April nr 24 - Oud Bennekom

ilr
Secretariaat en redactie:
M.A.de Vos, Margrietlaan !,
Tnktlnvrfi ari nn nn
ín 1914 beuoond
N r . 24
april 1988
fuxtDÍ-
xtPPn
6721 EK Bennekom, te1.15009
tll$ii{'*liit{{.
**trra&*ir À.1
boendeníj De Casthuisbouuíng,
door de famíLie uan Voorst.
\
,s

VOORJAARSPROGRAMMA 1988
Het is de reiscommissie weer gelukt een proqramma voor een
dagexcursie vast te stel len. De reis gaat dit jaar naar
het oostel ijk deel van onze provincie, de Achterhoek. 0p
zích zelf al een mooi gebied om door te rijden. Echter ook
rijk aan bezienswaardigheden, die een bezoek en een bezichtiging
alleszins waard zi1n. Ter voorbereiding op de
excursie is ook weer een lezing vastgesteld. Gaarne vragen
wi j uw aandacht voor de vol gende u i tnod i g i ngen.
Lez i ng
Dinsdag 12 apri I 1988 een lezing toegel icht met diars door
de heer H. Ha rmsen over het onderwerp rrBee I d van de Achterhoek
en zijn bewoners". Plaats van samenkomst I zaailDe
Brink", Brinkstraat 39 te Bennekom, tijdstip van aanvang
20.00 uur. Toegang vrij.
De heer Harmsen woont te Stokkum, een dorp i n de L iemers,
een gebied dat hem zeer na aan het hart I iqt. In zi in
lezing zal hij daaraan zeker niet voorbij guán. Hij i,
journal istiek medewerker van het regionaal dagblad "De
Graafschapbode'r. Daarbij houdt hij zích bezig met al les op
het gebied van heemkunde, in het bijzonder met een rubriek
streekhistorie. van zijn hand verschenen enkele boekjes
over h istor ische onderwerpen, a Ismede het Bergh's \,1oordenboek.
Behalve bestuurslid van de oudheidkundige vereniging
"De Graafschap" i s h i j o.m. ook nog corresponoent voor het
Star i ng i nst i tuut te Doet i nchem.
Excu rs i e
De excurs ie naar de Achterhoek i s vastgestel d op woensoag
18 mei 1988. Vertrek om 8.00 uur u.r. bij het Kijk en
Luistermuseum, Kerkstraat 1 of 8.O5 rur v.m. bij ilBerinchem",
hoek Commandeursweg/van Balverenweg. Het streven is
dat we omstreeks 18.00 uur weer in Bennekom terug zíjn. De
kosten bedragen í 46,- per persoon, incl. buskosten, kop
koffie, koffietafel, entrees en fooien. Betal ing contant
in de bus. Zorgt u wel voor gepast geld?
Aanmelding voor de excursie kan plaatsvinden vanaf heden
tot uiterlijk 14 mei a.s. met gebruikmaking van het formul
ier dat u hierna aantreft. De opgaven worden in volq-
?

orde van binnenkomst genoteerd. lntrekking van een opgave
is mogelijk tot 14 mei, gebeurt dit daarna dan zal een
deel van de kosten, te weten í 25,- moeten worden voldaan,
tenzíj een plaatsvervanger aanwezig bl ijkt te zí jn.
De excurs ie is in de eerste plaats bedoeld voor leden van
onze vereniging. Al leen indien een of meer plaatsen onbezet
bl ijven, kunnen introducées worden toegestaan.
CONTRI BUT I EBETALING 1988
Veel leden hebben hun conIributie voor 19BB reeds voldaan.
Degenen die nog hebben gewacht, verzoeken wij om de beta-
I ing alsnog zo spoedig mogel ijk te wi I len verrichten. De
contributie voor dit jaar bedraagt minimaal í 10,- per
persoon of J 15,- voor een echtpaar. Gebruikt u bij voorkeur
de acceptgi rokaart die u met het voriqe nummer werd
toegezonden.
AGENDA SE I ZOEN 1 988- 1 989
De hierna vermelde data zijn vastgesteld en de daarbij
genoemde activiteiten zijn in voorbereiding. Nadere bijzonderheden
volqen later.
' 31 augustus 1988: Avondexcurs ie
ken" van Staatsbosbeheer aan oe
Ren kum.
- B november 1 988: Lez i ng over het
denis van koetsen en rijtuigen".
- 31 januar i 1 989: Ledenvergader i ng
te s te I I en prog ramma .
- / maart 1989: Lezing over rrLandgoederen
Gelderse Val lei'r.
KI JK EN LU I STERMUSEUM
naar boerderij "De Be-
Nw. Ke i j enbe rgseweg te
onderwerp "De geschie-
en een nog nader vast
i n en rond de
Tot 30 apriI a.s. is er nog gelegenheid tot bezichtiging
van de tentoonstel l Íng iets van vroeger". Een col lecdoor
de j a ren heen ve rzame I d
rijwielzaak aan de Lindelaan.
ilDe f
tie rijwielen en toebehoren
door de heren Hartman van de

Het is de bedoeling dat er in de zomerperiode weer een
extra tentoonstel I i ng komt van kl ederdrachtpoppen, ki nderspee
I goed, poppenhu i zen etc. Een en ander is nog in voorbereiding.
KAARTEN VAN DE GELDERSE VALLEI
Tijdens ziln lezing op 1 rnaart j.l. heeft de heer drs.A.C.
van Grootheest er reeds op gewezen dat de h í stor i sche
kartografie deze zomer volop in de belangstelling komt te
staan. ln de maand juni verschijnt er een boek van dr.H.P.
Deys te Rhenen onder de titel: "De Gelderse Vallei, geschiedenis
in oude kaarten". 0mstreeks dezelfde tijd, t.w.
van 4 juni tot eind augustus komt er in'rHet Rondeel",
Kerkstraat 1 te Rhenen een expositie van kaarten van de
Gelderse Vallei. Dit museum is als regel geopend van 10
tot 12 en van 2 tot 5 uur op dinsdag t/m vrijdag, zaterdag
alleen rs middags. De heer Deys zal over dit onderwerp op
2 juni a.s. een lezing houden in het centrumrrDe Meent",
op het adres Grote Beer 10 te Veenendaal.
Verder heeft de historische vereniging "0ud Veenendaal"
nog een expositie in voorbereiding over oude kaarten van
Gelderland. Waarschijnl ijk ook in juni en dan in het Cultureel
Centrum rrDe LampeqÍet" te Veenendaal.
FOTOEXPOSITIE OVER DE KRAATS
n^ trl^-^
fotose r i e
Rabo-bank
Gedu rende
Rabo-bank
toond i n
amateur-fotograaf Gijs Spiekermann exposeert zijn
over De Kraats de gehe I e maand me í a. s. i n de
te Ede.
de maand september 1988 komt deze serie in de
te Bennekom. Een aantal foto's werd reeds ge-
De Brink tijdens de lezing op 1 maart j. l.
PROGRAMMA EXCURSIE 1988
Na het vertrek ui t Bennekom rijden we richting Achterhoek
en hopen omstreeks 9.30 uur Lievelde te bereiken. In de
bekende Herberg van de museum-boerder i j "Erve Kots' maken
4

we dan een koffiestop. Hierna begeven we ons verder richting
Duitse grens. Even voorbij Groenlo I igt juist op
Duits gebied de kleine barokkerk van Zwillbrock. \íe gaan
over de grens voor een bezichtiging van di t fraaie bouwwerk.
Een paspoort is vanwege de kleine afstand niet vereist.
Vervol gens gaan we weer terug naar de Herberg "Erve Kots'l
waar intussen de koffietafel in gereedheid is gebracht. Na
beëindiging hiervan is er gelegenheid tot een rondgang
door het museum. Tenslotte staat er dan nog een bezoek aan
het Huis Verwolde te Laren op het programma. Dit laatste
bezoek kan worden besloten met het gebruik van thee, koffie
etc. Deze consumptie is, mede vanwege het feit dat de
rondgang groepsgewijs plaatsvindt, voor eigen rekening.
Vanaf Laren rijden we dan rechtstreeks huiswaarts.
Hierna volgen nog enkele bijzonderheden over de te bezoeken
bez ienswaard iqheden.
HET ERVE KOTS
De museum-boerderij is naar schatting 300 jaar geleden
gebouwd. Vastgestel d i s echter dat op deze pl aats eerder
reeds een uit de 14e eeuw stammende woning heeft gestaan.
In de directe omgeving bevindt zich verder een FrankÍsch
grafveld, gedateerd 7e eeuw. Een opmerkel ijk fraai halssnoer,
afkomstig uit dit grafveld, is te zien in de Herberg.
De boerderij is tot in het begin van deze eeuw bewoond
geweest door de fami I i e Kots. Daarna, i n de twÍ nt i -
ger jaren, kwam deze in het bezit van de heer Bernard
\{eenink. Zi jn grote belangstell ing en I iefde voor de
streek had tot gevol g dat de boerder i j I angzamerhand u i tgroeide
tot een museum. Ziln zoon heeft de traditÍe voortgezet,
waarbij het geheel in 1971 in een stichting is
ondergebracht.
Het museum geeft een beeld van het leven en de omstandigheden
in vroeger tijden op het platteland. De in 1966 in
Achterhoekse stij I ingerichtte Herberg is bijzonder sfeervol
en het is een genot hier een ogenbl ik te vertoeven.
DE BAROKKERK TE ZUlI LLBROCK
De kleine uit 1717 stammende barokkerk is vooral bekend
vanwege de fraaie inrichting. Hierbij is overvloedig ge-

uik gemaakt van kostbare houtsoorten en bladgoud. Bij
binnenkomst van de kerk maakt dit een overweldigende indruk.
I n de kerk zijn drie al taren, waarbij zich tussen de
zuilen van het hoofdaltaar levensgrote beelden bevinden
van Franciscus van Assisie en de fransiscaanse kerkleraar
St. Bonaventura. De met d Í verse houtsoorten i nge I egde comrnuniebank
uit 1730 wordt als een van de mooiste van !{estfalen
beschouwd. De kerk is ook in het bezit van enkele
beelden die aanmerkel ijk ouder zijn. Zoals het omstreeks
1530 gesneden beeld van St.Catharina. Dit zijn slechts
enkele van de vele bezienswaardlgheden. Noemen we al leen
nog het in een nis naast het Maria-al taar aanwezÍqe fraaie
Madonnabeeldje uit het midden van de 'l 5e eeuw.
De kerk i s i n de per iode na de reformat ie van grote beteken
i s gewees t voor de nog i n de Achte rhoek overgeb I even
kathol ieken. Door de grote toeioop verrees hier in j652
reeds een klein kerkje. Later kwam er een groot kloostercomplex,
waarvan nu al leen de huidiqe kerk noq over is.
HU I S VERWOLDE
Het Hu i s Verwo I de werd gebouwd i n 1776 naar een onrwerp
van de Stadhouderlijke architect P.f{.Schonck. Het bleef 6
generaties lang in het bezit van de fami I ie Van der Borch
van Verwolde. In 1977 kwam hieraan een einde en werd het
huís overgedragen aan de Stichting Vrienden der Geldersche
Kastelen. Na een grondige restauratie werd het Huis in
1 982 openges te I d voor het pub I i ek.
Vele eeuwen voor de genoemde periode hebben op de plaats
van Verwolde ook reeds dÍverse kastelen gestaan. Naar men
aanneemt gaat d i t terug tot i n de I 2e eeuw. De eerste
schr i ftel Íj ke bron dateert van 1346, toen Derk van Keppel
e i genaa r was van Va renwo I de. De rondgang door het hu i s
leidt langs de verschillende vertrekken, gelegen op drie
verdiepingen. In het huis is stucwerk aanwezig van de
I tal iaanse stucwerker Columba. Het Huis is vol ledig ingericht,
zij het dan met meubilair van verschillende stijlen.
Daarbij veel schi lderstukken, historische afbeeldingen
en muurschi lderingen. Verwolde is vooral ook bekend
vanwege de prachtige tuinaanleg. De tuin is geheel inger
i cht vol gens het ook reeds i n 1j26 gebru i kte ontwerp van
de tuinarchítect Huqo A.C.Poortman.
A

0ndergetekende, naam:
AANMiLDINGSFORMULIER
VOOR DE EXCURS I T VAN "OUD BENNEKOMII
-..1-_-cutg).
OP WOENSDAG 1B MEI 1988
schrijft hierbij in voor de excursie naar de Achterhoek.
aantal deelnemers:
handteken i ng:
Dit formr-ilier graag uiterl
ris, Margrietlaan !, 6721
Desgewenst kr.rnt
ken voor suggest
(
\r rVerel-llqlnq.
w
db
rr rlo :e árarzi iÀo
ies wat betreft
ijk 14 mei 1988 bij
EK Bennekom.
de secreta-
van dit formul ier gebruide
act i v i te i ten van onze

Hebt u als I id van "0ud Bennekom" nog suggesties of wensen
met betrekking tot b.v.:
- een onde rwe rp voor een I ez i ng ;
- het doel van een excursiel
- een publ icatie in De Kostersteenl
- andere actÍviteiten.
H i erna kunt u dat verme I den en zo moge I i j k
n i ng mee gehouden.
Naam:
Adres:
Toezenden of bezorgen
ê a -^
), o/1t EK óenneKom.
Degenen die niet met de
tuele wensen uiteraard
maken.
8
wordt er reke-
bij het secretariaat, Margrietlaan
excursie meegaan kunnen hun evenook
middels dit formul ier kenbaar

REACT I ES OP
I
ln de jaarvergadering van 28 januari 1988 is de vraag
gesteld, waarom er in De Kostersteen geen reêcties op
artikelen geplaatst worden. lk zou dit graag gedaan hebben,
als ik maar reacties ontvangen had. Nu zijn er echter
wel enkele aanvul I inqen.
1. Jul ianabomen.
0p het artikel over de Jul ianabomen in Bennekom in "De
Kostersteenil van apri I 1987 , no.20 heeft n iemand gereageerd.
U mag dus met mij aannemen, dat deze bomen al le
drie zijn verdwenen.
Omdat het poten van "Beatrixbomen" in de gemeente Ede
(en dus ook in Bennekom) op dat momenlu zeer actueel
was, heb ik de dia van het poten van de Jul ianaboom in
1927 na de vergadering nogmaal s laten zien. Bovendíen
lag dit precies op de route die ik voor deze diavoorstel
I ing had uitgestippeld. lk heb er toen ook bij
verte I d, dat i k het voor de rrBeatr i xbomen" somber i nzag,
wetende hoe het rnet de Jul ianabomen in Bennekom
was afgelopen.
ln de Edese Post van 2 februari 1988 werd (met als bron
De Kostersteen) een artikel gewijd aan de Jul ianabomen
i n Bennekom.
ten week Iater (g-Z-1988) volgde hierover een tweede
arti kel met commentaar van een gemeenteambtenaar. Bovendien
stond er een ingezonden stuk in van de heer
G.Koster. Deze ingezonden brief werd ook in het Bennekoms
Nieuwsblad opgenomen. Ook de V/i lhelmïnaboom is
n. l. uit ons dorp verdwenen. Deze is echter het slachtoffer
geworden van o.a. de bestrat i ng en het verkeer.
De gemeente heeft nog geprobeerd deze boom te redden
door er tegel s met I uchtgaten rondom te leggen maar di t
heeft niet meer qeholpen. Hier staat nu het cari I lon.
2. Inkwartiering 1914-19'18.
Het stukje over de inkwartiering in 1914-1918 leverde
de volgende reacties op:
a. De heer A.G.Steenbergen, secr.van de Vereniging 0ud-
-

Wagen i ngen, V€rtel de mi j , dat het nri I i ta i rtehui s
misschien wel in het pand '''an de slager Levie was
geweest, maar in ieder geval niet bij Levie zelf.
Deze i s n. I . vol gens de burgerl i j ke stand van Ede
reeds in 1911 uit Bennekom vertrokken.
Ook wist hij te vertel ien, dat met Pasen lglB Pastoor
Hilhorst van Wagenïngen "42 miIitairen in garnizoen
te Bennekom" ter biecht ontving. Vroeger
moesten de pêstoors h i ervan aanteken i ng maken. Eenmaal
per jaar, met Pasen, was de biecht niet anoniem
maar moest men zijn naam oPgeven.
b. Van de heer H.B.Vos kreeg i k de namen van 2 hu i svaders
van het tehu i s Dit zijn o.a. gev/eest:
"
1. de heer Koornstra
2. Kees jacobs van de
In v,relke periode zij
bekend.
van de Bakkerstraat
Kraa t sweg .
dit zijn geviere-

DE VILLA WESTERENG
BÍj de dia-presentatie na afIoop van de laatstgehouden
ledenvergadering werd opgemerkt dat de villa ,'weltereng,,
(raeseweg 83) niet bepaará aan de westzijde van het oude
dorp I igt. 0nderstaand verhaar bevestigt áeze constaterÍng
en laat zien dat de verklarÍng voor de I igging van het
huidige 'r!{estereng' gezocht moet worden in een-verhu
wie de
ízing.
wanderkaart van Heinrich !/itte (rggr) nader
deert,bestu-
vindt de naam t!íestereng"
terug ars behorend
een vi
bij
I la aan de zuidzijde van het dorp, aan oe weg
\{ageningen.
naar
Hier woonde in vroeger jaren J.L.J.0pmeer, een
bekende Bennekommer in d ie t ijd. Toen de heer 0pmeer op
een goed moment naar een vi r ra aan de Edeseweg verhuisde,
nam h Íj de naam van zi j n vor ige won ing met z ich mee, ,,f{es_
tereng'r!! 0prneer overreed in igor*. zijn weduwe hertrouwde
en na nog eens van eigenaar te zijn verwisseld, kwam de
v i I la rrf{estereng' in het najaar van lgzg in handen van
Mr.A.van der Deure, die ei tot zijn dood in 1957 heeft
gewoond.
Het oude "f{estereng" aan de Bovenweg heeft vele jaren ars
finaerhuis gefunctioneerd. Een particur ier tehuis waar
kinderen intern verbreven en in Bennekom de
gere
openbare
school
ra-
bezochten. Later kreeg dit pand voorar bekendheid
als derrZonnebroem". Het was één van de panden waarín
"0paatje'r Fluit eind jaren '50 gerepatrieeiae Indische
Nederlanders een pens ion aanbood. Het pand is Ínmiddels
a fgeb roken .
C.A.Heitink.
Bronnen: f{andelgids voor Bennekom,s omstreken, 1902
Arch i ef der Bennekomse V. V. V. I 904
Bennekomse Courant, 1957, 1958.
Naschrift redactie:
vanaf de Alexanderweg/D iedenweg l igt er een nieuwe (dooalopende)
straat in de- richting van net vroegere rf{estereng"'
Merkwaardigelwijs kreei deze straat de benaming
"Zuidereng". De vi l la "Zuideráng,, is er altijd nog en
staat aan de Heelsumseweg. Omdat de naam ilZuidereng,,al_
oaar nog steeds aanwezig is en gezien de plaatsál ijke
sÍtuatie was het zinvol ier geweest indien deze straat de
naam'rl{estereng,' had gekregen.
l1

DE ONDERGANG VAN HET STOOMSCHIP BENNEKOM
ln de "Mededel ingen" no.2J van februari 1976 heb ik een
arti kel tje geschreven over het Turbinestoomschip "Bennekom".
Naar aanleiding hiervan is er in "Van Bero tot Bel lo" een
hoofdstuk "Bennekom ter Zeerr opgenomen. (St 2.70 t/n 73).
Hierop ontvingen wij van de heer G.Koster enige aanvullin-
9eo, die in "De Kostersteenil van januari 1987 no.1! zijn
vermeld. ln derrMededelingenil no..23 schreef ik o.a.:
llDe Bennekom werd op 31 oktobe r 19\ I i n de At I ant i sche
0ceaan getorpedeerd. Hierbij waren 9 mensenlevens te betreuren.
Het is mij jammergenoeg niet bekend, wat er met
de ove r i ge opva renden i s gebeu rd . "
Nu kan ik u echter een vrij vol ledig verhaal over
dergang van deze "Bennekomrr vertel len.
ln de "Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de
Tweede werel doorlog", deel | , van K. Bezemer, wordt de
ondergang van de "Bennekom" n.l. vrij uitvoerig beschreven
.
Eind januari 1941 werd de 4!-jarige kapitein L.H.Mager,
gezagvoerder over de rrBennekomr', een schi p van de K.N.S.M.
van 5998 ton. Hij maakte met het schip een lange reis naar
de Indische en Amerikaanse wateren van eind februari tot
e i nd September 19\1 . Daarna vertrok het sch i p naar L i verpool
waar het werd geladen met 1700 ton stukgoederenl
tanks, vrachtautors, kanonnen en munitie. 0p het dek werden
bovendien twee locomotieven met tenders geplaatst. De
bemanning bestond uit 46 koppen, waaronder 2 Nederlandse
kanonniers. In LÍverpool kwamen er nog / Britse kanonniers
en 3 passagiers bij. Er kon toen in verband met de aanwezigheid
van Duitse onderzeeboten' alleen nog in konvooi
gevaren worden. Zo werd de "Bennekom" ingedeeld in konvooi
0S 10, met bestemming Freetown (Sierra Leone). Vandaar
moest het door naar het Midden-0osten. Het konvooi vertrok
op 25 oktober 1941 uit Liverpool. Het bestond uit 27 schepen
(g x 3) en werd bege I e i d door 6 escorteschepen. De
schepen kregen een bepaa I de vo 1 gorde aangewezen b i j het
konvooivaren en zo kreeg de'rBennekom" konvooinummer 22.
De volgende dag werd de "Bennekomtt (rs avonds in het donker)
al aangevaren door een Noors schip, het ss'rFana" van
1375 ton, en kreeg hierdoor schade aan de achterkant.
12
oe on-

Gelukkig kon de schade provisorisch hersteld worden en kon
de re í s gewoon worden voortgezet. Zonder konvoo i -beschermÍng
zouden ze namel ijk een zekere prooi voor de Duitse
onderzeeboten zijn geweest. Zel fs met escorteschepen was
dit nog geen garantie voor een goede afloop. Dat bleek.0p
de avond van de Jle oktober was het mooi weer. Er stond
een lichte wind, er was weiniq deining en het zicht was
goed. Kapitein Mager, de 2e stuurman W.Heimesen, de 4e
stuurÍnan en een u Í tki j k bevonden z i ch op de brug. 0m 1
19.45 uur schoot het schip no.1l uit het konvooi twee
vuurp i j I en af a I s teken, dat het een onderzeeboot of een
be l l enbaan had gez Í en. Ook hoorde men op de "Bennekom,,
geschutvuur. Kapitein Mager I iet dírect alarm slaan en hij
zond de 4e stuurman naar boven om zonod i g ook I i chtkoge I i
af te vuren. De uitkijk werd naar het manschappenverbl i_1f
gestuurd om deze persoonl ijk te waarschuwen. Een paar
minuten later volgde aan bakboordzijde een explosie. De
torpedo had de dieptank (met nog 700 ton stookol ie erin)
getroffen en vr ijwel meteen daarna stond de "Bennekom"
midscheeps in brand. 0ok de achterkant van de brug en de
trappen raakten in brand, zodat Kapitein Mager, de Ze
stuurman, de 3 passagiers en enige kanonniers zich in een
benarde positie bevonden. via een vastgezette vraggel ijn
konden zÍj zich op het voordek laten afzakken. Kapitein
Mager haalde eerst nog een trommel met geheime papieren
ui t de kaartenkamer en wierp deze overboord. De raartenkamer
Iag achter de marconistenhut. Deze was volkomen
vernield, zodat er geen S.0.S. uitgezonden kon worden. De
marconist was op het moment van de ontploffing gelukkig
nÍet in zijn hut, zodat hij het leven er af bracht.
De "Bennekom" bezat ruim voldoende reddingsmiddelen. Er
waren 3^reddingsboten, elk voor 32 man; een motorsloep
voor 28 man; i n het stuurboord- en bakboordwant, zowe I
voor als achter, een vlot voor i8 man en op het voordek
nog een v lot voor 8 man. 0p het voorsch i p bevonden z ich 3.1
man, waaronder Kapitein Mager en al Ie stuurl ieden op de le
na. Eén van de boten (no.4) werd gevierd, maar men Kon op
het voorschip niet zien hoeveel mensen erin p'l aats namen.
Kapi tein Mager I iet nu een bakboordsvlot overboord zetten,
waarmede de bootsman en ! matrozen vertrokken. D i t gebeurde
ongeveer l0 minuten na de explosie. De 2e machinist had
na de torpedering onmiddel I ijk de machines stopgezet,
t

zodat het schip weinig vaart meer had en nog t 2 mijl per
uur I iep. Toen het vlot met de bootsman in de buurt van
boot no.4 kwam, riep men deze aan, maar er werd niet geantwoord
en men roe i de weg. Later verkl aarde de i nz i ttenden,
dat zii uit angst voor de zuiging waren doorgeroeid.
De oudste officier in deze boot, de 1e machinist J.Bernard,
werd h i er I ater door de Bu i tengewone Raad voor de
Scheepvaart nog voor terecht gewezen. Hem werd de bevoegdheid
ontnomen om in oorlogstijd als machiníst te varen.
0ngeveer 20 minuten later werd boot no.2 gevierd. De mensen
op het voorsch i p r i epen de i nz i ttenden toe om hen op
te halen en kregen als antwoord "wij komen". Maar ook deze
boot verdween. Na het vertrek van de bootsman en de 5
matrozen, bevonden zich nu dus nog 2f man op het voordek.
Zi i probeerden het kleine vlot overboord te zetten, maar
dit mislukte omdat een vangl ijn onklaar raakte en zo dreef
het vlot weg. Daarop wisten de le stuurman, de 4e stuurman,
een ol ieman, de koksmaat en 2 kanonniers van luiken
een soort vlot te maken, waarmee zij het schip verlieten.
Nu waren er nog 'l 9 personen aan boord, terwijl zij nog één
vlot hadden dat berekend was op 18 man. 0ngeveer een uur
na de explosie begon het schip te breken. Nu gingen ook de
laatste 19 van boord. Achttien man op het vlot, terwijl
Kapitein Mager er achter zwom en zich I iet meetrekken.
Ruim een uur Iater werden ze opgepikt door het Britse
patroui l levaartuig "Culver". Deze had ook de bootsman en
zijn 5 matrozen al aan boord. Kapitein Mager deelde hierop
de commandant van de "Culver" mee, dat er nog drie boten
van de "Bennekom" op zee ronddreven. Maar deze had opdracht
om zich weer bij het konvooi aan te sluÍten. Een
ander patroui I levaartuig zou naar hen zoeken en hen meenemen.
D i t gebeurde ook i nderdaad . Zo voer het konvooi
verder en op 20 november I iep het de haven van Barthurst
in Gambia bi nnen. Twee dagen later vertrok de bemanning
naar Freetown, waar Kapi tein Mager zijn scheepsverklaring
kon opmaken. Helaas kwamen bij deze scheepsramp dus 9
mensen om. Aan boord van de rrBennekom" waren 5 slachtoffers
te betreuren. De 3e stuurman J.Bimmel kwam om in zijn
hut. De hofmeester G.Hoorn en één van de Britse kanonniers
(Rotgerson) bevonden zich juist boven de plaats aan dek
waar de explosie plaatsvond en zijn hierbij gedood. De
stoker van de wacht A.v.d.Houwen i s waarschijnl ijk door
14

gassen uit de dieptank bedwelmd en kon zodoende nÍet meer
naar boven komen. Aan boord van beide patroui r revaartuigen
overleden de le stuurman ch.R.Drayer, door het bínnenkrí igen
van stookol ie en twee Br i tse kanonn iers (s.ott án
Shepperd) aan de opgelopen verwondingen . Zíi werden op zee
met mi I itaire eer begraven. Tensrottà kwam matroos w.v.d.
Zwan om het leven toen hÍj tijdens het overnemen door het
escortevaartuig van zijn vlot viel en verdronk.
Als u met mij meegeteld hebt, komt u nu dus op acht rnet
name genoemde s I achtoffers. De negende wordt n i et verme I d.
De "Bennekom'r werd getorpedeerd door de Duitse u-boot 96,
onder bevelvoering van de Lui tenant-ter-Zee-re krasse
Lehmann-l{i I lenbrock. Deze was op 2/ oktobe r 1941 ui t St.
Nazai re (Frankrijk) vertrokken met bestemming het zeegebied
ten westen van Engeland. 0p 3t oktobe. rárc door een
andere onderzeeboot een konvooi gemeld, dat zich op 400
mijI ten westen van lerland bevond.Hier ging de U 96 op
uf: 's Middags ontdekte men het konvooi, maJ. "ooo,. regen_
buien was het moei I ijk te vorgen. Een paar uur rater werd
het zicht echter veer beter. Lehmann-[íi r renbrock had op
perÍscoopdiepte wi I len aanval len, naar nu het zo helder
werd, was hij bang, dat zijn periscoop gezien zou worden.
Hij besloot nu tot een sner re aanval bóven water en van
grote afstand. Hij lanceerde 4 torpedo's op twee scnepen.
Een hiervan trof doel en hij noteerde in zijn journaar dat
hij een passagiersschip van 1 8000 ton miáscheeps had
geraakt. In werkelijkheid betrof dit echter de ',Bennekom,,.
De andere torpedo,s g i ngen ver naast, doordat één van de
escorteschepen de periscoop toch zag en de U 96 beschoot.
De u 96 dook daarna onmidder I ijk iot 70 meter diepte. Er
werden nog 18 dieptebommen geworpen. Deze waren ecnter te
ondÍep afgesteld, zodat de U 96 hiervan qeen last onder_
vond. Lehmann-[,/illenbrock was van pran nát konvooi nogmaals
aan te val len en zo mogel ijk boven water de achter_
volging voort te zetten. Dit miitukte. In de periode de_
cember 1940/ ianuar i r941 | ukte het hem he r aas we l op de
Atlantische 0ceaan 8 schepen te vernietigen en in februari
1941 nog eens 7 schepen. be U !6 meerde óp 6 decembe r 1941
weer af in St. Nazaire.
H.Gijsbertsen.
1q

LEDENVERGADERING 1988
Het lijkt bijna traditie te worden dat de agenda voor de
jaarlijkse ledenvergadering in 15 à 20 minuten kan worden
afgewerkt. Daarbij zi t het bestuur besl ist niet voor een
lege zaal. Waren er in '1986 en 1987 respectievelijk 93 en
117 leden opgekomen, dit keer waren er volgens de presentiel
i jst 76 leden aanwezig.
De gebruikelijke verslagen en de rekening en verantwoording
gaven geen reden tot vragen of opmerkingen' Ook de
kascommissie bleek tevreden over de werkzaamheden van de
penningmeester. ln deze commissie werd als nieuw lid benoemd
de heer !,/.P.Mantel. De heer E.J.Aalbers heef t zitting
voor de tweede periode en de heer G.Koster werd dank
uitgebracht voor zijn medewerking gedurende de afgelopen
twee j a ren.
Voornaamste punt van behandel i ng betrof een voorstel tot
contributieverhoging, ingaande het jaar 1989. Na een toelichting
van de penningmeester werd hiertoe besloten. Dit
betekent dat de contributiebedragen volgend jaar met í
2,50 omhoog zullen gaan, d.w.z. deze komen dan op í 12'!0
per persoon of J 17 r50 voor een echtpaar. ln de samenstel-
I ing van het bestuur kwam geen verandering en deze is als
volqt:
Voorzitter
V i ce-voorz.
Secreta r i s
Penn i ngm.
Lede n
De
t)
J.A.Stadig
H.Gijsbertsen
M.A.de Vos
A.M.v.d.VJeerdhof
Y . Eykenaa r
S.Minderhoud
A.van Steenbergen
Dorpsstraat 64
Gasthu i sbouwi ng 9a
Margrietlaan 5
Mol enstraat 122
Knoopkruid 18
Hof van Putten 26
Mol enstraat 80
16161)
15215)
1 5009)
1 7504)
19239)
1 8988)
1 \996)
woonplaats is voor allen Bennekom en het telefoonnummer
tussen haakj es toegevoegd.
DE KOSTERSTEEN verschijnt eenmaal per kwartaal en wordt
aan de leden van ,'0ud Bennekom" grat is toegezonden. lJat
betreft het I idmaatschap kunt u zich wenden tot het secretariaat,
adres zie voorzijde.
Postrekeningnr. g0 B9 B0 t.n.v. Penningmeester 0ud Bennekom
te Bennekorn.
to