Geschiedenis Vredeskapel

De Mallemolen
20. Molens
Als tweede komt de Mallemolen aan de beurt.
Deze stond ongeveer aan de huidige Javastraat
tussen de Balistraat en de ingang naar het
Mallemolenhofje. Het was een ronde stenen
industriemolen. Het schijnt hoofdzakelijk een
slijpmolen te zijn geweest. Een molen, waar
gereedschappen en wapens werden geslepen
en gepolijst. Ook wordt er melding gemaakt
van het malen van mout en mestinge. Voor
deze maalfunctie moet hij een wezenlijk andere
inrichting hebben gehad. Dit is niet zo vreemd,
want het kwam meer voor dat de functie van een
molen werd gewijzigd. Mout werd hoofdzakelijk
voor de bierbereiding gebruikt, mestinge was een
mengsel van diervoer dat gemalen moest worden.
Door de onbekendheid met deze materie is wel eens
verbaasd opgemerkt, dat men het maar vreemd
vond om mest te malen met een molen, waar ook
gemalen werd met maalgoed voor menselijke
consumptie. De molen moet na 1613 zijn gebouwd,
want in 1613 kwam Jan Janszn. Cocq in het bezit
van land ter plaatse, waar later de slijpmolen
stond. Of men deze vermelding later optekende, of
dat men een vooruitziende blik had, vermeldt de
Hier kwam het Willemspark gezien vanuit waar later de Archipelwijk werd gebouwd
historie niet. De bouw moet ook voor 1623
hebben plaatsgevonden, want in dat jaar is er
een akte van verkoop en koop, waarin de
molen wordt genoemd. In 1627 wonen er drie
personen, Engel Corneliszn., Cornelis Thyszn. en
Claes Wilbrantz. ook wel Wollebrantz. genoemd.
Deze laatste was molenmaker en mogelijk de
bouwer van de molen. In 1628 spreekt men al
om onduidelijke redenen van Malle Molen, een
slijpmolen aan het einde van de Denneweg. De
latere Frederikstraat werd ook zo genoemd, zoals
eerder vermeld. In 1631 wordt ook gesproken over
landerijen bij de slijpmolen. Op 9 april 1636 dragen
de weduwe en erfgenamen van Claes Wollebrantsz
twee molens over aan drie personen, waar onder
Lambert Faessen van der Kist. De bedoelde twee
molens zijn de Malle Molen en de Sustermolen,
die in de buurt van het latere Oranjeplein stond.
In 1655 en 1663 wordt hij afgebeeld met slechts
twee wieken. In 1676 wordt hij afgebeeld geheel
zonder wieken. In 1693 wordt melding gemaakt,
dat de molen is verdwenen, maar op een kaart van
N. Kruikius uit 1712 komt de Malle Molen nog wel
voor. Dit kan gebeurd zijn, omdat men van tijd
tot tijd oudere kaarten, soms van andere makers,
83