Good Governance - Evaluatie LCB 2009

Workshop Dinsdag – Blok 1
Het functioneren van
toezichthoudende ZBO’s
Kutsal Yesilkagit (Universiteit van Utrecht) & Frans Eijkelhof
(Saxion Hogescholen)
Dr. Yeskalgit en Mr. Frans Eijkelhof gingen in hun gezamenlijke workshop dieper in op
het fenomeen zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Dr. Kutsal Yeskalgit is werkzaam op de
Universiteit van Utrecht en studeerde Bestuurskunde aan de Universiteit van Leiden, waar hij
ook promoveerde. Mr. Frans Eijkelhof is opleidingscoördinator Bestuurskunde aan de Saxion
Hogescholen in Enschede en heeft ervaring in zowel de gemeentewereld als in het onderwijs.
Aan de hand van een potje pindakaas begon Yeskalgit zijn verhaal over ZBO’s en hun positie
in het publieke domein. Hiermee gaf hij aan dat toezichthouders diep kunnen ingrijpen in
het leven wan burgers, bijvoorbeeld door te bepalen wat er allemaal in een pot pindakaas
mag dan wel moet. Anders dan het bestaande ingrijpen in het leven van burgers, nemen de
zelfstandige bestuursorganen een aparte positie in. Zij staan namelijk niet onder democratisch
bewind van een gekozen orgaan, maar hebben bevoegdheden gedelegeerd gekregen en staan
niet langer onder toezicht van gekozen volksvertegenwoordigers. Hij nam drie hoofdlijnen uit
de wetenschappelijke literatuur om deze ZBO’s te verantwoorden, namelijk de ‘agency costs’,
’credible commitment’ en ’legacy’.
Vervolgens ontstond er discussie met de tien aanwezigen in de Surinamezaal, aan de hand
van een casus die Yesilkagit voorlegt. Hierin staat centraal de vraag of de Commissie Gelijke
Behandeling (CGB) er goed aan gedaan heeft om te beslissen dat een docente die weigert
mannen een hand te geven op haar school niet ontslagen had mogen worden. De politiek viel
hier overheen en de discussie in Nederland laaide op. Ook in de zaal verschilden de meningen
per persoon en zo ontstond er een boeiende discussie. Onder andere werd de politieke kleur
die op dit moment veel aandacht krijgt in Nederland besproken, en de sfeer in de huidige
samenleving, evenals de onafhankelijkheid van de ZBO’s – waar de discussie natuurlijk vooral
over moest gaan.
In het tweede deel van de workshop ging Frans Eijkelhof in op hetgeen Yeskalgit eerder verteld
heeft, waarbij hij een inzicht geeft vanuit de positie van de rechterlijke macht. Hij refereert
aan Amerikaanse rechters - die gekozen worden - en waardoor daar onafhankelijkheid extra
belangrijk is. De inzichten van Yeskalgit leidden tot een aantal tegenstellingen, waarbij ook het
publiek werd betrokken zich in de discussie te mengen.
Workshops Dinsdag
28