Eindrapport 'Duik in water!' - Watermaatwerk

8. Een agrariër zou meer naar het grondwaterpeil moeten kijken, en minder naar het
slootpeil.
Niets makkelijker is het voor een boer om in de sloot te kijken naar het peil, en bij slechts de
geringste afwijking van het afgesproken peil, te klagen bij het waterschap.
Terwijl voor boeren juist een goede grondwaterstand in hun percelen leidend zou moeten zijn.
In verschillende 'Duik in water!' avonden hebben waterschappen de argumenten aangedragen om
over te stappen op een flexibeler peilbeheer. Dus een peilbeheer dat niet op de kalender kijkt
wanneer er van zomerpeil naar winterpeil wordt overgeschakeld, maar een peilbeheer dat meer
rekening houdt met de grondwaterstand. In de 'Duik in water!' avonden in de veenweidegebieden is
specifiek ingegaan op het door J. Verheul, praktijkcentrum Zegveld, gepropageerde dynamisch
peilbeheer (zomers hoog slootpeil, ’s winters lager), het Gezond Boeren Verstand peil.
De reactie van de jonge agrariërs op de wens van flexibel peilbeheer was in eerste instantie vaak
afwijzend. Bij doorvragen naar de achtergrond hiervan blijkt dat zij er moeite mee hebben het
waterschap dan niet meer af te kunnen rekenen aan de hand van centimeters op een peilschaal.
Ook de onbekendheid met de relatie tussen slootpeil en grondwaterpeil draagt aan die afwijzende
houding bij.
In feite zou iedere boer minimaal 1 peilbuis in zijn land moeten hebben staan, om meer
praktijkkennis van die relatie slootpeil en grondwaterpeil op te doen.
9. Tot afspraken komen vraagt maatwerk en kan alleen op basis van wederzijds vertrouwen.
De uitvoering van de vervolgtrajecten van 'Duik in water!' vereiste veel maatwerk. Dit houdt verband
met wat maximaal haalbaar is bij zowel jongeren als waterschap. Er is vaak een historisch
gegroeid wederzijds wantrouwen dat door intensieve begeleiding vanuit het project overwonnen
moest worden, voordat “zaken” gedaan kunnen worden.
In het traject ‘Purmerend’ bijvoorbeeld was in eerste instantie de opzet dat waterschap en jonge
agrariërs samen naar oplossingen voor wateroverlast zouden zoeken. Pas bij de tweede avond met
de afdeling van de agrarische jongeren en het waterschap bleek dat dit een stap te ver was: Het
vertrouwen om met welk watervraagstuk dan ook aan de slag te gaan ontbrak volledig.
Het concrete eindresultaat van dit traject is dan ook om het reguliere overleg, dat daar tot vóór
de waterschapsfusie in 2003 gehouden werd tussen bestuurders en medewerkers van het
waterschap en agrariërs, weer in ere te herstellen.
10. Een veldsymposium zet bestuurders met beide benen op de grond.
Er wordt vaak genoeg gepraat óver de toekomst van de jonge boeren, maar te weinig mét de
toekomstige boeren. Het afsluitende veldsymposium van 'Duik in water!' vormde een ideaal
platform om bestuurders uit verschillende gremia met elkaar in debat te laten gaan, met en over
de toekomst van de boeren en hun rol in het waterbeheer.
11. Het logische vervolg op 'Duik in water!' heet 'Duik in waterkwaliteit!’
Het laatste projectjaar zijn een aantal grote interregionale avonden georganiseerd die speciaal in
het teken van het thema waterkwaliteit stonden. Daarbij is ingegaan op de Kaderrichtlijn Water en
het nieuwe mestbeleid, en de samenhang daartussen.Op deze avonden blijkt er onder de
agrarische jongeren grote behoefte te zijn om meer over die KRW te weten.
Ook is een KRW spel ontwikkeld dat inzichtelijk maakt hoe de KRW werkt, en met welke concrete
maatregelen je op het eigen bedrijf aan de slag zou kunnen, of in samenwerking met het
waterschap.
Het NAJK wil dan ook in najaar 2005 als logisch vervolg op 'Duik in water!' met het project 'Duik in
waterkwaliteit!' beginnen.
Eindverslag ‘Duik in Water!’ - 27 -