bijlage 1 bij het raamakkoord

Integraal beheerplan Landschap De Liereman 50
Heidesoorten worden bevoordeeld door lichtrijke omstandigheden. In min of meer open bossen
kunnen ze zich ook handhaven, maar vertonen dan verminderde bloei.
Tijdens de eerste fase van het holoceen (9.500-5.000 v.C.) stijgt de temperatuur en de bosontwikkeling
zet zich door. In de eerste fase, het preboreaal, domineren berk Betula sp. en Grove
den Pinus sylvestris en is het bos een wat dichtere analogie van het allerod. Wat later (boreaal)
volgden hazelaar Corylus sp., eik Quercus sp. en iep Ulmus sp.. Rond 6.500 v.C. (vroegatlanthicum)
komen dan de linde Tilia sp., de esdoorn Acer sp., de els Alnus sp. en de es Fraxinus sp.
Enkel Beuk Fagus sylvatica en Haagbeuk Carpinus betula ontbreken in het bos van het atlanthicum.
In dat atlanticum ontwikkelt zich het ‘gemengde eikenbos’. Dit bos, waarin op de matig vochtige
tot droge bodems eik Quercus sp., linde Tilia sp., berk Betula sp. en iep Ulmus sp. domineerden,
was zonder de minste twijfel een gesloten bos. Voor de droge leemarme zandbodems was eik
Quercus sp. de dominante en linde Tilia sp. de co-dominante soort (Hommel et al, 2003).
Uit pollenspectra blijkt dat heidesoorten in het atlanthicum aanwezig blijven, zij het in zeer beperkte
mate (Bastiaens en Deforce, 2005). Vermoedelijk kwamen heidesoorten vooral voor in
open plekken in het bos. Deze open plekken werden vooral veroorzaakt door bosbranden waaraan
de bossen op droge zandgronden zeer gevoelig waren (Svenning, 2002, Bastiaens en Deforce,
2005). Odgaard (1994) toont een sterke relatie aan tussen het voorkomen van houtskoollaagjes
en het massaal opduiken van Struikhei Calluna vulgaris en Zandblauwtje Jasiona montana
in de pollenspectra aan. De reden van de bosbranden is onduidelijk, maar bewust aangestoken
branden door mesolithische jagers worden zeker niet uitgesloten. Op die manier werd het
leefgebied voor jachtwild en het jachtcomfort verbeterd. Ook het tijdelijk openhouden van die
open plekken door grazers is niet uitgesloten (Svenning, 2002).
Op basis van deze gegevens kunnen we voor het Landschap De Liereman zeer voorzichtig concluderen
dat:
het landschap vermoedelijk een gesloten bos was, maar dat open plekken er minstens tijdelijk
aanwezig geweest zijn;
in die open plekken heidesoorten konden overleven;
de bewezen aanwezigheid van mesolitische en neolitische mensen (zie volgende punt) in het
gebied de kansen van heidesoorten kan verbeterd hebben.
Recent zijn er ook een aantal grondboorstalen uit het deelgebied de Liereman onderzocht op de
aanwezigheid van zaden door Jan Bastiaens (VIOE). De onderzochte zone is een smal en langwerpig
drijftil, waarvan de oorsprong nog niet verklaard is. Het materiaal is niet gedateerd, maar
komt uit diepe lagen (tussen één en drie meter). Volgende genera of soorten zijn aangetroffen: