BERGER NED.cwk - Vincentsite

Antwerpen kon stammen. Door een lang citaat uit brief 428, van oktober 1885, kan dit
bijzonder goed verhelderd worden: De Rembrandt van Lacaze is werkelijk ook in dat sentiment
van Rembrandts laatste tijd. Zeker is ’t 12 jaar geleden, ik ’t zag, maar ik herinner ’t me nog, omdat het
mij trof, net als die kop van Fabritius in Rotterdam. Als ik me wel herinner, is die naakte vrouw in coll.
Lacaze ook zeer mooi, ook uit de latere periode. Het brok Rembr. ontleedk. les, ja ik stond er ook van
versteld. Herinnert gij u die vleeskleuren - ’t is de la terre, die voeten vooral. Hoor eens, de vleeskleuren van
Frans Hals zijn ook aarde-achtig, hier in de betekenis die ge weet. Dikwijls tenminste. Er is ook soms —
'k zou durven zeggen steeds - een verband van tegenstelling tussen de toon van ’t kostuum en de toon van ’t
gelaat. Rood & groen zijn tegengesteld - de zanger (Dupper) die tonen van karmijn in de vleeskleur heeft,
heeft tonen van groen in zijn zwarte mouwen en van een ander rood dan dat karmijn, strikken op die
mouwen. De oranje-bl an je-bleu-vert waar ik over schreef, heeft een betrekkelijk neutrale gelaatskleur, aardeachtig,
roze-violet-achtig door tegenstelling met zijn Frans Hals-geel leren pak. De gele vent, citron amorti
heeft beslist dof-violet in zijn bakkes. Nu, hoe donkerder ’t kleed, hoe lichter ’t gezicht soms althans - niet
toevallig - zijn portret en dat van zijn vrouw in de tuin, daar zijn twee zwart-violetten (blauw-violet en rosviolet)
in, en een effen zwart (geel-zwart?) — herzegge: ros-violet- en blauw-violet-zwart en zwart — dus de
3 somberste dingen. Welnu, de gezichten zijn zeer blank - buitengewoon blank, zelfs voor Hals.
3) Bij een nadere beschouwing van de penseelvoering valt
echter op, dat de naast elkaar gezette toetsen niet, zoals
steeds bij Van Gogh, een zinvol patroon vormen; in hun
volgorde zit geen consequente bedoeling, zij zijn min of meer