Belangen, belangenstrijd en belangenafweging.pdf - AFA Korsten

dienen het bestuur geen onpartijdigheid op te dringen, zoals ook in deze uitspraak
gebeurt in het kader van de onderbouwing dat ook de schijn van onpartijdigheid
moet worden vermeden.
In verband met het vorenstaande kan worden verwezen naar de recente
verwikkelingen in de gemeente Drimmelen 17 . Een raadslid dat zich sterk beijverd
had om sluiting van het plaatselijke zwembad in het kader van de bezuinigingen te
voorkomen en in dat kader betrokken was bij de oprichting van een stichting, mocht
volgens de burgemeester op grond van de uitspraak-Winsum niet deelnemen aan de
stemming over dit onderwerp in de gemeenteraad. Voor een rechter zou zo’n
engagement betekenen dat hij in een geding over de zaak niet meer zou kunnen
optreden. De opstelling van de burgemeester, die eenzelfde gedragslijn voor het
raadslid wenste, lag in de lijn van de uitspraak-Winsum; het was niet onlogisch dat
hij er deze consequentie uit trok. Het is echter duidelijk dat we dan moeten spreken
van een onrealistische en bedenkelijke inbreuk op het functioneren van de lokale
democratie.
Het is een meer algemeen probleem van de Awb en onder andere van artikel 2:4,
eerste lid, dat het besturen teveel wordt benaderd alsof het rechtspraak is 18 . In
politiek en bestuur is per definitie sprake van vooringenomenheid. Men staat ergens
voor, probeert daarvoor stemmen te krijgen en als dit gelukt is is men gelegitimeerd
en gehouden zijn idealen te vertalen in bestuursdaden. Dat is een politieke wet. De
juridische randvoorwaarden die hierbij in acht moeten worden genomen mogen niet
zover gaan dat zij het besturen deze constitutioneel fundamentele wetmatigheid
ontnemen. Dit laatste doet artikel 2:4, eerste lid, Awb in strikte zin. Voor een verbod
van vooringenomenheid is alleen plaats daar waar het besturen uit pure toepassing
van wettelijke regels bestaat, zonder dat daarbij ruimte voor politieke/beleidsmatige
inkleuring is gelaten.
Awb en Gemeentewet
Een ingrijpend punt in deze uitspraak is de inbreuk die deze maakt op het stelsel van
de Gemeentewet, waarvan artikel 26 Gemeentewet een uitdrukking is. 19
Het was de Afdeling zelf die in 1998 in de zaak Simpelveld nog het fundamentele
recht van het raadslid om deel te nemen aan stemmingen benadrukte, de eis van
objectieve begrenzing van inbreuken daarop baseerde en daaruit de eis van een
strikte uitleg van artikel 28 afleidde, terwijl zij ook wees op praktische problemen die
een ruime uitleg van het begrip vertegenwoordiger voor het functioneren van
17 Zie binnenlandsbestuur.nl 13 september 2002, blz. 9. Zie ook Stemuitsluiting wordt een probleem
van Elzinga in binnenlandsbestuur.nl van 27 september 2002, blz. 39.
18 Dit is mede de achtergrond van de juridiseringsdiscussie.
19 Dit is niet de eerste deuk in de Gemeentewet die de Awb veroorzaakt. Zo leidt het feit dat de Awb
aan het begrip besluit een heel specifieke, van het spraakgebruik afwijkende betekenis heeft gegeven,
ertoe dat de Gemeentewet en de bestuurspraktijk zich bij de gangbare hantering van het besluitbegrip
in allerlei bochten moeten wringen om steeds duidelijk te maken dat niet een Awb-besluit is bedoeld.
Ook bij de overbrenging van de toezichtbepalingen van de Gemeentewet naar de Awb ging men
voorbij aan de eigen betekenis van toezicht in het gemeenterechtelijk kader.
66