Verrekijker mei 2005 - Vlaamse Milieumaatschappij

22
Biomonitoring: een mensenmeetnet
In 2002 startte in Vlaanderen een groot-
schalig onderzoek naar de relatie tussen
milieuverstoring en schadelijke stoffen
in de mens, en de gezondheidseffecten
daarvan. Deze zomer worden de eerste
resultaten van die biomonitoring ver-
wacht. Het onderzoek is in handen van
het Steunpunt Milieu & Gezondheid, een
samenwerkingsverband van universitei-
ten en onderzoeksinstellingen dat werkt
in opdracht van de Vlaamse overheid.
De onderzoekers meten de aanwezig-
heid van gevaarlijke stoffen zoals dioxi-
nes, PCB’s, pesticiden en zware metalen
bij groepen pasgeborenen, adolescen-
ten en ouderen. Ze doen dat in industri-
ele gebieden, stedelijke agglomeraties,
rond verbrandingsovens, in de fruit-
streek en in landelijk Vlaanderen.
‘Nu al zijn er meetnetten voor de lucht,
het water, de bodem, enzovoort. Het bio-
monitoringsprogramma kun je beschou-
wen als een meetnet voor het effect
van milieuverstoring op de mens,’ zegt
Dr. Nelen. ‘We willen te weten komen
waaraan we in die verschillende soorten
gebieden worden blootgesteld en wat de
gezondheidseffecten zijn voor de ver-
schillende groepen. Bij pasgeborenen
onderzoeken we het navelstrengbloed
en kijken we bijvoorbeeld naar geboorte-
gewicht en lengte. Het zou kunnen dat
een bepaalde polluent een invloed
heeft op het geboortegewicht van die
baby’s. We gaan ook na hoe lang het
heeft geduurd voor de ouders zwanger
raakten en of er een link is met bepaal-
de polluenten. Bij de adolescenten gaan
we bijvoorbeeld na wanneer de puber-
teit optreedt en of er een link is met hor-
moonverstorende stoffen.’
Volg het biomonitoringsprogramma op
www.milieu-en-gezondheid.be
© Jan Caudron
s enzovoort. Bepaalde groenten zoals
spinazie nemen bovendien zware meta-
len op. ‘Het is opnieuw moeilijk te zeggen
hoe groot dat probleem is. Als je tuiniert in
een gebied dat vervuild is, en je eet vooral
bladgroenten uit je eigen tuin, dan loop je
een reëel gezondheidsrisico. Je kunt beter
verschillende soorten, van verschillende
herkomst eten of laten onderzoeken of je
grond al dan niet vervuild is.’ Ook via oude,
loden waterleidingen en loodhoudende
verf kunnen we nog lood binnenkrijgen.
Kinderen zijn het kwetsbaarst als het op
lood aankomt. ‘In de eerste plaats door
hun gedrag: ze spelen op de grond en
steken vaak hun handen of speelgoed in
de mond, en krijgen zo verontreinigd stof
binnen. Bovendien neemt hun lichaam een
groter percentage op dan bij volwassenen.
Een kind is ook nog in ontwikkeling, waardoor
het gevoeliger is voor de risico’s met
betrekking tot het zenuwstelsel en ontwikkelingsstoornissen.’