Rapport Duurzaam leven aan zee - 'De Nederlandse kust in 2080'

TNO-rapport | 2007-D-R0433/A | 1
Duurzaam leven aan zee: De Nederlandse Kust in 2080
7 Focuspunten voor vervolgonderzoek
7.1 Focus en rol van deze studie
42 / 58
De vier scenario’s in relatie tot de voorziene zeespiegelstijging
Een opmerking vooraf. Deze studie gaat er van uit dat Nederland zich moet gaan voorbereiden
op een zeespiegelstijging. De studie focuste daarbij met name op het veiligheidsaspect van
zeespiegelstijging en minder op andere problemen die kunnen ontstaan zoals verzilting en afvoer
van rivierwater. Hoe het adaptatiebeleid er uit gaat zien zal de komende jaren duidelijk
worden als meer onderzoeksresultaten beschikbaar komen en de ARK-strategie verder wordt
ingevuld. Momenteel werken WL en NMP aan het vervolg op de eerste duurzaamheidverkenning
(2004). Geïnterviewde experts zijn van mening dat bij een zeespiegelstijging van meer
dan 85 cm/eeuw (het maximumscenario waar in het huidige kustbeleid mee rekening wordt
gehouden) verzilting en de rivierafvoer naar zee voor grotere problemen gaan zorgen dan de
veiligheid tegen overstroming vanuit zee.
In alle gevallen, of het nu verzilting, kustveiligheid of wateroverlast (rivieren) betreft, resulteert
een grotere ruimtedruk in laag-Nederland. De adaptatie-opties die in deze studie zijn verkend
zijn relevant voor elk van deze drie mogelijke gevolgen van zeespiegelstijging. ?
Gebruik van de kennisvragen voor vervolgtrajecten
Deze studie is een uitwerking voor Leven-met-water. Het doel van deze studie was een verkenning
van de mogelijke toekomstige inrichting van de kustzone met duurzaamheid en klimaatverandering
als focuspunten, en van kennisvragen die voor die inrichting relevant zijn..
Belangrijke kaders voor deze studie zijn de Duurzaamheidverkenningen van het MNP en het
Adaptatieprogramma Ruimte en Klimaat (ARK). Ook deze trajecten bevinden zich in belangrijke
mate in het stadium van verkenning. Daarom worden niet alle kennisvragen in detail behandeld.
De kennisvragen kunnen gebruikt worden bij het opzetten van onderzoek dat in
ARK-kader en naar aanleiding van de duurzaamheidsverkenningen zal worden uitgevoerd,
bijvoorbeeld onder FES Kennis voor Klimaat.
We zullen dat gericht ondersteunen door de resultaten van deze studie te presenteren binnen
deze trajecten. We geven hieronder wel alvast een aantal thema’s voor toekomstig onderzoek
aan, die naar ons oordeel van belang zijn. Het betreft met name kennisvragen die voor elk van
de uiteenlopende scenario’s relevant zijn.
Veel kennisvragen hadden betrekking op technische onderwerpen. Kennis hierover zal nodig
zijn om transities adequaat te begeleiden. De deelnemers in deze studie concludeerden echter
dat onzekerheid over klimaatverandering geen dominante stuurfactor voor de adaptatie aan
klimaatverandering was. De groep kennisvragen rond economie en maatschappelijke processen
en gedrag lijken voor het maken van strategische keuzes veel belangrijker.
7.2 Thema’s voor vervolgonderzoek
7.2.1 Verdere uitwerking van de scenario’s
De doelstelling van deze studie was om een eerste aanzet te geven voor scenario’s over de Nederlandse
kustzone in 2080. De scenario’s zijn daarom nog geen gedetailleerde uitwerkingen,
maar eerder aanzetten tot. Toch leveren de scenario’s al een aantal frisse inzichten op die vragen
om een verdere uitwerking van de scenario’s. Daarin kunnen de specifieke gevolgen van
een bepaald scenario voor duurzaamheid worden uitgewerkt of kunnen specifieke thema’s