Behandeling met een injectie - Mca

Behandeling
met een injectie
Corticosteroïd- of hyaluronzuurinjectie
Afdeling orthopedie
mca.nl

2
Inhoudsopgave
Een corticosteroïd-injectie 3
Wat is een corticosteroïd-injectie? 3
Een hyaluronzuur-injectie in de knie 11
Wat is een hyaluronzuur-injectie? 11
Uw vragen 13
Notities 14
Colofon:
Redactie: afdeling orthopedie
afdeling communicatie
Illustraties: Zorg voor beweging - Inklemming in de schouder (impingement)
Vormgeving: Beeldgroep MCA
Oplage: 1500 / 1e druk
Zorg voor beweging - Artroscopie van de knie (kijkoperatie)
Zorg voor beweging - Voet- en enkelartrose
Zorg voor beweging - De totale heupprothese
Druk: Marcelis – van der Lee –Adu
Artikelnummer: 154521 / 2012.11
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of
vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting

In overleg met uw orthopedisch chirurg wordt u binnenkort in Medisch Centrum Alkmaar
(MCA) behandeld met een injectie voor (pijn)klachten door slijtage van een gewricht
en/of een ontsteking van een pees(schede) of slijmbeurs. Afhankelijk van uw klachten
krijgt u een injectie met corticosteroïd of hyaluronzuur. In deze brochure vindt u uitleg
over beide injecties. (Leest u alleen het deel van de brochure dat voor u van
toepassing van is.)
Een corticosteroïd-injectie
De volgende aandoeningen
kunnen worden behandeld met een
corticosteroïd-injectie:
• gewrichtsaandoeningen zoals slijtage,
reuma of zwelling van een gewricht;
• slijmbeursontsteking;
• ganglion: dit is een blaasje met vocht
aan een gewricht of peesschede;
• pees(schede)ontsteking;
• geïrriteerde peesaanhechtingen zoals
een tenniselleboog;
• carpaal tunnelsyndroom.
Wat is een corticosteroïd-injectie?
Een corticosteroïd-injectie is een injectie
met een combinatie van het hormoon
corticosteroïd en een verdovend medicijn
(meestal Kenacort en Bupivacaïne). Door
het verdovend medicijn kunnen uw pijn-
klachten al binnen een paar uur verminderen.
Deze medicijnen werken maximaal
24 uur. Het corticosteroïd begint gemiddeld
na drie tot vier dagen te werken. Of
u baat heeft bij de behandeling met een
corticosteroïd-injectie is na een tot twee
weken goed te beoordelen. Als u na zes
tot acht weken nog geen verbetering
bemerkt, heeft u vermoedelijk geen baat
bij de behandeling.
Wat zijn corticosteroïden?
Corticosteroïden zijn hormonen die door
de bijnier worden gemaakt. Corticosteroïden
hebben invloed op veel processen in
het lichaam zoals de hoeveelheid bloedsuiker,
de eiwit- en vetstofwisseling en de
water- en zouthuishouding. Ook kunnen
corticosteroïden sterk ontstekingsremmend
werken. De corticosteroïd-injectie
die u krijgt, bevat synthetische (nagemaakte)
corticosteroïden met voornamelijk
die laatste eigenschap.
Afdeling orthopedie
3

4
Behandeling met een injectie
Hoe werkt een corticosteroïd-injectie?
Slijmvliezen van bijvoorbeeld gewrichten,
slijmbeurzen en peesscheden raken
opgezwollen als ze ontsteken.
Hierdoor kunnen pezen en zenuwen
bekneld raken. Dit kan vervolgens de
ontstekingsreactie weer versterken. Door
de ontstekingsreactie kunnen bovendien
schadelijke stoffen vrijkomen die het
omliggende weefsel beschadigen,
met pijn en zwelling als gevolg. Het
ingespoten corticosteroïd remt de
ontstekingsreactie waardoor het slijmvlies
weer tot rust kan komen. Het middel
zelf is na enige tijd uitgewerkt. Maar
de slijmvliesontsteking en zwelling
blijven meestal langdurig weg. Een
corticosteroïd-injectie onderdrukt dus
niet alleen de klachten maar werkt ook
genezend. Het kan zijn dat bij sommige
hardnekkige aandoeningen meerdere
injecties nodig zijn.
Hoe vaak krijgt u een injectie?
Hoeveel injecties mogelijk zijn, hangt af
van uw aandoening. Dit wordt dan ook
bepaald door uw orthopedisch chirurg.
In het algemeen geldt:
• gewrichten: maximaal 2-3 injecties
per jaar;
• op andere plaatsen: maximaal drie
injecties kort na elkaar;
• een behandeling met een injectie(s)
kan na ongeveer een half jaar worden
herhaald.
Er mag tegelijkertijd meerdere keren op
verschillende plaatsen in het lichaam
gespoten worden.
Geen injectie bij een ontsteking van
buitenaf
U wordt alleen behandeld met een
corticosteroïd-injectie als de ontsteking
van slijmvliezen het gevolg is van een
ontstekingsreactie van het lichaam zelf,
zonder een infectiebron van buitenaf. Bij
een infectie van buitenaf is een andere
behandeling nodig, bijvoorbeeld met
antibiotica.
Stoppen met bloedverdunnende
medicijnen
Gebruikt u bloedverdunnende
medicijnen? Afhankelijk van het medicijn
dat u gebruikt, kan het zijn dat u hier
een aantal dagen voor de injectie
tijdelijk mee moet stoppen. Geef
daarom tijdens het spreekuur - als wordt
besloten dat u een injectie krijgt - door
welke bloedverdunnende medicijnen u
eventueel gebruikt. Moet u stoppen met
één of meerdere medicijnen waarvoor
u door de trombosedienst wordt

gecontroleerd? Geef dit dan aan de
trombosedienst door.
U mag de bloedverdunnende medicijnen
Ascal en Carbasalaatcalcium gewoon
blijven gebruiken.
De behandeling
U wordt voor de corticosteroïd-injectie
verwacht op het speciale prikspreekuur
op de polikliniek orthopedie (huisnummer
038). U krijgt de injectie van een
verpleegkundig specialist, physician
assistant of een orthopedisch chirurg
in opleiding. Nurse practitioners
en physician assistants zijn speciaal
opgeleide verpleegkundigen of andere
zorgverleners die onder supervisie van uw
orthopedisch chirurg bepaalde medische
zorg mogen verlenen. Afhankelijk van uw
klachten krijgt u een injectie in uw knie,
schouder, heup, enkel, voet of hand.
1 Injectie in de knie
De knie is een scharniergewricht dat
het boven- en onderbeen met elkaar
verbindt (zie afbeelding). Een knie bestaat
uit het scheenbeen, het bovenbeen en
de knieschijf. De uiteinden van deze
botdelen zijn bedekt met een laagje
elastisch kraakbeen. Meestal wordt vanaf
de buitenkant van de knie geprikt. De
ingespoten medicijnen verspreiden zich in
het hele kniegewricht.
De rechterknie, zijaanzicht
2 Injectie in de schouder
Afhankelijk van uw klachten krijgt u de
injectie in:
• de slijmbeurs van de schouder;
• het gewricht tussen de kop en de kom
van de schouder;
• het ac-gewrichtje: dit is het gewricht
tussen sleutelbeen en schouderblad;
• combinatie van bovenstaande plaatsen.
Afdeling orthopedie
5

6
Behandeling met een injectie
De schouder van voren gezien
Injectie in de slijmbeurs
Een slijmbeurs is een ‘kussentje’ met
vocht tussen een pees en het onderliggende
bot van een gewricht. De slijmbeurs
zorgt ervoor dat de pees soepel
over het bot kan bewegen. Bij een slijmbeurs-
of peesontsteking lopen een deel
van de schouderkop en een bepaalde
pees vast onder het schouderdak (zie afbeelding).
U voelt dit vooral als u uw arm
boven het hoofd wilt brengen. Door een
corticosteroïd-injectie in de slijmbeurs
neemt de zwelling van de slijmbeurs en
de pees af. Er ontstaat op die manier
weer ruimte onder het schouderdak waardoor
uw (pijn)klachten verminderen.
Injectie in het schoudergewricht
tussen de kop en kom
Bij een zogenoemde frozen shoulder of
slijtage (artrose), krijgt u de corticosteroïdinjectie
in het gewricht tussen de
schouderkop en -kom. Bij een frozen
shoulder is de schouder geïrriteerd
geraakt door bijvoorbeeld een val,
overbelasting of een operatie. Hierdoor
is het kapsel om het schoudergewricht
geïrriteerd waardoor u uw schouder niet
meer goed kunt bewegen. Een frozen
shoulder kan worden behandeld met
fysiotherapie. Een corticosteroïd-injectie
kan deze behandeling ondersteunen:
doordat u minder pijn heeft, kan de
fysiotherapeut zijn werk beter doen.
Bij slijtage is het kraakbeen op de
schouderkop en in het kommetje
van het schouderblad versleten.
Een corticosteroïd-injectie kan de
irritatiereactie van het gewricht en de
hierdoor veroorzaakte pijn verminderen.
Injectie in het ac-gewricht
Het ac-gewricht is een klein gewrichtje
tussen het sleutelbeen en schouderblad
bovenop de schouder Een versleten
ac-gewricht kan pijn veroorzaken.
De pijnklachten kunnen met een
corticosteroïd-injectie verminderen of
verdwijnen. Het kan zijn dat de injectie

met behulp van een echografie wordt
gegeven. U krijgt de injectie dan van een
radioloog. Als een corticosteroïd-injectie
niet of onvoldoende helpt, overlegt uw
orthopedisch chirurg zo mogelijk een
andere behandeling met u.
3 Injectie in de heup
Het heupgewricht is een kogelgewricht.
Bij het lopen en bewegen draait de kop
van het dijbeen soepel rond in de kom
van het bekken. Dat kan doordat er op
de kop en in de kom een laag kraakbeen
zit. Afhankelijk van uw klachten krijgt u de
injectie in:
• de slijmbeurs van de heup;
• in het heupgewricht zelf.
Injectie in de slijmbeurs
Een slijmbeurs is een ‘kussentje’ met vocht
tussen een pees en het onderliggende
bot van een gewricht. De slijmbeurs zorgt
ervoor dat de pees van het gewricht
soepel over het bot kan bewegen. Het
kan zijn dat de slijmbeurs ontsteekt
(slijmbeursontsteking). Dit veroorzaakt
pijn. Door behandeling met een
corticosteroïd-injectie kan de slijmbeurs
tot rust komen waardoor de pijn
vermindert. Het kan zijn dat herhaling van
de injectie nodig is.
Heupgewricht van voren gezien
Injectie in de heup
Bij beginnende slijtage van de heup
kunnen we uw (pijn)klachten behandelen
met een corticosteroïd-injectie in uw heup.
Test-injectie
Om na te gaan of uw klachten vanuit de
heup afkomstig zijn, kan het zijn dat u
een test-injectie krijgt. U krijgt dan alleen
een verdovend medicijn ingespoten,
meestal zonder corticosteroïd. U kunt
dit vergelijken met een verdoving bij
Afdeling orthopedie
7

8
Behandeling met een injectie
de tandarts. U krijgt deze test-injectie
met behulp van een echografie of
röntgendoorlichting. U krijgt de injectie
daarom van een radioloog. Belangrijk is
om na de prik voor uzelf op te schrijven of
goed te onthouden hoe het met de pijn in
de uren na de prik was en hoe het met de
pijn in de weken na de prik was. Tijdens
uw controleafspraak met uw orthopedisch
chirurg bespreekt u of u na de injectie
tijdelijk minder of geen pijn heeft gehad.
4 Injectie in de enkel
Het enkelgewricht bestaat uit het
scheenbeen en het sprongbeen (A).
Net als alle andere gewrichten is ook het
enkelgewricht bedekt met kraakbeen.
Als dit kraakbeen slijt (artrose), kan dit pijn
veroorzaken. Voor de behandeling van uw
klachten krijgt u de corticosteroïd-injectie
in de gewrichtsholte. Het kan zijn dat u de
injectie krijgt met behulp van een echo.
U krijgt de injectie dan van een radioloog.
5 Injectie in de voet
Een voet bestaat uit:
• het hielbeen;
• het sprongbeen;
• vijf voetwortelbeentjes;
• vijf middenvoetsbeentjes;
• tenen.
De voet en de enkel
De achtervoet bestaat uit drie gewrichten:
• gewricht tussen hielbeen en
sprongbeen (B);
• gewricht tussen het sprongbeen en het
middelste voetwortelbeentje (C);
• gewricht tussen hielbeen en buitenste
voetwortelbeentje (D).
In alle grote en kleinere gewrichten van
de voet kan slijtage optreden. U krijgt de
corticosteroïd-injectie op de plaats van uw
(pijn)klachten.

6 Injectie in de hand
Een hand bestaat uit veel verschillende
botjes en gewrichten. Vaak komt
slijtage voor bij de duim in het gewricht
tussen het middenhandsbeentje en
het handwortelbeentje. Maar ook in de
andere gewrichten kan slijtage optreden.
U krijgt de corticosteroïd-injectie op de
plaats van uw pijnklachten.
7 Behandeling van een triggerfinger
Bij een triggerfinger is de buigpees van
de vinger geïrriteerd en verdikt. Als u uw
vinger buigt, blijft deze af en toe hangen.
U krijgt de corticosteroïd-injectie in de
peesschede waardoor de irritatie en
zwelling van de pees afneemt en u de
vinger weer vrij kunt bewegen.
8 Behandeling van ontstoken duimpezen
(Morbus Quervain)
Ook bij een ontstoken peesschede
van de duim kan een corticosteroïdinjectie
helpen. Door de injectie komt de
ontsteking tot rust en verdwijnt de pijn.
9 Behandeling van een peesontsteking
Pezen zitten vast op het bot. Deze
aanhechtingen kunnen soms ontsteken.
Deze ontstekingen gaan niet altijd vanzelf
weer over. Denkt u aan een tennis- of
golferselleboog. U krijgt dan een
corticosteroïd-injectie op de plaats van
de aanhechting. Door de injectie komt de
ontsteking tot rust en verdwijnt de pijn.
10 Behandeling van een ganglion
(blaasje met vocht)
Een ganglion is een blaasje met vocht
vanuit een gewricht of peesschede.
Een ganglion wordt alleen behandeld
als u klachten heeft. Dit gebeurt in eerste
instantie met een corticosteroïd-injectie.
Als de ganglion toch terugkomt, kan deze
met een operatie worden verwijderd.
Afdeling orthopedie
9

10
Behandeling met een injectie
Bijwerkingen van een
corticosteroïd-injectie
De kans op bijwerkingen is niet groot.
Maar het kan zijn dat:
• de plaats van de injectie enkele dagen
gevoelig is;
• u een soort opvliegers krijgt: u krijgt het
warm en de huid van uw gelaat wordt
tijdelijk wat roder, dit gaat meestal na
een dag weer over.;
• de huid rond de plaats van de injectie
kan langdurig wat verkleuren en/of
plaatselijk wat dunner worden.
Heeft u diabetes?
Patiënten met diabetes kunnen tijdelijk
last hebben van een ontregelde
bloedsuikerspiegel. Meet uw bloedsuiker
daarom wat vaker.
Neem contact op bij een infectie
De kans is uiterst klein, maar het kan zijn
dat er een infectie van de injectieplaats
optreedt. Het behandelde gewricht wordt
dan rood, warm en pijnlijk. Ook kunt u
koorts krijgen. Neem bij (een van) deze
klachten altijd direct contact op met de
polikliniek orthopedie.
Meer weten? Vraag dan naar een
uitgebreide bijsluiter van het ingespoten
medicijn.
Leefregels na een corticosteroïd-injectie
Het is belangrijk dat u het behandelde
gewricht niet zwaar belast. U moet
daarom op de dag van de injectie rust
houden. U mag wel gewoon lopen.
De rechterknie, zijaanzicht

Een Hyaluronzuur-injectie in de knie
In overleg met uw orthopedisch chirurg
krijgt u een hyaluronzuur-injectie in uw
knie. In dit deel van de brochure vindt u
uitleg over deze injectie.
Klachten door slijtage van de knie
De knie is een scharniergewricht dat het
boven- en onderbeen met elkaar verbindt.
Een knie bestaat uit het scheenbeen,
het bovenbeen en de knieschijf (zie
afbeelding). De uiteinden van deze
botdelen zijn bedekt met een laagje
elastisch kraakbeen. Uw (pijn)klachten
worden veroorzaakt door slijtage van het
kraakbeen (artrose).
Wat is een hyaluronzuur-injectie?
Bij slijtage van gewrichten verandert de
opbouw en dikte van het kraakbeen.
Behandeling met een hyaluronzuurinjectie
is gericht op herstel van elasticiteit
van het kraakbeen waardoor uw (pijn)
klachten verminderen en het plaatsen
van een knieprothese een paar jaar kan
worden uitgesteld.
Meestal wordt vanaf de buitenkant in de
knie geprikt. Het ingespoten medicijn
verspreidt zich in het gehele kniegewricht.
Wat is hyaluronzuur?
Hyaluronzuur is een natuurlijke bouwsteen
die door het lichaam zelf wordt gemaakt.
Het wordt gebruikt in de stofwisseling van
de meeste lichaamsweefsels. Het is een
glijmiddel voor verschillende weefsels
dat de weefsels elastisch houdt. Ook is
hyaluronzuur een belangrijk bestanddeel
van kraakbeen en gewrichtsvloeistof.
Hoe vaak krijgt u een injectie?
In overleg met uw orthopedisch chirurg
krijgt u een injectie met Ostenil of Durolane.
Van Ostenil krijgt u drie injecties met
een tussentijd van ongeveer twee weken.
In sommige gevallen kunnen de injecties
na verloop van tijd worden herhaald. Van
Durolane krijgt u één injectie. Omdat dit
een dikkere vloeistof is dan Ostenil, kan
deze injectie wat pijnlijker zijn.
Wat mag u van een hyaluronzuur-injectie
verwachten?
Vooral in gewrichten met beperkte slijtage
kunnen pijn, stijfheid en beweeglijkheid
na de injectie verbeteren. Of en de mate
waarin een hyaluronzuur-injectie werkt, is
per persoon verschillend en bovendien
moeilijk te voorspellen.
Afdeling orthopedie
11

12
Behandeling met een injectie
Waar wordt u verwacht?
U wordt voor de hyaluronzuur-injectie
verwacht op het speciale prikspreekuur
op de polikliniek orthopedie
(huisnummer 038). U krijgt de injectie van
een nurse practitioner, physician assistant
of arts-assistent. Nurse Practitioners
en Physician assistants zijn speciaal
opgeleide verpleegkundigen of andere
zorgverleners die onder supervisie van uw
orthopedisch chirurg bepaalde medische
zorg mogen verlenen.
Bijwerkingen van een
hyaluronzuur-injectie
De kans op bijwerkingen is heel klein.
Dit komt omdat hyaluronzuur een
lichaamseigen stof is. Het kan zijn dat uw
knie direct na de injectie wat pijnlijker is
en dat u minder op uw knie vertrouwt.
Dit gaat na een paar uur tot een paar
dagen vanzelf weer over.
Neem contact op bij een infectie
De kans is uiterst klein, maar het kan zijn
dat er een infectie van de injectieplaats
optreedt. Uw knie wordt dan rood, warm
en pijnlijk. Ook kunt u koorts krijgen.
Neem bij (een van) deze klachten altijd
direct contact op met de polikliniek
orthopedie.
Meer weten? Vraag dan naar de
uitgebreide bijsluiter van het ingespoten
medicijn.
Leefregels na een hyaluronzuur-injectie
Het is belangrijk dat u uw knie na de
injectie niet zwaar belast. U moet daarom
op de dag van de injectie rust houden.
U mag wel gewoon lopen. Wij adviseren u
ook om na de behandeling niet zelf naar
huis te rijden.

Uw vragen
Heeft u nog vragen? Stel ze dan gerust
aan uw orthopedisch chirurg als u
voor controle op de polikliniek komt
of neem contact op met een van de
polimedewerkers.
Dat kan op werkdagen van 8.30 tot
16.30 uur via de polikliniek orthopedie,
telefoon (072) 548 2500.
Afdeling orthopedie
13

14
Behandeling met een injectie
Notities
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
Afdeling orthopedie
15

Medisch Centrum Alkmaar
Wilhelminalaan 12
1815 JD Alkmaar
T (072) 548 44 44
mca.nl/orthopedie
mca.nl