Leren leren, een speurtocht naar ongekende ... - OSO Windesheim

gebruiken manier om denkprocessen zichtbaar te maken (Jacobse, 2007). Er wordt gekeken of
de leerling bepaalde metacognitieve vaardigheden uitvoert. De maximale score is: 60. De
omschreven vaardigheden worden gescoord op een 5 punts- schaal: 0= activiteit niet
uitgevoerd; 1= lichte neiging tot activiteit; 2= activiteit deels aanwezig; 3= activiteit aanwezig,
maar niet volledig uitgevoerd; 4= activiteit volledig uitgevoerd.
Rekentaak en begrijpend lezen taak
Deze taken worden gebruikt met de observatie lijst. Het is de bedoeling, dat de leerlingen
deze taken hardop denkend uitvoeren. Beide taken kunnen leerlingen van groep 5 en 6
uitvoeren. Leerlingen van groep 5 en 6 hebben een voldoende technisch leesniveau. De
rekentaak doet wel beroep op domeinspecifieke kennis, maar de moeilijkheidsgraad ligt
niet boven het niveau van groep 5.
Vragenlijst metacognitieve kennis
Vanuit de literatuur is meegenomen het feit dat een leerling metacognitieve vaardigheden
pas kan inzetten, wanneer hij voldoende metacognitieve kennis heeft. Deze vragenlijst (zie
bijlage C) is overgenomen uit Jacobse (2007). En omvat verschillende activiteiten, welke
horen bij bepaalde metacognitieve vaardigheden. Er zijn in totaal 18 vragen: 8 vragen over:
voor het maken van een taak; 5 vragen over: tijdens het maken van een taak en 5 vragen over:
na het maken van een taak. De totaalscore is 18 punten. In eerste instantie zijn er een aantal
vragen toegevoegd. Deze zijn er later weer uitgehaald, omdat het meer vragen richting
zelfredzaamheid betreffen. Verder is antwoordkolom 3 is toegevoegd, omdat het ook zo kan
zijn dat de leerlingen het niet weten, dit zou, gezien hun leeftijd, heel goed mogelijk zijn,
omdat vanuit de literatuur wordt gezegd (Flavell, 2000 en Veenman, 2006) dat metacognitieve
vaardigheden rond 9 jaar zich ontwikkelen. Hieraan vooraf gaat de metacognitieve kennis.
De oorspronkelijke schaal (goed / niet zo goed) is nu verdeeld in: goed- niet goed- weet ik niet.
Verder zit in deze vragenlijst nog een ander element: het kunnen verplaatsen in de ander,
‘theory of mind’, Een kind ontwikkelt dit rond zijn zesde jaar (Veenman, 2006).
Bij het invullen van deze vragenlijst moeten zij zich kunnen verplaatsen in Kees, gezien de
leeftijd zou dit geen probleem moeten vormen.
Vragenlijst leerkrachten
Dit instrument is bedoeld om een duidelijk beeld te krijgen welke metacognitieve
vaardigheden door diverse leerkrachten worden aangeboden. Het kan zinvolle informatie op
leveren om vaardigheden te selecteren voor een lessenserie voor de groepen. Zoadat er een
doorgaande lijn ontstaat. De vragenlijst bevat een aantal vragen, waarop de leerkrachten
kunnen aangegeven aan welke activiteiten zij aandacht geven en aan welke metacognitieve
17
Gonda Wiskerke Praktijkonderzoek juni 2008