Met beelden aan de macht. Politieke en sociale conflicten in ...

de nieuwe nationale en plaatselijke liberale leiders de socialist Antoon Spinoy door de prins-regent op 21 augustus
1945 te laten benoemen tot burgemeester.
Socialistische dominantie in wisselende coalities (1946-1977)
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van november 1946 kwamen vrijwel uitsluitend nationale thema’s aan bod: de
collaboratie tijdens de oorlog, het optreden van de koning tijdens de oorlog en de uitwassen van de repressie. De
CVP had de handen vol met het verdedigen van haar kartel van vlak voor de oorlog met het thans verguisde VNV
en Rex-Vlaanderen en van de politici die tijdens de oorlog op post waren gebleven. De CVP werd nipt de grootste
partij, maar haalde net geen absolute meerderheid in de Mechelse gemeenteraad. De liberalen, electoraal slachtoffer
van de tweestrijd tussen katholieken en socialisten, zagen hun politieke macht aanzienlijk verkleinen. De socialisten
vormden een coalitie met de liberalen onder leiding van burgemeester Spinoy. De daarop volgende jaren verdeelde de
koningskwestie de publieke opinie tussen links en rechts. Bij de volksraadpleging van 12 maart 1950 gaf in het
arrondissement Mechelen 69,94% ja-stemmen (voor de terugkeer van Leopold III op de troon) tegen 30,03% neen.
Ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1952 hadden socialisten en liberalen met succes opnieuw zoveel
mogelijk nationale thema’s onder het voetlicht gebracht: de afwikkeling van de Koningskwestie, de repressie en
epuratie, de 24-maanden militaire dienst. De CVP presenteerde in Mechelen een tandem van twee gereputeerde
politici: gewezen minister Alfons Verbist en volksvertegenwoordiger Jos De Saeger, die ook nationaal in de kijker
liepen. Desondanks viel de partij terug op het peil van voor de oorlog. De BSP werd opnieuw de grootste partij. De
socialistisch-liberale coalitie onder Spinoy zette haar beleid verder. Terwijl in de jaren 1920 en 1930 de socialist
Bouchery zijn droom om burgemeester te worden, niet had kunnen waarmaken, was ditmaal de katholiek Verbist de
pechvogel, ditmaal tot groot jolijt van de socialistische karikaturisten. In 1954 vormden de BSP en Liberale partij
ook op nationaal vlak een coalitie, en Spinoy werd van 1954 tot 1958 minister; de liberaal advocaat Jozef Smets
werd waarnemend burgemeester. De liberalen wisten hierdoor hun beperkte electorale waarde te verzilveren. De
Christelijke Vlaamse Volksunie stelde zich bij de parlementsverkiezingen van 1954 als Vlaams-nationale partij voor
het eerst aan de kiezer voor, focuste bijna uitsluitend op de katholieke kiezers en kon rekenen op de steun van het
Boerenfront, maar haalde desondanks een minimale score van 3,3% in het kanton Mechelen.
Na de Tweede Wereldoorlog vormden de socialisten met de liberalen een coalitie in
de Mechelse gemeenteraad, met Antoon Spinoy (BSP) als burgervader. In deze
socialistische prent voor de gemeenteraadsverkiezingen van 12 oktober 1952
staat de onwrikbare politieke reus Spinoy sterk tegen een ambitieuze maar
machteloze dwerg Alfons Verbist (CVP). (Mechelen herleeft! Strijdblad van de
socialistische partij voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1952, © Stadsarchief
Mechelen).
Soirée Lamot – Met beelden aan de macht. Politieke en sociale conflicten in spotprenten en affiches.
9