2. Iedereen magazine dec.indd - Ipse de Bruggen

edereen
e e n b i j z o n d e r e u i t g a v e v a n I p s e d e B r u g g e n n r. 4 - d e c e m b e r 2 0 11
Ouderen:
een bijzondere
doelgroep
“Kwaliteit en
respectvolle bejegening
staan centraal”
1

Colofon
‘Iedereen’ is een uitgave voor
alle relaties van Ipse de Bruggen.
Het blad verschijnt vier keer per
jaar. Het volgende nummer komt
eind maart uit.
Teksten
Rob van Es
Theo van Pelt
Overige teksten: afdeling
Marketing & Communicatie
Ipse de Bruggen
Foto’s
Jan Knetsch
Maria Margraf
Theo van Pelt
Tom Pilzecker
Rogier van de Ree,
Camelot Fotografi e
Overige foto’s: afdeling
Marketing & Communicatie
Ipse de Bruggen
Eindredactie
Afdeling Marketing &
Communicatie Ipse de Bruggen
Concept
Wubbe©©, Delft
Vormgeving
Koring Grafi sche Vormgeving
Druk
Artoos
Vragen?
redactie.iedereen@ipsedebruggen.nl
Voorpagina
Op de foto staat
beleidsmedewerker ouderenzorg
dagbesteding Gaby van
Gool, met op de achtergrond
locatiemanagers Tjarda van
Brussel en Nynke Hoitinga.
Op pagina 4 vertellen zij over
het ouderenbeleid van Ipse de
Bruggen.
Disclaimer
Niets uit deze uitgave
mag worden overgenomen,
vermenigvuldigd of
gereproduceerd zonder
schriftelijke toestemming van
Ipse de Bruggen en/of andere
auteursrechthebbenden.
Ipse de Bruggen kan geen
aansprakelijkheid aanvaarden
door onjuistheid en
onvolledigheid van de inhoud
van deze uitgave.
2
650-53520-0911-1258
Wijsheid
komt met de jaren
De term ‘ouderen’ lijkt in de media vaak gelijk te staan aan gevaar.
De toenemende vergrijzing wordt gezien als een bedreiging voor
onze samenleving, als een last en een enorme kostenpost. Ook in
de zorg voor verstandelijk gehandicapten is sprake van vergrijzing.
Door de goede zorg neemt de leeftijd van onze cliënten toe. Helaas
komt ook hier de ouderdom met gebreken. De zorgbehoefte neemt
toe. En dat terwijl het ook nog eens steeds moeilijker wordt om aan
personeel te komen.
Toch brengt de vergrijzing in de zorg niet alleen zorgen met
zich mee. Ouderen met een verstandelijke handicap vormen een
doelgroep waar veel eer aan te behalen is. Zo ligt er een vrijwel
onontgonnen gebied voor wetenschappers en artsen.
De onderzoekers van GOUD zijn in dat gat gedoken. In deze
Iedereen kunt u lezen wat hun eerste resultaten zijn.
En in de zorg zelf? Daar zien we dat een groep medewerkers graag
met ouder wordende cliënten werkt. Ze zetten zich met hart en
ziel in om deze ouderen een comfortabele oude dag te bezorgen.
Iedereen laat in dit decembernummer zowel de praktijk op de
werkvloer zien als het beleid dat daarachter zit. Het toverwoord is
maatwerk; de medewerkers bekijken per individu en per keer wat er
nodig is voor een goede oude dag. Onze ouderen hoeven echt niet
in hun eentje voor de kachel te zitten. Maar als ze daar eens een
dagje zin in hebben, mag het best.
Annemiek de Ruiter
Eindredacteur Iedereen

4
10
18 22
4 Werken met ouderen:
samen op weg
8 Het grote gezin van Zuideinde
411
10 Rust roest niet altijd even snel
15 Vroeg oud?
Niet accepteren maar
voorkómen
16 Kunst en cultuur:
Tweede leven voor
collectebussen
18 Bijzondere berichten
- Boer Bos met pensioen
- Plataan voor
de Bollaarshoeve
- Maria Regina
Scholtenpenning 2011
uitgereikt
16
20
20 Mooi jaar voor de Vrienden van
IpsedeBruggen
21 Column:
Niet helemaal 100
22 Kort en breed:
- Gezonde traktatie
- Maarten Le Clercq interim
voorzitter
- Eerste paal Schakenbosch
8
3

4
W e r k e n m e t o u d e r e n :
Ook bij Ipse de Bruggen worden
cliënten steeds ouder. Het woord
‘ouderen’ roept onwillekeurig het beeld
op van cliënten die veel zorg nodig
hebben of gaan krijgen en uiteindelijk
komen te overlijden. Voor sommigen
niet bepaald een uitdagende doelgroep
om mee te werken. Maar daar is niet
iedereen het mee eens.
Tjarda van Brussel (links), Nynke
Hoitinga en Gaby van Gool (rechts)
met Mijnie Schut, bewoner van
de Paardenmarkt in Delft. Mijnie
kijkt in haar levensboek. In zo’n
boek staat het levensverhaal van
een cliënt. Het levensboek helpt de
cliënt zelf om herinneringen vast
te houden en erover te praten, en
geeft begeleiders en verzorgers
inzicht in de achtergrond van de
oudere. De foto is gemaakt voor
de ‘belevingswand’, een wand die
door de inrichting doet denken
aan vroeger tijden en bewoners
stimuleert om te praten over hun
herinneringen.

s a m e n o p w e g
5

6
Locatiemanagers Tjarda van Brussel,
Nynke Hoitinga en Marian van Klink
en beleidsmedewerker ouderenzorg
dagbesteding Gaby van Gool vinden
dat ouderen een heel uitdagende
doelgroep vormen. Zij zijn allemaal
betrokken bij de zorg voor ouderen
en hebben een aandeel gehad in
het herzien van de visiedocumenten
over het ouderenbeleid van Ipse de
Bruggen. Nynke en Gaby vanuit de
dagbesteding, Tjarda en Marian
vanuit het wonen.
Kwaliteit
Met de visies laat Ipse de Bruggen
zien hoe ze, in alle geledingen van
de organisatie, de begeleiding van
ouderen wil aanpakken. Of het nu
gaat om wonen of dagbesteding,
om Delft of Nieuwveen; de uitgangspunten
zijn overal hetzelfde.
Gaby: “Wij werken vanuit het
holistisch denken. Dit betekent dat
we uitgaan van het psychische, het
lichamelijke en het sociale welzijn
van de cliënt. Tjarda vult aan: “De
oudere is altijd iemand met op de
eerste plaats een eigen specifieke
levensgeschiedenis en op de tweede
plaats een verstandelijke handicap.
Hij of zij krijgt op een op haar of
hem toegespitste wijze begeleiding
en verzorging. Daarbij staan
kwaliteit en een respectvolle
bejegening centraal.”
Kwaliteit is natuurlijk niet iets dat er
opeens is. “Hier moet je met elkaar
aan blijven werken”, vindt Tjarda.
“Wij zijn van mening dat bij het
maken en uitvoeren van visie en
beleid de oudere gebaat is bij een
goede samenwerking tussen de
diverse disciplines van Ipse de
Bruggen. Dagbesteding, wonen,
paramedici en medici die betrokken
zijn bij ouderen: ze kunnen allemaal
vanuit hun eigen rol een belangrijke
bijdrage leveren.”
Nynke: “Als locatiemanager is het
belangrijk dat je dit proces volgt en
voorwaardescheppend bezig bent.
Niet alleen door de medewerkers
mogelijkheden te bieden tot
deskundigheidsbevordering maar
ook door zorg te dragen voor
aanschaf van de benodigde
materialen en de woning of
dagvoorziening op een goede
manier in te richten. Daarnaast
draag je als locatiemanager de visie
uit en bewaak je hem.”
Maatwerk
Ouderen kun je niet als één grote
doelgroep zien. Gaby: “Binnen de
groep ouderen kennen we vitale en
minder- tot niet-vitale ouderen. Als
je het echt goed wilt doen, is het
belangrijk inzicht te krijgen in het
leven van iedere individuele oudere.
Het motto ‘het leven dient vooruit

“Als je het echt goed wilt doen, is het belangrijk inzicht te krijgen
in het leven van iedere individuele oudere.”
geleefd en achterwaarts begrepen
te worden’ sluit hier goed bij aan.
Dit betekent goed luisteren en
kijken naar die cliënt, en de cliënt
echt kennen. Daarbij kan het
werken met een levensboek een
goed hulpmiddel zijn.”
“Verder vinden wij het belangrijk
ook familie en vrienden te begeleiden
bij het leren accepteren van
het proces van ouder worden van
hun dierbare”, legt Tjarda uit.
“Soms gaan ouderen terug in de
tijd, het is belangrijk om hen daarin
te kunnen volgen. Het her- en
erkennen van hun emoties hoort
daarbij. Daar kunnen we de
verwanten bij ondersteunen.”
Het omgaan met ouderen met een
verstandelijke handicap vraagt van
medewerkers flexibiliteit, inlevingsvermogen
en creativiteit. Ze
moeten in staat zijn om buiten de
vaste patronen en eigen kaders te
stappen. Gaby: “Van begeleiding
wordt gevraagd steeds een stapje
vooruit te denken. Je begeleidt een
oudere bij het in stand houden van
vaardigheden maar tegelijkertijd
moet je nadenken over een
Ouder worden: leren omgaan met afnemende vermogens
Bij mensen met een verstandelijke handicap treden over het algemeen
eerder verouderingsverschijnselen op dan bij mensen zonder verstandelijke
handicap. We spreken in dit geval van ‘functioneel ouderen’:
ongeacht hun leeftijd is het proces van ouder worden bij deze mensen al
begonnen. Het ouder worden dwingt vroeg of laat tot het leren leven
met afnemende vermogens: lichamelijk en psychisch kan er sprake zijn
van achteruitgang. Maar de ouderen blijven natuurlijk wel hun wensen en
behoeftes houden.
Typerend voor mensen met een verstandelijke handicap is dat zij hun dag
vaak zelf niet goed kunnen invullen. Ze hebben begeleiding nodig bij het
vinden en uitvoeren van activiteiten die door hen als zinvol worden
ervaren. Die activiteiten moeten worden aangepast aan hun (afnemende)
vermogens. Maar dat laat onverlet dat een optimale kwaliteit van leven
belangrijk blijft.
vangnet voor als een vaardigheid af
gaat nemen. Zodat je hen wel iets
te bieden hebt als het moment
daar is. Samen op weg naar iets
anders waarin de oudere ondanks
de achteruitgang wel zichzelf mag
en kan zijn.” Nynke: “Belangrijk is
dat een oudere cliënt in elke fase
van het ouder worden wel
keuzemogelijkheden blijft houden.
Dat geldt zowel voor keuzes in
huisvesting als keuzes in werk of
dagbesteding en de invulling van
de vrije tijd.”
Wie voor ouderen zorgt, krijgt
natuurlijk ook te maken met de
zorg rond het overlijden. Marian:
“Wij bieden deze zorg zelf, en
doen er alles aan om de laatste
levensfase zo aangenaam mogelijk
te maken. Waar oudere cliënten
vroeger meestal in het ziekenhuis
overleden, verlenen we ze nu in
hun eigen woning palliatieve en
terminale zorg. We zorgen ervoor
dat een oudere op een zo waardig
mogelijke wijze kan overlijden.
Zowel wonen en dagbesteding als
de paramedici en medici vervullen
hierin een belangrijke rol.” Tjarda
vult aan: “Een cliënt wordt bij Ipse
de Bruggen met respect ontvangen
en wij laten hem ook weer op
respectvolle wijze gaan.”
7

8
Mees (links), stagiaire Rowan en Mathilde spelen een spelletje Memory.
H e t ‘ g r o t e g e z i n ’
v a n Z u i d e i n d e 4 1 1
In de woning aan Zuideinde 411 op landgoed Hooge Burch in Zwammerdam is het altijd
gezellig. Hier wonen vooral oudere mensen met een verstandelijke beperking.
Het motto? Niets moet. Persoonlijk begeleidster Chinta van Rossum: “Mensen bepalen
hier hun eigen tempo. Wil je lekker uitslapen? Prima!”

Beer Theo draagt de boodschappen
Mees (65) geniet in woning 411. “Ik werk ‘s ochtends in het
dagactiviteitencentrum. Ik maak nestkastjes voor vogels. Ik heb
vroeger ook met hout gewerkt. ’s Middags ben ik meestal thuis
en ga ik mijn eigen gang. Beetje wandelen, beetje praten,
beetje uitrusten. Ik heb een goed leven hier”, vertelt hij op z’n
slaapkamer. Twee dingen vallen daar op: een lange rij cd’s en
een grote poster van Elvis. “Elvis is mijn held.”
Mathilde (80) wandelt ’s middags met haar rollator even naar
de winkel van de Hooge Burch. Ze heeft net haar zakgeld
gehad. En dan móet er wat gekocht worden. Het wordt een
dikke plak speculaas en een fles cola. Beer Theo die op haar
rollator uit haar boodschappentas steekt, mag de boodschappen
vasthouden.
Hand warm wrijven
Mees en Mathilde zijn goed aanspreekbaar en kunnen hun
eigen gang gaan. Dat geldt niet voor iedereen in woning 411.
Persoonlijk begeleidster Chinta van Rossum: “We hebben ook
mensen die veel hulp nodig hebben. Sommigen zijn dement.
Anderen vragen door een autismestoornis een specifieke
benadering. Maar ook voor hen geldt: niets moet.”
Bewoonster Carolien, die steeds meer last heeft van dementie,
en Chinta wrijven elkaars handen warm. Een glimlach verraadt
dat Carolien dit contact heel prettig vindt. Even later spelen
Ruud, Annelies en Chinta een spelletje dieren-memory.
Annelies vindt het moeilijk. Ze ziet het varkentje op het plaatje
aan voor een hond. Maar ze houdt vol. Ruud speelt stilletjes
mee, maar van de dierenplaatjes die eenmaal omgedraaid zijn
geweest, weet hij met trefzekere precisie te herinneren waar ze
liggen. Ruud wint met gemak. Hij laat met zijn autismestoornis
niet zo snel zien of hij blij is of verdrietig. Maar bij deze
overwinning twinkelen zijn ogen.
‘Ze zijn er niet meer’
De doorgaans oudere bewoners van woning 411 kunnen hier
tot hun overlijden blijven wonen. Aan een muurtje hangen
foto’s van bewoners die er inmiddels niet meer zijn. Kunststof
vlinders om de foto’s heen ontnemen het onderwerp wat
zwaarte. Mees noemt desgevraagd de portretten tussen de
vlinders bij naam. “Ze zijn er niet meer. Erg hè?”
Corry (88) loopt in de woning het liefst een beetje te ‘redderen’.
Met haar schort voor verplaatst ze wasgoed van de ene naar de
andere mand en tegen etenstijd helpt ze mee met het dekken
van de tafel. Ze heeft haar eigen taal ontwikkeld die de
begeleiders inmiddels goed begrijpen. Zegt ze ‘Apu’, dan wil
ze een glaasje melk.
Chinta: “Dit werk kun je wat mij betreft het best vergelijken
met het runnen van een groot gezin.”
Zwart pak met een klein streepje
Mees kuiert die middag met woningassistente Laura en met
Allard in de rolstoel over het terrein. Ze passeren het dorpshuis
waar elk jaar het kerstfeest wordt gevierd. Dat kerstfeest, daar
kijkt iedereen lang van tevoren al naar uit. Ook Mees die begin
november met een begeleider speciaal voor de kerst naar
Alphen aan den Rijn afreisde. “Daar heb ik een zwart pak
gekocht met een klein streepje. Ik wil er goed uitzien met de
kerst. Dan ga ik kip eten.”
Voor de kerstmarkt worden familie en vrijwilligers ingeschakeld.
Chinta: “We zouden nog wel meer vrijwilligers kunnen
gebruiken. We doen wat we kunnen. Maar het lukt ons
bijvoorbeeld niet om elke week met Ruud te gaan zwemmen,
al wil hij dat heel graag.”
Tijd voor een goed verhaal
Rond half zes is het tijd voor de maaltijd. Chinta: “Zelf koken
doen we hier niet. De meeste bewoners kunnen aan dit
onderdeel niet meehelpen. Dus zouden we het zelf moeten
doen. Dat vinden we een beetje zonde van de tijd. Daarom
kiezen we voor verse kant-en-klaar maaltijden. Dan houden we
meer tijd over om aandacht aan de bewoners te schenken.”
Vandaag staan lasagne, rauwkost en vla naar keuze op het
menu. Karel (“Ik heb al 31 jaar een vaste vriendin”, vertelt hij
tussen twee happen door) laat het zich prima smaken. Na het
toetje blijven de mensen nog wat aan tafel kletsen. “Zal ik jullie
nog een verhaal voorlezen?”, vraagt Chinta. Dat wil iedereen
wel, want voor een goed verhaal is niemand te oud.
9

10
V.l.n.r.: Josje Schoufour,
Thessa Hilgenkamp,
Heidi Hermans,
Marieke van Schijndel
en Luc Bastiaanse van
het onderzoeksteam
van GOUD.
E e r s t e u i t s l a g e n G O U D : g e z o n d h e i d s w i n s t
R u s t r o e s t n i e t
V e r l a g i n g I Q - g r e n s r a a k t k w e t s b a r e g r o e p
We eten te ongezond en bewegen te weinig – dat geldt ook voor de meeste ouderen
met een verstandelijke handicap. De onderzoekers van GOUD, het eerste grootschalige
onderzoek naar de gezondheid van die ouderen, hebben dat nu onomstotelijk
aangetoond. Met de uitkomsten van hun onderzoek kunnen we de zorg voor
verstandelijk gehandicapte ouderen verbeteren.

t e b e h a l e n b i j o u d e r e c l i ë n t e n
a l t i j d e v e n s n e l
Ipse de Bruggen, collega-zorgorganisaties
Abrona en Amarant
en de afdelingen bewegingswetenschappen
van de universiteit
van Groningen en geneeskunde
voor verstandelijk gehandicapten
van de universiteit van Rotterdam
begonnen in 2009 met het
wetenschappelijke onderzoek
GOUD: gezond ouder worden met
een verstandelijke beperking.
Onder leiding van hoogleraar
Heleen Evenhuis keken en kijken
zeven onderzoekers naar de
gezondheid van ouderen met een
verstandelijke handicap. Het is de
eerste keer dat deze doelgroep
zo uitvoerig wordt onderzocht.
De zorgorganisaties hopen met
Stemming, angst en cognitief functioneren
Onderzoeker: Heidi Hermans, psycholoog
Onderzocht: het vóórkomen van depressies en angststoornissen
bij ouderen met een verstandelijke handicap
Door: begeleiders, en waar mogelijk de ouderen zelf,
vragen te stellen over stemming, gevoelens, gedrag en
gedachten.
Want: “We vinden nog teveel ‘normaal’ in de verstandelijk
gehandicaptenzorg. We accepteren dat mensen
helemaal overstuur raken, omdat dat nu eenmaal bij ze
hoort. Terwijl ze misschien wel een behandelbare
angststoornis hebben die dat veroorzaakt!”
de resultaten van het onderzoek
beter in te kunnen spelen op de
specifieke behoeften van de nog
altijd groeiende groep ouder
wordende cliënten.
1050 cliënten van 50 jaar en ouder,
uit alle drie de organisaties,
werkten mee aan het onderzoek.
Ze werden gemeten en gewogen,
er werd gekeken naar hun bloeddruk
en botdichtheid en bij veel
van hen namen de onderzoekers
ook bloed af om het suiker-,
eiwit- en cholesterolgehalte te
bepalen. Verder werkten de
ouderen mee aan fitheidstests,
droegen ze een stappenteller en/of
een meetapparaatje dat activiteit
vastlegde en deed een groep mee
aan een speciaal beweegprogramma.
Ook kregen de begeleiders en
waar mogelijk de ouderen zelf
vragenlijsten om in te vullen en een
voedingsdagboek om bij te
houden. “We vroegen nogal wat”,
beseft onderzoeker Marieke van
Schijndel. “We zijn dan ook heel
blij met alle medewerking die we
hebben gehad, van de testafnemers,
de begeleiders en de
ouderen zelf natuurlijk.”
Zee van informatie
Alle vragen, metingen en tests
leverden samen een enorme berg
gegevens op. Data die de vooraf
gestelde onderzoeksvragen
Belangrijkste conclusies:
• verstandelijk gehandicapte ouderen hebben
minder angststoornissen dan ouderen zonder
verstandelijke handicap;
• verstandelijk gehandicapte ouderen hebben meer
depressies dan ouderen zonder verstandelijke handicap;
• depressies onder ouderen met een verstandelijke
handicap treden vaker op bij ouderen die meer zorg
nodig hebben/minder zelfstandig zijn en chronische
ziektes hebben;
• depressies worden vaak niet als zodanig herkend door
begeleiders en dus niet behandeld.
11

12
moesten beantwoorden, maar ook
data die weer nieuwe vragen
opriepen. GOUD zou, globaal
gezegd, kijken naar voeding,
beweging, fitheid en stemming.
In de loop van het onderzoek
kwamen daar nog twee thema’s
bij: slaap en kwetsbaarheid.
Onderzoeker Ellen van Dijk, die
onderzoek doet naar slaapproblemen:
“Voor nieuwe vragen hoeven
we eigenlijk lang niet altijd nieuwe
Lichamelijke activiteit en fitheid
tests te doen. De gegevens die we
al verzameld hebben, vormen een
zee van informatie waar we nog
jaren uit kunnen putten.”
Het duurt natuurlijk wel even voor
zoveel gegevens zijn verzameld,
gesorteerd, verwerkt en geanalyseerd.
Twee van de zes onderzoeken
zijn nu, na vier jaar, in de
afrondende fase. Twee andere
onderzoekers denken nog
Onderzoeker: Thessa Hilgenkamp, bewegingswetenschapper
Onderzocht: de lichamelijke activiteit en fitheid van ouderen met een
verstandelijke handicap
Door: wandelsnelheid, knijpkracht en uithoudingsvermogen te meten,
door de deelnemers een stappenteller te laten gebruiken, door met
praktische oefeningen te kijken naar coördinatie en motoriek.
Want: “Bewegen is noodzaak, net als eten en drinken. We zeggen in de
verstandelijk gehandicaptenzorg veel te snel ‘Ach, ze zijn oud, laat ze maar.’
Wij moeten ervoor zorgen dat deze mensen gezond blijven en daar hoort
bewegen bij.”
Belangrijkste conclusies:
• Twee derde van de ouderen met een verstandelijke handicap haalt de
Nederlandse norm voor dagelijkse minimale hoeveelheid beweging niet.
• Ouderen zonder verstandelijke handicap hebben op hun 80e een
wandelsnelheid van 3,2 kilometer per uur. Ouderen met een verstandelijke
handicap hebben die snelheid al op hun 50e. Ter vergelijking: de
gemiddelde wandelsnelheid van de hele Nederlandse bevolking is tussen
de 4 en 5 kilometer per uur. En hoe sneller je loopt, hoe langer je
gezond blijft.
• De knijpkracht van een verstandelijk gehandicapte oudere van 50 is te
vergelijken met die van een oudere zonder verstandelijke handicap
van 75.
• Uithoudingsvermogen is bij verstandelijk gehandicapte ouderen moeilijk
te testen, de meeste deelnemers herkenden echte lichamelijke inspanning
niet. Ze zijn niet gewend om zo intensief te bewegen dat ze ervan
gaan transpireren en sneller gaan ademen.
ongeveer een jaar nodig te
hebben om hun onderzoek af te
ronden. De thema’s die pas later
aan het onderzoek zijn toegevoegd,
zitten nog in de beginfase.
Kennis vergroten
Onderzoeker Heidi Hermans, die
naar de stemmingen en angsten
van verstandelijk gehandicapte
ouderen keek, heeft haar onderzoek
nagenoeg afgerond en kan al
conclusies trekken. Zo zag zij dat bij
verstandelijk gehandicapte ouderen
beduidend minder angststoornissen
voorkomen dan bij ouderen zónder
verstandelijke handicap. Heidi: “Dat
vind ik niet vreemd, zeker niet voor
verstandelijk gehandicapten die in
een instelling wonen. Begeleiders
doen hun best om bewoners niet in
een situatie te laten komen waarin
ze angstig zijn. Als iemand bang is
in een donker straatje, lopen ze een
volgende keer gewoon een andere
route. Ouderen zonder handicap
hebben die luxe niet altijd. Wat me
wel verbaasde is dat bij ouderen
met een verstandelijke handicap
depressie juist wel vaker voorkomt.
Depressies zijn vaak goed te
behandelen, dus dat zou niet nodig
hoeven zijn. Maar ze worden door
begeleiders lang niet altijd als
zodanig herkend. Daar ligt een
mooie kans; als we de kennis die
er op dat gebied is vergroten,
kunnen we de depressieve ouderen
beter helpen.”
Het vergroten van kennis is ook een
geliefd onderwerp voor onderzoeker
Luc Bastiaanse. Al is zijn onderzoek

Voeding en voedingstoestand
Onderzoekers: Luc Bastiaanse, Arts voor Verstandelijk
Gehandicapten (AVG) en Channa de Winter, AVG
Onderzoeken: voeding en voedingstoestand van ouderen
met een verstandelijke handicap en het vòòrkomen van
risicofactoren op hart- en vaatziekten.
Door: in voedingsdagboeken te laten bijhouden wat en
hoeveel er gegeten en gedronken wordt. Daarnaast is van
de deelnemers de BMI (Body Mass Index, een rekenmaat
voor gewicht in verhouding tot de lengte) berekend en is
onder andere de bloeddruk gemeten. Ook is er door
bloedonderzoek gekeken naar cholesterol-, suiker- en
nog niet ‘af’, ook hij kan al zien dat
er veel te winnen is in opleidingen.
“Samen met collega onderzoeker
Channa de Winter doe ik onderzoek
naar voeding en voedingstoestand
en de gevolgen van een slechte
voedingstoestand”, legt Luc uit.
“Ik heb gezien dat er lang niet altijd
gezond gegeten wordt. Met de
allerbeste bedoelingen wordt in
Slaap en slaapproblemen
woningen vaak eten gemaakt dat
teveel verkeerde vetten en teveel
zouten bevat. Bijvoorbeeld omdat er
vaak met pakjes en zakjes wordt
gekookt. Cliënten en begeleiders
denken dan wellicht dat ze gezond
eten omdat ze zelf een warme
maaltijd maken, maar dat hoeft dus
niet zo te zijn. We zouden de
mensen die verantwoordelijk zijn
Onderzoeker: Ellen van Dijk, arts
Onderzoekt: de slaap van ouderen met een verstandelijke handicap
Door: de verzamelde gegevens uit het onderzoek naar lichamelijke fitheid
en activiteit verder te analyseren. De deelnemers aan dat onderzoek
hebben de zogeheten ‘actiwatch’ gedragen, een apparaatje dat meet
hoeveel en wanneer iemand beweegt. Aan de gegevens van de actiwatch is
ook te zien of iemand ‘echt’ slaapt of ’s nachts juist heel actief is
Want: “Slaap heeft invloed op alles. Als je slecht slaapt voel je je slechter,
ben je minder actief de dag erna en als je lang slecht slaapt krijg je zelfs
gezondheidsklachten. Goed slapen is heel belangrijk.”
Termijn: Ellen hoopt eind volgend jaar het grootste deel van de resultaten
van dit deelonderzoek te presenteren.
eiwitgehalte in het bloed. Door middel van echo-onderzoek
is er ook gekeken naar de botkwaliteit van de ouderen.
Want: “Verstandelijk gehandicapte ouderen, of ze nu op
zichzelf wonen of in een instelling, eten vaak ongezond.
Opmerkelijk is onder andere dat een deel van hen te weinig
eiwitten binnenkrijgt. En eiwit heb je nodig om je spiermassa
in stand te houden. Zeker voor ouderen is dit van
groot belang om bijvoorbeeld hun zelfstandigheid zolang
mogelijk te kunnen behouden.”
Termijn: alle gegevens zijn verzameld; Luc en Channa hopen
half 2013 helemaal klaar te zijn.
voor de voeding beter kunnen
voorlichten. Maar er moet meer
gebeuren. Channa heeft aangetoond
dat bijvoorbeeld obesitas,
dus ernstig overgewicht, bij de
onderzochte ouderen met een
verstandelijke handicap twee keer
zoveel voorkomt als bij ouderen
zonder verstandelijke handicap.
Dat is een groot verschil.”
In beweging blijven
Het onderzoek van Thessa Hilgenkamp
naar lichamelijke activiteit en
fitheid is zelfs confronterend te
noemen. “Ik hoop eind dit jaar mijn
resultaten te presenteren”, vertelt
Thessa. “En ik denk dat die nog wel
wat stof zullen doen opwaaien. Ik
heb bijvoorbeeld gezien dat twee
derde van de door mij onderzochte
ouderen niet aan de Nederlandse
norm voor beweging komt. En dat
zijn de mensen die ik heb kunnen
testen, want ik heb gewerkt met
stappentellers en die reageren alleen
goed bij een bepaalde loopsnelheid.
13

14
Kwetsbaarheid
Onderzoeker: Josje Schoufour, voedingsdeskundige
Onderzoekt: of de kwetsbaarheid van ouderen met een verstandelijke
handicap een goede voorspeller is voor een slechtere gezondheid op latere
leeftijd
Door: de verzamelde gegevens over fitheid, activiteit, slaap/waakritme,
voeding en stemming naast de gezondheidsdossiers van de deelnemende
ouderen te leggen en verbanden te zoeken. Ook gaat Josje de gegevens
vergelijken met die van ouderen zonder verstandelijke handicap.
Want: “Dat ouderen met een verstandelijke handicap eerder oud zijn,
wordt eigenlijk al jaren geaccepteerd als een voldongen feit. Maar als
we kunnen aantonen waarom ze die ouderdomsklachten krijgen,
kunnen we er misschien wat aan doen.”
Termijn: Josje hoopt over drie jaar haar proefschrift af te ronden.
Die loopsnelheid werd door veel
deelnemers aan GOUD niet eens
gehaald! Het zijn natuurlijk
ouderen, die bewegen langzamer.
Dat geldt ook voor ouderen zonder
verstandelijke handicap. Maar zelfs
als je daar rekening mee houdt zijn
het opmerkelijke cijfers. Hoe dat
komt? Het heeft volgens mij te
maken met de kijk op bewegen.
Willen we bewegen zien als een
activiteit of als een noodzakelijk
onderdeel van een goede verzorging?
Is bewegen een extraatje of
hoort het er net als aan kleden en
tandenpoetsen gewoon bij en moet
je het verplichten? Daar zou ik graag
de discussie over aangaan.”
Het is niet dat de verstandelijk
gehandicapte ouderen bewegen
niet leuk vinden. Marieke van
Schijndel onderzocht de effecten
van een bewegingsprogramma
tijdens de dagbesteding van de
ouderen. Marieke: “Ik kan nu nog
niet zeggen wat de gezondheidseffecten
zijn van een dergelijk
programma. Maar ik hoor van de
begeleiders dat veel ouderen het
programma missen en zelf komen
vragen wanneer ze weer zoiets
mogen doen. Dat geldt natuurlijk
niet voor allemaal, maar in het
algemeen hebben ze echt enthousiast
gereageerd.”
Oud met 50
Heel onwetenschappelijk samengevat
lijkt GOUD te gaan bevestigen
wat begeleiders van verstandelijk
gehandicapten al jaren in de praktijk
merken: verstandelijk gehandicapten
beginnen al vanaf hun 50e,
en soms nog eerder, ouderdomsklachten
te krijgen. Ze worden dan
al minder fit, minder sterk en
neerslachtiger en hun praktische
vaardigheden gaan achteruit. Terwijl
datzelfde proces bij de gemiddelde
oudere zonder verstandelijke
handicap pas rond het 70e levensjaar
echt inzet. Natuurlijk zijn er veel
individuele verschillen, en hangt het
ook samen met de soort handicap.
Ouderen met het syndroom van
Down bijvoorbeeld verouderen niet
alleen eerder, maar ook heel anders
dan ouderen zonder handicap.
Maar dat ‘onze’ ouderen eerder oud
lijken, wordt in GOUD bevestigd.
Welke gevolgen dat heeft, gaat
Josje Schoufour onderzoeken. Zij
kijkt met alle gegevens van GOUD
in de hand naar de kwetsbaarheid
van ouderen met een verstandelijke
handicap. Kwetsbaarheid is een
begrip dat op verschillende
manieren wordt gebruikt. Josje kijkt
naar de opeenstapeling van grote
en kleine gezondheidsproblemen bij
de onderzoeksgroep. Dat kunnen
sociale, psychologische en lichamelijke
problemen zijn. “Normaal
gesproken voorspelt een grotere
kwetsbaarheid ook een slechtere
gezondheid op latere leeftijd.
Bij ouderen zonder verstandelijke
beperking zien we dat ouderen die
kwetsbaarder zijn bijvoorbeeld ook
vaker chronische ziektes krijgen.
Maar bij deze doelgroep is dat nog
nooit gemeten. Dat gaan wij nu
doen, aan de hand van de gegevens
die al in GOUD zijn verzameld en de
gezondheidsdossiers van de
deelnemers. Als blijkt dat ook bij
deze groep de kwetsbaarheid een
goede voorspeller is, kunnen we
gezondheidsrisico’s in de toekomst
eerder herkennen. En er hopelijk
ook iets aan doen.”

Gezondheidsbevorderend dagprogramma
Onderzoeker: Marieke van Schijndel-Speet,
gezondheidswetenschapper
Onderzoekt: of ouderen met een lichte of matige
B o l l a a r s h o e v e
V r o e g o u d ?
N i e t
a c c e p t e r e n ,
m a a r
v o o r k ó m e n !
i n g e b r u i k
e n i n b e d r i j f
verstandelijke beperking te motiveren zijn voor regel-
matige activiteit op de dagbesteding zodanig dat de
fitheid en de gezondheid van de deelnemers verbetert.
Door: een groep deelnemers aan het onderzoek GOUD
een programma aan te bieden waarbij ze drie keer per
week op een leuke maar wel wetenschappelijk onderbouwde
manier aan beweging doen tijdens de dagbesteding.
Deelnemers aan Mariekes onderzoek kregen ook
een educatief programma aangeboden waarin ze leren
over hun lichaam en het belang van bewegen. Marieke
onderzoekt ook een groep die niet aan het dagprogramma
meedoet. Ze vergelijkt deze groep met deelnemers
aan het programma zodat ze de meerwaarde van het
volgen van het programma kan laten zien. Marieke
onderzoekt niet alleen de effecten van het programma
maar kijkt ook naar de uitvoerbaarheid ervan.
Want: “Het hoeft echt geen topsport te zijn, bewegen
kan op alle niveaus en alle manieren. En de meeste
deelnemers vonden het hartstikke leuk.”
Termijn: Alle gegevens zijn verzameld; Marieke denkt nog
ruim een jaar nodig te hebben om haar onderzoek af te
ronden. Op dit moment worden ervaringen met het
programma verwerkt, zodat over een jaar ook andere
dagcentra het programma kunnen gaan gebruiken.
De GOUD-studie, in het hoofd van velen alweer vervangen
door andere aandacht vragende kwesties en bezigheden.
Waarom investeren in zo’n grote studie? We leveren zorgvuldige,
professionele, multidisciplinare zorg, wat valt er nog te
verbeteren? Toch wilden de bestuurders van drie grote
zorgorganisaties weten of er geen verborgen gezondheidsproblematiek
was in de groeiende groep van oudere cliënten.
Waar ze meer aandacht aan zouden moeten besteden.
Dat betekende: een grote groep cliënten uitnodigen. Ze echt
goed onderzoeken, niet alleen in dossiers kijken of woonbegeleiders
bevragen, zoals in de research tot nu toe gebeurde.
En: nieuwe diagnostiek gebruiken, die in huisartspraktijken en
ziekenhuizen ook niet standaard aanwezig is.
We besloten om het onderzoek op te zetten vanuit het
perspectief van preventie: voeding, gewicht, beweging, fitheid,
stemming en angst. En van daaruit ook naar beperking en ziekte
te kijken. De resultaten zijn verbluffend en ook internatio naal
nog niet in die mate gevonden. Ongunstige uitkomsten zijn voor
een deel het gevolg van de beperkingen en aandoeningen die
deze mensen hebben, soms al sinds vroeger. Daarnaast speelt
duidelijk een ongezonde leefstijl een rol.
Op beide gebieden valt winst te behalen. Maar dat is niet
zomaar even hup te veranderen. Zeker niet met de tijdsdruk
waar veel medewerkers tegenwoordig onder staan. Het GOUD
consortium gaat daarom de handen ineenslaan en het jaar
2012 besteden om een goede aanpak voor te bereiden.
Hartelijke groeten vanuit Rotterdam
Heleen Evenhuis
15

16
Tw e e d e l e v e n
v o o r c o l l e c t e b u s

K u n s t e n c u l t u u r
Iedereen kent ze wel, de collectebussen van allerlei goede doelen. Wie gooit er niet regelmatig munten of
briefjes in? Ook collectebussen hebben niet het eeuwige leven. Ze slijten of worden vervangen door een nieuw
ontwerp. Fonds Verstandelijk Gehandicapten stelde haar afgedankte bussen ter beschikking voor de kunst.
Rik de Bruijn van het Atelier van De Boei in Vlaardingen maakt er de mooiste kunstobjecten van.
Sinds Rik van school af kwam, is hij aan het werk bij De Boei.
Hij vertelt veel en graag. Collega’s vragen soms of hij het
woordenboek ingeslikt heeft. Rik heeft vele interesses zoals het
sterrenstelsel en spelen in het theater. Dat spelen heeft hij in
het verleden ook met veel plezier gedaan bij theatergroep de
Ruimte in Delft. “Er werden grote voorstellingen gespeeld met
veel publiek. Voor de karakters mocht ik veel zelf bepalen”,
zegt Rik die bij zijn ouders in Vlaardingen woont. Dat zelf
bepalen doet hij ook graag bij het boodschappen doen. Voor
De Boei doet Rik regelmatig boodschappen voor de kantine.
Eind augustus nam hij van zijn eigen geld al pepernoten mee,
om uit te delen op de groep. “Dat vind ik nou leuk. Maar ik
houd ook heel goed alle aanbiedingen in de gaten hoor!”
Mythologische wezens
Rik is helemaal in zijn element bij het Atelier van De Boei.
Door met verschillende arbeidsvormen binnen Ipse de Bruggen
kennis te maken, werd duidelijk dat kunst het beste in hem
naar boven haalt voor zijn ontwikkeling. “Ik bedenk alles zelf.
Voor mij is het een uitdaging om net zo lang te broeden op een
ontwerp totdat het perfect is”, vertelt Rik. Hij is helemaal in de
ban van de mythologische wezens. Voor veel van zijn kunstobjecten
gebruikt hij de afbeeldingen van deze wezens en het
liefst in series. “Ik ben erg kritisch en anderen worden daar wel
eens onrustig van. Voor de collectebus gebruik ik het ontwerp
van de feniks. Deze heb ik net als de draak, Pegagus en de
griffioen ook al eens op doek geschilderd.”
Glinsters en glitters
Voordat Rik de collectebus gaat beschilderen wordt deze
eerst door collega’s voorbehandeld.
Het ontwerp van de feniks wordt op papier verkleind en
vervolgens met carbon op de collectebus geplaatst. Daarna
kan hij zich uitleven. Riks werk is vaak in metallic kleuren en
voorzien van glinsters en glitters. “Op de collectebus gebruik ik
als oog voor de feniks een zirkonia, een synthetische diamant.
Die krijg ik van een juwelier. Als laatste gaat een laag ‘glow in
the dark’ verf op de bus. Hierdoor geeft de afbeelding licht in
het donker en dat vind ik zelf heel mooi.” Vol trots laat Rik in
een donkere ruimte zien hoe de bus oplicht.
Brug naar werk
Rik heeft bij Ipse de Bruggen de training ‘Brug naar Werk’
gevolgd. Deze training heeft hij afgelopen april succesvol
afgerond met een diploma. Het heeft hem geleerd om steviger
in zijn werk te staan. Het ging over werkhouding, hoe hij goed
voor zichzelf kan zorgen en voor zichzelf op kan komen. Dat is
hem allemaal goed gelukt. Als hij zijn creativiteit maar optimaal
kan gebruiken, zit hij goed in zijn vel!
Verschillende ateliers van Ipse de Bruggen hebben de bussen
ontvangen om te beschilderen. De collectebussen zullen tijdens
een gezamenlijke tentoonstelling gepresenteerd en te koop
aangeboden worden. Houd www.ipsedebruggen.nl in de gaten
voor de plaats en data.
17

18
S t r o b o e r
L e e n B o s
m e t p e n s i o e n
Het is in Nieuwveen al tientallen
jaren een vertrouwd beeld: Leen
Bos (69) die met zijn vorkheftruck
en daarop een enorme baal stro
over de A.H. Kooistrastraat rijdt,
op weg naar de kinderboerderij van
landgoed Ursula. Binnenkort brengt
hij zijn laatste baal. Leen gaat met
pensioen; hij verkoopt zijn schuren
en daarmee de opslagplaats voor
het stro.
Leen werd geboren in de boerderij
die nu op het landgoed staat en
dienst doet als kinderopvang.
Vroeger waren zijn ouders buren
van Huize Ursula, een huis voor
verstandelijk gehandicapten. Leen:
“Mijn ouders waren erg sociaal en
deden allerlei klusjes voor Huize
Ursula. Sommige bewoners
kwamen bij ons over de vloer. In die
tijd was dat bijzonder, maar ik was
niet anders gewend.”
In 1967 trouwde Leen met Anke
(66) en samen verhuisden zij naar
een boerderij in de buurt. Anke was
boerendochter uit Alphen en moest
even wennen aan de bewoners van
Ursula. Anke: “Vlak voor we
trouwden maakte ik de huiskamer
schoon en stond er ineens een man
met zijn neus tegen het raam van
de woonkamer gedrukt. Ik schrok
ervan, maar hoorde later van Leen
dat hij geen vlieg kwaad deed.
Na deze confrontatie was ik snel
gewend aan mijn nieuwe buren”.
Ook na het trouwen bleef Leen
helpen bij Ursula: “Op een gegeven
moment kregen ze daar wat
paarden, Fjorden. Ze vroegen me of
ik aan stro kon komen. Ik had als
akkerbouwer veel contacten en wist
wel wat te regelen. En toen kwamen
er steeds meer dieren, het werd een
echte kinderboerderij. De balen
werden groter, maar ik kon ze
makkelijk kwijt in mijn schuur”.
Anke en Leen gaan genieten van
het pensioen. “We hebben al heel
wat van de wereld gezien, van
Afrika tot aan Spitsbergen. Toch zijn
we altijd weer blij als we terug zijn
in Nieuwveen. Het is een fijn dorp
en er is genoeg te beleven”.
Leen zegt zeker af en toe nog eens
langs te gaan bij Ipse de Bruggen.
Ook blijft hij beschikbaar voor
hand- en spandiensten. Net als zijn
ouders destijds.

P l a t a a n v o o r D e B o l l a a r s h o e v e
Met het planten van een plataan werd
eind november De Bollaarshoeve in
Oostvoorne officieel geopend.
Burgemeester Peter de Jong van de
gemeente Westvoorne (waar Oostvoorne
deel van uitmaakt) zorgde
samen met betrokken medewerkers
De Maria Regina Scholtenpenning en het bijbehorende
prijzengeld zijn dit jaar uitgereikt aan Irene Zandbergen, Marit
van Dorp, Myream van Hinte en Nelleke van Rossum. De Maria
Regina Scholtenpenning is bedoeld voor de maker(s) van een
scriptie die op een inspirerende wijze een bijdrage levert aan de
zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Er worden
jaarlijks twee inzendingen bekroond; een in de categorie MBO
en een in de categorie HBO. Bij de penning hoort een geldprijs
van 500 euro per winnende scriptie.
MBO-winnaar
Irene Zandbergen en Marit van Dorp van het ID-college in
Alphen aan den Rijn kregen de MBO-prijs uitgereikt door
professor Eduard Kimman. Voor hun scriptie ‘Macht’ hebben
van Ipse de Bruggen, Laurens en
woningcorporatie Maasdelta dat de
boom stevig in de grond staat.
De Bollaarshoeve is een uniek woonwerk-
en leefconcept dat gerealiseerd
is in een historische boerderij bij de
zij onderzocht hoe er om wordt gegaan met macht binnen
de zorg. Zorgvragers zijn niet altijd bij machte om de regie op
hun eigen leven te houden. Dan is het belangrijk dat je als
zorgverlener niet de keuzes maakt die jij zelf zou maken, maar
de keuzes maakt die goed zijn voor de zorgvrager.
HBO-winnaar
Brielse Maas. In De Bollaarshoeve
wonen 24 licht dementerende ouderen
(via Laurens) en 8 ouderen met een
verstandelijke handicap (via Ipse de
Bruggen). Ook is er een bakkerij en een
Gasterij, waar cliënten van Ipse de
Bruggen werken.
M a r i a R e g i n a S c h o l t e n p e n n i n g u i t g e r e i k t
De prijs voor de winnende HBO-scriptie werd door professor
Ferry Breedveld uitgereikt aan Myream van Hinte en Nelleke
van Rossum van de Hanzehogeschool in Groningen.
In hun scriptie tonen zij aan dat zowel het uithoudingsvermogen
als de balans van mensen met een verstandelijke
handicap kan verbeteren door deelname aan een speciaal
fitnessprogramma.
Foto: Maria Margraf
19

20
2 0 1 1 : e e n g u l j a a r
www.vriendenvanipsedebruggen.nl
Ook dit jaar werden de
cliënten van Ipse de Bruggen
verwend door vrijwilligers en
sponsors. Een greep uit de
vele mooie acties en donaties
van 2011.
Eén van de mooiste projecten het
afgelopen jaar is het nieuw
aangelegde vijverbospad op
landgoed Ursula. De wens leefde al
vele jaren onder de cliënten en
begeleiders. Met de komst van het
verrijdbare huifbed kwam de wens
voor een verkeersluwe route
dichterbij. Met hulp van een aantal
supervrijwilligers, sponsors en
bedrijven die belangeloos hun
machinepark beschikbaar stelden
was het afgelopen mei eindelijk
zover en werd het vijverbospad
realiteit. Nu ligt er een prachtig pad
om met het huifbed ongestoord
een rit door het bos te maken. Maar
ook voor wandelaars, fietsers en
skaters is het vijverbospad een
mooie route om vanaf het voetbalveld
naar de Vlindertuin te gaan.
Actie Pepernoot
Voor onze jongeren zijn er dit jaar
veel bijdragen gedaan door onder
andere het Nationaal Fonds
Kinderhulp, het Jeugdsportfonds en
het Jeugdvakantieloket. De kinderen
en jongeren kregen een bijdrage
voor een vakantie, sport of kleding.
Actie Pepernoot, waarbij de
kinderen een bon kregen om een
sinterklaascadeau te kopen, was
een mooie afsluiter van het jaar!
De aangepaste rolstoelbus voor de
bewoners in Maasland is ook
gerealiseerd. De bus wordt gebruikt
voor vakanties, dagjes uit en de
wekelijkse activiteiten, zoals disco,
sporten en muziek. Een grote
behoefte van de bewoners. De bus
is gefinancierd door Fonds Schiedam
Vlaardingen e.o., Fonds Nuts Ohra
en Vrienden van Ipse de Bruggen.
Lekker bewegen
Veel wensen voor onze cliënten
hebben te maken met bewegen,
zowel binnen als buiten. Diverse
motomeds, side-by-side fietsen,
elektrische rolstoelfietsen, tandems,
gewone fietsen en lidmaatschappen
voor sportverenigingen zijn
gerealiseerd. Ook zijn her en der
extra schommels en andere
speeltoestellen geplaatst.
Regelmatig komen medewerkers
van bedrijven een dag de handen
uit de mouwen steken. De jaarlijkse
werkdag met de leden van de
Rotary Waddinxveen was bijvoorbeeld
een groot succes.
Er is geverfd, tuinen zijn opgeknapt,
loungebanken gemaakt en kasten in
elkaar gezet.
Het voert te ver om hier alle acties
en donaties te noemen. Maar heeft
u een bijdrage geleverd? Dan
zeggen wij namens de cliënten:
heel hartelijk dank!

C o l u m n
N i e t
h e l e m a a l
1 0 0
Van de week was ik voor Knoop Muziek bij Cor in Den Haag.
Cor woont in een klein appartement, volgestouwd met
herinneringen aan het leven met zijn moeder. Toen zij overleed
is hij er blijven wonen. Hij werkt al jaren bij de plantsoenendienst
en is gelukkig met zijn vriendin Anneke en zijn collectie
keyboards, want zijn grote hobby is muziek maken.
Als ik aan kom lopen, staat Cor op zijn balkon en geeft de
plantjes water. Een vrolijk balkon, onderhouden door groene
vingers.
Voor Cor hebben we vandaag een verrassing. Omdat hij zelf
zeer verdienstelijk muziek maakt, zal er zo een bekende artiest
op zijn stoep staan die hem gaat uitnodigen samen muziek te
maken voor het Knoop muziek Gala.
Er sjeest een auto de straat in. Luid getoeter. De artiest is in
aantocht! Ik vraag Cor naar buiten te komen. Spannend hè
Cor... er komt iemand speciaal voor jou, maar wie? De camera
volgt Cor naar de straat. Ik trek mij discreet terug. Alles gaat nu
om Cor. Cor en zijn reactie. Daar zwaait de deur van de cadillac
open, de camera zoemt in, Cor kijkt en...
Rob de Nijs!! Roept de bovenbuurvrouw verrukt vanaf haar
balkon. Dan kijkt ze naar ons, de crew, Rob de Nijs! zegt ze nog
eens en wijst naar de plek waar de zanger staat. Ik heb al uw
platen!
Goed... deze take moet dus over. De bovenbuurvrouw hoort
niet in ons verhaal. Cor loopt terug naar binnen.
Hij is niet helemaal 100 hoor, roept de bovenbuurvrouw
waarschuwend als Cor uit haar zicht is, hij heeft ze niet
allemaal op een rijtje. Ze tikt met haar vinger tegen haar
voorhoofd.
Hij en z’n vriendin, allebei, koekkoek. Ze lacht. Wij niet.
Zo gaat dat dus, realiseer ik mij opeens. Als je verstandelijk
beperkt bent in een gewone woonwijk dan ben je ‘die ene op
nr. 10 die niet helemaal 100 is’. Zo wordt er over je gesproken.
Zo wordt er over Cor gesproken. Lieve Cor, die geen vlieg
kwaad doet, sterker nog, alleen maar goed wil doen.
U kent hem? Vraag ik de buurvrouw, die inmiddels een eind
over haar balkon heen hangt om het fenomeen Rob de Nijs
eens beter te kunnen bekijken. “Natuurlijk, ik heb al zijn
platen” zegt ze. Rob duikt in de cadillac, ik zucht, de ploeg
maakt zich klaar voor een nieuwe take. Mevrouw, zeg ik, het
zou fijn zijn als u.. Natuurlijk, zegt ze, van mij heb je geen last.
Succes hè, met die eh... Cor.
Marit
21

22
M a a r t e n
l e C l e r c q
a d i n t e r i m
v o o r z i t t e r
Maarten le Clercq is sinds 1 oktober
2011 voorzitter ad interim van de raad
van bestuur van Ipse de Bruggen. Hij is
de tijdelijke opvolger van Jan Fidder.
Maarten is een zeer ervaren bestuurder
in het bedrijfsleven en in de gezond-
G e z o n d s a p j e v o o r I p s e
d e B r u g g e n m e d e w e r k e r s
Medewerkers van Ipse de Bruggen werden dit najaar getrakteerd op een gezond glas
fruitsap. Onder het motto ‘Zorg goed voor jezelf, dan kan je ook goed voor de cliënten
zorgen’ kregen de medewerkers een symbolische vitaminestoot om de winter mee door
te komen. De vrolijke sapbus reed voor op alle drie de landgoederen. De andere locaties
kregen flessen sap bezorgd.
heidszorg. Zo is hij sinds 1 januari 2011
lid van de raad van toezicht van het
Spaarne Ziekenhuis. Van 2002 tot juli
2010 was hij bestuurslid van het Leids
Universitair Medisch Centrum, voor de
portefeuilles ICT en Financiën. Bij zijn
afscheid van het LUMC werd hij
onderscheiden als Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau, onder meer voor zijn
inspanningen om onderzoeksresultaten
maatschappelijk nuttig en lonend te
maken. Voor zijn carrière in de gezondheidszorg
werkte Maarten in verschillende
functies bij Shell.
Maarten Le Clercq blijft bij Ipse de
Bruggen tot de vacature voor een
nieuwe voorzitter is ingevuld.
Inmiddels zijn de eerste sollicitatiegesprekken
gevoerd.

E e r s t e p a a l b e h a n d e l c e n t r u m
S c h a k e n b o s c h N o o r d
Op de locatie Schakenbosch Noord
in Leidschendam bouwen Jeugdformaat
en Ipse de Bruggen een
behandelcentrum voor jongeren
met een licht verstandelijke
beperking en gedragsproblemen.
Op donderdag 17 november sloeg
Heleen Mijdam, wethouder
Ruimtelijke Ontwikkeling Leidschendam-Voorburg,
de eerste paal.
Vanaf januari 2013 biedt dit behandelcentrum
plaats aan 98 jongeren in
de leeftijd van 12 tot en met 18 jaar
met een licht verstandelijke
beperking en gedragsproblemen.
In een traject van ongeveer zes
maanden krijgen zij intensieve
behandeling in een gesloten en
besloten setting. Het doel van de
behandeling is dat de jongeren zich
zo optimaal mogelijk kunnen
ontwikkelen en zo zelfstandig
mogelijk kunnen participeren in de
maatschappij. Ook de ouders
worden daarom intensief betrokken
bij de hulpverlening.
Om deze jongeren de optimale
behandeling te kunnen bieden,
hebben Jeugdformaat en Ipse de
Bruggen de samenwerking gezocht.
Ipse de Bruggen heeft veel kennis
en ervaring als het gaat om de
behandeling van mensen met een
licht verstandelijke beperking.
Jeugdformaat heeft de deskundigheid
in huis over jeugd- en
opvoedhulp. De zorgorganisaties
werken verder nauw samen met de
J.C. Pleysierschool, die gespecialiseerd
is in onderwijs op maat voor
deze doelgroep. Op het terrein
komt een school komen waar de
jongeren les krijgen.
23

24
iedereen iedereen
ee ee n n bb ii jj zz oo nn dd ee rr e e uu ii tt gg aa vv e e vv aa n n II pp ss e e dd e e BB rr uu gg gg ee nn n r. 4 - d e c e m b e r 2 0 11
Ouderen:
een bijzondere
doelgroep
“Kwaliteit en
respectvolle bejegening
staan centraal”
I e d e r e e n i n h e t k o r t
“Goed omgaan met een oudere met een verstandelijke
beperking betekent goed kijken en luisteren naar die cliënt.”
Nynke Hoitinga, locatiemanager dagbesteding, Ipse de Bruggen Delft, pagina 4
“Wil je lekker uitslapen? Prima!”
Chinta van Rossum, persoonlijk begeleider, Ipse de Bruggen Zwammerdam, pagina 8
“Twee derde van de onderzochte ouderen komt niet
aan de Nederlandse norm voor dagelijks bewegen.”
Thessa Hilgenkamp, bewegingswetenschapper, onderzoek GOUD, pagina 10
“Vroeg oud worden moet je niet accepteren
maar voorkómen.”
Heleen Evenhuis, hoogleraar geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten,
onderzoek GOUD, pagina 15
“Als je verstandelijk beperkt bent in een gewone woonwijk,
ben je die ene van nummer 10 die niet helemaal 100 is.”
Marit van Bohemen, columnist en presentator, pagina 21
Iedereen is het relatiemagazine van Ipse de Bruggen.
Het magazine verschijnt vier keer per jaar. Wilt u tussentijds op de
hoogte blijven blijven van nieuws van Ipse Ipse de de Bruggen? Dan kunt u terecht op op
onze website www.ipsedebruggen.nl
U kunt ons ook volgen op Twitter onder de naam @ipsedebruggen.
i