Balkan Moves

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 1
SEPTEMBER 2009
Ensemble Navasart
pagina: 4
Mali Igraci
pagina: 7
SYNCOOPNIEUWS
Volksdansen, volksmuziek en vogels:
Herman Leuvenink regelt het allemaal
Nog voordat Nevofoon of Syncoop bestonden kon je al bij Herman
Leuvenink terecht voor platen met volksdansmuziek. Herman was zelf
ook een volksdanser en volksdansleider en zo wist hij precies welke platen
hij wel en niet moest importeren. Vanaf het moment dat de CD z'n
intrede deed is hij langzaamaan gestopt met de platenbusiness. Dansen
doet hij ondertussen zelf ook niet meer. Z'n organisatorische talenten,
indertijd succesvol ingezet voor het Haagse en landelijke volksdansleven
(o.a. Nevo), komen nu tot hun recht bij een andere hobby van hem: vogels.
Meteen na de oorlog, hij was een jaar of vijftien, is
Herman in Den Haag gaan volksdansen. Zijn eerste
dansen leerde hij van Pomme Schröder. Vooral
Franse dansen, want dat was een ‘afwijking’ van
Pomme, zo zegt Herman het met een lach tijdens
een gesprek dat ik met hem heb in zijn huis in
Nootdorp. Pomme's echtgenoot Leo had ook een
‘afwijking’, en dat was de jeugdherberg. In die
combinatie werd er bij de toen nog Haagse
Trekkersbond begonnen met volksdanslessen.
Later ging Herman verder dansen op Ockenburg.
Foto: NEVO archief 1973
De oprichting, in 1948, van de Nevo heeft hij
dan ook van nabij meegemaakt. In het begin
was de Nevo toch vooral een Rotterdamse aangelegenheid,
met Henk Stijnen en Jo Christe als
aanvoerders. Er zaten ook wel twee
Amsterdammers bij maar dat leek meer voor de
vorm. Later, toen de secretaris van de Nevo,
Joop Brandenburg, naar Den Haag verhuisde,
raakte Den Haag ook betrokken en werd de
Nevo steeds meer een echte landelijke vereniging.
In die begintijd was er bijvoorbeeld al een
actieve Friese inbreng, maar bijvoorbeeld de
zuidelijke provincies waren nauwelijks betrokken.
Die hadden hun eigen, op katholieke basis
gevormde, organisatievormen. In begin 50'er
jaren werden er vooral Engelse, Scandinavische
en Franse dansen gedaan. Ook wel Duitse en
Nederlandse, al hoewel je je kon afvragen of dat
Nederlands wel echt Nederlands was. De
bekende AJC-boekjes met dansbeschrijvingen
van Nederlandse volksdansen waren rechtstreeks
uit Duitse verzamelingen vertaald.
Jeugdleidersprogramma's
Herman hoorde bij de eerste lichting, rond 1955,
die de opleiding tot gediplomeerd volksdansleider
gedaan heeft. Die was opgezet door de
Nederlandse Volksdansraad en het Ministerie
van Onderwijs en Wetenschap en leverde een
erkend diploma op. Toen nog in twee afzonderlijke
categorieën Engels en Continentaal.
Herman is meteen gaan lesgeven, o.a. ook aan
kindergroepen. De Nevo organiseerde in die tijd
twee keer per jaar een dansleidersweekend.
Begin jaren '60 werd er tijdens die weekenden
door mensen als Nel Stolk, Femke van Doorn,
Jan Kloetstra, Sjoerd Bosma en Herman
Leuvenink gepraat over een kernprogramma
van volksdansen die nieuw in Nederland geïntroduceerd
werden, vaak afkomstig uit Amerika.
In 1961 en 1966 zijn hieruit de jeugdleidersprogramma's
A en B van de Nevo ontstaan.
Bij dansgroep Oud-Poelgeest in Leiden, in 1953
ontstaan, werd in die tijd lesgegeven door Dik
de Klerk, kernfysicus en lector natuurkunde
van beroep. Voor z'n werk kwam Dik vaak in de
VS en daar haalde hij nieuwe dansen vandaan,
Israëlische en Joegoslavische, maar ook andere
in de VS ontstane dansen als de Troika,
Miserlou en Korobushka. En de bijbehorende
plaatjes met de muziek nam hij mee. Dat waren
toen nog 78-toeren platen. De platen zelf moesten
tijdens de dansles gebruikt worden want
banden en cassettes bestonden nog niet. Te hard
stampen deed de naald overslaan. Die plaatjes
waren veelal door Michael Herman in de VS
uitgegeven op het Folk Dancer label. De muziek
werd gespeeld door zijn eigen Michael
Herman's Folk Dance Orchestra.
Herman Leuvenink zag al gauw de noodzaak
tot bredere beschikbaarheid van die plaatjes in
Nederland en ging ze vanuit Amerika importeren.
De dansen van die plaatjes vormden de
basis voor de dansen uit de jeugdleidersprogramma's
en werden met boekjes er bij uitgegeven.
Hierbij werkte Herman onder andere
samen met een vriend van hem, Wim
Lugtmeijer, later bekend van Nevofoon. Wim
deed de boekjes, Herman de plaatjes. Herman
zat toen in de propagandacommissie van de
Nevo en de boekjes werden zelf gestencild,
geniet en met de plaatjes samen verzonden.
Platenimport
Al in 1957 ging Herman naar de Kamer van
Koophandel om een bedrijf in te schrijven voor de
platenimport. Eerst de plaatjes van Michael
Herman, later volgden platen van andere labels,
zoals Folkraft (ook uit de VS) en Tanz Kögler
(Duitsland). Folkraft werd in 1946 opgezet door
Frank Kaltman en Dan Wolfert, die later gezelschap
kregen van Rickey Holden. Die laatste verhuisde
naar België en was directeur van Folkraft-Europa.
Herman heeft Rickey in België leren kennen tijdens
de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel, waar
hij met een dansgroep uit Nederland o.l.v. Femke
van Doorn op trad. In België leert Herman ook
Huig Hofman, medeoprichter en directeur van de
VDCV (Volksdanscentrale voor Vlaanderen, het
latere Danskant), kennen. Via zowel Rickey als
Huig zorgde Herman voor de beschikbaarheid van
plaatjes met volksdansmuziek.
www.syncoopnieuws.nl
Doe Dans Festival
4, 5 en 6 september 2009, Biddinghuizen
Vervolg op pagina 2
Waar komt die dans vandaan
pagina: 15
21e JAARGANG NR.64
Amazing Stroopwafels
pagina: 17
Balkan Moves
In de week van 16 tot en met 20 februari hebben we meegedaan met het
jongerenproject Balkan Moves, georganiseerd door het IDNH
(Internationale Dans Noord-Holland). Tijdens de Kick-Off dag in december
hadden we al kennis kunnen maken met Guus van Kan en een aantal
van de deelnemers. In totaal waren we deze week met 11 dansers,
waaronder 9 meiden en 2 mannen, en Guus, de choreograaf. Na een week
veel lachen, maar vooral serieus werken, was het dan zo ver: het optreden
samen met Holland Express in het gebouw van Stichting De Kunst.
In een (meer dan) uitverkochte dansstudio lieten we het stuk zien. Deze
choreografie van 17 minuten bestond uit 5 verschillende delen: Fairy Tale
(Mind Your Step), Seven-Jump, For Crying Out Loud, The Lounge en
Attacking the Beat. We hebben elke dag ongeveer 1,5 deel gemaakt aan
de hand van onze eigen improvisaties.
Maandag kwamen we aan op de Adriaan Roland
Holstschool, de Vrije School in Bergen. We kregen
eerst allemaal koffie en thee en stickers met onze
namen er op, maar die bleven niet goed plakken
dus moest Guus maar gewoon onze namen onthouden.
Daarna legden we even snel de slaapmatjes
neer in de aula. En toen begon het improviseren.
We zijn begonnen bij For Crying Out
Loud, het stuk dat zich afspeelt op de straat (zo
noemde wij het dan ook gewoon). We hadden
steps, voor het eerste deel, en die gebruikte we
hier als stoep en bankjes. We werden in groepjes
verdeeld en het improviseren begon met het
REDACTIONEEL
Het is altijd weer een hele puzzel om alle kopij
de plek in de krant te geven die het verdient.
Wat zet je op de voorkant, wat kan wat meer
naar achteren? Niet altijd worden alle artikelen
die bedacht zijn tijdens een redactievergadering
ook daadwerkelijk aangeleverd en daardoor
komt het voor dat de krant de ene keer wat
dunner en de andere keer wat dikker uitvalt. De
laatste twee jaar zitten we op een vrij constante
16 bladzijden en dat is geen slechte presentatie
als je altijd afhankelijk bent van vrijwilligers om
de krant te vullen.
Waar ook een groot beroep gedaan wordt op
vrijwilligers, is tijdens het Doe Dans Festival.
Van EHBO-post tot zaalwacht bij de voorstellingen,
van barmedewerkers tot geluidstechnici,
programmacommissie of tolk, je kunt het zo gek
niet bedenken of er zijn mensen nodig om alles
goed te laten verlopen. Veel vrijwilligerswerk
elkaar ontmoeten op straat, iedereen op een andere
manier. Zo waren er 5 verschillende ontmoetingen.
Na de lunch gingen we verder met de rest
van dit deel. Aan het eind van de dag was dit stuk
af en werd er heerlijk voor ons gekookt.
Dinsdag kwam Blonde Tim ons steples geven.
Ondanks dat de steps veel schoven over de vloer,
lukte het ons toch wel aardig. Na de steples gingen
we zelf aan de slag met de steps. Dit bleek erg
lastig door het onregelmatige ritme van de
muziek dat op de cd stond.
wordt achter de schermen gedaan, zeker in de
aanloop naar het festival. Helaas….. niet alle
vrijwilligers voelen zich even gewaardeerd. Als
een deelnemer te horen krijgt dat hij tijdens een
act de voorstellingstent niet in mag dan is hij
even niet zo blij als hij daarbinnen het publiek
enthousiast hoort reageren. En vaak moet de
vrijwilliger het dan ontgelden!
Om alvast wel in de goede Doe Dans stemming te
komen kunt u uiteraard in dit nummer meer
lezen over een aantal op Doe Dans optredende
groepen. Overigens hoeft u zich ook na Doe Dans
niet te vervelen. Het groepsnieuws puilt weer uit
van alle activiteiten en ook de speellijsten zijn een
heerlijke inspiratie voor een avondje uit!
Zie ik u op Doe Dans?
Vervolg op pagina 3
Jeannette Snier

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 2
Vervolg pagina 1, Volksdansen, volksmuziek
en vogels: Herman Leuvenink regelt het
allemaal
Herman weet zich Huig Hofman nog goed te
herinneren. Hij was eens op een volksdanscongres
in Den Haag, waar de spreker Nico Vlot
vanuit een streng katholieke gedachte vertelde
over de onwenselijkheid van het 'spinnen' tijdens
het dansen. Niet alleen moest men elkaar
daarbij veel te veel aanraken (stevig vasthouden),
maar het was nog gevaarlijk ook want als
je plotseling los zou laten zou je ongelukkig kunnen
vallen. Waarop Huig Hofman opstaat en met
een vrolijke Vlaamse tongval zegt: “Maar
meneer, spinnen is toch plezant, en waarom zouden
we zomaar loslaten!?”
Geleidelijk begon Herman ook platen uit andere
landen te importeren. Platen met volksdansmuziek
uit Israël waren al vroeg beschikbaar. Nadat
Jo Christe de Joegoslavische dansgroep van
France Marolt uit Ljubljana (tegenwoordig
Slovenië) naar een festival in Rotterdam had
gehaald, is Herman platen van de Joegoslavische
labels RTB en Jugoton gaan importeren waarvan
dit ensemble exemplaren bij zich had. De platen
werden in dozen per post opgestuurd. In die tijd,
begin 60'er jaren, heeft Herman op zijn eigen label
Folktone een plaat met muziek van France Marolt
uitgegeven. Een paar andere plaatjes op dit label
volgden, maar Herman zag het zelf uitgeven van
platen toch niet als zijn belangrijkste taak.
Importeren was een stuk efficiënter. Het kwam
wel vaker voor dat de platenimport uit een ander,
nieuw land opgestart werd nadat een groep ons
land had bezocht en Herman de gelegenheid aangreep
om contacten te leggen met platenfirma's
uit zo'n land.
Gedrevenheid
Volksdansen en het importeren van platen is altijd
een hobby van Herman geweest. Eigenlijk is de
simpele reden waarom hij met het importeren van
platen begon, dat er toentertijd gewoon niks was.
Nevofoon ontstond pas toen Herman al zo'n tien
jaar bezig was. En net zoals in zijn professionele
werk heeft Herman gedacht: als het er niet is, en
niemand anders pakt het op, dan doe ik het wel.
En dat heeft hij gedaan, met dezelfde gedreven-
De groep bracht een avondvullend Bulgaars
dansprogramma en heeft in Nederland ontelbare
optredens verzorgd, in theaters, op pleinen, op
festivals (zoals Doe Dans en het Zomerfestival) en
tijdens allerlei culturele en officiële gelegenheden.
De groep is vier keer op tournee naar Bulgarije
geweest in een uitwisselingsprogramma met
Bulgaarse kindergroepen. Het ensemble bestond
uit 14 jongens en 14 meisjes in de leeftijd van 8 tot
14 jaar, maar had ook een opleidingsgroep van
jongere kinderen en een jeugdensemble van enkele
oudere kinderen.
Het Nijmeegse Zarowe oogstte veel succes en
bijna alle Nederlandse volksdansers zijn wel
eens ontroerd en onder de indruk geweest van
de prestaties en het enthousiasme van deze kinderen.
Toen de leidster Esther Willems in 2005
om persoonlijke redenen naar Rotterdam verhuisde
is de groep gestopt. Het was ook wel
mooi geweest: 18 jaar lang heeft Esther vele
heid als hij al zijn werkzaamheden, professioneel
of hobby, uitvoerde. Zo is Herman nou eenmaal.
Platen importeren was eigenlijk ook niet het
hoofdbestanddeel van z'n volksdanshobby. In
eerste instantie was hij danser en dansleider. En
verder veel bestuurswerk. Herman is twintig jaar
secretaris geweest van het Haags Volksdans
Contact (voorheen Haags Volksdans Centrum),
waar Joop Brandenburg voorzitter was. In de
60'er jaren organiseerden ze al danscursussen met
buitenlandse dansleiders, zoals Rivka Sturman.
Herman was daar actief bij betrokken en had
regelmatig buitenlanders in huis.
In 1966 zou er voor het eerst een Turkse dansgroep
aan een festival in Den Haag deelnemen. Herman
had aan de organisatie meegeholpen. Op een gegeven
moment kwam er bericht dat de groep inderdaad
met de bus uit Istanbul vertrokken was, maar
waar ze waren was niet bekend. Herman kende
genoeg mensen en heeft de ambassade ingeschakeld.
Uiteindelijk heeft de politie de opdracht
gekregen de bus bij de grens op te pikken en onder
escorte van de Porsches van de rijkspolitie naar
Den Haag te begeleiden. Dit soort regelwerk is
typerend voor Herman. Bestuurswerk, organiseren,
contacten, excursies, busreizen en ga zo maar
door: hij heeft zowat alles al eens georganiseerd.
En alles was vrijwilligerswerk.
Vanaf de 70'er jaren raakte hij professioneel
betrokken bij de volksuniversiteit en organiseerde
talencursussen in het buitenland, deed onderwijsorganisatie,
volwasseneneducatie, examens,
etc. Geleidelijk aan stopte hij daardoor met het
bestuurswerk binnen het volksdansen. De platenimport
liep nog een tijd door, maar die werd
in de 80'er jaren ook afgebouwd. Zelf dansen
doet hij ook al lang niet meer. Niet alleen wegens
vele andere bezigheden, maar ook door het
ouder worden. Het lijf kan niet alles meer en
Herman is iemand die, als hij iets doet, het goed
wil doen. Hij vindt zelf dat de volksdansen niet
goed tot hun recht komen als het lijf het niet
meer aan kan. Dan ziet het er niet uit en kun je er
maar beter mee ophouden. In plaats daarvan is
Herman al weer een hele tijd actief binnen een
andere passie van hem: vogels. Organiseren,
dingen regelen, reizen en excursies en zelf
vogels kijken. Het bloed kruipt waar het niet
gaan kan, zelfs op latere leeftijd.
ZAROWE is terug!
Afgelopen 1 juli 2009 was het zover. Het eerste optreden van de opnieuw
opgestarte groep Zarowe. Wat zeg je: Zarowe? Welke groep was dat ook
alweer? Zarowe was de naam van het Nijmeegse kinderensemble voor
Bulgaarse volksdans onder leiding van Esther Willems. Deze groep was
opgericht in 1988 en hield op te bestaan in 2005.
generaties kinderen zien komen en gaan en liet
ze de kinderen triomfen op het podium beleven.
Maar op een gegeven moment was ook Esther
wel eens toe aan iets anders.
Serieus
Niet dat er gebrek aan belangstelling was. De kinderen
kwamen vaak met vriendjes mee, maar ook
was er intensief contact met enkele scholen waar
het ensemble jarenlang de kinderen vandaan
haalde. “De kinderen houden van deze uitdaging”,
zegt Esther, “van de fysieke inspanning,
van de complexe bewegingen en ritmes, van het
optreden op een officieel podium en alles wat er
komt kijken bij een theatervoorstelling, en
natuurlijk van de buitenlandse tournee. Het moet
niet te makkelijk en te truttig zijn. Je moet het dan
ook 'echt' maken: Bulgaarse terminologie gebruiken
(vakjargon zoals: “Raz - dva - tri - i:…!” en
v
woorden als Sopska, graovka etc.), warming up,
techniektraining, oefeningen over de diagonaal,
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 2
Foto: NEVO archief 1973
Afzetdans
Al is hij niet meer actief in de volksdanswereld,
volksmuziek als muziekgenre heeft nog steeds
zijn belangstelling en hij luistert er regelmatig
naar. Hij ziet ook wel wat er gebeurt in de volksdanswereld.
“Met het wegvallen van een landelijke
vereniging is er wel een gat ontstaan. Een
landelijk contactpunt is echt nodig. Al vanaf de
tijd dat de Nevo opging in het LCV zie je dat
deze organisatie steeds verder van het volksdansveld
komt te staan. Het LCA richtte zich
volgens Herman teveel op de professionele
dansgroepen en dansleiders. Het blad Volksdans
werd steeds oninteressanter voor volksdansers.
Het blad Syncoopnieuws is wel interessant voor
volksdansers en dat blijkt ook wel uit de bekendheid
van deze krant. Ook al kennen lang niet alle
volksdansers Marius Korpel, van Syncoop hebben
ze allemaal wel eens gehoord. Eigenlijk is dit
de enige organisatie die landelijk gezien nog iets
betekent in de volksdanswereld”.
“Als er een nieuwe landelijke organisatie komt,
is het belangrijk dat de inbreng van onderaf
discipline, zingen in het Bulgaars, conditietraining,
zoveel mogelijk live muziek tijdens de repetities.
Je moet de kinderen en het materiaal serieus
nemen. Dat geldt ook nog steeds voor de jeugd
van tegenwoordig.”
Volksdansvereniging Machar uit Dordrecht, waar
Esther sinds dit seizoen een volwassenengroep
leidt, wilde een groep opstarten voor kinderen in
de leeftijd zo vanaf een jaar of 12. Er is al een kindergroep
voor jongere kinderen, maar als die daar
te oud voor worden hebben ze geen goed alternatief,
want bij de reguliere volwassenengroepen
passen ze gezien hun leeftijd helemaal niet.
Esther werd gevraagd een introductiecursus voor
Doen met elkaar
De overgrote meerderheid van de volksdansers danst
voor het plezier. Met dit gegeven in gedachten kijk ik
wel eens de kring rond tijdens een workshop, les,
instuif of bal en wat valt op: het plezier openbaart
zich door veel serieuze gezichten waar de inspanning
van af is te lezen. Tenminste: als je de gezichten al
kunt zien want vaak zijn ze naar de grond gericht. Ik
weet dat men oprecht plezier beleeft aan het volksdansen
op deze manier, maar het is moeilijk te zien.
Men is vooral voor zichzelf bezig en lijkt zich niet erg
te bekommeren om de andere dansers in de kring, bij
een enkele parendans daargelaten. De mensen aan de
overkant: daar kun je toch vrij gemakkelijk contact
mee maken door je hoofd op te richten. En de mensen
naast je: daarmee heb je de handen vast, die voel je,
die kun je verstaan als ze tegen je praten. En toch: die
moeilijke passen, die complexe figuren, die lastige
volgordes: daar zijn we vooral mee bezig. Dat willen
we zo foutloos mogelijk uitvoeren. Dat is een nogal
lichamelijke, motorische en technische aangelegenheid.
Na het volbrengen van deze zware opgave komt
de lach nà de dans vaak weer op het gezicht. Dan pas
blijkt dat we er plezier in hebben gehad. Alsof er een
last van je afvalt: hè hè, dat is weer gelukt, is het bij
jou ook gelukt (oh, jij stond blijkbaar naast mij), heb jij
er ook lol in gehad? In wat eigenlijk? In dat materiële,
tastbare, lichamelijke aspect van volksdansen: het met
je lijf en brein bezig zijn.
komt, vanuit het volksdansveld en dat er niet
iets van bovenaf (bijvoorbeeld door het ministerie)
opgelegd wordt. Voor zo'n nieuwe organisatie
is niet een groot bureau met veel vast
personeel nodig, zoals de Nevo en later het
LCA geworden is. Belangrijk is communicatie
met elkaar en regelmatig persoonlijk bij elkaar
komen. Dat is toch kenmerkend voor het volksdansen.
Volksdansers zijn toch een apart slag
mensen. Op een bepaalde manier zijn het altijd
mensen die zich afzetten tegen wat de 'massa'
doet, tegen de populaire activiteiten, anders ga
je toch niet zoiets aparts doen als volksdansen.
Wij noemden het vroeger niet voor niets 'afzetdans'.
Volksdansers zijn mensen die zelf nadenken
en keuzes maken, en niet perse de meerderheid
volgen. En dat is ook meteen het mooie
aan volksdansen. Men zal altijd wel blijven
dansen, ook al is het niet meer op de manier
waarop wij daar meer dan een halve eeuw geleden
mee begonnen”.
Radboud Koop
Gebaseerd op een interview met Herman Leuvenink
die kinderen te geven. Als die groep levensvatbaar
zou blijken te zijn zou iemand anders die
groep vast gaan leiden. Esther: “Eigenlijk was ik
helemaal niet van plan weer iets van Zarowe te
doen. Maar wat doe je dan wel met deze leeftijd?
Uit mijn ervaring weet ik natuurlijk hoe ik kinderen
van deze leeftijd aan het dansen moet krijgen,
dus toen ik de eerste les, toen nog maar met vier
kinderen, met iets van Zarowe begon werden niet
alleen de kinderen maar ook de ouders, die op de
bank zaten, zo enthousiast dat ze meer wilden. Ik
liet ze meteen de eerste les wat ik noem de 'haastkring'
uitvoeren: rennen, springen, hoppen en
enkele eenvoudige passen uit Trakija in de kring
v
op een opzwepend Dzinovsko-muziekje.
Vervolg op pagina 3
COLUMN
Maar is er niet meer waar volksdansen over gaat?
Volksdansen heeft toch ook niet-tastbaar aspecten?
Als persoon heb je er toch ook een gevoel bij, een
emotionele beleving? En wat nog mooier is: met zijn
allen bij elkaar is er het sociale aspect, het verbonden
zijn en voelen met de andere mensen. Die kring, dat
handen vast, dat is er toch niet voor niets? Dat geeft
aan dat het volksdansen pas iets is als je het met
elkaar doet. Maar wat is dat dan, dat niet-tastbare? Is
dat iets spiritueels? Kan, hoeft niet. Het is in ieder
geval een gevoel van meerwaarde omdat je deel uitmaakt
van een groter geheel. Het klopt dat dit een
kwestie is die in onze geïndividualiseerde samenleving
niet populair meer is. Maar ik denk toch dat
volksdansers nou net volksdansen omdat ze geen
alleenstaand individu (willen) zijn. Volksdansen heeft
pas zin als je het met elkaar doet. Dat geldt ook voor
solodansen en parendansen, maar vooral voor kringdansen.
De kringvorm geeft de verbondenheid aan,
verbondenheid die niet alleen dient als bescherming
tegen boze geesten, maar ook de niet-tastbare beleving
op een hoger ervaringsniveau brengt. Het klinkt
misschien wat zweverig, maar je moet het maar eens
proberen. Let eens wat minder op de passen en bewegingen
die je maakt en of je het 'goed' of 'fout' doet, en
let eens wat meer op de andere mensen in de kring,
maak contact, hef je hoofd op, kijk elkaar aan: doe het
met elkaar!
Radboud Koop

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 3
Vervolg pagina 1, Balkan Moves
Uiteindelijk zijn er wel hele leuke dingen uit gekomen.
Na de lunch hebben we alle improvisaties
aan elkaar geplakt en nog even het deel van maandag
herhaald. Na het lekkere avondeten gingen we
nog even aan de slag met het tweede deel van de
choreografie. Dit wilde niet erg lukken, dus zijn we
uiteindelijk gestopt en gingen we spelletjes spelen.
Woensdagochtend gingen we in drie verschillende
groepen werken aan een eigen stuk. Dit
waren de omkleeddames, de paren in de lounge
en de buikdanseressen in de lounge. Na de
lunch gingen we nog even verder in groepjes
en lieten we aan elkaar zien wat we hadden: de
omkleedscène achter een verlicht scherm waardoor
je alleen onze schaduwen zag, de paren
die elkaar gingen verleiden en de buikdanseressen
gingen de jongens, die waren verlaten
door hun vriendin, verleiden. Aan het einde
van de middag oefenden we nog met de steps.
Na ons lekkere diner kregen we een rondleiding
door Bergen door een vriend van Victoria.
Vervolg pagina 2, ZAROWE is terug!
Je komt hier niet om stil te staan. Het is meteen
inspannend, maar dat is precies wat die jongelui
willen. Aan de ene kant is die haastkring een warming-up,
aan de andere kant is het heel enthousiasmerend.
De kinderen reageren zo van:
“Wauw! Wat flitsend!”. En die haastkring houd ik
er natuurlijk in, want het is ook meteen een stijloefening.”
Enthousiasme volop
Het enthousiasme leidde er toe dat er de tweede
les al meer kinderen waren. Esther's eigen zonen,
die jaren bij Zarowe gedanst hebben, kwamen de
tweede les mee, Thijs speelde tapan en Floor gaf
aan de jongens instructie. Esther: “Het inzetten
van kinderen die qua leeftijd dichter bij de dansers
staan werkt ook heel goed. De derde les was
Kathy, een van de muzikanten, er ook om met live
muziek te begeleiden en begonnen we al met het
v
instuderen van een choreografie, Dzinovsko uit
Trakija, een oude choreografie van Zarowe, die
we op de slotavond van Machar zouden demonstreren.
Door al het enthousiasme van de kinderen
en de ouders werd ik zelf ook weer enthousiast.
Ik merkte dat ik eigenlijk nog steeds een
heel goed gevoel had over Zarowe en dat ik met
een doorstart in Dordrecht heel gelukkig zou
kunnen zijn.”
En zo kwam het dat als jeugdensemble onder de
paraplu van volksdansvereniging Machar in september
Zarowe-Dordecht van start gaat, als een
soort doorstart van Zarowe-Nijmegen. Het is
eigenlijk een soort ongeplande samenloop van
omstandigheden geweest. Zowel Esther als
In Bergen gingen we nog wat drinken in een
café. Terug in de school hebben we nog partyhandel
gespeeld (dat is een combinatie van
koehandel en partyanimal).
Donderdag hebben we de finale gezet, en alle stukken
aan elkaar geplakt en gekeken wie welke step
wanneer verplaatst. 's Middags kwam het orkest,
BalkanGrooves, erbij en dat gaf ons gigantische
energie. Live muziek is nou eenmaal veel beter dan
computerversies en de eerst opgenomen muziek.
We hebben een keer het hele stuk achter elkaar
gedaan met filmcamera erbij. 's Avonds hebben we
pannenkoeken gegeten. Daarna gingen we de film
van 's middags kijken. We moesten goed op onszelf
letten en verbeterpunten noteren. Daarna hadden
we 'bonte avond'. We hadden een kampvuur
en marshmellows. Thomas ging vuurspuwen. En
we hebben de hele avond gekletst.
Vrijdag moesten we voor we begonnen met dansen
onze spullen alvast inpakken en in de gang
leggen zodat Jan-Jaap het mee kon nemen naar
Alkmaar. We zijn begonnen met alles nog een
keer doornemen zonder orkest. Na de lunch, we
Machar waren dit eigenlijk helemaal niet van
plan, maar binnen het tijdsbestek van enkele
weken kwam van het een het ander en stond alles
op de rails. Het wordt een project van in principe
drie jaar. Het eerste jaar staat in het teken van
repertoireopbouw, oefenen, groeien en optredens
uitproberen. In het tweede jaar is het de bedoeling
dat er een kindergroep uit Bulgarije bij
Zarowe op bezoek komt. En in het derde, afsluitende
jaar, gaat Zarowe op tournee naar
Bulgarije, als uitwisseling met die Bulgaarse kindergroep.
Esther heeft nog steeds veel en goede
contacten in Bulgarije en heeft al een kindergroep
op het oog. Esther: “Ik zou dolgraag willen uitwisselen
met de kindergroep van het ensemble
Voivodintsi van Iliana Bozhanova uit de buurt
van Plovdiv. Zij is een hele goede dansleidster,
folkloreonderzoekster, en een goede vriendin. Ze
is al eens in Nederland geweest voor enkele
workshops. De kindergroep van Iliana bestaat
sinds 2004 en het zou mijn droomwens zijn deze
groep hier te hebben.”
Live muziek
Een andere wens van Esther is altijd geweest dat
de groep met live muziek werkt. Ze is dan ook
hartstikke trots dat er al een orkest is voor het
nieuwe Zarowe: Kathy van Prooyen (accordeon),
Wim Zuiderwijk (slagwerk) en Wouter Verkerke
(klarinet). Het eerste optreden op 1 juli tijdens de
slotavond van Machar werd er nog met een cd
gewerkt. Vijf meisjes en vijf jongens voerden de
v
Dzinovsko uit. Moet je je voorstellen: deze kinderen
hadden hooguit zes keer een uur gerepeteerd
maar Esther wist ze zover te krijgen dat ze al
meteen een kostuum aandeden en voor een
publiek van een man of honderd buiten gingen
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 3
hadden patat gehaald, liepen we richting bushalte,
om naar Alkmaar te gaan. In Alkmaar was het
nog een klein stukje lopen naar Stichting de
Kunst. Victoria en Rielke gingen nog wat kopen
voor Guus, familie Spaargaren/Maier en voor het
orkest als bedankje voor deze geweldige week.
Om half vier hadden we een doorloop om alvast
te wennen aan dit podium, hier verschoven de
steps gelukkig niet. En om half vijf hadden we de
generale repetitie. Daniel Sandu kwam tijdens de
generale repetitie kijken, omdat hij 's avonds al
een andere afspraak had. Daarna kregen we sla en
cup-a-soup, we gaven toen ook de cadeautjes aan
Guus, Arian en het orkest. Iets later had Holland
Express, ons voorprogramma, een doorloop. En
om acht uur begon de voorstelling. De voorstelling
was een groot succes, we hebben allemaal
heel erg genoten en hopen dat we nog vaker
mogen optreden met dit stuk. Na de voorstelling
was er nog een kort bal met live muziek.
We zullen in ieder geval nog te zien zijn op het
Balkan Festival in Zetten. Hopelijk ook op Doe
Dans, maar dat is nog niet zeker.
optreden. Natuurlijk valt er aan de stijl en zo nog
wel een hoop te doen, maar de choreografie liep
geheel niet in het honderd.
Op dit moment bestaat het nieuwe Zarowe al uit
zes jongens en acht meisjes. “Om het project goed
uit te kunnen voeren moeten we twaalf jongens
en twaalf meisjes hebben. Begin oktober gaan we
door middel van demonstraties en workshops
werven op enkele scholen in Dordrecht. We richten
ons op kinderen in de leeftijd van 9 tot 11 jaar,
The Gonnagles
Eén van de groepen die nog nooit in het folkcafé
op Doe Dans hebben opgetreden is The
Gonnagles, een muzikantencollectief met leden
verspreid over Nederland en met Enschede als
thuisbasis. In totaal zijn er ca. 12 muzikanten (het
aantal verandert met de tijd) die bij elkaar zo'n 20
verschillende muziekinstrumenten bespelen. Ze
brengen een mengeling van traditionele en nieuw
gemaakte muziek gebaseerd op voornamelijk
West-Europese invloeden.
Over de herkomst van de naam van deze band is
men wat duister maar Terry Pratchett liefhebbers
die ook wel eens gehoord hebben van Nac Mac
Feegles houden waarschijnlijk hun oordoppen bij
de hand. The Gonnagle in de boeken van
Pratchett is een oorlogsdoedelzakspeler van
dubieuze kwaliteit! Verder heeft er ook een echte
William McGonnagall bestaan die algemeen
beschouwd wordt als de slechtste dichter aller tijden!
(Wikipedia)
Wie nu denkt dat deze band dus wel niet veel
soeps zal zijn kon nog weleens verrast worden. In
de Balfolk-wereld hebben deze lieden al een heel
behoorlijke reputatie en een groeiende schare
fans. Ze treden regelmatig op in Nederland maar
ook in Duitsland en Frankrijk. Uitgangspunt is
daarbij vooral dat er gedanst moet kunnen worden
maar ook de kijkers en luisteraars worden
niet teleurgesteld. De laatste tijd is met name de
podiumact van The Gonnagles steeds leuker
geworden en aan de liedteksten kan William
McGonnagall nog een puntje zuigen.
Wilt u meer weten over deze groep en vooral hun
gekke humor eens ervaren bezoek dan de website:
www.gonnagles.nl of kom luisteren tijdens
Doe Dans en breng dan vooral ook dansschoenen
mee!
Namens de Gonnagles een Waarschuwing: Ons
geluid kan noten bevatten!
Jeannette Snier
Het was een hele geslaagde week, heel gezellig en
we hebben hele leuke mensen ontmoet. Hopelijk
komt er volgend jaar weer zo'n project. Gelukkig
krijgen we nog een reünie bij Guus thuis en zien
we elkaar in Zetten weer.
Balkan Moves werd mede mogelijk gemaakt door:
Stichting de Kunst, IDNH: Dolly de Kroon
PR: Katja Oostergetel
Hand en span diensten:
Rupert Maier en Arian Spaargaren
Choreograaf: Guus van Kan
Danseressen: Sacha de Mooy, Arrianne Zeijlemaker,
Victoria Zondervan, Lennneke Sipkes, Cynthia Morlog,
Bregje de Kater, Rinske Hamers, Rielke Le Mair,
Marieke van der Tuin.
Dansers: Victor Peeters, Thomas Reyer Colnot
Componist: Jan-Jaap Spaargaren
Muzikanten: Rob Kerkhoven, Renske Velthuis,
Pjotr van Rijn, Joris Thomassen, Jan-Jaap Spaargaren,
Rielke Le Mair en Marieke van der Tuin
Rielke Le Mair en Marieke van der Tuin
zeg maar groep 6/7. Maar ook andere kinderen
van buiten Dordrecht kunnen zich aansluiten. Als
alles loopt zoals we denken kunnen we de
komende jaren weer genieten van de kinderen
van Zarowe.”
Er wordt gerepeteerd op dinsdagen van 17:00 -
19:00 uur in Dordrecht. Op 6 oktober is er een
auditie op hetzelfde tijdstip. Voor informatie
zarowe.dordrecht@gmail.com.
Radboud Koop
C O L O F O N
REDACTIE: MARK BENJAMIN
HENK JONKER
RADBOUD KOOP
MARIUS KORPEL
JEANNETTE SNIER
TEL.: 010-4707439
FAX: 010-4716701
ADRES: SLOT ASSUMBURGPAD 54
3123 RR SCHIEDAM
INTERNET: WWW.SYNCOOPNIEUWS.NL
MAIL: SYNCOOP@WXS.NL
POSTBANK: 141694
BIJDRAGEN AAN
DIT NUMMER: MARIAN VAN VESSEM
KATJA OOSTERGETEL
WOUTER VERKERKE
RIELKE LE MAIR
MARIEKE VAN DER TUIN
DRUK: DRUKKERIJ DE GROOT,
MAASSLUIS
VORMGEVING: DANIËL KERKMANS,
ROTTERDAM
OPLAGE: 2500
VERSCHIJNT: 15 MAART, 1 SEPTEMBER,
15 DECEMBER
KOPIJ VOOR HET SYNCOOPNIEUWS TENMINSTE
4 WEKEN VOOR VERSCHIJNINGSDATUM MAILEN
NAAR SYNCOOP@WXS.NL
ABONNEMENT: 6 EURO PER JAAR. ABONNEREN
DOOR OVERMAKEN VAN DIT BEDRAG OP GIRO-
NUMMER 141694 O.V.V. UW NAAM, ADRES EN
“ABONNEMENT SYNCOOPNIEUWS”. U KRIJGT
VOOR VOLGENDE JAREN STEEDS EEN ACCEPT-
GIRO. OPZEGGING PER E-MAIL NAAR:
SYNCOOP@WXS.NL

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 4
Als oud-danseres van deze groep was ik heel
nieuwsgierig naar de voorstelling, aangezien ik al
heel lang geen optreden van Radost had gezien
en ik wist dat er verschillende voor mij nieuwe
choreografieën te zien waren. Het is voor een
amateurdansgroep een enorm waagstuk om een
heel theater af te huren en dan maar te hopen dat
je het vol krijgt, maar ik had al gehoord dat deze
voorstelling volledig uitverkocht was. Er stonden
zelfs mensen op een wachtlijst!
Het begin vond ik prachtig! Twee mannen in
Mexicaans kostuum lagen, onder een spot, op de
grond op het dorpsplein te slapen tijdens de siësta.
Zij werden gewekt door steeds weer een nieuw
groepje vrouwen, die al dan niet kwekkend langsliepen.
Het werd steeds drukker en gezelliger en
liep uit op een feestje. Een schitterend kleurenpalet
van bewegingen op de muziek van La Negra,
dans uit Jalisco.
Dit werd gevolgd door iets van heel andere aard:
"Vormen van folklore uit de hele wereld tonen de
kracht van groepswerk en visuele herhaling (kenmerk
van veel volksdans)", en dat in aanvankelijk
half en later geheel blacklight. Onderdelen waren
er uit Ierland (oh, wat een vondst, die onderjurkjes!),
Amerika, India, Rusland, Nieuw Zeeland en
Indonesië. Zeer spannend, gevarieerd, humoristisch
en virtuoos gebracht. Likkebaardend zat ik
op mijn stoel en wenste dat ik dat zelf nog eens
had mogen meemaken als danser.
In het volgende dansstuk uit China waren in de
rijk geborduurde Miáo-kostuums gestoken
dames met de indrukwekkende, rinkelende,
hoofdbedekkingen en de karakteristieke bewegingen
uit die streek aan de beurt, qua sfeer en
beeld weer totaal anders dan het vorige. Behalve
het geluid van de hoofdbedekking zijn ook de
vele sierraden goed te horen. Macedonische
muntjes zijn er niets bij!
Voor de Balkanliefhebbers onder ons het volgende
stuk: een West-Bulgaarse choreografie van
Nikolaj Cvetkov, uitgevoerd door vier dames en
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 4
Radost betekent Vreugde, en dat was het ook!
Foto: Marian van Vessem
Vorig jaar lukte het op het laatste moment niet om
een dansgroep uit Armenië op Doe Dans te krijgen.
Dit jaar gaat het gelukkig wel gebeuren. De
Armeense groep Navasart komt dit jaar weer op
Doe Dans. Weer? Ja, 'weer', want ze waren in 2002
ook in Nederland en traden toen op tijdens het
toenmalige Zomerfestival. Degenen die zich dit
nog kunnen herinneren weten dat een optreden
van Navasart een heus spektakel is. Van krachtige,
stoere mannendansen tot lyrische, sierlijke
vrouwendansen.
Navasart heeft twee jaar geleden haar 40-jarig
jubileum gevierd. De groep is in 1967 opgericht in
Parijs, Frankrijk. Na de genocide op de Armeniërs
in het Ottomaanse rijk in 1915 verspreidden grote
groepen Armeniërs zich over de hele wereld.
Grote Armeense gemeenschappen vindt men
sindsdien in bijvoorbeeld Libanon, California
(VS) en Frankrijk (ook in Nederland bestaan kleine
gemeenschappen Armeniërs in Almelo en
Amsterdam). Men spreekt sindsdien over de
Armeense diaspora. Deze mensen hebben zoveel
mogelijk geprobeerd hun cultuur en tradities te
bewaren. De achtergebleven Armeniërs in de van
oudsher door hen bewoonde gebieden hebben
lange tijd niet in vrijheid kunnen leven. In Turkije
werden en worden ze achtergesteld, onderdrukt
en soms simpelweg ontkend, en ontberen ze culturele
vrijheid. In de voormalige Sovjet-staat
Armenië was er weliswaar sprake van een soort
eigen land maar werd het culturele leven door de
communisten voor politieke doeleinden gebruikt
en misbruikt. Navasart werd daarom mede opgericht
om de Armeense cultuur in vrijheid te kunnen
beleven en bewaren.
De groep treedt veel op in Frankrijk maar ook in
het buitenland. Ze brengen een theaterprogramma
van volksmuziek en volksdans gebaseerd op
Armeense folkloristische tradities. Ze brengen
geen authentieke folklore zoals in een museum,
maar willen laten zien dat het Armeense culturele
en spirituele erfgoed in alle vrijheid springlevend
is. De dansgroep bestaat uit 25 dansers en 25
danseressen. Daarnaast hebben ze een eigen
dansschool waar ruim 50 jongeren van 7 tot 17
worden opgeleid om later in het ensemble te gaan
dansen.
De Armeense vrouwendansen die Navasart laat
zien kenmerken zich door elegantie, sierlijke en
gracieuze bewegingen en gebaren, en een vloeiend
lijnenspel, waarbij vooral de houding van de
handen en vingers opvallend is. Met de handen
en vingers wordt namelijk de kop van een hert
uitgebeeld, een veelvoorkomend dier in Armenië
dat symbool staat voor de vrouwelijkheid.
Mannendansen kenmerken zich juist door veel
kracht, energie en dynamiek, en bestaan vaak uit
strakke bewegingen die beeldend zijn voor competitie,
strijd en bescherming.
twee heren. Zeven minuten supersnel voetenwerk
in authentieke kostuums. Ga er maar aanstaan
in een drukke voorstelling als je al wat achter
de rug hebt en nog van alles moet ook! De choreografie
vroeg m.i. duidelijk teveel van de dansers.
Jammer!
Het werd tijd voor een rustpuntje: Een duet uit
Moravië, het eeuwige man-vrouw ritueel, mooi
uitgevoerd met de juiste spanning en sereniteit.
Het geeft mij de indruk van : "Dit is de eerste keer
dat ik sjans!"
Het laatste deel voor de pauze was het
Evkhunaut uit Siberië, mij wel bekend van mijn
eigen tijd als actieve danseres in deze groep.
Indrukwekkend blijft het: De kostuums,
bestaand uit rood, versierd, leer (ze wegen zo'n
zeven kilo per stuk) bewegen prachtig klokkend
heen en weer. Het is zo dicht bij de natuur met
Sjamanen-bewegingen en geluiden. Het hele
stuk wordt begeleid door trommels, zang en
dierengeluiden van de groep zelf. Herkenbaar
zijn vooral meeuwen en zeehondjes. Ook hier
weer humor: Het zielige zeehondje wordt steeds
weggejaagd en oogt (voor mij) steeds zieliger
door de jaren heen en daardoor komt hij steeds
sterker over! Ik had dit lang niet gezien en kon
me toch niet aan de indruk onttrekken dat ik het
vroeger wel energieker en technisch beter uitgevoerd
heb gezien.
Mooi moment om te pauzeren.
Na de pauze worden we door de twee oudste
jeugdgroepen van Radost, gasten in deze voorstelling,
verrast met een spetterend Bollywoodstuk:
"Het duizelt mij" (van liefde natuurlijk).
Mooi aangekleed, mooi belicht en prachtige
jonge danseressen met veel talent. Dat wordt
nog wat in de toekomst! Het geheel was goed
geïntegreerd, terwijl de groepen afzonderlijk wel
herkenbaar bleven.
Navasart heeft de beschikking over een 15-koppig
orkest van volksmuziekinstrumenten.
Traditionele instrumenten die bespeeld worden
zijn de shevi (soort fluit), dehol (met handen
bespeelde middelgrote trom), kanun (getokkelde
citer), tar en saz (getokkelde snaarinstrumenten
uit de luitfamilie) en natuurlijk de duduk, het
haast nationale instrument van de Armeniërs.
Een duduk is een dubbelriet blaasinstrument met
een prachtige, zachte en sonore, warme klank,
ideaal voor melancholische en spirituele muziek
om bij weg te dromen. De traditionele instrumenten
worden verder nog aangevuld met moderne-
Dit werd gevolgd door een choreografie uit
Centraal Azië: Kumbok/Sabzinarang/Atlas uit
Tajikistan/Uzbekistan, met eigen begeleiding van
zang en trommels en prachtige zelfgemaakte kostuums
die niet van authentiek te onderscheiden zijn.
Dan gaan we naar Argentinië voor een ontmoeting
die in competitie en uitsloverij ontaardt,
zoals wel vaker in de folkloredans gebeurt:
"Corazón y alma", ofwel : "Hart en ziel". Een voor
mij nieuwe serie, maar met oude bekende componenten.
Vooral het trommelstuk maakte me
enthousiast. Snoepen is het, die ritmes!
Het volgende moment worden we meegenomen
naar China voor een solo van een vrouw . Zij doet
een dans met dunne, heel lange mouwen (Shui xiùzi,
ofwel Watermouwen) Het geheel in een prachtige
waterachtig blauwwitte belichting, het lijkt wel een
soort maneschijn. Daar word je even stil van.
De finale bestond uit een Kroatische serie met de
oudste jeugdgroep samen. Een prachtig uitgevoerd
feest in fraaie kostuums met vooral veel
mensen op het toneel die, soms samen, soms
apart hun dansen doen, maar toch één geheel vormen.
Een waardige finale!
Ik vond het een prachtige, caleidoscopische
voorstelling, waar ik me geen moment heb verveeld.
De afwisseling in kleuren, stijlen, sferen
en intensiteit was erg prettig en goed uitgekozen.
Dansers hoeven niet boven hun macht te
presteren, zoals ik wel eens zie, maar stijgen op
een bepaalde manier wel boven zichzelf uit. Dat
is m.i. een sterk punt van de choreograaf in zijn
begeleiding van de groep.
Ik ben nu al weer nieuwsgierig naar de voorstelling
van volgend jaar!
Radost uit Delft / theater de Veste
Choreograaf Jan Knoppers
Marian van Vessem
NAVASART: Armeens
spektakel op Doe Dans
re instrumenten zoals accordeon, klarinet, contrabas,
percussie en violen.
Het ensemble Navasart staat al jaren onder leiding
van Eddy Djololian. Hij is in Nederland geen
onbekende omdat hij jaren geleden als Armeense
dansspecialist meerdere malen danscursussen
gegeven heeft. Ook op Doe Dans zal hij een
workshop leiden. Ik wens iedereen die mee gaat
doen een prettige workshop en alle toeschouwers
een fantastische show toe.
Radboud Koop
Zie: www.navasart.fr

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 5
GROEPSNIEUWS
GRONINGEN
KORTE CURSUS ISRAELISCH
Datum : eind september
Plaats : Kolder en Ko Groningen
Dansleiding : Annette van der Steen
Kosten : 8,00 euro per les
Opgave : 0521351331 of
E-mail : annette@uelenspieghel.nl
DRENTHE
DE UELENSPIEGHEL - UFFELTE
DANSWEEKEND ISRAELISCH
Datum : 28- 30 augustus
Plaats : De Uelenspieghel Uffelte
Dansleiding : Rafi Ziv, Martin Wanzenried en Niels
Kosten : 100,00 euro
Opgave : 0521351331 Annette of
E-mail : annette@uelenspieghel.nl
OVERIJSSEL
VERENIGING VOOR INTERNATIONALE VOLKSDANS
DOBRO DOSLI
GEVRAAGD
EEN ENTHOUSIASTE, JEUGDIGE DOCENT(E)
TER AANVULLING VAN ONZE ACTIEVE EN BETROKKEN
DANSLEIDING
Mail reacties naar:Will van Overbeek:
E-mail : will.van.overbeek@orange.nl
Website : http://dobrodosli-zutphen.nl/
GELDERLAND
APELDOORNS VOLKSDANS OVERLEG
(AVIVA, PHOENIX, MARNIX)
HERFSTBAL
Orkest : Kaleb
Datum : zaterdag 7 november
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Plaats : Wensink Dance Masters, Musschenbroekstraat 19,
(Wijk Kerschoter), Apeldoorn
Kosten : 8,00 euro - volwassenene
5, 00 euro - tieners
Info : Ingrid Veenstra, tel. 055 - 5061339 (Aviva),
Martha Brinkhof, tel. 055 - 3661133 (Marnix) of Jeanneke
Bruning, tel. 055 - 5419035 (Phoenix)
INTERNATIONALE VOLKSDANSVERENIGING
RAV BRACHOT - NIJKERK
WORKSHOP ISRAELISCHE DANSEN
Docente : Angela Reutlinger
Datum : maandag 26 oktober
Tijd : 19.30 - 22.00 uur
Plaats : Gymzaal Oranje Nassauschool
Eykmanplantsoen 3, Nijkerk
Kosten : 7,00 euro - niet-leden, inclusief koffie of thee
Info : Willemien v.d.Laaken, tel. 033 - 4805823
Website : www.ravbrachot.nl
ISRAELISCH FEEST (WORKSHOP, MAALTIJD,
EN BAL MET ORKEST)
Leiding : verschillende docenten (o.a. Jeanneke, Margreet en
Annette)
Datum : 28 november
Tijd :
Plaats : De Veste, Apeldoorn
Opgave : jeannekebruning@tiscali.ml
VOLKSDANSGROEP NIJMEGEN
Website : www.vgn-nijmegen.nl
E-mail : info@vgn-nijmegen.nl
Tel.nr. : 024 - 3778003
NIEUW PROGRAMMA 2009-2010
eerste 2 lessen van jaarcursussen zijn gratis
WERELDDANS 50+ (groep 1)
Docente : Helene Broekhuizen
Data : maandag, v.a. 31 augustus
Tijden : 13.15 - 14.45 uur
Locatie : Wijkcentrum de Schakel
Kosten : 88,00 euro
KORTE CURSUS WERELDDANS BEGINNERS
Docente : Judith Mens
Data : maandag, v.a. 31 augustus
Tijden : 19.00 uur - 20.15 uur
Locatie : Wijkcentrum de Daalsehof
Kosten : 20,00 euro (8 lessen)
WERELDDANS VERGEVORDERDEN
Docente : Maaike Kapoen
Data : maandag, v.a. 31 augustus
Tijden : 20.15 uur - 22.15 uur
Locatie : Wijkcentrum de Daalsehof
Kosten : 105,00 euro
WERELDDANS 50+ (groep 2)
Docente : Helene Broekhuizen
Data : dinsdag, v.a. 1 september
Tijden : 10.30 - 12.00 uur
Locatie : Wijkcentrum Hatert
Kosten : 88,00 euro
WERELDDANS, GEVORDERDEN - VERGEVORDERDEN
(3 groepen)
Docente : Helene Broekhuizen
Data : woensdag, v.a. 2 september
Tijden : 9.30 - 12.00 uur
Locatie : Wijkcentrum Hatert
Kosten : 72,00 -88,00 euro
WERELDDANS HALFGEVORDERDEN
Docente : Judith Mens
Data : woensdag, v.a. 2 september
Tijden : 19.00 - 20.30 uur
Locatie : Wijkcentrum de Schakel
Kosten : 88,00 euro
WERELDDANS GEVORDERDEN
Docente : Loes Corbey
Data : woensdag, v.a. 2 september
Tijden : 20.30 - 22.00 uur
Locatie : Wijkcentrum de Schakel
Kosten : 88,99 euro
WERELDDANS KINDEREN (2 groepen)
Docente : Annelies Friebel
Data : woensdag, v.a. 2 september
Tijden : 13.00 - 14.00 uur; 6 - 9 jr
13.45 - 14.30 uur; 3,5 - 5 jr
Locatie : Gymzaal Klein Heyendaal
Kosten : 44,00 en 55,00 euro
WERELDDANS TIENERS
Docente : Mariska Schonberger
Data : donderdag, v.a. 3 september
Tijden : 18.45 - 19.45 uur
Locatie : Wijkcentrum de Schakel
Kosten : 55,00 euro
SQUAREDANCE (VER)GEVORDERDEN
Docent : Erik Pluylaar
Data : donderdag, v.a. 10 september
Tijden : 20.30 - 22.30 uur
Locatie : Wijkcentrum Heseweide
Kosten : 105,00 euro
KORTE CURSUS SQUAREDANCE BEGINNERS
Docent : Erik Pluylaar
Data : donderdag, v.a. 8 oktober
Tijden : 19.30 - 21.30 uur
Locatie : Wijkcentrum Heseweide
Kosten : 20,00 euro (6 lessen)
EXTRA ACTIVITEITEN
OPENINGSBAL VAN HET SEIZOEN
Datum : zaterdag 19 september
Tijden : 19.00 - 22.30 uur
Locatie : Wijkcentrum Hatert
Gratis toegang
KINDERMIDDAG
Datum : zaterdag 10 oktober
Tijden : 13.30 - 16.30 uur
Locatie : Wijkcentrum Hatert
Meer informatie volgt op de website
DANS-IN
Datum : woensdag 28 oktober
Tijden : 20.00 - 22.30 uur
Locatie : Wijkcentrum de Schakel
Gratis toegang
DANSDAG BALKAN
Docent : Ben Koopmanschap
Datum : zaterdag 28 november
Tijden : 13.30 - 17.00 uur
Locatie : Wijkcentrum Hatert
Meer informatie volgt op de website
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 5
FLEVOLAND
VOLKSDANSVERENIGING KAROEN - ALMERE
Info : Swanhilde Hattenberg, tel. 036 - 5356084
Wbsite : www.karoen.nl
E-mail : karoeninfo@karoen.nl
VOLWASSENEN
Docente : Tanja Jager
Data : dinsdag
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Plaats : Kunstlinie de Markwerf, Vrijmark, Almere-Haven
VOLWASSENEN MIDDENNIVEAU -
INSTROOM VOOR BEGINNERS IS MOGELIJK
Docente : Angela Reutlinger
Data : donderdag
Tijd : 19.30 - 21 uur
Plaats : Kunstlinie de Markwerf, Vrijmark, Almere-Haven
ISRAELISCH MIDDENNIVEAU
Data : donderdag
Tijd : 21.15 - 22.30 uur - zonder pauze
Plaats : Kunstlinie de Markwerf, Vrijmark, Almere-Haven
DEMONSTRATIEGROEP
Docente : Tanja Jager
Tijd : 20.00 - 22.30
Plaats : Basisschool “de Ark”, Middenhof 210,
Almere-Haven
DANSEN OP HET STADHUISPLEIN
Leiding : Angela Reutlinger
Datum : donderdag 17 september
Tijd : 19.30 - 21.45 uur
Plaats : buiten op het Stadhuisplein, Almere-Stad
Kosten : gratis
Info : Rietje Stokvis, tel. 036 - 5371203 of
Website : ww.karoen.nl
VOLKSDANSVERENIGINGEN
KAROEN EN HINKY DINKY - ALMERE
SAMEN GEZELLIG DANSEN
Leiding : Angela Reutlinger en Giel Herben
Orkest : Van hot naar her
Datum : zaterdag 31 oktober
Tijd : 19.30 - 23.00 uur, waarvan een half uurtje
speciaal voor kinderen
Plaats : Buurtcentrum de Inloop, 's-Hertogenboschplein,
Almere-Stad
Kosten : onder voorbehoud
10,00 euro - dansers
3,00 euro - kijkers en kleine kinderen
Imfo : Rietje Stokvis, tel. 036 - 5371203 of
Anja Luijcks, tel. 036 - 5379148 of
Website : www.karoen.nl of
www.hinkydinky.nl
UTRECHT
THE SWILCAN SCOTTISH COUNTRYDANCE GROUP
Voor alle activiteiten geldt:
Opg./info : Evke, tel. 030 - 2205630
E-mail : swilcan@hellinghuizer.demon.nl
Alle activiteiten vinden plaats in:
Gymzaal Teun de Jagerdreef 3, 3561 JK Utrecht
SCHOTSE DANSINSTUIF
Leiding : Margaret Lambourne
Datum : 2 september
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Kosten : 4,20 euro
BASISCURSUS SCHOTSE DANSEN (5 AVONDEN)
Docent : Jaap Hellinghuizer
Data : 16 september t/m 14 oktober
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Kosten : 18,50 euro
BASIC WORKSHOP SCHOTSE DANSEN VOOR IEDEREEN
Docent : Jaap Hellinghuizer
Datum : 26 september
Tijd : 10.30 - 16.00 uur
Kosten : 16,50 euro
SCHOTSE DANSEN VOOR GEVORDERDEN
Docente : Wil v.d. Berg
Datum : 14 november
Tijd : 10.30 - 16.00 uur
Kosten : 16,50 euro
VOLKSDANSVERENIGING TERPSICHORE
AMERSFOORT
Info : Herma Bosch, tel. 033 - 4619800
E-mail : terpsichore@wanadoo.nl
Website : http://home.tiscali.nl/terpsichore
INSTUIF
Leiding : Bert Fledderus
Datum : vrijdag 11 september
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Plaats : Gymzaal achter het Gezondheidscentrum Zielhorst
Spinetpad 2, Amersfoort
Kosten : 4,50 euro
INSTUIF
Leiding : Wim Feddes
Datum : 9 oktober
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Plaats : Gymzaal achter het Gezondheidscentrun Zielhorst
Spinetpad 2, Amersfoort
DANSDAG NEDERLANDS
Dovent : Willem Wolfert
Datum : zondag 25 oktober
Tijd : 13.30 - 17.00 uur
Plaats : Gymzaal Mediaan College Stromenland,
Zangvogelweg 4, Amersfoort
Opgave : Herma Bosch,
INSTUIF (Terpsichore 45 jaar)
Leiding : Bert Fledderus
Orkest : Lavak
Datum : vrijdag 13 november
Tijd : 20.00 -23.00 uur
Plaats : Gymzaal achter het Gezondheidscentrum Zielhorst,
Spinetpad 2, Amersfoort
Kosten : 2,50 euro (eerste 80 mensen gratis)
INSTUIF
Leiding : Ria Burgwal
Datum : vrijdag 11 december
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Plaats : Gymzaal achter het Gezondheidscentrum Zielhorst,
Spinetpad 2, Amersfoort
Kosten : 4,50 euro
Info : Herma Bosch, tel. 033 - 4619800
E-mail : terpsichore@wanadoo.nl
Website : http://home.tiscali.nl/terpsichore
VOLKSDANSGROEP TUINDORP - UTRECHT
START SEIZOEN: WOENSDAG 2 SEPTEMBER
Docente : Liewdewijde Mars
KINDEREN
Tijd : 15.00 - 16.00 uur - kinderen groep 2 en 3
15.45 - 16.45 uur - kinderen groep 4 en 5
TIENERS 1
Tijd : 16.30 - 17.30 uur - kinderen groep 6 en 7
TIENERS 2
Tijd : 17.15 - 18.30 uur - vanaf groep 8
VOLWASSENEN OPSTARTCURSUS
Tijd : 19.30 - 20.00 uur
MIDDENNIVEAU EN GEVORDERD
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Plaats : Gymzaal van De Pelsschool, Winklerlaan 79,
Utrecht
Kosten : kinderen 1 en 2, tieners 1 - 70,50 euro per seizoen
tieners 2 - 96,00 euro per seizoen
volwassenen - 119,00 euro per seizoen
U-pas korting mogelijk
Opgave : Liedewijde Mars, Troubadourhof 51,
3525 GV Utrecht, tel. 030 - 280046
Website : http://tuindorp.werelddans-utrecht.nl
DANSGROEP PIEREMACHOCHEL
Alle aktiviteiten vinden plaats in:
Buurthuis “t Bokkie, Elandplein 25, Utrecht
Info/opg : Reinier, tel. 030 - 2897366
E-mail : info@dansgroeppieremachochel.nl
Website : www.dansgroeppieremachochel.nl
NEDERLANDS DANSHUIS
Datum : 12 september
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Buurthuis 't Bokkie, Elandplein 25, Utrecht
Leiding : Elske Hoenb
Kosten : 6 euro

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 6
NEDERLANDS DANSHUIS
Datum : 10 oktober
Tijd : 20.00 uur
Leiding : De dansgroep Oriënt uit Culemborg zal een kort
optreden verzorgen en enige dansen aanleren
Kosten : 6 euro
NEDERLANDS DANSHUIS
Datum : 12 december
Tijd : 20.00 uur
Leiding : Een deel van de avond zal besteed worden aan
Engelse contradansen en een demonstratie van
rapperdansen
Kosten : 6 euro
WIELEDANSERS - WAGENINGEN
Website : www.wieledansers.nl
E-mail : info@wieledansers.nl
OPEN LES
Datum : woensdag 23 september 2009
Tijd : 20.00 - 21.00 uur
Plaats : Gymzaal Schaepmanstraat
Kortestraat 3, Wageningen
Docente : Jacqueline van Steenbrugge
DANSCAFE'S
Data : vrijdag 2/10, 6/11 2009, 5/2, 5/3 en 4/6 2010
Tijd : 20.30 - 23.00 uur
Plaats : Wijkcentrum De Nude
Kortestraat 2, Wageningen
Leiding : Hanke Bloksma
Kosten : Leden 3,50 euro, niet-leden 4,50 euro
DECEMBERBAL
Datum : zaterdag 12 december 2009
Tijd : 20.30 - 23.00 uur
Plaats : Wijkcentrum De Nude
Kortestraat 2, Wageningen
Leiding : Hanke Bloksma
Koosten : Leden 3,50 euro, niet-leden 4,50 euro
WORKSHOP IERS
Datum : zondag 15 november 2009
Tijd : 13.00-17.00 uur
Plaats : zie website
Docente : Liedewijde Mars
Kosten : Leden 11.00 euro, niet-leden 12.50 euro
Opgave : voor 6 november bij:
Saskia Wielenga 06-14189868
WORKSHOP BULGAARS
Datum : zaterdag 13 februari 2010
Tijd : 13.00-17.00 uur
Plaats : zie website
Docent : Eddy Tijssen
Kosten : Leden 11.00 euro, niet-leden 12.50 euro
Opgave : voor 5 februari 2010 bij
Saskia Wielenga 06-14189868
KORTE CURSUS ROEMEENS - Alleen voor gevorderden
Datum : vrijdag 12, 19 en 26 maart 2010
Tijd : 20.00-22.00 uur
Plaats : zie website
Docent : Erik Veenstra
Kosten : zie website
Opgave : minimaal 2 weken van tevoren bij
Saskia Wielenga 06-14189868
LENTEBAL
Datum : zaterdag 17 april 2010
Tijd : 20.30 - 23.00 uur
Plaats : zie website
Leiding : Hanke Bloksma en Jacqueline van Steenbrugge
Kosten : zie website
KALARIZS TANCHAZ - UTRECHT
25 JAAR HONGAARS DANSHUIS
Datum :
Tijd : 14.00 - 17.00 uur - dansles
19.00 - 20.00 uur - herhaling middagprogramma
20.00 - 23.00 uur - danshuis met live muziek
Kosten : 12,00 euro - dansles
10.00 euro - danshuis
20,00 euro - dansles + danshuis
Plaats : Buurthuis 't Bokkie, Elandplein 25, Utrecht
(Wijk Hoograven/Tolsteeg)
Contact : Ernst Bos, tel. 0313 - 421642 of
Ibolya Fulop, tel. 929 - 6381453
E-mail : hongaarsdanshuis@xs4all.nl
Website : www.szia.demon.nl
VOLKSDANSVERENIGING NVS
Website : www.nvs-dance.nl
E-mail : info@nvs-dance.nl
Secr. : Jan Koster, tel. 040 - 25 17 429
DANSWEEKEND ENGELS CONTRA
Docenten : Aartje Vink en stagiaires van de kadercursus
Data : 3 en 4 oktober
Tijd : zaterdag 13.30 uur - zondag 16.00 uur
Plaats : Het Colombinehuis, Spijkweg 38,
8256 RJ Biddinghuizen
Kosten : 100,00 euro (vanaf 27 jaar) (incl. overnachting)
75,00 euro (van 16 t/m 26 jaar) (incl. overnachting)
Info : Tineke Roozen, tel. 050 - 54 23 457
Opgave : voor 18 september bij: m.a.roozen@home.nl
DANSDAGEN ENGELS CONTRA
Docente : Simone Verheyen
Data : 11 oktober, 1 november, 6 december 2009
10 januari, 7 februari, 7 maart 2010
Tijd : 10.30 uur - 16.00 uur
Plaats : Buurthuis Ravelijn, Hooft Graaflandstraat 2a,
Utrecht
Kosten : 78,00 euro totaal of 15,50 euro per keer
Info : Ida Besemer, tel. 033 - 475 6400
Opgave : voor 27 september bij: ida.sfe@tip.nl
Er kunnen maximaal 28 dansers deelnemen,
dus altijd vooraf aanmelden!
KADERCURSUS ENGELSE DANS
Doelgroep : Ervaren dansers met de ambitie om dansleiding
Engels Contra te gaan geven.
Docente : Simone Verheyen
Data : 30 augustus, 31 oktober, 29 november 2009,
24 januari, 21 februari, 28 maart, 25 april en 30 mei
2010
Tijd : 10.30 uur - 16.00 uur
Plaats : Buurthuis Ravelijn, Hooft Graaflandstraat 2a,
Utrecht
Kosten : 120,00 euro (incl. cursusmateriaal)
Info/opg. : Meta Withoos, tel. 0229 - 271 230
Maximaal aantal deelnemers: 16.
JONGEREN WEEKEND (14 - 26 JAAR)
Docenten : Anouk de Haas (internationaal),
Erik Pluylaar (square), René Duyve (Morris)
Datum : 17 en 18 oktober
Tijd : zaterdag 12.00 uur - zondag 16.00 uur
Plaats : Kampeerboerderij De Kastanjes, Diepertseweg 22,
5424 TA Elsendorp
Kosten : 30,00 euro (t/m 15 jaar)
34,00 euro (16 - 26 jaar)
Info/opg. : Meta Withoos, tel. 0229 - 271 230
FAMILIEWEEKEND AMERICAN SQUARE
Caller : Erik Pluylaar
Datum : 14 en 15 november
Tijd : zaterdag 14.00 uur tot zondag 16.00 uur
Plaats : Natuurvriendenhuis “De Bosbeek”,
Bosbeekweg 19 - 21, 6721 MH Bennekom
Kosten : 62,50 euro (27 jaar en ouder)
45,00 euro (16-26 jaar)
30,00 euro (13-15 jaar)
Info : Martha Pluylaar, tel. 033 - 45 58 898
Opgave : voor 31 oktober bij: martha@pluylaar.net
KERSTCURSUS
Docenten : Jan Dale (Engels Contra)
Antony Heywood (Morris)
Wil van den Berg (Manx)
Datum : 27 t/m 30 december
Tijd : zondag 15.00 uur tot woensdag 16.00 uur
Plaats : “De Duiventil”, Eperweg 26, 8071 AX Nunspeet.
Kosten : 305,00 euro
Info : Ida Besemer, tel. 033-475 6400
Opgave : voor 13 december bij: ida.sfe@tip.nl
NOORD-HOLLAND
WEEKEND WORKSHOPS
BALKAN EN ROMANY MUZIEK
SAMIR MEHMED, Romano muzikant uit Skopje, Macedonie,
meestergitarist. multi0instrumentalist, componist en dirigent van
verschillende balkanorkesten zal deze workshops leiden.
De workshops zijn toegankelijk voor alle instrumenten en zang.
Een feest om in te spelen, met prachtige melodieen en opzwepende
ritmes.
Plaats : Het Muziekpakhuis Amsterdam,
Lijnbaansgracht 164, Amsterdam
Kosten : 100,00 euro per weekend
Info/opg. : www.balkanmuziek.nl
INTERNATIONALE DANSVERENIGING
IGRAM - CASTRICUM
BRAZILIAANS
Docente : Hannah Onatli
Datum : 17 november
Tijd : 19.30 - 22.00 uur
Plaats : Stayokay, Heereweg 84, 1901 ME Bakkum
Kosten : 7,50 euro - leden
8,50 euro - niet-leden
Opgave : Secretariaat Igram: Ineke Spitteler,
tel. 0251 - 653997
E-mail : inekespitteler@hotmail.com
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 6
DANSDAG ZWEEDS
Docente : Els Doekes met levende muziek van
Thomas Steenweg
Datum : 26 september
Tijd : 14.15 - 18.30 uur
Plaats : Kamerlingh Onnesstraat 83, 2014 EK Haarlem
Kosten : 15,00 euro
Opgave : minimaal 1 week van tevoren bij:
Els, tel.058 - 2139614 of Thomas, tel. 0344 - 681060
Website : http://duo-noordwest.nl
VOLKSDANS VERENIGING KOFTOS
BEGINNERS EN (HALF)GEVORDERDEN
Data : maandag
Aanvang : 3.30 uur - start 31 augustus
Plaats : Cultureel Centrum, Oostwoud
BEGINNERS EN (HALF)GEVORDERDEN
Data : dinsdag
Tijd : 19.30 - 21.45 uur
Plaats : De Huesmolen, Hoorn
MENSEN MET EEN )VERSTANDELIJKE) BEPERKING
Data : woensdag
Tijd : 19.00 uur
Plaats : De Huesmolen, Hoorn
(HALF)GEVORDERDEN
Data : woensdag
Tijd : 20.00 uur
Plaats : De Huesmolen, Hoorn
DANSDAG TURKS - MET 'S AVONDS INSTUIF
Docent : Turkay
Datum : zaterdag 31 oktober
Tijd : 13.00 uur
Plaats : De Plataan, Zwaag
Kosten : dansdag: leden 10,00 euro, niet-leden 12,00 euro
instuif: leden 5,00 euro, niet-leden 7,50 euro
dansdag, eten en indtuif: leden 21,00 euro, niet-leden
26,00 euro
ORO - VERENIGING VOOR WERELDDANS
Website : www.orodans.nl
E-mail : info@orodans.nl
Tel : 023-5384221
ISRAELISCH BASIS
Docente : Mariette van Gelder
Data : maandag
Tijd : 19.30-20.30 uur
Plaats : De Krocht, Eemstraat 56, Haarlem
ISRAELISCH HALFGEVORDERDEN
Docente : Mariette van Gelder
Data : maandag
Tijd : 19.30-21.00 uur
Plaats : De Krocht, Eemstraat 56, Haarlem
ISRAELISCH GEVORDERDEN
Docente : Mariette van Gelder
Data : maandag
Tijd : 20.30-22.00 uur
Plaats : De Krocht, Eemstraat 56, Haarlem
INTERNATIONAAL HALFGEVORDERDEN
Docente : Maartje Ligthart
Date : dinsdag
Tijd : 19.30-21.00 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Docente : Maartje Ligthart
Datum : dinsdag
Tijd : 21.00-22.30 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Docent : Harrie van Parera
Data : woensdag
Tijd : 20.15-21.45 uur
Plaats : De Krocht, Eemstraat 56, Haarlem
COUNTRYLINE GEVORDERDEN
Docente : Lilian van Bilderbeek
Data : donderdag
Tijd : 09.45-11.15
Plaats : Leger des Heils, Schagchelstraat 26, Haarlem
COUNTRYLINE GEVORDERDEN
Docente : Lilian van Bilderbeek
Data : donderdag
Tijd : 11.15-12.45 uur
Plaats : Leger des Heils, Schagchelstraat 26, Haarlem
INTERNATIONAAL HALFGEVORDERDEN
Docente : Mariette van Gelder
Data : donderdag
Tijd : 13.30-15.00 uur
Plaats : Leger des Heils, Schagchelstraat 26, Haarlem
WERELDDANS (4 - 6 JAAR)
Docente : Sara Damen
Data : vrijdag
Tijd : 15.45-16.30 uur
Plaats : De Hamelink, Noormannenstraat 1, Haarlem
WERELDDANS (6 - 9 JAAR)
Docente : Sara Damen
Data : vrijdag
Tijd : 16.30-17.30
Plaats : De Hamelink, Noormannenstraat 1, Haarlem
WERELDDANS (9 - 12 JAAR)
Docente : Sara Damen
Data : vrijdag
Tijd : 17.30-18.30 uur
Plaats : De Hamelink, Noormannenstraat 1, Haarlem
WERELDDANS (12 JAAR EN OUDER)
Docente : Sara Damen
Data : vrijdag
Tijd : 18.30-20.00 uur
Plaats : De Hamelink, Noormannenstraat 1, Haarlem
NIEUW IN HAARLEM - PRESENTATIEGROEP -
VOOR 12 - 18-JARIGEN
Docente : Sara Damen
Data : dinsdag
Tijd : 16.45-18.15 uur
Plaats : De Hamelink, Noormannenstraat 1, Haarlem
DANSDAG ZWEEDS
Docente : Els Doekes en Duo Noordwest
Datum : zaterdag 26 september
Tijd : 14.30-18.00 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 12,00 euro
BALFOLK
Leiding : o.a. Duo Noordwest
Datum : zaterdag 26 september
Tijd : 19.30-23.30 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 7,00 euro (dd+bf 15,00 euro)
INSTUIF COUNTRYLINE
Leiding : Lilian van Bilderbeek
Daum : zondag 11 oktober
Tijd : 10.30 - 13.00 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 5,00 euro (incl. koffie/thee)
WORKSHOP MIX-EN
Docente : Mariette van Gelder
Datum : zondag 11 oktober
Tijd : 13.30-16.00 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 10,00 euro (incl.koffie/thee)
INSTUIF INTERNATIONAAL
Leiding : Maartje Ligthart
Datum : zaterdag 24 oktober
Tijd : 20.30-23.30 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 4,00 - tieners, 7,00 eur0 - leden -
8,00 euro - niet leden)
INSTUIF INTERNATIONAAL 55+
Leiding : Mariette, Claudy, Cor, Lilian
Datum : zondag 21 november
Tijd : 13.30-16.00 uur
Plaats : Ringvaart, Fl. van Adrichemlaan , Haarlem
Kosten : 5,00 euro
ZANGWORKSHOP
Docent : nog niet bekend
Datum : zondag 13 december
Tijd : 10.30-13.00 uur
Plaats : HZW, Kamerling Onnesstraat 83, Haarlem
Kosten : 10,00 euro (incl.koffie/thee)
AVC CENTRUM VOOR WERELDDANS/TERPSICHORE
James Wattstraat 58 c - 1097 DM Amsterdam
Tel : 020-6260193 (tijdens cursussen of spreek de
voice-mail in)
E-mail : aanmelden@avc.terpsichore.nl
Website : http://avc.terpsichore.nl
JAARCURSUSSEN
WERELDDANS BEGINNERS
Datum : maandag 07/09/09 t/m 28/06/10
Tijd : 19.30 - 20.30 uur
Dansleiding : Carry van Bokhoven
Kosten : 17,50 euro p.m.
WERELDDANS HALFGEVORDERDEN
Datum : maandag 07/09/09 t/m 28/06/10
Tijd : 20.30 - 21.45 uur
Dansleiding : Carry van Bokhoven
Kosten : 20,00 euro p.m.
INTERNATIONAAL/BALKAN GEVORDERDEN
Datum : dinsdag 01/09/09 t/m 15/12/09
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Dansleiding : Sara Damen
Kosten : 90,00 euro

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 7
Kinderdansgroep Mali Igraci gaf op 2e
Pinksterdag een eigen voorstelling in Landsmeer
vlak boven Amsterdam. Het is een mooie lentedag.
Het publiek verzamelt zich dan ook op het
pleintje voor het dorpshuis waar de voorstelling
gaat plaatsvinden. Veel bekenden, veel ouders die
zelf ook dansen of muziek maken, maar ook geïnteresseerden
zonder familiebanden met de jonge
dansers.
Dan begint de voorstelling. In steeds wisselende
samenstelling dansen de jongsten van 4 jaar tot de
tieners een afwisselend programma. De choreografieën
zijn gemaakt voor kinderen maar in
geen enkel opzicht kinderachtig. Sommige dansen
zijn zelf erg pittig! De begeleiding en intermezzo´s
door het eigen orkest zijn een enorme
aanwinst voor de voorstelling.
Zelf heb ik Mali Igraci (Mali onder insiders) wel
eens gezien maar ik kende hun doelstelling en
geschiedenis nog niet. Gelukkig was er presentatie.
Presentatie kan de vaart erg uit een voorstelling
halen en is niet altijd prettig maar Maja
Kuijper gaf op een informele en professionele
wijze tekst en uitleg.
Je kijkt met andere ogen naar de voorstelling als je
weet waar Mali Igraci voor staat. Conny van Belle
is met Mali Igraci begonnen als groep waar kinderen
konden leren dansen. Een keer per jaar lieten
de kinderen aan familie en vrienden zien wat
ze geleerd hadden. Toen bleek dat de kinderen
dat optreden reuze leuk vonden is Mali Igraci een
groep geworden die regelmatig optredens verzorgt.
Nu is de groep een echte voorstellingsgroep
en sinds 1990 wordt ze geleid door Tonny
Stonner en repetitor Dominike Karantzounis.
Toch hoeven kinderen niet geselecteerd te worden
wanneer zij mee willen doen. Iedereen is welkom
en iedereen doet mee in de voorstellingen. Het
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 7
Mali Igraci, iedereen doet mee
talent komt vanzelf boven drijven. En er zijn heel
wat kinderen en tieners die echt veel talent hebben,
die duidelijk zeer muzikaal zijn, een mooie
danshouding hebben en ook nog aan hun podiumpresentatie
denken.
Vijf dansen zijn mij bijgebleven. De eerste twee
zijn een Ierse choreografie en een stuk Clogging.
Deze techniek is erg moeilijk maar de kinderen
en tieners hebben het snelle voetenwerk goed
onder de knie. In een Israëlische dans van Ivon
Despotović konden met name de meisjes laten
zien dat zij echt muzikaal zijn. Langzame dansen
zijn veel moeilijker dan snelle omdat je de beweging
helemaal over de frase of maat moet verdelen.
Een paar jongere meisjes vondt het zichtbaar
´stoer´ om in deze dans tussen de oudere
meisjes te staan. In een nieuwe Roemeense cho-
reografie van Dominike Karantzounis worden
twee hele andere disciplines op de proef gesteld.
Naast typisch Roemeens partnerwerk zit er veel
acteerwerk in dit stuk waarin een beer per ongeluk
wordt neergeschoten maar gelukkig weer tot
leven gewekt wordt. De finale bestond uit een
serie Afrikaanse dansen. Ritme is belangrijk
maar heel typisch zijn de soepele bewegingen
van heupen, rug en schouders. Erg mooi om te
zien dat er kinderen zijn bij wie deze stijl duidelijk
heel goed past.
Het was absoluut de moeite waard naar deze
voorstelling te gaan. Een afwisselende voorstelling,
mooie muziek, een fijne sfeer en een kennismaking
met heel wat talent.
Katja Oostergetel

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 8
INTERNATIONAAL DANSTHEATER
STAMPENDE STILTE
September
6 Rotterdam Schouwburg
12 Amstelveen Schouwburg
Oktober
7 Lochem Lochemse Schouwburg
9 Den Haag Lucent Danstheater
10 Den Haag Lucent Danstheater
16 Kampen Stadsgehoorzaal
22 Hengelo Rabotheater
24 Amersfoort Theater De Flint
28 Alphen aan de Rijn Theater Castellum
29 Helmond 't Speelhuis
30 Barneveld Schaffelaartheater
November
1 Breda Chasse Theater
7 Nijmegen Stadsschouwburg
8 Winterswijk Theater de Storm
December
27 Hoofddorp Schouwburg De Meerse
DANS IN DE DOELENZAAL
November - AUTHENTIEK
14 Amsterdam Doelenzaal
15 Amsterdam Doelenzaal
December- EXPERIMENT
19 Amsterdam Doelenzaal
20 Amsterdam Doelenzaal
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 8
SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST SPEELLIJST
LOVE2DANCE
Oktober
18 Assen ICO De Schalm
25 Zaandam Zaantheater
November
22 Middelburg Stadsschouwburg
December
20 Amsterdam KIT Tropentheater
Augustus
21 LOWLANDS Biddinghuizen, Netherlands
23 Huyart festival Huy, Belgium
29 Havenfestival IJmuiden, Netherlands
September
4 tivoli utrecht, Netherlands
5 Kulturzelt Braunschweig, Germany
12 museumnacht amersfoort, Netherlands
24 All Day tour till 5th october
recife, sao paulo , olinda, Brazil
Oktober
7 Café Hahn Koblenz, Germany
9 kammerspiele ansbach, Germany
10 haberkasten muehldorf amInn, Germany
10 tba Muhlsdorf, Germany
16 O13 Tilburg, Netherlands
17 Het Paard den haag, Netherlands
November
7 Luxor Arnhem, Netherlands
14 TBA ukraine tour, Ukraine
20 theatre la Coupole saint louis, France
December
3 Tollhaus Karlsruhe, Germany
5 Domicil Dortmund, Germany
6 A. Einstein Forum Kaarst, Germany
19 bahnhof langedreer Bochum, Germany
Februari
13 Pod. onder de toren Grootschermer, Netherlands
Door vakanties is er geen speellijst van
Di Gojim aanwezig.
Maar zij spelen wel op het Doe Dans Festival
Je komt toch ook naar het DOE DANS FESTIVAL
4, 5 en 6 september 2009, BIDDINGHUIZEN

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 9
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 9

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 10

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 11

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 12
Het principe van de draailier is eigenlijk eenvoudig:
een met hars bestreken wiel draait langs
een aantal snaren en brengt die aldus in trilling.
De melodiesnaren worden ´ingekort` met tangenten,
die via toetsen door de vingers van de
linkerhand worden bediend. Het wiel wordt met
een soort zwengel/slinger aangedreven door de
rechterhand. Afhankelijk van het instrument
klinken er één of meer melodiesnaren en één of
meer bourdonsnaren. Dat zijn snaren waarvan
de toonhoogte niet kan worden veranderd onder
het spelen.
De draailier is daarin vergelijkbaar met de doedelzak,
en niet toevallig komt die combinatie van
instrumenten veel voor in de volksmuziek. In
tegenstelling tot de doedelzak, waarvan het
geluid steeds maar doorgaat, kun je bij de draailier
rusten inlassen door letterlijk te stoppen met
draaien.
Hoewel de draailier ook wel eens een mechanische
viool wordt genoemd, zijn er grote verschillen.
Bij de rechterkant is het weliswaar gemakkelijker
om een gelijkmatige toon te krijgen dan met
een strijkstok, en bovendien heb je niet het probleem
van op- en afstreek of de wisseling van snaren
(wie nooit viool heeft gespeeld denkt meestal
dat de linkerhand het moeilijkste is, de echte violist
weet dat er bij de rechterhand veel meer spierbeheersing
komt kijken). Daarentegen is het
draaien moeilijker dan je denkt. Vooral als je ritmisch
wilt spelen, de draailier is immers veel
gebruikt in dansbegeleiding. Een essentiële rol is
weggelegd voor de trompetkam, ook wel le chien
genoemd. Hierbij loopt één snaar over een aparte
kam, die kan meetrillen, wat een snerpend geluid
geeft. Deze trilling komt tot stand als de speler
niet gelijkmatig draait, maar de zwengel een
zekere zwiep geeft (slag). Zo kun je in één draai
één, twee, drie of vier slagen geven. Met het
inschakelen van de trompetkam kun je de melodie
ritmisch ondersteunen. De Franse bourree is
bijna ondenkbaar zonder het ritme van de draailier.
Misschien is juist wel die snerpende klank de
aanleiding geweest voor de Engelse benaming
van de draailier, de hurdy-gurdy. In Frankrijk
staat het instrument bekend als de Vielle a roue,
in Hongarije als de tekero “ of nyenyere. De speelhouding
is misschien wel gezonder dan de klassieke
houding van de viool. De techniek van de
vingers van de linkerhand is zelfs tegengesteld
aan de viool, in plaats van onderlangs pak je
bovenlangs. Daardoor kort je de snaar met je wijsvinger
verder in dan met je pink (bij dezelfde
positie van je hand), ofwel: de wijsvinger geeft
een hogere toon, denk maar aan de linkerhand
van de piano. Bij verreweg de meeste andere
snaarinstrumenten werkt het andersom (viool,
gitaar, luit, banjo).
De draailier is minder internationaal verspreid
dan de doedelzak, die je in grote delen van de
wereld tegenkomt. In Europa wordt het instrument
bespeeld sinds de vroege Middeleeuwen,
eerst nog onder de naam Organistrum, en dan
waarschijnlijk vooral in de kerkmuziek, gezien de
afbeeldingen van het instrument in kathedralen.
Het enorme organistrum moest zelfs door twee
mensen worden bespeeld: de ene draaide het
wiel, de ander bediende de tangenten. Toen het
instrument kleiner werd, kon het door één muzikant
bespeeld worden. In de latere eeuwen lijkt
het vooral een instrument van blinden en bedelaars,
zie bijvoorbeeld het schilderij De Liereman
van Nicolaes Maes (ca 1656). In de achttiende
eeuw wordt het instrument herontdekt door de
culturele bovenlaag. Serieuze componisten gaan
zelfs muziek voor draailier schrijven, onder wie
Leopold Mozart, maar ook Vivaldi en Haydn, al
dan niet in combinatie met geavanceerde types
doedelzak.
Later verliest het instrument toch weer deze status
en wordt het alleen nog bespeeld door ‘het
volk’. In de jaren zeventig van de vorige eeuw
werd het instrument ontdekt door de folkbeweging,
misschien wel omdat het zo´n afwijkend
instrument was. In België was ‘t Kliekske
belangrijk voor de revival van de draailier, in
Nederland lieten groepen als Wolverlei en
Voorheen Turf horen dat het instrument prach-
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 12
Het instrument: de draailier
Als er één instrument is waarover je als bespeler altijd vragen van je publiek krijgt, dan is het de draailier. De ´mechanische viool` is nu eenmaal een uniek
instrument, door zijn vorm en door de techniek waarmee de klanken tot stand komen. Ja, we kennen het draaiorgel, maar daar is het wiel alleen maar de
energiebron, niet de klankvormer, en de glasharmonica, uitgevonden door Benjamin Franklin, maar wie heeft die ooit in het echt gezien?
tig kleurde met andere instrumenten. Het enige
probleem was nog wel eens de kwaliteit van de
instrumenten: aan draailieren moest altijd wel
weer wat gesleuteld worden, de stemming verliep,
zo kwam ook het woord draaiklieren in
zwang. Maar met de grotere belangstelling van
muzikanten kwam ook een markt voor bouwers,
en dat leidde tot verbeteringen aan de instrumenten.
Tegenwoordig zijn er zelfs elektrische
draailieren, die er redelijk high-tech uitzien.
Daarentegen zijn er ook nog steeds bouwtekeningen
van ´simpele` draailieren, die niet
veel meer zijn dan een soort kistje met snaren en
een wiel.
In de loop der jaren is het repertoire enorm verbreed.
In Engeland was bijvoorbeeld Nigel Eaton
belangrijk voor de ontwikkeling van het instrument,
in Frankrijk Gilles Chabenat, in Nederland
speelde René Meeuws een belangrijke rol. Met
zijn trio Appelation Contrôlée (twee draailieren
en een trekharmonica) speelde hij muziek die je
niet zo snel op deze instrumenten zou verwachten,
zoals van Willem Breuker of Eric Satie.
Bovendien organiseert hij via de Stichting
Draailier en Doedelzak nu al 25 jaar cursussen.
De Balfolkbeweging heeft de draailier in België en
Nederland nieuwe impulsen gegeven: veel groepen
gebruiken het instrument. In de populaire
Nederlandse balfolkgroep Chardon (net een eerste
cd uitgebracht) spelen zelfs twee draailieren
tegelijk.
Daarnaast is de draailier ook populair bij groepen
die Middeleeuwse muziek spelen, of ze dat nu zo
traditioneel en historisch verantwoord mogelijk
doen, zoals de groep Wronghel en Wei, of meer de
magische kant willen benadrukken. Zoals aan het
begin van dit artikel verwoord, met een draailier
ben je verzekerd van aandacht.
Toppers van Syncoop
Tussen de vele uitgaven van het label Syncoop zitten enkele ´evergreens´.
Cd´s die voor volksmuziekbegrippen ongekend hoge verkopen halen, cd´s
waar ook na jaren nog altijd vraag naar is. In deze nieuwe rubriek bespreken
we elke keer zo´n topper. Deze keer: het Armeens Oratorium.
Het woord genocide is politiek zeer beladen.
Wanneer mogen we spreken van volkerenmoord?
Srebrenica, Darfur, Gaza? De holocaust, zes miljoen
joden, dat was genocide, al was het alleen al door
de planmatige opzet. Rwanda, dat was ook genocide,
al werden daar niet alleen Tutsi´s vermoord
maar ook gematigde Hutu´s. En dan hebben we
nog Armenië. In 1915 deporteerden de Turken massaal
de Armeniërs, waarbij anderhalf miljoen mensen
de dood vonden. Tegenwoordig is bijna iedereen
het er over eens dat je dit genocide mag noemen,
maar in Turkije kun je anno 2009 nog in de
gevangenis belanden als je de gebeurtenissen van
1915 zo betitelt.
Voor de Armeniërs zelf is er geen twijfel. Dus
schreef componist Khachatur Avedissian zeventig
jaar later een Oratorium in herinnering aan de
slachtoffers van de Armeense genocide van 1915.
Tragisch is dat drie jaar later Armenië werd getroffen
door een ramp, een aardbeving. Dat leidde in
Nederland tot de oprichting van een hulpcomité.
Syncoop bracht een cd uit met het Armeens oratorium,
waarvan de opbrengst was bestemd voor de
slachtoffers van de aardbeving. Het oratorium
werd uitgevoerd door het Armeens Radio en
Televisie Kamerorkest, aangevuld met folklore instrumenten
als duduk (rietblazer) en shevy (fluit),
onder leiding van Tigran Hekekian.
Ruim 21 jaar later heeft het oratorium zijn weg naar
de concertpodia gevonden. Alleen al in Nederland
hebben diverse koren het uitgevoerd, zoals het
Hoofdstedelijk Koor, Sophie´s Voice en
Mannenkoor Concordia. Het koor Good Company
onder leiding van Laura Hassler bracht er zelfs een
cd van uit, met medewerking van tal van bekende
Nederlandse folkloremuzikanten als Monique
Lansdorp en Roelof Rosendal.
De uitvoering door de Armeniërs uit 1988 valt op
door de combinatie van een enorm vol, klassiek
orkestgeluid, opgefrist door de volksinstrumenten.
Zowel koor als zangsolisten hebben duidelijk
geschoolde stemmen. Af en toe doet de massaliteit
denken aan de grote Oost-Europese staatsensembles,
maar dan zit er even later toch weer een
moment van grote verstilling in. Voor volksdansers
die Armeense dansen kennen zit er zeker herkenning
in de gebruikte muzikale taal. Vooral in de ritmes
zijn er echt Armeense stijlkenmerken te herkennen,
maar ook de melodische lijnen ademen de
Armeense muzikale traditie.
Tegelijkertijd is het zeer toegankelijke muziek, die
direct aanspreekt. De teksten gaan heen en weer
tussen verdriet en wanhoop aan de ene kant, en
hoop en liefde aan de andere kant. Het laatste deel
Armenië met duizend vleugels is optimistisch.
Alleen al door de achtergrond, maar ook door de
muziek, is deze cd geen lichte kost. Maar de muzikale
rijkdom is groot, en het is niet voor niets dat al
zoveel koren het werk op hun repertoire hebben
genomen. Misschien is dat mede een verklaring
voor de nog altijd goede verkoopcijfers van deze
cd. Als oefencd voor koorleden, ter inspiratie, of
gewoon om van een bijzonder muziekstuk met een
bijzondere betekenis te genieten.
Armeens Radio en Televisie Kamerorkest:
Oratorium / Syncoop 5749 CD 106
Mark Benjamin

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 13
WERELDDANS OVERDAG
Datum : woensdag 02/09/09 t/m 30/06/10
Tijd : 13.00 - 14.30 uur
Dansleiding : Loes Eijssens
Kosten : 20,00 euro p.m.
ISRAELISCH BEGINNERS EN GEVORDERDEN
Datum : woensdag 02/09/09 t/m16/06/10
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Dansleiding : Miryam Koifman
Kosten : 8,00 euro per avond
INTERNATIONAAL OVERDAG
Datum : donderdag 03/09/09 t/m 17/12/09
Tijd : 13.30 - 15.00 uur
Dansleiding : Wim van Vliet
Kosten : 65,00 euro
WERELDDANS VOOR KINDEREN
Datum : donderdag 03/09/09 t/m 27/05/10
Tijd : 15.30 - 16.15 uur (kinderen groep 2 en 3)
16.30 - 17.15 uur (kinderen groep 4 t/m 6)
17.15 - 18.00 uur (kinderen groep 7 en 8)
Dansleiding : Tanja Jager
Kosten : 10,00 euro p.m.
N.B. de kinderlessen worden gegeven in de
Dr. E. Boekmanschool, Roeterstraat,
Amsterdam
WERELDDANS GEVORDERDEN - NIVEAU 1
Datum : donderdag 03/09/09 t/m 24/06/10
Tijd : 20.00 - 21.30 uur
Dansleiding : Axel Falkeisen
Kosten : 20,00 euro p.m.
WERELDDANS GEVORDERDEN NIVEAU 2
Datum : donderdag 03/09/09 t/m 24/06/10
Tijd : 21.30 - 23.00 uur
Dansleiding : Axel Falkeisen
Kosten : 20,00 euro p.m.
10% korting bij vooruitbetaling totale cursusbedrag. Extra kortingen:
studenten met geldige collegekaart 25% en stadspasbezitters/65-plussers
10%.
KORTE CURSUSSEN
TURKS *
Datum : vrijdag 04/09/09 t/m 16/10/09
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Dansleiding : Turgay Onatli
Kosten : 70,00 euro
GRIEKS *
Datum : vrijdag 30/10/09 t/m 18/12/09
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Dansleiding : Dick van der Zwan
Kosten : 80,00 euro
10% korting bij vooruitbetaling totale cursusbedrag (uiterlijk 2
weken voor aanvang v/d cursus). Extra kortingen: zie jaarcursussen.
Cursus gaat door bij 10 vooraanmeldingen !
OVERIGE ACTIVITEITEN
OPENINGSBAL MET KLEZMER ORKEST HK30
Datum : zaterdag 26/09/09
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Dansleiding : Axel Falkeisen
THÉ DANSANT FOLKLORIQUE
Datum : zondag 15/11/09
Tijd : 13.00 - 17.00 uur
Dansleiding : Wim van Vliet
Kosten : 5,00 euro
WORKSHOP MACEDONISCH *
Datum : zondag 11/10/09
Tijd : 13.00 - 17.00 uur
Dansleiding : Vlatko Janevski & Timko Cicakovski
(muzikale begeleiding)
Kosten : 20,00 euro
*10% korting bij vooruitbetaling (uiterlijk 2 weken voor
aanvang v/d activiteit).
Extra kortingen: zie jaarcursussen. Activiteit gaat door
bij 10 vooraanmeldingen !
RIKUDEY-AM
CURSUS ISRAELISCHE DANS
Data : elke dinsdagavond (september t/m juni)
Aanvang : vanaf 19.30 u. beginners
vanaf 20.40 u. middenniveau
vanaf 21.40 u. gevorderden
Kosten : losse les: 9,00 euro
1 sept. t/m 22 dec.: 138,00 euro
5 jan. t/m 30 maart: 106,00 euro-
6 april t/m 29 juni : 106,00
studenten : reductie
Docente : Angela Reutlinger
Plaats : Gymzaal, Basisschool De Ark,
Zuid-Hollandstraat 7, Amsterdam-Buitenveldert
Info : tel. 020-6719632
E-mail : a.reutlinger@tiscali.nl
Website : http://home.tiscali.nl/rikudey.am
ISRAELISCHE INSTUIVEN
Data : elke 2e zaterdag: 12/9; 10/10; 14/11 (Niet moeilijk
is ook leuk!); 12/12; 9/1 (Debka Jemenitisch); 13/2
(Niet moeilijk is ook leuk!); 13/3; 10/4 (veel paardansen);
8/5; 12/6 (veel dansen van Dani Dassa)
Aanvang : 20.00 uur
Kosten : 8,00 euro
Leiding : Angela Reutlinger
Plaats/info : zie boven
3 DANSDAGEN ISRAELISCHE PAARDANSEN
Docente : Angela Reutlinger
Data : 29 nov.; 6 febr.; 10 april
Tijd : 13.00 - 17.00 uur
Kosten : 14,00 euro
Plaats/info : 6 febr. en 10 april: zie boven
29 nov.: Danshuis Zajednica,
Argonautenstr. 13, Amsterdam
WEEKEND ISRAELISCHE DANS
Docente : Angela Reutlinger
Thema : 6 decennia Israëlische dans
datum : 2-4 oktober
Plaats : “De Weyst”, Pater Petrusstraat 21, 5423 SV Handel
Koaten : 140,00 euro
Info : tel. 020-6719632
E-mail : a.reutlinger@tiscali.nl
WEEKEND ISRELISCHE DANS EN ZANG:
Docenten : Angela Reutlinger (dans) & Shura Lipovsky (zang)
Datum : 16-18 april
Plaats : “De Weyst”, Pater Petrusstraat 21, 5423 SV Handel
Info : tel. 020-6719632
E-mail : a.reutlinger@tiscali.nl
FOLKLORE DANSGROEP PURMEREND
Informatie: folkloredans@hotmail.com
www.folkloredans.nl
0299-649658 Wendy de Jong
WERELDDANS VOOR KINDEREN
BEWEEGINSTUIVEN VOOR 4 - 12 JAAR
Data : woensdagen 19 aug t/m 16 sep
Tijd : 13.00-15.00 uur
Plaats : Brede School De Kraal
Zambezilaan 278, Purmerend
Docent : Sara Damen
JAARCURSUSSEN INTERNATIONALE DANS
DIVERSE NIVEAUS
Data : Vanaf 7 sept t/m mei
Docent : Maandagavond: Wim van Vliet
Woensdagavond: Maartje Ligthart
Donderdagmiddag (50-plus): Nel den Hartog
Kosten : 99,00 euro
BEGINNERSCURSUS INTERNATIONALE DANS
VOOR VOLWASSENEN (10 x)
Data : Maandag vanaf 28 september
Tijd : 19.15 -20.15 uur
Plaats : Wijkcentrum De Inval - Karekietpark 16, Purmerend
Docent : Wim van Vliet
Kosten : 30,00 euro
BEGINNERSCURSUS INTERNATIONALE DANS
VOOR VOLWASSENEN (10 x)
Data : Woensdag vanaf 30 september
Tijd : 19.15 -20.15 uur
Plaats : Wijkcentrum 't Noot - J.P. Grootstraat 1, Purmerend
Docent : Maartje Ligthart
Kosten : 30,00 euro
WORKSHOP ISRAELISCH VOOR 50-PLUSSERS
Datum : Donderdag 8 oktober
Tijd : 13.00 - 16.00 uur
Plaats : Wijkcentrum Nieuw Vooruit
Wilhelminalaan 1a, Purmerend
Docent : Huub de Jong
Kosten : Niet-leden 5,00 euro
WORKSHOP RUSSISCH
Datum : Maandag 9 november
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Plaats : Wijkcentrum De Inval
Karekietpark 16, Purmerend
Docent : Radboud Koop
Kosten : Niet-leden 5,-
ZAJEDNICA FOLKLOREDANSHUIS
Argonautenstraat 13
1076 KJ Amsterdam
Giro : 51 41 490
Inl./opg. : tel. 020 - 6759460
Website : www.zajednica.nl
E-mail : info@zajednica.nl
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 13
Indien niets anders vermeld vinden alle activiteiten vinden plaats
in ons eigen danshuis:
Argonautenstraat 13, 1076 KJ Amsterdam
CURSUSSEN
INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Data : 31 augustus - 28 juni
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Docente : Loes Eijssens
Kosten : 210,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL HALFGEVORDERDEN
Data : 1 september - 29 juni
Tijd : 13.30 - 15.00 uur
Plaats : Buurthuis Straat en Dijk.
Haarlemmerstraat, Amsterdam
Docente : Angela Reutlinger
Kosten : 160,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL ECHTE BEGINNERS
Data : 1 september - 29 juni
Tijd : 18.30 - 19.30 uur
INTERNATIONAAL BEGINNERS EN IETS ERVARENEN
Data : 1 september - 29 juni
Tijd : 19.00 - 20.00 uur
Docente : Loes Eijssens
Kosten: : 105,00 euro per cursus, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL HALFGEVORDERDEN
Data : 1 september - 29 juni
Tijd : 20.00 - 21.30 uur
Docente : Loes Eijssens
Kosten: : 160, 00 euro, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL BEGINNERS
Data : 2 september - 30 juni
Tijd : 18.30 19.30 uur
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : 105,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL HALFGEVORDERDEN
Data : 2 september - 30 juni
Tijd : 19.30 - 21.00 uur
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : 160,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Data : 2 september - 30 juni
Tijd : 18.30 19.30 uur
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : 160,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
ALBANEES
Data : 3 september - 29 okt.
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Docente : Sara Damen
Kosten: : 120,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
GYPSY
Data : 5 november - 17 december
Tijd : 18.30 - 19.30 uur
Docent : Daniel Sandu
Kosten: : 110,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
VAN KROATIE TOT ALBANIE
Data : 7 januari - 25 februari
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Docent : Ben Koopmanschap
Kosten : 115,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
TURKS
Data : 4 maart - 29 april
Tijd : 20.00 - 22.00 oor
Docent : Turgay Onatli
Kosten : 100,00 euro, overige prijzen op aanvraag.
DANSDAGEN
DANSDAG ISRAELISCHE PAARDANSEN
Datum : 29 november
Tijd : 12.00 - 16.00 uur
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : 21,00 euro
DANSDAG DEBKA EN JEMENITISCHE DANS
Datum : 9 januari
Tijd : 13.00 - 17.00 uur
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : 21,00 euro, pp 26,50 euro
Aansluitend een Isr. instuif o.l.v. Angela in de Ark.
DANSDAG INTERNATIONAAL VAN NIEUWE CD
Datum : 24 januari
Tijd : 13.00 - 16.00 uur
Docente : Sibylle Helmer
Kosten: : 16,00 euro
DANSDAG ARMEENS
Datum : 6 maart
Tijd : 13.00 - 17.00 uur
Docente : Tineke van Geel
Kosten: : 21,00 euro
NB : van te voren aanmelden svp.
INSTUIVEN
VERRASSSINGSINSUIF INTERNATIONAAL
Datum : 5 december
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Leiding : Angela Reutlinger & Loes Eijssens
Kosten : 7,50 euro
NIEUWJAARSINSTUIF
Datum : 2 januari
Tijd : 20.00 - 240.00 uur
Leiding : Angela Reutlinger m.m.v. Linda
Kosten: : 9,50 euro
OVERIGE ACTIVITEITEN
TERSCHELLING DANSWEEKEND
Datum : 18 - 20 september
Tijd : v.a. 18.00 uur
Plaats : Folkshegeskoalle, Terschelling, Hoorn
Docente : Angela Reutlinger
Kosten: : v.a. 135,00 EURO
Opgave: : tel. 020-6759460 of
Info : info@zajednica.nl of
Website : www.zajednica.nl
JUBILEUMFEEST 50 JAAR ZAJEDNICA
Datum : 17 oktober
Tijd : 12.30 - 00.30 uur
Plaats : Griffioen, Uilenstede106
Leiding : zie informatie
Kosten : voorverkoop 15,00 en 25,00 euro
zaalverkoop 17,50 en 30,00 euro
Opgave: : tel: 020 - 6759460 of
Info : info@zajednica.nl of
Website : www.zajednica.nl
STICHTING VOLKSMUZIEK NEDERLAND
WERELD-FOLK-DAG
Cursusdag met cursussen voor muzikanten en zangers.
Datum : 15 november
Tijd : 09.30 - 17.00 uur
Cursussen : Balkanbeatz; Improvisatie: 1,2,3,4…maar dan komt
5!; Joodse muziek uit vervlogen tijden; Grooves;
Hunting for the whale; Oud-Hollandse
dansmuziek; Georgische zang
Kosten : tot 21 jaar 25,00;
21 jaar en ouder: 35,00
Plaats : COOL, Middenweg 61 in Heerhugowaard
Info : W: www.volksmuziek.nl;
T: 0226-318 625 (Froukje)
E: froscha@planet.nl
Opgave : voor 1 november 2009 via www.volksmuziek.nl
ZUID-HOLLAND
FETA WERELDDANS
GEZOCHT: DANSDOCENT VOOR CA. EEN HALF JAAR
Onze docent trekt een half jaar de wereld in (rond), daarom zoeken
wij voor die periode vervanging voor twee groepen volwassenen
op woensdagavond. Ook mogelijk als (betaalde) stage.
Duur : ca. een half jaar vanaf september
Tijden : 19.16 - 20.45 uur - volwassenen (beginners/redelijk
gevorderd
20.45 - 22.15 uur - volwassenen (gevorderden)
Plaats : Wachtgebouw, Morsstraat 62, Leiden
Info : Lex Schelvis, tel. 071 - 5173029 of
E-mail: lex.56@online.nl
Gerard vab Steekelenburg, tel. 071 - 5764089 (prive)
tel. 0182 - 691922 (werk),
E-mail: cursus@fetewerelddans.tk
Op onze site nadere informatie over de locatie en het programma/repertoire
van afgelopen tijd: http://fetawerelddans.tk
SENIORENBAL
Leiding : Els Mulder, Gusta Termorshuizen en
Marian de Keijzer
Datum : 10 oktober
14 november
12 december
Plaats : Wijkcentrum Lombardijen, Menanderstraat 89,
Rotterdam
Kosten : 4,50 euro
Info : Gusta Termorshuizen, tel. 0164 - 242195
VOLKSDANSGROEP LA POPOLDANCANTOJ
E-mail : marjanvandijk@zonnet.nl
Website : www.lapopol.nl
DINSDAG
Docent : Wim Feddes
Tijd : 19.30 - 21.00 uur - vergevorderden
20.30 - 22.15 uur - gevorderden
Plaats : Gymzaal Rekerdijk 6, Rotterdam IJsselmonde
Info : Marjan van Dijk, tel. 010 - 4797091

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 14
WOENSDAG
Docente :Marjolein van Mullem
Tijd : 20.00 - 22.00 uur - gevorderden
Plaats : Sporthal Vitaal, Kruidentuin 7, Barendrecht
Info : Ingrid Tieleman, tel. 01806 - 19772
VOLKSDANSEN MET GEHANDICAPTEN
Docente : Marjolein van Mullem
Data : 1e woensdag van de maand
Tijd : 19.30 - 20.30 uur
Plaats : Sporthal Vitaal, Kruidentuin 7, Barendrecht
Info : Nel Vis, tel. 01806 - 16645
40-JARIG JUBILEUMFEEST
datum : 10 oktober
Tijd : 14.00 - 23.oo uur
Plaats : Wijkgebouw Lombardijen,
Menanderstraat 89, Rotterdam
Info : www.lapopol.nl
SOOS
Datum : 11 december
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Plaats : Wijkgebouw Lombardijenn,
Menanderstraat 89, Rotterdam
Kosten : 5,00 euro
VOLKSDANSGROEP KATWIJK
Website : www.volksdansgroepkatwijk.nl
E-mail : info@volksdansgroepkatwijk.nl
WORKSHOP INTERNATIONALE DANS
Docente : Sibylle Helmer
Datum : woensdag 18 november
Tijd : 20.00 - 22.00 UUR
Plaats : Tripodia, Hoornseplein 155, Katwijk aan Zee
Kosten : 5,00 euro
Opg./info : tel. 071 - 4206075 (Tinie van der Neut)
071 - 4028977 (Willy Zweers)
071 - 4034038 (Elly Bavelaar)
NUVODAH
Info : Marise van Riel, tel. 0186 - 651175
Henny van wijk, tel. 0186 - 651679 (na 2.00 uur)
E-mail : info@nuvodah.nl
Website : www.nuvodah.nl
CURSUS INTERNATIONALE DANS VOOR 55+
Docenre : Jolanda ‚t Jong
Data : woensdagavond - niet in de vakanties
Start : 23 september (OPEN LES)
Tijd : 20.00 - 21.15 uur - beginners
20.45 - 22.15 uur - gevorderden
Plaats : Lokaal 8, Buttervliet 8, 3281 LK Numansdorp
CURSUSSEN INTERNATIONALE DANS
Docente : Sebelia Scherbijn
Data : woensdagavond - niet in vakanties
Start : 23 september (OPEN LES)
Tijd : 20.00 - 21.15 uur - beginners
20.45 - 22.15 UUR - gevorderden
tot 22.45 uur - vergevorderden
Plaats : Lokaal 8, Buttervliet 8, 3281 LK Numansdorp
30-JARIG JUBILEUMVIERING
Datum : zaterdag 10 april
Tijd : vanaf 14.00 uur
Middag : dansworkshops:
Wijnand Karel - internationaal
Gusta Termorshuizen - 55+
Wim Danckaarts - ritme
Michel van der Mark - zang
Avond : bal, m.m.v. Orkest Mista
Plaats : Gebouw “de Hoeckenisse”, Molendijk,
Molendijk 55, 3286 Klaaswaal
VOLKSDANSVERENIGING NITSANIM
VOLKSDANS OP DE HAAGSE UITMARKT
Datum : 6 september
Tijd : 13.30 - 14.30 uur
Plaats : Binnenstad Den Haag
Kosten : gratis
SENIOREN INSTUIVEN
Data : 5 sept., 19 sept., 17 okt., 7 nov., 21 nov.,
5 dec., 19 dec.
Tijd : 10.00 - 13.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Leiding : divers MBVO-dans gespecialiseerd kader
Kosten : 4,00 euro per keer, te voldoen aan de zaal
CURSUS CAJUN-CLOGGEN (onder voorbehoud)
Data : 16 sept., 23 sept., 30 sept., 7 okt., 14 okt.
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Plaats: : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Docent : Jan Knoppers (gevraagd)
Kosten : 60,00 euro (leden Nitsanim 45,00 euro)
Opgave : hansdijkema@casema.nl
BAL MET ORKEST
Datum : 26 september
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Kosten : 10,00 euro te voldoen aan de zaal
CURSUS DANSEN UIT ANATOLIE
Data : 28 okt., 4 nov., 11 nov., 18 nov., 25 nov.
Tijd : 20.00 - 22.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Docent : Turgay Onatli
Kosten : 60,00 (leden NITSANIM 45,00 euro)
Opgave : hansdijkema@casema.nl
BAL EN KINDERBAL MET ORKEST MISTA
Datum : 31 oktober
Tijd : kinderen: 18.30 - 19.45 uur
iedereen: 20.00 - 24.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Kosten : kinderen: 1,50 euro ; toeschouwers gratis;
na 20.00 uur 10,00 euro
VOLKSDANS INSTUIF
Datum : 28 november 2009
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Kosten : 6,00 euro te voldoen aan de zaal
KERSTBAL MET ORKEST KALEB (gevraagd)
Datum : 19 december
Tijd : 20.00 - 24.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Kosten : 10,00 euro te voldoen aan de zaal
NIEUWJAARSBORREL met orkest BOBANDER (gevraagd)
Datum : 3 januari 2010
Tijd : 15.00 - 19.00 uur
Plaats : Danshuis Nitsanim, Genemuidenstraat 210,
Den Haag
Kosten : 6,00 euro te voldoen aan de zaal
VOLKSDANSVERENIGING RADOST - DELFT
Voor alle activiteiten: informatie en opgave:
Mayke Frings, tel. 079-3624056 of
E-mail : mmfrings@casema.nl
Website : www.http://come.to/radost
ALBANEES
Datum : zondag 22 november
Tijd : 13.00 - 16.30 uur
Plaats : Danshuis Radost, Kloosterkade 159A, Delft
Docente : Sara Damen
Kosten : leden 12,50; niet-leden 15,00
Opgave : M.M. Frings (zie boven)
(uiterlijk 7 november 2009)
ZOMERINSTUIVEN
Data : 18 en 25 augustus
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
Plaats : Danshuis Radost, Kloosterkade 159 A, Delft
Kosten : Leden 5,00 euro; niet-leden 6,50 euro
Leiding : 18 - Jan Knoppers & Richard
v.d. Kooij; 25: Anja Sandu
VOLKSDANSVERENIGING OUD-POELGEEST
CURSUS INTERNATIONAAL
Docente : Nathalie Sormanie
Datum : 31 augustus - start nieuw lesprogramma
Tijd : 19.30 - 20.45 uur - beginners
: 20.45 - 22.00 uur - gevorderden
Plaats : Gymzaal Visser 't Hooft, Anthonie Duycklaan 1,
Leiden
Kosten : 30,00 euro per half jaar
Contact : tel. 071 - 5896988
Website : www,oudpoelgeestleiden.nl
SYNCOOP
STERK IN EIGEN MERK
www.syncoop.com
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 14
VOLKSDANSVERENIGING MACHAR
Postbus 884, 3300 AW Dordrecht
INSTUIF
Datum : zaterdag 14 november 2009
Tijd : kinderen: 19.00 - 20.00 uur
volwassenen:20.00 - 23.00 uur
Plaats : Johan de Witt Gymnasium,
Oranjepark 11, 3311 LP Dordrecht
Leiding : kinderen: Yvette Baan
volwassenen: Radboud Koop en Esther Willems
Kosten : 7,00 euro -voor Machar-leden
8,00 euro - voor niet-leden
1,00 euro - voor kinderen
toeschouwers gratis (inclusief consumpties)
Let op : zaalschoenen verplicht
Info : Margriet: 078 - 618 4910
Website : www.machar.nl
E-mail : info@machar.nl
ROTTERDAMSE KRING VAN VOLKSDANSGROEPEN
R.K.V.
CURSUS DANS INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Tijd : Dinsdagavond 20.15-21.45 uur
Aanvang : 1 september 2009
Docente. : Melie Nederpelt
BEGINNERS
Tijd : Donderdagavond 19.45-21.00 uur
Aanvang : 10 september 2009
Docente : Els Mulder
Lokatie : beiden: Mozaiek - Schommelstraat 69, Rotterdam
Korting : met Rotterdam-pas
Opg./info : Corrien v.d. Eijk, 010-4654704
E-mail : C.eyk2@chello.nl / Dirkje Teljeur: 06-45690855
Info : Webside: RKVdanst.nl
FETA WERELDDANS
Alle activiteiten vinden plaats in onze eigen zaal:
Wachtgebouw, Morsstraat 62, Leiden (ingang molen-/waterzijde)
Opgave : Gerard van Steekeleneburg, tel. 071 - 5764089, of
Maaike Heijltjes, tel. 071 - 5138374
E-mail : cursus@fetawerelddans.tk
Website : www.fetawerelddans.tk
INTERNATIONALE DANS (BEGINNERS)
Docente : Yvonne Knijnenburg
Data : 2 september 2009 t/m 27 januari 2010
Tijd : 19.15 - 20.45 uur
Kosten : 85,00 euro
INTERNATIONALE DANS (GEVORDERDEN)
Docente : Yvonne Knijnenburg
Data : 2 september 2009 t/m 27 januari 2010
Tijd : 20.45 - 22.15 uur
Kosten : 85,00 euro
WERELDDANS VOOR KINDEREN (6 - 8 JAAR)
Docente : Linda Vink
Data : 30 september t/m 9 december 2009
Tijd : 13.15 - 14.15 uur
Kosten : 32,00 euro
WERELDDANS VOOR KINDEREN (8 - 12 JAAR)
Docente : Linda Vink
Data : 30 september t/m 9 december 2009
Tijd : 14.15 - 15.15 uur
Kosten : 32,00 euro
WERELDDANS VOOR TIENERS (13 - 15 JAAR)
Docente : Linda Vink
Data : 30 september t/m 9 december 2009
Tijd : 18.00 - 19.00 uur
Kosten : 32,00 euro
NOORD-BRABANT
INTERNATIONALE DANS EINDHOVEN
Tenzij anders vermeld vinden alle activiteiten plaata in:
De Ronde, Tongelresestraat 146, 5613 DP Eindhoven
ZOMERINSTUIF + KENNISMAKINGSWORKSHOP
Datum : 2 september
Tijd : 20.00 - 23.00 uur
19.00-20.00 uur kennismakingsworkshop
Kosten : 4,00 euro
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
JAARCURSUS INTERNATIONAAL VOOR JONGERE
(12 - 18 JAAR)
Docente : Dominike Karantzounis
Data : woensdag 9 september start
Tijd : 18.00 - 19.30 uur
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
JAARCURSUS INTERNATIONAAL MIDDENNIVEAU
Data : woensdag 9 september start
Tijd : 19.30 - 21.00 uur
Docente : Dominike karantzounis
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
JAARCURSUS INTERNATIONAAL GEVORDERDEN
Docente : Dominike Karantzounis
Data : woensdag 9 september start
Tijd : 21.15 - 22.45 uur
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
KENNISMAKINGSCURSUS SENIOREN
Docente : Marjan Ernst
Data : donderdag 10 september t/m 15 oktober (6 x)
Tijd : 9.30-10.45 uur
Info : Thea den Biggelaar, tel. 04954 - 92779
Website : www.idedansweb.nl
JAARCURSUS INTERNATIONAAL VOOR SENIOREN
Leiding Marjan Ernst
Data : donderdag 10 september start
Tijd : 10.00 - 11.30 uur
Info : Thea den Biggelaar, 04954-92779
Website : www.idedansweb.nl
KENNISMAKINGSCURSUS INTERNATIONAAL
Docent : Wim van Vliet
Data : 10 september t/m 15 oktober (6 x)
Tijd : 19.00-20.30 uur
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
JAARCURSUS INTERNATIONAAL INSTAPGROEP
Docent : Wim van Vliet
Data : donderdag 10 september start
Tijd : 19.00 - 20.30 uur
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
KORTE CURSUS VERRASSEND INTERNATIONAAL !
Docent : Wim van Vliet
Data : donderdag 10 september - donderdag 12 november
Tijd : 20.00 - 21.30 uur
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
OPENDEURBAL INTERNATIONAAL
Leiding : Dominike Karantzounis
Datum : zaterdag 19 september
Tijd : 19.00-20.00 uur kenismakingsles
20.00-24.00 uur volwassenen
Kosten : gratis toegang!
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
INSTUIF INTERNATIONAAL
Leiding : nog niet bekend
Datum : zaterdag 17 oktober
Tijd : 19.00-20.00 uur kinderinstuif
20.00-24.00 uur volwassenen
Plaats : andere locatie! zie website
Kosten : 5 euro
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
SENIORENINSTUIF INTERNATIONAAL
Leiding : Marjan Ernst
Datum : zaterdag 7 november
Tijd : 14.00-17.00 uur
Kosten : 4,00 euro
Info : Thea den Biggelaar, 04954-92779
Website : www.idedansweb.nl
INSTUIF INTERNATIONAAL
Leiding : Coen van den Akker
Datum : zaterdag 21 november
Tijd : 19.00-20.00 uur herhaling dansen zomercursus
20.00-24.00 uur volwassenen
Kosten : 5,00 euro
Workshop : 2,50 euro
Info : Anne Rietmeijer, 040-2465381, of
Website : www.idedansweb.nl
LIMBURG
VOLKSDANSGROEP IDUNA
Info : Helmi Jans, tel. 0485 - 517129
E-mail : iduna_folklore@hotmail.com
Website : www.iduna.net
WORKSHOP DANSEN UIT DE PACIFIC
Docente : Evelien Hendriks
Datum : zaterdag 7 november
Tijd : 14.00 - 17.00 uur, aansluitend dansen tot 19.00 uur

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 15
Plaats : Gemeenschapshuis d'n Toomp,
Lijsterbesstraat 10, Heijen
Kosten : 10,00 euro
DIVERSEN
KROON-DANS-VAKANTIES VOOR +-ERS
Info/opg : Annie Kroon, tel. 050 - 3080591
E-mail : kroondans@hccnet.nl
Website : www.kroondansvakanties.nl
Een midweek voor ca 20 personen, volpension, waarin u op een
gezellige manier mensen ontmoet d.m.v. een bepaalde danssoort
en / of thema zoals:
ISRAËL, een veelheid van (dans)culturen
Datum : 6 - 9 oktober
Plaats : Nivonhuis De Banjaert te Wijk a/Zee
Leiding : Annie Kroon
Kosten : 200,00 euro
In voorbereiding 2010:
Hongarije, i.s.m. Elly van der Burgt
Country line dans, m.m.v. Marianne Knip
De Syrtós wordt wel de oudste Griekse traditionele
dans genoemd. Dora Stratou (in haar boek:
The Greek Dances - our living link with antiquity,
1966) stelt dat, vanwege het vasthouden van
de handen in een gesloten kring, het aannemelijk
is dat de Syrtós de dans was die in de oudheid
rond het altaar gedanst werd en tijdens de uitvoering
van heilige rituelen van de oude
Grieken. Het woord is afgeleid van sy´ro, dat
trekken of slepen betekent, maar wat we ook in
de zin van 'leiden' kunnen interpreteren. Syrtós
is eigenlijk de naam van een type dans of een
hele categorie dansen, die zich kenmerken door
het feit dat er geen sprongen in voorkomen, in
tegenstelling tot de categorie Pidichtós, oftewel
de springdansen. De Syrtós wordt in heel
Griekenland gedanst, zowel op het vasteland als
op de eilanden, en wordt dan ook wel een Pan-
Helleense dans genoemd: een dans van alle
Grieken, uit heel Griekenland. Vaak zijn de passen
op het vasteland wat kleiner en korter en die
op de eilanden groter en meer 'wiegend', maar
eigenlijk kent elke regio z'n eigen stijl en passen.
WINTER-ZON Dansvakanties 2010
Meer info op: www.kroondansvakanties.nl
PORTUGAL :
Datum : 22 -29 januari 2010
Plaats : Monte Gordo, Algarve
Hotel Vasco da Gama
Leiding : Annie Kroon met www.primaverareizen.nl
Kosten : 585,00 euro ?, half pension
SPANJE, MET BEZOEK AAN DE FALLAS-FEESTEN
Datum : 16 - 23 maart 2010
Plaats : Calpe, Costa Blanca Hotel Esmeralda
Leiding : Annie Kroon met www.neckermannreizen.nl
m.m.v. Paula Versteeg
Kosten : 585,00 euro ?, half pension
SYNCOOP
STERK IN EIGEN MERK
WWW.SYNCOOP.NL
De basispas van de Syrtós bestaat uit drie stappen
in het ritme lang-kort-kort. Ted Petrides (Greek
Dances, 1975) noemt dit de pausing step of
'Griekse pas' (pas de Grecque) omdat het een van
de meest kenmerkende passen uit de Griekse
volksdans is. Met de Griekse pas kun je voorwaarts
of zijwaarts (met achter- en/of voorkruisen)
verplaatsen, wat door Ted Petrides de traveling
step genoemd wordt (of ook wel de 'Griekse
driepas'), of je kunt op de plaats blijven (met
terugstappen), wat door Petrides pausing step in
place genoemd wordt. Een heel elementaire vorm
van de Syrtós bestaat uit twee traveling steps in
dansrichting als volgt: zij-achter-zij, voor-zij-voor.
Sommige vormen van de Syrtós herhalen alleen
deze passen van het begin tot het einde van de
muziek. Andere Syrtós-vormen bestaan uit vier
maten waarbij na de twee maten traveling step
zoals hierboven, twee pausing steps in place
gedanst worden (zij-voor-terug, zij-voor-terug).
Deze laatste, 4-matige, vorm van de Syrtós is ook
de grondvorm van de Kalamatianós, die, naast de
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 15
SYNCOOP PRESENTEERT
De nieuwe CD van Sibylle Helmer
ET VOILA!
International Folk Dances
1 A ROSE IN JUNE
2 MAUDER KUM DÅL
3 UT PÅ VEGOM
4 GALATHEA GEESTIG DIER
5 'T SMIDJE
6 MILIN TURKI
V V
7 ZENSKO SOPSKO HORO
8 VARNENSKI TANTS
9 LES PECHEURS
✂
Ondergetekende wil graag ontvangen: ❑ Et Voila / SYNCOOP 5769 CD 303
___________________________________________________________________
Prijs: CD € 15,-
Naam.: ...................................... Adres: .........................................................
Postcode: .................................. Plaatsnaam: .................................................
Bon insturen naar Syncoop Produkties, Slot Assumburgpad 54, 3123 RR Schiedam.
Telefonisch is ook mogelijk, tel.: 010-4707439 of per e-mail: syncoop@wxs.nl
Wij zenden u de bestelling met een acceptgiro, s.v.p. geen betaling bijsluiten! Excl. verzendkosten!
Waar komt die dans vandaan (9): Kalamatianós
V
Syrtós, een zeer bekende en populaire Griekse
dans is. Ook de Kalamatianós wordt een Pan-
Helleense dans genoemd en is dat volgens Dora
Stratou over de tijd ook echt geworden. De dans
wordt weliswaar in geheel Griekenland gedanst,
maar dan wel op eigen, lokale, muziek.
Tengevolge daarvan ziet bijvoorbeeld een
Kalamatianós, gedanst op muziek van de
Dodecanesische eilanden, dus begeleid met tsaboúna
(eiland doedelzak) en laoúto, er totaal
anders uit als een Kalamatianós gedanst met
begeleiding van zoúrna en daoúli in Alexandria,
Macedonië. De verschijningsvorm van de dans
kan zelfs zo afwijkend zijn dat je het niet eens
meer herkend als Kalamatianós. We durven zelfs
te beweren dat er zoveel 'Kalamatianossen' zijn
als er dorpen zijn in Griekenland.
De Syrtós heeft over het algemeen een meer
gedragen karakter dan de Kalamatianós, maar
eigenlijk is de Kalamatianós een soort Syrtós
(daarom wordt ook de Kalamatianós wel eens de
'oudste bekende Griekse volksdans' genoemd).
Een ander verschil tussen de Syrtós en de
Kalamatianós is de maatsoort. Daar waar de
Syrtós meestal een 2/4 (of ook wel 8/8) maat
heeft, verdeeld als 2/8 (lang) - 1/8 (kort) - 1/8
(kort) (of 4/8 - 2/8 - 2/8), wordt de Kalamatianós
over het algemeen in een 7/8 maat gedanst, verdeeld
als 3/8 (lang) - 2/8 (kort) - 2/8 (kort). Het
lang-kort-kort ritme in 7/8 dansen als
Kalamatianós is waarschijnlijk al heel oud want
het is terug te voeren op het ritme van teksten
zoals die al in de Ilias voorkwamen. Dit vroeg-
Griekse epos van de dichter Homeros is geschreven
in dactylische hexameters. Een hexameter is
een versregel bestaande uit zes versvoeten,
meestal vijf dactylen en één trochee. Een dactylus
is een versvoet met een lang-kort-kort metrum,
gebaseerd op de lengte van de lettergrepen. Een
voorbeeld van een dactylische hexameter in het
Nederlands (we zullen maar geen vers uit de
Griekse Ilias nemen), om het 7/8 ritme mee te
illustreren is: Geef me m'n hoed en m'n jas en m'n
tas want ik ga me bedrinken (de vetgedrukte lettergrepen
zijn lang).
Muzikanten tellen over het algemeen het aantal
maten van een melodie. Dansers daarentegen, tel-
10 TSLIL HA EMEK
11 DE VALSE ZEEMAN
12 MOMA ODI ZA VODA
13 VALLE E MESMË
14 KARAGOUNA ´
15 DRIE KONINGEN
16 ZOMERPOLKA
17 SYRTOS ´ KITRINOU ´
18 DIT LIEDJE
len het aantal ritmeaccenten, terwijl tegenwoordig
de meeste Griekse-volksdansdocenten het aantal
passen of voetbewegingen tellen, zelfs al zijn die
passen niet van gelijke duur. Zo heeft het basisfiguur
van Kalamatianós een omvang van vier
maten van elk zeven achtste tellen, dus 28 tellen in
totaal, maar omdat per maat drie passen of voetbewegingen
gemaakt worden (in het ritme lang-kortkort
3/8-2/8-2/8) beschouwd men deze dans toch
als een dans die bestaat uit 12 passen!
Als het tempo van de muziek wat hoger ligt
wordt er meer gesprongen, met name de 1e, 4e, 7e
en 10e pas worden dan meer gesprongen en voorafgegaan
door een klein hupje op het andere been
('ta-doem'). De Kalamatianós wordt soms gecombineerd
met andere dansen om meer variatie in
ritme en tempo te kunnen aanbrengen in die
dans. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de Karagoúna,
waar de langzame passen van de dans afgewisseld
worden met een aantal keer snellere
Kalamatianós passen.
Kalamatianós was oorspronkelijk een dans die
veel gedanst werd op feesten (zoals jaarfeesten,
doopfeesten, bruiloften) en veelvuldig in
Kalamáta, een havenstad in het zuiden van de
Peloponnesus. Er bestaan vele liederen over deze
stad waarvan een heel bekende is San pas stin
Kalamáta (Als je naar Kalamáta gaat): Als je naar
Kalamáta gaat / en heel gezond weer terugkomt
/ neem dan een sjaal voor me mee / om rond m'n
hals te knopen / een sjaal uit Kalamáta / om rond
je witte hals te knopen / ik hou van je twee zwarte
ogen. Kalamáta was in de oudheid bekend om
zijn zijde-industrie en zijden sjaals waren veel
waard. Mannen gaven een zijden sjaal als blijk
van liefde aan hun geliefden. Het lied, net als
andere syrtósmelodieën uit Kalamáta, werd
onder muzikanten bekend als '…zoals het ritme
uit Kalamáta…', vandaar de naam Kalamatianós.
De Kalamatianós kan op veel verschillende melodieën,
zowel vocaal als instrumentaal, gedanst
worden. Met de in 1974 uitgegeven Nevofoon LP
15021 Ellinikoi Choroi (Griekse dansen), met daarop
de muziek van een dansprogramma van Dick
Vervolg op pagina 14

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 16
Vervolg pagina 13, Waar komt die dans
vandaan (9): Kalamatianós
van der Zwan, kwam een goede kwaliteit opname
van de Kalamatianós, gespeeld door het uit louter
Nederlanders bestaande Ansambl “Rakija”, in
Nederland beschikbaar (dit is overigens een andere
melodie dan die van het lied over Kalamáta, en
een melodie die zelden door Nederlandse balorkesten
wordt nagespeeld). Bij de LP is door Dick
een boekje gemaakt met alle dansbeschrijvingen,
dus ook van de Kalamatianós. Ook op de drie
beroemde en nog oudere LP's met Griekse dansen
van het Folkraft-label staat een opname van de
Kalamatianós (Folkraft LP8). De dansprogramma's
van deze LP's, waaronder zeer bekende dansen als
Zvarniára, Lefkadítikos, Syrtós Ródou, Áis
Giórgis, Tái Tái, Mérmingas en Karagoúna, zijn
samengesteld door Rickey Holden en Mary Vouras
(met als consultant voor de muziek de
Nederlandse etnomusicoloog Wouter Swets) en de
dansen zijn beschreven in het boek Greek Folk
Dances uit 1965.
Maar je kunt zowat op alle platen met Griekse
dansmuziek wel opnames vinden die geschikt
zijn om de Kalamatianós of de Syrtós op te dansen,
dus zoek er maar een uit die je mooi vindt.
Vaak wordt op die platen achter de titel van de
liedjes aangegeven welke dans het is
(Kalamatianós, Syrtós, Tsámikos, Hasápikos,
Zeibékikos, etc.), waarmee duidelijk wordt dat
voor de Grieken eerder het ritme en de maatsoort
van de muziek aangeven welke dans je erop kunt
doen, dan dat er altijd een vaste melodie voor een
dans bestaat. Zo werd in de jaren '80 de
Kalamatianós in Nederland regelmatig gedanst
In haar boek European folk dance - Its national
and musical characteristics uit 1953 heeft auteur
Joan Lawson het over de simple basic step als
meest elementaire pas in heel veel Europese
kringvolksdansen. Deze basic step komt in feite
neer op een stap zijwaarts en het vervolgens aansluiten
van de andere voet. In de historische dansterminologie
noemen we dit op z'n Frans een pas
simple, oftewel een enkelstap (Eng: simple), zie
bijvoorbeeld het boek van Curt Sachs: De geschiedenis
van de dans.
Doe je die aansluitpas met gewicht dan zou je
daarna de basic step met dezelfde voet in dezelfde
richting kunnen herhalen. Doe je de aansluitpas
zonder gewicht dan kun je de basic step
spiegelbeeldig herhalen. Er bestaan uiteraard
allerlei variaties in de manier van uitvoeren van
deze basic step. Zo kun je bijvoorbeeld in plaats
van een aansluitpas zonder gewicht ook het aan
te sluiten been optillen. Of je kunt in plaats van
de aansluitpas met gewicht het been voor of achter
kruisen. Of je vervangt de aansluitpas zonder
gewicht door twee snelle pasjes, zodat er een
driepas ontstaat. En ga zo maar door. Natuurlijk
zegt deze beschrijving van de basic step nog
helemaal niets over het ritme, de maatsoort, de
intensiteit en kwaliteit van de beweging of de
stijl. Deze kenmerken verschillen van plaats tot
plaats, van land tot land en van persoon tot persoon,
en men komt dwars door Europa haast
oneindig veel variaties tegen.
Dansen kun je vervolgens opgebouwd zien uit
een aaneenschakeling van zulke linkse en rechtse
(en desnoods voorwaartse en achterwaartse)
basic steps in allerlei variaties. Een in Zuidoost-
Europa veelvoorkomende basisdans bestaat uit
een aaneenschakeling van drie basic steps. De
eerste is een basic step (meestal tegen klokrichting,
alhoewel er ook plaatsen zijn die juist in
klokrichting bewegen) waarvan de aansluitpas
met gewicht wordt uitgevoerd, de tweede is een
op een lied van de Britse popzanger Cat Stevens.
Hij heet tegenwoordig Yusuf Islam (nadat hij in
1978 moslim werd) en is geboren in London in
1948 als Stephen Demetre Georgiou, zoon van een
Grieks-Cypriotische vader en een Zweedse moeder.
Het lied, met de titel Rubylove, stond op de
LP Teaser and the Firecat uit 1970 en heeft een 7/8
maat, net als Kalamatianós. Voor een popliedje
ongebruikelijk, maar in dit geval te begrijpen als
je de Griekse wortels van Cat Stevens in ogenschouw
neemt. Het tweede couplet van dit lied
wordt ook in het Grieks gezongen en in de begeleiding
speelt een bouzoúki mee.
De Kalamatianós werd begin 60'er jaren in de VS
aangeleerd en niet veel later ook bij ons door
Rickey Holden en Dick van der Zwan. In de tweede
maat van het basisfiguur van de Kalamatianós
zoals hierboven beschreven wordt twee keer met
links voor rechts gekruist. Als alternatief kan men
ook voor en achter kruisen, dus dan wordt maat 2:
voor-zij-achter. De variant met twee keer voorkruisen
is iets makkelijker en rustiger en komt daardoor
iets meer voor als basispas (zie ook het boek
van Ted Petrides). De variant met voor en achter
kruisen staat als basisfiguur o.a. beschreven in het
boekje van Dick (en ook bij Rickey Holden) en is
ook het meest bekend in Nederland. Bij veel
Griekse dansen is het gebruikelijk dat de hele rij of
kring het basisfiguur uitvoert en dat alleen de
voorste danser geïmproviseerde variaties uitvoert,
vaak bestaande uit draaien, hurken, grote sprongen,
en opzwaaien van de benen met handslagen
op de benen. Dick beschrijft in zijn boekje verschillende
mogelijke leidersvariaties. Nadat de voorste
danser zijn kunsten heeft vertoond neemt hij al
dansende de tweede plaats in (en schuift vervol-
basic step in dezelfde richting als de eerste maar
dan zonder gewicht en de derde is ook een basic
step zonder gewicht maar dan een spiegelbeeldige
herhaling van de tweede. De eerste en de tweede
basic steps samen zou men in de historische
dansterminologie op z'n Frans een pas double
(dubbelstap, Eng: double) noemen.
Dit driedelige patroon wordt steeds herhaald. De
kring verplaatst zich tijdens de eerste basic step
en blijft op de plaats tijdens de tweede en derde
basic step. Bedenk dat er allerlei variaties mogelijk
zijn ten aanzien van het al of niet aansluiten,
voor of achter kruisen, benen optillen, driepasjes,
etc. De basic step kan, afhankelijk van de muziek
en maatsoort, ook uit meer dan twee tellen
bestaan. Maar het driedelige patroon van de dans
blijft dan gelijk, dus één eenheid met verplaatsing
en twee eenheden (elkaars spiegelbeeld) heen en
weer zodat men op de plaats blijft. Dit driedelige
patroon vinden we in allerlei dansen in veel landen
terug. In Bulgarije herkennen we deze grondvorm
in - de authentieke vorm van - dansen als
Pravo choro, Elenino of Devetorka, in Roemenië
als Sârba en in Macedonië als Pravo oro.
Overigens vinden we ook in West-Europa dezelfde
driedelige grondvorm terug, bijvoorbeeld in
Frankrijk als Branle of in Sardinië als Passu torrau.
Pravo oro (rechte dans) of Pravoto (de rechte)
komt van pravo dat 'recht' betekent (vergelijk ook
de Pravo choro uit Bulgarije), in de zin van rechtuit,
rechtdoorgaand. Oorspronkelijk een mannendans
die veel, vaak complexe, variaties kende op
de passen van het 3-delige basisfiguur en die
begeleid werd door muziek gespeeld op zurna
(dubbelriet houten blaasinstrument, soort eenvoudige
hobo, schalmei) en tapan (grote - Turkse
- trom). De dans is gaandeweg een van de meest
voorkomende dansen in Macedonië geworden en
wordt tegenwoordig op alle feesten door zowel
mannen als vrouwen gedanst. Daarmee ging men
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 16
gens verder door naar achter in de rij) en zo komt
er een nieuwe danser voorop die zijn variaties kan
showen. Op die manier komt iedereen aan de
beurt om z'n kunsten te vertonen.
In Nederland is het gebruikelijk geworden dat
alle dansers in de rij draaien uitvoeren. Dat kan
variëren van een draai rechtsom tijdens maat 1 tot
een draai linksom tijdens maat 4. Maar voor sommigen
is het een uitdaging geworden om tijdens
maat 1-3 zoveel mogelijk draaien rechtsom te
maken zonder om te vallen. Dat gebeurt dan vaak
op een wat hilarische, schijnbaar als grap bedoelde,
manier die niet helemaal in lijn is met de
Griekse traditie. In Griekenland kun je dansers
ook draaien zien maken maar die doen dat op een
meer theatraal, pathetische manier, met een
Waar komt die dans vandaan (10): Makedonsko
ook de muziek verpopulariseren en ging men
meer en meer moderne liedjes en instrumenten
gebruiken. Men ging spreken van de Lesno oro
(of Lesnoto) en danst dan in feite alleen nog maar
het 3-delige basisfiguur, wat we dus kunnen
opvatten als een relatief recente, vereenvoudigde
vorm van de Pravo oro. Lesno oro (lichte dans) of
Lesnoto (de lichte) komt van lesno dat licht betekent,
in de zin van simpel, eenvoudig, makkelijk.
De naam Makedonsko is in Macedonië voor deze
dans eigenlijk niet gebruikelijk en ook minder
geschikt, omdat het alleen maar 'Macedonisch'
betekent, dus dat kan eigenlijk naar elke
Macedonische dans verwijzen. Bij ons is de naam
Makedonsko voor de Lesnoto echter ingeburgerd
geraakt onder invloed van het lied Makedonsko
v
devojce waarop - een aangepaste vorm van - de
Lesnoto al jaren gedanst wordt. De aanduiding
'Makedonsko' wordt ook wel gebruikt om, in
muzikale zin, de voor Macedonië zo kenmerkende
7/8 maatsoort aan te duiden, waarbij de zeven
tellen verdeeld zijn als 3/8 (lang) - 2/8 (kort) - 2/8
(kort), vaak in drieën geteld als 1-2-3. Dit is ook de
maatsoort van de Pravoto en de Lesnoto (alhoewel
men de Pravoto ook in 2/4, 4/4 of andere
maatsoorten kan tegenkomen).
De basisvorm van de Lesnoto (drie basic steps,
zoals hierboven beschreven) gaat als volgt:
Maat 1: twee passen voorwaarts in dansrichting
(stap met rechts op tel 1 en met links gekruist
voor rechts op tel 2-3)
Maat 2: stap met rechts en draai naar het midden (tel
1) en til linkerbeen op en veer op rechts (tel 2-3)
Maat 3: stap met links op de plaats (tel 1) en til
rechterbeen op en veer op links (tel 2-3)
De manier van uitvoeren van deze passen (de stijl)
kan afhankelijk zijn van zaken zoals de plaats
(dorp, regio), de gelegenheid of aanleiding om te
dansen, de persoon (man of vrouw, leeftijd), het
tempo, de manier van vasthouden in de kring, etc.
Vaak is er tijdens de dans gelegenheid om met z'n
allen of individueel variaties in de passen aan te
brengen, zolang de voortbeweging van de kring
als geheel maar niet doorbroken wordt en er niet
al teveel bewegingsconflicten met de buurdansers
ontstaan. Een bekende passenvariatie is om de
twee passen van maat 1 te vervangen door stap R
gevoel rechtstreeks vanuit het hart. Leuk is wel
dat de Nederlanders die de draaien maken, er
blijkbaar geen moeite mee hebben dat ze aan de
ene kant wel in de groep meedansen maar dat aan
de andere kant niet iedereen hetzelfde doet, dus
dat iedereen op z'n eigen manier meedanst en
zelfs een beetje probeert te improviseren. En dat is
ook een belangrijk kenmerk van volksdansen: dat
je weliswaar met z'n allen dezelfde dans en - grofweg
- dezelfde passen aan het doen bent, maar
dat iedereen toch naar eigen kunnen en believen
meedanst. Sociale eenheid naast individualiteit.
Laat daarmee de Kalamatianós een voorbeeld zijn
voor andere volksdansen.
Radboud Koop
(met dank aan Dick van der Zwan)
- veer R - stap L (in het ritme lang-kort-kort),
waarbij tijdens de veer op rechts het linkerbeen
voorlangs in een boogje van links naar rechts
beweegt. Een andere bekende passenvariatie is
om het optillen van het linkerbeen tijdens maat 2
tel 2 te vervangen door een stap met links
gekruist achter rechts (tel 2) en terug stappen op
rechts gekruist voor links (tel 3), zodat maat 2 een
achtergekruiste driepas wordt.
Lesnoto kan op heel veel verschillende melodieën
gedanst worden, zowel instrumentaal als
vocaal. Een heel bekend lied is, zoals eerder
v
genoemd, Makedonsko devojce (Macedonisch
meisje) dat in de uitvoering van het duo Violeta
v
Tomovska & Kiril Mancevski (begeleid door het
v
orkest van Koco Petrovski) wereldberoemd is
geworden (uitgegeven in 1968 op het kleine
plaatje RTB EP 12747). Deze opname is onder
andere ook opgenomen op de eerste door Ciga
& Ivon Despotović uitgegeven LP in 1972. Ciga
& Ivon hebben altijd benadrukt dat de op deze
muziek door hen aangeleerde dans een aan de
muziek aangepaste versie van Lesnoto is, waarbij
de structuur van drie maten verlengd is tot
vier maten, zodat de frasering van de passen
synchroon loopt met die van de muziek. De passen
van maat 1 worden in deze versie twee keer
gedanst. In de bij de LP uitgegeven bundel met
dansbeschrijvingen staat deze Makedonsko
v
devojce beschreven met de hierboven genoemde
passenvariaties van maat 1 (stap-veer-stap) en 2
(achtergekruiste driepas). Deze aanpassing van
de dans aan de muziek is een kenmerk van de
'recreatieve volksdans', bedoeld om congruentie
van muziek- en dansfrase te bereiken. De recreatieve
volkdans is te zien als een bewerkte vorm
van de etnische dans. Een karakteristiek van die
laatste is juist de incongruentie tussen muzieken
dansfrase.
De congruentie tussen muziek- en dansfrase in de
recreatieve dans is voor velen van ons prettig en
het geeft houvast. Voor de mensen op de Balkan
is dat eigenlijk helemaal niet belangrijk.
Belangrijk voor hen zijn de maat en het ritme en
natuurlijk het doel en de betekenis van de dans
(het sociale is vaak veel belangrijker dan het danstechnische).
Kom je in Macedonië op een feest,
bijvoorbeeld een bruiloft, dan bestaat er - ook
tegenwoordig nog - een grote kans dat men
Lesnoto gaat dansen. Natuurlijk in de grondvorm
bestaande uit drie maten, zoals hierboven
beschreven (alhoewel men opvallend genoeg ook
in Macedonië tegenwoordig de 4-matige versie
van Lesnoto kan tegenkomen). Maar dat moet
voor ons volksdansers geen enkel probleem zijn.
De muziek (nagenoeg altijd live en vaak onvoorspelbaar)
zul je zeer waarschijnlijk toch niet
(her)kennen dus daar hoef je geen houvast in te
zoeken. Ga er gewoon tussen staan, de (sociale)
druk vanuit de kring zorgt er voor dat je mee kunt
dansen. En de mensen zullen het zeker waarderen
als ze zien hoe soepel je hun basispassen, die voor
ons zo bekend zijn, kunt dansen.
Radboud Koop
(met dank aan Dick van der Zwan)

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 17
Alle alle dagen VERSE VIS. IK ben geen man,
want IK BEN NOOIT IN DIENST GEWEEST. En
natuurlijk niet te vergeten Ome Kobus, die zijn
linkerbeen heeft verloren, AAN EEN HAAI, OP
HAWAII. De ervaren Doe Dansganger weet het:
als de Amazing Stroopwafels in het Folkcafé spelen,
dan vliegen de haringen uit de tent van
enthousiasme. Iedereen zingt zich de kelen schor
met bovenstaande krakers, en achterin de tent
wordt er zelfs een dansje tegenaan gegooid.
,,Eigenlijk zijn wij helemaal niet zo´n dansband”
zegt Wim Kerkhof nuchter ,,Dansen is prima, als
ze onze teksten maar horen. We heten wel
Amazing, maar zijn niet een meezing-band.”
Want dat is toch wat de Amazing Stroopwafels
uittilt boven een dertien- in een dozijnbandje: de
prachtige teksten. Vaak met humor, maar ook
vaak net met die onverwachte wending waardoor
je anders tegen het onderwerp aan moet kijken.
Het mooiste voorbeeld daarvan is misschien wel
het lied over een vermoorde Rotterdamse politicus,
geschreven kort na de moord op Pim
Fortuyn. Ik zal de clou niet verklappen, maar het
is wel een mooi voorbeeld van hoe Kerkhof
omgaat met de actualiteit. ,,Ik wil niet een lied
schrijven waarvan over een paar jaar niemand
nog wat van snapt. Ja, ik doe wel eens wat op
bestelling, maar dat zijn echt gelegenheidsliedjes.
Als het om serieuze nummers gaat, moet er voor
mij altijd wat inzitten waardoor je er bij wijze van
spreken over twintig jaar nog naar kunt luisteren.
Oude Maasweg
Veel teksten van Kerkhof hebben iets nostalgisch,
zoals het fraaie lied over de Märklin-trein. Voor mij
is één van de hoogtepunten uit hun repertoire Voor
de Storm, over de uren voor de waters-noodramp
van 1953. De beelden die daar worden neergezet,
zoals het gesprek over de ARP Kiesvereniging,
prachtig. En dan is er natuurlijk nog dat lied dat
elk jaar hoger lijkt te eindigen in de Top2000 van
Radio 2, Oude Maasweg. Oorspronkelijk een nummer
van Leon Russel, Manhattan Island Serenade.
Een weemoedig lied over iemand die met panne
langs de weg staat. Door Kerkhof werkelijk prachtig
vertaald, met de beroemde regels Ik zie de
Caltex in de nevel, olievlekken op de Maas.. Dat is
geen tekst van een liedje, dat is pure poëzie. ,,Wij
hebben nooit kunnen voorzien dat het zo´n populair
nummer zou worden. Als single is het nooit
een hit geweest. Aan de andere kant, vanaf het
moment dat we het opnamen hadden we wel het
idee dat we iets moois in handen hadden.”
Oude Maasweg is door zijn tweetaligheid een
vreemde eend in de bijt, want bijna alle nummers
van de Amazing Stroopwafels zijn gewoon in het
Nederlands. ,,Ik haal mijn inspiratie overal vandaan´´,
zegt Kerkhof. ,,Een stuk in de krant kan de
aanleiding zijn, een herinnering uit mijn eigen
leven. Zo´n lied over de Reus van Rotterdam, een
bekende figuur in de stad, maar ook een heel tragische
man. Daar lees ik iets over, en dan ontstaat
er bij mij een idee voor een lied. Een lied waar zijn
familie erg door geraakt was. Kennelijk was ik er
in geslaagd de juiste toon te treffen.”
Een lied als de Reus van Rotterdam geeft ook een
mooi stukje couleur locale, dit is echt de
Rijnmond. Net als liederen als Zwart Nazareth of
de Keileweg. ,,Ik weet dat we het imago hebben
van een Rotterdamse band. Toch gaat hooguit tien
procent van de meer dan 250 nummers die wij
hebben gespeeld over Rotterdam of omgeving.
Natuurlijk speelt het wel mee: een nummer als de
Maastunnel zegt je meer als je zelf met je fiets
over die lange roltrap bent geweest. Maar de
meeste teksten zijn volgens mij voor iedereen te
begrijpen. We hebben fans in het hele land.`` Fans
die niet alleen het nummer Oude Maasweg
omhoog hebben gestemd in de Top 2000, maar die
er ook voor hebben gezorgd dat de Amazing
Stroopwafels na Rowwen Hèzze zijn uitgeroepen
tot Tourartiest aller tijden. ,,We hebben in onze
beginjaren geluk gehad dat de samensteller van
de muziek bij Radio Tour de France, Herman van
der Velden, onze liedjes zo leuk vond. Die heeft
ons vanaf het begin veel gedraaid.”
Lange tijd hebben de Amazing Stroopwafels ook
een zekere cultstatus gehad. Niet mee met de
grote stroom, een eigen koers, een eigen platenlabel
(Quiko). ,,We hebben die cultstatus nooit echt
opgezocht´´, zegt Wim Kerkhof. ,,Maar er zijn
mensen die dat wel koesterden. We zijn tevreden
met de plaats die we hebben in de Nederlandse
muziekscene, we krijgen genoeg waardering van
een behoorlijk breed publiek.” Bijvoorbeeld tijdens
de theatertoer onder de titel ´Strooptocht`.
De Amazing Stroopwafels maken vaak toespelingen
op hun naam, zo werkte Wim Kerkhof mee
aan een test van stroopwafels (winnaar Lidl). En
dan te bedenken dat de naam in een flits werd
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 17
“Dansen is prima, als ze onze teksten maar horen”
Amazing Stroopwafels favoriet in Folkcafé
Zoals gebruikelijk kun je op elk moment van de
dag zelf muziek maken op Doe Dans. Dat kan
voor je tent, alleen of met vrienden, maar ook in
workshops onder leiding van enthousiaste docenten
die je graag op sleeptouw nemen. Er zijn
workshops voor muzikanten, voor zangers, maar
ook gecombineerde workshops zoals die van
Rineke Marwitz en de speciale workshop
Afrikaans slagwerk van Hilde Gams. Ook zijn er
workshops gericht op het begeleiden van een bal
op zaterdagavond. Iedereen mag meedoen. Een
lessenaar kan handig zijn. We stellen de docenten
en hun programma even voor.
Rineke Marwitz geeft op zaterdag twee aaneensluitende
workshops Wereldmuziek voor koor en
orkest. “Kom en ervaar de kracht van een melancholisch
lied, een ritmische worksong, een ode
aan de liefde, een swingende uitsmijter...Ken je de
film "As it is in heaven"? Precies: dát gevoel! Een
groep solisten in een koor, een groep wervelende
muzikanten... Iedereen die wil zingen is welkom.
Alle instrumenten ook. Er zijn C-, Bes- en Es-partijen
aanwezig. Voor diatonische instrumenten
geldt: spelen wat de pot schaft...Een lessenaar is
handig. Dus tot ziens!
Oef wat zijn ze mooi, die Balkanliedjes; altijd soepel,
tikkeltje robuust, uitbundig of soms frêle, een
klein bittertje erin voor de pit...de ultieme smaakbeleving.
Voor iedereen die van Balkan-zingen houdt.
Op zondag; ORKEST; uit heel Europa.
We spelen dansmuziek. Dat beweegt dus: spieren,
snaren, klankkast, lucht, ritmes, trilharen in het
oor, de heupen van de luisteraar en last but not
least; het gemoed!
Lekker spelen dus. Alle instrumenten zijn welkom,
er wordt in diverse toonsoorten gespeeld”.
Joke Bakker geeft op zondag een workshop
Zweeds orkest. Hierin is plaats voor strijkers,
blazers, accordeons en ook zangers. Heel veel
Zweedse muziek is vioolmuziek, maar de
Zweden zelf vinden het leuk om met niet-traditionele
instrumenten te experimenteren, dus een
ander instrument is geen enkel bezwaar.
Zangers kunnen altijd meedoen, soms op tekst,
maar ook vaak op 'daiadida'. Voor slagwerk is
geen rol weggelegd.
De Zweden vinden het ook leuk om nieuwe
samenklanken te gebruiken, om invloeden uit
andere muzieksoorten binnen te halen. Alles is
goed, als het maar dansant blijft.
In de workshops wordt aan verschillende danssoorten
gewerkt. Daarbij besteed ik aandacht aan
het dansant maken van de muziek. We spelen
mooie melodieën in traditionele èn modernere
arrangementen die het beste in een danser naar
boven zouden kunnen halen.
Lucette van den Berg en Reinout Vrijhoef brengen
op zondag weer twee aaneensluitende workshops
Jiddische zang. Lucette (zang) en Reinout
(gitaar) zijn een ijzersterk duo dat veel samen
optreedt en workshops geeft. Ze brengen een
prachtig repertoire, een mengsel van oude en
nieuw gecomponeerde muziek in Jiddische stijl.
Voor de fijnproevers!
bedacht. ,,Het had ook Crazy Vla kunnen worden,
de combinatie van Engels en Nederlands
vonden we wel geinig.”
Bijzonder is ook de stabiliteit van de band. In de
eerste jaren zijn er wat wisselingen in de bezetting
geweest: de Stroopwafels begonnen in 1979
als duo: Wim Kerkhof en oud-Funguszanger
Fred Piek. Later speelden ook oud Fungusleden
als Koos Pakvis, Louis Debij, Rens van der Zalm
mee. Maar de huidige bezetting met Wim
Kerkhof op toetsen en bas, Rien de Bruin op
accordeon en gitaar en Arie van der Graaf (ook
ooit lid van Fungus) op elektrische gitaar dateert
al van 1986. Dit jaar vieren de Stroopwafels dus
Hilde Gams geeft op zaterdag twee aaneensluitende
workshops West-Afrikaanse percussie in
het Folkcafe. In deze workshops zullen we
gaan werken met ritmes en trommels uit West-
Afrika. Hilde heeft in Ghana percussie (o.a.
kpanlogo en Ewe-drums), dans en zang gestudeerd
en zich daarna verder gespecialiseerd in
djembé-ritmes uit Mali en Guinée en Sabar- en
bougarabou-ritmes uit Senegal en Gambia aan
het Conservatorium van Amsterdam en op verschillende
studiereizen naar Gambia en
Senegal. “West-Afrika bestaat uit tientallen
regio's, culturen en minstens zo veel talen,
drumsoorten, ritmes en dansen. Ondanks de
vele verschillen tussen de trommels, trommelfamilies
en ritmes zijn er ook veel overeenkomsten
te vinden. Met deze zullen we gaan werken;
denk aan polyritmiek (verschillende ritmes
door elkaar heen gespeeld), call-response,
verschillende slagtechnieken zoals bas, toon,
slap, en uiteraard swingende ritmes. Het is de
bedoeling dat deelnemers zo veel mogelijk zelf
een djembé of andere West-Afrikaanse trommel
meenemen. Heb je die niet, niet getreurd,
Hilde neemt twaalf extra trommels mee, waar-
hun dertigjarig bestaan. Met uiteraard aandacht
van Radio en TV Rijnmond. ,,We kunnen het
gewoon heel goed vinden als muzikanten. We
hoeven verder helemaal geen hechte vrienden te
zijn, zolang het muzikaal maar klikt. Wat dat
betreft kunnen we nog jaren doorgaan. Zolang
we er nog plezier in hebben.”
En dat plezier spat er af. Of ze nu op straat spelen,
in een theater, op een feest, of bij een actie tegen de
sluiting van een bedrijf: met de Amazing
Stroopwafels zit de stemming er altijd direct in. Dat
zullen de Doedansers weer merken in het Folkcafé!
Mark Benjamin
Muziekworkshops op Doe Dans 2009
onder enkele djembés (Mali, Guinée), kpanlogo's,
Ewe-drums (Ghana), sabars (Gambia) en
wat kleine percussie-instrumenten zoals koebellen
(Ghana). De samenstelling van trommels
en mensen zal mee bepalen wat we precies
gaan spelen; we vertalen ritmes van een
bepaalde traditie naar de drums die aanwezig
zijn en naar ieders mogelijkheden. Kortom, laat
je verrassen!”
De Workshops Groot Doe Dans Bal Orkest en
Groot Doe Dans Bal Koor van Wouter Verkerke en
Joke Bakker zijn gericht op het samen begeleiden
van een blok internationaal bal. Wouter en Joke
hebben met Annie Kroon een serie van acht top
baldansen geselecteerd die we op zaterdagavond
met elkaar gaan spelen, zingen en dansen. Groot
feest dus. Eigenlijk is dit dus het vervolg op de
Simche van vorig jaar.
Wouter Verkerke geeft op zaterdagmiddag twee
workshops voor het Groot Doe Dans Bal Orkest.
De eerste is speciaal voor beginnende muzikanten
of muzikanten die het leuk vinden om lekker veel
te spelen. Hierin nemen we de tijd om de melodie
en begeleiding in een rustig tempo aan te leren. In
de aansluitende tweede workshop gaat het allemaal
wat sneller en komen meer tips over stijl,
frasering en solo's langs. Voor beginnende muzikanten
zijn overzichtelijke partijen beschikbaar.
Er is notenmateriaal voor iedereen in C, Bes en Es.
Joke Bakker zet zaterdagmiddag het Groot Doe
Dans Bal Koor op poten. Met de zangers en zangeressen
gaat ze werken aan hun partij. Teksten
en noten zijn aanwezig. Joke gaat met het koor
een muzikale en dansante uitvoering van de acht
geselecteerde balnummers voorbereiden. Alles
komt op zaterdagavond samen voor een echt
dansfeest onder leiding van Annie Kroon.
Wouter Verkerke

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 18
ACCORDÉON MÉLANCOLIQUE
LES INVITÉS/ DE GENODIGDEN
(STERKENBURG RECORDS STAM 009)
De kracht van een melodie. Toen ik de vijfde cd van het duo
Accordón Mélancolique opzette dacht ik bij de eerste tonen
meteen: ik ken dit nummer al, hoe heette het ook al weer? Even
graven in mijn muzikale geheugen: oh nee, ik ken de echte titel
niet. Ik heb het in de jaren tachtig op straat gehoord bij een
demonstratie tegen kernenergie (of waren het kernwapens?),
van de groep Rapalje, niet te verwarren met de gelijknamige
groep die nu de Nederlandse theaters onveilig maakt met een
spectaculair Keltisch programma. Omdat ik de melodie zo aansprekend
vond heb ik hem zelf veel gespeeld, en ook wel eens
in workshops aangeleerd. Bij gebrek aan een titel noemde ik
hem maar Rapalje Polka. Nu staat hij op een cd onder de titel
L´arrivee des invités. Rara? Een mailtje naar componist en
accordeonist Jean-Pierre Guiran brengt opheldering. ,,Ja, het
klopt van Rapalje. Daar heb ik een tijd in gespeeld en in die tijd
schreef ik al eigen nummers. Dit stuk gebruikten we vaak als
intro en als afsluiting van optredens, ook op straat. De naam
heb ik er pas later aan gegeven, en ik heb er een tweede langzame
tegenmelodie aan toegevoegd, maar de basis is inderdaad
al zeker 25 jaar oud.``
Melodieën schrijven die na zoveel jaar nog steeds fris klinken,
het is een kwaliteit. Op deze cd staan 15 zeer uiteenlopende
stukken te horen, waarvan de meeste door Guiran zelf zijn
geschreven. Soms vooral door de Franse musette geïnspireerd,
dan weer meer door de jazz, Guiran en zijn partner Cherie de
Boer zijn bepaald niet eenkennig als het om accordeonmuziek
gaat. Wat opvalt is dat het accent echt ligt op de melodiekant,
de begeleidende bassen en akkoorden zijn nooit nadrukkelijk.
Het geeft het geluid iets transparants en soms zelfs wat fragiels,
ook doordat ze meestal geen zwevend register op hun
instrumenten gebruiken.
De folkloreliefhebber komt aan zijn trekken bij een mooie
Zweedse gånglåt, een Tarantella (uit de soundtrack van de film
The Godfater, het bekende thema Speak Softly Love staat ook
op de cd), een Venezolaanse harpwals en twee klezmermelodieën,
waarvan er één in volksdanskringen ook zeer bekend is.
De meer klassiek geïnspireerde luisteraar kan terecht bij Le
Cygne (de Zwaan) uit het Carnaval der Dieren van Saint Saëns,
waar de twee accordeons de rollen van de cello en piano vertolken.
Hoewel er echt alleen twee accordeons te horen zijn (tijdens
concerten zingt het duo ook), is het een zeer gevarieerde cd,
met een grote melodische rijkdom. En die openingsmelodie
verdient het om een klassieker te worden!
THE DEVIL´S HORN
BRASSBAND TRADITION FROM
THE HIGHLANDS OF BOLIVIA
(PAN 2091)
Het label PAN staat bekend om twee soorten producties: aan
de ene kant de folkmuziek, aan de andere kant de ethno-musicologische
uitgaven, uit soms onverwachte hoeken van de
wereld. In die laatste categorie valt The Devil´s Horn, een cd
met veldopnamen die de Nederlandse antropologe Miranda
van der Spek in de jaren negentig maakte tijdens haar verblijf
in Bolivia. Wie Bolivia tot nu toe muzikaal gezien alleen associeerde
met panfluiten en gitaren, krijgt bij deze cd een cultuurschok:
Bolivia blijkt ook een traditie van koperblazers te
hebben. Deze orkesten, de zogeheten bandas, bestaan uit zeker
25 muzikanten, maar er zijn ook bandas die wel 60 leden tellen.
Trompet en baritonhoorns vormen de grootste groepen, daarnaast
zij er altijd wel één of meer sousafoons, trombones, en
verder slagwerk als grote trom, snaredrum en bekkens. Echte
brassbands dus, houtblazers als klarinetten of saxofoons
komen er niet in voor.
De herkomst van de muziekinstrumenten laat zich raden: de
militaire orkesten van de Europese veroveraars. Bijzonder is
natuurlijk dat koper een belangrijke delfstof is in de mijnen van
Bolivia, met de koperen instrumenten kwam er als het waren
ook weer wat terug in het land. Zoals dat zo vaak gaat met
importinstrumenten, zijn in Bolivia de koperen blaasinstrumenten
opgenomen in de lokale muzikale tradities, van
Indianen en geïmporteerde slaven (Creolen). Terwijl de mogelijkheden
van de instrumenten (meer volume, groter bereik,
grotere toonvastheid dan de traditionele panfluiten) op hun
beurt de muziek ook weer beïnvloed hebben.
De cd The Devil´s Horn is bij uitstek een soort documentaire
in geluid (Miranda van der Spek heeft overigens in 1994 ook
een gefilmde documentaire onder dezelfde naam uitgebracht).
Dat betekent dat de cd vooral recht doet aan de muzikale
tradities in Bolivia, en niet is toegesneden op onze verwende
westerse luistertraditie. Nu ja, de enige concessie is
dat nummers die normaal een half uur duren hier wel zijn
ingekort. De muziek is niet in studio´s opgenomen (op één
uitzondering na), het zijn echt opnames tijdens de vele fiestas
in de streek. Dan is het niet altijd even zuiver, al moeten onze
oren ook wennen aan de soms afwijkende toonsystemen in
Bolivia. De balans tussen de instrumenten is niet altijd optimaal,
maar de spelvreugde straalt er van af. De muziek
bestaat vaak uit korte melodische lijnen die veel herhaald
worden, afwisselend door de trompetten en de baritonhoorns,
met omspelingen door de andere stemgroep. Bij de
opnames van de Contrapuntos is het helemaal feest: hier
duelleren verschillende bandas door elkaar te overtreffen in
virtuositeit en volume!
Dit is geen muziek om nu eens gezellig te draaien tijdens een
visite, tenzij je het bezoek te lang vindt duren. Maar als docu-
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 18
CD RECENSIES CD RECENSIES
ment van een bijzondere muzikale traditie, waar ook de dansbegeleiding
een belangrijke rol in speelt, is het zeker boeiend.
De uitgebreide achtergrondinformatie in het cd-boekje is zeer
de moeite waard, onder meer waar het gaat om de rituelen om
de duivel te bezweren (vandaar ook de titel The Devil´s Horn).
En voor de vele koperblazers in Nederland kan deze cd een
lesje in enthousiast musiceren zijn. In mijn woonplaats
Dordrecht wordt elk jaar een concours van dweilorkesten (carnavalsbands
die vooral op straat optreden) gehouden, onder
de naam Ramspoed. Als één van de Boliviaanse orkesten mee
zou doen, zou ik ze een grote kans op de wisselbeker geven.
SIAKA SIDIBÉ ENSEMBLE
SIDIKIBA KEITA
HUNTER´S HARP MUSIC FROM MALI
(PAN 2108)
Creatief met remkabels! Dat mag je wel zeggen van de
Malinese muzikanten die de Sinbi spelen. Deze zevensnarige
harp combineert lokale producten met moderne door de kolonisten
ingevoerde materialen. Een kalebas als klankkast,
maar daarover heen gespannen snaren van fietsremkabels.
Zoals de Donso ngoni, een zessnarige harp, wordt bespannen
met nylon vislijnen. De herkomst van de snaren is niet het
enige verschil tussen de twee verwante instrumenten: de
Donso ngoni is pentatonisch gestemd (vijf tonen per octaaf,
do, re, fa, sol la), bespeeld met twee duimen en een wijsvinger)
de Sinbi heeft zeven tonen per octaaf (bespeeld met beide
duimen en wijsvingers). Bij de Donso Ngoni is er bovendien
door een metalen plaat met ijzeren ringen een soort zoemend
ritmisch bijgeluid.
Op deze door PAN uitgebrachte zijn twee meesters aan het
werk. De eerste opnames zijn van Siaka Sidibé, vooral gekenmerkt
door een redelijk drukke begeleiding met onder meer
djembé, handgeklap van de zangeressen en de Karinya, een
soort metalen rasp. Het heeft iets van minimal music: eindeloos
herhaalde muzikale thema´s, waar toch kleine veranderingen
in plaats vinden. Muziek waarvan je in een trance kan
raken. Soms wordt een derde soort harp bespeeld, de Kamalen
Ngoni, een lichtere versie van de Donso Ngoni.
De tweede helft van de cd is gewijd aan Sidikiba Keita, een
muzikant die afstand nam van de traditie en een eigen stijl ontwikkelde,
waarvoor hij zelfs zijn instrument aanpaste. Hij liet
zich met name inspireren door de gitaarmuziek uit Opper
Guinee. De muziek is aan de ene kant melodieus en soms ook
ritmisch ingewikkelder, aan de andere kant klinkt het allemaal
wat rustiger doordat je alleen de stem en de harp van Keita
hoort. Een ware meester op zijn instrument!
De Malinese harpmuziek is gerelateerd aan de jacht, van oorsprong
zijn het jagers die muziek maken en de teksten hebben
vaak te maken met de jacht. De muziek is opgenomen door de
van oorsprong Oostenrijkse antropoloog Clemens Zebel, die
gedurende een jarenlang verblijf in Mali zelf ook harp studeerde.
De ´buit` van deze cultuurjager mag er zijn: een bijzondere
cd voor de liefhebber van echte Afrikaanse muziek, die nog
niet in de smeltkroes van de cross-overs en wereldmuziek is
gegooid.
MAHWASH
GHAZALS AFGHANS
(ACCORDS CROISÉS AC 118)
Een stem in de duisternis, een roepende in de woestijn? De
zangeres Farida Mahwash is een zeer bijzondere. Als enige
vrouw in Afghanistan heeft ze een muzikale opleiding genoten,
waarbij haar zelfs de titel Ustad (meester) is verleend. En
dat in een tijd waarin het voor vrouwen verboden was te zingen:
een zangeres was vergelijkbaar met een prostituee.
Mahwash volgde de opleiding in een periode van relatieve
culturele vrijheid in Afghanistan, toen de Ghazal, licht klassieke
Perzische liederen op Indiaas geörienteerde muziek,
populair was en zelfs op Radio Kabul werd gedraaid. Na de
inval van de Russen in de bergstaat moest Mahwash op de
vlucht slaan voor de Mujaheddin, omdat ze ook voor de
Russen had gezongen. Uiteindelijk vond ze politiek asiel in
de Verenigde Staten, waar ze haar zangcarrière voortzette.
Onder de taliban was er uiteraard helemaal geen kans op een
terugkeer naar haar geboorteland, waar de positie van vrouwen
alleen maar verder verslechterd was en waar muziek ook
werd verboden. Pas in 2007 heeft ze voor het eerst weer in
Afghanistan gezongen.
Deze achtergrond hoef je niet te kennen om de cd Ghazals
Afghans te kunnen waarderen. Dit is echt zo´n cd uit een
muzikale cultuur die de meesten van ons vreemd is.
Afghanistan ligt op een kruispunt van wat we vanuit Westers
perspectief het nabije oosten en het verre oosten noemen.
Handelsroutes gingen hier doorheen (denk aan de zijderoute),
en de muziek reisde uiteraard mee. Zo is deze muziek
een mooie combinatie van Perzische en Indiase/Pakistaanse
elementen. Alleen al in instrumentarium: naast de luit en
rebab (vedel) vanuit Iran hoor je sitar, tafelharmonium, bansouri
(fluit) en tabla uit India. Boven alles uit torent steeds de
indrukwekkende stem van Farida Mahwash zelf. Met haar
krachtige en soepele stem zingt ze de Ghazals, liefdesgedichten
waarbij het begrip liefde heel ruim mag worden genomen:
liefde voor de natuur, voor god, voor de familie, voor
de partner. Opvallend is dat de tekst sekseneutraal is: er is
niet af te leiden of de geliefde een man of vrouw is. De
nadruk in de muziek ligt sterk op de melodie, met veel
omspelingen van de toon.
Ustad Mahwash was in 2006 te gast op het Holland Festival,
maar je zou wensen dat ze gewoon in Afghanistan op zou kunnen
treden. Misschien een aardig criterium voor de vraag of de
missie van Amerika en bondgenoten is volbracht.
BIJZONDERE UITGAVEN VAN HOME RECORDS
Het Belgische label Home Records, al eerder besproken in
Syncoopnieuws, blijft zeer actief met het uitbrengen van interessante
cross-overmuziek. Muziekculturen komen op bijzondere
wijze samen: het lijkt er op dat Belgische folkmuzikanten
meer experimenten aan durven te gaan, en de integratie van de
migranten lijkt althans in muzikaal opzicht beter te slagen dan
in Nederland.
Neem nu Tri a Tolia. In deze groep komen een Vlaamse cellospeler,
een Turkse zangeres en een Irakese qanun (citer)speler
samen. Het is nog meer multiculti dan het lijkt: zangeres
Melike Tarhan is geboren in Gent, maar heeft Osama
Abdulrasul leren kennen toen ze in Berlijn studeerde. Daar
bleek het niet alleen muzikaal te klikken, want ze zijn
getrouwd. In België raakten ze in de folkkringen verzeild, en
zo kwam ook het contact met cellist Lode Vercampt tot stand.
Het resultaat van de samenwerking is de zeer spannende cd
Zumurrude, waarin de kwaliteiten van de drie leden prachtig
tot hun recht komen. Melike met haar prachtige Turkse stembuigingen,
Lode Vercampt die alle registers van de cello verkent
(inclusief de ijle fleageolettonen) en Osama Abdulrasul
die afwisselen akkoordpartijen en meer melodische lijnen voor
zijn rekening neemt, het klinkt allemaal heel fris. Origineel
zonder geforceerd af te wijken van de gebaande paden.
Tri a Tolia, Zummurrude, Homerecords 4446045.
Een ander interessant project komt van Dick van der Harst.
Onder de titel Assim heeft hij een cd gemaakt met composities
van de in Gent geboren componist Jacob Obrecht (ca 1457-
1505), bewerkt, gearrangeerd en aangevuld met eigen werk.
Het bijzondere is dat Van der Harst de polyfone muziek uit de
late Middeleeuwen combineert met elementen uit de
Indonesische gamelan-traditie. Van der Harst kwam met die
muziek in aanraking via zijn vader, die in Indonesië heeft
gewoond. Van een lp met hofmuziek uit Djakarta haalde hij
zijn inspiratie: trage, bijna minimalistische muziek, veel herhalingen.
Het blijkt uitstekend te passen bij de lange lijnen van
Obrecht. Instrumentaal is het ook bijzonder: Van der Harst
speelt zelf in Het Nieuwe Gentse Stadsblazerscollectief, een
vijfmansgroep met een bijzondere combinatie van instrumenten
als basklarinet, tible en tenora (bekend van de Catalaanse
Cobla), vibrafoon, marimba en bouzouki. De vader van Jacob
Obrecht was zelf overigens stadstrompetter in Gent. Daarnaast
zingt en speelt de Vlaamse groep Zefiro Torna, met onder meer
luit en vedel. Een zeer aparte combinatie van Oost en West,
door de eeuwen heen, die op de een of andere manier toch volstrekt
natuurlijk klinkt.
Dick van der Harst: Assim, Homerecords 4446054.
Nog zo´n cd die zich beweegt tussen oost en west, maar ook
tussen Middeleeuwen en moderne rock is Evok van het duo
Dietrich. Jeuc Dietrich en Anik Faniel kiezen een volstrekt
eigen koers, met instrumenten als draailier, Ierse bouzouki,
elektrische bas, en soms veelstemmige zangpartijen, zoals in
nummer Fratu. De Iranese slagwerker Siavache Yasdanifar
geeft met instrumenten als darbuka, bendir en daf het geheel
een zekere Oosterse inslag. Soms is de muziek sober, op andere
momenten is het juist zwaar georkestreerd, alsof Phil
Spector de productie heeft begeleid. Een cd die je vaker moet
beluisteren: de eerste keer weet je misschien niet goed wat je
er mee aan moet. De meerstemmige zang doet soms wat denken
aan de groepen uit de Franse folkrevival, mede door het
nasale timbre en de gekozen harmonieën. Op andere momenten
is het meer Loreena McKennit, maar dan komen er ineens
elektrische gitaren langs scheuren in de beste metal-traditie.
Het is duidelijk dat Dietrich zich niets van grenzen aantrekt.
Het duo wil deze muziek ook live gaan uitvoeren: dan zullen
ze vast een batterij gastmuzikanten mee moeten nemen om
het geluid van de cd te benaderen, of nog meer gebruik moeten
maken van elektronica. Voor wie niet bang is voor experimenten
een aanrader.
Dietrich: Evok. Homerecords 4446052.
Tenslotte een cd waar de West-Afrikaanse nianiooru, een
volksvedel, wordt gecombineerd met de Westerse viool en
gitaar, en met een compleet strijkorkest. De nianiooru wordt
bespeeld door Issa Mbaye Diary Sow, een tegenwoordig in
België wonende Senegalees. Als jonge herder leerde hij het instrument
spelen. De ijle klanken van de nianiooru worden begeleid
met de hoddu (banjo) en cora (harp), maar ook de combinatie
met de Westerse strijkers mag er zijn. Wie anders dan
Wouter van Abeele, Vlaamse meesterviolist en grondlegger
van tal van multiculturele muziekprojecten zoals Olla Vogala
speelt een hoofdrol in de begeleiding, zonder Issa Sow weg te
blazen. Nu heeft deze muzikant zelf ook een rijke achtergrond
qua samenspel: hij speelde met het Nationaal Orkest van
Senegal maar ook meestergitarist Youssou N´dour.
Traditioneel repertoire, traditionele teksten, afwisselend in
ritme en sfeer, in een bijzondere jas gestoken.
La Musique d´Issa Sow: Doumale. Homerecords 4446057
Mark Benjamin

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 19
GREGORI SCHECHTER'S
KLEZMER FESTIVAL BAND
DER REBE ELIMELECH
(ËUCD 1324 / € 15.00)
BEST OF JIDDISH SONGS AND
KLEZMER MUSIC
(EUCD 1404 / € 15.00)
KLEZMER & HASSIDIC MUSIC
THE BURNING BUSH
(EUCD 1461 / € 15.00)
FOLKSINGS FROM ISRAEL
THE BURNING BUSH
(EUCD 1513 / € 15.00)
SONGS & DANCES
FROM CROATIA
ZAGREB FOLK DANCE ENSEMBLE
(EUCD 1550 / € 15.00)
DUMITRU FARCA
THE ART OF THE ROMANIAN FAGOT
(EUCD 1702 / € 15.00)
JEWISH TRAVELS
A HISTORICAL VOYAGE IN MUSIC &
SONG MASSEL KLEZMORIM
(EUCD 1825 / € 18.00)
KLEZMER
GREGORI SCHECHTER AND THE
WANDERING FEW
(EUCD 1832 / € 15.00)
ROMANIAN TRADITIAN
DOINA TIMISULUI
(EUCD 1835 / € 15.00)
TUMMEL
KLEZMER ISED !
JOYFUL, ECSTATIC, SPIRITED,
YIDDISH FESTIVE MUSIC
(EUCD 1886 / € 15.00)
CAFÉ KLEZ
FREJLECHS
(EUCD 1911 / € 15.00)
MUSIC OF SERBIA &
MONTENEGRO
BRANKO KRSMANOVIC GROUP
(EUCD 1918 / € 15.00)
SEPTEMBER 2009 - PAGINA 19
NIEUWE CD'S BIJ SYNCOOP PRODUKTIES IN VERKOOP GENOMEN
KLEZMER JUICE
(EUCD 1968 / € 15.00)
KLEZMER
FUN BEYDE EKN VELT
(EUCD 2034 / € 15.00)
TRANSKAPELA
KLEZMER CARPATHIAN MUSIC
(EUCD 2087 / € 15.00)
YALE STROM & HOT PSTROMI
KLEZMER “BORSHT WITH BREAD,
BROTHERS
(EUCD 2102 / € 15.00)
MUSIC OF SERBIA
FOLK DANCE ENSEMBLE VILA
(EUCD 2121 / € 15.00)
HILDA BRONSTEIN SONGS
YIDDISH SONGS OLD AND NEW
(EUCD 2054 / € 15.00)
SHE'KOYOKH
KLEZMER ENSEMBLE
SANDANSKI'S CHICKEN
WINNERS OF 2008 ÏNTERNATIONAL
JEWISH MUSIC FESTIVAL
(EUCD 2122 / € 15.00)
KLEZFEST
THE KLEZMER CONSERVATORY
BAND-THE KLEZMATICS, BRAVE
OLD WORLD, GIORA FEIDMAN-
TUMMEL-FRANK LONDON'S BRASS
ALLSTARS- THE ANDY STATMAN
KLEZMER ORCHESTRA
(EUCD 1763 / € 15.00)
THE VERY BEST OF MACEDONIA
ESMA REDZEPOVA-ALEKSANDAR
SARIESKI, BILJAN STOJANOSKI-
VASKA ILIEVA- KING NAAT VELIOV-
KOCANI ORKESTAR
(EUCD 1822 / € 15.00)
JERUSALEM 3000 YEARS
SHALOM
THE MOST BEAUTIFUL POPULAIR
SONGS FROM ISRAEL
(EU DUBBEL CD 0219 / € 18.00)
FORTUNA
A COLLECTION OF LADINO SONGS
(EUCD 1716 / € 15.00)

Syncoop_64_aug_2009 DEF 17-08-2009 10:21 Pagina 20