'De wereld - Humanistisch Verbond

More documents

Recommendations

Info

‘Ik kan mezelf niet zien zonder de wereld waarin ik leef’ Wat inspireert burgemeester Job Cohen van Amsterdam, wat zijn voor hem belangrijke waarden? Over dat onderwerp had Humus een gesprek met deze ‘misschien wel humanist’. “In mijn persoonlijk leven zijn mijn gezin en mijn vrienden voor mij belangrijke inspiratiebronnen.” Vorig jaar vroeg burgemeester Cohen zich op een bijeenkomst over politiek en religie af waarom er ook binnen zijn partij, de PvdA, op het moment zoveel belangstelling is voor religie. Duidt het misschien op een tekort aan moraal en zingeving in de samenleving, vroeg hij zich voorzichtig af. Hij constateerde dat welvaart niet per se gelukkig maakt en dat het niet gek is als mensen in hun zoektocht naar zingeving uitkomen bij de aloude godsdiensten. Over het humanisme liet hij zich niet uit en ook de gedeeltelijk humanistische wortels van zijn eigen partij liet Cohen onbesproken. Dat kon het Humanistisch Verbond natuurlijk niet op zich laten zitten. In een ingezonden brief in Trouw wees directeur Ineke de Vries de burgemeester op het humanistische alternatief. Tijdens het interview met Humus blijkt dat Cohen de brief heeft gelezen. “En ik begrijp die reactie ook heel goed.” Cohen is niet iemand van grote woorden en luidkeels verkondigde overtuigingen. Niettemin komt via de media een beeld naar voren van een man die dicht in de buurt van het humanisme staat. Daarom legde Humus enkele humanistische uitgangspunten aan hem voor. Ten eerste: een hogere macht. Wat vindt u van het humanistische uitgangspunt dat de mens vrij is om zelf zijn leven vorm te geven, zelf te kiezen, en dat iedere mens zelf verantwoordelijk is voor zijn daden? In tegenstelling tot bijvoorbeeld christenen, die zeggen dat ze niet vrij zijn en de verantwoordelijkheid leggen bij een hogere macht. Cohen: “Die hogere macht zie ik zelf niet zo. Ik kan me wel voorstellen dat mensen het een prettig gevoel vinden dat er een god is. Vind ik dan automatisch dat je verantwoording af legt aan jezelf? Ja natuurlijk, maar ik heb heel sterk het gevoel dat ik vooral verantwoording af leg aan de wereld om mij heen. Ik kan mezelf niet zien zonder de wereld waarin ik leef. In mijn persoonlijk leven zijn mijn gezin en mijn vrienden voor mij belangrijke inspiratiebronnen. Bij moeilijke beslissingen vraag ik aan ze: ‘Wat vind jij daar nou van?’ Dat soort gesprekken bepaalt mijn standpunten denk ik wel. In mijn werk is dat ook zo. Een voorbeeld is de discussie over de sluiting van de prostitutiezone aan de Theemsweg. Ik ben het vleesgeworden poldermodel, dus daar heb ik met vurige voor- en tegenstanders uitgebreid over gepraat. Het prettige daarvan is dat ik alle argumenten ken als ik een beslissing neem. Ik heb toen besloten om de zone dicht te doen. Uiteindelijk ben ík verantwoordelijk.” Die manier van doen sluit aan bij het motto van het Humanistisch verbond: Zelf denken samen leven. Spreekt dat motto u aan? Cohen: “Ja, dat spreekt me wel aan. Zelf denken samen leven, maar dus ook samen met anderen denken. In een heel individua- HUMUS no. 1 | 2007 Foto’s: Roeland Ensie
listische opzet zie ik niks. Uiteindelijk ben je wel degene die over jezelf gaat, maar je moet een heleboel hordes inbouwen voordat je daar terecht komt. Je plaats in de samenleving vind ik minstens even belangrijk als het eigen individu.” Wat is voor u levenskunst en streven naar een goed leven? Cohen: “Dat je zoekt naar wat jouw talenten zijn en je best doet om die tot ontplooiing te brengen, dat vind ik mooi. Zelf ben ik goed in besturen. Dat is leuk en dat is moeilijk en daar geniet ik wel van. Alleen maar linten knippen, daar is niks aan.” Waar geniet u nog meer van? Cohen: “Wonderlijkerwijs vind ik kerkmuziek ontzettend mooi. Dat geeft me rust, verstilling. Ik heb ook een grote bewondering voor de enorme discipline die je moet hebben om zo’n hoog niveau te bereiken. Heerlijk om naar te luisteren.” U zei in uw lezing ‘ik kan me voorstellen dat mensen leegte ervaren in de huidige samenleving’. vindt u dat je religie nodig hebt om die leegte te vullen? Cohen: “Ik zelf niet, maar ik vind het wel voor de hand liggen dat veel mensen zekerheid ontlenen aan een religie. Vroeger werd geloof zonder meer van ouder op kind overgedragen. Dat had een bepaalde inhoud. Als dat geloof wegvalt en als daar niks voor in de plaats komt, dan geeft dat leegte. Als je geen zekerheden kunt ontlenen aan een instituut, moet je je eigen zekerheden maken. Dat is moeilijk.” Wat vindt u ervan dat religieuzen nu de moraal lijken te claimen? Cohen: “Dat moeten ze zelf weten, maar ik vind dat onzin. De reclamespotjes van het Humanistisch Verbond die ik op de radio heb gehoord, begrijp ik dan ook heel goed. Ook in het humanisme kan een belangrijke en zinvolle invulling tegen de leegte zitten, zonder twijfel.” Wilt u daar zelf ook wat mee doen? Cohen: “Ja, en dat doe ik dan op mijn eigen houtje. Ik heb in mijn omgeving en in de manier waarop ik leef zoveel ankerpunten dat ik geen leegte voel.” U zegt: we moeten rekening houden met religie maar u hangt zelf iets heel anders aan. Gaat u dat ook uitdragen? Cohen: “Ik heb het meer als een sociologisch verschijnsel beschreven. Na de Tweede Wereldoorlog is er een enorme switch geweest in de richting van seculariteit, en de seculieren zagen dat als vooruitgang. Ik begrijp dat heel goed want ik ken veel mensen die katholiek of gereformeerd zijn opgevoed en die dat met een klap achter zich hebben gelaten. Zij zijn daar blij en tevreden over. In het debat zeggen die mensen, zeker tegen degenen die de islam aanhangen: ‘jongens jullie lopen echt een HUMUS no. 1 | 2007 paar stadia achter’. Vanuit hun positie begrijp ik dat, maar je kunt er ook anders naar kijken. Er zijn mensen die nog steeds tevreden zijn met het geloof dat ze van hun voorouders overgeleverd hebben gekregen. Dat hoef je niet aan te vallen, accepteer dat nou. Ook die mensen streven vanuit hun geloof naar het goede leven. Doe daar je voordeel mee. Daar komt bij dat een deel van de ‘tweedegeneratieseculieren’ soms leegte ziet. Dan denk ik: er zijn allerlei plaatsen waar nog moraal en moraliteit te halen is. Een daarvan is religie. Dat je niet op religie hoeft terug te vallen, daar ben ik zelf een helder voorbeeld van.” Je eigen zekerheden maken is moeilijk religie wint steeds meer ruimte in de politiek. In de humanistische grondbeginselen zijn zelfbeschikking en keuzevrijheid gekoppeld aan verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid. Worden dergelijke humanistische principes niet erg teruggedrongen? Cohen: “Als ik het regeerakkoord lees, denk ik dat het meevalt. Ik ben zelf ook veel met die vraag bezig geweest, zeker ten aanzien van euthanasie. Ik ben uiteindelijk degene die gaat over mijn eigen leven. Wat mij betreft ook over het einde van mijn leven. Er zijn in de harde samenleving wel veel praktische bedreigingen waar je mensen tegen moet beschermen. Ik hoor verhalen over ouderen die tegen het eind van hun leven lopen, met kinderen die geen zin hebben om voor ze te zorgen en die druk uitoefenen om euthanasie te plegen. Dat is volstrekt in strijd met de uitgangspunten die ik en velen aanhangen. Ik vind het uitstekend dat de overheid over mijn schouder meekijkt. Ook al vind ik dat niet leuk omdat ik heel goed over mijn eigen leven en dood kan beslissen. Hoezeer je ook verantwoordelijk bent voor je eigen daden, je doet alles wel in het kader van de samenleving.” Zou u lid kunnen worden van het Humanistisch verbond? Cohen: “Dat sluit ik helemaal niet uit. Mijn eigen denken zit redelijk in de buurt van het Humanistisch Verbond. Ik ben het met de meeste uitgangspunten eens.” Roeland Ensie en Heleen Schoone
Page 1 and 2: 01 ledenblad maart 2007 De mens nie
Page 3: De samenleving heeft baat bij geëm
Page 7 and 8: Podium De mens niet boven de natuur
Page 9 and 10: van de militair Humus: Is het werk
Page 11 and 12: tjes. Daarna wordt ze toch, ineens,
Page 13 and 14: Laatstewilpil Stelling 1: Mensen di
Page 15 and 16: Jong HV organiseert gespreksgroepen

'De wereld - Humanistisch Verbond

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?