maandblad - Vereniging tegen de Kwakzalverij
maandblad - Vereniging tegen de Kwakzalverij
maandblad - Vereniging tegen de Kwakzalverij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1<br />
nog zieker was dan <strong>de</strong> vorige dag.<br />
En dit bleek helaas waar te zijn. Hij<br />
lag in bed met opgetrokken knieën,<br />
en zijn algemene toestand was vrij<br />
slecht. In vond zijn gelaat veran<strong>de</strong>rd:<br />
hij had zulke vreem<strong>de</strong> koontjes<br />
en zijn mond stak zo eigenaardig<br />
bleek af <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> rest van zijn gelaat.<br />
Het leek mij onmogelijk dat een<br />
gewone angina iemand zo ziek kon<br />
maken! Ondanks <strong>de</strong> lage kamertemperatuur<br />
ging ik thans tot volledig<br />
on<strong>de</strong>rzoek over. Daar het buiten<br />
lichter werd, verzocht ik <strong>de</strong> vrouw<br />
om het kunstlicht uit te draaien. Wat<br />
ik toen zag <strong>de</strong>ed mij schrikken: <strong>de</strong><br />
man had roodvonk! Zijn lichaam<br />
was bezaaid met heel dicht aan elkaar<br />
gesloten kleine, vuurro<strong>de</strong> verhevenhe<strong>de</strong>n,<br />
wat <strong>de</strong> indruk gaf, dat<br />
hij met ro<strong>de</strong> verf was bestreken. De<br />
tong was nu ook aan <strong>de</strong> achterzij<strong>de</strong><br />
vuurrood; <strong>de</strong> aman<strong>de</strong>len waren erg<br />
ontstoken. Slikken kon <strong>de</strong> patiënt<br />
bijna niet, dus drinken ging ook heel<br />
moeilijk. De gorgeldrank <strong>de</strong>ed wel<br />
goed, maar verzachtte <strong>de</strong> pijn bij het<br />
slikken niet.<br />
„Roodvonk! Dokter, wat erg!"<br />
schrok <strong>de</strong> jonge vrouw. „Hoe moet<br />
dat nu met onze baby...?!"<br />
Ik raad<strong>de</strong> haar aan het kindje, dat<br />
waarschijnlijk geen roodvonk krijgen<br />
zal, toch weg te doen, al was<br />
het maar om haar taak te verlichten.<br />
„Hoe krijgt men nu eigenlijk roodvonk?"<br />
wil<strong>de</strong> zij weten.<br />
Roodvonk, vertel<strong>de</strong> ik haar, is een<br />
infectieziekte, die overgebracht<br />
wordt van mens tot mens. Lang niet<br />
ie<strong>de</strong>reen is er gevoelig voor. Wanneer<br />
men hon<strong>de</strong>rd mensen met roodvonk<br />
zou besmetten, zou<strong>de</strong>n er<br />
slechts 78 het krijgen. Bovendien<br />
zijn niet alle gevallen even erg. Sommige<br />
verlopen zo licht, dat ze niet<br />
eens als roodvonk herkend wor<strong>de</strong>n.<br />
Roodvonk komt het meest voor in<br />
herfst en winter. Het is wel dui<strong>de</strong>lijk<br />
dat hierbij gevoelighe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
keel een rol spelen. Mensen die vaak<br />
angina hebben, schijnen er gevoeliger<br />
voor dan an<strong>de</strong>ren.<br />
Nog steeds is het niet algemeen<br />
bekend, dat roodvonk, hoewel een<br />
kin<strong>de</strong>rziekte, ook volwassenen kan<br />
aantasten.<br />
Vroeger verliep <strong>de</strong>ze ziekte zeer<br />
ernstig. Ie<strong>de</strong>r onzer die <strong>de</strong> vijf kruisjes<br />
voorbij is, weet, dat roodvonkgevallen<br />
vroeger wer<strong>de</strong>n aangeduid<br />
met een groot plakkaat op <strong>de</strong>ur of<br />
raam. Dat hoeft thans niet meer.<br />
Wel beveelt <strong>de</strong> Wet, dat <strong>de</strong> doktoren<br />
alle roodvonkgevallen aangeven.<br />
Dit geschiedt door mid<strong>de</strong>l van<br />
formulieren, die gezon<strong>de</strong>n moeten<br />
wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> Secretarie van <strong>de</strong><br />
Gemeente, afd. Bevolking' en naar<br />
<strong>de</strong> Inspectie van <strong>de</strong> Volksgezondheid<br />
<strong>de</strong>r Provincie.<br />
Roodvonk kan gevaarlijk zijn,<br />
hoofdzakelijk door <strong>de</strong> nasleep. Bij<br />
een geval, zoals dat van vanmorgen,<br />
vrees ik, dat hart en zenuwgestel<br />
zullen lij<strong>de</strong>n. Veel klepvliesgebreken<br />
van het hart ontstaan tengevolge<br />
van roodvonk. Een an<strong>de</strong>re voorkomen<strong>de</strong><br />
complicatie is mid<strong>de</strong>noorontsteking,<br />
die vaker voorkomt dan men<br />
<strong>de</strong>nkt, daar ongeveer 20 % van <strong>de</strong><br />
roodvonk-patiënten dit krijgen.<br />
Merkwaardig is het, dat <strong>de</strong> zieken<br />
reeds <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> of vier<strong>de</strong> dag klagen<br />
over oorpijn, terwijl toch <strong>de</strong>ze complicatie<br />
in <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> of vier<strong>de</strong> week<br />
optreedt. Voor <strong>de</strong> uitvinding van <strong>de</strong><br />
penicilline waren 10 % <strong>de</strong>r doofheidsgevallen<br />
aan roodvonk te wijten.<br />
Behalve hart en oren wor<strong>de</strong>n<br />
ook <strong>de</strong> nieren vaak aangedaan, vandaar<br />
het zoutloos dieet, dat aan<br />
roodvonk-patiënten wordt voorgeschreven.<br />
Sinds men met penicilline werkt<br />
is er in <strong>de</strong> roodvonk-bestrijding een<br />
ommekeer gekomen. Door het regelmatig<br />
toedienen van <strong>de</strong>ze stof, geduren<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> eerste zes dagen, kan<br />
men het aantal complicaties van <strong>de</strong><br />
beruchte <strong>de</strong>r<strong>de</strong> week zo terugdringen,<br />
dat bijna geen mid<strong>de</strong>noorontsteking<br />
meer voorkomt. Tre<strong>de</strong>n er<br />
toch complicaties op, dan zijn <strong>de</strong>ze<br />
van min<strong>de</strong>r ernstige aard. Het is niet<br />
meer nodig roodvonk-patiënten in<br />
het ziekenhuis op te nemen. Door gebruik<br />
van <strong>de</strong> zgn. <strong>de</strong>po-preparaten<br />
van penicilline is het mogelijk slechts<br />
één à tweemaal per dag een injectie<br />
te geven, inplaats van zoals vroeger<br />
om <strong>de</strong> drie uur. De penicilline blijkt<br />
<strong>de</strong> roodvonk-bacteriën spoedig te<br />
remmen, waardoor <strong>de</strong> ziekte sneller<br />
verloopt.<br />
Bijna zeker is het, dat <strong>de</strong> duur van<br />
<strong>de</strong> besmetting korter gewor<strong>de</strong>n is.<br />
Vroeger was een isolement van zes<br />
weken noodzakelijk. Nu kan het<br />
voorkomen, als het uitstrijken van <strong>de</strong><br />
keel negatief blijkt, dat roodvonkpatiëntjes<br />
na drie weken weer naar<br />
school mogen!"<br />
"Wij nemen aan, dat <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong><br />
medische <strong>de</strong>skundige dit stuk heeft<br />
geschreven met het doel, ongerustheid<br />
bij <strong>de</strong> mensen uit <strong>de</strong> weg te ruimen,<br />
maar wie een <strong>de</strong>rgelijk verhaal goed<br />
leest, kan zich met zorg afvragen of het<br />
doel, dat schrijver zich gesteld heeft, op<br />
die manier wordt bereikt.<br />
Kijk eens hier! Het stuk begint over<br />
zware griep» praat daarna over keelontsteking<br />
en komt tenslotte met <strong>de</strong> diagnose<br />
roodvonk* Allerlei verschijnselen<br />
wor<strong>de</strong>n er in opgesomd die <strong>de</strong> diagnose<br />
„roodvonk" moeten on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
Ver<strong>de</strong>r wordt er op gewezen, dat<br />
mensen, die vaak angina hebben, gevoelig<br />
zijn voor <strong>de</strong> verwekker van<br />
roodvonk en dus meer aan gevaren<br />
blootstaan.<br />
In het gehele stuk zien we een climax<br />
van <strong>de</strong> gevaren, die roodvonk kan hebben,<br />
want er staat: „roodvonk kan gevaarlijk<br />
zijn, hoofdzakelijk door <strong>de</strong> nasleep,<br />
welke weer wordt uitgespind<br />
door het noemen van hartgebreken,<br />
mid<strong>de</strong>noorontsteking, doofheid en nieraandoeningen.<br />
Na al die gruwel-lectuur, die op <strong>de</strong><br />
leek een verbijsteren<strong>de</strong> indruk moet<br />
maken en die, omdat hij een <strong>de</strong>rgelijke<br />
uitleg nooit kan interpreteren, onnodig<br />
zenuwachtig zal wor<strong>de</strong>n, komt een lofzang<br />
op het Penicilline, welke tevens<br />
moet dienen om al te grote ongerustheid<br />
bij <strong>de</strong> lezers weg te nemen.<br />
Dit laatste is tot mislukking gedoemd.<br />
Want, heeft men eenmaal <strong>de</strong><br />
angst opgeroepen door per weekblad<br />
ziekte-verschijnselen en <strong>de</strong> daarbij mogelijke<br />
gevolgen en complicaties <strong>de</strong><br />
wereld in te sturen voor een ie<strong>de</strong>r, die<br />
dat blad leest, dan loopt men <strong>de</strong> kans,<br />
dat een behoorlijk percentage van <strong>de</strong><br />
lezers bij verkoudheid, griep, angina<br />
etc. zijn keel zal gaan bekijken in <strong>de</strong><br />
spiegel, gedachtig aan <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n van<br />
<strong>de</strong> medicus, die, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> minste selectie<br />
toe te passen on<strong>de</strong>r zijn „gehoor",<br />
het spook van <strong>de</strong> ziekte „roodvonk" opgeroepen<br />
heeft.<br />
Zien we, links van dat verhaal, dat<br />
alleen een <strong>de</strong>skundige kan beoor<strong>de</strong>len,<br />
een advertentie staan voor acetyl-salicylzuur-tabletjes,<br />
met <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n: „een<br />
hele winter zon<strong>de</strong>r griep", dan laat het<br />
zich horen, dat <strong>de</strong> slikkerij van <strong>de</strong>ze<br />
tabletjes stevig gestimuleerd wordt. De<br />
tekst in <strong>de</strong> advertentie helpt hieraan<br />
wel twee handjes mee.<br />
Medische voorlichting van het soort<br />
als <strong>de</strong>ze, die <strong>de</strong> leek no<strong>de</strong>loos ongerust<br />
kunnen maken, behoren niet thuis in<br />
periodieken, die voor een ie<strong>de</strong>r bestemd<br />
zijn.<br />
Dergelijk soort „voorlichting" blijkt<br />
geen voorlichting te zijn. Wie in <strong>de</strong><br />
practijk heeft meegemaakt hoe groot<br />
het wanbegrip is bij het publiek, dat<br />
vaak alle tabletten uitscheldt voor<br />
„penicilline-tabletten" vraagt zich af of<br />
<strong>de</strong> medicus, die zich hiertoe heeft geleend,<br />
gespeend is van alle mensenkennis.<br />
Het streven om het publiek op <strong>de</strong>ze<br />
manier „op te voe<strong>de</strong>n" is niet alleen<br />
doelloos, doch zelfs gevaarlijker dan te<br />
zwijgen over ziekten en kwalen.<br />
Alle publicaties over anti-biotica, zoals<br />
het Penicilline, maken het publiek<br />
Penicilline-mallotig, hetgeen in <strong>de</strong> practijk<br />
maar al te dui<strong>de</strong>lijk gebleken is.<br />
In een gebied, waar medische hulp<br />
zeer moeilijk te verkrijgen is, kan het<br />
invoeren van Penicilline in <strong>de</strong> volksgeneeskunst<br />
nog re<strong>de</strong>n van bestaan hebben.<br />
Dan kan van <strong>de</strong> nood <strong>de</strong>snoods<br />
een <strong>de</strong>ugd wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Slot zie kolom hiernaast