'De wereld - Humanistisch Verbond

tjes. Daarna wordt ze toch, ineens, in vrijheid gesteld. Terug op
straat, klaar voor het volgende bedrijf in het theater van de illegaliteit.
verzet
Een ander voorbeeld. Een man komt uit een land met een regime
dat bekend staat om zijn mensenrechtenschendingen. Hij heeft
zich verzet, weigerde zijn mond te houden, was actief. Dat leverde
problemen op. Hij is een aantal keren opgepakt en voelde zich
niet meer veilig. Hij heeft zijn spaargeld bij elkaar geschraapt en
het vliegtuig genomen, met papieren en visum, naar een Europees
land. Van daar uit wilde hij door naar zijn gewenste bestemming,
een van de Zuid-Amerikaanse eilanden. Hij reisde via Nederland.
Daar is hij opgepakt bij de douane. Geen visum voor óns land.
Hij is vastgezet en vroeg asiel aan. Zijn asielverzoek werd ook na
een beroepsprocedure afgewezen. Het land van herkomst weigert
een verklaring af te geven dat hij gevangen gezeten heeft, vertelt
hij. Nu zit hij in vreemdelingenbewaring om teruggestuurd te
worden. Hij is ontzettend bang, boos en hopeloos. Soms huilt hij.
We constateren dat ik niets substanstieels voor hem kan doen en
balen daar allebei van. Ik regel een stapeltje boeken in zijn eigen
taal en blijf hem opzoeken. Week na week.
Op de vrijdagmiddagen houden we gespreksgroep. Het is recreatietijd,
iedereen is nu vrij te gaan en te staan waar hij wil, binnen
het centrum wel te verstaan. Ik zit in de bibliotheek met een
grote kan thee en koekjes. De vrouwen druppelen binnen. Niet
iedereen spreekt Engels, dus we komen overeen dat we Nederlands,
Engels en Frans spreken, en dat iemand voor één van de
vrouwen in het Arabisch zal vertalen. Onderweg komt er nog
iemand bij die een Russische vertaling nodig heeft. Dat kan ook
onderling geregeld worden. De vrouwen vertellen elkaar over
hun gewoonten en opvattingen, over de situatie in hun land van
herkomst of hun gemeenschap in Nederland. Vertaling en simultaanvertaling
lopen door elkaar. Soms vertelt iemand ineens een
heel persoonlijk verhaal. Soms wordt de discussie fel. Maar altijd
ergens onderweg gaat het gesprek weer over hoe het is om hier
in de gevangenis te zitten, de onduidelijkheid hoe lang het gaat
duren, het verlangen om vrij te zijn, buiten….
Gevoel
Wat een plek om te werken. Midden in de malende machine van
wereldwijde migratieprocessen, waarin ons kikkerlandje maar
heel klein is.
Soms verdrink ik bijna in een enorm gevoel van onrechtvaardigheid
en machteloosheid. Tegelijkertijd realiseer ik me steeds dat
meegaan in de eindeloze aanklacht tegen ‘Het Systeem’ mijzelf
en de mensen waarmee ik werk nog machtelozer maakt. Een van
mijn eigen credo’s is: er is altijd een handelingsperspectief. Ook
als dat noodzakelijkerwijs begint met overgave aan een situatie
HUMUS no. 1 | 2007
die groter is dan jij. Dat neemt niet weg dat het steeds opnieuw
moeten buigen voor de harde werkelijkheid veel vergt, van mijn
cliënten, maar ook van mezelf. Daar tegenover staat gelukkig
ook de levendigheid van het werken met zo’n divers samengestelde
groep, en de levensmoed die ik heel regelmatig juist bij
deze landverhuizers tegenkom. Het is balanceren op het scherpst
van de snede, en misschien maakt juist dat het voor mij zo’n uitdagende
en rijke werkplek.
Marjo van Bergen, geestelijk verzorger vreemdelingenbewaring
Schiphol
In Dordrecht is een vacature bij de vreemdelingenbewaring.
Meer informatie bij de Humusredactie, tel. (020) 521 90 93 of
humus@humanistischverbond.nl
advertentie