Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

8
EmERItAAt
U was hoofdopleider psychiatrie. Hoe bent u dat geworden?
‘Als hoofdgeneesheer van het UPC St.-Jozef Kortenberg werd
verwacht dat je ook als universitair stagemeester fungeerde.
Nu mag dat niet meer. Van de orde van geneesheren mag een
hoofdgeneesheer nu geen stagemeester meer zijn.’
Het imago van de psychiater is in deze maatschappij niet
bijster positief. Hoe kan dat volgens u worden verholpen?
‘Onder meer de media spelen hierbij een heel belangrijke rol.
De negatieve manier waarop naar psychiatrie en naar de patiënt
wordt gekeken, lijkt als cultureel gemeengoed vast te liggen.
Het is niet zo eenvoudig dat beeld te veranderen. Cruciaal is
de overtuiging bij te brengen dat mensen niet samenvallen met
de moeilijkheden die ze hebben. Iemand ís niet schizofreen,
maar is iemand die psychotische problemen hééft. Iemand
ís niet depressief, iemand lijdt aan een depressie. Ik vrees wel
dat, vooraleer dit duidelijk is, nog bergen werk moeten worden
verzet. Ook hebben we, samen met de VVGG, al pogingen
gedaan om bijvoorbeeld journalisten beter met deze materie
te leren omgaan.’
Tijdens uw emeritaatsviering was ik onder de indruk
van de schitterende muziek die door een ensemble van
het Lemmensinstituut werd gebracht. Dat brengt me bij
muziektherapie, een therapie waarvoor u een bijzondere
belangstelling heeft.
‘Muziek bezit de capaciteit mensen te ontroeren, hen te raken
op een manier die woorden overstijgt. Als ik het bekijk vanuit
de patiënt met een psychotische stoornis die het moeilijk
heeft om zich verbaal of algemeen sociaal te integreren en
contacten te leggen, dan is samen iets gestructureerds doen
(bijvoorbeeld zich invoegen in een gezamenlijk metrum)
en bovendien misschien ook nog de ervaren emotie kunnen
verbaliseren en er mee omgaan nuttig. Muziek kan daarvoor
een goede aanzet zijn. Vanuit die overtuiging konden
we professor Jos De Backer van het Lemmensinstituut
aantrekken. Nu ik met emeritaat ben wil ik me daar zeker
verder in verdiepen.’
We hoorden dat er wel meer op het programma staat...
‘Wat dat allemaal precies wordt, ligt nog een beetje open. Vast
staat wel dat mijn lieve echtgenote nu wat meer inspraak krijgt
in wat we allemaal gaan doen. Veel lezen, vooral over geschiedenis,
zal ik zeker doen. Tegenwoordig verschijnt schitterende
geschiedschrijving. Heel anders dan de data van veldslagen die
we vroeger in de lagere school en in de humaniora moesten
memoriseren.
Ik heb ook nog een aantal beheersfuncties in Kortenberg, voor
beschut wonen, voor het nachthospitaal. De komende tijd
zullen er wat van moeten worden doorgegeven. En ten slotte is
er toch nog wetenschappelijk onderzoek. Mijn doctoraat ging
over neurofysiologie en ik vond het altijd jammer dat ik dat niet
verder heb kunnen uitdiepen. Het blijft mijn overtuiging dat
hier een tool moet te vinden zijn, dat er toch markers moeten
zijn om de diagnostiek te verfijnen, om de behandelmoge-
DEPSYCHIATER 3 • 2011
lijkheden nog te verbeteren. Dus wil ik dat wat nieuw leven
inblazen. Neen, echt niets doen kan ik gelukkig niet.’ n
Liber amicorum
Onder redactie van m. De Hert, D. De Wachter, G. Pieters, L. Van
Bouwel en R. Vermote verscheen bij Uitgeverij EPO met de steun
van UPC-K.U.Leuven, Campus Kortenberg ter gelegenheid van het
emeritaat van prof. dr. Jos Peuskens het liber amicorum Fervet
Opus. Actuele trends in de geestelijke gezondheidszorg. meer
informatie: www.epo.be en uitgeverij@epo.be
getuigenissen
een erudiet gentleman
Prof. dr. Guido Pieters, voorzitter van de Vlaamse
Vereniging voor Psychiatrie:
‘Van alle verdiensten van professor Peuskens die bij zijn emeritaat
worden herinnerd, wil ik zijn rol bij het ontstaan van de Vlaamse
Vereniging voor Psychiatrie speciaal in de verf zetten. Hoewel hij
bezorgd was over het verbreken van de band met de neurologen,
heeft hij begrepen dat het moment daar was om Vlaamse psychiaters
samen te brengen om hun eigen doelstellingen te realiseren. Dat
we nu een slagkrachtige en actieve VVP hebben, is een van zijn
belangrijkste verwezenlijkingen.’
Prof. dr. Jim van Os, hoogleraar psychiatrische
epidemiologie aan de Universiteit van Maastricht:
‘Jos Peuskens is een gentleman professor. In het internationale
netwerk van trialists en wetenschappers kon men terugvallen
op zijn stabiele en stabiliserende aanwezigheid, alsmede op zijn
gedetailleerde kennis, met name op het gebied van de psychofarmacologie.
Hij zette UPC Kortenberg op de kaart als een van
Europa’s meest vooraanstaande internationale referentiecentra
voor de behandeling van ernstige psychiatrische ziekten. Onze
groeiende samenwerking over de jaren was productief en cordiaal,
en heeft geleid tot een blijvende wetenschappelijke infrastructuur op
Europees niveau. Over een Belgisch bier of een speciale dis kwam
ook de aanzienlijke affectieve investering in mensen en activiteiten
tot expressie – Jos als mens én psychiater. Fijn dat hij nu meer tijd
krijgt voor onderwijs en onderzoek!’
Prof. dr. Jos De Backer, diensthoofd muziektherapie
Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Jozef Kortenberg:
‘midden jaren tachtig werd aan het Lemmensinstituut de optionele
cursus muziektherapie gegeven. Om een masterstudie in de
muziektherapie te kunnen aanbieden was universitaire wetenschappelijke
ondersteuning nodig. De grote verdienste van professor
Peuskens is dat hij door het geven van cursussen en het leggen van
belangrijke contacten voor ons de universitaire poorten opende.
mede door hem bereikte onze muziektherapie een internationaal
hoogstaand niveau en zijn er nu concrete plannen om in Kortenberg
samen met de K.U.Leuven en het Lemmensinstituut een expertisecentrum
op te starten. Als mens leerde ik Jos kennen als een bijzonder
erudiet man die, met aparte en erg mooie humor, indien nodig de
gepaste kritiek weet te formuleren.’