Belangen, belangenstrijd en belangenafweging.pdf - AFA Korsten

A Inleiding
1 Inleiding
Personeelsadvertentie 010901
Gevraagd: actieve beleidsmedewerker met oog voor werkgeversbelangen
Bij het directoraat-generaal Management en Personeelsbeleid zoeken wij voor de
directie Arbeidszaken ten behoeve van het Verbond Sectorwerkgevers Overheid
(VSO) een actieve medewerker. …….
Overheidssturing vatten we hier op als het ondernemen door de overheid van gerichte
pogingen tot beïnvloeding van gewenst gedrag van actores, die zonder die
beïnvloeding niet besluiten tot het gewenste gedrag. Gewenst gedrag kan
bijvoorbeeld zijn het bijdragen aan de vermindering van een milieuprobleem.
Verondersteld wordt dat gedrag van burgers in een bepaalde rol (bijvoorbeeld als
consument, producent, autobezitter, treinreiziger, enz.) en andere actores kan
bijdragen aan het bereiken van doelstellingen van de overheid (Van de Peppel en
Herweijer, 1994: 190).
Tot overheidssturing wordt besloten in een proces van belangenafweging. Het
besluit kan ook impliceren om tot weinig meer te besluiten dan dat
• de belangenafweging in concrete gevallen bij andere overheden wordt gelegd
(decentralisatie),
• of ook bij andere overheden die beleid mee uit voeren (medebewind),
• of bij betrokkenen in een specifiek veld, die zelfsturing plegen.
Het kan gaan om het nalaten van besluiten ten faveure van een beroepsgroep,
branche- of bedrijfstakorganisatie (zelfregulering) of ten faveure van bepaalde
interacties. Denk hierbij aan procedurewetgeving voor gevallen van euthanasie. Dit
laatste wordt wel geschaard onder de vlag van communicatieve wetgeving of
horizontaal bestuur. De belangenafweging kan dus gelegd worden bij bestuurlijke en
vertegenwoordigende organen, maar ook bij anderen.
Hier gaan we in op belangenafweging in beleidsprocessen.
Taak van de politici: belangen afwegen
Vlak voor Kerstmis 2000 publiceren twee Groenlinks Tweede-Kamerleden
Rosenmöller en Halsema in De Volkskrant een artikel onder de titel ‘Is Jorge
Zorreguieta nu welkom of niet?’. Het ging voor niet-insiders om de vader van de
vriendin van kroonprins Willem-Alexander Maxima Zorreguieta, die in de periode
dat in Argentinië een gruwelijke junta heerste staatssecretaris was. Tijdens die
dictatuur werd veel burgers opgepakt en zonder vorm van proces vermoord. Had
Zorreguieta vuile handen? Het antwoord op de eerste vraag was voor de beide
genoemde Kamerleden negatief; daaruit trokken ze de conclusie: de vader van
Maxima was niet welkom in Nederland bij een huwelijk met de koonprins. De
2