patatJe OOrlOg - Lessen in het donker
patatJe OOrlOg - Lessen in het donker
patatJe OOrlOg - Lessen in het donker
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PATATJE<br />
OORLOG<br />
jek<strong>in</strong>o<br />
EDUCATIE
PATATJE<br />
OORLOG<br />
Film en educatie…<br />
... <strong>in</strong> <strong>het</strong> verton<strong>in</strong>gscircuit van<br />
<strong>Lessen</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>donker</strong>, <strong>in</strong> <strong>het</strong> kader<br />
van Filmfestival Open Doek, ter gelegenheid<br />
van een workshop verzorgd<br />
door Jek<strong>in</strong>o of van een een<br />
film <strong>in</strong> de klas...<br />
Het medium film kreeg een plaats<br />
<strong>in</strong> <strong>het</strong> lessenpakket van heel wat scholen,<br />
daarom zorgen wij graag voor<br />
een degelijke programmatie en pedagogische<br />
omkader<strong>in</strong>g. We maken<br />
jaarlijks een pittige selectie van een<br />
30-tal films uit <strong>het</strong> afgelopen seizoen,<br />
organiseren op heel wat plaatsen<br />
verton<strong>in</strong>gen en zorgen voor kant-enklare<br />
lesmappen voor een boeiende<br />
verwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de klas. Daarbij spelen<br />
we <strong>in</strong> op de e<strong>in</strong>dtermen en ontwikkel<strong>in</strong>gsdoelen.<br />
In elke lesmap streven we naar<br />
een filmtechnische en <strong>in</strong>houdelijke<br />
benader<strong>in</strong>g van de film en focussen<br />
we op één filmterm.<br />
dOelgrOep<br />
<strong>patatJe</strong> <strong>OOrlOg</strong>:<br />
vanaF 8 Jaar<br />
jek<strong>in</strong>o<br />
EDUCATIE<br />
www.jek<strong>in</strong>o.be<br />
www.opendoek.be<br />
www.lessen<strong>in</strong><strong>het</strong><strong>donker</strong>.be<br />
Onl<strong>in</strong>e FilmFiche!<br />
Surf naar www.filmfiches.be<br />
en laat je (sterren)men<strong>in</strong>g achter<br />
bij de film die je zag. De fiches<br />
zijn een digitale, meer visuele<br />
uitdiep<strong>in</strong>g van deze lesmap met<br />
trailers, foto’s en <strong>in</strong>teressante<br />
achtergrond<strong>in</strong>formatie.<br />
<strong>in</strong>hOudstaFel<br />
Filmfiche _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 4<br />
Synopsis<br />
Technische kaart<br />
Pers<br />
Voor je naar de film vertrekt<br />
Verzamelen van Reacties _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 6<br />
Productie & Regie _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 8<br />
Een kle<strong>in</strong>e kans<br />
Regisseur Nicole van Kilsdonk<br />
Actrice Pippa Allen (11 jaar)<br />
Dieren op de set<br />
Het Verhaal _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 12<br />
Personages _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 18<br />
Inhoudelijke thema’s _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 22<br />
Bang<br />
Papa gaat naar de oorlog<br />
Skateboarden<br />
Beeldtaal _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 33<br />
Focus op: animatie & live action<br />
Het kle<strong>in</strong>e Acteer-ABC<br />
Bibliografie _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 41<br />
Bijlage 1 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 42<br />
Bijlage 2 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 44<br />
Fiche voor de leerl<strong>in</strong>gen _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 46<br />
FilmFiche<br />
Kopieer de filmfiche op de volgende pag<strong>in</strong>a voor je leerl<strong>in</strong>gen. Zo zijn<br />
ze meteen goed voorbereid op de voorstell<strong>in</strong>g. Ook voor je collega’s die de<br />
leerl<strong>in</strong>gen vergezellen, kan <strong>het</strong> een handige leidraad zijn.<br />
P 2 P 3
fiLmfichE<br />
synOpsis<br />
De vader van<br />
Kiek werkt als<br />
dokter <strong>in</strong> een<br />
oorlogsgebied.<br />
Kiek is bang dat<br />
hem iets overkomt:<br />
een ontvoer<strong>in</strong>g,<br />
een<br />
v e r d w a a l d e<br />
kogel,…. Ze wil geen dode papa!<br />
Mama zegt dat <strong>het</strong> een kwestie<br />
van kansen is. Dus heeft Kiek een<br />
dode hond en een dode muis nodig.<br />
Want hoe vaak hoor je dat iemand<br />
een dode hond, een dode<br />
muis EN een dode papa heeft?<br />
technische kaart<br />
PATATJE OORLOG<br />
Regisseur: Nicole van Kilsdonk<br />
Scenario: Lotte Tabbers,<br />
naar <strong>het</strong> boek ‘Een Kle<strong>in</strong>e Kans’<br />
van Marjolijn Hof<br />
Distributeur: Jek<strong>in</strong>o<br />
Nederlandse speelfilm<br />
2011, 86’<br />
Met o.a.<br />
Pippa Allen: Kiek<br />
Rifka Lodeizen: Mama Esmee<br />
Johnny de Mol: Papa Thomas<br />
Leny Breederveld: Oma Lies<br />
Kee Ketelaar: Margje<br />
Ruben van der Meer:<br />
Meester Hayo<br />
www.patatjeoorlog.nl<br />
pers<br />
PATATJE OORLOG kleurt verfrissend<br />
op wanneer Kieks fantasie<br />
met de hulp van stop motionanimatie<br />
tot leven gebracht wordt.<br />
Of wanneer Kiek gaat experimenteren<br />
met de kansfactor dat haar<br />
vader iets overkomt. Het is door<br />
die duik <strong>in</strong> de k<strong>in</strong>derlogica – iets<br />
wat men gerust nog verder had<br />
mogen doortrekken – dat <strong>het</strong> niet<br />
altijd even c<strong>in</strong>ematografisch stuwende<br />
PATATJE OORLOG vrolijk<br />
ongerijmd blijft.<br />
Luc Joris <strong>in</strong> De Morgen<br />
(17 januari 2012)<br />
Aan de hand van alledaagse taferelen<br />
toont van Kilsdonk hoe een<br />
k<strong>in</strong>d met zo’n moeilijke, stresserende<br />
situatie omgaat. Ze staat<br />
niet toe dat de zware, actuele thematiek<br />
op de film weegt. PATATJE<br />
OORLOG… de film is beter dan<br />
<strong>het</strong> gerecht.<br />
Niels Ruëll <strong>in</strong> De Standaard<br />
(18 januari 2012)<br />
vOOr Je naar de<br />
Film vertrekt…<br />
Het is prettig wanneer de leerl<strong>in</strong>gen<br />
op voorhand weten welke<br />
film ze gaan bekijken. Enkele z<strong>in</strong>nen<br />
over de titel en de <strong>in</strong>houd<br />
kunnen helpen om hen alert te<br />
houden. Je kan eventueel de affiche<br />
van de film tonen (je v<strong>in</strong>dt ze<br />
<strong>in</strong> <strong>het</strong> kle<strong>in</strong> <strong>in</strong> Bijlage 1, maar misschien<br />
is er ook een grote affiche<br />
beschikbaar). Wat zie je op de affiche?<br />
Wat vertelt ze over de film?<br />
Kan je uit de affiche afleiden waar<br />
<strong>het</strong> verhaal over gaat?<br />
PATATJE OORLOG is soms grappig,<br />
maar ook heel ernstig. De<br />
film gaat over <strong>het</strong> meisje Kiek dat<br />
veel piekert; ze is bang en kan met<br />
niemand over haar problemen<br />
praten. Daarom gaat ze domme<br />
d<strong>in</strong>gen doen. Zoals ruzie maken<br />
met haar beste vriend<strong>in</strong>. Als je zelf<br />
slecht <strong>in</strong> je vel zit, maak je ook vaker<br />
ruzie met anderen.<br />
Kiek heeft soms heel nare gedachten:<br />
over hoe je een hond of<br />
een muis of… een beste vriend<strong>in</strong><br />
doodmaakt. Om die <strong>donker</strong>e gedachten<br />
een beetje vrolijk uit te<br />
beelden, worden ze aan ons getoond<br />
<strong>in</strong> grappige stukjes animatiefilm.<br />
De film beg<strong>in</strong>t met een stukje animatiefilm<br />
over Kieks papa die naar<br />
de oorlog trekt. Je kan daarbij enige<br />
achtergrond<strong>in</strong>fo geven: dat er<br />
dokters zijn die <strong>in</strong> verre oorlogsgebieden<br />
gewonden gaan verzorgen<br />
en die daarbij soms hun eigen<br />
leven <strong>in</strong> gevaar brengen, omdat ze<br />
<strong>in</strong> de oorlog af te rekenen krijgen<br />
met gevaarlijke omstandigheden<br />
(mijnen, verdwaalde kogels, ontvoer<strong>in</strong>g,<br />
enz.)<br />
WAT BETEkEnT DE TITEL?<br />
PATATJE OORLOG is de Hollandse<br />
benam<strong>in</strong>g voor een portie friet<br />
met mayonaise, p<strong>in</strong>dasaus en<br />
uitjes, eventueel aangevuld met<br />
curry en ketchup. De term ‘oorlog’<br />
verwijst naar <strong>het</strong> slordig toevoegen<br />
van <strong>in</strong>grediënten, alsof <strong>het</strong><br />
om een slagveld gaat.<br />
P 4 P 5
VERZAmELEN<br />
VAN REAcTiES<br />
Vlak na de verton<strong>in</strong>g wil <strong>het</strong> publiek graag z’n eerste <strong>in</strong>drukken kwijt.<br />
Je hoeft nu nog niet dieper <strong>in</strong> te gaan op alle opmerk<strong>in</strong>gen; ze dienen<br />
veeleer als ‘ontlad<strong>in</strong>gsmoment’. Via enkele eenvoudige vragen kan je <strong>het</strong><br />
publiek helpen om ‘stoom af te laten’:<br />
• Was <strong>het</strong> verhaal grappig / droevig / saai / spannend / stom / ontroerend<br />
/ griezelig / sprookjesachtig? Waarom?<br />
• Wie kan <strong>het</strong> verhaal <strong>in</strong> 5 z<strong>in</strong>nen navertellen (maak een onderscheid<br />
tussen hoofden bijzaken)?<br />
• Zijn er zaken die je niet begreep?<br />
• Wie waren de belangrijkste personages? Ken je hun naam nog?<br />
• Wie vond jij <strong>het</strong> leukste personage uit de film?<br />
• Vond je dat de acteurs <strong>het</strong> goed deden?<br />
• Wat vond je van de stukjes animatiefilm? Welk stukje vond je <strong>het</strong><br />
leukste?<br />
• Wat vond jij van <strong>het</strong> verhaal van de bange man? Wat betekende dit<br />
verhaal?<br />
• Wat vond jij m<strong>in</strong>der leuk aan de film?<br />
• Zou je de film aanraden aan je vriend(<strong>in</strong>n)en? Waarom wel? Waarom<br />
niet?<br />
P 7
PROducTiE<br />
& REGiE<br />
een kle<strong>in</strong>e kans<br />
PATATJE OORLOG is gebaseerd<br />
op ‘Een kle<strong>in</strong>e kans’, een boek van<br />
Marjolijn Hof dat <strong>in</strong> 2007 de Gouden<br />
Uil Jeugdliteratuurprijs kreeg.<br />
Maar de titel PATATJE OORLOG<br />
bekt veel lekkerder, verwijzend<br />
naar een typisch Nederlandse frituursnack<br />
die <strong>in</strong> België op we<strong>in</strong>ig<br />
enthousiasme kan rekenen. Regisseur<br />
Nicole van Kilsdonk: “Niet iedereen<br />
was <strong>het</strong> eens over de titel.<br />
We vreesden voor platvloerse connotaties:<br />
onze film is geen ‘snelle<br />
hap’ zoals de titel suggereert.”<br />
Het is nooit makkelijk een boek<br />
te verfilmen. Maar bij ‘Een kle<strong>in</strong>e<br />
kans’ was <strong>het</strong> echt een hele opgave:<br />
kansbereken<strong>in</strong>g, een piekerend<br />
hoofdpersonage… De<br />
regisseur wou geen treurige film<br />
over een tobbend k<strong>in</strong>d. Daarom<br />
werden de verhaallijn van de<br />
schoolmusical en <strong>het</strong> skateboarden<br />
toegevoegd aan <strong>het</strong> scenario.<br />
Ook leuke nevenpersonages zoals<br />
Kieks vriend<strong>in</strong> Margje en de overenthousiaste<br />
meester vrolijken de<br />
boel op. Zo werd PATATJE OOR-<br />
LOG een sprankelende, opgewekte<br />
film over een ernstig thema.<br />
van Kilsdonk: “Toen ik <strong>het</strong> boek<br />
las, zag ik meteen een kans om<br />
een verhaal te vertellen dat k<strong>in</strong>deren<br />
ernstig neemt. Het is een bescheiden<br />
boek, heel mooi verteld.<br />
Marjolijn Hof laat <strong>het</strong> volkomen<br />
irrationele denkproces van Kiek<br />
toch logisch kl<strong>in</strong>ken. Ze vertelt<br />
<strong>het</strong> verhaal <strong>in</strong> haar eigen stijl, met<br />
veel humor.”<br />
Andere titels van Marjolijn Hof zijn<br />
o.a. ‘Moeder Nummer Nul’, ‘Als<br />
niemand kijkt’ en ‘Mijn opa en ik<br />
en <strong>het</strong> varken oma’.<br />
P 9
egisseur<br />
nicOle van<br />
kilsdOnk<br />
Nicole van Kilsdonk heeft al een<br />
heleboel films gemaakt. Als regisseur<br />
en ook als scenariste werkte<br />
ze mee aan tv-series, documentaires<br />
en bioscoopfilms. PATATJE<br />
OORLOG is haar tweede film voor<br />
een jong publiek, nadat ze eerder<br />
al met veel succes HOE OVERLEEF<br />
IK MEZELF had gemaakt, een tienerfilm<br />
naar de populaire boeken<br />
van Franc<strong>in</strong>e Oomen.<br />
actrice pippa<br />
allen (11 Jaar):<br />
“ <strong>in</strong> een film spelen<br />
levert veel snoep op.”<br />
Pippa Allen werd ontdekt tijdens<br />
een acteerworkshop op een k<strong>in</strong>derfilmfestival<br />
<strong>in</strong> Amsterdam. PA-<br />
TATJE OORLOG is haar eerste film.<br />
De opnames waren heel erg leuk.<br />
Allen: “Elke dag om kwart over 4<br />
kwam de snoepbak langs. Dat was<br />
een kar met worstjes, broodjes,<br />
fruit en snoep. Als ik eerst een stuk<br />
fruit at, kreeg ik nadien vier snoepjes.<br />
Jaaa, <strong>in</strong> een film spelen levert<br />
veel snoep op.” Het enige dat<br />
Pippa niet leuk vond, was <strong>het</strong> bo-<br />
menpak dat ze aanmoest voor de<br />
musicalscènes. Het zat niet lekker<br />
en ze kon niet eens gaan zitten. En<br />
<strong>het</strong> acteren zelf? “Het moeilijkste<br />
vond ik de verdrietige scènes, en<br />
dat waren er <strong>in</strong> deze film heel wat.<br />
Zelf ben ik best wel een vrolijk k<strong>in</strong>d.<br />
Om <strong>in</strong> de juiste stemm<strong>in</strong>g te geraken,<br />
dacht ik dan aan zo’n ‘red een<br />
hond’ reclamespot op tv. Dat zijn<br />
altijd van die zielige honden; daar<br />
word ik vanzelf verdrietig van.”<br />
Pippa’s grote voorbeeld is de actrice<br />
Audrey Hepburn. “Omdat<br />
oma zegt dat ik een beetje op haar<br />
lijk. Dat v<strong>in</strong>d ik niet – een heel kle<strong>in</strong><br />
beetje misschien. Maar ze hield<br />
van dansen, acteren en mode en<br />
ze deed veel aan goede doelen.<br />
Dat v<strong>in</strong>d ik wel cool. S<strong>in</strong>dsdien is<br />
ze mijn favoriete actrice.” En net<br />
als Audrey Hepburn is Pippa half<br />
Nederland en half Engels.<br />
Regisseur van Kilsdonk is heel blij<br />
dat ze Pippa ontdekt heeft: “Ze is<br />
geen barbiepr<strong>in</strong>ses en ook geen<br />
jongensachtige tomboy. Veel Nederlandse<br />
k<strong>in</strong>deren zijn blond,<br />
schattig en heel aardig om naar<br />
te kijken. Maar zij is anders. En ze<br />
kan zich ongelooflijk goed concentreren.<br />
Dankzij haar hebben we<br />
de film klaar gekregen <strong>in</strong> <strong>het</strong> vooropgestelde<br />
tijdschema. Vaak is er<br />
bij k<strong>in</strong>deren een moment waarop<br />
ze afhaken omdat ze vermoeid of<br />
verveeld zijn. Maar Pippa kon blijven<br />
doorgaan.”<br />
dieren Op de set<br />
Een film maken waar<strong>in</strong> dieren<br />
meespelen, is een hele klus. In<br />
PATATJE OORLOG doen ook dieren<br />
mee: een muis en een hond.<br />
Vooral de hond zorgde soms voor<br />
overlast. Een acteur doet wat er<br />
van hem of haar gevraagd wordt,<br />
maar van een hond kan je dat niet<br />
altijd verwachten. Er wordt wel<br />
gezocht naar honden ‘met acteerervar<strong>in</strong>g’.<br />
Er zijn zelfs speciale cast<strong>in</strong>gbureaus<br />
voor dieren.<br />
Pippa moest vaak met de hond<br />
werken. “Ze piepte de hele tijd.<br />
Soms moesten we scènes supervaak<br />
overdoen omdat ze aldoor zat<br />
te piepen. Hondenbrokken moest<br />
ze niet en ze had een trauma van<br />
de kleur lichtblauw. Haar blauwe<br />
dr<strong>in</strong>kbak moesten we weghalen<br />
want daar werd ze doodsbenauwd<br />
van. Ze wilde ook niet <strong>in</strong> bad blijven<br />
zitten. Tijdens de scène waar<strong>in</strong><br />
ik Mona een wasbeurt geef, lag er<br />
iemand op de bodem van de badkuip<br />
om de hond vast te houden.<br />
Ik vond <strong>het</strong> heerlijk; de hond voelde<br />
lekker zacht aan. Maar zelf vond<br />
ze <strong>het</strong> blijkbaar niet zo leuk.”<br />
P 10 P 11
hET<br />
VERhAAL<br />
Kiek (9) is gek op haar leuke, lieve<br />
papa. Maar ze moet hem vaak missen.<br />
Want als dokter gaat hij mensen<br />
helpen <strong>in</strong> oorlogsgebieden.<br />
Dan blijven oma, mama en Kiek<br />
thuis achter, wachtend op een telefoontje<br />
uit bvb Afghanistan. Kiek<br />
is bang dat er papa iets zal overkomen.<br />
Stel dat hij door een verdwaalde<br />
kogel geraakt wordt? De<br />
opmerk<strong>in</strong>gen van haar superslimme<br />
vriend<strong>in</strong> Margje maken <strong>het</strong> er<br />
niet beter op. Mama probeert Kiek<br />
gerust te stellen: de kans is heel<br />
kle<strong>in</strong> dat papa iets overkomt. Bijna<br />
niemand van Kieks leeftijd heeft<br />
een dode vader. Die kans is net zo<br />
kle<strong>in</strong> als de lotto w<strong>in</strong>nen.<br />
k<strong>in</strong>derlOgica<br />
Door terloopse opmerk<strong>in</strong>gen van<br />
klasgenoten en oma blijft de ongerustheid<br />
knagen. Wanneer de<br />
meester beweert dat je kansen<br />
kan beïnvloeden, beg<strong>in</strong>nen Kieks<br />
gedachten te kronkelen: misschien<br />
kan zij iets doen om haar vader<br />
heelhuids terug te krijgen. Ze kent<br />
één k<strong>in</strong>d met een dode vader.<br />
Maar ze kent niemand met een<br />
dode vader én een dode hond.<br />
Hoe groot is de kans dat iemand<br />
een dode vader, een dode hond<br />
EN een dode muis heeft? Heel<br />
kle<strong>in</strong>, redeneert Kiek.<br />
P 13
piep<br />
Dus moet Kiek zorgen dat ze een<br />
dode muis en een dode hond<br />
heeft. Hoe pak je dat aan? Kiek beg<strong>in</strong>t<br />
met de muis. In de dierenw<strong>in</strong>kel<br />
krijgt Kiek een gehandicapte<br />
muis die niet lang meer te leven<br />
heeft. En <strong>in</strong>derdaad, muis Piep<br />
sterft. Kiek is verdrietig en blij tegelijk.<br />
Samen met Margje begraaft<br />
ze de muis.<br />
Gelukkig zorgt de schoolmusical<br />
voor afleid<strong>in</strong>g. Kiek heeft de hoofdrol:<br />
ze is Peter Pan en dat doet ze<br />
heel goed. Ze spr<strong>in</strong>gt rond en<br />
zwaait met haar zwaard. Maar er<br />
is al dagen geen nieuws van papa;<br />
niemand weet waar hij is. Zelfs<br />
mama is zenuwachtig. Kiek is zo<br />
bang en kan haar hoofd niet meer<br />
bij de musical houden. Trouwens,<br />
wat heeft ze eraan Peter Pan te zijn<br />
als papa toch niet kan komen kijken?<br />
Ze verandert van rol en speelt<br />
vanaf nu… een boom! Dat is veel<br />
makkelijker dan Peter Pan.<br />
PETER PAn<br />
Ben jij wel eens een ‘Peter Pan’ genoemd?<br />
Dat zeggen de Engelsen<br />
tegen een volwassene die k<strong>in</strong>derachtig<br />
doet. Alle k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> Kieks<br />
klas willen maar al te graag de rol<br />
van Peter Pan <strong>in</strong> de musical.<br />
Het boek over ‘Peter Pan’ werd<br />
meer dan honderd jaar geleden<br />
geschreven door J.M. Barrie. Het<br />
was eigenlijk een verhaal voor<br />
volwassen lezers; pas later kwam<br />
er ook een versie voor k<strong>in</strong>deren<br />
op de markt. Intussen is <strong>het</strong> personage<br />
legendarisch geworden;<br />
<strong>in</strong> een Londens park staat er zelfs<br />
een standbeeld van Peter Pan.<br />
Over Peter Pan zijn al talloze films<br />
gemaakt. Steven Spielberg scoorde<br />
met HOOK, maar de bekendste<br />
is die van Walt Disney. Die veranderde<br />
ook de talrijke nevenfiguren<br />
<strong>in</strong> beroemde personages: Wendy,<br />
T<strong>in</strong>kerbell, Tijgerlelie, kapite<strong>in</strong><br />
Haak,... Wie zou jij <strong>het</strong> liefst zijn?<br />
Het is geen toeval dat de leerl<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> PATATJE OORLOG precies<br />
de musical ‘Peter Pan’ opvoeren.<br />
van Kilsdonk: “Van alle klassiekers<br />
paste <strong>het</strong> thema van Peter Pan <strong>het</strong><br />
beste bij onze film: een man die<br />
nog steeds k<strong>in</strong>d is en die de realiteit<br />
niet onder ogen wil zien. Net<br />
zoals papa.”<br />
dOde hOnd<br />
Kieks plannetje heeft niet gewerkt.<br />
Papa is vermist. Kiek piekert zich<br />
suf. Als hij maar niet door een verdwaalde<br />
kogel geraakt is! Ze moet<br />
zo snel mogelijk een dode hond<br />
v<strong>in</strong>den. Maar waar haal je die vandaan?<br />
Samen met haar vrienden<br />
probeert ze aan een oude zieke<br />
hond te komen. Wanhopig neemt<br />
Kiek hun eigen hond Mona mee<br />
naar <strong>het</strong> viaduct en wil hem naar<br />
beneden gooien. Een voorbijganger<br />
houdt haar net op tijd tegen.<br />
Dan dr<strong>in</strong>gt <strong>het</strong> tot Kiek door dat een<br />
dode hond haar vader niet terugbrengt.<br />
E<strong>in</strong>delijk vertelt ze mama<br />
over haar vreemde gedachten. Tot<br />
Kieks verbaz<strong>in</strong>g spoken door mama’s<br />
hoofd ook rare ideeën.<br />
de grOte avOnd<br />
Tijdens de uitvoer<strong>in</strong>g van de<br />
schoolmusical r<strong>in</strong>kelt mama’s telefoon.<br />
Slecht nieuws? Oma en<br />
mama huilen tranen van oplucht<strong>in</strong>g:<br />
papa is gevonden. Hij leeft en<br />
komt naar huis! Hij is wel gewond,<br />
maar <strong>het</strong> belangrijkste is dat Kiek<br />
geen dode papa heeft. (En ook<br />
geen dode hond.)<br />
P 14 P 15
OPDRAcHT: DEnkEn – DOEn<br />
In veel films wordt <strong>het</strong> verhaal gestuurd<br />
door actie. De pr<strong>in</strong>s moet<br />
de draak verslaan om met de pr<strong>in</strong>ses<br />
te mogen trouwen. De tovenaar<br />
neemt <strong>het</strong> op tegen de trollen.<br />
Enz. PATATJE OORLOG is anders.<br />
Wachten en piekeren spelen<br />
een belangrijke rol. De film draait<br />
om Kieks gevoelens.<br />
Maak twee kolommen op <strong>het</strong><br />
bord. Eén voor DENKEN en één<br />
voor DOEN. In de ‘doe’-kolom komen<br />
alle acties van Kiek (een muis<br />
kopen, een dode hond zoeken,…).<br />
In de ‘denk’-kolom komen al haar<br />
gedachten (de fantasieën uit de<br />
animatie, maar ook alle boze en<br />
verdrietige momenten). Als je dit<br />
<strong>in</strong> groep doet, her<strong>in</strong>nert iedereen<br />
zich natuurlijk andere d<strong>in</strong>gen. Zo<br />
bespreek je meteen de film.<br />
Als <strong>het</strong> goed verloopt, is de ‘denk’<br />
kolom uitgebreider dan de ‘doe’<br />
kolom. Zo zien de k<strong>in</strong>deren dat<br />
gedachten en gevoelens heel belangrijk<br />
zijn <strong>in</strong> deze film. Praat er<br />
nog even over na: wat vonden de<br />
leerl<strong>in</strong>gen ervan? Wat is <strong>het</strong> verschil<br />
met andere films?<br />
vragen vOOr<br />
de leerl<strong>in</strong>gen<br />
• Weet jij wat een ‘patatje oorlog’<br />
is? Heb je dat wel eens<br />
gegeten? Lekker? Wordt er <strong>in</strong><br />
de film friet gegeten? Is dat<br />
een ‘patatje oorlog’? Wat v<strong>in</strong>den<br />
de leerl<strong>in</strong>gen van de titel?<br />
• Kiek wordt helemaal gek van<br />
<strong>het</strong> wachten op <strong>het</strong> telefoontje<br />
van papa. Waarom is wachten<br />
zo lastig? Welke karaktereigenschappen<br />
heb je nodig om<br />
goed te kunnen wachten? Heb<br />
jij veel geduld?<br />
• De meester heeft met Kiek<br />
te doen. Waarom? Waaraan<br />
merk je dat?<br />
• Waarom wil Kiek geen Peter<br />
Pan meer spelen?<br />
• “Ik ken niemand met een dode<br />
hond, dode muis en dode vader.<br />
Dat komt bijna niet voor.”<br />
Wat v<strong>in</strong>d je van die redener<strong>in</strong>g?<br />
Vond je <strong>het</strong> raar? Leg uit.<br />
• Waarom vertelt Kiek niets<br />
tegen haar mama of beste<br />
vriend<strong>in</strong> over haar plannen?<br />
Hou jij ook wel eens d<strong>in</strong>gen<br />
voor jezelf?<br />
• Wat vond jij ervan dat Kiek en<br />
haar vrienden de hond van de<br />
oude vrouw wilden meenemen?<br />
• Dacht je dat Kiek de hond echt<br />
naar beneden g<strong>in</strong>g gooien?<br />
Waarom wilde ze <strong>het</strong> doen?<br />
Wat vond je daarvan?<br />
• Waarom doet Kiek de hond<br />
meteen daarna <strong>in</strong> bad?<br />
• Ook mama denkt aan rare<br />
d<strong>in</strong>gen: onderbroeken en<br />
sokken. Waaraan denk jij als<br />
je bang bent?<br />
P 16 P 17
PERSONAGES<br />
kiek<br />
“Kan je kansen ook groter of kle<strong>in</strong>er<br />
maken?”<br />
Kiek heeft haar eigen manier van<br />
redeneren: “Eigenlijk ga je de<br />
verkeerde kant op als je naar de<br />
oorlog gaat.” En dat is precies wat<br />
papa doet, haar held. Als hij thuis<br />
is doen ze samen leuke d<strong>in</strong>gen:<br />
skaten, frietjes eten. Maar als hij<br />
naar de oorlog gaat, is ze bang dat<br />
er hem iets zal overkomen. Ze is<br />
nogal <strong>in</strong>trovert; zelfs haar moeder<br />
en beste vriend<strong>in</strong> weten niet wat<br />
er <strong>in</strong> haar omgaat. Zo worstelt ze<br />
alleen met haar angsten en problemen.<br />
Kiek is een lief, dapper en (meestal)<br />
verantwoordelijk meisje. Papa<br />
heeft gelijk: “zonder risico’s leef je<br />
niet.” Maar als ze gaat skateboarden,<br />
moet ze wel voorzichtig zijn.<br />
Ze kan <strong>het</strong> bijna goed.<br />
papa thOmas<br />
“Als iedereen b<strong>in</strong>nenblijft, gebeurt<br />
er helemaal niets.”<br />
Kieks vader wil zich graag nuttig<br />
voelen en werkt als dokter <strong>in</strong><br />
oorlogsgebieden. Hij vertrouwt<br />
erop dat hem niets overkomt. Er<br />
zijn wel risico’s aan zijn werk verbonden,<br />
maar dat is geen reden<br />
om thuis te blijven zoals de bange<br />
man. Natuurlijk mist hij zijn vrouw<br />
en oogappel Kiek. Hij belt hen elke<br />
dag en stuurt cadeautjes. Maar aldoor<br />
thuisblijven kan hij niet. Hij<br />
vertrekt steeds weer op gevaarlijke<br />
missies. Tot <strong>het</strong> een keertje<br />
misgaat…<br />
mama esmee<br />
“Papa is geen thuisblijfman.”<br />
Esmee is een sterke, positief <strong>in</strong>gestelde<br />
vrouw die niet snel <strong>het</strong><br />
hoofd laat hangen. Ze is handig en<br />
redt zich prima. Hoewel ze de keu-<br />
P 19
ze van haar man begrijpen kan,<br />
heeft ze <strong>het</strong> niet altijd makkelijk en<br />
wordt <strong>het</strong> haar soms teveel. Kiek<br />
krijgt een ‘no nonsense’ opvoed<strong>in</strong>g:<br />
warm maar niet k<strong>in</strong>derachtig.<br />
De twijfel slaat toe wanneer<br />
er ernstig nieuws komt over papa.<br />
Wat moet ze tegen Kiek zeggen? Is<br />
de waarheid niet te beangstigend<br />
voor zo’n jong meisje?<br />
Oma<br />
“Ik ken zoveel dokters en die blijven<br />
gewoon hier.”<br />
Oma zegt alles wat <strong>in</strong> haar opkomt,<br />
ook de m<strong>in</strong>der leuke d<strong>in</strong>gen<br />
die niemand wil horen. Ze is boos<br />
op haar zoon. Waarom doet hij hen<br />
dit aan? Ze probeert ze zich wel <strong>in</strong><br />
te houden, maar dat lukt nooit.<br />
Stiekem is natuurlijk ook wel trots<br />
op hem. Maar de angst om haar<br />
zoon te verliezen, is sterker. Als hij<br />
vermist wordt, doet ze geen oog<br />
meer dicht en wacht angstvallig<br />
naast de telefoon.<br />
vragen vOOr de<br />
leerl<strong>in</strong>gen:<br />
• Wie zijn de belangrijkste personages<br />
<strong>in</strong> de film? Waarom?<br />
• Waarom is Kiek zo bang dat er<br />
iets met haar vader gebeurt?<br />
• Waarom gaat Thomas naar<br />
gevaarlijke oorlogsgebieden?<br />
• ‘Als iedereen b<strong>in</strong>nenblijft, gebeurt<br />
er niets?’ zegt papa. Wat<br />
bedoelt hij daarmee?<br />
• Waarom is oma boos op haar<br />
zoon?<br />
• Wat v<strong>in</strong>dt mama Esmee ervan<br />
dat papa zo ver weg is? Hoe<br />
gaat ze met de situatie om?<br />
P 20 P 21
iNhOudELiJKE<br />
ThEmA’S: BANG<br />
“De bange man durfde zijn huis<br />
niet uit omdat hij zeker wist dat<br />
<strong>het</strong> buiten gevaarlijk was. Op een<br />
dag viel er een dikke boom op zijn<br />
huis en de bange man was dood!”<br />
De film beg<strong>in</strong>t met <strong>het</strong> verhaal van<br />
de bange man. Kiek v<strong>in</strong>dt <strong>het</strong> maar<br />
een stom verhaal. Regisseur Nicole<br />
van Kilsdonk: “Kiek v<strong>in</strong>dt <strong>het</strong> stom<br />
dat papa <strong>het</strong> zo vaak vertelt. Maar<br />
eigenlijk is <strong>het</strong> niet zo’n gek verhaal.<br />
Er zijn heel wat bange mensen… ze<br />
stouwen hun huis vol conserven<br />
uit angst voor een nakende oorlog.<br />
Wij krijgen op zoveel manieren allerlei<br />
angsten aangepraat. Terwijl ik<br />
‘Ga de wereld <strong>in</strong>!’ een veel betere<br />
boodschap v<strong>in</strong>d.”<br />
De vader van Kiek is niet bang, hij<br />
gaat op avontuur en neemt risico’s.<br />
Maar ondertussen staan de mensen<br />
die van hem houden doodsangsten<br />
uit. Het is moeilijk om ‘gewoon’<br />
verder te gaan met je dagelijkse bezigheden<br />
als je wacht op een teken<br />
van leven. Opmerk<strong>in</strong>gen van haar<br />
beste vriend<strong>in</strong> en haar klasgenoten<br />
maken Kiek nog ongeruster.<br />
TWEE InGEGRAVEn BROERS<br />
‘Bange mannen’ bestaan echt. In<br />
New York waren er <strong>in</strong> de jaren 50<br />
twee broers. Ze leden aan angststoornissen<br />
en durfden hun huis<br />
niet uit. Het huis werd voller en<br />
voller, want ze stapelden zelfs hun<br />
vuilnis op. Toen <strong>het</strong> vuilnis tot aan<br />
<strong>het</strong> plafond kwam, moesten ze tunnels<br />
graven om van de ene kamer<br />
<strong>in</strong> de ander te komen. Bovendien<br />
lagen er overal vallen voor <strong>in</strong>brekers.<br />
Op een dag trapte een van de<br />
broers zelf <strong>in</strong> een val en stierf. Kort<br />
daarop stierf ook de andere broer.<br />
‘Uit K<strong>in</strong>deruniversiteit: Kippenvel<br />
op je huid en vl<strong>in</strong>ders <strong>in</strong> je buik’<br />
P 23
praten helpt!<br />
Iedereen is wel eens bang. Bijvoorbeeld<br />
bang dat er iets zou gebeuren<br />
met je ouders (zoals Kiek). Misschien<br />
ben je bang om zelf dood<br />
te gaan? Dat is niet zo gek. Iedereen<br />
gaat er op een andere manier<br />
mee om. Sommige mensen praten<br />
er over, anderen houden <strong>het</strong> liever<br />
voor zichzelf. Maar als Kiek en<br />
mama hun gevoelens e<strong>in</strong>delijk delen,<br />
zijn ze beiden opgelucht. Praten<br />
helpt! Maar als jij je angsten opkropt,<br />
worden ze steeds groter en<br />
groeien ze uit tot echte monsters.<br />
Nicole van Kilsdonk: “De belangrijkste<br />
les voor Kiek is: wees niet<br />
bang om je mond open te doen.<br />
Ouders moeten ook naar hun k<strong>in</strong>deren<br />
durven luisteren. Zoals <strong>in</strong><br />
de ziekenhuisscène: pas wanneer<br />
Kiek eerlijk aan papa zegt dat ze<br />
niet meer wilt dat hij de wereld <strong>in</strong>trekt,<br />
beseft hij dat <strong>het</strong> verhaal van<br />
de bange man niet langer volstaat<br />
om haar te sussen. Hij zal echt naar<br />
haar moeten luisteren.”<br />
prObeer <strong>het</strong><br />
eens zelF<br />
PATATJE OORLOG gaat moeilijke<br />
thema’s niet uit de weg. Kieks<br />
problemen worden op een k<strong>in</strong>derlijke<br />
maar ook directe manier ge-<br />
sc<strong>het</strong>st. Waar volwassenen soms<br />
<strong>in</strong>gewikkeld doen en rond <strong>het</strong><br />
probleem draaien, gaan k<strong>in</strong>deren<br />
vaak recht op hun doel af. ‘Papa is<br />
vermist. Wat nu?’<br />
Maar soms houden ook k<strong>in</strong>deren<br />
hun mond, zeker als ze <strong>het</strong> idee<br />
hebben dat ze daarmee hun ouders<br />
een plezier doen. Of omdat<br />
ze zich schamen. Er kunnen veel<br />
redenen zijn waarom een k<strong>in</strong>d<br />
zijn of haar problemen verzwijgt.<br />
Daarom is <strong>het</strong> goed om te praten<br />
over problemen en gevoelens.<br />
De film kan de aanleid<strong>in</strong>g zijn tot<br />
een <strong>in</strong>teressant kr<strong>in</strong>ggesprek <strong>in</strong><br />
de klas. Creëer een <strong>in</strong>tieme sfeer<br />
waar<strong>in</strong> alle k<strong>in</strong>deren zich op hun<br />
gemak voelen. Druk hen op <strong>het</strong><br />
hart dat ook volwassenen <strong>het</strong><br />
moeilijk (misschien nog wel moeilijker)<br />
v<strong>in</strong>den om over sommige<br />
onderwerpen te praten.<br />
vragen vOOr<br />
de leerl<strong>in</strong>gen:<br />
• Begrijpen de leerl<strong>in</strong>gen waarom<br />
Kiek haar gekke gedachten<br />
voor zich hield?<br />
• Doen ze dat zelf ook wel eens?<br />
Waarom?<br />
• Welke onderwerpen zijn <strong>het</strong><br />
moeilijkst om over te praten?<br />
Ben je bang om te huilen?<br />
Schaam jij je dan?<br />
• Waarom is <strong>het</strong> zo moeilijk om<br />
over dood en angst te praten?<br />
• Waar ben jij bang voor? Waarom?<br />
• Kan je angst overw<strong>in</strong>nen? Heb<br />
jij dat al ooit gedaan?<br />
• Hoe voelt <strong>het</strong> om je hart te<br />
luchten? Heb je dan spijt? Of<br />
denk je: ‘dat had ik eerder<br />
moeten doen’?<br />
P 24 P 25
PAPA GAAT NAAR<br />
dE OORLOG<br />
De papa van Kiek wordt uitgestuurd<br />
naar verre oorlogsgebieden,<br />
bvb naar Afghanistan. Niet<br />
als soldaat maar als dokter. Zulke<br />
organisaties die dokters uitsturen<br />
om <strong>in</strong> verre landen aan de slag te<br />
gaan, bestaan ook echt.<br />
medische hulp-<br />
Organisaties<br />
Humanitaire organisaties helpen<br />
mensen <strong>in</strong> nood. Dat kan <strong>in</strong> een<br />
oorlogsgebied zijn, maar ze bieden<br />
ook hulp na rampen, ongelukken<br />
of bij een gezondheidscrisis<br />
<strong>in</strong> arme landen. Een van oudste<br />
en bekendste is <strong>het</strong> Rode Kruis,<br />
dat door de Zwitser Henri Dunant<br />
werd opgericht <strong>in</strong> 1863 toen hij<br />
geconfronteerd werd met de verwoestende<br />
effecten van een oorlog<br />
en <strong>het</strong> lijden van de gewonde<br />
soldaten. Zulke vrijwilligersorganisaties<br />
zijn onafhankelijk en onpartijdig.<br />
Neutraliteit is van cruciaal<br />
belang <strong>in</strong> oorlogsgebieden.<br />
Op die manier proberen ze gren-<br />
zen en nationaliteiten te overstijgen;<br />
denk maar aan Artsen zonder<br />
Grenzen. Er zijn wel regels waar de<br />
organisaties zich aan moeten houden,<br />
vastgelegd <strong>in</strong> <strong>het</strong> verdrag van<br />
Genève. Deze humanitaire wetten<br />
moeten burgers en krijgsgevangenen<br />
beschermen. Toch blijft <strong>het</strong> gevaarlijk<br />
werken <strong>in</strong> oorlogsgebied.<br />
Bovendien doen de meeste dokters<br />
zulk een job als vrijwilligerswerk.<br />
van Kilsdonk: “Ik weet niet<br />
of Kieks papa een held is, maar ik<br />
v<strong>in</strong>d <strong>het</strong> wel erg nobel. Hij wordt<br />
gedreven door een missie en dat<br />
v<strong>in</strong>d ik bewonderenswaardig. Dat<br />
is toch iets anders dan een soldaat<br />
die naar g<strong>in</strong>der trekt om met zijn<br />
geweer te zwaaien.”<br />
Wat doen humanitaire organisaties<br />
<strong>in</strong> een oorlogsgebied?<br />
• Vroeger hielpen ze mee gewonden<br />
verzorgen op <strong>het</strong><br />
slagveld. Nu hebben legers<br />
meestal zelf medische diensten,<br />
dus wordt er op een<br />
andere manier bijstand geboden.<br />
Ze bezoeken bijvoorbeeld<br />
gewonden <strong>in</strong> <strong>het</strong> zie-<br />
kenhuis en brengen soldaten<br />
<strong>in</strong> contact met hun familie.<br />
• Ze bezoeken krijgsgevangen<br />
en controleren of ze goed behandeld<br />
worden en voldoende<br />
voedsel krijgen.<br />
• Ze doen er alles aan om burgers<br />
te beschermen, medische<br />
zorgen, water en voedsel te<br />
bieden. En er worden vluchtel<strong>in</strong>genkampen<br />
opgericht voor<br />
mensen die dakloos werden.<br />
• Als de gevechten voorbij zijn,<br />
is er allerlei hulp nodig. Er zijn<br />
doden, gewonden, vermisten<br />
en mensen zijn getraumati-<br />
seerd door de vreselijke d<strong>in</strong>gen<br />
die ze meemaakten. Vaak hebben<br />
ze alles verloren en moeten<br />
hun leven opnieuw opbouwen<br />
<strong>in</strong> verwoest gebied. Ook<br />
hier proberen de organisaties<br />
ondersteun<strong>in</strong>g te bieden.<br />
van Kilsdonk: “We polsten bij Artsen<br />
Zonder Grenzen en <strong>het</strong> Rode<br />
Kruis of ze de film mee wilden<br />
f<strong>in</strong>ancieren. Maar dat lukte niet.<br />
Dan moet de hele film precies<br />
gaan zoals zij <strong>het</strong> zeggen. En ze<br />
hadden liever geen verwijz<strong>in</strong>g<br />
naar een vermiste dokter die een<br />
P 27
ongeluk krijgt. Maar ze bezorgden<br />
ons wel <strong>in</strong>formatie over hoe <strong>het</strong><br />
er <strong>in</strong> zo’n geval echt aan toe gaat.<br />
Wat is de procedure als er iemand<br />
vermist raakt? Wat gebeurt er met<br />
een dokter die gewond geraakt?”<br />
Boekentip: “Haal de oorlog uit <strong>het</strong><br />
k<strong>in</strong>d” Auteur en samensteller: Miriam<br />
Samson. Uitgeverij Clavis.<br />
Ten gunste van War Child. Een<br />
mooi boek met getuigenissen, teken<strong>in</strong>gen<br />
en recepten uit de hele<br />
wereld.<br />
held OF niet?<br />
Humanitaire organisaties doen<br />
fantastisch werk, maar daar trekt<br />
de oma van Kiek zich niets van<br />
aan: “Iemand die alleen maar aan<br />
zichzelf denkt, kan voor mij geen<br />
held zijn.” Oma v<strong>in</strong>dt dat papa<br />
egoïstisch is en doet waar hij z<strong>in</strong><br />
<strong>in</strong> heeft, terwijl zij thuis doodsangsten<br />
uitstaat. Mama verdedigt papa’s<br />
keuze: “Mensen hebben dokters<br />
nodig.” Is Thomas een held<br />
omdat hij mensen helpt en zijn leven<br />
waagt? Of denkt hij <strong>in</strong>derdaad<br />
alleen aan zichzelf? Is hij verslaafd<br />
aan de spann<strong>in</strong>g?<br />
Er wordt vaak gezegd dat we anderen<br />
enkel helpen om onszelf te<br />
helpen. Daarover kan je met de<br />
leerl<strong>in</strong>gen een boeiende discussie<br />
opzetten. V<strong>in</strong>den zij papa een held<br />
of niet? Of iets er tussen <strong>in</strong>? Benadruk<br />
dat er geen goed of fout antwoord<br />
is. Probeer alle kanten van<br />
de zaak te belichten.<br />
artsen zOnder<br />
vakantie<br />
We lieten PATATJE OORLOG ook<br />
zien aan 2 medewerkers van Artsen<br />
Zonder Vakantie, een organisatie<br />
die 600 dokters en verpleegkundigen<br />
verenigt die zich tijdens<br />
hun vakanties bezighouden met<br />
<strong>het</strong> opleiden en helpen van Afrikaanse<br />
collega’s (www.azv.be).<br />
Eén van die dokters is Kathia, die<br />
regelmatig actief was <strong>in</strong> oorlogsgebied<br />
maar haar engagement<br />
afbouwde vanwege <strong>het</strong> moederschap.<br />
“PATATJE OORLOG is heel<br />
realistisch.”Ook bij mij knaagde<br />
<strong>het</strong> aanvankelijk enorm om terug<br />
op missie te gaan. Omdat <strong>het</strong><br />
werk ter plaatse nuttig en noodzakelijk<br />
is, en ook vanwege de kick.<br />
Dat veranderde toen ik k<strong>in</strong>deren<br />
kreeg. Ik zou nu nooit meer de risico’s<br />
durven nemen die ik toen<br />
nam. Veel dokters stoppen met<br />
hun missies op <strong>het</strong> moment dat ze<br />
k<strong>in</strong>deren krijgen, maar sommigen<br />
pikken later de draad weer op als<br />
de k<strong>in</strong>deren groter worden.”<br />
Wordt Kieks vader gedreven door<br />
idealisme? Barbara Vandevelde,<br />
woordvoerder van Artsen Zonder<br />
Vakantie: “Onze vrijwilligers hebben<br />
allerlei redenen om op missie<br />
te vertrekken: kennisoverdracht en<br />
nobel idealisme zijn belangrijke<br />
argumenten. Sommigen laten zich<br />
toch ook verleiden door de z<strong>in</strong> <strong>in</strong><br />
avontuur, de aantrekk<strong>in</strong>gskracht<br />
van exotische oorden en soms een<br />
scheutje ‘heldenwaan’. Maar dat<br />
geldt niet voor iedereen.”<br />
vragen vOOr<br />
de leerl<strong>in</strong>gen<br />
• Welke hulporganisaties ken jij?<br />
• Een dokter vecht niet mee,<br />
maar waarom is <strong>het</strong> voor hem<br />
toch gevaarlijk om <strong>in</strong> de oorlog<br />
te werken?<br />
• Waarom doet Thomas zijn<br />
werk zo graag? Wie v<strong>in</strong>dt <strong>het</strong><br />
nu leuk om <strong>in</strong> de oorlog te<br />
werken?<br />
• Zou jij dat werk willen doen?<br />
Waarom wel / niet?<br />
• Wat v<strong>in</strong>d jij van <strong>het</strong> werk van je<br />
ouders? Zijn er k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> de<br />
klas wiens ouders een spannend<br />
beroep hebben? Soldaat<br />
of brandweerman? Ben jij wel<br />
eens bang dat er iets met je<br />
ouders gebeurt?<br />
P 28 P 29
SKATEBOARdEN<br />
Pippa Allen (Kiek) heeft speciaal<br />
voor de film een cursus skaten gevolgd<br />
maar ze heeft ook geleerd om<br />
‘goed’ te vallen. Om te voorkomen<br />
dat ze zich echt pijn zou doen tijdens<br />
de opnames. Allen: “Bij <strong>het</strong> beg<strong>in</strong><br />
van de film rommelde ik maar zo’n<br />
beetje aan met een skateboard,<br />
maar op <strong>het</strong> e<strong>in</strong>de kon ik al van de<br />
halfpipe.” - van Kilsdonk: “Kom op,<br />
Pippa, je was een natuurtalent!” Ter<br />
voorbereid<strong>in</strong>g kreeg ze een stoomcursus,<br />
eerst privé en daarna <strong>in</strong><br />
een skateclub. Daar was Pippa <strong>het</strong><br />
enige meisje <strong>in</strong> een hal vol jongens.<br />
Na een paar uur les had ze <strong>het</strong> onder<br />
de knie. Eigenlijk was ze niet enkel<br />
actrice, maar ook stuntvrouw!<br />
Pippa Allen gaat vanaf nu ook echt<br />
skatend door <strong>het</strong> leven: “Als her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g<br />
aan de film heb ik een<br />
skateboard van PATATJE OORLOG<br />
gekregen.”<br />
surFen Op land<br />
Wist je dat skateboarden uit Amerika<br />
(Californië) komt? De sport<br />
werd meer dan vijftig jaar geleden<br />
bedacht door surfers, die ervan<br />
baalden dat er geen golven waren.<br />
Dus monteerden ze wieltjes<br />
onder hun surfboards en... zo gleden<br />
ze door de straten. De nieuwe<br />
sport heette ‘sidewalk surf<strong>in</strong>g’ (=<br />
stoepsurfen). In <strong>het</strong> beg<strong>in</strong> waren<br />
de skateboards lang en onhandig.<br />
Je kunt er geen trucjes meedoen.<br />
Maar na een tijdje werd er niet alleen<br />
maar op straat gesurft maar<br />
g<strong>in</strong>gen ze ook experimenteren <strong>in</strong><br />
lege zwembaden. Daarvoor had je<br />
kle<strong>in</strong>ere, wendbare boards nodig.<br />
Ondertussen was skateboarden<br />
een rage geworden en speelden<br />
verschillende fabrikanten <strong>in</strong> op de<br />
trend. De boards werden kle<strong>in</strong>er<br />
en de wielen werden verstevigd.<br />
Het begon te lijken op <strong>het</strong> skateboard<br />
zoals we dat nu kennen.<br />
halFpipe<br />
In de film worstelt Kiek met de<br />
halfpipe, een speciale ramp (= h<strong>in</strong>dernis)<br />
voor skaters. Je kunt ook<br />
gewoon op straat skaten en daar<br />
obstakels zoeken, zoals trappen<br />
en banken. Want niet iedereen<br />
heeft <strong>het</strong> geluk dichtbij een skatepark<br />
te wonen. Je twijfelt misschien<br />
of <strong>het</strong> wel de moeite loont<br />
maar <strong>het</strong> is echt belangrijk je goed<br />
te beschermen als je gaat skaten.<br />
Draag altijd een helm en pols -en<br />
kniebeschermers. Met skateschoenen<br />
heb je meer grip op <strong>het</strong> board<br />
en ze gaan m<strong>in</strong>der snel stuk.<br />
vaktermen<br />
Skaters hebben hun eigen ‘look’<br />
maar ook hun eigen taaltje om<br />
de verschillende skatestijlen en<br />
‘tricks’ te benoemen. Enkele termen<br />
voor de skate-analfabeet.<br />
• Ollie: op een bepaalde manier<br />
spr<strong>in</strong>gen met je board, door<br />
de achterkant naar beneden<br />
te duwen (‘poppen’). Dit doe<br />
je stilstaand of rijdend. Ollie<br />
is de basis! Die moet je eerst<br />
onder de knie hebben voor je<br />
andere tricks kunt doen.<br />
• Kick-flip: je probeert <strong>het</strong> board<br />
360˚ om zijn eigen as te doen<br />
draaien.<br />
• Gr<strong>in</strong>den: met een deel van<br />
de onderkant van <strong>het</strong> skateboard<br />
over een voorwerp glijden,<br />
bvb over een bankje, een<br />
stoeprand of een buis.<br />
spreekbeurt<br />
Er zijn nog veel meer termen en<br />
‘tricks’. Maar <strong>het</strong> is veel leuker om<br />
<strong>het</strong> van een skater zelf te horen<br />
(en liefst ook te zien). Zijn er leerl<strong>in</strong>gen<br />
die skateboarden? Kennen<br />
ze de vaktermen uit de skate-taal?<br />
Zijn er ook meisjes die skaten? Zitten<br />
er echte fans <strong>in</strong> de klas? Misschien<br />
kunnen zij een spreekbeurt<br />
en eventueel een demonstratie<br />
geven of de hele klas uitnodigen<br />
bij de skate ramp.<br />
P 30 P 31
BEELdTAAL:<br />
fOcuS OP ANimATiE<br />
& LiVE AcTiON<br />
als FrietJes tOt<br />
leven kOmen...<br />
Niet alleen <strong>het</strong> onderwerp maar<br />
ook de vorm van PATATJE OOR-<br />
LOG is verrassend. Live action (=<br />
film met levende acteurs) wordt<br />
afgewisseld met animatie: frietjes<br />
op een slagveld, een muis <strong>in</strong><br />
de broodrooster, een hond die<br />
naar de maan vliegt. Prachtige<br />
animaties, maar ze hebben ook<br />
een belangrijke functie: ze gunnen<br />
ons een blik <strong>in</strong> <strong>het</strong> hoofd van<br />
Kiek, zodat we haar gedachten en<br />
redener<strong>in</strong>gen kunnen volgen. De<br />
regisseur had een manier nodig<br />
om Kieks levendige denkwereld<br />
zichtbaar te maken. Dus bedacht<br />
ze de animaties: orig<strong>in</strong>eel én functioneel,<br />
twee vliegen <strong>in</strong> een klap.<br />
liever animatie?<br />
De enge fantasieën en angsten<br />
van Kiek zien er <strong>in</strong> de animaties<br />
erg grappig uit: we lachen om een<br />
afgehakt muizen- of hondenhoofd.<br />
Stel je voor dat dit ‘echt’ verfilmd<br />
zou worden… gruwelijk toch? We<br />
zouden ons afvragen wie zoiets<br />
nou aan k<strong>in</strong>deren durft te tonen!<br />
Hoe komt <strong>het</strong> dat we sommige<br />
thema’s en gebeurtenissen <strong>in</strong> animatie<br />
wel kunnen tonen en <strong>in</strong> liveaction<br />
niet? Omdat we weten dat<br />
<strong>het</strong> niet echt is, natuurlijk (superrealistische<br />
computeranimatie<br />
laten we voor <strong>het</strong> gemak even<br />
buiten beschouw<strong>in</strong>g). Maar er is<br />
meer aan de hand…<br />
P 33
Animatie heeft een enorme verbeeld<strong>in</strong>gskracht.<br />
In animatie kan<br />
je een eigen wereld, een eigen<br />
realiteit creëren. En iedereen ziet<br />
dat die wereld ‘nep’ is: de muis<br />
en de hond zijn speelgoedfiguurtjes<br />
(gemaakt van klei en stof) en<br />
worden door de k<strong>in</strong>deren ook op<br />
die manier herkend. Voor animatie<br />
gelden dezelfde codes als voor<br />
de spelletjes die je thuis met je<br />
speelgoed speelt: <strong>het</strong> mag er hard<br />
aan toegaan! K<strong>in</strong>deren begrijpen<br />
dat meteen. Een afgehakt muizenhoofd<br />
kun je er gewoon weer<br />
aanzetten en daarna lekker verder<br />
spelen. Vooral volwassen zullen<br />
wellicht geschokt zijn door de ‘sadistische’<br />
scènes omdat ze zich de<br />
regels van <strong>het</strong> spel niet meer zo<br />
goed her<strong>in</strong>neren.<br />
Is <strong>in</strong> een animatiefilm alles toegestaan?<br />
Waar ligt de grens? Nicole<br />
van Kilsdonk: “Die animaties zijn<br />
een beetje op <strong>het</strong> randje, maar <strong>het</strong><br />
is net prettig om niet alleen maar<br />
braaf en politiek correct te zijn. De<br />
ervar<strong>in</strong>g leert dat vooral de ouders<br />
die passages gruwelijk v<strong>in</strong>den.<br />
K<strong>in</strong>deren v<strong>in</strong>den <strong>het</strong> heerlijk. Die<br />
zijn <strong>het</strong> gewoon dat <strong>in</strong> Tom & Jerry<br />
cartoons de vreselijkste d<strong>in</strong>gen<br />
gebeuren.”<br />
GEWELD In cARTOOnS<br />
Naar de gevolgen van gewelddadige<br />
beelden op k<strong>in</strong>deren werden<br />
al vele onderzoeken gevoerd.<br />
Een eenduidige conclusie is er<br />
niet, maar we kunnen stellen dat<br />
de effecten niet altijd zo negatief<br />
zijn als verwacht. Omdat k<strong>in</strong>deren<br />
nog een ander referentiekader gebruiken<br />
dan volwassenen, wordt<br />
geweld <strong>in</strong> tekenfilms ook anders<br />
ervaren. Door <strong>het</strong> humoristische<br />
karakter van de knokpartijen van<br />
Tom & Jerry beschouwen k<strong>in</strong>deren<br />
dit niet als agressief gedrag.<br />
Ze maken wel een onderscheid<br />
tussen geweld <strong>in</strong> tekenfilms en<br />
realistisch geweld <strong>in</strong> speelfilms<br />
of <strong>het</strong> journaal. Het is van belang<br />
hoe <strong>het</strong> geweld geportretteerd<br />
wordt. En hoe hun begeleider (bvb<br />
ouders, leerkracht,…) er mee omgaat.<br />
Als die bij <strong>het</strong> kijken duidelijk<br />
een afkeer toont voor geweld en<br />
de gevolgen daarvan, zal <strong>het</strong> k<strong>in</strong>d<br />
m<strong>in</strong>der geneigd zijn tot <strong>het</strong> aanvaarden<br />
van agressie.<br />
cut-Out animatie<br />
De term ‘animatiefilm’ komt van<br />
<strong>het</strong> Latijnse woord ‘anima’ wat<br />
‘ziel’ betekent. In een tekenfilm<br />
is <strong>het</strong> alsof de filmmaker ‘leven’<br />
geeft aan zijn teken<strong>in</strong>gen en de<br />
personages ‘bezielt’.<br />
Hoe wek je een poppetje tot leven?<br />
Bij een animatiefilm wordt er met<br />
foto’s gewerkt: films worden beeldje<br />
per beeldje opgenomen. Maar<br />
elke ‘foto’ is een beetje anders. De<br />
teken<strong>in</strong>g of <strong>het</strong> poppetje werd een<br />
heel kle<strong>in</strong> beetje verschoven of veranderd.<br />
Het zijn allemaal stilstaande<br />
beelden, maar als we ze heel<br />
snel achter elkaar zien, lijkt <strong>het</strong> net<br />
of de figuurtjes bewegen. Net zoals<br />
<strong>in</strong> een flipboekje.<br />
Voor PATATJE OORLOG werd cutout<br />
en stop-motion animatie gebruikt.<br />
Stop-motion is animatie<br />
met voorwerpen of poppen, zoals<br />
de scènes met de hond en de<br />
muis. Voor cut-out animatie worden<br />
– zoals <strong>het</strong> woord zegt – uitgeknipte<br />
figuren en vormen gebruikt.<br />
Een animatie-expert legt uit: “In<br />
de film zie je een korte animatie<br />
van papa op weg naar de oorlog.<br />
Omdat we geen puur getekende<br />
wereld wilden, hebben we ervoor<br />
gekozen om papa te fotograferen<br />
en uit te knippen. We zien papa<br />
<strong>in</strong> zijn auto onderweg naar een<br />
slagveld vol frietjes. Dankzij dat<br />
‘foto-hoofd’ lijkt <strong>het</strong> net alsof hij<br />
daar <strong>in</strong> <strong>het</strong> kle<strong>in</strong> aanwezig is. Dat<br />
maakt de overgang van speelfilm<br />
naar animatiefilm vloeiender, en<br />
toch behoud je <strong>het</strong> gevoel dat je <strong>in</strong><br />
Kieks hoofd zit.”<br />
Wil je zien hoe <strong>het</strong> eraan toeg<strong>in</strong>g op<br />
de animatieset van PATATJE OOR-<br />
LOG? Bekijk dan de reportage van<br />
<strong>het</strong> Nederlandse tv-programma<br />
Klokhuis via de Facebook pag<strong>in</strong>a<br />
van PATATJE OORLOG. Zo krijg je<br />
een idee van hoeveel werk en gepruts<br />
er <strong>in</strong> een animatiefilm kruipt.<br />
• Om de muis te laten smelten<br />
moesten er 103 foto’s gemaakt<br />
worden voor een paar seconden<br />
film.<br />
• Animatiefilmers zijn heel <strong>in</strong>ventief<br />
<strong>in</strong> <strong>het</strong> gebruiken van<br />
slimme trucjes. De bommen<br />
die we <strong>in</strong> de verte zien ontploffen<br />
als papa naar de oorlog<br />
gaat, zijn gewone propjes<br />
watten.<br />
P 34 P 35
FOtO’s Op<br />
een stOkJe<br />
(zie voorbeeld <strong>in</strong> Bijlage 2)<br />
Z<strong>in</strong> om<br />
zelf aan<br />
de slag te<br />
gaan? Cutoutanimatie<br />
is tamelijkeenv<br />
o u d i g .<br />
Je hebt<br />
er wat<br />
g e d u l d<br />
en concentratie<br />
voor nodig en dat is niet voor alle<br />
leerl<strong>in</strong>gen even makkelijk. Om <strong>het</strong><br />
zo goed mogelijk te laten verlopen,<br />
splits je tijdens de opnames<br />
de klas bij voorkeur op <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e<br />
groepjes. Zo hebben de leerl<strong>in</strong>gen<br />
die niet aan <strong>het</strong> filmen zijn,<br />
toch iets te doen. Voor <strong>het</strong> filmen<br />
beg<strong>in</strong>t, gaan we eerst knippen en<br />
plakken.<br />
DIT HEB JE nODIG VOOR<br />
DE cuT-OuT:<br />
• een pasfoto die verknipt mag<br />
worden<br />
• stevig gekleurd papier<br />
• een tandenstoker<br />
• een (Engels) dropje of stevig<br />
snoepje<br />
We maken een figuurtje zoals <strong>in</strong><br />
de film, maar dan met ons eigen<br />
hoofd. Dan kunnen de leerl<strong>in</strong>gen<br />
zichzelf <strong>in</strong> een animatiefilm zien!<br />
Heel eenvoudig:<br />
• Knip een lijfje (niet groter dan<br />
<strong>het</strong> stokje; er moet nog plaats<br />
zijn voor <strong>het</strong> hoofd).<br />
• Versier <strong>het</strong> of kleur <strong>het</strong> <strong>in</strong>.<br />
• Plak <strong>het</strong> met plakband tegen<br />
<strong>het</strong> stokje aan.<br />
• Knip je hoofd en een stukje<br />
nek uit de pasfoto (er moet<br />
nog ruimte zijn om tegen <strong>het</strong><br />
lijfje te plakken) en plak <strong>het</strong> op<br />
<strong>het</strong> stokje. Nu zit je hoofd op<br />
<strong>het</strong> lijfje..<br />
• Prik <strong>het</strong> stokje op <strong>het</strong> Engels<br />
dropje en je hebt een poppetje<br />
waar je mee kunt filmen.<br />
HET WERk kAn BEGInnEn<br />
De essentie blijft bij elke animatiefilm<br />
<strong>het</strong>zelfde: je neemt de film<br />
beeldje per beeldje op, zodat later<br />
de illusie van beweg<strong>in</strong>g ontstaat.<br />
Dat kan met een videocamera of<br />
met een digitaal fototoestel.<br />
• Met een videocamera neem je<br />
telkens een statische opname<br />
van twee à drie seconden. Als<br />
<strong>het</strong> filmwerk erop zit, spoel je<br />
<strong>het</strong> filmpje op de videocamera<br />
terug en sluit je de camera<br />
aan op een tv-toestel.<br />
• Met een digitaal fototoestel<br />
maak je telkens één opname<br />
(foto). Als <strong>het</strong> filmen erop zit,<br />
laad je de foto’s <strong>in</strong> op de computer<br />
en start je een diavoorstell<strong>in</strong>g.<br />
FILMSTuDIO In DE kLAS:<br />
STILTE A.u.B.!<br />
Het makkelijkste werk je op een tafel.<br />
Zet de camera ervoor en kleeft<br />
<strong>het</strong> statief goed vast. Het is heel<br />
belangrijk dat de camera steeds<br />
<strong>het</strong>zelfde kader heeft - er mag dus<br />
niet mee bewogen worden. Neem<br />
de tijd om aan de leerl<strong>in</strong>gen uit te<br />
leggen dat ze niet tegen <strong>het</strong> statief<br />
mogen stoten. De k<strong>in</strong>deren kunnen<br />
zelf de camera bedienen, maar <strong>het</strong><br />
is belangrijk dat er van te voren duidelijke<br />
afspraken gemaakt worden<br />
(niet aan de lens komen, niet aan<br />
knopjes komen). Het kader bepaal<br />
je best zelf. Zorg dat er niets <strong>in</strong> <strong>het</strong><br />
beeld staat dat er niet thuis hoort.<br />
Je kunt eventueel met 2 stukken<br />
gekleurd karton een mooie achter-<br />
en/of ondergrond maken. Tape<br />
goed vast, want ook <strong>het</strong> decor mag<br />
niet bewegen. Nu kunnen jullie e<strong>in</strong>delijk<br />
beg<strong>in</strong>nen met <strong>het</strong> animeren<br />
van “jezelf”. In <strong>het</strong> beg<strong>in</strong> gaat <strong>het</strong><br />
vast een beetje moeilijk (handen<br />
<strong>in</strong> beeld, camera verschuift). Maar<br />
<strong>het</strong> goede resultaat wordt vast een<br />
mooie belon<strong>in</strong>g.<br />
TIPS<br />
• Zet niet teveel poppetjes tegelijk<br />
<strong>in</strong> <strong>het</strong> decor.<br />
• Oefen eerst enkele keren.<br />
• Maak kle<strong>in</strong>e beweg<strong>in</strong>gen, anders<br />
krijg je een schokkerig<br />
effect.<br />
• Geef niet te snel op, ook al<br />
heb je na 24 foto’s nog maar 1<br />
seconde film.<br />
P 36 P 37
BEELdTAAL:<br />
hET KLEiNE AcTEER-ABc<br />
Alle acteertermen op een rijtje. Deze woorden moet je kennen als je <strong>in</strong><br />
een film wilt spelen:<br />
• Actie: de A van acteren maar ook van ‘Actie’. Dat wordt gezegd bij<br />
<strong>het</strong> beg<strong>in</strong> van elke filmopname. Iedereen moet dan muisstil zijn.<br />
“Camera loopt... ACTIE!”<br />
• cast<strong>in</strong>gbureau: cast<strong>in</strong>g betekent ‘rolverdel<strong>in</strong>g’. Regisseurs werken<br />
vaak met een cast<strong>in</strong>gbureau om acteurs te v<strong>in</strong>den. K<strong>in</strong>deren kunnen<br />
zich ook <strong>in</strong>schrijven bij zo’n bureau, maar daarvoor moeten ze de<br />
hulp en toestemm<strong>in</strong>g krijgen van hun ouders.<br />
• Dialoog: <strong>in</strong> een monoloog praat je alleen, een dialoog is een gesprek<br />
<strong>in</strong> de film. Blokken, blokken, blokken, tot je alle dialogen van buiten<br />
kent.<br />
• Filmster: een filmster is een andere benam<strong>in</strong>g voor een acteur / actrice<br />
die <strong>in</strong> films speelt en dus niet <strong>in</strong> <strong>het</strong> theater. Het is een beetje<br />
een ouderwets woord.<br />
• Geduld: als acteur heb je heel veel geduld nodig. Een film opnemen<br />
vraagt veel werk: licht, decor, geluid, camera,... Het kan soms heel<br />
lang duren voor een scène ‘<strong>in</strong>geblikt’ is.<br />
• Hollywood: een wijk <strong>in</strong> de Amerikaanse stad Los Angeles. Hollywood<br />
is ‘de hoofdstad van filmland’.<br />
• Improviseren: acteren zonder <strong>in</strong>gestudeerde tekst, spontaan verz<strong>in</strong>nen<br />
wat je zegt en doet.<br />
• kostuum: kled<strong>in</strong>g die een acteur of actrice draagt bij de opnames.<br />
Zo kruip je <strong>in</strong> de huid van een andere persoon.<br />
P 39
• Première: de grote avond. De rode loper wordt uitgerold want de<br />
film wordt nu voor <strong>het</strong> eerst op <strong>het</strong> grote doek vertoond.<br />
• Regisseur: is <strong>het</strong>zelfde als een filmmaker. Diegene die de film bedenkt<br />
(samen met de scenarist) en <strong>het</strong> project leidt.<br />
• Scenarist: die schrijft <strong>het</strong> verhaal voor de film. Zonder een goed verhaal<br />
(scenario) heb je geen goede film.<br />
• Screentest: een auditie voor televisie of film. De acteurs laten zien<br />
wat ze kunnen en of ze geschikt zijn voor de rol. De screentest wordt<br />
ook gefilmd om te kijken hoe je overkomt op beeld.<br />
• Take: de nachtmerrie van elke acteur. Soms moet je een scène 20<br />
keer overdoen voor ze echt goed zit. Elke nieuwe pog<strong>in</strong>g is een nieuwe<br />
‘take’. “Opgepast, iedereen klaar voor take 38?”<br />
• Wrap, it’s a wrap: Dat wordt gezegd als de laatste scène van de film<br />
is opgenomen. Voor iedereen op de set zit <strong>het</strong> werk erop.<br />
BiBLiOGRAfiE<br />
JEKINO / OPEN DOEK / LESSEN IN DONKER:<br />
• Jek<strong>in</strong>o Stelt Voor: PATATJE OORLOG (Gert Hermans <strong>in</strong> Generiek nr.<br />
108, december 2011)<br />
• Interview met Nicole van Kilsdonk en Pippa Allen (Gert Hermans en<br />
Eva de Vree <strong>in</strong> Generiek nr. 109, maart 2012)<br />
• Lespakket bij KLEINE HELDEN EN RARE KWASTEN<br />
• Lesmap KOMANEKO (hoofdstuk: animatie)<br />
• Lesmap DE GRUFFALOO EN ZOO (hoofdstuk: animatie)<br />
• Persmap PATATJE OORLOG.<br />
BOEKEN:<br />
• ‘Het boek van de troost’, Kolet Janssen en Rebekka Jonkers, 2007,<br />
Davidsfonds uitgeverij nv, Leuven<br />
• ‘K<strong>in</strong>deruniversiteit: Kippenvel op je huid en vl<strong>in</strong>ders <strong>in</strong> je buik’, Kathleen<br />
Vereecken, 2006, Uitgeverij Lannoo nv, Tielt<br />
• ‘Wat je moet weten over dood en sterven’, Bruce Sanders, 2005, Ars<br />
Scribendi, Etten-Leur, NL<br />
• ‘Het Internationale Rode Kruis Boek’, Ralf Perk<strong>in</strong>s, 2002, Ars Scribendi<br />
BV, Harmelen, NL<br />
INTERNET:<br />
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Skateboarden<br />
• http://www.scholieren.com/werkstukken/11371<br />
• http://nl-nl.facebook.com/PatatjeOorlog<br />
P 40 P 41
iJlage 1
iJlage 2
De vader van Kiek werkt als<br />
dokter <strong>in</strong> een oorlogsgebied.<br />
Kiek is bang dat hem<br />
iets overkomt: een ontvoer<strong>in</strong>g,<br />
een verdwaalde kogel,….<br />
Ze wil geen dode<br />
papa! Mama zegt dat <strong>het</strong><br />
een kwestie van kansen is.<br />
Dus heeft Kiek een dode<br />
hond en een dode muis<br />
nodig. Want hoe vaak hoor<br />
je dat iemand een dode<br />
hond, een dode muis EN<br />
een dode papa heeft?<br />
De bange man durfde zijn huis<br />
niet uit omdat hij zeker wist dat<br />
<strong>het</strong> buiten gevaarlijk was. Op<br />
een dag viel er een dikke boom<br />
op zijn huis en de bange man<br />
was dood!<br />
Actrice Pippa Allen werkte vaak met de hond. Dat was niet altijd<br />
makkelijk: “Ze piepte de hele tijd. Soms moesten we scènes<br />
supervaak overdoen omdat ze aldoor zat te piepen. Hondenbrokken<br />
moest ze niet en ze had een trauma van de kleur<br />
lichtblauw. Haar blauwe dr<strong>in</strong>kbak moesten we weghalen want<br />
daar werd ze doodsbenauwd van. Ze wilde ook niet <strong>in</strong> bad blijven<br />
zitten. Tijdens de scène waar<strong>in</strong> ik Mona een wasbeurt geef,<br />
lag er iemand op de bodem van de badkuip om de hond vast te<br />
houden. Ik vond <strong>het</strong> heerlijk; de hond voelde lekker zacht aan.<br />
Maar zelf vond ze <strong>het</strong> blijkbaar niet zo leuk.”<br />
Fiche voor de<br />
leerl<strong>in</strong>gen<br />
PATATJE OORLOG is de Hollandse<br />
benam<strong>in</strong>g voor een portie<br />
friet met mayonaise, p<strong>in</strong>dasaus<br />
en uitjes, eventueel aangevuld<br />
met curry en ketchup. De term<br />
‘oorlog’ verwijst naar <strong>het</strong> slordig<br />
toevoegen van <strong>in</strong>grediënten,<br />
alsof <strong>het</strong> om een slagveld gaat.<br />
Wil je zien hoe <strong>het</strong> eraan toeg<strong>in</strong>g op de animatieset<br />
van PATATJE OORLOG? Bekijk dan de<br />
reportage van <strong>het</strong> Nederlandse tv-programma<br />
Klokhuis via de Facebook pag<strong>in</strong>a van PATATJE<br />
OORLOG. Zo krijg je een idee van hoeveel werk<br />
en gepruts er <strong>in</strong> een animatiefilm kruipt.<br />
Wist je dat…<br />
• De muis <strong>in</strong> de film geen mislukte<br />
muis is, maar een speciaal<br />
muizenras met heel we<strong>in</strong>ig haar<br />
(en rare oren). Bovendien werd<br />
de rol door twee verschillende<br />
muizen gespeeld. De beesten<br />
kunnen immers maar we<strong>in</strong>ig<br />
verdragen en de filmmakers<br />
wilden natuurlijk geen ‘echte’<br />
dode muis op de set.<br />
• De scène waar<strong>in</strong> Kiek de hond<br />
van <strong>het</strong> viaduct wil gooien, werd<br />
opgenomen met een stuntman<br />
erbij. De hond zat bovendien<br />
met een tuigje vast aan Kiek zodat<br />
er zeker niets fout kon gaan.<br />
PATATJE OORLOG is gebaseerd op ‘Een<br />
kle<strong>in</strong>e kans’, een boek van Marjolijn Hof<br />
dat <strong>in</strong> 2007 de Gouden Uil Jeugdliteratuurprijs<br />
kreeg. Maar de regisseur wou<br />
geen treurige film over een tobbend k<strong>in</strong>d.<br />
Daarom verzonnen ze de verhaallijn over<br />
de schoolmusical en <strong>het</strong> skateboarden.<br />
Ook leuke personages zoals Kieks vriend<strong>in</strong><br />
Margje en de enthousiaste meester<br />
vrolijken de boel op.<br />
Wat doen humanitaire organisaties <strong>in</strong> een oorlogsgebied?<br />
• Ze verzorgen de gewonden, helpen mee <strong>in</strong> de ziekenhuizen en brengen de slachtoffers<br />
<strong>in</strong> contact met hun familie.<br />
• Ze bezoeken krijgsgevangen en controleren of ze goed behandeld worden en voldoende<br />
voedsel krijgen.<br />
• Ze beschermen burgers en bieden hen medische zorgen, water en voedsel. Vluchtel<strong>in</strong>genkampen<br />
worden opgericht voor mensen die dakloos werden.<br />
• Na de gevechten steunen ze mensen die alles verloren hebben, die moeten leven <strong>in</strong><br />
een verwoest gebied en die <strong>in</strong> de oorlog soms vreselijke d<strong>in</strong>gen hebben meegemaakt.