Geschiedenis Vredeskapel

66
Hoofdstuk 16
16. Tolhuizen
Tolhuizen
Al heel vroeg was er een tol met tolhuis aan de
rand van de latere Archipelwijk. In 1653 ontwierp
Constantijn Huygens een steenwegh van Den Haag
naar Scheveningen. Nadat de financiering rond was,
werd hij aangelegd en in 1665 in gebruik genomen.
Dit ging vanzelfsprekend niet voor niets; voor wat
hoort wat en dus werd er tol geheven.
S cheveningse voetgangers werden echter
na verloop van tijd vrijgesteld van
tolbetaling. Men bouwde aan de Haagse kant een
tolhuis, waarvan nu nog een deel bestaat. Het is
het witte huis aan het einde van de Burgemeester
Patijnlaan bij de Scheveningseweg, vlak naast de
trambaan.Bij de verdubbeling van de trambaan in
1874 werd een deel van het tolhuis afgebroken.
Er kwamen uiteraard ook tolhekken. In eerste
aanleg waren deze van hout. Later werden er
forse stenen pilasters gebouwd met daartussen
zware ijzeren hekken. De pilasters dragen de
wapens van ‘s Gravenhage en de Domeinen
respectievelijk een ooievaar en een leeuw. In
1837 werden alle voetgangers vrijgesteld van
tolbetaling. Met ingang van het jaar 1889 werden
alle tollen (zie verderop) naar Scheveningen, na
heftige discussies in de gemeenteraad en stukken
in de kranten, opgeheven. De hekken bleven
voorlopig werkeloos openstaan op hun oude plek.
Ter nagedachtenis aan de ontwerper van de weg
werden de tolhekken Huygenspoort genoemd.
Door de toename van het verkeer stonden ze
steeds meer in de weg. Op 18 november 1921
werd de linker pilaster, van de stad uit gezien,
omgereden. Hij werd niet meer ter plaatse
opgebouwd maar samen met de andere twee
pilasters en hekken in 1924 verplaatst naar de
Het oude tolhuis bovenaan de Bankastraat (HGA)