Bijlage 2 Archeologie - Gemeente Nieuwegein

5 FYSISCHE GEOGRAFIE
Eric Norde
5.1 INLEIDING
Het onderzoeksgebied Nieuwegein - Blokhoeve is gelegen in het Middennederlandse rivierengebied.
Als gevolg van het constante verplaatsen van verschillende meanderende rivierlopen is er binnen het
rivierengebied een complex systeem van fossiele rivieren ontstaan. Deze fossiele rivieren vormden vaak
een verhoging in het landschap ten opzichte van de lager gelegen natte komgebieden en waren vaak
een gunstige locatie voor bewoning. De ondergrond van dit gebied is opgebouwd uit tluviatiele afzet-
tingen van de Rijn en de Maas. Lithostratigrafisch gezien behoren deze afzettingen tot de Formatie van
Echteld, Eventuele veenpakketten worden gerekend tot de formatie van Nieuwkoop.F
Het onderzoeksgebied zelf is gelegen op de grens van de Blokse stroomrug en een lager gelegen kom-
gebied (bijlage 5). De Blokse stroomrug (onderdeel van het Linschotense riviersysteem) bevindt zieh in
de ondergrond van het zuidwestelijke gedeelte van het onderzoeksgebied. Deze rivier is actief geweest
tussen 3795 en 3000 BP. 28 Gedurende deze actieve fase heeft zieh een dik zandlichaam gevormd van
enkele meters dik. De top van deze Blokse stroomrugafzettingen bevindt zieh volgens de geomorfoge-
netische kaart van Berendsen (1982) naar verwachting binnen 1.5 m beneden het maaiveld (code Fs1
en Fs2, Bijlage 5). Binnen de stroomrug bevinden zieh enkele dichtgeslibde restgeulen (Fs7), waarin
scherven uit de Late I]zertijd en de Romeinse tijd zijn aangetroffen (Berendsen 1982). Gezien de date-
ring van de Blokse stroomrug heeft er in principe bewoning plaats kunnen vinden vanaf de Bronstijd.
Uit de Bronstijd zijn op de Blokse stroomrug echter nog geen vondsten bekend; de oudste vondsten
dateren uit de Late I]zertijd. 29
5.2 DOEL EN VRAAGSTELLING
Het voornaamste doel van het fysisch-geografische onderzoek is inzicht te krijgen in het ontstaan en de
vorm van het landschap en de ligging van eventuele vindplaatsen binnen dit landschap. Daarnaast dient
het onderzoek om inzicht te krijgen in de conserve ring van de aanwezige archeologische waarden.
Bij de behandeling van de fysische geografie zijn de volgende vragen uit het Programma van
Eisen van toepassing.ê"
- Komen de archeologische verwachtingszones van het bureau onderzoek al dan niet overeen met de
bedding en oeverwallen behorende bij de Blokse stroomgordel?
- Kan het landschap en de wijze van gebruik in het verleden gereconstrueerd worden?
- Wat betreft de fysisch-geografie: wat is de geomorfologische interpretatie van het onderzoeksterrein
en wat kan er gezegd worden over de genese en ouderdom (van dit deel) van de stroomgordel?
5.3 WERKWI]ZE
Om beter inzicht te krijgen in de opbouw van het landschap binnen het onderzoeksgebied zijn van alle
proefsleuven minimaal twee profielkuilen met een breedte van 2 m en een diepte van 1.5 m onder het
sporenvlak gegraven. Van de langere sleuven is iedere 50 meen profielkuil gedocumenteerd. Naast de
27 De Mulder et al, 2003.
28 Berendsen/Stouthamer 2001,254.
29 Berendsen/Stouthamer 2001,192.
30 Van der Mark et al. 2008, 12.
11