatief steeds minder aan<br />
onderwijs is uit gaan geven, en dat<br />
middelbare scholen de hardste klappen<br />
moesten incasseren. <strong>De</strong> Nederlandse<br />
leraar heeft van al zijn Europese<br />
collega’s de meeste leerlingen.<br />
Sommige docenten hebben zelfs liever<br />
kleinere klassen dan meer salaris,<br />
zo laten zij deze krant weten.<br />
Privatiseren die hap<br />
‘Plasterk gaat écht niet meer budget<br />
krijgen. Er moeten ook soldaten naar<br />
Uruzgan en de files schreeuwen om<br />
een oplossing. Wil je geld vrijmaken<br />
voor het voortgezet onderwijs, dan<br />
moet je de ROC’s, hogescholen en<br />
universiteiten privatiseren. Dat is<br />
toch een investering in je eigen toekomst.<br />
Nu gaat iemand die lasser wil<br />
worden naar een ROC, om het daarna<br />
in het bedrijf dunnetjes over te doen.<br />
Zorg dan meteen voor een opleiding<br />
op de werkvloer.’<br />
Daar blijft het niet bij. Het hele<br />
onderwijsstelsel moet op de schop.<br />
‘Politici roepen nu dat de sector rust<br />
nodig heeft. Onzin! Verbeteringen<br />
zijn hard nodig. In Nederland gaan<br />
minder jongeren dan in het buitenland<br />
naar het hoger onderwijs. Zestig<br />
Ton van Haperen: ‘Plasterk krijgt niet meer budget.’ VINCENT VAN DEN HOOGEN<br />
procent gaat op twaalfjarige leeftijd al<br />
naar het vmbo en zal nooit verder komen.<br />
Dat is gewoon slecht voor je<br />
economie.’<br />
Vroeger stroomden veel leerlingen<br />
door van de mavo naar de havo, maar<br />
met het vmbo is dat verdwenen. ‘<strong>De</strong><br />
competenties en beroepsprofielen<br />
die ze daar leren sluiten niet aan op<br />
de havo. Het is een wirwar van leerwegen<br />
en niveaus waar ouders en<br />
leerlingen niets van snappen. Geen<br />
wonder dat ze uitvallen, vijf keer zoveel<br />
als in het havo en vwo. En dat<br />
zijn niet alleen stadse allochtonen.’<br />
Kortom, het vmbo mag verdwijnen.<br />
Naast een soort ambachtsschool<br />
voor degenen die echt met hun handen<br />
moeten werken, keert de mavo<br />
keert terug. ‘Leerlingen kunnen dan<br />
blijven doorstromen, naar havo en<br />
zelfs naar het hoger onderwijs.‘<br />
Snoeien in het programma<br />
Daarmee zijn we er nog niet. Want<br />
door een explosie aan nieuwe vakken<br />
en lesvormen als het studiehuis is het<br />
programma overvol. Van Haperen<br />
rekent in zijn boek voor dat de wettelijke<br />
lestijd van 1040 uur eigenlijk<br />
al een utopie is.<br />
‘Snoeien dus,’ adviseert Van Haperen.<br />
‘Minder vakken, meer leren. Geschiedenis,<br />
talen, wiskunde. Voor het<br />
<br />
<br />
<br />
Nokia N73.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nieuws Binnenland<br />
examen een paar vakken erbij. En dan<br />
goed. Neem de canondiscussie. Frits<br />
van Oostrom heeft vijftig ‘vensters’<br />
uit onze geschiedenis benoemd. Die<br />
staan allang in de lesboeken, alleen<br />
ze worden niet meer geléérd! ’<br />
Ten slotte mag de conservatieve<br />
beroepsgroep zich de situatie ook zelf<br />
aantrekken. Zo pleit Van Haperen,<br />
die tevens leraren opleidt aan de Universiteit<br />
Leiden, voor prestatiebeloning.<br />
‘Leraren moeten ophouden om<br />
altijd het management de schuld geven.<br />
Het zijn net jammerende Palestijnen,<br />
die in de lucht schieten en intussen<br />
niets voor elkaar krijgen.’<br />
Hij vergelijkt Beter Onderwijs Nederland,<br />
die tekeer gaat tegen onderwijsvernieuwingen,<br />
zelfs met Hamas.<br />
Terwijl die toch opkomen voor de<br />
vakdocent. ‘Ik ben ook tegen luchtfietserij,<br />
en voor evidence based leren,<br />
maar zij lijken wel een bejaarde actiegroep<br />
die verlangt naar vroeger. Zij<br />
zien in alles een complot van het<br />
Nieuwe Leren, terwijl dat op een ROC<br />
best kan werken. ’<br />
Ondanks alles blijft het een mooi<br />
vak. ‘Ik geef met plezier les. Zaterdag<br />
bestond de school vijftig jaar en was<br />
er een reünie. Al die oud-leerlingen<br />
die je dan spreekt... Dan heb je wel<br />
het gevoel dat je betekenisvol werk<br />
doet, prachtig!’ 1<br />
Nokia N95.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Schoolonderzoek<br />
Zittenblijver<br />
is vaak niet<br />
uitgeslapen<br />
Novum<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Zittenblijvers voelen zich vaker onuitgeslapen<br />
dan niet-zittenblijvers.<br />
Ook gaan ze minder graag naar<br />
school en zijn ze minder positief over<br />
hun school dan leerlingen die niet<br />
doubleren. Dat zijn enkele conclusies<br />
uit de TKMST Monitor, een groot landelijk<br />
onderzoek onder scholieren in<br />
het voortgezet onderwijs en middelbaar<br />
beroepsonderwijs (mbo) dat elk<br />
jaar wordt gepubliceerd.<br />
Ruim 24.000 scholieren is gevraagd<br />
de kwaliteit van hun school<br />
op verschillende kenmerken te beoordelen.<br />
Zittenblijvers zijn op die<br />
punten structureel minder positief<br />
dan niet-zittenblijvers. Vooral havisten<br />
en vwo’ers missen vaker lessen als<br />
ze wel eens een jaartje over hebben<br />
moeten doen.<br />
Zittenblijvers besteden iets minder<br />
tijd aan hun huiswerk dan nietzittenblijvers.<br />
Daarnaast heeft twee<br />
derde van hen de neiging verplichtingen<br />
uit te stellen, iets vaker dan de<br />
niet-zittenblijvers.<br />
Een op de vijf ondervraagde havisten<br />
is wel eens blijven zitten. Bij de vmbo’ers<br />
is dat een op de zeven, bij<br />
vwo’ers een op de tien.<br />
TKMST is onderdeel van educatieve<br />
uitgeverij Malmberg die onder<br />
meer elke maand het TKMST-magazine<br />
uitbrengt. Volgens de onderzoekers<br />
is de jaarlijkse monitor het grootste<br />
onderzoek onder middelbare<br />
scholieren. 1<br />
......................................<br />
KORT<br />
111<br />
Verwaarloosde honden<br />
in beslag genomen<br />
Op een boerderij in Leeuwarden zijn<br />
gisteren 36 zwaar verwaarloosde<br />
honden in beslag genomen. <strong>De</strong> Landelijke<br />
Inspectiedienst Dierenbescherming<br />
en de politie troffen de<br />
vermagerde en vervuilde dieren aan<br />
bij een controle. In twee vriezers die<br />
op het terrein stonden, werden twee<br />
dode honden gevonden. Veertig<br />
honden liepen op het terrein rond.<br />
Overal lag een dikke laag ontlasting.<br />
Tegen de eigenaar is proces-verbaal<br />
opgemaakt. Hij mocht vier beesten<br />
houden.<br />
......................................<br />
Tips?<br />
Heeft u tips voor onze<br />
redactie? Mail dan naar<br />
binnenland@depers.nl
Binnenland Achtergrond<br />
<strong>De</strong> eerste stappen van een vreemdeling in <strong>De</strong>n Haag<br />
Kenmerkend voor zijn presentatie is het typisch Mingeliaanse mengsel van duiding en ironie. HOLLANDSE HOOGTE<br />
<strong>De</strong> totale Ferry<br />
In zijn poging <strong>De</strong>n Haag te doorgronden, zocht columnist<br />
Peter Middendorp contact met boegbeeld Mingelen.<br />
Het begon er allemaal<br />
mee dat ik dacht dat<br />
je bij Ferry moest<br />
zijn als je iets van<br />
het leven op het<br />
Binnenhof wilde<br />
begrijpen. Van de<br />
politiek. <strong>De</strong> journalistiek. <strong>De</strong> wisselwerking<br />
tussen de twee, die klef moest<br />
zijn, heel klef; ze zaten daar de hele<br />
dag boven op elkaar.<br />
Ik stuurde hem een nette e-mail,<br />
waarin ik inging op mijn plannen – ik<br />
zou me voor een jaar in <strong>De</strong>n Haag<br />
vestigen om een boek over het Binnenhof<br />
te maken, ja, schreef ik, het<br />
ging hier om een literair non-fictieproject<br />
– en ik voegde er een lijst met<br />
referenties aan toe die zelfs op iemand<br />
als Ferry indruk moest kunnen<br />
maken. Twee weken later kwam het<br />
antwoord: ‘Ik voel niets voor een rol<br />
in jouw dagboekaantekeningen of<br />
zoiets.’<br />
Zonder het leuk te vinden, had ik<br />
hier meteen al een Haagse reflex te<br />
pakken, een Haagse manier van doen.<br />
Als je in <strong>De</strong>n Haag zegt: je hebt het<br />
niet van mij, dan heeft men het ook<br />
niet van jou. Maar in het gewone leven<br />
verklaar je je met zo’n houding<br />
natuurlijk vogelvrij. Zolang je iemand<br />
niet leert kennen, blijft hij een<br />
fenomeen, abstract en zonder gevoelens,<br />
die je zonder wroeging kunt bespotten<br />
of onderwerp maken van<br />
roddel en laster.<br />
Ik schreef: ‘Zou u dan misschien<br />
eens een oriënterend kopje koffie<br />
met me willen drinken?’<br />
‘Een ‘oriënterend kopje koffie’, mail-<br />
...............................................................................<br />
CV<br />
Voordat Ferry Mingelen in 1984 als verslaggever bij de publieke<br />
omroep ging werken was hij werkzaam bij<br />
Het Vrije Volk, Trouw en de GPD-dagbladen.<br />
de hij enigszins vermoeid terug, ‘zoals<br />
jij dat dan noemt, daartoe ben ik<br />
wel bereid.’ Dit bericht sloot af met<br />
‘ferry’ en een mobiel telefoonnummer.<br />
Ik schreef: zou u<br />
een oriënterend<br />
kopje koffie met<br />
me willen drinken?<br />
Misschien had ik hier al moeten begrijpen<br />
dat Ferry geen man was die ik<br />
af en toe eens aan zou kunnen schieten,<br />
even iets zou kunnen vragen,<br />
misschien eens uit kon nodigen voor<br />
een broodje en wat privéduiding in<br />
journalistenrestaurant Nieuwspoort.<br />
.......................................<br />
Zestig<br />
Mingelen mag dit jaar zijn<br />
zestigste verjaardag vieren.<br />
Hij is van 12 december 1947.<br />
Maar dat deed ik niet. Ik belde hem<br />
op. Aan de andere kant van de lijn<br />
bleef het een tijdje stil. Toen kwam<br />
het: ‘Ja?’<br />
‘Spreek ik met Ferry Mingelen?’<br />
‘Ja?’<br />
‘Hallo’, zei ik, ‘met Peter.’<br />
‘…’<br />
‘Peter Middendorp.’<br />
‘…’<br />
‘Die van die dagboekaantekeningen<br />
of zoiets.’<br />
‘Oh, eh. Ja. Is ook zo. Wacht even.’<br />
Opnieuw was het een tijdlang stil<br />
aan de andere kant van de lijn – ik<br />
hoorde alleen wat ruisen en getjilp –<br />
stond Ferry misschien ergens in de<br />
bosjes?<br />
Het duurde een halve minuut<br />
voordat hij weer aan de telefoon<br />
kwam. ‘Ja?’<br />
<br />
<br />
...............................................................................<br />
Dialoog<br />
Ferry: ‘Gefeliciteerd, u bent gekozen tot beste premier van de<br />
wereld.’ Oud-premier Wim Kok: ‘Dank u, ik heb het ook gelezen in<br />
NRC.’ Ferry: ‘Ze zijn zeker niet bij uw achterban langs geweest.’<br />
7<br />
Peter<br />
Middendorp<br />
‘U schreef dat ik u kon bellen voor<br />
een oriënterend kopje koffie.’<br />
‘Je had me niet op een vervelender<br />
moment kunnen bellen’, zei hij.<br />
‘Over een kwartier wordt het nieuwe<br />
kabinet gepresenteerd. We gaan zo<br />
live. Kun je een andere keer terugbellen?’<br />
Voor mij was nieuws over een<br />
nieuw kabinet nog iets dat ik met de<br />
late avond associeerde; na tienen,<br />
met Het Journaal en Nova, of met de<br />
vroege ochtend, als je de kranten las.<br />
Ik had natuurlijk moeten weten dat<br />
het nieuws daar live gebeurde. ‘Stomme<br />
fout’, zei ik. ‘Wat is een goed moment<br />
om u te bellen?’<br />
‘Kijk maar’, zei hij. ‘Ik moet gaan.’<br />
B<br />
egin april verhuisde ik naar<br />
mijn nieuwe appartement aan<br />
de Lange Poten; vijfenvijftig<br />
vierkante meter onder een laag balkenplafond,<br />
waar doorheen ik het<br />
brokkelige gezinsleven van de bovenburen<br />
op de voet kon volgen. Kranen<br />
lekten. Sloten werkten niet. Het<br />
rook er zoet van het ongedierte, dat je<br />
overal achter de muren kon horen<br />
kruipen. Maar het was wel lekker<br />
dicht op mijn onderwerp – ik hoefde<br />
de straat maar over te steken of ik<br />
stond voor de Tweede Kamer.<br />
Ik stond vroeg op, las alle kranten<br />
en weekbladen, zocht Teletekst en<br />
internet af op Haagse nieuwtjes. Na<br />
Lees verder
8<br />
<br />
<br />
<strong>De</strong> totale Ferry<br />
een week wist ik elke dag precies wat<br />
er de dag daarvoor was gebeurd.<br />
B<br />
ijeenkomsten, persconferenties,<br />
toespraken, interviews – je<br />
kon me alles vragen, behalve<br />
hoe je bij de <strong>bijeen</strong>komsten, persconferenties<br />
en toespraken aanwezig kon<br />
zijn. Waar ze werden gehouden. Hoe<br />
je daar achter kwam.<br />
Hoewel Ferry hier natuurlijk uitkomst<br />
had kunnen bieden, had ik<br />
toch de neiging weg te duiken als ik<br />
hem ergens zag. Ik weet niet precies<br />
wat het was tussen Ferry en mij; het<br />
korte contact per mail en telefoon<br />
had me niet veel goed gedaan.<br />
Het korte contact<br />
per mail en telefoon<br />
had me niet veel<br />
goed gedaan<br />
Soms ging ik een droogrekje halen<br />
voor in mijn nieuwe huis en liep hij<br />
met gelijkmatige passen over de Lange<br />
Poten. Hij leek niet in gedachten<br />
verzonken, terwijl het daar op zijn<br />
leeftijd misschien wel eens tijd voor<br />
werd. Hij keek niet boos, hij was niet<br />
blij. Het enige dat opviel, was dat zijn<br />
kapsel en zijn huid niet hetzelfde<br />
tempo van verval hadden gevolgd; de<br />
scheiding – fris en glanzend – kwam<br />
er minstens twee decennia achteraan.<br />
Soms ook stond ik op de stoep<br />
voor mijn huis ruzie te maken met<br />
een monteur van de KPN en zag ik<br />
Ferry journalistenrestaurant Nieuwspoort<br />
uitstappen. Of instappen. Hij<br />
had dan geen kladblokje in zijn handen,<br />
nergens was een pen zichtbaar,<br />
en verder kon ik uit zijn manier van<br />
zich over het Binnenhof voortbewegen<br />
alleen opmaken dat hij niet van<br />
gezelschap hield – waar was Joost<br />
Karhof, waar liep Pim van Galen,<br />
waar stond Nienke de Zoeten, waar<br />
was de camera? Ik wist het niet. Ferry<br />
liep altijd alleen.<br />
Ik genoot ook helemaal niet meer<br />
van <strong>De</strong>n Haag Vandaag. Misschien<br />
had ik in mijn leven al veel te veel<br />
naar dat programma gekeken, veel te<br />
lang geluisterd naar dat typisch Mingeliaanse<br />
mengsel van duiding en<br />
ironie, waarbij de ironicus – zo zag ik<br />
nu pas – altijd op het punt stond een<br />
beetje lacherig te worden van zijn eigen<br />
ingevoerdheid.<br />
Voor mij was dat niet goed. Voor<br />
het land waarschijnlijk ook niet. Het<br />
werd tijd dat iemand anders zich met<br />
de zaak zou bemoeien. Een vers iemand.<br />
Zonder vriendschappen, zonder<br />
belangen. Ik. En zo, met deze wat<br />
hooghartige houding, stak ik half<br />
april voor het eerst de straat over om<br />
de situatie in het parlement persoonlijk<br />
in me op te nemen.<br />
Het was saai in de Kamer.<br />
Er gebeurde niets.<br />
Honderd dagen was het nieuwe<br />
kabinet in de wijken met de burger in<br />
..........................................................<br />
Ferry-fanhyve<br />
<strong>De</strong> politiek verslaggever is populair op<br />
internet. Op Hyves heeft Ferry Mingelen zijn<br />
eigen fanhyve met ruim 2.500 volgelingen.<br />
gesprek – je had, zei men hier, geen<br />
slechter moment kunnen uitkiezen<br />
om met je project te beginnen.<br />
Ik maakte evengoed mijn uren op de<br />
perstribune; een rij stoelen met tafels<br />
voor de publieke tribune, vlak voor<br />
een heuphoge, houten balustrade.<br />
<strong>De</strong> revolutie was misschien gaan liggen,<br />
maar de Hollandse onvrede leek<br />
voorgoed in het Kamerlandschap geinterneerd.<br />
Links en rechts in de Kamer zaten<br />
twee grote, volksconservatieve blokken,<br />
de Partij voor de Vrijheid en de<br />
Socialistische Partij. Daarnaast zaten<br />
de spagaatpartijen, de VVD naast<br />
Wilders, de PvdA naast de SP, hun<br />
voeten te verdelen tussen wat ze vonden<br />
en wat ze dachten dat de kiezers<br />
wilden horen.<br />
Hiertussen speelden de CDA’ers<br />
met hun nieuwe Blackberries. Dat<br />
zijn moderne telefoons waar je ook<br />
mee kunt e-mailen. <strong>De</strong> CDA’ers hadden<br />
die van Jack de Vries gekregen, de<br />
grote man achter Balkenende en de<br />
honderd-dagenshow. Als de top van<br />
de partij in vergadering was, kregen<br />
alle CDA’ers in het land op hun Blackberries<br />
te lezen wat ze tegen de pers<br />
moesten zeggen als ze werden gebeld.<br />
Helemaal vanuit het platgedrukte<br />
midden kon je af en toe iets horen<br />
opklinken dat van Pechtold of Halsema<br />
afkomstig was – het niveau in<br />
de Kamer was laag, telkens als iemand<br />
een dom voorstel deed, kon<br />
Femke weer naar de microfoon lopen<br />
om uit te leggen hoe het ook al weer<br />
werkte, democratie, zodat iedereen<br />
<strong>haar</strong> een zeurkous en een betweter<br />
ging vinden, op wie ze dan ook vet<br />
niet meer gingen stemmen.<br />
<strong>De</strong> vraag was: waar waren de journalisten?<br />
Waar was Ferry? Waarom<br />
zat ik alleen op de perstribune? Als ik<br />
bij de vergadering zat, leek het alsof<br />
de Kamerleden woordelijk herhaalden<br />
wat ik die ochtend al in de kranten<br />
had gelezen. En als ik naar een<br />
debat zat te luisteren –<br />
Fleur Agema (PVV): ‘Hun weten<br />
niet eens wat kindermishandeling<br />
is!’<br />
Agnes Kant (SP): ‘Armoede is ook<br />
een vorm van kindermishandeling!’<br />
Rita <strong>Verdonk</strong> (VVD): ‘Ik ken anders<br />
genoeg mensen die prima kunnen<br />
rondkomen.’ – kon ik de journalisten<br />
door de ramen van de achterwand<br />
op de eerste verdieping zien<br />
staan. Hoefden zij niet aan het werk?<br />
Hoefden zij niet te luisteren naar wat<br />
de politici zeiden? Nam de pers hier<br />
soms het initiatief? Was de Kamer een<br />
spel? Een ritueel? Ik begreep het niet.<br />
Ik moest daar ook naartoe.<br />
V<br />
Lacherig om zijn eigen ingevoerdheid. HOLLANDSE HOOGTE<br />
roeger was de wandelgang de<br />
echte wandelgang, direct ach-<br />
ter de plenaire zaal, waar de<br />
parlementariërs konden bellen of<br />
overleggen met collega’s of de pers,<br />
maar op een gegeven moment begonnen<br />
deze bilateraaltjes de vergaderingen<br />
zo te verstoren dat de wan-<br />
delgang werd gesloten voor journalisten<br />
en de eerste verdieping van het<br />
Kamergebouw in gebruik genomen.<br />
<strong>De</strong>ze ruimte werd gedeeltelijk overhuifd<br />
door de bekende roltrappen,<br />
die naar de tweede verdieping en de<br />
tribune gingen. Er stond een lange<br />
balie van blank hout, waarachter de<br />
bodes zaten, en waar Ferry wel eens<br />
tegen leunde als hij alvast een standupje<br />
voor de camera deed, terwijl de<br />
vergadering binnen nog even verder<br />
ging.<br />
Waar was Ferry?<br />
Waarom zat ik<br />
alleen op de<br />
perstribune?<br />
Het was er vooral druk tijdens het wekelijkse<br />
Vragenuur op de dinsdagmiddag,<br />
waarmee de parlementaire<br />
week begon, want daarna moest elk<br />
Kamerlid aanwezig zijn voor de stemmingen.<br />
Dan stonden er zo’n dertig<br />
journalisten op hen te wachten, kladblokjes<br />
en microfoons in de aanslag.<br />
Ze zagen er netjes uit: kennelijk hoorde<br />
het bij het beroep van parlementair<br />
verslaggever dat je je in dezelfde<br />
maatpakken hulde als de mensen bij<br />
wie je om quootjes moest vragen, dat<br />
............................................................<br />
Lookalike<br />
Jaarlijks wordt op de fanhyve een<br />
Ferry Mingelen lookalike-competitie gehouden.<br />
Vorig jaar was Leopold Bijlmakers de winnaar.<br />
Achtergrond Binnenland<br />
In hetzelfde pak als de mensen bij wie hij om quootjes vraagt.<br />
je je zodanig met je onderwerp ging<br />
identificeren dat de verschillen langzaam<br />
werden opgeheven.<br />
Er leek systeem te zitten in de wijze<br />
waarop de journalisten zich ten opzichte<br />
van elkaar hadden opgesteld.<br />
Ze stonden er in clubjes van twee à<br />
drie, alle clubjes een eindje uit elkaar.<br />
Je kon niet horen wat ze tegen elkaar<br />
zeiden, want ze praatten op gedempte<br />
toon met elkaar, en als ik er wel<br />
eens luchtig langsliep of er even bij<br />
kwam staan, vielen de gesprekken<br />
stil, en keek men naar mij, de nieuweling.<br />
Joost Karhof was er vaak. Rutger<br />
van Santen van de Wereldomroep.<br />
Dominique van Het Journaal. Die<br />
lange man van Radio 1. En heel soms<br />
Ferry, luisterend naar wat zijn ondergeschikten<br />
zoal uit Kamerleden wisten<br />
te halen. Dan stelde hij zich vlak<br />
achter de cameraman op, het hoofd<br />
scheef, de mond een eindje open. Als<br />
iemand hem iets probeerde te vragen,<br />
trok hij met duim en wijsvinger<br />
aan zijn oorlel en zei: ‘Ssst!’<br />
Dag in dag uit stonden ze daar,<br />
vaak jarenlang, en Ferry volgens mij<br />
al vanaf het einde van de jaren zestig.<br />
Allemaal stelden ze dezelfde vragen<br />
aan dezelfde mensen, raadpleegden<br />
ze dezelfde bronnen, schreven dezelfde<br />
berichten, en sloegen op teevee<br />
dezelfde teksten uit. In Amerika<br />
heette dit pack-journalism, en het was<br />
moeilijk je aan de pack te onttrekken:<br />
nieuws was pas echt nieuws als iedereen<br />
het had, en hoe meer kranten dat<br />
nieuws op de voorpagina zette, hoe<br />
belangrijker de pack het nieuws<br />
maakte, des te belangrijker het zichzelf<br />
kon vinden.<br />
Het cliché wilde: de journalist was<br />
objectief. Maar in werkelijkheid was<br />
hij iemand die op een staatsbeurs vier<br />
...............................................................................<br />
Omroep Ferry<br />
Op zijn fanhyve wordt Ferry Mingelen niet alleen vereerd, er wordt<br />
ook om hem gelachen. Zo wordt zijn vermeende nieuwe toupet<br />
afgekeurd en de in oprichting zijnde Omroep Ferry aangekondigd.
Binnenland Achtergrond<br />
jaar naar een staatsinstelling ging om<br />
te leren hoe je de staat moet controleren,<br />
en dit de rest van zijn leven bij<br />
een door de staat gesubsidieerde omroep<br />
in praktijk bracht. In de Tweede<br />
Kamer werd er dan ook nog eens opvallend<br />
goed voor journalisten gezorgd;<br />
ze hadden een eigen perstoren<br />
met eigen redactieruimtes, een eigen<br />
tribune, een eigen restaurant, en voor<br />
de mensen die lang en braaf meewerkten<br />
kwam het hoogst haalbare<br />
in beeld: een eigen parkeerplek in de<br />
parlementaire parkeergarage onder<br />
het Plein.<br />
Na een tijdje kreeg ik wel in de gaten<br />
dat de kamerbodes de agenda van<br />
de vergaderingen iedere ochtend op<br />
de balies legden. Als daarop bijvoorbeeld<br />
stond dat er die avond een<br />
spoedvergadering was gepland over<br />
dierenactivisme, ging ik vroeg eten,<br />
en stond ik om kwart voor acht met<br />
..........................................................<br />
gepoetste tanden op de perstribune.<br />
Hele Kamer leeg. ‘s Avonds bleek<br />
Ferry dan bijvoorbeeld op een partij<strong>bijeen</strong>komst<br />
in Leiden te staan, waar<br />
de PvdA’ers de smadelijke verkiezingsuitslag<br />
informeel van zich af<br />
probeerde te borrelen.<br />
Een ander deel van de journalisten<br />
had terzelfder tijd op het ministerie<br />
van Onderwijs het laatste nieuws uit<br />
de mond van minister Plasterk opgetekend.<br />
Hoe wist Ferry waar hij moest<br />
zijn?<br />
Aforisme<br />
‘Als politici niet willen komen, ga ik<br />
niet op mijn knieën liggen smeken.’<br />
Ferry Mingelen<br />
Elke dag stonden de<br />
kranten vol met<br />
zaken waar ik niets<br />
van mee kreeg<br />
MARTIJN BEEKMAN/HOLLANDSE HOOGTE<br />
Waar was dat spoeddebat gebleven?<br />
Hele dagen zat ik zo goed als in mijn<br />
eentje naar die saaie vergaderingen te<br />
luisteren, en als ik in de kranten keek,<br />
leek het wel alsof er nog een andere<br />
Kamer bestond, waar ze dingen bespraken<br />
die ik niet kon horen.<br />
‘Kamer wil verbod op dierenseks.’;<br />
‘Kamer verbiedt bling-bling in de gevangenis.’;<br />
‘Kamer maakt zich zorgen<br />
over WMO.’ Elke dag stonden de<br />
kranten vol van zulke zaken, en ik<br />
kreeg er niets van mee, terwijl ik toch<br />
van iedereen veruit de meeste uren in<br />
de Kamer maakte, de enige was die<br />
alle vergaderingen bijwoonde.<br />
Ik begon een zekere somberheid<br />
te voelen over mijn nieuwe literaire<br />
non-fictieproject – en stond dan ook<br />
al op het punt om te capituleren en<br />
Ferry hulp te vragen – toen mij ter ore<br />
kwam dat <strong>De</strong>n Haag Vandaag maar<br />
over één camera beschikte. Het verg-<br />
............................................................<br />
Kopspijkers<br />
Bij de cabaretrubriek van Kopspijkers was Ferry<br />
Mingelen ook regelmatig te gast. Hij werd daarin<br />
vertolkt door cabaretier Thomas van Luyn.<br />
de niet veel denkwerk om te achterhalen<br />
waar ze die camera naartoe<br />
zouden sturen: daar waar het nieuws<br />
was natuurlijk.<br />
Zo kon het gebeuren dat ik op een<br />
middag opgewekt in de Troelstrazaal<br />
zat, vlak naast de camera van <strong>De</strong>n<br />
Haag Vandaag en de rest van de pack<br />
– eindelijk op de goede plek. Alle defensiewoordvoerders<br />
van de partijen<br />
waren aanwezig. Enkele hoofdmannen<br />
van ons leger. Wilders wees naar<br />
Koenders en zei tegen de generaals:<br />
‘Daar zit onze minister van Ontwikkelingssamenwerking.<br />
Op een héle<br />
grote zak met geld. U mag pakken<br />
wat u wilt.’<br />
Ook zonder de<br />
broek was het<br />
vreemd om Ferry in<br />
zijn geheel te zien<br />
Ik ging op tijd naar huis, kookte gezond,<br />
en zette me ’s avonds tevreden<br />
voor <strong>De</strong>n Haag Vandaag. Maar terwijl<br />
ik boontjes had staan doppen, was de<br />
hele pack achter Ferry aan naar Amsterdam<br />
gereisd, want de voorzitter<br />
van de PvdA was afgetreden en het<br />
hele Afghanistan-debat deed er niet<br />
meer toe. Toen gaf ik het op.<br />
E<br />
en paar uur na ons gesprek zou<br />
ik opschrijven in mijn dag-<br />
boekaantekeningen of zoiets:<br />
‘Er bestaan twee Ferry Mingelens. Je<br />
hebt de Ferry van de televisie. Dit is<br />
alleen de bovenste helft. En je hebt de<br />
echte, dagelijkse Ferry. <strong>De</strong> Ferry met<br />
heupen, benen, voeten. <strong>De</strong> totale<br />
Ferry. Als Ferry in beeld is, zie je niet<br />
dat hij van onderen geen pak draagt,<br />
geen pantalon die bij het colbertje<br />
past, maar een spijkerbroek, die onparlementair<br />
hoog is opgetrokken.’<br />
Natuurlijk: ook zonder de broek<br />
was het een beetje vervreemdend om<br />
Ferry in zijn geheel te zien. Hij praatte<br />
ook anders in het echt. Minder geaffecteerd,<br />
leek het wel. Normaler. Kon<br />
je hem op de televisie nog wel eens<br />
een beetje een wijsneus vinden, in<br />
het echt was hij een gewone man.<br />
We zaten aan een houten tafel onder<br />
de bomen. Ferry deed aardig, ik<br />
deed aardig, we bestelden een drankje,<br />
en Ferry had het de eerste vijf minuten<br />
druk met het zwaaien naar<br />
bekenden en het in ontvangst nemen<br />
van rapporten van toevallig passerende<br />
ambtenaren; want zo zag zijn<br />
leven er nu eenmaal uit.<br />
Hij schoof zijn bril op zijn voorhoofd<br />
en wreef zich een paar keer in<br />
het gezicht. ‘Vooraf twee dingen,’ zei<br />
hij, en zette de bril terug. ‘Ik heb een<br />
verschrikkelijk slecht geheugen. Ik<br />
weet niets. Als je feiten wilt, moet je<br />
bij Pim van Galen zijn. Die weet alles.<br />
Ik niet, ik weet niets meer.’<br />
‘Ik hoef op zich geen feiten’, zei<br />
ik.<br />
‘En ik ga je ook niet vertellen wie<br />
ik een lul vind. Ik weet: voor jou is dat<br />
<br />
<br />
...............................................................................<br />
9<br />
Peter<br />
Middendorp<br />
natuurlijk hartstikke leuk, want dan<br />
kun je dat mooi opschrijven, dat begrijp<br />
ik allemaal wel, nee, je hoeft me<br />
niet te onderbreken, ik neem je dat<br />
ook helemaal niet kwalijk, maar ik<br />
moet hier nog verder, dus dat ga ik<br />
mooi niet doen.’<br />
‘Ik ga jou ook niet vertellen wie ik<br />
een lul vind’, zei ik.<br />
‘Oh’, zei hij. ‘Nou ja. Goed. Dus je<br />
wordt door de Volkskrant betaald om<br />
dit te doen?’<br />
‘Hoezo?’<br />
‘Nou gewoon: betaalt de Volkskrant<br />
jou voor dit project?’<br />
‘Nee’, zei ik. ‘Ja, hooguit als ik iets<br />
voor ze schrijf. Ik ben freelancer.’<br />
‘Dus je wordt niet betaald door de<br />
Volkskrant om dit te doen?’<br />
‘Eh, nee’, zei ik.<br />
‘Door wie word je dan betaald?’<br />
‘Ik word niet betaald’, zei ik. ‘Ik<br />
doe dit zelf. Ik…’ (Inmiddels werkt<br />
Middendorp voor Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong>,<br />
red.)<br />
Op zijn gezicht begon zich iets af<br />
te tekenen dat ik pas een maand later<br />
begon te begrijpen, toen ik bij Joost<br />
Karhof in de auto van Hilversum terugreed<br />
naar <strong>De</strong>n Haag; midden in<br />
de nacht was dat, ik had een uitzending<br />
van Nova op de redactie mogen<br />
bijwonen. Joost had zijn loopbaan<br />
voor me uit de doeken gedaan, en<br />
daar zaten allemaal banen bij. En<br />
toen hij daarna uit fatsoen naar de<br />
mijne begon te informeren, kwam<br />
uit dat hij het vreemd vond dat ik<br />
geen baan had. Nooit gehad ook.<br />
Vinden ze vreemd, geen banen.<br />
Minderwaardig misschien wel, als<br />
ze diep in hun hartjes kijken.<br />
Misschien, zo realiseerde ik mij in<br />
de auto van Joost – het was een<br />
blauwgrijze Alfa Romeo en hij wist<br />
daar wel raad mee zeg, dat kon niet<br />
op, hij reed met een vaartje van 140 à<br />
150 over de nachtelijke A-zoveel, en<br />
hij kende daarvan alle bobbels en oneffenheden,<br />
kondigde ze vooraf ook<br />
aan, twee seconden voordat wij inderdaad<br />
even synchroon opveerden<br />
van de lederen bekleding – was Ferry<br />
helemaal niet met mij gaan praten als<br />
hij had geweten hoe ik er carrièretechnisch<br />
voorstond.<br />
‘En ik ga je ook niet<br />
vertellen wie ik een<br />
lul vind, dat ga ik<br />
mooi niet doen’<br />
Een bewijs voor deze stelling kon<br />
worden gevonden in het niveau<br />
waarop Ferry nu tegen mij begon te<br />
praten. Hij sprak veel langzamer dan<br />
eerder, in overdreven begrijpelijk Nederlands<br />
– voor de grote journalisten<br />
bestonden er kennelijk maar twee<br />
niveaus: het niveau van de baan bij<br />
een journalistiek instituut en het niveau<br />
van de schoolkrant.<br />
‘Mijn werkdag begint om half ne-<br />
Lees verder<br />
Ferry op depers.nl<br />
Surf naar www.depers.nl voor Ferry-links,<br />
meer achtergrondinfo en televisiefragmenten van de politiek<br />
verslaggever. Ook zijn fragmenten uit Kopspijkers te zien.
10<br />
<br />
<br />
<strong>De</strong> totale Ferry<br />
gen,’ zei Ferry langzaam. ‘Dan krijg ik<br />
een telefoontje van de eindredacteur<br />
en dan bespreken we alvast wat er die<br />
dag allemaal te doen is. Hierna lees ik<br />
de kranten voor het nieuws natuurlijk<br />
en…’<br />
Het was ongeveer op dit punt van<br />
het gesprek dat ik me indringend bewust<br />
werd van mijn psychologische<br />
huishouding. Ik mocht Ferry niet zo.<br />
Ik voelde zelfs een zekere afkeer. Tot<br />
nu toe had ik niet geweten waarom,<br />
maar nu werd mij iets duidelijk.<br />
Ik was geen liefhebber van zijn<br />
manier van denken, de manier waarop<br />
iedereen hier leek te denken. In<br />
termen van hiërarchie. Ik had een hekel<br />
aan die hiërarchie, aan de manier<br />
waarop die werd gevormd – of je wel<br />
een baan had bij een journalistiek<br />
instituut en of je smoelwerk wel vaak<br />
genoeg te zien was op teevee – aan de<br />
vanzelfsprekendheid waarmee iedereen<br />
die hiërarchie accepteerde, zonder<br />
er ooit een gedachte aan te spenderen,<br />
dat hoefde ook helemaal niet,<br />
want ook zonder die gedachten<br />
plooide zich de hele wereld er wel<br />
naar, en natuurlijk ook de wijze waarop<br />
ik zelf zo lelijk onderaan bungelde.<br />
‘En als ik dan op de redactie kom,<br />
hebben we overleg.<br />
Refl ectie? Hij keek<br />
me aan alsof ik een<br />
woord had gezegd<br />
dat hij niet kende<br />
Het meeste waar we achteraan zitten,<br />
levert niets op, dat hoort nu eenmaal<br />
bij het vak.’<br />
‘Ferry’, zei ik – het ongemak van de<br />
situatie benam me de rust om gewoon<br />
te vragen wat ik wilde weten –<br />
hoe werkt het hier? – ‘met zulke drukke<br />
dagen, heb je dan nog wel tijd voor<br />
reflectie?’<br />
Hij keek me aan alsof ik iets vies<br />
had gezegd, een woord had gebruikt<br />
dat hij niet kende. ‘Reflectie’, zei hij<br />
na een tijdje, ‘ja, dat ik vind ik altijd<br />
zo… Wat bedoel je daar precies<br />
mee?’<br />
‘Nou,’ zei ik, ‘dat boek van Joris<br />
Luyendijk bijvoorbeeld… over de tekortkomingen<br />
van de journalistiek.<br />
Hebben jullie het daar wel eens<br />
over?’<br />
‘Ach’, zei Ferry, ‘dat soort boeken<br />
lees ik altijd een beetje zo.’ Hij maakte<br />
een gebaar alsof hij een boek op<br />
heuphoogte doorbladerde, en er in<br />
de loop even een blik in wierp. ‘En in<br />
het weekend heb ik mijn gezin. Dan<br />
.......................................................................................................................<br />
..........................................................<br />
wil je ook wel eens eh… een ander<br />
boek lezen.’<br />
‘Nee’, zei ik, ‘het gaat me er niet<br />
om dat je geen boeken leest, maar of<br />
je tijd hebt om inzichten op te doen<br />
over datgene waar je de hele dag zo<br />
druk mee bezig bent.’<br />
‘Doe jij dat maar’, zei hij. ‘Reflectie.<br />
Dan zal ik jouw boek ook even<br />
doorbladeren als het klaar is.’<br />
‘Laat ik het anders zeggen’, zei ik.<br />
‘Vind je de journalistiek goed?’<br />
‘Ja’, zei hij. ‘Natuurlijk. Heel goed.<br />
Je kunt niet alles laten zien. Maar een<br />
stukje van de werkelijkheid wel. Televisie<br />
is emotie. Daar kunnen mensen<br />
zich in herkennen. Als ze dan geïnteresseerd<br />
raken, moeten ze er maar<br />
een Volkskrant bij lezen.’<br />
‘<strong>De</strong> journalistiek is niet goed’, zei<br />
ik. ‘<strong>De</strong> journalistiek gaat ervan uit dat<br />
er een objectieve werkelijkheid bestaat,<br />
en dat je die kan weergeven als<br />
je de wetten uit het Basisboek Journalistiek<br />
netjes toepast. Hoor- en wederhoor<br />
bijvoorbeeld. Altijd en overal<br />
wordt de wet van hoor- en wederhoor<br />
toegepast. Zodat het net lijkt of alle<br />
meningen altijd precies even veel<br />
waard zijn, maar dat is natuurlijk niet<br />
zo, er zijn meningen waar beter over<br />
is nagedacht dan andere. Vijfennegentig<br />
procent van de wetenschappers<br />
weet al jaren dat het misgaat met<br />
het klimaat, en toch werd die mening<br />
tot voor kort altijd tegenover de mening<br />
gezet van die ene wetenschapper<br />
die door Shell wordt betaald om<br />
te beweren dat wat extra zonneschijn<br />
juist goed is voor de horeca.’<br />
Ferry had zijn bril van zijn neus<br />
gehaald en keek even vorsend naar de<br />
glazen.<br />
‘En dan zijn er om onverklaarbare<br />
redenen een paar onderwerpen van<br />
hoor- en wederhoor gevrijwaard. Het<br />
is de stilzwijgende afspraak dat sommige<br />
meningen niet bestaan. Als er in<br />
de Bijlmer een festival wordt gehouden,<br />
komt er nooit iemand aan het<br />
woord die zegt: ‘Ja, nu dansen ze nog<br />
mooi, maar wacht maar tot het donker<br />
wordt…’ Een heleboel mensen<br />
denken zo, maar toch bestaan die<br />
mensen niet. <strong>De</strong> politiek krijgt de<br />
schuld dat ze de Fortuyn-revolutie<br />
niet aan zag komen, maar het is eigenlijk<br />
de schuld van journalisten die<br />
alleen maar opschrijven wat de ander<br />
ook opschrijft, die niet weten hoe<br />
mensen denken, omdat ze alleen<br />
maar op die kinderachtige wandelgang<br />
naar nietszeggende quootjes<br />
staan te hengelen.’<br />
Ferry blies tegen zijn glazen en<br />
zette de schone bril weer op zijn<br />
neus.<br />
‘Als je naar <strong>De</strong>n Haag Vandaag kijkt’,<br />
‘Joustra kiest voor politiek correcte angsthazerij’<br />
WILDERS EN JAMI BUNDELEN<br />
KRACHTEN TEGEN ISLAM<br />
Zwijgen over de gewelddadigheid<br />
van de islam zou een historische vergissing<br />
zijn en een belediging voor al<br />
diegenen die hun leven voor de vrijheid<br />
hebben gegeven. Dat schrijven<br />
Ehsan Jami, voorzitter van het comité<br />
voor ex-moslims, en PVV-leider<br />
Geert Wilders in de Volkskrant. <strong>De</strong><br />
twee hekelen daarin de uitspraken<br />
van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding<br />
(NCTb) Tjibbe Joustra.<br />
Die zei zich zorgen te maken over de<br />
Zeehondjes (1)<br />
In het IJsselmeer zwemmen sinds een paar<br />
weken twee zeehonden rond. <strong>De</strong> dieren zijn al<br />
enkele keren gespot.<br />
toon van sommige prominente Nederlanders<br />
in de discussie over moslims.<br />
Jami en Wilders beoordelen zijn uitspraken<br />
als ‘politieke intimidatie’. Volgens<br />
Jami en Wilders kiest Joustra<br />
voor ‘politiek-correcte angsthazerij en<br />
capitulatie’. <strong>De</strong> twee trekken een vergelijking<br />
met de jaren zestig en zeventig.<br />
‘Toen werden christendom en Jezus<br />
Christus bekritiseerd door onder<br />
anderen Gerard Reve. Werden er toen<br />
jonge christenen geradicaliseerd?’<br />
zei ik, iets harder nu, ‘lijkt het door<br />
die wet van hoor- en wederhoor net<br />
alsof er altijd ruzie is. Dat komt omdat<br />
jullie de hele dag op zoek gaan<br />
naar mensen met tegengestelde meningen<br />
om je wet van hoor- en wederhoor<br />
op toe te kunnen passen; die<br />
wet is de inhoud gaan bepalen. In<br />
werkelijkheid is hier namelijk nooit<br />
ruzie, doet iedereen overdreven lief<br />
tegen iedereen, veel te lief eigenlijk,<br />
omdat ze hopen dat ze daar beter van<br />
worden. In werkelijkheid is het hier<br />
vreselijk saai en gebeurt er helemaal<br />
niets.’<br />
‘Je had’, zei hij, ‘inderdaad niet op<br />
een slechter moment met je project<br />
kunnen beginnen.<br />
‘En Nieuwspoort dan’, zei ik. ‘Dat<br />
is toch ook niet normaal? Vind jij dat<br />
nou goed dat iedereen daar de hele<br />
dag zo gezellig bij elkaar zit?’<br />
‘Ja’, zei hij, ‘dat is handig. Voetbalverslaggevers<br />
gaan ook naar een wedstrijd,<br />
dat is logisch.’<br />
‘Die gaan na de wedstrijd weer<br />
naar huis. Jullie gaan niet eens naar<br />
de wedstrijd. Jullie hangen alleen<br />
maar in de kleedkamer rond, jullie<br />
zitten de hele avond met politici aan<br />
de bar van Nieuwspoort.’<br />
‘Logisch’, zei hij. ‘Kijk. In andere<br />
werelden zijn verslaggevers minder<br />
met hun onderwerp bevriend. Een<br />
trainer moet zorgen dat zijn team<br />
............................................................<br />
Achtergrond Binnenland<br />
<strong>De</strong> hiërarchie in <strong>De</strong>n Haag wordt bepaald door hoe vaak je smoelwerk op tv is. HOLLANDSE HOOGTE<br />
HH<br />
Zeehondjes (2)<br />
Het is volgens Rijkswaterstaat zeer zeldzaam dat<br />
twee zeehonden samen worden gezien in het<br />
zoete water van het IJsselmeer.<br />
doelpunten maakt. Die hoeft niet<br />
aardig te doen tegen een verslaggever.<br />
Maar parlementariërs zijn afhankelijk<br />
van wat kiezers van ze vinden.<br />
Daarom zullen ze geduld met journalisten<br />
hebben, zijn ze aardig en<br />
werken ze altijd mee.’<br />
‘Ja, ja’, zei ik – ‘en voor mij? Moet<br />
ik ook lid van Nieuwspoort worden?’<br />
‘Als je hier je werk wilt doen’, zei hij,<br />
‘dan is dat wel nodig. Daar hoor je<br />
nog eens wat.’<br />
Vind jij het goed dat<br />
iedereen de hele<br />
dag in Nieuwspoort<br />
bij elkaar zit?<br />
Ik haalde een inschrijvingsformulier<br />
tevoorschijn. Daarop stond dat je alleen<br />
in aanmerking kwam voor behandeling<br />
van de ballotagecommissie<br />
van Nieuwspoort als je drie ‘poorters’<br />
bereid vond om garant voor je te<br />
staan, wat volgens mij betekende dat<br />
je wel oké was, en dat je volgens deze<br />
drie poorters de ‘Nieuwspoort-code’<br />
zou eerbiedigen, die inhoudt dat je<br />
niets naar buiten mag brengen van<br />
wat je binnen hoort en ziet. ‘Zou jij<br />
misschien voor mij willen tekenen?’<br />
.......................................<br />
KORT<br />
111<br />
Functionarissen politie<br />
Utrecht op non-actief<br />
Een functionaris (39) van de Utrechtse<br />
politie is opge<strong>pakt</strong> omdat hij wordt<br />
verdacht van strafbare feiten. Tegen<br />
een ander lid van het korps is een onderzoek<br />
ingesteld. Hij is voorlopig op<br />
non-actief gesteld. In het belang van<br />
het onderzoek wordt niet meegedeeld<br />
waarvan beide mannen precies worden<br />
verdacht. Een derde medewerker<br />
van het korps in Utrecht is ontslagen.<br />
<strong>De</strong> 26-jarige man heeft zich volgens de<br />
politie schuldig gemaakt aan ernstig<br />
plichtsverzuim. Tegen hem was in mei<br />
een onderzoek gestart en sindsdien<br />
Peter<br />
Middendorp<br />
Hij schrok op. ‘Nee’, zei hij. ‘Dat<br />
wil ik niet. Straks betaal jij je rekening<br />
niet, en ben je weer vertrokken, en<br />
dan komen ze achter mij aan voor het<br />
geld.’<br />
Ik stak het papier weer bij me.<br />
Ferry zei: ‘Ik moet trouwens zo<br />
eten met de redactie.’<br />
Hij bedoelde: met de hele club<br />
van <strong>De</strong>n Haag Vandaag in Nieuwspoort<br />
aan de slibtong met friet en sla,<br />
zoals iedere avond. Op kosten van de<br />
gemeenschap, ook dat nog – het was<br />
maar goed dat ik geen baan had.<br />
Ferry stond op. ‘Nou,’ zei hij, ‘als je<br />
nog eens wat wilt weten, dan eh…’<br />
‘Ja,’ zei ik, ‘dan spreek ik je wel<br />
even aan.’<br />
‘Over een jaar of zo,’ zei hij.<br />
‘Oh,’ zei ik.<br />
We gaven elkaar een hand en namen<br />
afscheid. Even later zag ik hem<br />
met langzame passen het Plein oversteken.<br />
Zelf ging ik naar huis. Koken,<br />
aantekeningen maken, en uit de media<br />
vernemen wat er die dag weer allemaal<br />
op het Binnenhof was gebeurd.<br />
1<br />
Dit verhaal is gepubliceerd in het literair-journalistieke<br />
tijdschrift Torpedo,<br />
dat vanaf deze week in de boekhandel<br />
verkrijgbaar is. Peter Middendorp<br />
schrijft een dagelijkse column in deze<br />
krant over het leven op het Binnenhof.<br />
......................................<br />
was hij geschorst. Eerder maakte de<br />
politie bekend dat negen medewerkers<br />
van de parketpolitie waren geschorst<br />
of overgeplaatst, vanwege<br />
seksuele intimidatie.<br />
111<br />
Amokmaker mishandelt<br />
mensen op Schiphol<br />
Een 23-jarige Nederlander is door de<br />
marechaussee op Schiphol aangehouden<br />
op verdenking van het<br />
schoppen van een stewardess en het<br />
mishandelen van enkele medepassagiers.<br />
<strong>De</strong> Nederlander had een<br />
waarschuwing van de gezagvoerder<br />
genegeerd. Direct na aankomst op de<br />
Amsterdamse luchthaven heeft de<br />
marechaussee hem aangehouden.<br />
...............................................................................<br />
Zeehondjes (3)<br />
Omdat er voldoende vis zit, kunnen ze het samen wel even uithouden,<br />
denkt Rijkswaterstaat. ‘Ze zullen vanzelf met de stroming<br />
terug zwemmen naar hun natuurlijke habitat, de Waddenzee.’
Buitenland Nieuws <br />
<br />
<strong>De</strong>monstraties Via de moderne techniek is nu alles zichtbaar<br />
Wereld steunt Birma<br />
Overal ter wereld gaan mensen de<br />
straat op voor een vrij en democratisch<br />
Birma. Door het internet en<br />
mobiele telefoons weet iedereen<br />
voor het eerst precies wat daar<br />
gebeurt.<br />
Redactie buitenland<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Een sms’je uit Noorwegen, halverwege<br />
deze week: ‘In support of our<br />
incredibly brave friends in Burma:<br />
may all the people around the world<br />
wear a red shirt on Friday, September<br />
28. Please forward!’<br />
<strong>De</strong> gewelddadigheden in Birma<br />
brengen niet alleen de kale, magere<br />
monniken in Rangoon in beweging.<br />
Overal ter wereld, op zowat alle continenten,<br />
gaan mensen de straat op<br />
tegen het bewind van de Birmese generaals.<br />
Er waren gisteren demonstraties<br />
in onder meer Australië,<br />
Frankrijk, Indonesië, Engeland, Japan,<br />
Sri Lanka. Zwitserland, de Filippijnen,<br />
Zuid-Korea en Thailand.<br />
Het is precies zoals de Amerikaanse<br />
senator Mitch McConnell de<br />
militaire junta gisteren waarschuwend<br />
toevoegde: ‘The World is watching’.<br />
Daarmee doelde hij in eerste<br />
instantie niet zozeer op die vele duizenden<br />
demonstranten, maar veel<br />
meer op Birma’s machtige buren:<br />
Zuid-Korea, Japan, China en Rusland.<br />
Op regeringsniveau gonst het<br />
inderdaad van de bedrijvigheid. <strong>De</strong><br />
Thaise premier Surayud Chulanont<br />
sprak namens de tien leden van de<br />
Associatie van Zuid-Aziatische Landen<br />
(ASEAN) zijn bezorgdheid uit<br />
over de escalerende politieacties tegen<br />
de monniken en andere burgers.<br />
Hij riep de regionale grootmachten<br />
India en China op de druk op de Birmese<br />
machthebbers op te voeren.<br />
‘Wij hebben zowat alles al geprobeerd’,<br />
zei hij. ‘We hebben de hulp<br />
nodig van andere leiders.’<br />
..............................................................................<br />
..........................................................<br />
Ook de Verenigde Staten tonen zich<br />
na de beelden van bloedende monniken<br />
erg bezorgd om de situatie in<br />
de voormalige Britse kolonie. <strong>De</strong> onderminister<br />
van Buitenlandse Zaken<br />
Christopher Hill heeft aangekondigd<br />
Chinese regeringsfunctionarissen<br />
aan hun jasje te trekken tijdens<br />
een lopend overleg over Noord-Korea<br />
in Peking. China is Birma’s grootste<br />
politieke en economische bondgenoot.<br />
<strong>De</strong> verwachting is dat de supermacht-in-wording<br />
echter niet<br />
Gevechten in parlement en op straat<br />
PERSCONFERENTIE PREMIER<br />
MACEDONIË GEBOYCOT<br />
Journalisten hebben gisteren een<br />
persconferentie van de Macedonische<br />
premier Nikola Gruevski geboycot,<br />
uit protest tegen het geweld van<br />
de afgelopen dagen. Tientallen journalisten,<br />
verlieten de ruimte waar<br />
Gruevski en zijn ministers een persconferentie<br />
zouden houden. Agenten<br />
sloegen woensdag een cameraman,<br />
omdat hij filmde hoe een auto<br />
werd doorzocht. Een journalist werd<br />
een dag eerder aangevallen in het<br />
Ook op deze dag...<br />
1066 - Willem de Veroveraar landde met 600<br />
schepen bij de Engelse kust. Hiermee begon de<br />
Normandische verovering van Engeland.<br />
Van boven naar beneden protesten voor een vrij en democratisch Birma in Seoul, Sydney, Londen en Rangoon (rechts). AP<br />
parlementsgebouw. In Macedonië<br />
vinden de laatste dagen straatgevechten<br />
plaats, er werden wegblokkades<br />
opgericht en wapens in beslag genomen.<br />
Zelfs parlementariërs vochten<br />
met elkaar in het parlement. Etnische<br />
spanningen zijn de hoofdoorzaak van<br />
de onrust. In 2001 namen Albanezen,<br />
die ongeveer een kwart uitmaken van<br />
de bevolking van 2,1 miljoen, de wapens<br />
op tegen regeringstroepen, daarop<br />
kregen zij meer rechten.<br />
onwelwillend zal staan tegenover<br />
deze mogelijkheid om zich als verstandig<br />
bemiddelaar te profileren.<br />
Amerika overweegt verder, net als de<br />
Europese Unie, sancties tegen Birma.<br />
Al die aandacht moet bijna onwerkelijk<br />
zijn voor de bevolking van<br />
Myanmar, zoals de generaals het<br />
land liever genoemd zien. <strong>De</strong> mensen<br />
worden al jaren onderdrukt,<br />
maar er was niemand die zich daar<br />
echt voor interesseerde dan wel be-<br />
.....................................<br />
KORT<br />
111<br />
‘Iran bouwt nieuw<br />
atoomwapencomplex’<br />
Iran is bezig een nieuw ondergronds<br />
atoomwapencomplex te bouwen. Dat<br />
heeft de Iraanse Nationale Raad van<br />
Verzet gisteren geclaimd. <strong>De</strong> groepering<br />
zei de informatie waarover ze beschikt<br />
naar het Internationaal Atoomenergie<br />
Agentschap te hebben gestuurd.<br />
Het complex wordt volgens de<br />
groepering op vijf kilometer afstand<br />
van de Natanz faciliteit voor de verrijking<br />
van uranium gebouwd. Aan het<br />
complex wordt sinds eind 2006 gebouwd;<br />
het moet over een half jaar<br />
klaar zijn. Waarvoor het complex pre-<br />
............................................................<br />
Cijfertjes<br />
Gek genoeg is Nieuw-Zeeland het crimineelste<br />
land ter wereld, met 11.000 misdaden per<br />
100.000 inwoners. In Nederland is het 8.000.<br />
l<br />
wust van was. Ook niet tijdens de<br />
laatste grote opstand in 1988. Toen<br />
stierven er in alle stilte meer dan drieduizend<br />
mensen.<br />
Dankzij de moderne techniek<br />
gaan de vensters naar de wereld nu<br />
toch open, in weerwil van alle belemmeringen<br />
die de generaals daartegen<br />
opwerpen. Zo moeten buitenlanders<br />
die Birma ingaan hun gsm en<br />
sim-card afgeven. <strong>De</strong> generaals hebben<br />
bijna alle internetcafés gesloten,<br />
wetende dat slechts weinig mensen<br />
.......................................<br />
cies dient zei de groepering - de politieke<br />
arm van de Iraanse Volksmujahedeen<br />
Organisatie - niet te weten.<br />
111<br />
Twee maanden cel voor<br />
bedreigen <strong>De</strong>ense premier<br />
Een <strong>De</strong>ense rechtbank heeft gisteren<br />
een tiener veroordeeld tot zestig dagen<br />
celstraf, omdat hij een dreigmail<br />
stuurde naar de premier. Op 17 maart<br />
2006 schreef de nu 19-jarige veroordeelde<br />
aan het kantoor van premier<br />
Anders Fogh Rasmussen dat de premier<br />
‘binnen negen dagen dood zal<br />
zijn’. Een rechtbank legde een voorwaardelijke<br />
straf op van zestig dagen.<br />
Een hogere rechtbank verwierp die<br />
straf gisteren.<br />
020-6279661<br />
43-45<br />
.....................................<br />
...............................................................................<br />
11<br />
thuis online kunnen. Toch sijpelen<br />
er via mobieltjes, satelliettelefoons<br />
en het internet er steeds meer beelden<br />
en getuigenissen naar buiten.<br />
‘<strong>De</strong> wereld weet natuurlijk nog<br />
steeds niet waar Birma ligt’, zei Aung<br />
Zaw van de onafhankelijke Birmese<br />
krant Irrawady Magazine, die kantoor<br />
houdt in Thailand, tegen het persbureau<br />
AP. ‘Maar door alles wat er nu<br />
op televisie te zien is, willen de mensen<br />
er meer van weten. Dat is het<br />
grote verschil met 1988.’1<br />
111<br />
Corruptieschandaal<br />
Shanghai breidt zich uit<br />
In een diepgeworteld corruptieschandaal<br />
over pensioenfondsen in<br />
het Chinese Shanghai zijn opnieuw<br />
drie personen veroordeeld tot celstraffen<br />
van maximaal achttien jaar.<br />
Tot dusver heeft het schandaal al<br />
achttien mensen achter de tralies<br />
doen belanden. Twee van de veroordeelden<br />
zijn de voormalige directeur<br />
van China’s grootste beleggingsmaatschappij<br />
en een oud-directeur<br />
van een bedrijf dat officiële souvenirs<br />
produceert voor de Olympische<br />
Spelen van 2008. Zij kregen achttien<br />
en acht jaar cel.<br />
Kijk mama, met vaste handjes!<br />
Drie Mexicanen die waren aangehouden in Californië gingen er<br />
naar hun arrestatie met de politieauto vandoor. Saillant detail is<br />
dat de drie nog geboeid waren toen ze erin wegreden.
12<br />
<br />
<br />
Marokkanen vluchten naar België ’Jij moet mijn verhaal opschrijven!’<br />
Het Nederland van Rita<br />
was Achmed te veel<br />
Vervolg van pagina 3 ...<br />
In België zijn de regels niet zo streng<br />
als in Nederland. Bij een huwelijk<br />
van iemand die legaal in Nederland is<br />
met iemand van buiten Europa, moet<br />
je minstens 1400 euro bruto per<br />
maand verdienen. Bovendien moet je<br />
een vast contract hebben.<br />
Bij onze zuiderburen bestaan dergelijke<br />
regels niet. Dit heeft een aantrekkingskracht<br />
op iedereen die zich<br />
legaal wil vestigen in Fort Europa. <strong>De</strong><br />
illegalen hopen dat in Sint-Gilles de<br />
poort naar een normaal leven zich<br />
voor hen zal openen.<br />
Vanzelfsprekend kan ik bij Brahim<br />
verblijven, en ik moet hem niet meer<br />
van die domme vragen stellen. Ik<br />
slaap in de werkkamer van de mobieltjesopknapper<br />
Bader, die is er<br />
toch nooit voor elven ’s morgens.<br />
Brahim probeerde<br />
van alles, maar zelfs<br />
een schijnhuwelijk<br />
zat er niet in<br />
Vroeg in de morgen kom ik aan in de<br />
hoofdstraat van Sint-Gilles, waar veel<br />
oude en vuile, maar ruime huizen<br />
staan. In een ervan woont Brahim. Ik<br />
probeer hem op zijn mobiel te bereiken,<br />
maar die staat uit. Omdat ik zijn<br />
thuisnummer niet weet, besluit ik<br />
koffie te drinken in een café.<br />
Brahim heeft een paar jaar in Nederland<br />
doorgebracht, maar dat was<br />
geen succes. Het lukte niet papieren<br />
te regelen. Wat hij ook probeerde,<br />
niemand wilde met hem trouwen.<br />
Hij wilde veel geld betalen voor een<br />
schijnhuwelijk, maar kreeg het niet<br />
voor elkaar. En een leuk meisje om<br />
écht mee in het huwelijksbootje te<br />
stappen zat er ook niet in. Hij vertrok<br />
verbitterd naar het zuiden.<br />
Achmed, die in de telefoonwinkel<br />
werkt en woont, is, net als Brahim,<br />
nog maar net in Sint-Gilles. Hij<br />
woonde eerst in Utrecht en is naar ei-<br />
Drie overnachtingen in meer dan<br />
honderd ***hotels voor slechts 7,50<br />
Drie gratis overnachtingen met de hotelcheque van World Hotel Card. U betaalt alleen voor ontbijt en diner. <strong>De</strong> cheques zijn een<br />
jaar lang geldig. Een cheque kost deze maand geen 25,00 maar slechts 7,50 plus 1,95 voor verzend- en administratiekosten.<br />
Hotel Westduin****<br />
Koudekerke Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 54,00<br />
(per persoon per nacht)<br />
Hotel Ter Heide***<br />
Lembeke, België<br />
Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 51,50<br />
‘Je suis illegal’, staat op een kunstwerk in de Brusselse wijk Sint-Gilles. HOLLANDSE HOOGTE<br />
gen zeggen in het bezit van een Nederlands<br />
verblijfsdocument. <strong>De</strong> reden<br />
van zijn vertrek? Hij heeft ruzie<br />
gekregen met zijn schoonouders en<br />
vond het Nederland van <strong>Verdonk</strong> beklemmend,<br />
zegt hij zelf. Volgens mij<br />
heeft Achmed geen papieren en is hij<br />
om heel andere redenen vertrokken.<br />
Het is een mooie, sterke jongen met<br />
kleding van de laatste trend. Hij laat<br />
zich niet zo snel verjagen, schat ik in.<br />
Het verbaast me dat hij als verkoper<br />
werkt, want hij is een nerveus type.<br />
Maar aangezien hij Arabisch, Berbers,<br />
Engels, Frans, Nederlands en Spaans<br />
spreekt, kan hij zo’n beetje iedereen<br />
Hotel <strong>De</strong> Posthoorn***<br />
Dokkum Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 40,00<br />
(per persoon per nacht)<br />
Hotel Im Tannengrund***<br />
Wolfshagen, Duitsland<br />
Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 39,00<br />
in de winkel te woord staan. En dat is<br />
wel handig in een wijk met zo’n diverse<br />
samenstelling.<br />
Ook de technicus Bader heeft een<br />
paar jaar in Nederland gewoond, bij<br />
zijn broer in Rotterdam. Sinds kort<br />
woont hij bij een andere broer in<br />
Brussel. Het is een leuke, grappige<br />
jongen, die niet op kan houden met<br />
praten over zijn dromen, plannen en<br />
alle illegale programma’s die hij op<br />
zijn usb-stick heeft staan. Bader moet<br />
door de week om negen uur ’s morgens<br />
beginnen met het repareren van<br />
kapotte telefoons. Maar hij kan maar<br />
moeilijk zijn bed uitkomen vanwege<br />
Hotel Spoorzicht***<br />
Loppersum Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 49,50<br />
(per persoon per nacht)<br />
Hotel Jaime I***<br />
Salou, Spanje<br />
Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 35,00<br />
Tulip Inn Brinkhotel****<br />
Zuidlaren Logies: gratis<br />
Ontbijt + diner: vanaf 48,25<br />
(per persoon per nacht)<br />
Kijk voor meer hotels op www.worldhotelcard.nl en bestel vandaag nog de cheque voor slechts 7,50 of sms WHC naar 3388.<br />
Achtergrond Buitenland<br />
zijn alcoholgebruik. Bader zegt dat<br />
hij te veel van biertjes houdt om er<br />
van af te blijven. Ik ben bang dat er<br />
geen sprake is van liefde en dat het<br />
bier Bader in zijn greep heeft.<br />
Gelukkig belt Brahim mij terug en<br />
haalt hij me op uit het café. We lopen<br />
door de telefoonwinkel om bij het<br />
woongedeelte te komen. Achmed zit<br />
te schelden. ‘Let maar niet op hem’,<br />
zegt Brahim. Boven wijst hij mij een<br />
klein en muf kamertje dat vol staat<br />
met gereedschap, accessoires en telefoons<br />
die uit elkaar zijn gehaald.<br />
’s Middags ga ik wat eten in een<br />
Marokkaanse snackbar zoals er zo-<br />
Lezersaanbieding<br />
70%<br />
korting<br />
veel zijn in Sint-Gilles. Typische gerechten<br />
die in Tanger en Marrakesh te<br />
koop zijn als swa (stukjes vlees op<br />
een spies), tsa (lever) en isekraz<br />
(schinkel voor de couscous) zijn hier<br />
verkrijgbaar. Ik bestel in het Berbers<br />
wat friet met swa en een pot nanna<br />
(muntthee) en ga naar de film in het<br />
plaatselijke filmhuis. Daarna zie ik<br />
dat ik een sms’je van Brahim heb. Of<br />
ik kom eten? Ik zit nog vol van de<br />
portie van vanmiddag, maar wil beleefd<br />
blijven en ga terug naar de winkel.<br />
Daar eten we met z’n vieren tajine<br />
in de kelder van de winkel. <strong>De</strong> jongens<br />
hebben heel veel lol met elkaar,<br />
ondanks hun benarde positie. <strong>De</strong> illegalen<br />
van Sint-Gilles hebben blijkbaar<br />
alleen contact met illegalen.<br />
Hij is zo stoned als<br />
een garnaal, maar<br />
dat mag van de<br />
islam, beweert hij<br />
Laten we wat gaan drinken, stel ik<br />
voor. Ze nemen mij mee naar een café<br />
waarvan de eigenaar van Marokkaanse<br />
afkomst is. Ik bestel bier voor Brahim<br />
en Bader. Achmed wil koffie,<br />
want hij drinkt geen alcohol: hij is<br />
een praktiserende moslim. Wel is hij<br />
zo stoned als een garnaal, maar dat<br />
mag van de islam, zegt hij met knalrode<br />
ogen, waarna hij een lange giechel<br />
uit zijn mond liet komen. <strong>De</strong><br />
drank wordt geserveerd door Abdellatif,<br />
ook weer een ex-Nederlander<br />
zonder papieren. Hij strompelde eerder<br />
die dag kreunend van de pijn de<br />
telefoonwinkel binnen. Zijn ring en<br />
wijsvinger waren opgezwollen en<br />
zijn knokkels blauwzwart. In het ziekenhuis<br />
zou later blijken dat ze gebroken<br />
waren. Hij was in elkaar geramd.<br />
Toen ik hem vroeg wat er gebeurd<br />
was, wilde hij dat niet zeggen.<br />
Na flink wat biertjes en jointjes<br />
voor Achmed, vraagt Brahim: ‘Ga je<br />
over me schrijven?’ <strong>De</strong> jongens weten<br />
niet dat ik schrijf, en ik weet niet wat<br />
te zeggen. Ik krijg het warm. Ze zullen<br />
mij ongetwijfeld als een indringer<br />
zien, die ongevraagd hun verhalen<br />
wil gaan gebruiken. Ik zeg dat ik op<br />
vakantie ben en geen zin heb om te<br />
schrijven. Abdellatif wijst met zijn<br />
twee vingers in verband mijn kant<br />
op: ‘Jij moet mijn verhaal opschrijven!’<br />
Volgens hem kan ik een heel<br />
boek vullen met zijn avonturen. Dat<br />
hele rotland zou het niet droog houden!<br />
Achmed zet weer zijn giechel in<br />
en roept: ‘Mijn levensverhaal is een<br />
stuk spannender!’ Ook Brahim en<br />
Bader dringen nu aan dat ik hun leven<br />
op papier moet zetten. Ik ben blij<br />
met deze wending. ‘Ooit zal ik dat<br />
doen’, beloof ik, en bestel nog een<br />
rondje. 1<br />
<strong>De</strong> namen in dit verslag zijn gefingeerd<br />
.....................................<br />
KORT<br />
111<br />
Veel doden door<br />
aanslagen in Sri Lanka<br />
Aanslagen en gevechten hebben afgelopen<br />
dagen in het noorden van Sri<br />
Lanka aan zeventien Tamilrebellen,<br />
drie burgers en een soldaat het leven<br />
gekost, zo heeft het leger gemeld.<br />
Twee van de burgers kwamen om<br />
het leven bij een bomaanslag in<br />
Chunnakam. <strong>De</strong> bom was aan een<br />
fiets bevestigd. Het geweld tussen<br />
de Tamilrebellen en het Srilankaanse<br />
leger is de laatste tijd opgelaaid. Het<br />
leger zegt alleen deze week al bijna<br />
zestig rebellen te hebben gedood.<br />
......................................<br />
Op sommige...<br />
..scholen in de VS wordt<br />
vandaag ‘stel een stomme<br />
vraag-dag’ gevierd.
Buitenland Nieuws <br />
<br />
Onderzoek Sociaal onrecht en de moderne wereld belangrijkste oorzaken armoede<br />
Wie lui is, wordt arm in Oost-Europa<br />
Oost-Europeanen geven<br />
minder-bedeelden vaker de<br />
schuld van hun eigen situatie dan<br />
West-Europeanen dat doen.<br />
Godelief Swank<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Europeanen zijn over het algemeen<br />
mild over het lot van minderbedeelden<br />
in hun land. Een dosis pech, een<br />
beetje eigen schuld en een falend systeem,<br />
dát zijn volgens de meeste Europeanen<br />
de oorzaken van armoede.<br />
Oost-Europeanen daarentegen<br />
schrijven armoede vaker toe aan luiheid<br />
en gebrek aan wilskracht.<br />
Dat ontdekte sociologe Dorota<br />
Lepianka in <strong>haar</strong> proefschrift Are the<br />
poor to be blamed or pitied?, waarop ze<br />
vandaag promoveert aan de Universiteit<br />
van Tilburg.<br />
Lepianka vergeleek diverse onderzoeken<br />
naar armoedebeleving in Europa<br />
en ontdekte dat zowel Oost-Europeanen<br />
als West-Europeanen ‘sociaal<br />
onrecht’ en ‘de moderne wereld’<br />
– een combinatie van individuele,<br />
maatschappelijke en fatalistische<br />
aanleidingen – als belangrijkste oorzaken<br />
zien van armoede. Direct daarna<br />
komt bij de Oost-Europeanen lui-<br />
.....................................<br />
KORT<br />
111<br />
Europese Dag tegen de<br />
Doodstraf ingesteld<br />
<strong>De</strong> Raad van Europa heeft 10 oktober<br />
uitgeroepen tot de Europese Dag tegen<br />
de Doodstraf. Polen heeft een<br />
gelijksoortig initiatief van de Europese<br />
Unie wel weten te blokkeren.<br />
<strong>De</strong> regering van het rooms-katholieke<br />
land eiste vorige week dat het<br />
debat over de doodstraf wordt verbonden<br />
aan discussies over abortus<br />
en euthanasie. Beide praktijken zijn<br />
illegaal in Polen. <strong>De</strong> EU kon alleen<br />
een Dag tegen de Doodstraf instellen<br />
als alle lidstaten hiermee instemden,<br />
de Raad van Europa kon volstaan met<br />
..........................................................<br />
Boris Johnson<br />
Het conservatieve lid van het Lagerhuis Boris<br />
Johnson doet officieel namens zijn partij mee<br />
aan de burgemeestersverkiezingen in Londen.<br />
‘Armen werden in Polen tot 1989 niet als maatschappelijk probleem aangeduid.’ MARTIN ROEMERS/HH<br />
heid en een gebrek aan wilskracht.<br />
Terwijl de West-Europeanen kiezen<br />
voor pech als belangrijke oorzaak.<br />
Een opmerkelijk verschil, want in<br />
Oost-Europa leven meer mensen onder<br />
de armoedegrens dan in West-Europa.<br />
Een echt geval van eigen schuld,<br />
.......................................................<br />
Zimbabwe<br />
.......................................................<br />
Zimbabwe koopt liever<br />
straaljagers dan hiv-medicatie<br />
Pieter Kloosterman<br />
ZIMBABWE<br />
...<br />
Het Westparkkerkhof ligt aan de<br />
rand van Bulawayo aan de weg die<br />
420 km verderop uitkomt bij de<br />
Victoria Falls.<br />
<strong>De</strong> zuster van een collega wordt<br />
begraven. Onder de dienst kon ik<br />
uitkomen, maar sta uit goed fatsoen<br />
wel aan het geopende graf. Haar<br />
man was <strong>haar</strong> al een jaar eerder<br />
voorgegaan, maar <strong>haar</strong> ouders en<br />
vier overlevende kinderen zijn erbij.<br />
<strong>De</strong> uitgemergelde grootmoeder, die<br />
ook al voor twee zoontjes van een<br />
andere overleden dochter zorgt,<br />
heeft de jongste op de rug; het meisje<br />
lijdt zichtbaar aan dezelfde ziekte<br />
die <strong>haar</strong> ouders geveld heeft.<br />
‘Als we ons de medicijnen maar<br />
hadden kunnen permitteren’, verzucht<br />
mijn collega, wiens salaris<br />
voor een groot deel opgaat aan het<br />
onderhouden van wanhopige familieleden.<br />
Anders dan in de buurlanden betekent<br />
hiv-aids nog steeds een doodvonnis<br />
in Zimbabwe. <strong>De</strong> prioriteiten<br />
van de regering liggen hier op andere<br />
terreinen, zoals de aanschaf van<br />
straaljagers voor het leger.<br />
Wel vijftig graven liggen klaar voor<br />
de volgende klanten deze week. Terwijl<br />
er gezongen en gebeden wordt,<br />
glijdt mijn blik in de richting van de<br />
grote weg.<br />
Behalve de volgende begrafenisstoet<br />
is er geen verkeer te zien. Het<br />
moet rustig zijn bij de watervallen.<br />
Maar, bedenk ik me, eens zullen de<br />
toeristen weer terugkomen; het zal<br />
Mugabe toch niet lukken om ook de<br />
Victoria Falls te vernietigen. 1<br />
<strong>De</strong> auteur schrijft onder een<br />
schuilnaam om problemen met het<br />
regime te voorkomen.<br />
.......................................<br />
een meerderheid. Alleen Polen onthield<br />
zich van stemming, de andere 46<br />
leden van de Raad stemden voor.<br />
111<br />
Hulp voor Rwanda komt<br />
van Paris Hilton<br />
Paris Hilton gaat in november naar<br />
Rwanda. Ze komt hiermee <strong>haar</strong> belofte<br />
na om <strong>haar</strong> bekendheid te gebruiken<br />
om goed te doen. ‘Er is zoveel<br />
gebrek in dat gebied, en ik denk dat als<br />
ik ga, er meer aandacht komt voor wat<br />
mensen kunnen doen om te helpen. Ik<br />
weet dat ik veel goeds kan doen door<br />
de aandacht te vestigen op deze kwesties’,<br />
citeerde E!Online <strong>haar</strong>. <strong>De</strong> belofte<br />
van Hilton kwam na <strong>haar</strong> verblijf in de<br />
cel na overtreden van een rijverbod.<br />
dikke bult? ‘Oost-Europa is sterker<br />
beïnvloed door het communisme’,<br />
zegt Lepianka. ‘Vanuit de communistische<br />
ideologie zorgde de staat voor<br />
iedereen en behoorde niemand arm<br />
te zijn. Mensen die dat toch waren,<br />
hadden dat vast aan zichzelf te dan-<br />
Proces Twee juryleden kwamen er niet uit<br />
Moordzaak Phil Spector ongeldig<br />
Redactie buitenland<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Twaalf dagen zaten de juryleden in<br />
Los Angeles non-stop bij elkaar. En<br />
toch kwamen ze er niet uit. En als de<br />
jury er in de Verenigde Staten niet uitkomt,<br />
is het hele proces ongeldig.<br />
<strong>De</strong> legendarische platenproducer<br />
Phil Spector (67) wordt ervan verdacht<br />
de 40-jarige actrice Lana Clarkson<br />
te hebben vermoord. Clarkson<br />
werd in februari 2003 met een schotwond<br />
in de mond dood aangetroffen<br />
op een stoel in de hal van Spectors<br />
huis. Phil Spector werd vervolgd voor<br />
doodslag, maar zegt zelf dat de vrouw<br />
per ongeluk zelfmoord pleegde. Een<br />
van de getuigen in de zaak was Spectors<br />
chauffeur, die hem direct na de<br />
moord het huis uit zag lopen met een<br />
pistool in zijn hand terwijl hij zei: ‘Ik<br />
geloof dat ik iemand vermoord heb.’<br />
Phil Spector werd in de jaren zestig<br />
wereldberoemd als producer met de<br />
door hem bedachte Wall of sound. Hij<br />
werkte onder meer samen met de<br />
........................................................................................................................<br />
Radic (l), Sljivancanin en Mrksic. AP<br />
............................................................<br />
Het weer<br />
Londen, 14ºC/11ºC, lichtbewolkt<br />
New York, 25 ºC/15ºC, onweer en bliksem<br />
Santiago de Chili, 22ºC/7ºC, zonnig.<br />
ken. Die waren alcoholverslaafd, lui<br />
of crimineel, zo oordeelde de staat.’<br />
Lepianka, die uit Polen komt, weet<br />
dat in <strong>haar</strong> land tot 1989 geen enkele<br />
publicatie over armoede bestond. ‘Er<br />
waren wel mensen die onder de armoedegrens<br />
leefden, maar zij werden<br />
Phil en vrouw Rachelle Spector verlaten de rechtbank in Los Angeles. HH<br />
Beatles en Tina Turner, maar leidt nu<br />
al jaren een behoorlijk teruggetrokken<br />
bestaan.<br />
Woensdag bleek dat tien juryleden<br />
Spector schuldig achten aan de dood<br />
van Clarkson. Twee anderen zijn niet<br />
Het Joegoslavië-Tribunaal in <strong>De</strong>n Haag<br />
heeft gisteren de Serviërs Mile Mrksic<br />
en Veselin Sljivancanin veroordeeld<br />
voor misdaden tegen de menselijkheid<br />
en oorlogsmisdaden. <strong>De</strong> twee legerofficieren<br />
zijn bekend van ‘de drie<br />
van Vukovar’. <strong>De</strong> derde, Miroslav Radic,<br />
werd niet schuldig bevonden door<br />
gebrek aan bewijs. Mrksic en Sljivancanin<br />
krijgen respectievelijk twintig<br />
en vijf jaar cel. <strong>De</strong> drie hadden als<br />
hoogste militairen leiding over een<br />
...............................................................................<br />
Confucius<br />
Vandaag wordt in Taiwan de geboortedag van de Chinese<br />
filosoof Confucius gevierd. <strong>De</strong> Chinezen vieren zijn<br />
verjaardag in oktober. Confucius zou 2.558 zijn geworden.<br />
13<br />
niet als maatschappelijk probleem<br />
aangeduid. Ze bestonden niet.’<br />
Uit <strong>haar</strong> proefschrift blijkt dat een<br />
kwart van de Oost-Europeanen luiheid<br />
en een gebrek aan wilskracht<br />
nog altijd als belangrijkste oorzaak<br />
van armoede ziet. Nog eens 23 procent<br />
van hen vindt het de op-een-na<br />
belangrijkste oorzaak. Bij de West-<br />
Europeanen liggen die percentages<br />
op respectievelijk 20 en 18. <strong>De</strong> West-<br />
Europeaan kiest liever voor pech. Geboren<br />
worden in de verkeerde familie,<br />
of de verkeerde mensen tegen het<br />
lijf lopen, daar word je arm van.<br />
Lepianka ontdekte ook dat mensen<br />
die zelf ervaring hebben met armoede,<br />
sneller kiezen voor een eenduidige,<br />
concrete oorzaak. Terwijl<br />
mensen die in hun directe omgeving<br />
nauwelijks met armoede in aanraking<br />
komen, vaker voor de abstracte<br />
term ‘moderne wereld’ kiezen.<br />
Maar eigenlijk moet er meer onderzoek<br />
gedaan worden naar hoe<br />
mensen tot hun denkbeelden komen,<br />
vindt Lepianka. ‘<strong>De</strong> publieke<br />
opinie bepaalt uiteindelijk het armoedebeleid.<br />
Via stemgedrag, goede<br />
doelen en door lobbying bepaalt de<br />
bevolking hoe hoog armoe op de politieke<br />
agenda komt te staan.’ 1<br />
overtuigd omdat ze niet kunnen uitsluiten<br />
dat Clarkson zelfmoord<br />
pleegde. Het Openbaar Ministerie<br />
laat het er niet bij zitten en gaat proberen<br />
Spector nogmaals voor de<br />
rechter te brengen. 1<br />
<strong>De</strong>rde legeroffi cier vrijgesproken<br />
CELSTRAF VOOR TWEE VAN<br />
‘DRIE VAN VUKOVAR’<br />
belegering van Vukovar tijdens de<br />
oorlog in voormalig Joegoslavië. Na<br />
de inname van de stad maakten de<br />
Serviërs zich schuldig aan uitroeiing,<br />
moord en marteling van ongeveer<br />
tweehonderd inwoners. <strong>De</strong> drie<br />
werden, na zeven jaar vluchten, in<br />
2002 en 2003 opge<strong>pakt</strong> en voorgeleid,<br />
zij hebben altijd hun onschuld<br />
volgehouden en wilden vrijspraak.<br />
<strong>De</strong> eis van het tribunaal was levenslang<br />
voor alle drie.
14<br />
<br />
<br />
Ondernemen Fast50 hanteert strenge criteria<br />
Nederland<br />
scoort goed<br />
in hightech<br />
Vervolg van pagina 3 ...<br />
Het begon in 1995 in Silicon Valley<br />
met een regionale verkiezing van lokale<br />
technologietoppers. Inmiddels<br />
is de door accountancyfirma <strong>De</strong>loitte<br />
georganiseerde uitverkiezing van<br />
snelst groeiende high-tech bedrijven<br />
een wereldwijd fenomeen.<br />
‘In Nederland is het dit jaar alweer<br />
de achtste keer dat we de verkiezing<br />
organiseren‘, zegt Joke Scholtens van<br />
<strong>De</strong>loitte. Ze is samen met collega<br />
Carlo Renne verantwoordelijk voor<br />
het samenstellen van de lijst en had<br />
het er ook dit jaar weer druk mee. ‘We<br />
hadden honderd inzendingen, meer<br />
dan ooit. Ook de ondergrens is weer<br />
flink gestegen. Vorig jaar kwalificeerden<br />
zich bedrijven met een mimimale<br />
groei van 200 procent voor een<br />
plekje in de <strong>De</strong>loitte Technology<br />
Fast50. Nu is dat alweer 402 procent.‘<br />
Volgens Scholtens is dit mede te danken<br />
aan de snelle groei van de economie<br />
in het afgelopen jaar.<br />
Ondernemers krijgen het erelidmaatschap<br />
van de Fast50 niet cadeau.<br />
<strong>De</strong> criteria zijn streng: ‘Elk bedrijf<br />
mag zich opgeven’, zegt Scholtens.<br />
‘Maar volgens onze spelregels moet<br />
allereerst een substantieel deel van de<br />
omzet uit zelf ontwikkelde technologie<br />
komen. Ook moet er veel aandacht<br />
zijn voor Research & <strong>De</strong>velopment,<br />
moet het hoofdkantoor in<br />
Nederland staan en geldt een minimumleeftijd<br />
van vijf jaar.’<br />
Daarnaast stellen de strenge accountants<br />
ook eisen aan de cijfertjes.<br />
Er moet een minimale omzet van<br />
50.000 euro staan in het basisjaar (nu<br />
2002) en voor 2006 is een minimumomzet<br />
van 800.000 euro een vereiste.<br />
Vervolgens wordt de omzettoename<br />
over een periode van vijf jaar gedeeld<br />
door de omzet in het basisjaar.<br />
Het overzicht van de vijftig uitverko-<br />
renen dat jaarlijks gepubliceerd<br />
wordt door het weekblad FemBusiness<br />
leest hier en daar als een jongensboek<br />
en toont vooral aan dat in ons<br />
land doorlopend mooie plannetjes<br />
tot goedlopende bedrijven worden<br />
omgesmeed.<br />
<strong>De</strong> winnaar is dit jaar het software<br />
bedrijf ISM: omzet 7 miljoen euro,<br />
groei 3.542 procent. Het geesteskind<br />
van Karel van der Woude en huidig<br />
staatssecretaris Jan Kees de Jager is<br />
een internetspecialist met 140 man<br />
personeel en een ontwikkelfabriek in<br />
Oekraïne. <strong>De</strong> Jager heeft geen officiele<br />
bemoeienis met het bedrijf meer,<br />
maar is wel nog steeds aandeelhouder<br />
in het bedrijf dat software en<br />
diensten voor e-commerce en e-communicatie<br />
verkoopt. Onder meer<br />
Akzo Nobel, Heineken en Kruidvat<br />
zijn er klant.<br />
Op een tweede plek figureert dit<br />
jaar het bedrijf Hotels.nl. Het werd<br />
opgezet door Groninger Kees Eldering.<br />
Hij wist de domeinnaam Hotels.<br />
nl te schaken en begon een boek- en<br />
zoeksite. Het resultaat: een omzet van<br />
50 miljoen euro in 2006. ‘We maken<br />
goede winst’, aldus Eldering tegen<br />
FemBusiness. ‘<strong>De</strong> groei vlakt af, maar<br />
20 procent per jaar is nog altijd niet<br />
weinig.’<br />
Meeste kandidaten<br />
opereren in geheel<br />
eigen hoekje<br />
van de markt<br />
En zo staat de Fast50 propvol bedrijven<br />
waarvoor het addagium ‘the sky<br />
is the limit’ geldt. Neem bijvoorbeeld<br />
Safeboot, (nummer 35, groei 574<br />
procent, omzet 28,9 miljoen euro),<br />
dat beveiligingssoftware schrijft voor<br />
...............................................................................<br />
InEuropaligtdewinst!<br />
laptops en deze week <strong>haar</strong> beursgang<br />
aankondigde. ‘We hebben vijf opeenvolgende<br />
jaren van omzetgroei en<br />
winstgevendheid achter de rug en ik<br />
denk dat de beursnotering ons in<br />
staat stelt nog sneller te groeien’, aldus<br />
bestuursvoorzitter Gerhard Watzinger.<br />
‘Als je bedenkt dat nog maar<br />
3,5 procent van de laptops is beveiligd,<br />
besef je dat we nog helemaal<br />
niets gedaan hebben!’<br />
En zo opereren de meeste kandidaten<br />
in hun geheel eigen hoekje van<br />
de markt. Sterker nog, sommigen<br />
hebben de markt zelf uitgevonden.<br />
Zo maakt huidarts Leonard Witkamp<br />
met zijn bedrijf KSYOS een deels nog<br />
gesubsideerde omzet van een miljoen<br />
euro. Hij levert huidconsulten<br />
via internet. Op basis van een foto<br />
van de huisarts stelt deze dermatoloog<br />
zijn diagnose. Witkamp schat<br />
dat dit jaar 10.000 à 12.000 consulten<br />
uit meerdere Europese landen op<br />
die manier verlopen.<br />
Ook de nummer vijftien op de lijst,<br />
Nieuw: Dresdner VPV European Value Fund<br />
HollandHaven verlegt de grenzen! Jazeker, onder de naam Dresdner VPV European Value Fund<br />
belegt dit gerenommeerde beleggingsfonds voortaan in heel Europa. Onze ambities zijn grenzeloos.<br />
En dat geldt ook voor uw winstkansen. Ook dit fonds wordt immers beheerd met onze unieke<br />
Value Investing-methode. Het geheime wapen achter het succes van het <strong>De</strong>lta <strong>De</strong>elnemingen Fonds<br />
en al die andere winstgevende beleggingsfondsen van Veer Palthe Voûte.<br />
Er zit meer in Veer Palthe Voûte!<br />
Ook beleggen in onze succesvolle beleggingsfondsen?<br />
Bel 0182-597777 of kijk op www.vpv.nl<br />
Tot 1 oktober 2007 kunt u via onze beleggersgiro zonder (0,5%) transactiekosten<br />
instappen in alle door VPV beheerde beleggingsfondsen.<br />
Het geesteskind van staatssecretaris Jan Kees de Jager won. DIRK HOL<br />
Nieuws Economie<br />
het Enschedese technologiebedrijf<br />
Xsens koos voor een redelijk onontgonnen<br />
terrein. <strong>De</strong> twee dertigers<br />
Casper Peeters en Per Slycke maken<br />
kastjes ter grootte van een luciferdoosje<br />
die bewegingen meten. In drie<br />
jaar groeiden hun Inertial Measurement<br />
Units (IMU) tot een wereldwijd<br />
veelgevraagd product. Onder hun<br />
klanten zijn onder meer research- en<br />
developmentafdelingen van revalidatiecentra<br />
en instanties en bedrijven<br />
die zich bezighouden met bewegingswetenschappen<br />
en sport. Daarnaast<br />
levert Xsens componenten voor<br />
defensiedoeleinden.<br />
Maar Hollywood en de gamesindustrie<br />
hebben het grootste potentieel.<br />
Daarvoor ontwikkelde Xsens<br />
Movem een pak met daarin zestien<br />
sensoren die iedere beweging van de<br />
drager meten en de resultaten draadloos<br />
naar een pc verzenden die het<br />
vervolgens in animatie omzet. In juli<br />
sloot het bedrijf een deal met het<br />
Amerikaanse Gearbox Software, maker<br />
van game-kaskrakers als Counter<br />
Strike en Half Life. ‘Zij kopen voor<br />
zo’n 80.000 euro twee van onze pakken.<br />
Dat is natuurlijk een geweldig<br />
visitekaartje in die wereld,’ aldus Peeters.<br />
1<br />
www.fembusiness.nl<br />
Bedrijfsleven<br />
Innovatie is ook<br />
in Nederland<br />
prioriteit<br />
Redactie economie<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Voor het eerst in zeven jaar staat innovatie<br />
(49,7 procent) hoger op de<br />
strategische agenda van het Nederlandse<br />
bedrijfsleven dan zelfstandige<br />
groei op bestaande (48,6 procent) of<br />
nieuwe (35,4 procent) markten. Dit<br />
blijkt uit de Innovatie-monitor<br />
2007/2008 van The Bridge business<br />
innovators, een jaarlijks terugkerend<br />
onderzoek naar de stand van de product-<br />
en dienstinnovatie in Nederland,<br />
gehouden onder 443 managers<br />
bij grote en middelgrote organisaties<br />
in Nederland.<br />
Verder blijkt uit de monitor dat<br />
open innovatie en duurzaamheid nu<br />
en in de toekomst de grootste impact<br />
hebben op het innovatieproces. Het<br />
zoeken naar nieuwe verdienmodellen<br />
en strategieën om op een andere<br />
manier te concurreren dan gebruikelijk<br />
wordt belangrijker. Gezien het<br />
toenemende belang van ‘crowdsourcing’<br />
lijken bedrijven hierbij<br />
meer en meer gebruik te gaan maken<br />
van het denkvermogen van mensen<br />
buiten de organisatie. Ook de groeiende<br />
groep senioren gaat naar verwachting<br />
voor nieuwe ruimte in de<br />
markt zorgen. 1<br />
Uitzendbranche<br />
Vedior breidt uit in<br />
Verenigde Staten<br />
Betten<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Vedior neemt B2B Workforce over,<br />
een Amerikaanse uitzender van consultants<br />
in de IT-sector. Het in Alpharetta,<br />
Atlanta, gevestigde bedrijf had<br />
in 2006 een omzet van 79,0 miljoen<br />
dollar.<br />
Het in 2000 opgerichte B2B is actief<br />
in de commerciële sector, maar<br />
heeft ook de overheid als grote klant.<br />
B2B is gespecialiseerd in het uitzenden<br />
van consultants en projectmanagers<br />
op het gebied van onder andere<br />
ERP, CRM en EAI, waarbij software<br />
van SAP en Oracle wordt toegepast.<br />
Vedior laat in een toelichting op<br />
de overname weten dat het al een<br />
‘aanzienlijke’ aanwezigheid heeft in<br />
de IT-branche in de Verenigde Staten<br />
en Canada, voornamelijk via het<br />
merk Sapphire. Wereldwijd behaalde<br />
het uitzendconcern in deze sector een<br />
omzet van 768 miljoen dollar. 1<br />
...............................................................................<br />
Oplossing voor eind oktober<br />
DOORBRAAK VERWACHT IN<br />
IMPASSE ROND STORK<br />
<strong>De</strong> vakbonden verwachten binnen een<br />
maand een oplossing voor de impasse<br />
rond de overname en mogelijke opsplitsing<br />
van Stork. FNV Bondgenoten<br />
laat weten dat er constructieve gesprekken<br />
zijn gevoerd met de drie<br />
grootaandeelhouders, die het bedrijf<br />
willen opsplitsen. Ongeveer 400<br />
werknemers van Stork legden vorige<br />
week het werk neer omdat de directie<br />
<strong>haar</strong> standpunt over de splitsing had<br />
gewijzigd. <strong>De</strong> bonden willen niet dat<br />
Stork wordt overgenomen door verschillende<br />
bedrijven. <strong>De</strong> directie was<br />
eerder ook tegen opsplitsing, maar<br />
veranderde vervolgens van mening<br />
nadat een complete overname door<br />
Candover was mislukt. <strong>De</strong> acties waren<br />
aanleiding voor gesprekken met<br />
de drie grootaandeelhouders: Marel,<br />
Centaurus en Paulson. ‘Pas na een<br />
ultimatum en de staking kwamen ze<br />
met ons praten’, zegt vakbondsbestuurder<br />
Henk Wijninga.<br />
...............................................................................<br />
Glaasje op<br />
Het Westlandse uitzendbureau Groenflex laat Poolse werknemers<br />
iedere maandagochtend blazen om hen te controleren op alcoholgebruik.<br />
Het gaat om 170 Polen die werken in de tuinbouw.
Economie Nieuws <br />
<br />
Interview ‘We richten ons nu meer op consumentenproducten’<br />
DSM opnieuw uitgevonden<br />
Een nieuwe lichte, sterke en hittebestendige<br />
kunststof. Dit was<br />
gisteren een van de paradepaardjes<br />
van DSM’s innovatieprogramma.<br />
Volgens het verantwoordelijke<br />
bestuurslid Rob van Leen was zo’n<br />
uitvinding drie jaar geleden<br />
onmogelijk geweest.<br />
Mathijs Rotteveel<br />
URMOND<br />
...<br />
Gefeliciteerd met jullie uitvinding<br />
met de schitterende naam PA4T. Wat<br />
is er zo bijzonder aan?<br />
‘Het is een verbetering aan een polymeer<br />
die we zo’n vijftien jaar geleden<br />
hebben ontwikkeld. Die had een paar<br />
nadelen, bijvoorbeeld dat hij snel<br />
smolt. PA4T is minder gevoelig voor<br />
hoge temperaturen, waardoor ‘ie<br />
goed te gebruiken is voor motoronderdelen<br />
van auto’s, die heel heet<br />
worden. Ook is ‘ie makkelijk te gieten<br />
in kleine mallen. Daardoor zijn er<br />
kleine onderdelen van te maken voor<br />
bijvoorbeeld mobiele telefoons.’<br />
Het bestuur van DSM lijkt erg trots<br />
op de innovatiekracht van het bedrijf.<br />
Wat doen jullie anders dan<br />
andere Nederlandse bedrijven?<br />
‘Wij investeren meer in onderzoek en<br />
ontwikkeling. Het gemiddelde is ongeveer<br />
1 procent van de omzet. Bij<br />
onze voedseldivisie is dat nu zo’n 8<br />
procent en bij materialen stijgt dat<br />
van 2 naar 4 procent.’<br />
Dat zegt toch niet alles?<br />
‘Zeker niet. Veel mensen denken dat<br />
innovatie ophoudt bij het ontwikke-<br />
Arbeid<br />
Nederlandse organisaties niet al te<br />
best voorbereid op vergrijzing<br />
Femke van Wiggen<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Hoewel de inzetbaarheid van ouderen<br />
hoog op de politieke agenda staat,<br />
zijn Nederlandse bedrijven en organisaties<br />
niet al te best voorbereid op<br />
de vergrijzing.<br />
Op dit moment houdt slechts<br />
9 procent zich structureel bezig met<br />
beleid dat zich richt op de inzetbaarheid<br />
van oudere werknemers, zo luidt<br />
een van de conclusies uit onderzoek<br />
van het gerenommeerde organisatieadviesbureau<br />
Berenschot.<br />
Opvallend is verder dat bijna een<br />
.......................................................................................................................................................................................................<br />
RADERWERK<br />
DE VLIEGTAX<br />
DEUGT<br />
111<br />
Mathijs Bouman<br />
..........................................................<br />
Samen sterker<br />
<strong>De</strong> Nederlandse fabrikant van navigatieapparatuur<br />
TomTom gaat samenwerken met de<br />
Zwitserse verzekeraar Zurich.<br />
Van Leen: ‘Veel mensen denken dat innovatie ophoudt bij het ontwikkelen van een nieuw product.’ ERMINDO ARMINO<br />
len van een nieuw product. Maar dat<br />
is slechts het begin. Wij maken veel<br />
nieuwe ingrediënten voor voeding,<br />
zoals Fabuless. Dat is een drankje dat<br />
een signaal aan de hersenen geeft dat<br />
de maag vol is, waardoor het hongergevoel<br />
verdwijnt. Goed tegen overgewicht.<br />
Als zo’n product klaar is, moet<br />
dat klinisch worden getest, goedgekeurd<br />
en op de markt worden ge-<br />
kwart van de onderzochte organisaties<br />
in de praktijk nog vrijwel geen<br />
aandacht besteedt aan leeftijdsbewust<br />
personeelsbeleid.<br />
<strong>De</strong>ze onderzoeksresultaten zijn<br />
opgesteld op basis van beleidsgegevens<br />
van ruim honderd Nederlandse<br />
organisaties, zowel profit als nonprofit.<br />
Wat <strong>De</strong>sirée Hilkens van expertisecentrum<br />
LEEFtijd betreft, zijn deze<br />
gegevens somber, maar minder dramatisch<br />
dan ze lijken. ‘Als 9 procent<br />
van de bedrijven echt goed kijkt naar<br />
hoe 45-plussers de komende twintig<br />
jaar mee kunnen, dan is dat helemaal<br />
‘<strong>De</strong> opbrengst wordt niet gebruikt<br />
voor het milieu!’ Heel rijdend en vliegend<br />
Nederland is woest. Op Prinsjesdag<br />
kondigde het kabinet een flink<br />
aantal nieuwe milieubelastingen aan.<br />
Er komt een vliegtax, een slurptax, de<br />
BPM gaat omhoog en de dieselaccijns<br />
stijgt. Maar de opbrengst van al deze<br />
belastingen stroomt gewoon de<br />
staatskas in.<br />
‘Stop Bos’, is de slogan waarmee de<br />
RAI, Bovag en de rest van de autolobby<br />
de plannen bestrijdt. Op de bijbehorende<br />
website spat de verontwaardiging<br />
van de pagina’s af. ‘Dit kabinet<br />
haalt 500 miljoen euro binnen, maar<br />
geeft dat niet of nauwelijks uit aan het<br />
milieu.’ <strong>De</strong> Consumentenbond is boos<br />
bracht. Ook dat hoort bij innovatie.<br />
Je kunt wel een nieuw product ontwikkelen,<br />
maar als het vervolgens in<br />
het laboratorium in de kast blijft<br />
staan, heb je er nog niets aan.’<br />
Dat lukt nu beter dan een paar jaar<br />
geleden?<br />
‘Toen was DSM een heel ander bedrijf.<br />
We waren goed in het maken<br />
geen slecht begin. Natuurlijk moet er<br />
meer gebeuren. Het gaat erom dat de<br />
bedrijfstop beseft dat ook ouderen<br />
nodig zijn om het bedrijfskapitaal te<br />
blijven garanderen. Dat betekent dat<br />
je naar individuen moet kijken en je<br />
personeelsbeleid aanpast.’<br />
Uit het onderzoek blijkt verder dat<br />
46 procent van de ondervraagde bedrijven<br />
aangeeft op korte termijn extra<br />
inspanningen te doen op het gebied<br />
van werving en selectie. Voor<br />
2009 lijken ze vooral te zoeken in<br />
intern gerichte activiteiten zoals opleidingen<br />
(57 procent) en leeftijdsbewust<br />
personeelsbeleid (45 procent).<br />
Een op de drie bedrijven is wel bezig<br />
met het voorbereiden van activiteiten<br />
gericht op de inzetbaarheid<br />
van (oudere) medewerkers en bijna<br />
20 procent organiseert incidenteel<br />
activiteiten op dit terrein. 1<br />
en eist in een door 13.000 mensen ondertekende<br />
petitie dat de opbrengst<br />
van de vliegtax ten gunste komt aan<br />
het milieu. Ook de ANVR is faliekant<br />
tegen de nieuwe ‘vakantiebelasting’.<br />
‘Het is een pure belastingmaatregel<br />
die niks met het klimaat te maken<br />
heeft, omdat het geld niet aan het milieu<br />
wordt besteed’, zegt een verontwaardigde<br />
woordvoerder van de club<br />
van reisbureaus.<br />
Emoties genoeg. Maar slechts weinig<br />
kennis van zaken. Want er is geen enkele<br />
reden voor Bos om de opbrengst<br />
van milieubelastingen uit te geven aan<br />
milieumaatregelen. Net zo min als de<br />
opbrengst van de alcoholaccijns naar<br />
de Jellinek-kliniek gaat, kansspelbe-<br />
............................................................<br />
Oh ja?<br />
Minister Donner (Sociale Zaken) kijkt of vrouwen<br />
die meewerken in hun mans bedrijf ook<br />
betaald zwangerschapsverlof kunnen krijgen.<br />
van een paar producten, zoals kunststoffen,<br />
verf en antibiotica. We deden<br />
ons best die zo goed mogelijk tegen<br />
een zo laag mogelijke prijs te maken.<br />
Er waren bedrijfsonderdelen die al<br />
jaren niets nieuws hadden ontwikkeld,<br />
laat staan op de markt gebracht.<br />
<strong>De</strong> fabrieken die bulkproducten<br />
maakten, hebben we verkocht of zijn<br />
in de aanbieding. We richten ons nu<br />
Onderzoek<br />
Corruptie in arme landen vaak de<br />
schuld van westerse bedrijven<br />
Edward <strong>De</strong>iters<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Birma, Somalië en Irak zijn de corruptste<br />
landen ter wereld. Dat blijkt<br />
uit de jaarlijkse corruptie-index van<br />
de globale anti-corruptie organisatie<br />
Transparency International.<br />
Onderzoekers van dit instituut<br />
leggen jaarlijks 180 landen langs een<br />
soort omkoopbarometer. Daarbij<br />
wordt gekeken naar corruptie in de<br />
publieke sector. Nederland komt<br />
goed weg. Het deelt plek 173 met<br />
Zwitserland. Opvallend is verder<br />
vooral dat – na het minst corrupte<br />
lasting wordt uitgekeerd aan verliezers<br />
in het casino, zijn milieubelastingen<br />
bedoeld om de rommel mee op te<br />
ruimen. Ze dienen om de markt beter<br />
te laten werken en producenten en<br />
consumenten de juiste prikkels te geven.<br />
Het was de Britse econoom Arthur Pigou<br />
die dat principe begin vorige eeuw<br />
als eerste uiteenzette. Hij stelde vast<br />
dat wanneer private kosten van bepaald<br />
gedrag lager zijn dan de maatschappelijke<br />
kosten, de overheid met<br />
een belastingmaatregel de welvaart<br />
kan verhogen. Iemand die een vliegticket<br />
koopt, neemt niet mee dat zo’n<br />
reisje bijdraagt aan het broeikaseffect<br />
waar de hele maatschappij last van<br />
...............................................................................<br />
15<br />
meer op consumentenproducten.<br />
We hebben nu 149 nieuwe producten<br />
in de pijplijn zitten. Met 70 daarvan<br />
kan het fout aflopen, maar dat is<br />
niet erg. Er zitten zeker verkoopsuccessen<br />
bij.’<br />
Is het management ook veranderd?<br />
‘Voor zo’n strategiewijziging is lef nodig.<br />
Je moet je nek durven uitsteken.<br />
We nemen nu meer risico. Maar je<br />
moet ook het geduld hebben om de<br />
resultaten van je veranderingen af te<br />
wachten. Je moet een goede balans<br />
vinden tussen resultaten leveren op<br />
de korte termijn en investeren in de<br />
lange termijn.’<br />
DSM zit met andere bedrijven en de<br />
overheid in het Innovatieplatform.<br />
Wanneer gaat dat resultaat opleveren?<br />
‘In het begin waren we daar erg kritisch<br />
over. Het platform produceerde<br />
vooral nota’s. Nu hebben we ingezet<br />
op zes focusgebieden, waar wij er liever<br />
vier hadden gezien. Farmacie is<br />
nu ook zo’n focusgebied, terwijl we<br />
in Nederland mijlenver achterlopen<br />
bij wat de grote farmaceuten in Zwitserland<br />
en de Verenigde Staten ontwikkelen.<br />
Ik zou zeggen: beperk je en<br />
richt je op de voedsel- en bloemenindustrie.<br />
Daarin loopt Nederland wereldwijd<br />
voorop. We hebben een topuniversiteit<br />
in Wageningen, zet daarop<br />
in.’<br />
DSM boekt wel innovatieresultaat<br />
op korte termijn. Volgens uw bestuursvoorzitter<br />
Feike Sijbesma leveren<br />
jullie nieuwe producten in<br />
2010 al 1 miljard extra omzet op.<br />
‘Dat is een heel positief streven. We<br />
moeten alle zeilen bijzetten om dat<br />
te halen. Veel managers zien dit soort<br />
zaken te romantisch en willen heel<br />
snel resultaat zien. Het kan heel lang<br />
duren voordat innovatie zich echt<br />
uitbetaalt.’ 1<br />
land ter wereld: Nieuw Zeeland –<br />
vooral alle Scandinavische in de eerlijkheids-toptien<br />
figureren. Italië is<br />
nog steeds het corruptste ‘oude’ EUland.<br />
Handjeklap is er nog steeds gewoner<br />
dan in bijvoorbeeld Botswana.<br />
<strong>De</strong> kans om in Europa met succes een<br />
ambtenaar om te kopen het grootst<br />
in België, Spanje, Portugal en Italië.<br />
<strong>De</strong> corruptie tiert in arme landen<br />
het weligst, maar daar zijn rijke westerse<br />
landen goeddeels schuldig aan.<br />
‘Omkoping wordt door westerse<br />
multinationals vaak gezien als een<br />
legitieme manier om zaken te doen<br />
in arme landen.’ 1<br />
heeft. Individueel zijn we daardoor<br />
geneigd om meer te vliegen dan op<br />
basis van maatschappelijke kosten<br />
en baten optimaal is. Door de prijs<br />
van het ticket met het schadebedrag<br />
te verhogen wordt deze fout hersteld.<br />
Wat er met de opbrengst van<br />
zo’n ‘Pigouviaanse belasting’ gebeurt,<br />
is daarbij van geen belang. Bos<br />
snapt dat. Nu de Consumentenbond<br />
nog. 1<br />
Meer verdienen?<br />
Werknemers in de provincies Zuid- en Noord-Holland en Utrecht<br />
verdienen gemiddeld 6,5 procent meer dan hun collega’s in het<br />
noorden van Nederland, blijkt uit de Beloningsindex van Mercer.
16<br />
Beurs<br />
<br />
<br />
DSM produceert medicijnlaagjes op kunststof lichaamsdelen. ERMINDO ARMINO<br />
Beurs Vandaag <strong>De</strong> beste portefeuille<br />
Goed fondsbeleggen<br />
Leuk, maar lastig: het samenstellen<br />
van uw beleggingsfondsenportfolio.<br />
Drie profs met regels om<br />
u tegen uzelf te beschermen en<br />
bekende brokken te voorkomen.<br />
AMSTERDAM ...<br />
U ook? <strong>De</strong> gemiddelde beleggingsfondsenbelegger<br />
holt gedachteloos<br />
achter rendementen uit het verleden<br />
aan. Hij of zij eindigt met een<br />
explosief mengsel fondsen, waarbij<br />
het wachten is op het Grote Ongeluk.<br />
Niet nodig. Beleggingsfondsen<br />
kunnen ideale bouwstenen zijn<br />
voor een evenwichtige en kansrijke<br />
portefeuille. <strong>De</strong> vraag is, hoe bouwt<br />
u zelf zo’n weersbestendige portefeuille?<br />
Natuurlijk hangt dat af van uw risi-<br />
cobereidheid, beleggingshorizon en<br />
beschikbare tijd en kennis, maar er<br />
zijn genoeg algemene wijsheden. In<br />
IEX Magazine van deze maand verklappen<br />
drie professionals letterlijk<br />
een paar tricks of the trade. Want wie<br />
niet oplet, zit of met een forse overlap<br />
van aandelen, een regiospreiding<br />
die alle regels tart, of de verhouding<br />
tussen groei- en waardeaandelen en<br />
large en small caps is zoek.<br />
Elf Ronaldinho’s<br />
‘Een voetbalelftal met elf Ronaldinho’s<br />
wordt geen wereldkampioen.<br />
Met een fondsenportefeuille werkt<br />
het net zo. Alles kopen wat het recent<br />
goed deed, is geen winnende strategie’,<br />
zegt Arnoud Wolff, IEX-columnist<br />
en sinds kort beheerder van Midlin<br />
NV.<br />
................................................................................................................................................................<br />
..............................................................................<br />
Het Panel<br />
STELLING:<br />
CEO OF AANDEEL?<br />
111<br />
Sinds 2002 is Ad Scheepbouwer CEO van KPN. Het aandeel werd in die tijd 190%<br />
meer waard, de AEX 16%. Gisteren tekende hij twee jaar bij. <strong>De</strong> koers steeg<br />
daarop flink. Welk AEX- of Midkap-bedrijf valt of staat met zijn top-CEO?<br />
..............................................................................<br />
WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL<br />
Beleggers zijn volgens Wolff vooral<br />
geneigd verschillende winnaars te<br />
kopen. Verstandiger is het om het<br />
simpeler te houden. Waarom neem<br />
je niet een portefeuille die alleen<br />
maar bestaat uit bijvoorbeeld Fortis<br />
Obam? Dan heb je meer dan honderd<br />
aandelen die beheerd worden<br />
door een goed team, je hebt een regiospreiding<br />
die door kenners afgewogen<br />
is.’<br />
10%-regel<br />
Bij Jeroen Vetter, directeur van fondsensupermarkt<br />
SNS Fundcoach, gaat<br />
het in de eerste plaats om de verdeling<br />
tussen aandelen, obligaties,<br />
vastgoed en cash, waarbij hedge<br />
funds steeds meer een alternatief<br />
vormen voor obligaties. Vetter: ‘Ik<br />
ben voorstander van de 10%-regel,<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
Skills of luck?<br />
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING):<br />
111<br />
‘<strong>De</strong> echt goede CEO’s zijn degenen die<br />
zowel in goede als slechte tijden excelleren.<br />
Heel wat voormalige managers<br />
van het jaar zijn bijvoorbeeld in 2002<br />
en 2003 door overmoed ten val gekomen.<br />
Korte termijn topprestaties zijn<br />
deels skill, deels luck. Lange termijn<br />
topprestaties zijn vooral gebaseerd op<br />
skill. Een voorbeeld: Jan Aalberts?’ 1<br />
Nieuws Economie<br />
Oorlogskas Bestuur aast op slimme overnames<br />
DSM kan 2 miljard besteden<br />
DSM heeft een oorlogskas van meer<br />
dan 2 miljard euro. Daarmee aast<br />
het op overnames van slimme<br />
bedrijven die voedsel verbeteren of<br />
nieuwe kunststoffen ontwikkelen.<br />
Betten Beursmedia<br />
URMOND<br />
...<br />
‘We hebben potentieel meer dan 2<br />
miljard euro beschikbaar’, zegt financieel<br />
directeur Rolf-Dieter Schwalb<br />
van chemieconcern DSM. ‘Maar dat<br />
bedrag kan hoger worden door de bedrijfsverkopen<br />
die gaan plaatsvinden.’<br />
<strong>De</strong> bestuurder heeft al potentiële<br />
overnamekandidaten op het oog,<br />
maar wil hierover niets kwijt. ‘We<br />
hebben een boodschappenlijstje. <strong>De</strong><br />
aankopen kunnen zich ‘overal’ voordoen.<br />
Er is geen beperking wat landen<br />
betreft.’<br />
Om zichzelf sneller om te vormen<br />
naar een bedrijf dat zich volledig richt<br />
op voedselontwikkeling en materia-<br />
len start DSM een programma voor<br />
de verkoop van niet-kernactiviteiten.<br />
In totaal wil DSM in omzet gemeten<br />
zo’n 1.375 miljoen euro aan onderdelen<br />
verkopen.<br />
Met de verkoop van bedrijfsonderdelen<br />
gaan wereldwijd 1.600 banen<br />
weg bij DSM, waarvan duizend<br />
in Nederland.<br />
Binnen Nederland werken ruim<br />
800 van die duizend personeelsleden<br />
in Limburg. Van gedwongen ontslagen<br />
is volgens Schwalb echter geen<br />
sprake. ‘Zij zullen worden overgenomen<br />
door een nieuwe eigenaar.’ Over<br />
mogelijke kopers wilde Schwalb weinig<br />
zeggen. ‘We hebben een lijstje<br />
met geïnteresseerden. Die hangen na<br />
vandaag misschien al aan de telefoon.’<br />
Een van de producten uit de materialendivisie<br />
die DSM dit jaar heeft<br />
gelanceerd, is Neoxil. Met deze technologie<br />
speelt het bedrijf in op de<br />
toenemende aandacht voor groene<br />
energie. Het product kan worden toe-<br />
ofwel niet meer dan 10% van je portefeuille<br />
in één fonds. Uiteindelijk<br />
resteert een verzameling van rond de<br />
tien fondsen.’<br />
‘Kies daarbij drie à vier kernfondsen<br />
en dan nog zes of zeven trendfondsen.<br />
Om te voorkomen dat de<br />
verhoudingen in de loop van de tijd<br />
zoek raken is het nodig om de selectie<br />
maar minimaal één keer per jaar<br />
te herstructureren.’<br />
Tot slot Arjan van Wieren, verant-<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
Velen<br />
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS):<br />
111<br />
‘Er loopt een aantal toppers rond. Ik<br />
denk dat de koersen van de volgende<br />
bedrijven dalen als de oppertopper<br />
opzegt: ING’s Marcel Tilmant, TNT’s<br />
Peter Bakker, Heinekens Jean-François<br />
van Boxmeer en Jan Aalberts. Dat zijn<br />
voorbeelden over wie beleggers teleurgesteld<br />
zullen zijn.’ 1<br />
gepast in windmolens. Fabrikanten<br />
kunnen met dit materiaal de lengte<br />
van wieken verdubbelen, van 30<br />
meter naar 60 meter, zodat windmolens<br />
meer energie kunnen produceren.<br />
Een ander voorbeeld zijn kunststof<br />
heupen en schouders met een<br />
medicijnenlaagje van DSM erop. Dat<br />
laagje zorgt ervoor dat het lichaam de<br />
protheses minder snel afstoot.<br />
<strong>De</strong> berichten van het DSM-bestuur<br />
werden gisteren gewaardeerd op de<br />
aandelenmarkt. Het aandeel steeg<br />
naar 39,19 euro, het hoogste niveau<br />
sinds 8 februari. Het aandeel DSM<br />
sloot gistermiddag op 38,11 euro.<br />
Net als beleggers waren analisten<br />
zeer te spreken over het nieuws van<br />
het bedrijf uit Heerlen. Zo verhoogden<br />
Petercam en KBC Securities hun<br />
advies naar ‘kopen’. Volgens Dick van<br />
der Kloos van ABN AMRO laat de<br />
strategische update zien dat het nieuwe<br />
management veel meer gefocust is<br />
en ‘simpelweg de lat hoger legt’. 1<br />
woordelijk voor de multi management<br />
portefeuilles van zakenbank<br />
Kempen & Co: ‘Voor huis-, tuin- en<br />
keukenbeleggers is twintig fondsen<br />
te veel van het goede. Die kunnen<br />
zich beter tot een klein aantal aandelen-<br />
en obligatiefondsen beperken.<br />
Ik noem fondshuizen als Comgest,<br />
TT International, Edinburgh<br />
Partners, Pzena en Cullen. Het zijn<br />
inderdaad managers die vaak onbekend<br />
zijn bij het grote publiek.’ 1<br />
......................................<br />
Buff ett koopt Bear Stearns<br />
111<br />
Kort door de bocht gezegd, luidt de<br />
oude beurswijsheid: koop wat andere<br />
beleggers dumpen. Vorige<br />
week moest de Amerikaanse zakenbank<br />
Bear Stearns het bekopen na<br />
tegenvallende kwartaalcijfers, terwijl<br />
banken het al zo moeilijk hebben<br />
door de krediet- en hypotheekcrisis.<br />
Gisteren was er het bericht dat<br />
Warren Buffett het aandeel heeft opgepikt.<br />
1<br />
......................................<br />
......................................<br />
......................................<br />
Jan Aalberts<br />
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX):<br />
111<br />
‘Ik kijk naar bedrijven met een CEO<br />
die moeilijk is op te volgen, zoals<br />
Chris Ouwinga van Unit 4 Agresso.<br />
Maar absolute winnaar is Jan Aalberts.<br />
Hij is Aalberts Industries. Sinds<br />
de beursgang in 1987 heeft Aalberts<br />
17% rendement per jaar opgeleverd,<br />
de AEX 8%.’ 1
Wetenschap Nieuws <br />
<br />
Paleontologie Hoe Klaas Post de wetenschap veranderde<br />
Urker visser in de woestijn<br />
Een Urker visser die in de woestijn<br />
zoekt naar fossielen van zeedieren.<br />
Klaas Post uit Urk heeft met zijn<br />
hobby een wetenschappelijke<br />
reputatie verworven.<br />
Theo Toebosch<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Klaas Post werkt in de visindustrie,<br />
maar is ook amateur-paleontoloog.<br />
Hij ontdekt regelmatig nieuwe soorten<br />
prehistorische mariene zoogdieren.<br />
Zo ontdekte hij dit jaar in de Ica<br />
woestijn in Peru (die twee miljoen<br />
jaar geleden nog oceaanbodem was)<br />
een nieuwe soort spitssnuitdolfijn.<br />
‘We vonden een complete schedel<br />
met een bek met dertig tanden aan<br />
iedere kant. Hij dateert van twaalf tot<br />
veertien miljoen jaar geleden.’ Een<br />
eerdere expeditie naar Zuid-Afrika<br />
had al tien nieuwe soorten spitsdolfijnen<br />
opgeleverd. Zijn vondsten verschijnen<br />
binnenkort in Geobios, het<br />
vakblad van de European Paleontological<br />
Association.<br />
Eigenlijk is het helemaal niet<br />
vreemd dat iemand uit Urk zich met<br />
paleontologie bezighoudt. Vissers<br />
treffen al sinds tijden fossielen in hun<br />
netten aan. Het zuidelijk deel van de<br />
Noordzee was tijdens de ijstijden<br />
droog land. Zo kon het in de jaren<br />
zestig gebeuren dat een oom van Post<br />
een gewei van een prehistorisch edelhert<br />
opviste en aan zijn neefje gaf.<br />
Maar Urkers zijn gelovige mensen<br />
en hun geloof zegt dat de aarde zesduizend<br />
jaar geleden is geschapen.<br />
Dat weerhoudt veel Urkers ervan zich<br />
met paleontologie bezig te houden.<br />
Post ziet dat ruimer: ‘Op de hbs in<br />
Emmeloord leende ik boeken over<br />
het onderwerp uit de bibliotheek.<br />
Toen begon ik te verzamelen.’<br />
Oude liefhebberij<br />
Maar toen ‘de hormonen begonnen<br />
op te spelen’ koos hij toch voor ‘de<br />
vis’. Na enkele jaren varen, omzwervingen<br />
in het buitenland en werk in<br />
het familiebedrijf, richtte Post in<br />
1991 een im- en exportbedrijf in visproducten<br />
op. En hij <strong>pakt</strong>e zijn oude<br />
liefhebberij weer op. Hij haalde zijn<br />
oude verzameling, die zijn vader in<br />
de schuur had bewaard, tevoorschijn,<br />
verdiepte zich in de literatuur, werd<br />
lid van de Werkgroep Pleistocene<br />
Zoogdieren (WPZ, een vereniging<br />
van professionele en amateurpaleontologen)<br />
en besloot zich te specialiseren<br />
in zeezoogdieren, zoals walrussen<br />
en walvissen. ‘Hier was meer wetenschappelijke<br />
winst te boeken dan<br />
.......................................................................................................................................................................................................<br />
MARCEL<br />
HULSPAS<br />
..........................................................<br />
Samen sterk<br />
Meisjes die veel goede vriendinnen hebben en<br />
daar veel mee optrekken, lopen een kleinere<br />
kans een gewelddadige gozer te daten.<br />
met landzoogdieren. Toen konden<br />
ze van een bot alleen zeggen dat het<br />
van een walvisachtige was, maar niet<br />
van welke soort.’<br />
Hij zette een systeem op om aan<br />
fossielen uit de Noordzee te komen.<br />
‘<strong>De</strong> vissers gooiden de meeste fossielen<br />
die in hun sleepnetten terecht<br />
waren gekomen weer overboord. Behalve<br />
mammoettanden, die hielden<br />
ze voor de handel. Nu bewaren ze<br />
alle fossielen, tegen een vergoeding.<br />
Verder leggen ze de coördinaten vast<br />
van de plekken waar ze fossielen opvissen.<br />
Iedere vrijdag komen de<br />
vondsten naar Urk, waar wij ze selecteren.’<br />
80.000 kilo fossielen<br />
Post laat de opslagruimte zien waar<br />
de fossielen worden geselecteerd en<br />
geprepareerd. ‘<strong>De</strong> afgelopen jaren<br />
hebben we wel 80.000 kilo binnengekregen.’<br />
Het is het tastbare bewijs<br />
dat wat nu de zuidelijke Noordzee is<br />
vroeger steppe is geweest.<br />
Enkele vondsten van Post hebben<br />
de wetenschap veranderd. Zo bleek<br />
de onderkaak van een sabeltandtijger<br />
28.000 jaar oud te zijn – terwijl paleontologen<br />
dachten dat het dier hier<br />
300.000 jaar geleden was uitgestorven.<br />
Fossielen tonen aan dat de kust<br />
bezocht werd door zadelrobben,<br />
walrussen en beloega’s, de grote witte<br />
dolfijnen. Een door hyena’s aangevreten<br />
wervel van een blauwe vinvis is<br />
het bewijs dat de kust 28.000 jaar geleden<br />
nog een diepe verbinding met<br />
de oceaan had. En bewerkte botten<br />
en stenen werktuigen geven aan dat<br />
er op de bodem van de Noordzee ook<br />
sporen van menselijke bewoning te<br />
vinden moeten zijn.<br />
Een mooi voorlopig resultaat van<br />
wat deftig het North Sea Project is<br />
gaan heten. Post werkt overigens niet<br />
alleen. Twee andere amateurs (mammoetdeskundige<br />
Dick Mol, werkzaam<br />
bij de douane op Schiphol, en<br />
steentijddeskundige Jan Glimmerveen,<br />
ambtenaar bij het ministerie<br />
van Financiën), en drie wetenschappers<br />
(Jelle Reumer van het Natuurhistorisch<br />
Museum Rotterdam, John de<br />
Vos van Naturalis in Leiden en Hans<br />
van der Plicht van het C14-laboratorium<br />
in Groningen) completeren de<br />
club.<br />
Spitssnuitdolfi jnen<br />
Voor Post zijn de belangrijkste vragen<br />
omtrent prehistorische mariene<br />
zoogdieren in en rond de Noordzee<br />
wel beantwoord. Hij heeft zijn collectie<br />
fossielen geschonken aan het Na-<br />
Drink en sterf!<br />
Het is zover. <strong>De</strong> wetenschap<br />
heeft het ultieme medische<br />
advies voor vrouwen ontdekt.<br />
Dames, u moet niet<br />
drinken. Nooit niet. Niks. Doet u dat<br />
toch, dan gaat u geheid op een lelijke<br />
manier dood. Het verlossende nieuws<br />
kwam deze week uit Barcelona, waar<br />
onderzoekers van een Europees Kankerinstituut<br />
tijdens een congres bekendmaakten<br />
dat alle soorten drank<br />
de kans op borstkanker vergroten. En<br />
dat begint al bij een of twee glazen.<br />
Daarmee vergroot u de kans op borst-<br />
Klaas Post (links) bij de opgraving van fossielen in de Ica woestijn in Peru. KLAAS POST<br />
tuurhistorisch Museum in Rotterdam<br />
en heeft zich, samen met onderzoekers<br />
Olivier Lambert uit België en<br />
Giovanni Bianucci uit Italië, gestort<br />
op de evolutie van één familie walvissen,<br />
de spitssnuitdolfijnen. ‘Na onze<br />
expeditie in Zuid-Afrika, waar net als<br />
in Nederland veel fossielen worden<br />
opgevist, dachten we dat de spitssnuitdolfijnen<br />
zich op het noordelijk<br />
en zuidelijk halfrond afzonderlijk<br />
hadden geëvolueerd. Maar dat idee<br />
hebben we weer moeten laten varen.<br />
<strong>De</strong> vondsten in Peru lijken op die in<br />
Europa.’<br />
Nog iets waar ze mee zitten: ‘Bij<br />
Zuid-Afrika tref je in het Mioceen (12<br />
miljoen jaar geleden, red.) én nu vrijwel<br />
dezelfde verdeling in soorten<br />
aan: een heel grote, enkele middelgrote<br />
en een paar kleine. Al die soorten<br />
eten uitsluitend inktvis. Hadden<br />
en hebben die soorten hun eigen visplek?<br />
Duikt de een tot bijvoorbeeld<br />
500 meter diepte en de ander tot<br />
2000 meter en nog dieper? Het leidt<br />
tot de vraag welke logica achter de<br />
evolutie zit. Zit er überhaupt wel logica<br />
achter?’ 1<br />
kanker met 10 procent; bij drie of meer<br />
glazen schiet dat naar 30 procent. Let<br />
wel, alle dranken: het maakt niet uit of<br />
het bier, wijn of sterke drank is. Het<br />
‘gezonde’ glaasje rode wijn mag dus<br />
ook worden weggespoeld.<br />
Mocht u nu denken dat u probleemloos<br />
kunt overschakelen op frisdrank,<br />
dan moet ik u erop wijzen dat onderzoekers<br />
in Boston vorig jaar bekendmaakten<br />
dat vier glazen cola per week<br />
al tot een aantoonare verzwakking<br />
van uw botten leiden. Dat was gebleken<br />
uit de gezaghebbende Farming-<br />
............................................................<br />
Naar de ideale schrik<br />
Britse onderzoekers gaan de fysieke reacties<br />
meten van proefpersonen in de achtbaan van<br />
Alton Towers, om de ultieme kick te ontdekken.<br />
Sterrenkunde<br />
Opgehemeld<br />
Govert Schilling ...<br />
<strong>De</strong> sterrenhemel van 28 september<br />
- 5 oktober:<br />
•<br />
•<br />
Zondagavond laat (30 september)<br />
zie je de maan boven de<br />
oostelijke horizon staan. Pal<br />
onder de maan staat de ster Aldebaran<br />
in het sterrenbeeld<br />
Stier. <strong>De</strong> oranje kleur van de<br />
ster is het gevolg van zijn relatief<br />
lage temperatuur. Maar een<br />
paar duizend graden!<br />
Op dinsdag 2 oktober, rond<br />
middernacht, is de halfverlichte<br />
maan laag in het oostnoordoosten<br />
zichtbaar. <strong>De</strong> heldere<br />
‘ster’ rechtsonder de maan is de<br />
planeet Mars. Later in de nacht<br />
komen maan en Mars hoger<br />
ham Study, waarbij de zesduizend inwoners<br />
van Farmingham al zestig jaar<br />
worden gevolgd. <strong>De</strong> Nederlandse<br />
zwangerschapsconsulente Diethild de<br />
Vries gooide daar deze maand nog een<br />
schepje bovenop door te beweren dat<br />
cola de hormoonhuishouding van de<br />
vrouw in de war schopt en zo onvruchtbaarheid<br />
kan veroorzaken.<br />
Maar cola is niet het enige probleem.<br />
Twee maanden geleden meldde Boston<br />
dat alle frisdrank gevaarlijk is. Een<br />
glas fris per dag is al genoeg om de<br />
kans op suikerziekte en een hartinfarct<br />
omhoog te jagen. En nee, dat heeft<br />
niets te maken met het feit dat frisdrinkers<br />
meer fast food naar binnen<br />
werken. <strong>De</strong> onderzoekers keken naar<br />
aan de hemel te staan.<br />
...............................................................................<br />
•<br />
Redding uit de diepzee<br />
James Lovelock, ooit de bedenker van de ‘Gaia-hypothese’, wil het<br />
broeikaseffect bestrijden door oceaanwater uit grote diepte<br />
omhoog te pompen. Dat water is beter in staat CO2 te absorberen.<br />
17<br />
In de vroege ochtend van donderdag<br />
4 oktober staat de maan<br />
zeer hoog in het zuidoosten.<br />
Rechtsboven de maan vind je<br />
de sterren Castor en Pollux, in<br />
het sterrenbeeld Tweelingen.<br />
<strong>De</strong> twee broers die Zeus verwekte<br />
bij de zwaan Leda. 1<br />
Meer weten?<br />
www.allesoversterrenkunde.nl.<br />
de calorietjes, het vet, de vezeltjes,<br />
naar roken en drinken: geen enkele<br />
slechte gewoonte is zo schadelijk<br />
voor het hart als het drinken van een<br />
onschuldig glaasje fris. Ook de suiker<br />
in de fris zelf speelt geen rol: suikervrije<br />
frisdranken zijn net zo gevaarlijk.<br />
Water dan maar? Dan moet u zich<br />
wel realiseren dat enige maanden<br />
geleden een vrouw gestorven is na<br />
het drinken van te veel water. Niets<br />
drinken is dus het enige wetenschappelijk<br />
verantwoorde advies. <strong>De</strong><br />
wetenschap, die het beste met u voor<br />
heeft. 1<br />
marcel.hulspas@depers.nl
18<br />
<br />
<br />
FESTIVAL<br />
UNDER-<br />
GROUND<br />
FESTIVAL<br />
27 t/m 30 september<br />
<strong>De</strong> doorsnee associatie met ‘underground’<br />
is hier niet helemaal op zijn<br />
plek. Geen obscure bandjes die met<br />
een fanclub van vier man volhouden<br />
dat ze niet slecht, slechts anders zijn.<br />
Nee, het Amsterdam Underground<br />
Festival gaat letterlijk de diepte in. Zo<br />
wordt er onder andere in de toekomstige<br />
Noord/Zuidschacht en de IJtunnel<br />
gefeest. Muziek, dans, beeldende<br />
kunst, het festival heeft alles.<br />
Bijsluiter: niet geschikt voor mensen<br />
met claustrofobie, hoogtevrees, handicap<br />
of hartklachten.<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Waar: rond het Centraal Station in<br />
Amsterdam<br />
Prijs: Tussen de €2,50 en €10,00<br />
per voorstelling<br />
Info:<br />
www.amsterdamunderground.nl<br />
MODE<br />
BAMBINI<br />
EVENT<br />
5 t/m 7 oktober<br />
Modebewuste kids kunnen zich volgend<br />
weekend uitleven tijdens het<br />
Bambini Event, waar fashion en lifestyle<br />
centraal staan. Compleet met<br />
modellenwedstrijd tot twaalf jaar en<br />
een coutureshow van de negenjarige<br />
...............................................................................<br />
Tijd over?<br />
Dit is de<br />
moeite waard<br />
modefanaat Gavin, die met zijn Italiaanse<br />
artiestennaam (Gavino) en<br />
zijn uitgebreide collectie jongens- en<br />
meisjeskleding zo aan de Fashion<br />
Week in Parijs kan deelnemen. Voor<br />
kinderen die niet van mode houden<br />
(en hun ouders): volgende week begint<br />
de kinderboekenweek!<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Waar: Westergasfabriek en Westerpark<br />
Amsterdam<br />
Prijs: Volwassenen €10,kinderen<br />
€5,-<br />
Info: www.bambini.com<br />
EXPOSITIE<br />
RECYCLE,<br />
SUPERUSE<br />
+ DESIGN<br />
Nog t/m 11 november<br />
Het is milieubewustzijn wat de klok<br />
slaat. Gij zult geen glas in uw container<br />
deponeren! Gij zult spaarlampen<br />
gebruiken! Daar was stichting Stroom<br />
<strong>De</strong>n Haag het helemaal mee eens, en<br />
George Harrison<br />
Filmmaker Martin Scorsese gaat een documentaire maken over<br />
George Harrison, de Beatles-gitarist die in 2001 overleed. <strong>De</strong> Beatles<br />
die nog in leven zijn, hebben hun medewerking al toegezegd.<br />
ze benaderden een aantal architecten<br />
die hun visie deelden. Dat levert een<br />
tentoonstelling op over intelligent<br />
bouwen, opgedeeld in Superuse (hergebruik),<br />
Building Lightness (het gebruik<br />
van lichte bouwmaterialen), en<br />
een recycle-gedeelte: Cradle-to-Cradle.<br />
Het is een evenwichtig samenspel<br />
tussen design en technologie, en tussen<br />
ethiek en esthetiek.<br />
• Waar: Stroom <strong>De</strong>n Haag<br />
• Prijs: Gratis<br />
• Info: www.stroom.nl<br />
DANS<br />
WORDT<br />
AAN<br />
GEWERKT!<br />
29 september t/m 3 oktober<br />
Het Hans Hof Emsemble brengt totaaltheater<br />
onder constructie. Wordt<br />
aan gewerkt! lijkt the story of their life,<br />
want ook aan de website van de dansgroep<br />
wordt gewerkt. Al bewegend<br />
bouwen de vier dansers aan een leven<br />
en een toekomst vol hoop, en breken<br />
ze die even later net zo hard weer af.<br />
Ze worden binnen hun huis-in-desteigers<br />
tegengewerkt, ondersteund<br />
en getroost door de band SOIL, die<br />
hun muziek combineren met de geluiden<br />
die op een bouwplaats nu eenmaal<br />
aanwezig zijn.<br />
.......................................<br />
Jarig!<br />
Emmanuelle-actrice Sylvia<br />
Kristel is vandaag jarig. Ze<br />
wordt 55. Gefeliciteerd!<br />
• Waar: Lantaren/Venster,<br />
Rotterdam<br />
• Prijs: €15,-<br />
• Info: www.lantaren-venster.nl<br />
KLEINKUNST<br />
DRIE KEER<br />
NIEUW<br />
Zaterdag 29 september<br />
Lifestyle<br />
Sowieso een keertje doen: naar een<br />
klein theater gaan om nieuw kleinkunsttalent<br />
te ontdekken. Het kan<br />
nog fout gaan met de nieuwe garde,<br />
dus het wordt hoe dan waar voor je<br />
geld. In Hilversum bijvoorbeeld is<br />
zaterdag de gelegenheid drie aanstormende<br />
talenten te bekijken in de ‘drie<br />
keer nieuw’-serie. <strong>De</strong>ze keer de volstrekt<br />
onbekende Paulien Cornelisse,<br />
Jennifer Evenhuis en Anne Aafke Sol.<br />
Hoewel, onbekend: Cornelisse stond<br />
in de finale van het Leids Cabaret Festival<br />
en had daar de lachers op <strong>haar</strong><br />
hand. Snel gaan zien dus, voor de<br />
stoelen te duur worden.<br />
• Waar: Theater Achterom,<br />
Hilversum<br />
• Prijs: € 12,00<br />
• Info: www.theaterachterom.nl<br />
KERMIS<br />
3<br />
OKTOBER<br />
FEESTEN<br />
LEIDEN<br />
Op 3 oktober 1574 werd het Spaans<br />
beleg van Leiden afgebroken en kon<br />
de hongerende bevolking aan de<br />
hutspot. <strong>De</strong> viering van dit historische<br />
moment wordt in Leiden breed<br />
gedragen, niet in de laatste plaats omdat<br />
je er lekker bij mag innemen. Er is<br />
allerlei feestelijks. Voor kinderen van<br />
poppenkastvoorstelling tot jeugdvoetbaltoernooi,<br />
en voor volwassenen<br />
van jazzsessies tot een vlootschouw<br />
in de haven. Centraal staan<br />
als altijd de kermis en het afsluitend<br />
vuurwerk. En vergeet niet de Jochem<br />
Meyer-ringtones op de website van<br />
de oktobervereniging te downloaden!<br />
• Waar: Leiden<br />
• Prijs: meeste gratis<br />
• Info: http://www.3october.nl/<br />
................................................................................................................................................................................................<br />
<strong>De</strong> Culinaire Unie<br />
<strong>De</strong> liefde van de Nederlander<br />
gaat nog steeds door de maag.<br />
Dus als we het alhier heersende<br />
Euro-scepticisme willen<br />
bestrijden, moeten<br />
we op zoek naar de<br />
culinaire prestaties<br />
van de andere<br />
26 lidstaten. Daarom test<br />
<strong>De</strong> <strong>Pers</strong> in 26 afl everingen<br />
de kwaliteiten van een<br />
specialiteitenrestaurant:<br />
van Belgisch, Bulgaars<br />
en Cypriotisch tot<br />
Tsjechisch en Zweeds.<br />
MICHIEL VIJSELAAR<br />
Hollandse bodem<br />
Pekelvlees, gebakken bloedworst, hete<br />
bliksem of griesmeelpudding. Het zijn<br />
nou niet de meest voor de hand liggende<br />
gerechten, maar wel typische Hollandse<br />
smaakmakers volgens Greetje, een restaurant<br />
in Amsterdam dat vergeten Hollandse<br />
gerechten serveert.<br />
Greetje ademt Hollandse nostalgie. Met<br />
blauw-wit behang aan de muur van<br />
poppetjes in klederdracht, <strong>De</strong>lftsblauw<br />
porselein en bruine tafeltjes heerst er<br />
een erg aangename sfeer. Bij de deuropening<br />
lacht een groot zwart-wit portret<br />
van een vriendelijke dame je toe,<br />
Greetje, waardoor je een beetje een<br />
huiskamergevoel krijgt. <strong>De</strong> witlinnen<br />
tafelkleedjes zorgen voor een chique<br />
touch. Op aanraden van de bediening<br />
begin ik vooraf met Greetje’s Goede Begin,<br />
een presentatie van allerlei koude-<br />
en warme voorgerechten. <strong>De</strong> krokant<br />
gebakken bloedworst met lauwwarme<br />
appelcompote en kalfsjus met kruidnagel<br />
is nou niet het aanlokkelijkste hapje,<br />
maar blijkt uiterst smaakvol én origineel.<br />
Datzelfde geldt voor het torentje<br />
van pekelvlees met eigenheimers en<br />
Friese nagelkaas.<br />
Ook de iets meer doorsnee voorgerechten<br />
passeren de revue, zoals Brabantse<br />
tomatensoep en de garnalencocktail.<br />
Als hoofdgerecht kies ik de hachee van<br />
Hollands lamsvlees met zomerpostelein,<br />
gepofte biologische aardappel en<br />
eigen jus met bonenkruid. Goddelijk.<br />
Als toetje proef ik de mousse van<br />
Haagse hopjes met krokante hazelnootkoek.<br />
Ook erg lekker.<br />
Zelden trof ik zo’n vriendelijke bediening.<br />
En al helemaal niet in Amsterdam.<br />
Alleen daarvoor zou je al naar dit<br />
Hollandse specialiteitenrestaurant<br />
moeten gaan.<br />
Restaurant Greetje<br />
Peperstraat 23-25, Amsterdam<br />
(020) 779 74 50<br />
Prijs:<br />
Authenticiteit:<br />
Kwaliteit:<br />
...............................................................................<br />
Tragedie bij concert Pumpkins<br />
Een man is overleden nadat hij bewusteloos uit het publiek werd<br />
gehaald bij een concert van de Smashing Pumpkins. Volgens een<br />
getuige kwam de man ten val na een poging tot crowdsurfen.
Cultuur<br />
..............................................................................<br />
...............................................................................<br />
<br />
<br />
Nederlands Film Festival Regisseur Erik de Bruyn over ‘Nadine’, zichzelf, subsidies en de toekomst<br />
‘<strong>De</strong>ze film moest ik maken’<br />
Erik de Bruyn regisseerde in 2000<br />
de speelfi lm Wilde Mossels. Zijn<br />
tweede speelfi lm, Nadine, gaat<br />
morgen op het Nederlands Film<br />
Festival in première en dingt mee<br />
naar een Gouden Kalf.<br />
Erlijne Runia<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Zijn vrienden reageerden terughoudend<br />
op het idee voor zijn nieuwe<br />
film, en in testscreenings werd duidelijk<br />
dat het een vrouwenfilm is. <strong>De</strong><br />
Bruyn kwam het onderwerp van zijn<br />
film tegen in kranten maar hij zag het<br />
ook van dichtbij, bij vrouwen die hij<br />
kent.<br />
Nadine gaat over gemiste kansen,<br />
extreme wensen en de gevolgen daarvan.<br />
<strong>De</strong> titelheldin besluit in een opwelling<br />
een vier maanden oud babytje<br />
te kidnappen. In flashbacks ontvouwt<br />
het verhaal van Nadine zich,<br />
van <strong>haar</strong> dertigste (gespeeld door Halina<br />
Reijn) tot het heden, waar Monic<br />
Hendrickx <strong>haar</strong> als 42-jarige vertolkt.<br />
Sanneke Bos speelt Nadine van <strong>haar</strong><br />
35e tot <strong>haar</strong> 40e. Een paar maniertjes<br />
– roken, nagelbijten – verbinden de<br />
actrices in verschillende tijdslagen.<br />
Erik over Nadine<br />
‘Het is een narratief experiment, drie<br />
actrices en de combinatie met flashbacks,<br />
maar tegelijk wil ik niet pretenderen<br />
dat dit vernieuwend is.<br />
Louis Buñuel heeft zoiets al gedaan,<br />
en Palindromes van Todd Solondz is<br />
ook zo’n film.’<br />
‘Je kunt drie aspecten van Nadine<br />
uitvergroten: de impulsieve, ambitieuze<br />
vrouw, de introverte vrouw en<br />
de obsessieve vrouw. Ik hoop dat je<br />
uiteindelijk een beeld krijgt van het<br />
soort vrouw dat Nadine is. Haar actie<br />
staat eigenlijk heel ver van je af, maar<br />
gaandeweg kom je steeds dichter bij<br />
<strong>haar</strong>.’<br />
‘Wat ik nastreefde was niet zozeer<br />
identificatie maar emotionele betrokkenheid.<br />
Identificatie is iets egoistischer<br />
van aard, dat is een vluchtende<br />
Harrison Ford, en na vijftig<br />
minuten film ben ik een beetje Harrison<br />
Ford. Dat wil ik doorbreken. In<br />
biografische films wordt vaak een poging<br />
gedaan om de ‘jonge Herman<br />
Brood’ op de ‘volwassen Herman<br />
Brood’ te laten lijken. Ik heb die hele<br />
poging maar losgelaten.’<br />
‘Oorspronkelijk was de overgang<br />
van Sanneke naar Monic nog in<br />
beeld. Sanneke wankelt, en dan is er<br />
een overgang naar eenzelfde shot met<br />
Monic. <strong>De</strong> scène is goed gelukt, maar<br />
ik heb hem eruit gehaald. Het is een<br />
ingreep van de regisseur, terwijl deze<br />
film niet te veel ingrepen vereist. Nadines<br />
emotionele lijn moest gevolgd<br />
worden en al die andere dingen<br />
moesten weg. Dat sturende heb ik<br />
niet eerder ervaren. Het was alsof Nadine<br />
<strong>haar</strong> wil oplegde aan de maker,<br />
ik moest terugtreden met mijn ingrepen.<br />
<strong>De</strong> film verdroeg geen surreële<br />
scènes. Het is een soort egostrijd tussen<br />
jezelf en het personage.’<br />
Erik over zichzelf<br />
‘Nadine heeft de leeftijd dat je als<br />
man in een soort midlife-crisis komt.<br />
In die zin is het heel persoonlijk. Ik<br />
denk soms: ‘wat als ik nu dood ga’, en<br />
dan komen er opeens allerlei herinneringen<br />
boven. Dingen die je hebt<br />
meegemaakt en gedaan, mensen die<br />
je hebt gekend.‘<br />
‘Wanneer Monic in de spiegel kijkt,<br />
denkt ze: ‘Jezus, wat een ouwe kop’.<br />
Dat heb ik ook, je merkt opeens dat je<br />
ouder wordt. Eerst is het zo dat je de<br />
wereld wilt veroveren en denkt dat alles<br />
mogelijk is, dan ga je een beetje<br />
Europese Commissie boos over Haagse schenking<br />
VERANTWOORDING GEËIST<br />
OVER GIFT PUBLIEKE OMROEP<br />
In Brussel is gisteren overlegd met<br />
het ministerie van OCW. Brussel en<br />
Nederland steggelen over een boete<br />
die in 2006 is opgelegd aan de publieke<br />
omroep. <strong>De</strong> omroepen hebben<br />
toen circa 80 miljoen euro terugbetaald,<br />
die ze volgens Brussel ten onrechte<br />
uit <strong>De</strong>n Haag hadden gekregen.<br />
<strong>De</strong> Nederlandse overheid heeft<br />
rond die tijd een flinke som geld weer<br />
teruggestort op de rekening van de<br />
omroep. Dat schoot de Europese<br />
Erik de Bruyn wordt omhelsd door acteur Frank Lammers, die Vince speelt in ‘Nadine’.<br />
Commissie in het verkeerde keelgat.<br />
Volgens de OCW-woordvoerder is<br />
destijds besloten de publieke omroep<br />
te compenseren voor de in die tijd<br />
doorgevoerde bezuinigingen en dalende<br />
reclame-inkomsten. ‘Dat bedrag<br />
is dus niet teruggestort wegens die<br />
boete. We wilden de kwaliteit van de<br />
programma’s niet in gevaar brengen.’<br />
Een woordvoerder van de publieke<br />
omroep benadrukt dat het gaat om<br />
een zaak tussen Brussel en <strong>De</strong>n Haag.<br />
Erfenis voor korte film<br />
<strong>De</strong> korte film Ebb gaat morgen in première op het Nederlands Film<br />
Festival in Utrecht. Marco Schürmann, die het script schreef en de<br />
film regisseerde, gebruikte zijn erfenis om zijn debuut te maken.<br />
over jezelf nadenken, en dan opeens<br />
word je veertig en denk je: ‘wacht<br />
eens, ik ga ook dood’. Ik ben pas de<br />
laatste jaren meer over mezelf gaan<br />
denken. Misschien is dat wel te laat.‘<br />
‘Ik kan heel erg van het leven genieten,<br />
maar toch ben ik vaak heel somber.<br />
Ik red mezelf door gewoon maar<br />
te doen. Thuis gaan zitten navelstaren,<br />
dat kan ik niet, dan implodeer ik.<br />
Op een gegeven moment zie je het<br />
dan helemaal niet meer zitten.’<br />
Erik over subsidies<br />
‘Het project dat ik na Wilde Mossels<br />
wilde doen, werd door het Filmfonds<br />
afgewezen voor subsidie. Toen ben ik<br />
maar commercials gaan maken. Om<br />
het vak wat beter te leren, want met<br />
commercials kun je dingen leren die<br />
bij een speelfilm niet mogelijk zijn.’<br />
‘Ik denk niet dat er te leven valt zonder<br />
het Filmfonds. Een heel domme<br />
opmerking die zowel Dana Linssen<br />
als Bas Blokker heeft gemaakt, is: ‘Kijk<br />
toch eens naar die jonge Argentijnen,<br />
die maken voor bijna niets een film.<br />
Waarom doen die Nederlanders dat<br />
niet?’ Omdat wij hier niet in een derdewereldland<br />
leven. Alles kost geld<br />
en iedereen laat zijn metertje lopen.’<br />
‘Het gaat bij sommige filmcritici<br />
niet meer om film, maar om het ego<br />
van de journalist. Dat vind ik erg. Je<br />
kunt overal wel gaten in schieten, dat<br />
weet ik ook wel. Dana Linssen heeft<br />
dat doorbroken omdat ze ook emotioneel<br />
durfde te schrijven over films.’<br />
Erik over de toekomst<br />
‘Soms vraag ik me af of ik überhaupt<br />
nog wel filmmaker kan blijven. Het<br />
19<br />
moet niet een grote, eenzame strijd<br />
zijn. Films maken is, als het een beetje<br />
goed geregeld is, heel erg leuk,<br />
maar bij Nadine was het een stuk<br />
zwaarder dan bij Wilde Mossels.’<br />
‘Nu met mijn nieuwe project zegt<br />
het Filmfonds: ‘We weten niet hoe we<br />
die film moeten positioneren.’ Daar<br />
word ik moe van, want dat betekent<br />
dus dat ik weer richting de klassieke<br />
Hollywood-regels geduwd word.’<br />
‘Eigenlijk moet er een soort woestijn<br />
zijn waar je doorheen gaat. Als je<br />
aan de andere kant bent, ben je alles<br />
weer vergeten en kun je het enthousiasme<br />
opbrengen voor een nieuw idee<br />
dat in je geest ontspruit. Daar geloof<br />
je dan zo in dat je denkt: Ik moet dit<br />
maken.’ 1
20<br />
<br />
<br />
Golfsurfen Quiksilver Pro ’07<br />
Turnen op het zeewater<br />
<strong>De</strong> beste surfers ter wereld zijn<br />
neergestreken aan de kust bij<br />
Biarritz voor de Quicksilver Pro ‘07.<br />
Om hen heen vermaakt zich een<br />
internationaal circus van kleurrijke<br />
types. ‘Yesterday bad vague, today<br />
good vague. That’s surfi ng.’<br />
Martijn Haas<br />
HOSSEGOR<br />
...<br />
‘No good vague!’ <strong>De</strong> Argentijnse cameraman<br />
zit in een regenpak onder een<br />
tafeltje aan het strand, en staart naar<br />
de grijze zee. Vandaag is het geen<br />
goed weer om te surfen, zo geeft hij<br />
aan in zijn gebrekkige Engels. En<br />
daarbij hanteert hij het jargon van<br />
iemand die al een poosje meedraait<br />
in de wereld der waterplankrijders.<br />
Meer vaktaal waarvan hij zich bedient:<br />
een vague is een golf. Die golf<br />
moet krullen als de rug van een zichzelf<br />
ferm uitstrekkende kat; wat rippen<br />
heet. En diezelfde perfecte surfgolf<br />
wordt vervolgens aangejaagd<br />
door een zachte offshore-wind. Ofwel:<br />
wind die vanuit de kust naar de<br />
zee waait, in plaats van andersom.<br />
Wat vandaag het geval is.<br />
We bevinden ons in Hossegor, aan<br />
de Zuidwestelijke Franse kust, vlakbij<br />
Biarritz. Hier is het Quiksilver Pro<br />
’07, dat plaatsvindt van 20 tot 30 september,<br />
neergestreken. Het Franse<br />
onderdeel van de wereldkampioenschappen<br />
golfsurfen. <strong>De</strong> Argentijn is<br />
een van de vele kleurrijke types in dit<br />
internationale circus. Iemand die als<br />
een sprinkhaan achter de wedstrijdsurfers<br />
aan hopt en zijn beelden opstuurt<br />
naar moderators van websites<br />
die zich op het surfen concentreren.<br />
Eeuwige zomer<br />
Hij is niet de enige. Neem de Australiër<br />
Jake Paterson (34). Een oud-wedstrijdsurfer<br />
die geldt als een vaderfiguur<br />
voor zijn jongere, vooral Australische,<br />
collega’s. Zelf neemt hij nauwelijks<br />
nog deel aan wedstrijden.<br />
Voor zijn werkgever, het kledingmerk<br />
Quiksilver, mag hij desalniettemin<br />
mee op tournee als manusje-van-alles:<br />
hij maakt filmpjes voor de site<br />
van de sponsor. En ook rent hij elke<br />
ochtend het koude water in om te kijken<br />
of de vagues surfwaardig zijn.<br />
Zo komt de Australiër deze morgen<br />
na een intensieve surfsessie met<br />
erg slechte golven het strand op gekrabbeld;<br />
en geeft hij aan de wedstrijdleiding<br />
een negatief advies met<br />
betrekking tot de surfcondities.<br />
‘Het leven van een professionele<br />
wedstrijdsurfer kun je nauwelijks<br />
werk noemen’, zegt hij iets later, terwijl<br />
hij uithijgt op een plastic kuipstoeltje.<br />
‘Het is een soort eeuwige zomer.<br />
Een prachtig leven, maar ik had<br />
er op een gegeven moment genoeg<br />
van. There was no hunger left.’<br />
Paterson doet zijn verhaal in een<br />
witte tent die voor de gelegenheid is<br />
ingericht als perszaal. Aan de wanden<br />
hangen posters van de grote namen<br />
in het circuit. Prominent aanwezig is<br />
de beeltenis van een kalende man die<br />
het internationale surfcircus nu al<br />
zo’n vijftien jaar beheerst: Kelly Slater.<br />
Een 34-jarige Amerikaan van Syrische<br />
afkomst die geldt als de Johan<br />
Cruijff van het surfen. Hij was al acht<br />
keer wereldkampioen, en geldt ook<br />
dit jaar als favoriet.<br />
Paterson: ‘Slater doet nog altijd<br />
mee aan de wedstrijden. Hij leeft ge-<br />
..............................................................................<br />
Meer mogelijkheden voor eigen label<br />
DARYL VAN WOUW OPENT<br />
MODEBOETIEK IN AMSTERDAM<br />
Daryl van Wouw opent een boetiek<br />
in Amsterdam. Zijn eerste winkel<br />
moet kort na de jaarwisseling opengaan<br />
in een hippe Amsterdamse<br />
buurt. ‘Daar focus ik me nu op. Ik ben<br />
aan het kijken in de omgeving van de<br />
Negen Straatjes’, meldt de jonge modeontwerper.<br />
Van Wouw (30), die<br />
bekendstaat om zijn combinatie van<br />
streetwear en couture, heeft een investeerder<br />
gevonden voor zijn winkel.<br />
‘Voor mijn vorige collectie had ik<br />
een samenwerking met SuitSupply’,<br />
zegt hij. ‘<strong>De</strong> eigenaar daarvan en een<br />
jongen die voor hen de productie deed,<br />
zijn samen een bv begonnen. Zij helpen<br />
me met de investering en een<br />
stukje productie en distributie.’ Nieuwe<br />
projecten wil de ontwerper de komende<br />
tijd niet aannemen. ‘Ik wil me<br />
helemaal concentreren op mijn label.<br />
Ik hoef me niet meer met andere dingen<br />
bezig te houden. Dat is een privilege.’<br />
..........................................................<br />
Bestolen<br />
In het huis van Francis Ford Coppola in Argentinië<br />
is ingebroken. Hij woont er voor een film,<br />
de computer met al zijn ‘creatief werk’ is weg.<br />
zond en anders dan ik heeft hij zich<br />
de trucs uit het skateboarden, waarmee<br />
de jonge generatie het surfen<br />
heeft verrijkt, wèl eigen gemaakt. Dat<br />
is iets om jaloers op te zijn. Maar ja,<br />
dat geldt wel voor meer zaken waarmee<br />
Slater zich inlaat, haha!’<br />
<strong>De</strong> Australische oudgediende<br />
doelt op de schare vrouwen die de<br />
Amerikaanse surfgod heeft ontmoet<br />
in zijn illustere loopbaan. Slater<br />
speelde een poosje in de televisieserie<br />
Baywatch en deelde daarbij – naar verluidt<br />
– de lakens met niemand minder<br />
dan Pamela Anderson. Later zouden<br />
ook nog Gisele Bündchen en<br />
Cameron Diaz volgen.<br />
Met al deze ‘nevenactiviteiten’<br />
heeft de atleet een hoop aandacht<br />
voor het internationale surfen gegenereerd.<br />
Paterson: ‘Dat klopt. Maar<br />
wat weinigen zich realiseren, is dat<br />
hij bovenal een óp en top sportman<br />
is. Wij Australiërs stellen ons vaak op<br />
........................................................................................................................<br />
............................................................<br />
als één grote familie en smijten graag<br />
met onze krachten. Dat vinden we<br />
leuk. We zijn graag underdogs. Iemand<br />
als Kelly is anders. Dát is een<br />
eenzaam roofdier.’<br />
Wonen onder de golf<br />
Samen met een stel andere op dit moment<br />
populaire surfers zorgt Slater zo<br />
nu en dan voor Beatles-achtige taferelen<br />
in Hossegor. <strong>De</strong> ene maal wanneer<br />
hij zich in de avond met zijn<br />
nieuwe - ditmaal nog onbekende -<br />
vriendinnetje tussen de mensenmassa<br />
wringt en dan niet weg kan voordat<br />
hij iedereen heeft bediend van een<br />
handtekening. <strong>De</strong> andere keer als hij<br />
een persconferentie geeft waar journalisten<br />
hem vragen mogen stellen.<br />
Mooiste opmerking: ‘Er is een plekje,<br />
onder de krul van de golf, waar je<br />
kunt wonen. Daar ben ik het liefst.’<br />
Paterson zien we een dag later terug<br />
op het strand als hij voor de site<br />
Lifestyle<br />
Jake Paterson (links) geldt als een vaderfiguur voor zijn jongere, vooral Australische, collega’s. AFFIF<br />
Teruggeven (1)<br />
Het Getty Museum in Los Angeles gaat<br />
veertig van 52 omstreden kunstwerken<br />
uit de oudheid aan Italië teruggeven.<br />
Bij een nieuw modeseizoen horen ook<br />
nieuwe brilmodellen. <strong>De</strong> collectie van<br />
het Franse Huis Anne et Valentin is opvallend<br />
en veelzijdig, vol leven en verlangen,<br />
authenticiteit en elegantie. <strong>De</strong><br />
sprekende ontwerpen onderscheiden<br />
zich in vorm, kleurgebruik en materiaal<br />
volgens Anne Valentin, de oprichtster<br />
en ook het creatief brein van het<br />
brillenlabel. ‘<strong>De</strong> nieuwe collectie is een<br />
knipoog naar de jaren vijftig, vertaald<br />
naar de stijl van nu. Ook qua kleuren<br />
van zijn werkgever interviews met<br />
wedstrijdsurfers doet; koptelefoon<br />
en microfoon onder handbereik. Het<br />
weer is inmiddels wel goed.<br />
Honderden toeschouwers registreren<br />
hoe Kelly Slater volop in actie<br />
eerst drie keer te pletter slaat tegen<br />
deinende waterpartijen, zo hoog als<br />
een viaduct. Handelingen die zijn<br />
status als superster onwaardig lijken,<br />
en die voor een zeker gesis zorgen.<br />
Een paar minuten later doet hij gelukkig<br />
wel waarvoor men gekomen<br />
is. Want dan duikt hij onder een kapseizende<br />
golf door, van waaronder<br />
hij vijftig meter verderop kaarsrecht<br />
staand tevoorschijn schiet. Op de<br />
achtergrond geeft een speaker het<br />
fraaie jurycijfer door: een 9,3. <strong>De</strong> Argentijnse<br />
cameraman heeft zich voor<br />
hetzelfde tafeltje opgesteld waar hij<br />
een dag eerder nog schuilde: ‘Yesterday<br />
bad vague. Today good vague. That’s<br />
surfing!’ 1<br />
Mode nieuwe brillen<br />
KLEURIGE BLIKVANGERS VAN<br />
FRANSE ANNE ET VALENTIN<br />
heb ik me laten leiden door die tijd:<br />
veel groen, rood en geel. Brillen passen<br />
zich niet aan modetrends aan, zij<br />
bepalen zelf wat in is.’ Mensen kopen<br />
vaak een bril omdat het moet.<br />
‘Ogen vormen het centrum van de<br />
identiteit, dus de keuze van een bril<br />
is erg bepalend voor de uitstraling<br />
van een persoon. Het leukste is om er<br />
meerdere te hebben. Het is een accessoire<br />
die wat extra’s geeft.’<br />
www.anneetvalentin.com<br />
...............................................................................<br />
Teruggeven (2)<br />
<strong>De</strong> kunstwerken zouden uit Italië zijn gestolen en daarna in handen<br />
van het Amerikaanse museum zijn gevallen. Het museum<br />
wilde aanvankelijk slechts 26 stukken retourneren.
Urban Living <br />
<br />
DEZE WEEK IN URBAN LIVING ONDER MEER:<br />
Gezegende<br />
woningen<br />
Het voorhuis van het voormalige<br />
klein-seminarie Hageveld in<br />
Heemstede is verbouwd tot 52<br />
riante appartementen. Wonen<br />
in het exponent van het Rijke<br />
Roomse Leven is niet langer<br />
voorbehouden aan priesterdocenten<br />
en de regent.<br />
Ecologisch<br />
hotel<br />
Het Asgard Hotel in het Groningse<br />
Museumkwartier is gevestigd<br />
in een voormalig ziekenhuis,<br />
een klassiek voorbeeld van<br />
de Amsterdamse School. Binnenin<br />
zijn duurzame ecologische<br />
materialen gecombineerd<br />
met modern design.<br />
<strong>De</strong> visie<br />
van Vos<br />
Roderick Vos is gisteravond uitgeroepen<br />
tot ‘beste woonprofessional’<br />
van Nederland. <strong>De</strong><br />
ontwerper maakt vooral meubels,<br />
maar draait zijn hand ook<br />
niet om voor een bijzondere<br />
vaas. <strong>De</strong> visie van Vos aan de<br />
hand van stellingen.<br />
22 24 25<br />
.........................................................................................................................................................................................................<br />
<strong>De</strong>sign Ontwerpen te zien in gewone thuisomgeving<br />
Goedkoop, maar niet lelijk<br />
Gezondheidsprofeten willen niet<br />
liever dan alle Nederlanders aan de<br />
zout-, suiker- en vetarme voedingsmiddelen<br />
hebben. Maar gelukkig<br />
hebben we de Hema nog.<br />
René Boumans<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
In de jaarlijkse ontwerpwedstrijd van<br />
Hema zijn de twee opvallendste winnaars<br />
de ‘Tast-toe’ en de ‘Gebakjestaart’.<br />
<strong>De</strong> laatste is een vierkante taart<br />
die door de versiering aan de bovenkant<br />
heel makkelijk te verdelen is in<br />
gelijke stukken die allemaal een gelijkwaardig<br />
plaatje hebben. Nooit<br />
meer zeurende kinderen die het kersje<br />
of marsepeinen labeltje willen hebben.<br />
<strong>De</strong> Tast-toe sluit daar perfect bij<br />
aan. Van één millimeter dik massief<br />
karton is in een handomdraai een gezellig<br />
en stevig gebaksplateau te maken,<br />
dat na gebruik gewoon bij het<br />
oud papier kan. Geen ruimtevretende<br />
taartschaal meer in de kast die hoogstens<br />
een paar keer per jaar wordt gebruikt.<br />
Hema-huis<br />
Voor ’s lands populairste variety store<br />
Hema was de bekendmaking van de<br />
winnaars van <strong>haar</strong> – inmiddels twintigste<br />
- ontwerpwedstrijd tevens een<br />
kans om al <strong>haar</strong> spullen eens uit de<br />
schappen te halen en in een gewone<br />
thuisomgeving neer te zetten. Op 6<br />
en 7 oktober en op 12, 13 en 14 oktober<br />
kan het publiek het Hema-huis<br />
gaan bekijken op het voormalige<br />
Stork-terrein aan de Czaar Peterstraat<br />
in Amsterdam. Het laatste weekeinde<br />
is vooral gericht op kinderen, die dan<br />
tevens kunnen deelnemen aan een<br />
ontwerpwedstrijd voor een dekbed.<br />
Het winnende ontwerp wordt in productie<br />
genomen. Een van de andere<br />
ontwerpen die volgens Hema’s concept<br />
en designmanager Sabine Duetz<br />
een nieuwe ‘Hema-held’ kan worden,<br />
is de bagyard, een soort klein fietstasje<br />
dat over een balkonreling kan<br />
worden gehangen en dat is bedoeld<br />
als plantenbak. ‘s Zomers bloemen<br />
aan twee kanten, en in de winter gewoon<br />
op te vouwen voor onderin de<br />
kast.<br />
Typisch Hema<br />
Uit onderzoek blijkt dat heel veel<br />
mensen de producten van de keten<br />
herkennen als ‘typisch Hema’. Door<br />
zijn vormgeving, door de uitstraling,<br />
eigenlijk ook door de prijs. En dat is<br />
bijzonder als je bedenkt dat het aantal<br />
artikelen dat helemaal speciaal<br />
voor of door Hema is geproduceerd<br />
en ver<strong>pakt</strong>, in de grootste Hema-vestigingen<br />
25.000 bedraagt.<br />
Toen de Hollandse Eenheidsprijzen<br />
Maatschappij Amsterdam in<br />
1926 in de Amsterdamse Kalverstraat<br />
zijn deuren opende, was er - naar<br />
Amerikaans voorbeeld - maar één<br />
ding belangrijk: de prijs. Er werden<br />
veelgevraagde artikelen voor 25 of 50<br />
cent verkocht om daarmee veel huishoudelijke<br />
goederen toegankelijk te<br />
maken voor elke beurs.<br />
In de jaren vijftig werd - buiten<br />
goedkoop - ook kwaliteit een criterium<br />
voor Hema-artikelen. <strong>De</strong> eenheidsprijzen<br />
waren toen al losgelaten.<br />
Vanaf de jaren negentig werd ook<br />
design belangrijk. ‘Waarmee we ook<br />
gewoon wilden bewijzen dat goedkoop<br />
niet per se lelijk hoeft te zijn’,<br />
legt René Rapko, directeur marketing<br />
en verantwoordelijk voor het bewa-<br />
ken van de Hema-formule uit.<br />
‘<strong>De</strong> samenleving wordt steeds ingewikkelder’,<br />
legt Rapko uit. ‘Wij willen<br />
mensen bieden dat ze snel functioneel<br />
kunnen winkelen. Gemakkelijk<br />
kunnen kiezen uit een aanbod<br />
voor zaken als sokken, onderbroeken<br />
of koffiemokken. Gemak, een leuk<br />
bestaan voor iedereen, dat is wat we<br />
willen. En dat menen we echt’, zegt<br />
hij.<br />
Fluitketel<br />
Het Hema-huis verbeeld dat concept<br />
niet alleen door alle artikelen die<br />
daar zo goed bij passen uit te stallen.<br />
Ook de oudere Hema-helden zijn er<br />
te zien, veel winnaars van vroegere<br />
ontwerpwedstrijden. Sommige zelfs<br />
wereldberoemd geworden en nog<br />
steeds verkrijgbaar, als de fluitketel<br />
Lapin. Al constateerde ontwerp manager<br />
Duetz wel dat veel jongeren<br />
door de opkomst van de elektrische<br />
waterkoker tegenwoordig niet eens<br />
meer weten wat een fluitketel is.<br />
Heeft Hema door de keuze voor<br />
de winnaars van zijn ontwerpwedstrijd<br />
van dit jaar maling aan de maatschappelijke<br />
ontwikkelingen – meegaan<br />
daarin is iets waar Hema tenslotte<br />
al lange tijd prat op gaat – om<br />
gezonder te eten en te leven? ‘Nee<br />
hoor’, zegt <strong>De</strong>utz.<br />
‘Maar mensen willen taart, dat<br />
kunnen we als grootste taartverkoper<br />
in Nederland toch niet tegenhouden.<br />
Maar wij denken wel degelijk na over<br />
gezondheid, met veel andere producten.<br />
Zo is Jip en Janneke Snoep glutenvrij<br />
en bevat het minder suikers.<br />
En we zijn bezig met de ontwikkeling<br />
van allerlei andere voedingsproducten<br />
die gericht zijn op gezonder leven.<br />
Maar nee, daar mag ik nog niets<br />
van vertellen...’ 1<br />
.......................................................................................................................................................................................................<br />
LINDA<br />
PLOEG<br />
Linda Ploeg is notaris bij Stuijt & Ploeg<br />
Notariaat te Amsterdam.<br />
<strong>De</strong> Tast-toe, het gebaksplateau voor eenmalig gebruik.<br />
Meters<br />
Een koper kwam onlangs bij mij<br />
op kantoor het koopcontract<br />
ondertekenen voor een appartement.<br />
<strong>De</strong> verkoop brochure<br />
vermeldde dat de grootte 55 m² zou<br />
bedragen. In het koopcontract werden<br />
door de verkoper allerlei garanties afgegeven.<br />
Maar niet dat het aantal<br />
vierkante meters 55 was.<br />
Een dergelijke garantie is niet gebruikelijk.<br />
En die was ook niet door de koper<br />
bedongen bij de onderhandelingen.<br />
Terwijl de partijen al om tafel zaten<br />
voor de ondertekening, onderbraken<br />
ze de gang van zaken om met een<br />
meetlint naar het appartement te<br />
gaan en de werkelijke grootte op te<br />
meten, voordat werd overgegaan tot<br />
ondertekening van het contract.<br />
Enerzijds is dit is een typisch voorbeeld<br />
van de onderzoeksplicht die een koper<br />
heeft voordat hij een woning koopt.<br />
Hij kan en mag zeker niet blindelings<br />
afgaan op de gegevens die een verkoper<br />
hem verstrekt. Ik moet bijvoorbeeld<br />
de eerste verkoper nog ontmoeten<br />
die een koper afraadt om veel te<br />
bieden omdat het huis in niet zo’n goede<br />
staat is...<br />
Anderzijds had dit voorval met het<br />
meetlint nooit plaatsgevonden als de<br />
koper een makelaar in de arm had genomen.<br />
Die had al lang een globale<br />
schatting gemaakt of het appartement<br />
inderdaad de genoemde grootte had.<br />
Nu kopers veel mondiger zijn, zelf op<br />
internet kunnen zoeken, merk ik dat<br />
ze steeds vaker van de notaris verwachten<br />
dat die hen met zijn of <strong>haar</strong><br />
kennis en ervaring helpt om alles toch<br />
goed af te ronden.<br />
En natuurlijk zal de notaris de juridische<br />
kanten van het proces goed bewaken,<br />
evenals de financiële afhande-<br />
ling. Maar de notaris is om te beginnen<br />
niet bij de onderhandelingen aanwezig<br />
geweest. Als de mondelinge afspraken<br />
op papier worden gezet in een<br />
koopcontract (in Amsterdam gebeurt<br />
dit bij de notaris, buiten Amsterdam<br />
bij de makelaar) is er niet zoveel ruimte<br />
meer om nog te onderhandelen.<br />
Bovendien wordt de notaris geacht<br />
neutraal te zijn, de belangen van zowel<br />
koper als verkoper te behartigen.<br />
Tegenwoordig moet vaak de drie dagen<br />
bedenktijd - die particulieren van<br />
de wetgever hebben gekregen om te<br />
snelle aankopen als gevolg van een<br />
overspannen huizenmarkt alsnog<br />
zonder boetes ongedaan te kunnen<br />
maken - door kopers worden gebruikt<br />
om nog even snel een aantal zaken als<br />
fundering, recht van overpad of recht<br />
op gebruik van een dakterras te onderzoeken.<br />
Soms met ontbinding van een<br />
koopcontract tot gevolg. <strong>De</strong> notaris en<br />
de makelaar zijn dan voor spek en bonen<br />
aan het werk geweest.<br />
21<br />
Voor verkopers is het daarom vaak<br />
handiger om zaken te doen met kopers<br />
die een makelaar hebben ingeschakeld.<br />
Ten eerste is het nodige<br />
vooronderzoek dan gedaan, zodat<br />
het risico van ongedaan maken van<br />
het koopcontract gedurende de drie<br />
dagen bedenktijd beperkt is. Maar<br />
bovendien kan een makelaar de financiële<br />
positie van zijn klant vaak<br />
wel inschatten en gaat hij niet op<br />
jacht naar huizen die zijn klant toch<br />
niet kan betalen.<br />
Tenslotte nog even voor de duidelijkheid:<br />
de drie dagen bedenktijd geldt<br />
alleen als u als particulier een huis<br />
koopt waar u zelf gaat wonen, dus<br />
niet als u bijvoorbeeld een etage<br />
koopt voor uw studerende zoon of<br />
dochter.1
22<br />
<br />
<br />
Heemstede Voormalig klein-seminarie Hageveld<br />
Gezegende<br />
appartementen<br />
Wie ‘het voorhuis’ hoort, denkt<br />
hoogstens aan ‘piep zei de muis’. Behalve<br />
wie vroeger katholiek priester<br />
wilde worden in de provincie<br />
Noord-Holland of ‘t Gooi.<br />
René Boumans<br />
HEEMSTEDE<br />
...<br />
Wie een deel van zijn jeugd heeft<br />
doorgebracht op Hageveld in Heemstede,<br />
het voormalige klein-seminarie<br />
van het bisdom Haarlem, krijgt<br />
andere beelden in gedachten bij de<br />
term voorhuis. Sigarenrook, strenge<br />
deftige heren in lange zwarte gewaden,<br />
marmeren portalen, ijzingwekkende<br />
stilte, lange echoënde gangen.<br />
Geen muis te bekennen.<br />
Het voorhuis was het deel van het<br />
internaatsgebouw waar de priesterdocenten<br />
en de regent woonden, hun<br />
eetzaal en hun conversatiezaal hadden,<br />
waar de bisschop zijn eigen kamer<br />
en ontvangstzaal had. Dat deel<br />
van het gigantische complex dat,<br />
word<br />
net zo’n<br />
succesvolle<br />
makelaar als<br />
aad v/d berg!<br />
hoge uitzonderingen daargelaten,<br />
streng verboden terrein was voor de<br />
priesterstudenten.<br />
Het enorme gebouw dat vroeger<br />
bisschoppelijk seminarie, later bisschoppelijk<br />
college, Hageveld huisvestte,<br />
was in het begin van de jaren<br />
twintig van de vorige eeuw opgezet<br />
als exponent - met alle grandeur vandien<br />
- van het Rijke Roomse Leven.<br />
Inmiddels heeft het weinig rooms<br />
meer. Of het moeten de Latijnse<br />
spreuken zijn die de imposante voorgevel<br />
(Porta Caeli; de hemelpoort) en<br />
de voormalige kapel en enkele plaquettes<br />
in de majestueuze hal van het<br />
gebouw sieren. Die kapel maakt inmiddels<br />
in verbouwde vorm onderdeel<br />
uit van het enige categorale atheneum<br />
dat Nederland kent, de school<br />
College Hageveld, ruim 1.300 leerlingen.<br />
Het voorhuis van het complex<br />
is de afgelopen jaren verbouwd tot 52<br />
riante appartementen, waar de rijkheid<br />
van het vroegere roomse leven<br />
nog steeds van af straalt.<br />
Succesvolle<br />
makelaardij?!<br />
Aad van den Berg (franchisenemer VHM Amsterdam)<br />
3 jaar geleden ben ik in het Vrijehuizenmarkt<br />
franchise concept gestapt. Daar<br />
heb ik geen moment spijt van gehad!<br />
Makelaar vrij beroep!<br />
Ik dacht eerst ook dat je allerlei peperdure<br />
studies moest halen. Maar daar heb<br />
je in de praktijk niets mee te maken.<br />
Voor ingewikkelde zaken huren wij een<br />
bouwkundige en notaris in. Je moet wel<br />
een verkoper pur sang zijn, wil je net zo<br />
succesvol worden als ik!<br />
Vrij en rijk leven!<br />
Ook fi nancieel ben ik er enorm op vooruit<br />
gegaan. Van een Opel Corsa naar een<br />
BMW 320CI. En van een dijkwoning naar<br />
een landhuis. Ik heb meer tijd voor mijn<br />
vrouw en twee kinderen en daar ben ik<br />
heel blij mee! Wil jij dit ook?!<br />
Bel of mail me gerust, we kunnen wel een<br />
aantal collega’s gebruiken, 06-45410136<br />
aad@vrijehuizenmarkt.nl<br />
Vrijehuizenmarkt geeft alle support!<br />
Vrijehuizenmarkt staat 24/7 voor je klaar met facilitaire en commerciële<br />
ondersteuning. Wil je ook binnen 2-3 weken een succesvolle makelaardij?!<br />
Vraag dan nu een infopakket aan via onze website onder franchise<br />
www.vrijehuizenmarkt.nl of bel 020-5160713<br />
Amsterdam, Anthony Fokkerweg 1<br />
1059 CM Amsterdam<br />
T. 020 516 07 13, F. 084 872 28 48<br />
amsterdam@vrijehuizenmarkt.nl<br />
Een echtpaar in ruste heeft er een<br />
mooi appartement in het voormalige<br />
Zusterhuis, waar de nonnen woonden<br />
en gebeden prevelden in hun eigen<br />
kapel (nu een trouwzaal van de<br />
gemeente Heemstede). Die zusters<br />
Het gebouw is<br />
een exponent<br />
van het Rijke<br />
Roomse Leven<br />
bestierden de hele huishouding van<br />
Hageveld, samen met de meisjes<br />
(door de priesterstudenten, overigens<br />
niet zonder ontzag, nimfen genoemd)<br />
en de knechten die werden<br />
gerekruteerd in instituten voor licht<br />
verstandelijk gehandicapten in de<br />
omgeving.<br />
Het echtpaar woont afwisselend<br />
op Hageveld en in een huis in Zuid-<br />
Frankrijk. ‘Wij hebben het mooiste<br />
uitzicht van het hele landgoed’, zegt<br />
de heer des huizes tevreden. Hij ziet<br />
uit over de vroegere, enorme nonnen-tuin<br />
van zo’n 60 á 70 meter diep,<br />
vol bejaarde bomen, met aan de overkant<br />
een oud huisjes dat er al stond<br />
voordat Hageveld in 1923 werd gebouwd<br />
en daarnaast de voormalige<br />
slagerij en bakkerij van het vroegere<br />
seminarie. Naar buiten kijkend<br />
straalt de eerste herfstgloed over het<br />
landgoed en kleurt bomen en struiken<br />
al voorzichtig bruin en rood.<br />
Hageveld in Heemstede (er waren<br />
al twee eerdere seminaries Hageveld,<br />
in Velsen en Voorhout) stopte de<br />
priesteropleiding al in 1967. Het internaat<br />
bleef langer bestaan, maar<br />
ook de laatste internaatsleerling<br />
‘zwaaide af’ in 1981. Het ‘achterhuis’<br />
van Hageveld ging verder als school<br />
en het voorhuis kreeg verschillende<br />
functies, onder andere als bejaardenhuis<br />
voor gepensioneerde nonnen<br />
en priesters.<br />
Straatnaam<br />
Inmiddels zijn alle appartementen in<br />
Hageveld, op één na, verkocht. Voor<br />
prijzen van tussen de ongeveer<br />
300.000 en 1.350.000 euro. Sommige<br />
woningen hebben zelfs een eigen<br />
interne lift. Onder de vijver direct<br />
voor het gebouw is een parkeerkelder<br />
ondergebracht met toegangen direct<br />
het gebouw in. Hageveld is inmiddels<br />
een eigen kadastrale straatnaam<br />
geworden. Lag het bisschoppelijk seminarie<br />
vroeger aan de Cruquiusweg<br />
in Heemstede - vanwaar de koepel<br />
van de oude kapel nog steeds imposant<br />
boven de bomen van het landgoed<br />
uittorent - nu hebben de appartementen<br />
het adres Hageveld 38 of<br />
Hageveld 70. Zelfs het College Hageveld<br />
is nu gevestigd op Hageveld 15.<br />
Architect Miel Karthuis heeft, ook<br />
gedwongen omdat Hageveld al jaren<br />
een rijksmonument is, de oude luister<br />
van het gebouw verbazingwekkend<br />
goed in tact gelaten. ‘Als projectontwikkelaars<br />
en makelaars vonden<br />
we het soms wel jammer dat we de<br />
gangen niet bij de appartementen<br />
konden trekken. Dat zijn dure vierkante<br />
meters. Maar dat mocht niet<br />
van monumentenzorg,’ bekent verkopend<br />
makelaar Michiel van<br />
Maanen, die desondanks zijn enthousiasme<br />
over het gebouw niet onder<br />
stoelen of banken steekt. Of is dat<br />
omdat ook hij er zijn middelbareschooltijd<br />
heeft doorgebracht?<br />
Maar als beste bewijs dat alles uiterst<br />
zorgvuldig is gebeurd, noemt<br />
Van Maanen wel de opmerking van<br />
een inspecteur van monumentenzorg<br />
die, nadat een groot aantal extra dakkapellen<br />
op de voorzijde van het<br />
complex was aangebracht, de vraag<br />
stelde: Wanneer gaan jullie nu met de<br />
buitenkant beginnen. ‘We hebben<br />
twee dakkapellen van het dak afgehaald<br />
en die zijn precies nagemaakt.<br />
<strong>De</strong> nieuwe kapellen zijn in één stuk<br />
................................................................................<br />
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN<br />
5 jr 5 jr 10 jr 10 jr<br />
Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW<br />
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,55 4,95 4,7 5,1<br />
ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,8 5,2 4,9 5,3<br />
Postbank Voordeel Hypotheek 4,8 5,2 5,1 5,5<br />
ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5,2 5,7 5,3 5,8<br />
Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,3 5,8 5,3 5,8<br />
Rabobank VoordeelHypotheek 4,6 nvt nvt nvt<br />
DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,35 nvt 4,55<br />
MoneYou Compleet+ hypotheek 4,55 4,95 4,75 5,15<br />
Erasmus Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij 4,7 5 4,8 5,1<br />
Falcon Leven Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij 4,7 5 4,8 5,1<br />
GENERALI Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij 4,7 5 4,8 5,1<br />
Hypotrust Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij 4,7 5 4,8 5,1<br />
Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek 4,7 5 4,85 5,15<br />
MoneYou Compleethypotheek 4,65 5,05 4,85 5,25<br />
REAAL Verz. Aflossingsvrij-CombiVoordeel 4,65 5,05 4,85 5,25<br />
AXA AXA BudgetPlus Hypotheek 4,7 5,1 4,85 5,25<br />
Nationale-Ned. Basisvariant hypotheek 4,7 5,1 4,85 5,25<br />
Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 4,7 5,1 4,9 5,3<br />
Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvr. Hypoth. 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Bank of Scotl. Aflossingsvrije hypotheek 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
<strong>De</strong> Goudse <strong>De</strong> Goudse Maximaal Hypotheek 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Erasmus Aflossingsvrije hypotheek-QUION 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Falcon Leven Aflossingsvrije hypotheek 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
GENERALI Aflossingsvrije hypotheek 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Hypotrust Aflossingsvrije hypotheek 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypoth. 4,85 5,15 4,95 5,25<br />
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes<br />
voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%<br />
Peildatum: 27 september 2007 Bron: MoneyView Research<br />
Urban Living<br />
aangebracht op die plekken waar ze<br />
nog niet zaten.’ Maar ook binnen in<br />
de appartementen, die in grootte variëren<br />
van zo’n zeventig tot - doordat<br />
twee kopers elk twee appartementen<br />
hebben samengevoegd tot één grote<br />
woning - meer zo’n 350 vierkante<br />
meter, zijn veel details intact gelaten.<br />
Zo zijn overal waar nodig de oude<br />
plafonds weer te voorschijn gehaald<br />
en gerestaureerd.<br />
Omkapping<br />
<strong>De</strong> voor oud-Hagevelders beroemde<br />
Paarse Zaal bevatte bijvoorbeeld nog<br />
ornamenten die onder de monumentenstatus<br />
vallen. Er is overwogen<br />
om die in een glazen omkapping te<br />
plaatsen. Maar de eigenaar van de<br />
woning die in die gigantische oude<br />
bisschoppelijke ontvangst-/vergaderzaal<br />
is geschapen, wilde de monumentale<br />
onderdelen zijn huis toch<br />
liever zelf bewaken en onderhouden<br />
dan ze onder een glazen stolp in zijn<br />
huis terecht zien komen.<br />
En zoals oud-bewoner en -begeleider/docent<br />
op Hageveld, nu eigenaar<br />
......................................<br />
Beste bouwmarkten<br />
GAMMA EN<br />
PRAXIS SCOREN<br />
Consumenten vinden Praxis en Gamma<br />
de beste bouwmarkten, zo blijkt<br />
uit onderzoek van USP Marketing<br />
Consultancy. Karwei en Hornbach<br />
eindigden als derde en vierde. Bouwmarkten<br />
met veel vestigingen scoren<br />
beter dan bouwmarkten met weinig<br />
vestigingen. Ook de breedte van het<br />
assortiment, de locatie en de prijskwaliteitverhouding<br />
zijn van belang.<br />
<strong>De</strong> best scorende bouwmarkten hebben<br />
ook de ruimste openingstijden.<br />
......................................<br />
Aforisme<br />
Geluk is een goede buur,<br />
die naast ons komt wonen.’<br />
Pieter Aertsen
Urban Living <br />
<br />
van het oudere huisjes aan de overkant<br />
van het Zusterhuis, Harry van<br />
Assema en zijn vrouw Charlotte enthousiast<br />
zeggen: ‘<strong>De</strong> variëteit aan<br />
appartementen is geweldig. En daardoor<br />
misschien wel de variëteit aan<br />
bewoners. Zowel gezinnen met kinderen<br />
of alleenstaanden als oudere<br />
stellen die er nauwelijks zijn. Maar<br />
toen het internaat eenmaal was verdwenen,<br />
de oorspronkelijke bewoners<br />
waren vertrokken en alleen wat<br />
bejaarde priesters en nonnen het<br />
voorhuis bevolkten, was het dodelijk<br />
saai hier. Wij zijn erg blij met wat er is<br />
gebeurd. Hageveld leeft weer.’<br />
Het feit dat de project ontwikkelaar<br />
er een riant appartement heeft<br />
gekocht om zelf te bewonen is misschien<br />
wel het beste bewijs dat het<br />
het leven op Hageveld, nog steeds,<br />
goed is. Hoewel sommige oudere<br />
priesters de schoonheid van het landgoed<br />
nooit zo goed hebben ervaren<br />
en vooral de starre en strenge tijd op<br />
hun opleidingsinstituut met gemengde<br />
gevoelens gedenken. 1<br />
.......................................................................................................................................................................................................<br />
SAMUEL<br />
BELANG<br />
111<br />
Samuel is makelaar o.g.<br />
Reageren op zijn column?<br />
samuel@depers.nl<br />
Tegenwoordig kan bijna iedereen een<br />
huis zoeken op allerlei koopwoningsites<br />
en zoekmachines die een koopwoning<br />
zoeken volgens uw wensen. Zelfs<br />
als u een huis of flat wilt verkopen<br />
kunt u dat doen via een eigen woningsite<br />
of die van een makelaar. Daarmee<br />
komt u via zoekmachines terecht bij<br />
hen die een koopwoning zoeken. Dus<br />
nu veel meer dan vroeger gaan mensen<br />
zelf aan het werk om een woning<br />
te kopen of te verkopen. Zij doen dan<br />
de gehele klus of een deel van de<br />
werkzaamheden en laten het moeilijke<br />
deel over aan een adviseur of makelaar<br />
o.g.<br />
In deze situaties komen particulieren<br />
kopers en verkopers regelmatig tegenover<br />
professionals te staan. Dus<br />
een makelaar-koper of een makelaarverkoper.<br />
Dit leidt vaak tot verwarring<br />
bij de particulier.<br />
Makelaars en adviseurs o.g., die de<br />
ene keer als koper optreden en de andere<br />
keer als verkoper, zijn goed getraind<br />
en onderlegd. Vergelijk ze met<br />
Hageveld ligt aan de rand van Heemstede, verscholen tussen de weilanden. SIMONE BEST<br />
Brede gangen leiden naar ruime appartementen. SIMONE BEST<br />
verkopers, die zijn vriendelijk, behulpzaam,<br />
welbespraakt, charmant. Maar,<br />
let op. Bent u een aspirant-koper van<br />
een huis of flat, die wordt verkocht<br />
door een makelaar-verkoper, moet u<br />
uw eigen zaken regelen. <strong>De</strong> makelaarverkoper<br />
staat daar voor de verkopende<br />
klant en zijn belang staat voor deze<br />
makelaar voorop.<br />
Te vaak verkeren particuliere kopers<br />
en verkopers in de veronderstelling<br />
dat die aardige makelaar tegenover<br />
hen ook hun belangen in de gaten<br />
houdt. Maar zo werkt het dus niet. Ik<br />
vind overigens dat in die situaties de<br />
makelaar aan de particulier – die dus<br />
niet zijn klant is – wel heel duidelijk<br />
moet maken dat hij voor de ander, dus<br />
de koper of verkoper, optreedt en de<br />
particulier zijn eigen boontjes moet<br />
doppen. Of, ook een adviseur of makelaar<br />
o.g. moet meenemen.<br />
<strong>De</strong> gemeente Amsterdam gaat onderzoeken<br />
of het inderdaad zo is dat kopers<br />
meer kans maken een huis of flat<br />
die te koop staat bij een makelaar, te<br />
kopen, als zij zelf ook een makelaar inschakelen.<br />
Wat mij betreft bemoeit<br />
deze gemeente zich met iets waarover<br />
zij niet gaat, maar nog belangrijker:<br />
die situatie klopt. Kijk, in de hoofdstad<br />
lopen allerlei mensen rond: serieuze,<br />
malafide, degelijke en verwarde. Als<br />
een makelaar verkoopt wil hij zeker<br />
weten dat de koper uiteindelijke afneemt<br />
en de koopsom betaalt. Dat kan<br />
23<br />
Second Home<br />
Beurs voor<br />
kopers van<br />
tweede<br />
huis<br />
Redactie Urban Living<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Van 12 tot en met 14 oktober vindt<br />
voor de 21e keer de beurs Second<br />
Home International plaats. <strong>De</strong> Jaarbeurs<br />
in Utrecht is dan drie dagen<br />
lang dé plek voor consumenten die<br />
een tweede huis, al dan niet in het<br />
buitenland, aan willen schaffen.<br />
Vooral een tweede huis in het buitenland<br />
is al lange tijd populair. Niet<br />
alleen als plek om te ontsnappen aan<br />
het natte Nederlandse klimaat, maar<br />
ook steeds vaker als belegging. <strong>De</strong> eigenaar<br />
heeft een plek om een paar<br />
keer per jaar de vakantie door te brengen,<br />
maar kan in de tussenliggende<br />
periodes het stulpje verhuren en een<br />
deel van de kosten terugverdienen.<br />
Zeker bij het kopen van een woning<br />
in het buitenland is het voor de<br />
aspirant-koper van belang te weten<br />
waar hij op moet letten. Bezoekers<br />
van Second Home International hebben<br />
daarom toegang tot een aantal<br />
seminars waarin de visie van de makelaar<br />
aan bod komt, maar waar ook<br />
de fiscale en financiële aspecten aan<br />
de orde komen.<br />
Op 12 oktober is er een themadag<br />
over beleggen in onroerend goed in<br />
het buitenland. Populair vanwege de<br />
aantrekkelijke rendementen die het<br />
op kan leveren en omdat de internationale<br />
vastgoedmarkt redelijk stabiel<br />
is. Omdat er ook risico’s aan verbonden<br />
zijn is het ook hier van belang<br />
dat de aspirant-koper zich goed<br />
voor laat lichten. In workshops kunnen<br />
deelnemers toetsen hoe het met<br />
hun kennis gesteld is.<br />
<strong>De</strong>elnemers aan de beurs zijn onder<br />
meer makelaars, projectontwikkelaars,<br />
beheer- en verhuurorganisaties,<br />
financiële dienstverleners, juridische<br />
en fiscale adviseurs en bouwbedrijven.<br />
<strong>De</strong> beurs in ingedeeld in<br />
de geografische sectoren Spanje, Turkije,<br />
Frankrijk, Nederland & België,<br />
Oost- & Centraal-Europa, Zuid-Europa<br />
en buiten Europa. 1<br />
Second Home International vindt<br />
plaats op 12, 13 en 14 oktober in de Jaarbeurs<br />
Utrecht. Openingstijden: 11.00 tot<br />
18.00 uur, toegangsprijs € 9,50, kinderen<br />
tot en met 16 jaar gratis. Meer informatie:<br />
www.secondhome.nl<br />
niemand van iedere zich aandienende<br />
koper vantevoren zeggen. Komt<br />
een collega-makelaar met een kopende<br />
klant aanzetten, heeft de makelaar-verkoper<br />
veel meer zekerheid<br />
over die transactie. Want zijn collega<br />
kent immers zijn klant. En, daarmee<br />
zijn de belangen van zowel koper als<br />
verkoper gediend. 1<br />
12-13-14 OKTOBER 2007<br />
JAARBEURS UTRECHT<br />
Actie geldig tot 12 oktober 2007<br />
DÉ BEURS VOOR UW TWEEDE HUIS OF WONEN IN HET BUITENLAND<br />
KOOP NU UW KAARTJE MET KORTING IN DE VOORVERKOOP. GA NAAR WWW.SECONDHOME.NL
24<br />
<br />
<br />
In een rustige straat in het Groningse<br />
Museumkwartier ligt het<br />
ecologische Asgard Hotel.<br />
Vernoemd naar een hemelse stad in<br />
de Noorse mythologie, moet dit<br />
hotel het hemelse van de stad<br />
Groningen aan de wereld laten zien.<br />
Frederieke de Vries<br />
GRONINGEN<br />
...<br />
Het hotel is gevestigd in een groot,<br />
rood bakstenen gebouw, dicht bij het<br />
station en het centrum van de stad.<br />
Het is volledig beraamd met laddervensters,<br />
292 kleine vierkante raampjes<br />
om precies te zijn. Het gebouw<br />
stamt nog uit de jaren dertig en is een<br />
klassiek voorbeeld van de Amsterdamse<br />
School, een populaire bouwstijl<br />
uit begin vorige eeuw. Direct gelegen<br />
achter het voormalige Diakonessenziekenhuis,<br />
diende het pand<br />
vroeger als zusterhuis. <strong>De</strong> buitenkant<br />
is nog volledig in oude stijl behouden.<br />
<strong>De</strong> binnenkant daarentegen is<br />
compleet verbouwd, naar een uniek<br />
concept, waarbij duurzame ecologische<br />
materialen worden gecombineerd<br />
met modern design.<br />
Het idee voor dit hotel kwam van<br />
eigenaar André van Amerongen.<br />
Toen hij in zijn studententijd een eigen<br />
reisbureau startte, viel het hem<br />
op dat er te weinig goede hotels waren<br />
in Groningen: de prijs-kwaliteitverhouding<br />
was in vele hotels zoek.<br />
‘Toen zag ik in de krant dit enorme<br />
pand te huur. Het leek mij een ideale<br />
plek voor een mooi pension. Dicht<br />
bij het centrum en het station, een<br />
gebouw met veel mogelijkheden en<br />
historie’, vertelt Van Amerongen. Het<br />
rondkrijgen van de financiering<br />
duurde lang, maar in 2000 kon de gelukkige<br />
nieuwe eigenaar eindelijk<br />
beginnen met de verbouwing. Al snel<br />
kwam interieurontwerper Henk Bakker<br />
in beeld. ‘Alles wat je hier ziet,<br />
heeft Henk ontworpen en uitgevoerd.<br />
Maar het idee erachter komt toch echt<br />
van mij’, lacht Van Amerongen.<br />
Organische bouw<br />
<strong>De</strong> entree van het hotel is ruim, licht<br />
en ademt rust. Leem, onbewerkt hout<br />
en metaal op de muren. Braziliaanse<br />
leisteen plavuizen op de vloer. Een<br />
bar direct in beton gegoten en gezandstraalde<br />
radiatoren. Zelfs de kozijnen<br />
zijn op maat gemaakt van de<br />
Europese tamme kastanjeboom.<br />
‘Waar mogelijk hebben we gebruik<br />
gemaakt van natuurlijke en verantwoorde<br />
materialen, zoals steen, hout<br />
en leem. Dat betekende vaak direct<br />
zaken doen, zonder tussenpersonen.<br />
Zo weet je waar je spullen echt vandaan<br />
komen, zijn de prijzen lager en<br />
is er meer kennis aanwezig’, legt interieurontwerper<br />
Bakker uit. <strong>De</strong>ze voor<br />
hotels unieke werkwijze stuitte op<br />
veel onbegrip in Bakkers omgeving.<br />
‘Iedereen dacht dat ik gek geworden<br />
was. Niemand begreep waar ik met<br />
deze werkwijze heen wilde en ze vonden<br />
dat ik het mezelf veel te moeilijk<br />
maakte. <strong>De</strong> enige die altijd in mij en<br />
de goede afloop heeft geloofd is André.’<br />
Mede door de beperkte financiën,<br />
duurde het realiseren van het hotel<br />
maar liefst zeven jaar. ‘Mijn budget<br />
was zeer beperkt. Maar ik wilde geen<br />
enkele concessies doen. Het moest<br />
perfect worden, op mijn eigen manier<br />
en met de materialen die ik wilde.<br />
Kon een bedrijf iets niet regelen, ging<br />
ik het zelf wel regelen’, zegt Van<br />
Amerongen stellig. Het resultaat: een<br />
kwaliteitshotel waar over ieder detail<br />
is nagedacht, van deurisolatie en grote<br />
passpiegels in de kamers tot aan de<br />
exclusieve wc-borstels. ‘Het hotel is<br />
eigenlijk organisch gebouwd. Er was<br />
altijd veel ruimte voor nieuwe ideeën,<br />
uitprobeersels of tussentijdse aanpassingen.<br />
<strong>De</strong> plannen stonden nooit<br />
vast, mede natuurlijk door het geldgebrek’,<br />
legt Bakker uit.<br />
Terwijl we genieten van een<br />
smaakvol ecologisch biertje van de<br />
tap en krachtige biologische kaasjes<br />
van de lokale boer, komt de receptioniste<br />
met een probleem. Ze heeft zojuist<br />
kleding van een gast aangenomen,<br />
die hij gestreken wil hebben<br />
voor de volgende morgen. Ook al is<br />
er geen strijkbout aanwezig in het hotel,<br />
ze wil de gast niet teleurstellen.<br />
‘Zo wil ik het hebben. We moeten alles<br />
willen doen voor de gasten. <strong>De</strong> sky<br />
is niet de limit. Alles moet mogelijk<br />
zijn. Nu moet ik alleen wel even naar<br />
huis om een strijkijzer te gaan halen’,<br />
verontschuldigd Van Amerongen<br />
zich.<br />
Lenzenvloeistof<br />
Het hotel beschikt over veertien kamers<br />
en één suite, met minibar en<br />
toegang tot een dakterras. Allen beschikken<br />
ze over een luxe badkamer,<br />
een LCD-televisie, gratis internetverbinding<br />
en een telefoon. Over alle<br />
functionaliteiten in de kamers is nagedacht.<br />
Zo is er grondverlichting<br />
voor een nachtelijk toiletbezoek zonder<br />
dat je bedgenoot wakker wordt.<br />
Ook heeft iedere kamer een eigen telefoonnummer,<br />
zodat de gasten direct<br />
gebeld kunnen worden, zonder<br />
tussenkomst van de receptie. ‘We zorgen<br />
ook voor de kleine dingen die de<br />
gasten soms vergeten, zoals lenzenvloeistof<br />
en tandenborstels. Dat is<br />
allemaal onderdeel van onze service.’<br />
<strong>De</strong> beoogde gasten zijn geen doorgewinterde<br />
backpackers, vertelt Van<br />
Amerongen. ‘We richten ons op een<br />
hoger segment. Meer exclusiviteit en<br />
mensen uit het bedrijfsleven. <strong>De</strong> prijs<br />
is echter heel redelijk voor de goede<br />
kwaliteit die je krijgt.’<br />
<strong>De</strong> ondernemers zien de locatie in<br />
Groningen als een groot voordeel.<br />
‘Dat is de kracht van dit hotel. Het is<br />
een uniek concept. Zo kunnen we<br />
ons gemakkelijk onderscheiden van<br />
de andere hotels hier, wat moeilijker<br />
zou zijn in Amsterdam. Wellicht lopen<br />
we daardoor minder risico.’ Het<br />
Urban Living<br />
Groningen Ecologisch hotel Asgard opent na zeven jaar zijn deuren<br />
‘<strong>De</strong> sky is hier niet de limit’<br />
Interieurarchitect Henk Bakker combineerde duurzame ecologische materialen met modern design. FRED PRAK<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Mode<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
special<br />
geld dat Van Amerongen verdiende<br />
door het reisbureau, zit in dit project.<br />
<strong>De</strong> totale kosten van de afgelopen<br />
zeven jaar lopen dan ook op tot bijna<br />
een miljoen euro. ‘Maar het resultaat<br />
is veel beter dan ik had verwacht. Het<br />
is echt mijn ding geworden en het<br />
ziet er tiptop uit.’ Morgen verricht<br />
burgemeester Jacques Wallage de officiële<br />
opening van het Asgard Hotel,<br />
vertelt de trotse eigenaar. ‘We gaan<br />
een mooi feestje bouwen. Dat hebben<br />
we wel verdiend.’ 1<br />
Asgard Hotel<br />
Ganzevoortsingel 2-1<br />
Groningen<br />
www.asgardhotel.nl<br />
Prijzen:<br />
- Eenpersoonskamer :<br />
vanaf € 95<br />
- Tweepersoonskamer:<br />
vanaf € 125<br />
- Suite met dakterras en minibar:<br />
vanaf € 160<br />
Se<br />
opzaterdag<br />
Steengoed<br />
Wat u dit najaar wél en beter niet<br />
aan kunt trekken >>p 24 t/m p 39
Urban Living <br />
<br />
<strong>De</strong>sign Succesvolle ontwerper beloond met prijs<br />
<strong>De</strong> visie van Vos<br />
<strong>De</strong> Nederlandse ontwerper<br />
Roderick Vos won gisteravond de<br />
Woonaward voor beste woonprofessional.<br />
‘Ik heb een hekel aan intellectuele<br />
verhalen om een doodsimpel<br />
gebruiksvoorwerp.’<br />
Floor van Dijck<br />
HAARLEM<br />
...<br />
Productontwerper Roderick Vos (42)<br />
is op dit moment een van de succesvolste<br />
ontwerpers van Nederland. <strong>De</strong><br />
telg uit een bekende Groningse ondernemers-<br />
en ontwerpersfamilie<br />
ontwierp onder meer voor Alessi,<br />
Moooi, Spectrum, Linteloo en Label<br />
en is vaste designer bij het jonge, betaalbare<br />
meubelmerk <strong>De</strong>signonstock.<br />
Vos is veelzijdig: hij ontwerpt<br />
vooral meubels, maar draait zijn<br />
hand niet om voor een bijzondere<br />
vaas. Hij is er trots op dat zijn rieten<br />
meubelontwerpen voor het Italiaanse<br />
merk Driade onderdeel zijn van de<br />
collectie van het Stedelijk Museum in<br />
Amsterdam, maar tegelijkertijd wil<br />
hij design uit het snobistische hoekje<br />
halen en bereikbaar maken voor iedereen<br />
met smaak. En met succes:<br />
gisteravond kreeg hij de Sanoma<br />
Woonaward uitgereikt voor beste<br />
woonprofessional.<br />
We ontmoeten hem in Haarlem.<br />
Met zijn halflange, naar achter gekamde<br />
<strong>haar</strong>, ronde brilletje. groene<br />
jasje en spijkerbroek heeft Vos iets<br />
weg van een verstrooide professor.<br />
Een extraverte, opgewekte verschijning.<br />
En Vos heeft een heel duidelijk<br />
beeld van ontwerpen. <strong>De</strong> visie van<br />
Vos aan de hand van stellingen.<br />
<strong>De</strong>sign is duur<br />
‘Er is niets fout met dure dingen, maar<br />
ik wil niet alleen voor de elite ontwerpen.<br />
Ik doe allebei en vind het heel<br />
uitdagend om mijn ontwerpen bereikbaar<br />
te maken. Ik spreek van bereikbaar,<br />
omdat aan goedkoop en<br />
duur een waardeoordeel zit. Ik laat<br />
me in mijn werk in eerste instantie<br />
verleiden door industriële mogelijkheden.<br />
Als ik een kast kan maken met<br />
de allernieuwste technologische mogelijkheden<br />
en die kast wordt heel<br />
mooi en slim, maar duur, dan is dat<br />
maar zo. Ik kan proberen het met veel<br />
slimmigheidjes minder kostbaar te<br />
maken. En soms lukt het zo ook om<br />
ontwerpen juist bereikbaar te maken.<br />
Uiteindelijk moet de prijs-kwaliteitverhouding<br />
in orde zijn.’<br />
Mooie meubels zitten<br />
vaak voor geen meter<br />
‘Het uiterlijk beeld van een bank is<br />
heel belangrijk, maar ik moet een<br />
ontwerp maken dat ook gebruiksvriendelijk<br />
is, zo simpel is mijn missie.<br />
Als je een bank ontwerpt die niet<br />
zit, dan ben je niet geslaagd, dan ben<br />
je niet met je vak bezig. Wat heb je<br />
aan een mooie, maar Spartaanse<br />
bank? Ik vind dat het allebei moet<br />
kunnen.’<br />
<strong>De</strong>sign is elitair<br />
‘Er wordt vaak zo gewichtig gedaan<br />
over ons vak. Dat vind ik jammer,<br />
want daardoor krijgen mensen aversie<br />
tegen vormgeving. Vormgeving<br />
heeft niets met decadentie te maken,<br />
maar ik merk wel eens dat het decadent<br />
wordt als het in foute handen<br />
terechtkomt. Daar heb ik moeite<br />
mee. Ik zag op een meubelbeurs een<br />
lamp van 30.000 euro. Vreselijk, dan<br />
moet je op en kunstbeurs staan. Er<br />
spelen dan heel andere belangen, die<br />
ik niet nobel vind.<br />
Ik heb ook een hekel aan intellectuele<br />
verhalen om een doodsimpel<br />
gebruiksvoorwerp. Het product moet<br />
een eigen verhaal kunnen vertellen.<br />
.......................................................................................................................<br />
Huisje, boompje, beestje<br />
DE WERELD OM JE VINGERS<br />
MET ‘HANDSCAPE’-RINGEN<br />
Ontwerpster Zelda Beauchampet<br />
combineert sierraden met natuur en<br />
stad in <strong>haar</strong> ‘handscape’-lijn. <strong>De</strong> zes<br />
ringen zijn voorzien van elementen<br />
uit het dagelijks leven, zoals bomen,<br />
gebouwen en dieren. Volgens de<br />
ontwerpster is een sierraad net zo<br />
veranderlijk als de dagelijkse stemming<br />
van de drager en moet er dus<br />
vaak gewisseld worden. Alle zes de<br />
ringen tegelijk om en de drager heeft<br />
een mini-wereld om zijn vingers. <strong>De</strong><br />
handscape-ringen maken deel uit<br />
van het ZLDA-label van Beauchampet.<br />
Ze wijkt met <strong>haar</strong> ontwerpen<br />
af van het bestaande en<br />
zoekt naar nieuwe invalshoeken<br />
om mensen te verbazen.<br />
‘Sieraden hebben<br />
vaak een vaste vorm. Ik heb gezocht<br />
naar een manier om sieraden<br />
jong en speels te houden. Een sieraad<br />
dat deelneemt aan je eigen beleving<br />
van de wereld.’ Prijs: 55 euro per ring. www.zlda.nl<br />
...............................................................................<br />
En bouwen maar<br />
In de eerste helft van 2007 zijn 24.858 nieuwbouwwoningen<br />
opgeleverd. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Er werden in<br />
die periode 37.404 bouwvergunningen verleend.<br />
Ik ben geen kunstenaar, ik ben gewoon<br />
productontwerper. Konstantin<br />
Grcic, mijn favoriete ontwerper,<br />
schreef een tijd geleden in het gerenommeerde<br />
designblad Frame over<br />
mij: ‘Vos is een talentvolle ontwerper<br />
die de saaie massa’s overstijgt door<br />
artistieke eigenheid te combineren<br />
met technologische competenties.’<br />
Wonderlijk, want ik had daar zelf<br />
nooit zo over nagedacht. Ik heb een<br />
intuïtieve aanpak en heb daar meestal<br />
geen filosofische gedachten bij.<br />
Het is geweldig als iemand anders, en<br />
dan nog iemand die je bewondert,<br />
weet te benoemen wat je doet. Beter<br />
had hij het niet kunnen zeggen.’<br />
IKEA is de nachtmerrie<br />
van elke ontwerper<br />
‘Ik heb juist groot respect voor Ikea.<br />
Dankzij Ikea wordt bewustwording<br />
van kwaliteit versterkt. Ik denk dat<br />
consumenten steeds kritischer kijken<br />
naar producten en liever kiezen voor<br />
producten waar ze meerdere jaren<br />
plezier van hebben. Dat hoeven echt<br />
geen dure Italiaanse designmeubelen<br />
te zijn, er zijn veel goede Nederlandse<br />
fabrikanten die hele mooie spullen<br />
maken, soms best betaalbaar.’<br />
Nederlanders hebben<br />
geen smaak<br />
‘Smaak is in the eye of the beholder. Als<br />
iets foute smaak is ben ik ook dankbaar,<br />
want door lelijk gemaakte producten<br />
ontwikkel je smaak bij de gebruiker.<br />
Daarom ben ik heel dankbaar<br />
dat er zoveel lelijks gemaakt<br />
wordt. Het smaakniveau in Nederland<br />
gaat wel omhoog, door hoe de<br />
Nederlandse ontwerpers bezig zijn<br />
en door de woonbladen, die ook veel<br />
goeds doen. Ik hoef mensen met een<br />
andere smaak ook niet te bekeren,<br />
dat vind ik zó ouderwets. Ik ben niet<br />
de opvoeder van Nederland, no way.’<br />
.......................................<br />
Aforisme<br />
‘Als je van de natuur houdt,<br />
blijf dan in de stad wonen.’<br />
Marc Callewaert<br />
Een goede ontwerper is<br />
een workaholic<br />
‘Zeker. Ik houd heel erg van mijn vak<br />
en ik heb geen scheiding tussen privé<br />
en werk. Dat is heel logisch te verklaren.<br />
Als kind verbaasde ik me er al<br />
over dat als ik een deurgreep <strong>pakt</strong>e<br />
dat ding niet lekker in mijn hand lag.<br />
Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat<br />
ik een beroep moest kiezen. Ik ontwikkelde<br />
verder wat ik als kind al<br />
deed. Het lag voor de hand dat ik dit<br />
zou doen. <strong>De</strong> designacademie heeft<br />
me professioneler gemaakt, maar uiteindelijk<br />
heeft die drive me het verst<br />
gebracht. Ik ken een heel veel mensen<br />
met talent. Maar ik kan de mensen<br />
die van aanpakken houden én talent<br />
hebben op één hand tellen. En dat<br />
zijn nu ook de mensen die het goed<br />
doen.’<br />
Roderick Vos is commercieel<br />
‘Ik prijs me gelukkig met mijn ondernemersachtergrond,<br />
(het bekende<br />
meubelhuis Maupertuus in Groningen<br />
was van zijn vader en wordt nu<br />
gerund door zijn twee jongere broers,<br />
red.) waardoor ik me goed kan inleven<br />
in de wensen van een fabrikant.<br />
Maar toch is of ik iets mooi vind mijn<br />
belangrijkste criterium. Ik kan gerust<br />
iets bedenken wat commercieel succesvol<br />
kan zijn, maar als het artistiek<br />
niet in orde is, doe ik het niet. Maar<br />
dat betekent weer niet dat als iets artistiek<br />
is het niet commercieel kan<br />
zijn. En vice versa, ik maak ook wel<br />
eens een flop. <strong>De</strong> twee, drie producten<br />
waar ik het trotst op ben zijn absoluut<br />
geen hits. Maar ik ben wel heel<br />
blij dat ik ze heb gemaakt. Als ontwerper<br />
denk je altijd vooruit en soms<br />
ben je te vroeg. Ik heb gelukkig een<br />
commerciële vrouw, die zegt wel<br />
eens: ‘Heel mooi, maar bewaar nog<br />
maar even’. Ik moet er natuurlijk wel<br />
van leven en ik heb geen zin om een<br />
arm kunstenaarsbestaan te moeten<br />
leiden. Maar vijftien jaar bloed, zweet<br />
en tranen begint nu zijn vruchten af<br />
te werpen.’<br />
Een goede designer kan zich<br />
geen fout veroorloven<br />
‘Koken – ook iets wat ik heel graag<br />
doe – en ontwerpen hebben een belangrijke<br />
overeenkomst: geen angst<br />
hebben. Ik ben niet bang om fouten<br />
te maken, en dat maakt je zowel een<br />
betere kok als vormgever. Experimenteren!<br />
Wat maakt het mij uit dat ik<br />
een keer een fout maak in een prototype.<br />
Ik ga daar geen weken over nadenken.<br />
Ik ben van de Nike-slogan:<br />
Just do it en klaar. Als het niets is dan<br />
pas ik mijn plan aan. Ik ben heel onvoorspelbaar,<br />
maar dat maakt het<br />
werk leuk. <strong>De</strong> fabrikanten zijn er inmiddels<br />
wel aan gewend dat ik een<br />
ongeleid projectiel ben.’<br />
<strong>De</strong> Woonaward winnen is belangrijk<br />
‘Ik waardeer deze award enorm, maar<br />
geef tegelijk niet zoveel om prijzen.<br />
...............................................................................<br />
Niet alleen consumenten zijn ontevreden<br />
over de op Prinsjesdag gepresenteerde<br />
Miljoenennota, ook de bouwsector<br />
hekelt de begroting van minister<br />
van Financiën Wouter Bos. Uit onderzoek<br />
van USP Marketing Consultancy<br />
onder bedrijven in de<br />
bouwsector, blijkt dat tweederde van<br />
de bedrijven vindt dat er onvoldoende<br />
aandacht in de Miljoenennota is voor<br />
de bouwsector. Vooral het gebrek aan<br />
aandacht voor het tekort aan perso-<br />
...............................................................................<br />
25<br />
Zo’n award is ook niet heilig. Ik vind<br />
het leuker als mensen lol van mijn<br />
producten hebben, dat is de basis van<br />
mijn bestaan, maar ook van mijn<br />
missie als vormgever. Ik ben niet bezig<br />
om in het museum te komen.<br />
Leuk als het lukt, maar het is niet<br />
mijn ding. Ik zie in mijn producten<br />
liever terug in iemands interieur. Dat<br />
is heel waardevol voor mij. Ik hoop<br />
over dertig jaar een van mijn designonstock-banken<br />
bij het grofvuil te<br />
zien. Dan heb ik het goed gedaan.’ 1<br />
Onderzoek<br />
BOUWSECTOR: TE WEINIG<br />
AANDACHT IN MILJOENENNOTA<br />
neel in de sector stoort de ondervraagden.<br />
Dit probleem wordt alleen<br />
maar erger door de economische<br />
groei en de daardoor toegenomen<br />
vraag naar bouwcapaciteit. Hoewel<br />
het kabinet miljoenen uittrekt om<br />
mensen met een uitkering weer aan<br />
het werk te helpen, ziet driekwart<br />
van de bouwbedrijven dit niet als<br />
een echte bijdrage aan het oplossen<br />
van het tekort. Voor het onderzoek<br />
werden 452 bedrijven benaderd.<br />
Huizenaanbod op de TomTom<br />
Op de website van ERA Makelaarsgroep kan de ERA<br />
Navigator voor de TomTom opgehaald worden. <strong>De</strong>ze toont 2.000<br />
te koop staande huizen op het navigatieapparaat. Zie www.era.nl.
26<br />
Te koop:<br />
San Miguel de Salinas<br />
Spanje<br />
Vanaf € 266.500<br />
<br />
<br />
Atlas International<br />
www.atlasinternational.com<br />
Te koop:<br />
Le Barcares<br />
Frankrijk<br />
Prijs: € 81.900<br />
Hoefblad France<br />
www.hoefblad.com<br />
Te koop:<br />
Park Molenheide<br />
Belgisch Limburg<br />
Vanaf 99.975 (excl. BTW)<br />
Casimmo<br />
www.casimmo.be<br />
Te koop:<br />
Pomoshtitsa<br />
Bulgarije<br />
Prijs: € 29.500<br />
Sunny Bulgaria<br />
www.sunny-bulgaria.com<br />
Atlas International is uw partner op het<br />
gebied van Zuid-Europees onroerend<br />
goed.<br />
Volledige begeleiding en toch gegarandeerd<br />
de laagste prijs. Als één van de<br />
grootste vastgoed organisaties met woningen<br />
in Spanje, Turkije, Cyprus, Belize<br />
en Griekenland garanderen wij u een<br />
probleemloze aanschaf van uw droomwoning.<br />
Met meer dan 70.000 tevreden<br />
klanten en 30 jaar ervaring kennen wij de<br />
valkuilen en leiden wij u er met een grote<br />
boog omheen.<br />
Kijk op onze website en vraag onze nieuwe<br />
kleurenbrochure aan of bel 0578-<br />
615391 voor een persoonlijk gesprek met<br />
een van onze adviseurs.<br />
Dit uitzicht heeft u vanaf het terras van<br />
een luxe studio aan de Middellandse<br />
zeekust. Dit droomappartement heeft<br />
een zwembad, tennisbanen en eigen<br />
strand en is compleet ingericht voor 4<br />
personen. Het appartement is op de<br />
tweede, hoogste etage van het gebouw<br />
en heeft een grote living, een afsluitbare<br />
slaapruimte en een vide met 2 extra<br />
slaapplaatsen. Luxe badkamer met ligbad.<br />
Speciale lezersprijs, inclusief alle<br />
kosten, er komt niets meer bij!<br />
HOEFBLAD France, 13 bis Rue du Pont<br />
COUDES France, tel.: 0473-969311. Wij<br />
spreken Nederlands.<br />
Bungalows in 5-sterren verblijfspark in<br />
Belgisch Limburg met diverse sport- en<br />
ontspanningsfaciliteiten. Zeer centraal<br />
gelegen in de Euregio ! Eindhoven,<br />
Maastricht, Hasselt, …. liggen op een<br />
boogscheut van het Park. Verschillende<br />
type bungalows (van 4 tot 10 personen).<br />
Individueel ingeplante vakantiewoningen<br />
gebouwd met hoogwaardige materialen.<br />
Zeer luxueuze inrichting. Voor<br />
uzelf en/of als belegging. Veilig in een<br />
dag-in-dag-uit (365) bewaakt park. <strong>De</strong><br />
bungalow is op elk moment weer vrij<br />
verkoopbaar. Meer informatie: tel.: 0032-<br />
11605741/info@casimmo.be.<br />
<strong>De</strong>ze vrijstaande woning biedt u een<br />
schitterend uitzicht over zonnebloemvelden<br />
in een bosrijk gebied. Hier, in dit<br />
dorp, waant u zich terug in de tijd. <strong>De</strong><br />
ganzen broeden hier nog gewoon op<br />
straat en men heeft nog steeds een paard<br />
en wagen als vervoermiddel. Hier zult u<br />
de dagelijkse stress snel vergeten. <strong>De</strong><br />
drukte kunt u opzoeken in de stad Razgrad.<br />
<strong>De</strong>ze geweldige stad, met zijn winkels,<br />
restaurants, barretjes en bruisend<br />
uitgaansleven, ligt op 20 kilometer afstand<br />
van het nostalgische dorp. <strong>De</strong> woning<br />
bevat twee verdiepingen. Op de<br />
eerste verdieping zijn 4 kamers en er is<br />
een kelder, half onder, half boven de<br />
grond. Op de tweede verdieping vindt u<br />
nog eens twee kamers en een ruime balustrade.<br />
OOK IETS VOOR U?<br />
Zon, zee, golf & ontspanning; uw eigen droomhuis aan de Turkse Rivièra!<br />
<br />
<br />
<br />
Alanya - Bodrum - Dalaman - Didim - Fethiye - Göcek<br />
Marevista Real Estate B.V. - Van Berckelweg 32 - 2203 LB Noordwijk<br />
T +31 (0)71 36 40 590 - E info@marevista.nl - I www.marevista.nl<br />
Te koop:<br />
Golfresort Monachus<br />
Tsjechië<br />
Vanaf € 217.000<br />
Obora<br />
www.obora.nl<br />
Te koop:<br />
Costa del Sol<br />
Mijas Costa, Málaga<br />
Prijs € 639.000 k.k.<br />
Casa Andalucia<br />
www.casaandalucia-es.com<br />
Te koop:<br />
Schruns<br />
Oostenrijk<br />
Prijs € 465.000 k.k.<br />
Makelaardij Oostenrijk<br />
makelaardij-oostenrijk.nl<br />
Te koop:<br />
Lagos<br />
Algarve<br />
Prijs: € 345.000<br />
Remax Nederland<br />
www.remax.nl<br />
<br />
<br />
Uw eigen droomvilla in Tsjechië aan één<br />
van de fraaiste golfbanen, het Golfresort<br />
Monachus<br />
in het golfmekka van Europa Obora Golfvillage<br />
biedt u de keuze uit 8 woningtypen,<br />
voorzien van veel luxe en comfort!<br />
Woonoppervlaktes van 113 tot 380 m², gelegen<br />
op royale kavels en koopprijzen<br />
vanaf € 217.000. Standaard oplevering<br />
met compleet aangelegde tuin, alarminstallatie,<br />
complete keuken, ingebouwde<br />
gas<strong>haar</strong>d en airconditioning. 31 Woningen<br />
zijn reeds sleutelklaar.<br />
Wilt u meteen de projectdocumentatie<br />
ontvangen of bent u geïnteresseerd in<br />
een bezichtiging?<br />
Neemt u dan contact op met ons via 043-<br />
365 55 56 of mail naar: info@obora.nl.<br />
Vrijstaande nieuwbouw villa met privé<br />
zwembad en fraai aangelegde tuin op<br />
perceel van 601 m². Beg. grond: fraaie entree<br />
met veel licht en trap. Royale woonkamer<br />
met open<strong>haar</strong>d, schuifpui naar<br />
ged. overdekt terras, marmeren vloer<br />
met design. Gesloten keuken incl. apparatuur,<br />
schuifpui. Slaapkamer 3 met luxe<br />
en-suite badkamer. Verdieping: Royale<br />
slaapkamer 1 met schuifpui naar ruim<br />
terras, luxe en-suite badkamer. Slaapkamer<br />
2 met luxe en-suite badkamer. Marmeren<br />
vloeren, inbouwkasten, airconditioning<br />
warm-koud, veel lichtinval, rolluiken<br />
in slaapkamers etc. Souterrain:<br />
slaapkamer 4, wasruimte, pantry, douche,<br />
inpandige garage. Het grootste woningaanbod<br />
in Zuid-Spanje vindt u op<br />
onze website! Tel. 0034 686 931 876.<br />
Woon-/vakantiehuis gelegen op mooie<br />
en zonnige locatie, op ca. 800 meter van<br />
de skiliften met een prachtig uitzicht over<br />
het dal. Indeling: Benedenverdieping:<br />
bestaande uit oa. 2 studio’s en 1 appartement<br />
met Separate slaapkamer, verwarmingsruimte<br />
tevens ski- en schoen berging,<br />
wasruimte en garage. Bovenverdieping<br />
bestaat uit een zeer ruime woning<br />
van 180 m² met o.a. een ruime Lvormige<br />
woonkamer met open <strong>haar</strong>d,<br />
ruime compleet ingerichte keuken, 4<br />
slaapkamers, 1 badkamer met ligbad,<br />
douche, toilet en dubbele wastafels en<br />
een 2e badkamer met douche, toilet en<br />
wastafel. Via schuifpui naar ruim balkon<br />
dat deels overdekt is. Overname op korte<br />
termijn. Prima verhuurobject in combinatie<br />
met eigen gebruik!<br />
Mooie geschakelde villa in Lagos, nabij<br />
het historisch centrum en tevens op korte<br />
afstand van de diverse stranden. <strong>De</strong>ze<br />
woning biedt de mogelijkheid tot eigen<br />
bewoning en daarnaast inkomen vanuit<br />
verhuur.<br />
<strong>De</strong> woning bestaat uit een hal, keuken,<br />
badkamer, eetkamer en aangrenzende<br />
woonkamer met open <strong>haar</strong>d en groot<br />
terras met BBQ, een trap leidt naar de 1e<br />
verdieping met 3 slaapkamers en 2 badkamers,<br />
op de 2e verdieping bevindt zich<br />
een groot terras en ruime zolderkamer.<br />
Een aparte ingang geeft toegang tot de<br />
garage met 2 ruime opslagruimtes en<br />
naastgelegen appartement met kitchenette,<br />
woonkamer, 2 slaapkamers en<br />
badkamer.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Urban Living<br />
All Inn Home<br />
Magazine is<br />
hét magazine<br />
voor uw tweede koop- of huurwoning<br />
in binnen- en buitenland. Elk kwartaal<br />
een groot aanbod onroerend goed. Met<br />
ruime aandacht voor luxe, lifestyle en<br />
comfortabele zaken in en om het huis.<br />
Daarbij vindt u artikelen over landen en<br />
streken waar de tweede huismarkt interessant<br />
is, voorzien van nuttige lokale<br />
tips en ( juridische) adviezen.<br />
www.allinnhome.com<br />
www.tweedehuistekoop.com<br />
Voor advertentietarieven bel:<br />
Rutger Heijna, 040-2364629<br />
Te koop:<br />
Mahmutlar/Alanya<br />
Turkije<br />
Vanaf: € 70.000<br />
Real Turkey<br />
www.realturkey.nl<br />
Dit resort word gebouwd op een van de<br />
mooiste plekjes in de omgeving van<br />
Alanya. Dit absolute woonparadijs is<br />
voorzien van alle gemakken. Schitterend<br />
uitzicht over de Middellandse zee<br />
en de besneeuwde bergtoppen door de<br />
unieke ligging. Buiten zwembad, kinderbad,<br />
waterval, parkeren, tennis,<br />
basketbal, volleybal, fitness, Turks bad,<br />
sauna, kinderspeelplaats, tuinen met<br />
terrassen, EHBO, tafeltennis, biljart,<br />
levensgroot schaakbord, jeu de boule,<br />
24 uur bewaking. Appartement: vanaf<br />
95 vierkante meter, 2 slaapkamers,<br />
woonkamer met open keuken en een<br />
badkamer. Tel.: 0031611482396.<br />
Te koop:<br />
Chiangrai<br />
Noord Thailand<br />
Vanaf € 169.000<br />
Sanuk Residences<br />
www.MijnHuisInThailand.nl<br />
Maak uw dromen waar. Luxe leven in<br />
een tropisch en pensioen vriendelijk<br />
land met een zeer gunstig fiscaal klimaat.<br />
Nu schitterende villa’s te koop<br />
aangeboden in Chiangrai, Thailand.<br />
Prijzen van de villa’s zijn vanaf €169.000<br />
inclusief grond. Villa’s zijn inclusief airco’s,<br />
zwembad, gastenverblijf, volledig<br />
ingerichte keuken, meerdere badkamers.<br />
Europese bouwkwaliteit. Woonoppervlakte<br />
vanaf 200m² tot 600m².<br />
Grondoppervlakte vanaf 800m² tot<br />
3200m². Tel.: 038-4650121.<br />
Adverteren in<br />
deze rubriek?<br />
Makelaars kunnen tegen aantrekkelijke<br />
tarieven hun particuliere woningaanbod<br />
in deze tweewekelijkse rubriek<br />
plaatsen. Bel voor meer informatie met<br />
Jochem Brouwer: 020-3460517. <strong>De</strong> <strong>Pers</strong><br />
verschijnt op werkdagen in een oplage<br />
van 500.000 exemplaren, die verspreid<br />
worden via de NS-stations, Brunawinkels,<br />
kantoren en huis-aan-huis.
Service <br />
<br />
Culinair<br />
at zouden we tegenwoordig<br />
moeten zonder pizza’s? In Wons<br />
druk-druk-druk-be-<br />
staan is de pizza de uitgelezen snelle<br />
gemaksmaaltijd. In reclames zie je<br />
het ook, die moeder die vanaf kantoor<br />
even de pizzakoerier naar <strong>haar</strong><br />
kinderen thuis stuurt om snel-snelsnel<br />
het avondeten te verzorgen. En<br />
wie herinnert zich niet die Engelse tvserie<br />
met die vrouwelijke detective<br />
die voortdurend tijdens drukke misdaadzaken<br />
een vegetarische pizza<br />
met ham en salami bestelde?<br />
Hoewel de oorsprong van de pizza<br />
teruggaat tot eeuwen voor Christus<br />
(Cato schrijft al over platte broden<br />
met olijfolie en kruiden) en in die<br />
tijd in tal van varianten rond de Middellandse<br />
Zee voorkomt, claimen de<br />
Napolitanen de uitvinding. Port Alba<br />
uit 1830 wordt als de eerste pizzeria<br />
in Napels aangemerkt en meesterkok<br />
Raffaele Esposito moet eind 19e<br />
eeuw in Napels de eerste Pizza Margherita<br />
voor koning Umberto I en<br />
zijn vrouw Margherita di Savoia hebben<br />
bedacht; met mozzarella, basilicum<br />
en tomatensaus – de kleuren<br />
van de Italiaanse vlag. En in elk geval<br />
waren de Napolitanen de eerste pizzabakkers<br />
die de combinatie met tomaat<br />
toepasten. In Napels moet je<br />
tegenwoordig ook aan allerlei regels<br />
voldoen wil je het keurmerk Vera<br />
Pizza Napolitana – echte Napolitaanse<br />
pizza – mogen voeren. Pizza<br />
met ananas, banaan, kiwi en worstjes<br />
is er – terecht trouwens – uit den<br />
boze.<br />
Pizza is van oorsprong armeluisvoedsel.<br />
Bloem, water, olie en wat<br />
kruiden waren goedkope ingrediën-<br />
.........................................................<br />
ARGUS<br />
Q-Music geeft vandaag ruimtereis weg<br />
© 2007 - René Leisink<br />
..........................................................<br />
COLOFON<br />
...<br />
Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> is een uitgave van Mountain Media BV<br />
uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteur<br />
Frank Poorthuis artdirector Maarten ten Haaf marketing<br />
Gert Jan Laurman distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel<br />
Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen,<br />
MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen <strong>Pers</strong> Gennep<br />
...<br />
Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> is een onafh ankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240<br />
keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren,<br />
in de horeca en op vele andere locaties.<br />
...<br />
Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden.<br />
Ontvangt u dagelijks <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> en heeft u klachten over de bezorging?<br />
Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden<br />
als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752)<br />
of www.bezorgingdepers.nl.<br />
..............................................................................<br />
Anthony Fokkerweg 61<br />
1059 CP Amsterdam<br />
Tel. 020 - 3460560<br />
Fax. 020 - 3460596<br />
ten. Daarvan was altijd wel iets te vinden.<br />
En simpel gezegd is ’t zo dat als<br />
je het deeg in het water gooit, dan<br />
krijg je pasta. Bak je het in een houtoven<br />
dan heb je pizza. Dat de gebakken<br />
broodbodem in de oudheid als<br />
bord was bedoeld, doet minder terzake<br />
als je maag knort.<br />
E<br />
<br />
<br />
<br />
...........................................................<br />
HET WEER<br />
Vandaag<br />
<strong>De</strong> zon krijgen we vandaag<br />
waarschijnlijk niet te zien<br />
en bovendien valt er geregeld<br />
regen, al zijn er vanmiddag<br />
ook langere droge<br />
perioden. Er waait een matige,<br />
aan zee krachtige en op<br />
de Wadden eerst nog even<br />
harde noordoostelijke wind<br />
(kracht 7). Het wordt 15 tot<br />
17 graden.<br />
redactie@depers.nl<br />
distributie@depers.nl<br />
sales@depers.nl<br />
marketing@depers.nl<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<strong>De</strong> snel-snel-snelsector<br />
Afbakpizza’s zijn beter<br />
<strong>De</strong> bijgeleverde verse rucola meebakken met de pizza is niet echt een succes.<br />
en pizza kost nog steeds vrijwel<br />
niets. Een bemiddelde doch<br />
vrekkige vriend van me weigert<br />
dan ook principieel om pizza te ko-<br />
pen. Hij heeft ooit uitgerekend wat<br />
zo’n ding aan ingrediënten kost en<br />
voelt zich genomen bij elke euro die<br />
hij ervoor neertelt. Niettemin is er<br />
geen gerecht te bedenken dat zo’n<br />
wereldwijde zegetocht heeft gemaakt<br />
als de pizza.<br />
In 1905 opende de Italiaanse<br />
immigrant Gennaro Lombardi in<br />
New York de eerste pizzeria in Amerika.<br />
<strong>De</strong> Amerikanen waren op hun<br />
beurt de uitvinders van de pizzaslices<br />
als fastfood en ontwikkelden het<br />
Morgen<br />
Het blijft overwegend grijs<br />
en regenachtig. <strong>De</strong> wind is<br />
minder sterk dan vandaag,<br />
matig met kracht 3 á 4, en<br />
draait naar west tot noordwest.<br />
Het wordt maximaal<br />
16 graden. Zondag komt de<br />
zon wel af en toe tevoorschijn,<br />
blijft het vrijwel<br />
overal droog en stijgt de<br />
temperatuur tot 18 graden.<br />
............................................................<br />
Extremen van 28 september<br />
hoogste max. temp.: 25,7ºC in 1946<br />
laagste min. temp.: -0,2ºC in 1939<br />
..............................................................................<br />
WEERBERICHT NEDERLAND<br />
27<br />
Coos<br />
Versteeg<br />
............................................................................................................................................<br />
NAGELKNIPPERTJESPOST<br />
fenomeen van pizzakoeriers.<br />
Het kleinste gehucht in Nederland<br />
kent tegenwoordig wel een pizzabezorgdienst,<br />
die vanaf pakweg zeven<br />
euro een dampende doos aan de deur<br />
aflevert. Dikke kans dat in de keuken<br />
van de pizzabakker Turkse of Arabische<br />
muziek klinkt, want de bezorgmarkt<br />
is in belangrijke mate in Turks/<br />
Marokkaanse handen. Je kunt het<br />
soms lezen aan spelfouten in het Italiaans<br />
in hun foldertjes, je merkt het<br />
aan de kaas die ze gebruiken en een<br />
Beste Ad Rutten,<br />
luchthavendirecteur Schiphol,<br />
Ik hoor een snerpend geluid. Het is weer zover.<br />
In de rij bij de bagagecontrole gaat het<br />
piepje van de detectiepoort af. Een potige<br />
beveiliger stapt resoluut op de piepende<br />
persoon af en verzoekt deze op een bepaalde<br />
plaats een dito houding in te nemen. Ha,<br />
daar is de boosdoener. Een Leatherman, een<br />
nagelsc<strong>haar</strong>tje, een Zwitsers zakmes, een<br />
nagelvijl, een mascarabuisje of wat dan ook,<br />
verdwijnt na een ‘dit mag niet’ in een grote<br />
ton.<br />
Een nieuwsgierige blik daarin onthult honderden<br />
vaak niet goedkope gereedschappen.<br />
En een keur aan parfums waarmee je<br />
een dure drogisterij zou kunnen vullen. Allemaal<br />
per ongeluk in de handbagage ach-<br />
enkeling kan ook de verleiding niet<br />
weerstaan om wat kummel tussen de<br />
oregano te strooien. Het merendeel<br />
van de bezorgpizza’s is belabberd<br />
van kwaliteit. Een pizza moet meteen<br />
vanuit de (hout)oven op tafel komen,<br />
maar de pizzakoerier is al snel<br />
twintig minuten onderweg. In de kartonnen<br />
doos en isolatietas trekt het<br />
vocht van tomatenpuree en andere<br />
ingrediënten in de bodem die vervolgens<br />
zo slap wordt als een pannenkoek.<br />
Om dit probleem tegen te gaan,<br />
maken sommigen de bodem dikker.<br />
Dat absorbeert het vocht, maar verhult<br />
niet dat er nogal eens ingrediënten<br />
van inferieure kwaliteit worden<br />
gebruikt.<br />
I<br />
k durf het nauwelijks te bekennen,<br />
maar veelal vind ik in de<br />
tergebleven. Wat gebeurt er met deze artikelen?<br />
Is er een kans dat de eigenaar ze ooit<br />
terugziet? Mijn idee: voorzie in de mogelijkheid<br />
om zakmesjes, parfums en ander<br />
potentieel terrorismegevaarlijke voorwerpen<br />
die per ongeluk in de handbagage zijn<br />
blijven zitten, desgewenst in een envelop<br />
te stoppen en naar je huisadres te sturen.<br />
Zet een automaat neer bij de paspoortcontrole,<br />
waar reizigers tegen betaling enveloppen,<br />
pakketjes en postzegels kunnen<br />
kopen. Pen-aan-een-touwtje erbij, brievenbusopening<br />
en klaar. Zo kan tante post<br />
er ook nog wat aan verdienen. Ik zie alleen<br />
maar winnaars. En u?<br />
Vriendelijke groet,<br />
snel-snel-snel-sector de afbakpiz-<br />
za’s uit de supermarkt beter. Ze zijn er<br />
in talloze soorten, uitvoeringen en<br />
prijsklassen. Van die hele simpele<br />
diepgevroren in folie of karton tot<br />
die quasi-luxe koelkastverse dingen<br />
waar los een zakje ruccola bij wordt<br />
geleverd. Maak je daar een bijpassende<br />
salade van? Strooi het er na het<br />
verhitten los overheen? Weten ze hier<br />
in Italië wel van? In elk geval kreeg ik<br />
het op een feestje een keer meegebakken<br />
in de oven en dat bleek niet echt<br />
een succes. Het klinkt vreselijk, maar<br />
met de Dr. Oetker-pizza’s kan ik nog<br />
het beste leven. Maar eigenlijk zou<br />
het gezegde gewoon moeten luiden:<br />
eerste Napels zien en dáár pizza eten,<br />
dan sterven! 1<br />
Joep Zijp<br />
..........................................................<br />
GRONINGEN Regen 15˚C<br />
AMSTERDAM Buien 16˚C<br />
MAASTRICHT Bewolkt 17˚C<br />
VLISSINGEN Buien 16˚C
28<br />
<br />
<br />
...........................<br />
Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4<br />
RTL 5<br />
17.00<br />
17:00 KRO Kindertijd<br />
17:25 Sesamstraat<br />
17:50 GroenLinks<br />
17:59 EénVandaag<br />
18:00 NOS Journaal<br />
18:20 EénVandaag<br />
18:35 NOS Gesprek minister-president<br />
18:45 NOS Sportjournaal<br />
19:00 Lingo<br />
19:25 <strong>De</strong> dorpsdokter<br />
20.00<br />
20:00 NOS Journaal<br />
20:30 Vermist<br />
21:30 Danny & Jenny de Munk<br />
22.00<br />
22:00 TROS TV Show op reis<br />
23:00 Pauw & Witteman<br />
23:55 NOS Journaal<br />
00:10 Pauw & Witteman<br />
01:10 NOS Journaal<br />
...........................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
RTL 7 SBS 6 Net 5 Veronica<br />
RTL 8<br />
17.00<br />
17:45 Who’s next<br />
18:00 The A-Team<br />
18:55 Law & order<br />
19:50 <strong>De</strong> Pfaff ’s<br />
20.00<br />
20:30 Someone to watch over me<br />
22.00<br />
22:35 RTL Voetbal: Jupiler League<br />
23:35 European Poker Tour Dublin<br />
...........................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
ÉÉN CANVAS BBC 1 BBC 2<br />
BBC World<br />
17.00<br />
17:05 Vrolijk Vlaanderen<br />
17:35 Buren<br />
18:00 Het journaal<br />
18:10 <strong>De</strong> rode loper<br />
18:35 Blokken<br />
19:00 Het journaal<br />
19:40 Man bijt hond<br />
20.00<br />
20:05 Het weer<br />
20:10 Thuis<br />
20:40 <strong>De</strong> provincieshow<br />
22.00<br />
22:00 Primeval<br />
22:45 Studio 1<br />
23:15 Het journaal laat<br />
23:36 KENO-uitslagen<br />
23:37 Euro millions-uitslagen<br />
23:40 Het weer<br />
23:45 Missing<br />
00:30 <strong>De</strong> rode loper<br />
...........................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
.......................................<br />
ARD ZDF Discovery Channel National Geographic Eurosport<br />
17.00<br />
17:00 Tagesschau um fünf<br />
17:15 Brisant<br />
17:47 Tagesschau<br />
17:55 ARD vor acht<br />
19:50 Das Wetter im Ersten<br />
19:55 Börse im Ersten<br />
20.00<br />
20:00 Tagesschau<br />
20:15 Liebe auf den dritten Blick<br />
21:45 Tatort: Stoevers Fall<br />
22.00<br />
23:10 Tagesthemen<br />
23:23 Das Wetter im Ersten<br />
23:25 Meine Schwester und ich<br />
00:55 Nachtmagazin<br />
01:15 Die Spur führt nach Soho<br />
02:55 Tagesschau<br />
17.00<br />
17:00 NOS Journaal<br />
17:10 <strong>De</strong> Wandeling<br />
17:35 <strong>De</strong> jaren ‘50, ‘60 en ‘70<br />
18:20 That’s the question<br />
18:50 Man bijt hond<br />
19:20 Blauw bloed extra<br />
19:50 Ik ben er weer<br />
20.00<br />
20:25 Netwerk<br />
20:50 Per seconde wijzer<br />
21:20 <strong>De</strong> leugen regeert<br />
22.00<br />
22:00 NOS Journaal<br />
22:15 Nova Politiek<br />
23:00 <strong>De</strong> oversteek: Guernsey<br />
00:30 Cinema.nl: Nederlands Film<br />
Festival 2007<br />
17.00<br />
17:05 The fl ying doctors<br />
18:05 Medisch centrum<br />
19:00 Hart van Nederland - Vroege editie<br />
19:25 Shownieuws - Vroege editie<br />
20.00<br />
20:00 Trauma centrum<br />
20:30 So you wannabe a popstar<br />
22.00<br />
22:30 Hart van Nederland - Late editie<br />
22:50 Piets weerbericht<br />
22:55 Shownieuws - Late editie<br />
23:30 Out for justice<br />
17.00<br />
17:05 Doug in het Disney festival<br />
17:30 Zoé Kezako<br />
17:45 Go IV<br />
17:55 Spring<br />
18:05 Karrewiet<br />
18:15 Spring<br />
18:30 W817<br />
18:45 Lockie Leonard<br />
19:10 Girls in love<br />
19:35 Karrewiet<br />
19:45 Space goofs<br />
20.00<br />
20:00 Terzake<br />
20:50 <strong>De</strong> weg naar Mekka<br />
21:35 <strong>De</strong> canvascrack<br />
22.00<br />
22:10 <strong>De</strong>sperate housewives<br />
.......................................<br />
17.00<br />
17:00 heute - Wetter<br />
17:15 hallo deutschland<br />
17:45 Leute heute<br />
18:00 SOKO Kitzbühel<br />
19:00 heute<br />
19:20 Weerbericht<br />
19:25 <strong>De</strong>r Landarzt<br />
20.00<br />
20:15 Siska<br />
21:15 <strong>De</strong>r letzte Zeuge<br />
22.00<br />
22:00 heute-journal<br />
22:27 Weerbericht<br />
22:30 Stoiber geht: <strong>De</strong>r lange Abschied<br />
von der Macht<br />
23:00 Eine große Nachtmusik<br />
00:00 heute nacht<br />
00:10 Veronica Mars<br />
00:50 Lange Nacht der Kleinkunst<br />
04:20 citydreams<br />
17.00<br />
17:00 NOS Jeugdjournaal.nl<br />
17:05 Dokument junior<br />
17:20 AVRO Junior Songfestival 2007:<br />
Report<br />
17:48 AVRO Smartkidz<br />
18:00 SpangaS<br />
18:25 Het Klokhuis<br />
18:45 NOS Jeugdjournaal<br />
19:00 ONM<br />
19:22 NOS Journaal<br />
19:30 <strong>De</strong> wereld draait door<br />
20.00<br />
20:25 Ranking the stars<br />
21:15 <strong>De</strong> Lama’s<br />
22.00<br />
22:00 Tequila<br />
22:30 NOS Sportjournaal<br />
22:55 NOS Journaal<br />
23:10 Missing without a trace<br />
23:55 Draadstaal<br />
00:25 <strong>De</strong> wereld draait door<br />
17.00<br />
17:15 The O.C<br />
18:05 Charmed<br />
19:05 McLeod’s daughters<br />
20.00<br />
20:00 Sex and the city<br />
20:30 Medium<br />
21:30 Lost<br />
22.00<br />
22:30 Training day<br />
00:45 Sex and the city<br />
17.00<br />
17:10 Shaun the sheep<br />
17:30 The Basil Brush show<br />
18:00 Trapped<br />
18:25 Newsround<br />
18:35 Neighbours<br />
19:00 Nieuws en weerbericht<br />
19:30 Regionaal nieuws<br />
20.00<br />
20:00 The One show<br />
20:30 My family<br />
21:00 EastEnders<br />
21:30 After you’ve gone<br />
22.00<br />
22:00 A bucket o’ French and Saunders<br />
22:30 Not going out<br />
23:00 Nieuws, regionaal nieuws en<br />
weerbericht<br />
23:35 Friday night with Jonathan Ross<br />
.......................................<br />
17.00<br />
17:00 Reel wars<br />
17:30 Classic car club: Jag MKII<br />
18:00 5th Gear<br />
18:30 Stunt junkies: Rally car jump<br />
19:00 American chopper: Liberty Bike<br />
20.00<br />
20:00 Mythbusters: Shattering<br />
subwoofer<br />
21:00 Ultimate biker challenge: Sweden<br />
21:30 Mean machines: The transatlantic<br />
challenge: Forwarders<br />
22.00<br />
22:00 American hotrod: ‘40 Ford<br />
23:00 Rides: Chip vs George<br />
00:00 Sex sense: The kiss<br />
00:30 Sex sense: Bi way<br />
01:00 I shouldn’t be alive<br />
17.00<br />
17:00 As the world turns<br />
18:00 RTL Nieuws<br />
18:15 Editie NL<br />
18:35 RTL Boulevard<br />
19:30 RTL Nieuws<br />
19:55 RTL Weer<br />
20.00<br />
20:00 Goede tijden, slechte tijden<br />
20:30 CSI: Miami<br />
21:30 Gillend naar huis<br />
22.00<br />
22:20 4 in het land<br />
22:45 RTL Nieuws<br />
22:55 RTL Weer<br />
23:00 Jouw vrouw, mijn vrouw<br />
23:55 RTL Boulevard<br />
17.00<br />
17:10 Yin Yang Yo<br />
17:35 Kim Possible<br />
18:00 South Park<br />
18:55 The Simpsons<br />
19:50 Brainiac<br />
20.00<br />
20:25 Wegmisbruikers<br />
21:20 <strong>De</strong> grote beurt<br />
22.00<br />
22:00 Best of Top Gear<br />
22:55 Roadrun<br />
23:30 Sexcetera<br />
00:00 Jordan & Peter: Jordan and Peter<br />
laid bare<br />
17.00<br />
17:30 Ready steady cook<br />
18:15 The weakest link<br />
19:00 Eggheads<br />
19:30 Nature’s calendar<br />
20.00<br />
20:00 The gardener’s year<br />
20:30 Meet the history detectives<br />
21:00 How to be a gardener<br />
21:30 Gardeners’ world<br />
22.00<br />
22:00 The story of India<br />
23:00 QI<br />
23:30 Newsnight<br />
00:00 Newsnight review<br />
00:30 Weerbericht<br />
00:35 Mock the week<br />
01:10 The restaurant<br />
02:10 The triple echo<br />
03:40 Star trek: The next generation<br />
.......................................<br />
17.00<br />
17:00 Crocodile chronicles: Calling all<br />
crocs<br />
17:30 Let’s get inventin<br />
18:00 The sea hunters: The wreck of<br />
Arturo Prat’s Esmeralda<br />
19:00 Earth investigated: Birth of the<br />
universe<br />
20.00<br />
20:00 I didn’t know that<br />
20:30 Seconds from disaster: The Kursk<br />
21:30 Rescue emergency: The Brighton<br />
bombing<br />
22.00<br />
22:30 Situation critical: Hollywood<br />
shootout<br />
23:30 I didn’t know that<br />
00:00 The sea hunters: The wreck of<br />
Arturo Prat’s Esmeralda<br />
01:00 Seconds from disaster: The Bali<br />
bombing<br />
TV-Gids<br />
.....................................<br />
17.00<br />
17:40 Jensen!<br />
18:25 The nanny<br />
18:55 PostcodeLoterij: <strong>De</strong>al or no deal<br />
19:25 <strong>De</strong> Gouden Kooi<br />
19:55 Flodder<br />
20.00<br />
20:30 Van Helsing<br />
22.00<br />
22:45 Jensen!<br />
23:30 <strong>De</strong> Gouden Kooi<br />
00:00 PostcodeLoterij: <strong>De</strong>al or no deal<br />
00:30 The king of Queens<br />
.....................................<br />
17.00<br />
17:00 Everybody loves Raymond<br />
17:30 Ally McBeal<br />
18:20 Dr. Phil<br />
19:10 Oprah Winfrey show<br />
20.00<br />
20:00 Een plek onder de zon<br />
20:30 Still breathing<br />
22.00<br />
22:35 As the world turns<br />
23:25 The nanny<br />
23:55 4 in het land<br />
00:20 RTL Nieuws<br />
00:30 RTL Weer<br />
00:35 Een plek onder de zon<br />
.....................................<br />
17.00<br />
17:30 Our world<br />
18:00 World news today<br />
19:30 World business report<br />
19:45 Sport today<br />
20.00<br />
20:00 World news today<br />
21:30 Indian school: Howzat<br />
22.00<br />
22:30 Extra time<br />
23:15 World business report<br />
23:45 Sport today<br />
00:30 Asia today<br />
00:45 World business report<br />
01:30 Extra time<br />
02:30 World business report<br />
03:30 Our world<br />
.....................................<br />
17.00<br />
18:00 Eurogoals weekend<br />
18:30 Tennis<br />
20.00<br />
20:15 Atletiek<br />
21:00 Sterkste man<br />
21:30 Sterkste man<br />
22.00<br />
22:00 Worstelen<br />
23:30 Extreme sports: YOZ<br />
00:00 Eurogoals weekend<br />
00:30 Atletiek
Puzzel met <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> <br />
<br />
ZWEEDS RAADSEL: CRYPTOGRAM<br />
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN<br />
sierlijkheid<br />
opzetje<br />
boom<br />
Turkse<br />
titel<br />
inschrijven<br />
babbelaar<br />
modieus<br />
gekleed<br />
edel<br />
1<br />
MIKADO<br />
In welke volgorde,<br />
van de bovenste<br />
tot de onderste,<br />
zijn de mikadostokjes<br />
vrij op<br />
te pakken?<br />
gewicht<br />
op de<br />
manier<br />
van<br />
SUDOKU <br />
3 2 9 8<br />
5 9 4<br />
7 4 2 3<br />
8 6 7<br />
3 7 6 8<br />
4 6 3 9<br />
5 8 1 2<br />
1 4 8 5<br />
barmhartig<br />
6<br />
aanduiding<br />
deel v.e.<br />
schip<br />
vis<br />
een<br />
7<br />
beetje<br />
erg dom<br />
cassettebandje<br />
5<br />
6 7 3 5<br />
2<br />
verzenmaker<br />
3<br />
vlies op<br />
wijn of<br />
bier<br />
1 2 3 4 5 6 7<br />
uiting v.<br />
aarzeling<br />
aandeelbewijs<br />
muzieknoot<br />
familielid<br />
Uw foto<br />
in de krant?<br />
gemalin<br />
van<br />
Iason<br />
12<br />
16<br />
stad in<br />
Duitsland<br />
maatstaf<br />
3 2 4 7<br />
5 6 9 3<br />
9 1 7 5 3<br />
4 5<br />
2 4<br />
9 2 1 6 8<br />
6 2<br />
6 8 1 7<br />
Naast de lezerscolumn die <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> dagelijks plaatst,<br />
verschijnt op de plek van de IJskast vanaf medio volgende<br />
week de lezersfoto. Wij verzinnen een wekelijks<br />
wisselend thema, u maakt een foto. <strong>De</strong> mooiste<br />
foto’s worden geplaatst.<br />
Het thema van volgende week is: wakker wordende<br />
<strong>Pers</strong>-lezers. Camera op het nachtkastje dus en opsturen<br />
die foto!<br />
mijnfoto@depers.nl<br />
4<br />
1 2 3<br />
3 8 9<br />
4 5<br />
9<br />
HORIZONTAAL: 1. Guitige hijswerktuigen (8); 4. Journalistieke<br />
beloning met de waarde van een tapijt (8); 6. Dat stoeltje is niet<br />
door een vakman gemaakt (4); 8. Leer grootmoeder weer dat<br />
het slecht is (7); 9. Die vis kan erover gaan (4); 10. Dat blad<br />
gaat er niet op vooruit (8); 11. Kussentje in de rug (8).<br />
VERTICAAL: 1. Het muziekgezelschap is van plan om op de<br />
step te komen (6); 2. <strong>De</strong> prijs gaat omlaag door het wegspoelen<br />
van grond (6); 3. Dier voor de constructie van een wagen (7); 5.<br />
<strong>De</strong> intensiteit van een fort (7); 6. In orde maken met borrels<br />
(6); 7. Die ton is op het nippertje aan boord (6).<br />
9<br />
10<br />
29 16 11<br />
17<br />
6<br />
15<br />
16 19 23<br />
8<br />
10<br />
11<br />
8<br />
11<br />
5<br />
7 3<br />
4 9 1 5 6<br />
9 4 7 2<br />
2 1<br />
3 5<br />
2 4 9<br />
8 5<br />
6 1<br />
6 7<br />
......................................................................................................................<br />
29<br />
Cryptogram<br />
3 4 5 2 9 8 1 6 7<br />
HORIZONTAAL:<br />
6 9 7 5 1 3 4 8 2<br />
1. Plaatsje; 4. stoppage; 6. 2 1 8 4 7 6 5 9 3<br />
snik; 8. colbert; 9. nona; 8 5 6 9 2 7 3 1 4<br />
10. staalpil; 11. rekkelijk. 7 3 4 1 6 5 8 2 9<br />
VERTICAAL:<br />
9 2 1 8 3 4 6 7 5<br />
1. Posten; 2. alpaca; 3. 1 8 2 3 5 9 7 4 6<br />
stalles; 5. erezaak; 6. stille; 5 7 9 6 4 1 2 3 8<br />
7. koelak.<br />
4 6 3 7 8 2 9 5 1<br />
Zweeds<br />
-h-a-p-ajaarfeest<br />
-lam-dier<br />
olm-aak-a<br />
-o-arleskwakkelen<br />
-eiser-ko<br />
ked-lento<br />
-nar-neer<br />
JODELEN<br />
Brainsnack<br />
1 blokje. Het aantal zwarte<br />
en paarse blokjes is<br />
gelijk aan het aantal rode<br />
blokjes.<br />
Bij onderstaande kakuro® vormen<br />
de getallen in de zwarte<br />
driehoekjes de som van cijfers<br />
van 1 tot en met 9, die horizontaal<br />
of verticaal in de aangrenzende<br />
vakjes worden ingevuld.<br />
<strong>De</strong> Sumbrero® links is<br />
een drieweg-kakuro® waarbij<br />
de getallen in de driehoekjes<br />
de som vormen van cijfers, die<br />
verticaal of diagonaal in de<br />
aangrenzende witte vakjes<br />
moeten worden ingevuld. <strong>De</strong> 0<br />
doet helemaal niet mee. Per<br />
som mag elk cijfer maar één<br />
keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld:<br />
4=1+3 of 3+1, maar niet<br />
0+4, 4+0 of 2+2.<br />
SUDOKU SUDOKU KAKURO ® <br />
7 6 4 9 1 2 3 8 5<br />
5 1 2 8 3 4 7 6 9<br />
8 3 9 6 7 5 2 1 4<br />
9 4 1 2 5 6 8 7 3<br />
6 5 7 3 8 1 9 4 2<br />
3 2 8 7 4 9 6 5 1<br />
4 7 3 1 2 8 5 9 6<br />
1 8 6 5 9 3 4 2 7<br />
2 9 5 4 6 7 1 3 8<br />
Kakuro ® & Sumbrero ®<br />
SUMBRERO ® Kakuro® van gisteren<br />
3 21 7 15<br />
4 4<br />
9 3<br />
16<br />
16<br />
17<br />
9 8 6 1<br />
7 9 8 9<br />
2<br />
5<br />
4 7 9 3<br />
7 9 2 1<br />
6 8 7 9<br />
Sumbrero® van gisteren<br />
3<br />
3 11<br />
6 2 3 8 9 1 5 7 4<br />
8 4 5 6 2 7 9 3 1<br />
7 9 1 3 5 4 8 2 6<br />
1 5 9 7 8 2 6 4 3<br />
3 8 2 9 4 6 7 1 5<br />
4 7 6 5 1 3 2 9 8<br />
9 1 4 2 6 8 3 5 7<br />
5 6 7 4 3 9 1 8 2<br />
2 3 8 1 7 5 4 6 9<br />
LEZERS<br />
COLUMN mijncolumn@depers.nl<br />
Naaktslak<br />
Esther Kuipers ...<br />
Wanneer je naar mijn grootste angst<br />
zou vragen, zou het even duren voordat<br />
ik uitermate voorzichtig de woorden<br />
‘weet ik niet’ of ‘geen idee’ zou<br />
kunnen stamelen. Het begrip angst<br />
ligt ergens ver achterin mijn hersenen<br />
opgeslagen tussen de allang vergeten<br />
natuur- en scheikundeformules<br />
van drie jaar geleden. Op de vraag<br />
naar mijn grootste afkeer zal ik echter<br />
al na een halve seconde antwoorden<br />
met een gezicht vol afgrijzen.<br />
Naaktslakken. Alleen het woord op<br />
al. Het is een woord met een vieze<br />
nasmaak dat langer dan andere<br />
woorden in je mond blijft hangen. Bij<br />
de minste of geringste regenbui komen<br />
ze te voorschijn. Waar ze van-<br />
daan komen? Geen idee. Soms hele<br />
kolonies die twee aan twee het voetpad<br />
oversteken, en dat allemaal zonder<br />
gêne voor hun naakte lichaam. Eén<br />
met de natuur zullen ze wel gedacht<br />
hebben. Ergens zijn het wel bijzondere<br />
wezens. Het komt regelmatig voor dat<br />
ik op de stoep een overreden naaktslak<br />
zie liggen. Expres, als je het mij vraagt,<br />
maar dat terzijde. Er hoeft maar één<br />
naaktslak zijn overleden soortgenoot<br />
te ontdekken en hij wordt al bedolven<br />
onder een horde andere naaktslakken<br />
die zich te goed doen aan een feestmaal.<br />
Het slachtoffer wordt van top tot<br />
teen opgegeten door zijn vrienden.<br />
Vergelijkbaar met een waardige begrafenis.<br />
<strong>De</strong> andere bezigheden van de<br />
naaktslak doen dit plechtige ritueel<br />
echter behoorlijk teniet. Zo terroriseert<br />
familie slak al een jaar lang het<br />
konijnenhok achterin de tuin, waardoor<br />
ik genoodzaakt ben elke ochtend<br />
1<br />
3<br />
9<br />
8<br />
deze opdringerige wezens op te sporen<br />
en ze vervolgens walgend de tuin<br />
in te smijten. Met een schepje overigens.<br />
Mijn laatste akelige aanvaring<br />
met een naaktslak was enkele weken<br />
terug. Ik geef toe, het was een<br />
onbezonnen actie. Het was laat op de<br />
avond toen ik op blote voeten de tuin<br />
in rende. Het was heerlijk om op dat<br />
tijdstip nog even buiten te zijn, tot ik<br />
plotseling iets glibberigs onder mijn<br />
rechtervoet uit elkaar voelde spatten.<br />
Wel honderd keer heb ik daarna<br />
mijn voeten gewassen. <strong>De</strong> gelegenheid<br />
heb ik aangegrepen om met een<br />
zaklamp vol afkeer naar de fijngestampte<br />
naaktslak te kijken. Een afschuwelijke<br />
aanblik, maar toch. Elke<br />
slak minder is er één zal ik maar zeggen.<br />
En ik geef toe: ik heb nog nooit<br />
zo lekker geslapen als die nacht. 1<br />
8<br />
6<br />
5<br />
2<br />
1<br />
7<br />
8<br />
4<br />
9
30<br />
<br />
<br />
Levon Aronian (24) wordt deze<br />
week in Mexico weliswaar geen<br />
wereldkampioen schaken, maar de<br />
Armeniër is wel hét talent van de<br />
toekomst. Geliefd bij publiek, gehaat<br />
bij sommige tegenstanders.<br />
‘Aronian zegt rustig dat hij in álles<br />
geniaal is.’<br />
Renzo Verwer<br />
MEXICO CITY/AMSTERDAM<br />
...<br />
Jan Timman, Nederlands bekendste<br />
schaker, zag in 1999 al dat een ruwe<br />
diamant tegenover hem zat. Aronian<br />
was nog maar zestien jaar, verloor<br />
zijn partij, maar maakte wel indruk<br />
op Timman. ‘Hij is een interessante<br />
persoonlijkheid, vandaar dat hij ook<br />
zoveel fans heeft onder amateurschakers.<br />
Vaak hebben jonge spelers weinig<br />
te melden. Maar Aronian zegt<br />
rustig in interviews dat hij in alles geniaal<br />
is, terwijl hij op andere momenten<br />
laat weten dat hij alleen met geluk<br />
de wereldtop heeft gehaald.’<br />
Billie Holiday<br />
Levon Aronian is een classicus. Zijn<br />
favoriete schrijver is de Rus Nikolai<br />
Gogol en tot zijn muzikale favorieten<br />
rekent hij Billie Holiday. Hij kijkt<br />
graag films: van Ingmar Bergman en<br />
Alfred Hitchcock tot Andrej Tarkovsky.<br />
Zoals het een schaker betaamt,<br />
<strong>pakt</strong> hij ook die hobby systematisch<br />
aan: hij kijkt álle films van één regisseur<br />
achter elkaar op dvd. Als schaker<br />
staat hij bekend als een allrounder,<br />
Novum<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
<strong>De</strong> selectie van Ajax is gisteren door<br />
trainer Henk ten Cate bestraft met<br />
een looptraining van een uur. Ook<br />
moet de spelersgroep het kaartje van<br />
fans voor de wedstrijd in de volgende<br />
bekerronde betalen.<br />
<strong>De</strong> coach van de Amsterdammers<br />
besloot tot deze maatregelen naar<br />
aanleiding van de beschamende vertoning<br />
van woensdag tegen Kozakken<br />
Boys. In het bekerduel met de<br />
Dagblad<br />
<strong>De</strong> <strong>Pers</strong> elke<br />
dag geheel<br />
gratis op úw<br />
kantoor?<br />
Ga naar<br />
www.depers.nl/opkantoor<br />
en vul uw gegevens in.<br />
want Aronian beheerst eigenlijk álle<br />
facetten van het spel.<br />
Hij zegt over zichzelf dat hij lui is<br />
in zijn voorbereiding op partijen. <strong>De</strong><br />
Nederlandse grootmeester Karel van<br />
der Weide, die hem goed kent, gelooft<br />
daar echter niets van. ‘Dat zegt hij<br />
omdat hij niet te veel prijs wil geven.<br />
Ajax<br />
Spelers moeten kaartje van fans betalen<br />
Brabantse amateurs stelden de Amsterdammers<br />
de 2-1 winst pas veilig<br />
in de verlenging. Alleen de Ajaxsupporters<br />
die dit duel vanuit het bezoekersvak<br />
van Kozakken Boys hebben<br />
gevolgd, hebben recht op een<br />
gratis kaartje voor de volgende ronde.<br />
Direct na het duel in Werkendam<br />
excuseerde Ten Cate zich al voor de<br />
geleverde wanprestatie van zijn pupillen.<br />
Een dag later moesten de Ajacieden<br />
boeten. Na enige tijd leek het<br />
erop dat de exercitie van de voetbal-<br />
Nee, net als alle andere toppers is hij<br />
een prostitué van de database. ‘<br />
Fotografi sch geheugen<br />
‘Ik denk wél dat hij minder tijd aan<br />
schaken besteedt dan bijvoorbeeld<br />
Viswanathan Anand, Andrei Topalov<br />
en Ruslan Ponomariov. Maar Aroni-<br />
lers erop zat, maar dat bleek niet het<br />
geval. ‘Jullie hebben een half uur gelopen’,<br />
beet Ten Cate zijn manschappen<br />
toe. ‘Nu omdraaien en de andere<br />
kant op. In een hoger tempo.’<br />
Alleen doelman Erik Heijblok,<br />
die woensdagavond schuldig was aan<br />
de enige tegentreffer in de bekerwedstrijd,<br />
mocht na enige tijd wandelen.<br />
<strong>De</strong> Noord-Hollander wenste<br />
echter solidair te zijn met zijn teamgenoten.<br />
Pas na een stemverheffing<br />
van zijn trainer hield hij zijn benen<br />
stil. 1<br />
Meld u nu aan en ontvang<br />
een halfjaarabonnement op<br />
National Geographic of Quest.<br />
an is een natuurtalent in de klasse van<br />
Anand. En hij heeft een fotografisch<br />
geheugen: als hij een keer in de voorbereiding<br />
een variant ziet, dan onthoudt<br />
hij hem.’<br />
Aronian gedraagt zich in het circuit,<br />
waar hij in 2004 binnendrong<br />
tot de wereldtop, vol zelfvertrouwen.<br />
.......................................<br />
KORT<br />
111<br />
Davis Cup-team tegen<br />
Letland of Macedonië<br />
Het Nederlandse Davis Cup-team<br />
neemt het in de tweede ronde van de<br />
Europees/Afrikaanse zone op tegen de<br />
winnaar van het duel tussen Letland<br />
en Macedonië. Dat wees de loting gisteren<br />
uit. Oranje speelt in april in beide<br />
gevallen een uitwedstrijd. Letland en<br />
Macedonië kruisen in februari de degens<br />
met elkaar. <strong>De</strong> Letten lijken op<br />
papier de favoriet. <strong>De</strong> Baltische staat<br />
heeft de beschikking over Ernests Gulbis,<br />
de nummer 58 van de wereldranglijst.<br />
<strong>De</strong> winnaar van de tweestrijd<br />
tussen Nederland, dat vorige week<br />
Sport<br />
WK Schaken Levon Aronian geliefd bij fans, gehaat door tegenstanders<br />
‘Hij is een prostitué van de database’<br />
Levon Aronian gedraagt zich in het schaakcircuit vol zelfvertrouwen. REUTERS<br />
Op toernooien is duidelijk dat hij<br />
veel mensen kent en grappig in de<br />
omgang is. Toch wordt zijn karakter<br />
niet door iedereen begrepen. Tegen<br />
Ivan Sokolov, de huidige Nederlandse<br />
nummer een, maakte hij enkele<br />
slecht geplaatste opmerkingen over<br />
hun partij die Sokolov verloor. Hij<br />
meldde dat zijn winst lag in zijn voorbereiding,<br />
niet in zijn goede spel. Het<br />
werd niet op prijs gesteld.<br />
Sokolov: ‘Hij vond het vervelend<br />
dat hij al in de opening won. Maar dat<br />
soort opmerkingen slaat nergens op,<br />
dan moet hij maar een andere opening<br />
spelen.’<br />
‘En toen ik vorig jaar een simultaan<br />
gaf bij Corus, ging hij heel lang<br />
tegenstanders van me helpen. Hij ziet<br />
dat vast als leuke grappen, maar ik<br />
ben er niet zo van gediend. Hij is een<br />
geweldig schaker, maar als persoon:<br />
maf en niet aardig.’<br />
Vooraf gold de Armeniër, na<br />
Anand en Kramnik, als een van de favorieten<br />
voor de wereldtitel in Mexico,<br />
waar zondag de winnaar wordt<br />
gekroond. Die zal hoogstwaarschijnlijk<br />
naar de naam Anand luisteren.<br />
Niettemin lijkt de ervaring van het<br />
WK Aronian te helpen in zijn jacht op<br />
de prestigieuze titel. Timman is echter<br />
voorzichtig met te veel complimenten.<br />
‘Ik vind hem niet zo goed als bijvoorbeeld<br />
Anand. Je ziet wel dat hij<br />
keihard werkt en een frisse kijk op het<br />
spel heeft.’1<br />
Formule 1<br />
Verklaring Alonso zorgt niet voor<br />
sfeerverbetering bij McLaren<br />
Redactie sport<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Wereldkampioen Formule 1 Fernando<br />
Alonso kondigde gisteren aan<br />
geen reden te zien om volgend jaar<br />
bij het team van McLaren te vertrekken.<br />
Vermoedelijk hoopte teambaas<br />
Ron <strong>De</strong>nnis dat de Spanjaard eindelijk<br />
zou verklaren dat hij juist wél zou<br />
verkassen.<br />
<strong>De</strong> twee leven al weken in onmin<br />
met elkaar omdat Alonso, als wereldkampioen,<br />
een voorkeurspositie wil<br />
ten opzichte van zijn teamgenoot Lewis<br />
Hamilton. Sinds de Grand Prix<br />
van Hongarije, begin augustus, hebben<br />
de tweevoudig wereldkampioen<br />
en de Engelsman geen woord meer<br />
met elkaar gewisseld.<br />
Tegenover de sportpers in het Japanse<br />
Fuji, waar zondag de Japanse<br />
Grand Prix verreden zal worden, liet<br />
de McLaren-rijder weten dat het goed<br />
met hem gaat in het kampioenschap<br />
en dat hij daarom blij is.<br />
<strong>De</strong>nnis is niet de enige die Alonso<br />
bij McLaren liever kwijt dan rijk is.<br />
Hamilton kwam al een aantal keer in<br />
aanvaring met de Spanjaard, maar na<br />
de Grand Prix van België plaatste hij<br />
grote vraagtekens bij de agressieve<br />
rijstijl van Alonso. <strong>De</strong> Brit werd daar<br />
door zijn nukkige teamgenoot bijna<br />
van de baan gereden. <strong>De</strong> afgelopen<br />
weken is druk gespeculeerd over een<br />
transfer van Alonso naar zijn oude<br />
team Renault. 1<br />
......................................<br />
Portugal versloeg in een promotie/<br />
degradatieduel, en Letland of Macedonië<br />
plaatst zich voor de play-offs<br />
voor een plaats in de wereldgroep.<br />
111<br />
Timmy Simons verlengt<br />
contract bij PSV<br />
Het contract van Timmy Simons bij<br />
PSV wordt opengebroken en verlengd<br />
tot 2011. <strong>De</strong> Belg wil de laatste<br />
jaren van zijn carrière voor de Eindhovense<br />
club spelen. Zijn huidige<br />
contract loopt aan het eind van het<br />
volgende seizoen af. Simons speelt<br />
vanaf 2005 bij PSV en werd sindsdien<br />
twee keer landskampioen. Eerder<br />
speelde hij voor Club Brugge. Daar<br />
werd hij ook twee keer kampioen.<br />
...............................................................................<br />
Assistent-toeschouwer<br />
Altijd handig, zo’n scheidsrechterscursus. In het bekerduel tussen<br />
Excelsior en VVV viel de assistent-scheidsrechter uit. Een van de<br />
toeschouwers, met diploma, kreeg vervolgens de vlag toebedeeld.
Sport <br />
<br />
Club uit KNVB-beker gezet<br />
Bij PSV niet de eerste<br />
administratieve blunder<br />
PSV is door de KNVB uit het bekertoernooi<br />
gezet na het opstellen van<br />
de geschorste Manuel da Costa<br />
tegen Jong Heerenveen.<br />
Redactie sport<br />
EINDHOVEN<br />
…<br />
Kaiserslautern-PSV 1-0, 0-1 in de return,<br />
8 en 15 maart 2001.<br />
PSV ‘vergat’ Ruud van Nistelrooij, die<br />
lang revalideerde na een zware knieblessure,<br />
en Eric Addo in te schrijven<br />
voor de UEFA Cup. <strong>De</strong> formulieren<br />
waren twee weken te laat opgestuurd.<br />
Addo zat zelfs niet-speelgerechtigd<br />
tegen Parma op de bank, maar viel<br />
niet in. <strong>De</strong> Eindhovenaren poogden<br />
.....................................<br />
..........................................................<br />
Goede actie (1)<br />
Michel Platini steunt scheidsrechters die<br />
wedstrijden stilleggen wegens racistische<br />
spreekkoren op de tribunes.<br />
vergeefs via sporttribunaal CAS alsnog<br />
toestemming om de voetballers<br />
op te stellen af te dwingen.<br />
SHO-Jong PSV 0-1, 9 augustus 2005<br />
Jong PSV wint in de eerste ronde van<br />
de KNVB-beker van SHO uit Oud-Beijerland<br />
door een strafschop. Maar<br />
PSV had per abuis de Australische international<br />
Lindsay Wilson opgesteld.<br />
<strong>De</strong> verdediger was het seizoen<br />
ervoor verhuurd aan Helmond Sport.<br />
Na het duel met de amateurs bleek<br />
dat zijn overschrijving naar PSV<br />
nog niet formeel was afgerond , waardoor<br />
hij nog niet speelgerechtigd was.<br />
SHO mocht door naar de volgende<br />
ronde.<br />
.......................................<br />
PSV-Arsenal 1-0, 1-1 in de return. 20<br />
februari en 7 maart 2007.<br />
Na twee jaar revalideren is John de<br />
Jong eindelijk weer fit. Maar bij de<br />
heropening van de inschrijving voor<br />
de Champions League ziet PSV <strong>De</strong><br />
Jong ‘over het hoofd’, aldus technisch<br />
manager Stan Valckx.<br />
Jong Heerenveen-PSV 0-3, 26 september<br />
2007<br />
Het Friese beloftenelftal treedt aan<br />
met Braziliaans international Afonso<br />
Alves. <strong>De</strong>sondanks wint PSV, maar<br />
nadien blijkt dat verdediger Manuel<br />
da Costa geschorst was na twee gele<br />
kaarten in het vorige bekertoernooi.<br />
<strong>De</strong> KNVB besloot gisteren dat Jong<br />
Heerenveen doormag naar de derde<br />
ronde. PSV-directeur Jan Reker noemt<br />
het voorval ‘een blunder van jewelste’.<br />
‘Ik heb onmiddellijk besloten<br />
om de procedures bij dit soort administratieve<br />
zaken intern drastisch te<br />
wijzigen. Hier is het laatste woord<br />
dus zeker nog niet over gezegd.’ 1<br />
.......................................<br />
............................................................<br />
Goede actie (2)<br />
‘Zij hebben daar groot gelijk in’, vertelde de hoogste<br />
baas van de Europese voetbalbond UEFA. ‘Ze<br />
zullen alle steun van ons krijgen.’<br />
Champions Trophy<br />
Hockeyers kunnen zich nu<br />
opmaken voor duels in Maleisië<br />
Novum<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
<strong>De</strong> Internationale Hockey Federatie<br />
heeft gisteren besloten dat de Champions<br />
Trophy dit jaar in Maleisië<br />
wordt georganiseerd.<br />
Twee weken geleden werd duidelijk<br />
dat Pakistan, waar het toernooi<br />
eigenlijk zou plaatsvinden, niet langer<br />
een optie was. <strong>De</strong> situatie in het<br />
land was te gevaarlijk. Het hockeytoernooi<br />
zal nu van 29 november tot<br />
en met 9 december worden gespeeld<br />
in Kuala Lumpur, de hoofdstad van<br />
Maleisië.<br />
Australië en Spanje hadden eerder<br />
dit jaar laten weten niet naar het door<br />
een reeks zelfmoordaanslagen getrof-<br />
...............................................................................<br />
Zeilster van het jaar 2007<br />
KAMPIOENEN BERKHOUT EN DE<br />
KONING BEIDEN GENOMINEERD<br />
Lobke Berkhout en Marcelien de Koning<br />
zijn genomineerd voor ISAF<br />
Award voor ‘beste zeilster van de wereld<br />
2007’. Het 470-tweetal neemt<br />
het in de verkiezing op tegen Claire Leroy<br />
(Match Race), het Yngling-drietal<br />
Sarah Ayton, Sarah Webb en Pippa<br />
Wilson en de Laser Radial-zeilster Evi<br />
Van Acker. Berkhout en <strong>De</strong> Koning<br />
werden in 2007 onder meer voor de<br />
derde keer op rij wereldkampioen in<br />
de 470-klasse.<br />
...............................................................................<br />
31<br />
fen Pakistan te zullen afreizen. Zij<br />
vonden, gezien de spanningen in het<br />
land, deelname niet verantwoord.<br />
Nederland, Duitsland en Zuid-Korea<br />
hielden nog een slag om de arm.<br />
Omdat het organiserende land automatisch<br />
is geplaatst, is het toernooi<br />
uitgebreid tot acht teams: de zes<br />
teams die al zouden meedoen (Australië,<br />
Duitsland, Zuid-Korea, Nederland,<br />
Pakistan en Spanje), gastland<br />
Maleisië en Groot-Brittannië.<br />
Pakis tan mocht uiteindelijk deelnemen<br />
als compensatie voor het verlies<br />
van de organisatie van het evenement.<br />
<strong>De</strong> Britten werden toegevoegd aan<br />
het deelnemersveld vanwege hun<br />
vijfde plaats op het WK in 2006. 1<br />
IJshockey Coach en recordinternational Berteling viert vijftigste verjaardag met jubileumwedstrijd<br />
Een feestduel voor z’n beste vrienden<br />
IJshockeycoach Ron Berteling van<br />
Amstel Tijgers viert morgen zijn<br />
vijftigste verjaardag met een jubileumwedstrijd.<br />
‘Want mijn beste<br />
vrienden zitten bij het ijshockey.’<br />
Remco Janssen<br />
AMSTELVEEN<br />
...<br />
Eigenlijk was het de bedoeling dat<br />
zijn verjaardagsduel gewoon een<br />
mooie wedstrijd zou worden met wat<br />
oud-spelers van vroeger. Maar, constateert<br />
organisator en feestvarken<br />
Berteling, het duel is inmiddels niet<br />
uit de hand gelopen, maar wel behoorlijk<br />
‘uit zijn jasje gegroeid’.<br />
Al jaren liep de recordinternational<br />
(213 caps) rond met het idee om<br />
op zijn vijftigste verjaardag een jubileumduel<br />
te organiseren. ‘Ik was<br />
vroeger een teamspeler, met veel respect<br />
voor de tegenstander. Ik heb een<br />
lange tijd mijn sport op een hoog niveau<br />
bedreven. Een aantal van de<br />
mensen met wie ik heb samengespeeld<br />
– of tegen heb gespeeld – zie ik<br />
nu nauwelijks meer, terwijl wij wel<br />
een leuke tijd samen hebben gehad.’<br />
Maar ja, nodig één persoon uit, en<br />
je moet ook die ander uitnodigen. En<br />
de volgende speler kon hij ook niet<br />
over het hoofd zien. Uiteindelijk begon<br />
hij drie maanden geleden met<br />
het aanschrijven van zo’n zestig<br />
(oud-)spelers, uit elke stad één, soms<br />
meerdere. Zo’n 45 man verschijnt<br />
morgen op het ijs in de Jaap Edenhal.<br />
Berteling: ‘Als ik ook spelers uit het<br />
KORT<br />
111<br />
Internationals Flier en<br />
Wensink genomineerd<br />
<strong>De</strong> volleybalinternationals Manon<br />
Flier en Caroline Wensink zijn genomineerd<br />
voor de uitverkiezing van<br />
speelster van het jaar in de Nederlandse<br />
competitie. Gisteren werden<br />
beiden met Oranje uitgeschakeld op<br />
het EK in België. Monique Wismeijer<br />
van AMVJ is de derde kandidate. Bij<br />
de mannen zijn Sander Olsthoorn,<br />
Joram Maan (beiden afgelopen seizoen<br />
actief voor Dynamo) en Michael<br />
Olieman (Nesselande) genomineerd.<br />
Avital Selinger, bondscoach van de<br />
vrouwen en coach van Martinus,<br />
Ron Berteling: ‘Als ik ook spelers uit het buitenland had uitgenodigd, had ik er zo honderden gehad.’ CHRISTIAAN KROP<br />
buitenland had uitgenodigd, had ik<br />
er zó honderden gehad.’ <strong>De</strong> invitaties<br />
maakte hij zelf. ‘Ik wil altijd de regie<br />
in eigen handen houden.’<br />
Zijn beste vrienden uit de ijshockeywereld<br />
zegden toe te komen. Zoals<br />
zijn idool Corky de Graauw, nu<br />
maakt kans op de prijs van trainer van<br />
het jaar. Redbad Strikwerda, die met<br />
Dynamo de landstitel won, en Mathias<br />
Eichinger (Longa) zijn ook genomineerd.<br />
<strong>De</strong> Volleybal Awards worden<br />
op 7 oktober uitgereikt bij het volleybalgala<br />
na de duels om de Super Cup.<br />
111<br />
Barcelona enkele weken<br />
zonder Zambrotta<br />
Gianluca Zambrotta is de komende<br />
weken uitgeschakeld door een blessure<br />
aan zijn rechtervoet. Dat bleek<br />
gisteren uit een MRI-scan. <strong>De</strong> 30-jarige<br />
verdediger van FC Barcelona liep de<br />
kwetsuur op tijdens de competitiewedstrijd<br />
tegen Real Zaragoza. <strong>De</strong> Italiaan<br />
kwam in botsing met Ricardo<br />
golfclubeigenaar. ‘Hij is voor mij een<br />
grootheid. Ik heb hem als 14-jarige<br />
pikkie nog zien spelen, later heb ik bij<br />
Amsterdam en in het Nederlands<br />
team met hem mógen samenspelen.’<br />
Ook Jos Bles komt, zijn oud-ploeggenoot<br />
en nog altijd zijn beste vriend.<br />
Oliveira en moest het veld al in de<br />
twintigste minuut verlaten. Door de<br />
blessure mist de international waarschijnlijk<br />
ook de EK-kwalificatiewedstrijd<br />
tegen Georgië op 13 oktober.<br />
111<br />
Springruiter Voorn<br />
opgenomen in A-kader<br />
Bondscoach Rob Ehrens van de Nederlandse<br />
springruiters heeft Vincent<br />
Voorn opgenomen in zijn A-kader. <strong>De</strong><br />
23-jarige Voorn ontwikkelde zich dit<br />
jaar sterk met zijn paard Audi’s Alpapillon-Armanie.<br />
Voorn leverde een<br />
bijdrage aan het goud in de landenwedstrijd<br />
van het Europees Kampioenschap.<br />
Het A-kader bestaat nu uit<br />
Op de site van de Tijgers memoreert<br />
Bles dat hij Berteling ooit zo ‘mager<br />
als een garnaal’ zag binnenkomen bij<br />
Amsterdam. Zat Berteling vier witte<br />
boterhammen met vleeswaar te eten<br />
in de pauze, terwijl een teamgenoot<br />
zijn kunstgebit uitdeed. Trek, maar<br />
ook nervositeit, grapt Bles.<br />
Vrijwilligers verzamelden meer<br />
anekdotes over Berteling en publiceerden<br />
die op de site van de Tijgers.<br />
Op en top een gentleman of ‘een<br />
icoon’, zo omschrijven (oud)-ijshockeyers<br />
hem. ‘Het is mij heel veel<br />
waard om te lezen hoe mijn tegenstanders<br />
over mij denken en dachten:<br />
dat ik een teamspeler ben.’<br />
Na afloop speelt zijn team Amstel<br />
Tijgers in een nieuw gecreëerde supercup<br />
tegen Tilburg Trappers. <strong>De</strong><br />
eenmalige wedstrijd komt in de<br />
plaats van het vorig jaar zo verfoeide<br />
Challenge Cup, waarin eredivisionisten<br />
monsterscores neerzetten tegen<br />
eerstedivisieteams. Het supercupduel<br />
draagt de naam van de coach: de Ron<br />
Berteling Trofee, een cadeautje én<br />
eerbetoon van de ijshockeybond<br />
voor de ultieme teamspeler.<br />
Uiteraard is Berteling vereerd met<br />
de naar hem vernoemde trofee. ‘Maar<br />
ik wil niet uit de hoogte doen. Ik heb<br />
het zo lang volgehouden (hij speelde<br />
vorig jaar nog vier duels in de Challenge<br />
Cup, red.) omdat ik zuinig ben<br />
op mijn lichaam. Met een beetje spelinzicht<br />
en techniek kom je ver.’<br />
Zelf een feestje bouwen voor zijn<br />
vijftigste verjaardag is geen uiting van<br />
egoïsme, betoogt Berteling. Al zijn<br />
(beste) vrienden zitten in het ijshockey.<br />
‘Het ene verhaal dat ik al honderd<br />
keer gehoord heb, wil ik nóg een<br />
keer horen. En dan lach ik net zo hard<br />
als — of nóg harder dan — de eerste<br />
keer dat ik de grap heb gehoord.’ 1<br />
acht ruiters. Berkhout (l) en <strong>De</strong> Koning. HH<br />
Goede actie (3)<br />
Platini ging verder: ‘Voetbal is belangrijk, maar er zijn<br />
ook fundamentele dingen in het leven. Wij zullen<br />
overtreders, indien nodig , hard aanpakken.’
32<br />
<br />
<br />
Beker Stormvogels Telstar vecht voor bestaan<br />
‘Maar er is wél<br />
warm water hier’<br />
In Engeland zou Stormvogels<br />
Telstar liefdevol als cultclub<br />
worden omarmd. In Nederland niet.<br />
Daar klagen voetballers over de<br />
kapotte douches. Gisteren verloor<br />
Stormvogels Telstar voor de beker<br />
van Heracles Almelo: 1-2.<br />
Iwan Tol<br />
VELSEN-ZUID<br />
...<br />
Even voor acht uur op sportpark<br />
Schoonenberg. Supporters van<br />
Stormvogels Telstar zwaaien met<br />
grote, witte vlaggen. <strong>De</strong> dorpsgek<br />
<strong>pakt</strong> zijn gitaar om het gezang van de<br />
‘harde kern’ muzikaal te begeleiden.<br />
‘Josti, josti, jostiband’, reageren de<br />
Heracles-fans.<br />
Op de staantribune achter het doel<br />
is het leeg. Er staan alleen twee auto’s<br />
geparkeerd. Aan de overkant zijn de<br />
houten banken van de hoofdtribune<br />
onbezet. <strong>De</strong> tribune is op slot gedaan;<br />
te gevaarlijk voor de toeschouwers. In<br />
afwachting van een nieuw onderkomen<br />
zitten de fans nu aan de lange<br />
zijde of op de noodtribune. <strong>De</strong> capaciteit<br />
is 2.014, vanavond zitten er<br />
slechts 488 inclusief familie en vrienden<br />
van de spelers.<br />
In de rubriek ‘<strong>Pers</strong>oonlijk’ van<br />
Voetbal International noemen spelers<br />
Stormvogels Telstar steevast de meest<br />
armoedige club uit het betaalde voetbal.<br />
Er wordt geklaagd over kapotte<br />
douches, waar bovendien alleen<br />
maar koud water uit stroomt. ‘Ik lees<br />
die verhalen ook’, zegt Pieter de<br />
Waard, de algemeen directeur. ‘En<br />
eerlijk gezegd: ik kan het me voorstellen.<br />
Maar: het water is warm.’<br />
<strong>De</strong> Waard is de zoon van Jos, die in de<br />
jaren tachtig voorzitter was. Hij bestelt<br />
een koffie in het Paviljoen waar<br />
de sfeer heerst van een bruine kroeg.<br />
‘Waar kom je dat nou nog tegen in het<br />
betaalde voetbal?’, vraagt hij. ‘Het is<br />
kneuterig, maar wel professioneel<br />
kneuterig.’<br />
In tegenstelling tot <strong>De</strong> Waard ergert<br />
Telstar bekendste fan, commentator<br />
Leo Driessen, zich wél aan het<br />
dedain waarmee over zijn club gesproken<br />
wordt. ‘Napraterij’, noemt<br />
hij het. ‘Maar die uitspraken over kapotte<br />
douches zijn voor journalisten<br />
leuker om op te schrijven dan dat<br />
Jong Telstar zich ook voor het bekertoernooi<br />
had weten te plaatsen en<br />
slechts nipt verloor van NAC Breda.'<br />
Stipt om acht uur komen de spelers<br />
te voorschijn vanuit de tunnel<br />
onder de hoofdtribune. <strong>De</strong> speaker<br />
heet de ‘gladiatoren’ welkom. Als na<br />
vijf minuten Stormvogels Telstar op<br />
1-0 komt, is het feest. Maar al snel<br />
blijkt dat Heracles te sterk is voor de<br />
thuisploeg en buigt Everton de stand<br />
om naar 1-2.<br />
<strong>De</strong> Waard steekt nog maar eens<br />
een sigaret op. Met een begroting van<br />
1,7 miljoen is het behelpen, beseft<br />
hij. 'Maar we zijn ervan overtuigd dat<br />
de nieuwe tribune geld gaat genereren.'<br />
Hij hoopt dat dan de succesvolle<br />
tijden van de jaren zeventig zullen<br />
terugkeren toen Telstar nog Eredivisie<br />
speelde. Dat is voorlopig mijlenver<br />
weg. Evenals het winnen van de beker,<br />
want met een 2-1 nederlaag zoeken<br />
de spelers van Telstar de douches<br />
op. Hopelijk doen ze het vanavond<br />
gewoon. 1<br />
Sportpark Schoonenberg, het gammele stadion van Telstar. PROSHOTS<br />
WK Wielrennen<br />
Stef Clement vliegt naar brons én de Spelen<br />
Hij had eigenlijk maar één écht doel toen hij gistermiddag<br />
begon aan zijn 44.9 kilometer lange tijdrit in Stuttgart.<br />
Stef Clement (rechts op de foto) moest en zou bij de eerste<br />
vijftien tijdrijders van de wereld behoren, zodat hij komende<br />
zomer in het olympisch dorp zijn koffers kan uitpakken.<br />
<strong>De</strong> opmerkingen van bondscoach Egon van Kessel,<br />
halverwege het parcours in Stuttgart, verbaasde<br />
hemzelf echter net zoveel als de omstanders. ‘Ik hoorde<br />
constant dat ik tweede lag’, wist Clement na afloop te<br />
<strong>De</strong> Nederlandse volleybalsters zijn<br />
uitgeschakeld op het EK in België<br />
en Luxemburg. Gisteravond ging<br />
Oranje in het beslissende pouleduel<br />
onderuit tegen titelhouder Polen: 1-<br />
3 (22-25, 18-25, 25-22, 21-25).<br />
Geert Jan Hahn<br />
HASSELT/AMSTERDAM<br />
...<br />
Avital Selinger heeft gegokt en verloren.<br />
Al het gehele Europese kampioenschap<br />
wisselde de bondscoach<br />
zijn spelverdeelsters Kim Staelens en<br />
Riëtte Fledderus met elkaar af. Tegen<br />
Polen koos hij voor Staelens. ‘Ik wilde<br />
tegenover de hoofdaanvalster Glinka<br />
een goed en stevig blok hebben’, beargumenteerde<br />
Selinger na afloop.<br />
Dat scenario deed zich niet voor. Mal-<br />
.....................................<br />
KORT<br />
111<br />
AZ laat zich in beker<br />
verrassen door Cambuur<br />
AZ heeft zichzelf gisteravond flink te<br />
kijk laten zetten door te verliezen in<br />
het bekertoernooi van Cambuur Leeuwarden,<br />
1-0. Rachid El Khalifi tekende<br />
namens Cambuur in de 81e minuut<br />
voor de enige treffer. AZ was sterker<br />
maar kwam niet tot scoren, alhoewel<br />
het hier wel kansen voor kreeg. <strong>De</strong><br />
grootste was voor Maarten Martens,<br />
hij schoot echter een strafschop tegen<br />
de paal. Graziano Pellè maakte dit niet<br />
meer op het veld mee. Hij viel na een<br />
kwartier in de eerste helft al uit met<br />
een blessure. Toen het 0-0 bleef, rook<br />
..........................................................<br />
gorzata Glinka, met <strong>haar</strong> 1 meter 90<br />
en 85 kilogram een flinke Poolse<br />
tante, was zelfs niet een klein beetje te<br />
stoppen. Met een verwoestende rechterslagarm<br />
beukte Glinka de ene na<br />
de andere bal op de zaalvloer. Zij<br />
zorgde er bijna persoonlijk voor dat<br />
Servië in plaats van Nederland doorgaat<br />
naar de halve finale.<br />
<strong>De</strong> beslissing van Selinger om<br />
Staelens op te stellen in plaats van<br />
Fledderus <strong>pakt</strong>e ook om een andere<br />
reden ongelukkig uit. Fledderus had<br />
in eerdere wedstrijden tijdens dit<br />
toernooi aangetoond een meerwaarde<br />
voor het team te kunnen hebben,<br />
vooral wegens het rendement van<br />
<strong>haar</strong> service.<br />
<strong>De</strong> belangrijkste taak van een spelverdeelster<br />
is echter nog altijd het ver-<br />
.......................................<br />
Sport<br />
vertellen. Uiteindelijk kroop de Hongaar Laszlo Bodrogi<br />
(links) nog onder zijn tijd, maar de bronzen plak was veel<br />
mooier dan de Nederlander van tevoren had gehoopt.<br />
‘Dit had ik nooit voor mogelijk gehouden.’ Winnaar was<br />
- hoe kan het ook anders - de Zwitserse titelverdediger<br />
Fabian Cancellara (midden). Joost Posthuma, de andere<br />
Nederlandse deelnemer, kende geen gelukkig wereldkampioenschap.<br />
Hij kwam op het spekgladde wegdek<br />
ten val en kon zijn race niet uitrijden. 1 PHOTO NEWS<br />
EK Volleybal Nederland uitgeschakeld na 1-3 nederlaag tegen Polen<br />
Oranje buigt voor flinke tante<br />
Juichen (1)<br />
Flauw. Zes maanden moet de Colombiaanse<br />
voetballer Leider Preciado toekijken vanaf de<br />
tribune. Hij kreeg straf voor het juichen.<br />
Cambuur zijn kans en werd het brutaler,<br />
met de 1-0 winst als resultaat.<br />
111<br />
Geen deelname Di Luca<br />
aan WK Wielrennen<br />
<strong>De</strong> Italiaanse wielrenner Danilo Di<br />
Luca neemt niet deel aan de wereldkampioenschappen<br />
in Stuttgart. Dat is<br />
besloten nadat het Italiaans olympisch<br />
comité CONI had aangekondigd de<br />
Giro-winnaar mogelijk voor vier<br />
maanden te schorsen wegens betrokkenheid<br />
bij een dopingzaak. <strong>De</strong> huidige<br />
leider van de ProTour zou klant zijn<br />
van de in Italië zeer omstreden arts<br />
Carlo Santuccione. Het CONI was al van<br />
plan een onderzoek in te stellen en<br />
kreeg deze week hulp van de wielren-<br />
zorgen van een goede set-up. Daarin<br />
faalde Staelens gisteren, vooral op de<br />
momenten dat de Poolse dames serveerden.<br />
Oranje verloor de eerste set en<br />
stond de tweede set met 12-18 achter<br />
toen Selinger het nog probeerde met<br />
Fledderus, maar het was eigenlijk al<br />
te laat. Nederland kon niet meer in<br />
een ritme komen, terwijl de onewomanshow<br />
van Glinka maar doorging.<br />
<strong>De</strong> derde set werd op strijd nog wel<br />
gewonnen door Oranje, maar na de<br />
vierde set gingen de vlaggen van de<br />
Polen de lucht in. Door het verlies is<br />
Nederland niet alleen plaatsing voor<br />
de halve finale misgelopen, maar ook<br />
‘n extra mogelijkheid om kwalificatie<br />
voor de Olympische Spelen veilig te<br />
stellen. 1<br />
.....................................<br />
unie UCI die resultaten van dopingtests<br />
uit de Ronde van Italië overhandigde.<br />
‘Het is een schande’, aldus<br />
Di Luca in eerste reactie.<br />
111<br />
Beachvolleyballers<br />
beginnen wisselvallig<br />
<strong>De</strong> drie Nederlandse beachvolleybalduo’s<br />
zijn de seizoensafsluiting, in<br />
Brazilië, met wisselend succes begonnen.<br />
<strong>De</strong> Gruijter en Ronnes stunten<br />
door te winnen van de Duitsers<br />
Brink en Dieckmann (21-15 en 24-22)<br />
en van Dugrip/Gagliano uit Frankrijk,<br />
21-17 en 21-8. <strong>De</strong> duo’s Boersma/<br />
Ronnes en Nummerdor/Schuil spelen<br />
na een nederlaag en een winstpartij<br />
in de verliezersronde.<br />
..........................................................<br />
Juichen (2)<br />
Preciado vierde zijn doelpunt op geheel eigen<br />
wijze. Hij rende naar het vak van de<br />
tegenstanders en liet zijn broek zakken.