Arbowijzer "Werken met verven, lakken en beitsen" - FNV Bouw

een stuk meer dan in watergedragen acrylaatverf. Om die reden
mag high solid alkydverf niet binnenshuis worden toegepast.
Aromaatvrije verf?
Er zijn verschillende zogenaamd ‘aromaatvrije verven’ op de markt.
Producenten en leveranciers willen deze producten nogal eens
aanprijzen als veilig en gezond. Maar ook hier gaat het om
oplosmiddelhoudende verven. Alleen bevatten dergelijke verven
geen oplosmiddelen uit de benzeenfamilie, de zogenaamde
aromaten. Bij aanbrengen stinken de verven daardoor minder.
In plaats van aromaten bevatten deze verven een ander soort
oplosmiddel: iso-parafine. Sinds kort geldt voor aromaatvrije
terpentine en isoparaffinen dezelfde gezondheidskundige grenswaarde
als voor aromaatrijke terpentine (20 ppm). Aromaatvrije
verf is dus gewoon oplosmiddelhoudende verf en zeker geen
onschadelijk alternatief. Vanwege het hoge oplosmiddelgehalte is
er een wettelijk verbod op toepassingen binnenshuis.
Behandelen ondergrond
Elke schilder weet het: een goede voorbehandeling van de
ondergrond is de helft van het werk en meer dan de helft
van het resultaat. Verwijderen van oude verflagen en
reinigen van de ondergrond zijn een belangrijk onderdeel
van de voorbehandeling. Ontvetten, afbranden, afföhnen,
afbijten, schuren, slijpen en afbranden zijn de meest
gebruikte technieken.
Verwijderen verflagen
Oude verflagen zijn te verwijderen door afbranden, afbijten,
afföhnen, afsteken, uitsteken, uitfrezen of vlamstralen. De
minste gezondheidsrisico’s zijn verbonden met af- en
uitsteken. Bij de andere technieken is er namelijk altijd
blootstelling aan schadelijke gassen, dampen, stof of
nevels. Het is sterk af te raden om afbijtmiddelen op basis
van dichloormethaan (methyleenchloride) te gebruiken.
Deze zijn extreem vluchtig en zeer schadelijk.
Ontvetten
Voor het ontvetten van ondergronden is terpentine (ook wel
schildersnafta of peut genoemd) nog altijd een populair
product. Vreemd genoeg wordt het ook nog altijd gebruikt
bij watergedragen schilderwerkzaamheden. Terpentine is
een verzamelnaam voor een mengsel van oplosmiddelen
met een kooktraject van 90 tot 160 oC. Terpentine is een
ongezond product:
het is een organisch oplosmiddel waardoor de verwerker
het risico loopt op OPS (zie kader ‘Let op je lijf’).
het ontvet de huid (tenzij oplosmiddeldichte hand -
Oplosmiddelrijke muurverven
Oplosmiddelrijke muurverven worden
in Nederland vrijwel uitsluitend
buiten gebruikt. En dan vooral op
slechte, poederende ondergronden.
Anders dan de ‘gewone’ oplos middel -
houdende bouwverven bevatten ze
géén alkydhars als bindmiddel. Het
bindmiddel is een acrylaat-kunststof.
Het is vergelijkbaar met het bind -
middel in latex muurverven. Het
verschil is, dat het in dit geval is
opgelost in een organisch oplosmiddel.
De verven worden vaak aangeduid
met de merknaam van het bind -
middel: ‘Pliolite’.
schoenen worden gedragen), dat kan tot droogheid en
eczeem leiden. Bovendien kan het via de huid in het
bloed (en vervolgens in de rest van het lichaam) komen.
Een andere populaire ontvetter is ammoniak. Het is een
zeer vluchtige stof die de luchtwegen en ogen sterk kan
irriteren. Door ventilatie van de ruimte is de hinder enigszins
binnen de perken te houden.
Aromaten
Een deel van de in de handel zijnde terpentines bevat
aromatische oplosmiddelen, ook wel aromaten genoemd.
Dat zijn van benzeen afgeleide koolwaterstoffen zoals
tolueen, xyleen en ethylbenzeen. Aromatische terpentines
bestaan voor circa 15 tot 20 % uit dergelijke stoffen die de
typisch ‘aromatische’ geur verspreiden. Aromaten kunnen
ernstige gezondheidsschade veroorzaken, variërend van
aantasting van erfelijk materiaal (mutageen), voortplan -
tings schade (reprotoxisch), tot schade aan hersenen en
zenuwen (neurotoxisch).
Er bestaan ook aromaatarme, en dus geurarme, terpentines.
Dergelijke terpentines bevatten hooguit 5% aromaten. Maar
ook voor deze ontvetters geldt dat ze schadelijk zijn en
ondermeer OPS kunnen veroorzaken.
Alternatieve ontvetter
Er zijn tegenwoordig vele ontvetters in de handel op basis
van water en oppervlakte actieve stoffen (zeep). Deze
ontvetten prima. Door vervolgens met water af te nemen
verdwijnen de zeepresten.
Arbowijzer 20 | Werken met verven, lakken en beitsen | Schone streken | 09220-4