Eindverslag bruine vuurvlinder - Natuurpunt

6. Richtlijnen voor beheer en inrichting
Door zijn ecologie is de bruine vuurvlinder gevoelig aan de voedingstoestand én de beheersvorm
van een gebied. Om deze soort in onze streken te behouden en op plaatsen waar hij verdwenen is
terug te krijgen, zijn de meeste vormen van modern landgebruik ongunstig. Een aanpassing van
het landgebruik, aandacht voor de soort bij de inrichting van terreinen en in sommige gevallen de
instelling van een soortspecifiek beheer zijn dan ook nodig om de soort (alleszins tijdelijk) te
ondersteunen.
In dit hoofdstuk bespreken we de mogelijke maatregelen waarmee geschikte leefgebieden
kunnen onderhouden worden en potentieel geschikte vegetaties ook effectief geschikt kunnen
gemaakt worden. Hierbij wordt ook rekening gehouden met een eventuele landbouwkundige
functie van de terreinen.
Vlindervriendelijk graslandbeheer
In een uitgestrekt landschap met, op korte afstand van elkaar, grote oppervlakten van de
gewenste vegetatie, is meestal geen specifiek beheer nodig om een typische soort te kunnen
behouden. Hoewel nooit alle percelen in een geschikte toestand zullen zijn, is er voldoende
variatie opdat een soort kan vinden wat hij nodig heeft.
Om binnen een beperkte oppervlakte echter aan alle ecologische eisen van een gespecialiseerde
soort zoals de bruine vuurvlinder te voldoen, is vaak een specifiek beheer nodig met
soortgerichte aandacht.
Een soortspecifieke benadering met uitsluitend aandacht voor één soort kan een tijdelijk
redmiddel zijn maar is op lange termijn niet haalbaar. Opdat gunstige maatregelen voor de bruine
vuurvlinder duurzaam kunnen blijven uitgevoerd worden, moeten deze dan ook kaderen in een
haalbaar onderhoudbeheer.
De meeste van onderstaande maatregelen beschrijven dan ook realistische beheermaatregelen die
als standaard onderhoudbeheer voor de besproken vegetatietypes kunnen ingezet worden. Een
beheer volgens deze methoden bevoordeelt ook andere typische soorten van deze graslanden.
Want net als de bruine vuurvlinder hebben veel andere soorten van voedselarme tot matig
voedselarme graslanden nood aan een gevarieerde, structuurvolle en kruidenrijke vegetatie.
Hoewel het beheer niet gericht is op één enkele soort, kan de aanwezigheid van een met
uitsterven bedreigde dagvlinder wel duidelijk een reden zijn om gebieden prioritair te gaan
beheren of er specifieke aandacht naartoe te laten gaan.
Hieronder worden de principes beschreven op basis waarvan een grasland op een
insectenvriendelijke wijze kan worden beheerd of ingericht, met toelichting waarom dit voor de
bruine vuurvlinder gunstig is. Verderop wordt per mogelijk geschikt vegetatietype uitgewerkt
welk beheer nodig is om de vegetatie er in een geschikte toestand voor de bruine vuurvlinder te
behouden of te brengen.
Aangezien de populatie momenteel sterk bedreigd is, en de impact van extensieve begrazing
momenteel moeilijk kan ingeschat worden, lijkt een beheer van maaien en afvoeren momenteel
in de meeste gevallen de beste keuze. Extensieve begrazing zou theoretisch gezien ook een
geschikte beheersvorm kunnen zijn, maar in het studiegebied werd de vlinder tot dusver niet
waargenomen op terreinen met begrazing. Het is niet duidelijk of de reden hiervoor is dat
begrazing in het algemeen niet gunstig is, of dat de toegepaste begrazing in het studiegebied te
intensief is. Extensieve begrazing van schrale weilanden of nabegrazing van hooilanden is geen
algemene landgebruiksvorm in de regio, buiten enkele terreinen van maneges en enkele terreinen
van Natuurpunt vzw in de omgeving van het Papendel en de Balenberg. Zelfs extensieve
Toestand van de bruine vuurvlinder in Vlaanderen
48