Belangen, belangenstrijd en belangenafweging.pdf - AFA Korsten

heeft, dan wel uit dien hoofde de schijn van belangenverstrengeling bestaat. Dat is
op zichzelf geen verkeerde zaak. Maar de implicaties van het brede en vage criterium
dat de Afdeling hier heeft geponeerd zijn voor de praktijk geenszins duidelijk. Het is
daarbij bovendien een complicerende factor dat men in gevallen van twijfel - en die
zullen zich veelvuldig gaan voordoen - een lid bij wie zich een mogelijke
belangenverstrengeling of zelfs de schijn daarvan voordoet, zal gaan bewegen zich
veiligheidshalve van meestemmen te onthouden. 22 Dat geldt voor raadsleden maar
ook voor leden van het college van burgemeester en wethouders. 23 En trouwens
eveneens voor gevallen waarin bestuurlijk door de burgemeester, krachtens delegatie
door anderen dan wel krachtens mandaat door bestuurders of ambtenaren besluiten
worden genomen.
Men moet hierbij voorts bedenken dat er geen ordelijke en snel werkende procedure
is volgens welke op een met voldoende waarborgen omgeven wijze kan worden
vastgesteld hoe betrokkene te handelen heeft.
De Afdeling lijkt tot vernietiging van een besluit alleen over te gaan indien de
invloed van het raadslid dat geen invloed had mogen uitoefenen op de
besluitvorming doorslaggevend is geweest 24 , zoals in het Winsumse (en ook in het
Simpelveldse) geval. Dan luistert het dus heel nauw. Denkbaar is dat er een praktijk
ontstaat waarbij wel wordt gelet op gevallen van mogelijke belangenverstrengeling
maar er slechts meer nadrukkelijk naar gekeken wordt indien de stem van het in
discussie zijnde raadslid de doorslag zou kunnen geven. Dat zijn de gevallen waarin
het erom spant en een stemming zal moeten uitwijzen wat de raad beslist. Bij die
wijze van besluitvorming komt men er pas achter dat de stem van het betrokken
raadslid doorslaggevend is geweest nadat de stemming heeft plaatsgehad en het
besluit genomen is. 25 Dan is er dus niets meer te voorkomen. Een in de praktijk van
de raadsvergaderingen veel gehanteerde methode van besluitvorming komt erop
neer dat na de sluiting van de beraadslagingen geïnventariseerd wordt welke leden
voor of tegen zijn. Nadat is vastgesteld hoe de kaarten liggen wordt geconstateerd
dat het voorstel is aangenomen. De besluitvorming vindt dusdoende niet plaats door
middel van een stemming. In de termen van de artikelen 30 tot en met 32 van de
Gemeentewet heeft dan niemand stemming gevraagd en is het voorstel derhalve op
grond van artikel 32, derde lid, automatisch aangenomen. Bij deze wijze van
besluitvorming kan men formeel gezien dus ook niet zeggen dat de stem van een van
de leden de doorslag heeft gegeven. 26
Overigens moet men zich realiseren dat het in de zaak Winsum ging om deelname
aan een stemming in de gemeenteraad. Artikel 2:4, tweede lid, Awb, betreft echter
22
Voor enige voorbeelden zie prof. mr. D.J. Elzinga, Stemuitsluiting wordt een probleem,
binnenlandsbestuur.nl 27 september 2002, blz. 27.
23
Op de leden van het college is artikel 28 Gemeentewet van overeenkomstige toepassing; zie artikel
58 Gemeentewet.
24
Zo ook de Kroon.
25
Zo ook Elzinga blijkens binnenlandsbestuur.nl 13 september 2002, blz. 9.
26
Uit de uitspraken inzake Simpelveld en Winsum blijkt niet of daar stemming had plaatsgehad.
69