Risicobeheersing op insleep en versleep van AI virus bij ...

1. Inleiding
1.1 Vrije uitloop
Het aantal legpluimveebedrijven met vrije uitloop neemt de laatste jaren toe vanwege
marktontwikkeling van vrije uitloopeieren in NL en vooral ook Duitsland. Vrije uitloop komt
tegemoet aan de maatschappelijke wensen t.a.v. welzijnsvriendelijke huisvesting van
legkippen.
In 2011 kent Nederland grofweg 1100 bedrijven met leghennen, waarvan 330 met vrije
uitloop (130 biologisch en 200 gewoon vrije uitloop).
Het aantal leghennen in Nederland bedraagt in 2011 grofweg 35 miljoen, waarvan 5,5
miljoen met vrije uitloop (1,5 miljoen biologisch en 4 miljoen gewoon vrije uitloop).
1.2 Vrije uitloop en veterinaire risico’s
Mondiaal gezien zien we het laatste decennium een toename van het aantal vogels met AI
besmettingen. Ook in Nederland heeft AI zich de laatste jaren duidelijker gemanifesteerd. Dit
komt overigens ook doordat we er na 2003, het jaar waarin Nederland is geconfronteerd met
een Hoog Pathogene AI (HPAI) uitbraak, veel scherper op zijn gaan monitoren.
In 2011 is de sector geconfronteerd met een aantal gevallen van Laag Pathogene AI (LPAI)
die hebben geleid tot een officiële melding van het ministerie van EL&I aan de OIE en aan de
Europese Unie. Er was sprake van 3 uitbraken: Schore (H7N1), Kootwijkerbroek (H7N7) en
Creil (H7N7). Bij alle drie de gevallen waren uitloopkoppels betrokken. Bij de uitbraak in Creil
is ook een kalkoenenkoppel gedetecteerd besmet met H7N7. Hier was geen sprake van
uitloop. Bij alle 3 de uitbraken is gehandeld conform de afspraken van bestrijding: ruiming ,
screening en beperkende maatregelen in de zone rondom de besmette bedrijven.
Er zijn sterke aanwijzingen 1 dat vrije uitloopbedrijven extra risico lopen op insleep van
dierziekten in het algemeen en AI in het bijzonder.
Het belangrijkste risico van LPAI is dat dit in een koppel pluimvee kan muteren naar een
Hoog Pathogeen AI virus (HPAI).
Naast de problemen die zijn en kunnen ontstaan bij een AI infectie hebben we recentelijk ook
te maken gehad met ziekteproblemen als Coryza, Vlekziekte en Salmonella Gallinarum.
waarvan verspreiding tussen bedrijven ook werd vergroot door vrije uitloop.
Gezien de ontwikkeling van het vrije uitloopconcept mag verwacht worden dat het probleem
de komende jaren toeneemt.
1.3 Economische en maatschappelijke risico’s van AI
De bestrijdingsmaatregelen m.b.t. AI komen voor een belangrijk deel voor rekening van de
pluimveesector via het Diergezondheidsfonds, waar alle professionele pluimveebedrijven via
een productschapsheffing aan bijdragen. Ook de getroffen bedrijven worden doorgaans
behoorlijk financieel geraakt.
Daarnaast hebben de beperkingen met betrekking tot de afzet direct grote economische
gevolgen voor de hele pluimveesector of een deel daarvan.
Bij een HPAI uitbraak zal export worden stil gelegd tot duidelijk is dat de uitbraak zich niet
1 Staatssecretaris Bleker heeft in de zomer van 2011 een onderzoek aangekondigd waarin de relatie
tussen risico op insleep AI en het hebben van een vrije uitloop dient te worden vastgesteld. Het CVI
voert deze onderzoeksopdracht op dit moment uit.
Risicobeheersing op insleep en versleep van AI virus bij pluimveebedrijven met uitloop januari 2012
Pagina 4