1 Welkom: Dorota Moldoch ( TO1) i Dorota, je b<strong>en</strong>t afkomstig uit pol<strong>en</strong>, het land dat vorig jaar zijn presid<strong>en</strong>t <strong>en</strong> vooraanstaande politici <strong>in</strong> e<strong>en</strong> vliegtuigcrash verloor <strong>en</strong> dat ik spontaan associeer met allerhande soort<strong>en</strong> kool <strong>en</strong> worst, werklustige bouwvakkers <strong>en</strong> e<strong>en</strong> taal die door al zijn medekl<strong>in</strong>kers onuitspreekbaar lijkt. ja, Pools is <strong>in</strong>derdaad e<strong>en</strong> heel moeilijke taal, het nederlands zit veel e<strong>en</strong>voudiger <strong>in</strong> elkaar! stel dat je pol<strong>en</strong> <strong>in</strong> e<strong>en</strong> aantal z<strong>in</strong>n<strong>en</strong> moet sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>, hoe zou je dat dan do<strong>en</strong>? Pol<strong>en</strong> is <strong>in</strong> de eerste plaats e<strong>en</strong> heel mooi land, de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn er vri<strong>en</strong>delijk <strong>en</strong> hulpvaardig, je kunt er heel lekker et<strong>en</strong>. er zijn e<strong>en</strong> aantal cultuurverschill<strong>en</strong> met België : zo zijn er veel meer gelovig<strong>en</strong> die nog naar de kerk gaan <strong>en</strong> de familie neemt e<strong>en</strong> veel belangrijker plaats <strong>in</strong> dan hier. Van waar b<strong>en</strong> je precies afkomstig? ik kom uit Zamo, e<strong>en</strong> kle<strong>in</strong> stadje <strong>in</strong> het oost<strong>en</strong> van Pol<strong>en</strong>, niet zo ver van de gr<strong>en</strong>s met Oekraïne. de b<strong>in</strong>n<strong>en</strong>stad staat op de werelderfgoedlijst van unesco <strong>en</strong> trekt daardoor veel toerist<strong>en</strong> aan. Wat vond je er van dat je ouders naar België wild<strong>en</strong> emigrer<strong>en</strong>? eig<strong>en</strong>lijk had ik daar helemaal ge<strong>en</strong> z<strong>in</strong> <strong>in</strong>: ik was het liefst <strong>in</strong> Pol<strong>en</strong> geblev<strong>en</strong>, maar heb daar niets van teg<strong>en</strong> mijn ouders gezegd. mijn familie woont daar nog maar omdat wij hier met het hele gez<strong>in</strong> sam<strong>en</strong> zijn, valt het best mee. mijn ouders, broer <strong>en</strong> zus zijn de belangrijkste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>in</strong> mijn lev<strong>en</strong>. ik heb hier <strong>in</strong>tuss<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>groep opgebouwd. Wat war<strong>en</strong> je eerste <strong>in</strong>drukk<strong>en</strong> van België? aangezi<strong>en</strong> we <strong>in</strong> nederland won<strong>en</strong>, wist ik vaak niet waar ik precies was: <strong>in</strong> nederland of <strong>in</strong> België. <strong>in</strong> Brugge viel<strong>en</strong> de groep<strong>en</strong> toerist<strong>en</strong> me op <strong>en</strong> de vele jonger<strong>en</strong> <strong>in</strong> het straatbeeld. B<strong>en</strong> je <strong>in</strong>tuss<strong>en</strong> nog <strong>in</strong> pol<strong>en</strong> geweest? ja, we gaan zeker één keer per jaar op reis naar Pol<strong>en</strong>. ik kijk daar altijd erg naar uit, omdat ik dan mijn familie <strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> terugzie. we won<strong>en</strong> dan <strong>in</strong> het huis dat mijn vader zelf gebouwd heeft <strong>en</strong> waar ik zesti<strong>en</strong> jaar gewoond heb. als ik hier b<strong>en</strong>, hou ik contact met mijn vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> via Facebook <strong>en</strong> mSn. mijn hartsvri<strong>en</strong>d<strong>in</strong> komt soms naar hier <strong>en</strong> telefoner<strong>en</strong> do<strong>en</strong> we ook vaak. T<strong>in</strong>e Dezillie <strong>in</strong> juLi ZaL het vieR jaaR geLed<strong>en</strong> Zijn dat Dorota Moldoch uit 5TO1 <strong>in</strong> België terechtkwam. Daarmee is ze t<strong>en</strong> opzichte van de andere leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> uit haar klas met “vreemde” roots de rec<strong>en</strong>tste nieuwkomer. Aangezi<strong>en</strong> ze ook nog <strong>in</strong> Nederland woont, maakt dat het beeld van wereldburger compleet. Tijd voor e<strong>en</strong> <strong>in</strong>tercultureel praatje met deze sympathieke jongedame. Jij b<strong>en</strong>t neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong> <strong>en</strong> zit hier <strong>in</strong> het vijfde jaar. Waar zijn jouw vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>in</strong> pol<strong>en</strong> mee bezig? Bijna al mijn vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> studer<strong>en</strong> aan de universiteit <strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> op kot of won<strong>en</strong> helemaal niet meer bij hun ouders. ik wel nog <strong>en</strong> ik v<strong>in</strong>d het soms frustrer<strong>en</strong>d dat ik nog maar <strong>in</strong> het vijfde jaar zit. het is niet altijd makkelijk om <strong>in</strong> e<strong>en</strong> klas te zitt<strong>en</strong> waar bijna iedere<strong>en</strong> twee jaar jonger is... Kun je ons iets vertell<strong>en</strong> over het onderwijssysteem <strong>in</strong> pol<strong>en</strong>? het Poolse systeem is helemaal anders: hier kies je tuss<strong>en</strong> aSO, tSO, BSO of KSO, maar daar volgt iedere<strong>en</strong> drie jaar gymnasium. daarna kun je nog drie jaar lyceum volg<strong>en</strong>, maar omdat je maar schoolplichtig b<strong>en</strong>t tot je zesti<strong>en</strong>de doet niet iedere<strong>en</strong> dat. <strong>in</strong> Pol<strong>en</strong> zijn er maar e<strong>en</strong>s <strong>in</strong> de drie jaar exam<strong>en</strong>s. hier stelt elke leerkracht e<strong>en</strong> exam<strong>en</strong> op, daar zijn het staatsexam<strong>en</strong>s, wat betek<strong>en</strong>t dat iedere<strong>en</strong> <strong>in</strong> het hele land dezelfde vrag<strong>en</strong> krijgt. ik heb het gevoel dat het niveau van onderwijs <strong>in</strong> Pol<strong>en</strong> iets hoger ligt, maar had het <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> toch fl<strong>in</strong>k moeilijk met de talrijke exam<strong>en</strong>s. Heb je het gevoel dat je veranderd b<strong>en</strong>t door je komst naar België? jazeker. ik b<strong>en</strong> veel sneller volwass<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelfstandig geword<strong>en</strong>: ik moest alle<strong>en</strong> naar school vanuit nederland, moest e<strong>en</strong> andere taal ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> mijn ouders - die de taal nog niet goed k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> – help<strong>en</strong>. al bij al zie ik dat heel positief. ik leef <strong>in</strong> feite <strong>in</strong> twee cultur<strong>en</strong>: de Belgische op school <strong>en</strong> bij vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Poolse thuis. ik v<strong>in</strong>d dat echt verrijk<strong>en</strong>d. Is er iets uit pol<strong>en</strong> dat je mist? Behalve mijn vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> familie ongetwijfeld het lekkere et<strong>en</strong>. Zo mis ik de pierogi, e<strong>en</strong> gerecht vergelijkbaar met ravioli, omdat het e<strong>en</strong> soort deeg is dat opgevuld kan word<strong>en</strong> met zowel gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (bloemkool bijvoorbeeld), fruit (voornamelijk <strong>in</strong> de zomer met aardbei<strong>en</strong>), vlees of vis. m<strong>en</strong> kan er ook Poolse witte kaas <strong>in</strong> verwerk<strong>en</strong>. verder mis ik de typische snoepjes, maar ik heb <strong>in</strong> de Langestraat e<strong>en</strong> w<strong>in</strong>kel ontdekt die <strong>en</strong>kel Poolse specialiteit<strong>en</strong> verkoopt, dus moet ik daar zeker e<strong>en</strong>s gaan rondsnuffel<strong>en</strong> (fonkel<strong>en</strong>de og<strong>en</strong>)… Hoe zie jij je toekomst? ik volg toerisme omdat ik heel graag <strong>in</strong> e<strong>en</strong> reisbureau wil werk<strong>en</strong>. eig<strong>en</strong>lijk wil ik e<strong>en</strong> gewoon lev<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> gez<strong>in</strong> sticht<strong>en</strong>, <strong>in</strong> e<strong>en</strong> leuk huis met e<strong>en</strong> mooie tu<strong>in</strong> won<strong>en</strong>, gelukkig zijn... mijn vri<strong>en</strong>dje is Belg, dus d<strong>en</strong>k ik wel dat mijn toekomst hier ligt. succes <strong>en</strong> bedankt!
Alle electriciteitswerk<strong>en</strong> voor nieuwbouw <strong>en</strong> verbouw<strong>in</strong>g<strong>en</strong> W<strong>in</strong>kel geleg<strong>en</strong> op hetzelfde adres F 050-34 68 70 e-mail <strong>in</strong>fo@brugseboekhandel.be