Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland - Kunstkrant

KunstKrant
Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland
Nieuwe elementen
bij Evert Thielen
Het mysterie
van Jan van Eyck
Galerie Jan van Hoof
20 jaar onderscheidend
ZESTIENDE JAARGANG NUMMER 6
NOVEMBER/DECEMBER 2012
NEEM
mee!
www.kunstkrant.com
ADO in CODA In
dit nummer o.a.
• CODA Apeldoorn: ADO speelgoed geïnspireerd op Rietveld en Mondriaan
• Wild & dromerig: Jan Mensinga in Museum Henriette Polak in Zutphen
• Morren Galleries in Utrecht: o.a. Eddy Stevens en Ger Doornink
• De poortwachtersfunctie van galerie Doornik in Groningen
• De Canto in Kunstruimte Rudy Lanjouw
• Word abonnee van de KunstKrant en win een giclée van Rein Pol

Nieuw in Nederland
Veenweg 12,
8181 NL Heerde
landgoedhetveen.nl
06-5530 2635 (Joop)
06-1002 9884 (Lizette)
Het beeldenpark is elke woensdag t/m zaterdag van 13.00-17.00 uur en iedere
1e en 3e zondag van de maand van 13.00-17.00 uur vrij toegankelijk voor publiek.
pagina 2 kunstkrant november/december 2012
Kunst in Heerde
Eindejaarskunst
in beeldenpark ‘het Veen’
27-31 december 2012
van 11.00 - 17.00 uur.
Info! landgoedhetveen.nl

O-68
Deze kunstenaars wonen en werken in het woestijngebied
van Western Australia, Northern Territory en
South Australia. Oospronkelijk werden deze werken
in zand en op rotsen gemaakt. Het zijn communicatiemiddelen,
taal om elkaar te vertellen over rotsen
en reizen, familiebanden en het landschap, sterk
geabstraheerd, “dreamings”, ceremonies, verhalen
vergankelijk in het zand. Pas sinds de jaren 70 van de
vorige eeuw is men door toedoen van kunstdocent
Geoffrey Bardon vergelijkbare werken gaan maken
met acrylverf op doek.
Veel musea en particulieren kochten werken en sommigen
uit de aboriginal gemeenschap verweten de
kunstenaars dat ze geheimen bloot gaven in hun
schilderijen.
De opening van de tentoonstelling van Aboriginal
Art in O-68 zal plaatsvinden op 28 oktober van 15.00
tot 18.00 uur. De expositie zal duren tot en met 25
november. Taalkundige Prof. Dr. John de John zal de
expositie openen om 15.30 uur.
Kerstreceptie van O-68 op 16 december
van 15.00 tot 18.00 uur
We luiden de expositie in van beelden van Jan Pater
uit Castricum. De expositie is te zien tot en met
6 januari. Deze beelden worden gecombineerd met
houtsnedes die Salvador Dali (1951-1960) maakte bij
de “Divina Commedia”, de goddelijke komedie van
Dante Alighieri (1321) ter ere van de 700ste geboortedag
van Dante.
Beeldhouwer Jan Pater woont in Castricum waar
hij een atelier heeft in de duinen, maar meestal is
hij te vinden in Italië in Pietrasanta, waar veel befaamde
kunstenaars uit verschillende landen werken.
Pater maakt torsen, van de ene kant abstract,
maar ook heel herkenbaar als menselijk lichaam. Hij
moet een grote kennis, respect en liefde hebben voor
het menselijk lichaam, en kunde, de kunde om die
menselijke vorm uit de steen te halen, of uit hout,
maar altijd zorgvuldig gekozen op zich al heel mooi
uitgangsmateriaal. In september op de Open Art Fair
was er veel belangstelling voor de beelden van Jan
Pater in O-68, en via de app van ArtPotentials.
Alle 101 illustraties van Salvador Dali voor de Divina
Commedia van Dante Alighieri zijn te koop: hel, vagevuur
en paradijs. O-68 is verheugd deze authentieke
werken met BFK Rives watermerk aan te kunnen
bieden. Ter inzage zijn van enkele werken ook alle
aparte 35 decomposities aanwezig, die gebruikt zijn
voor een gravure.
kunstkrant november/december 2012 pagina 3
Programma 28 oktober 2012 tot 6 januari 2013
O-68 is een galerie voor moderne en hedendaagse kunst in Velp, bij
Arnhem, die ruimte biedt aan (inter)nationale gevestigde kunste-
naars. Daarnaast brengt de galerie startende talentvolle kunstenaars
onder de aandacht. De galerie is voor iedereen die zich wil laten
raken door de schoonheid van kunst.
Van 28 oktober tot en met 25 november hebben wij “Aboriginal Art”
van kunstenaars uit de woestijn van midden Australië:
Edward Blitner, Maringka Burton, Mary Charles, Millre Coulthard,
Nellie Coulthard, Barbara Derose, Aaron Hayden, Pansy Hicks,
Neta Knapp, Michael Mongoo, Rito Rolley, Emma Singer,
Rene Sundown, Doris Teamay, Beryl Walsh, Kaylene Whiskey,
Karen Whiskey
Aaron Hayden (Njakinjaki): Gathering
Karen Wright: Family dreaming
Jan Pater: Allegro, onyx, 97 cm
Dali maakte de
waterverfwerken,
en Raymond
Jacquet
de houtgravures.
Dit medium is
gekozen om de
subtiele waterverf
en delicate
belijning te
behouden.
Dali: Dante: Paradijs, canto 2, strofe 52-57
Zij glimlachte welwillend voor zich heen
En zei:”De mens vergist zich in die zaken
Waarvoor geen zintuig ooit de sleutel scheen,
En daarom moet je niet verwonderd raken:
Je ziet nu dat het menselijk brein,
Door ’t oog geleid, geen hoge vlucht kan maken.
Kunstkenners merken op dat Dali’s belangstelling
voor dit project literair, artistiek en spiritueel was,
en niet zozeer financieel. Dali:
Dante: Paradijs, canto 15, strofe 31-35
Zo sprak het licht en zweeg. Toen keek ik weer,
Verwonderd door zijn woorden, naar mijn vrouwe,
En zij verbaasde mij al evenzeer.
Haar ogen lachten vurig als flambouwen;
Het was mij of ik aan de hemelboog
Mijn glorie en genade mocht aanschouwen.
Gallery O-68
Oranjestraat 68 • 6881 SG Velp, GLD
Open: di-vr 2-5 / op afspraak
T: 026-3612036
M: 06-12594329
E: info@gallery-o-68.com
W:www.gallery-O-68.com

KNSTNWS
Thema ZomerExpo 2013
Het thema van de ZomerExpo 2013 is
‘Aarde’. De aarde vormt al eeuwenlang
een vruchtbare inspiratiebron voor kunstenaars.
ZomerExpo staat inmiddels jaarlijks
open voor zowel gevestigde als niet-gevestigde
kunstenaars. Zij kunnen zich aanmelden
voor de voorrondes die komend jaar in
Eindhoven (23 maart), Rotterdam (6 april)
en Amsterdam (20 april) worden gehouden.
Uiteindelijk zal een twaalfkoppige jury een
selectie maken voor een zomertentoonstelling
in het Haags Gemeentemuseum.
Stedelijk Museum
Alkmaar verbouwd
Op 6 oktober is het Stedelijk Museum in
Alkmaar heropend nadat het grondig is
verbouwd. Onder meer de gevel is aangepakt,
de entree is heringericht en er zijn
twee nieuwe museumzalen gerealiseerd.
Daar zijn permanent de exposities Victorie
en De gouden eeuw van Alkmaar te zien,
met schilderijen van onder anderen Saenredam,
Van Honthorst en Van Everdingen.
Kunstvlaai in lyceum
De Kunstvlaai verlaat de vaste locatie, de
Westergasfabriek in Amsterdam en strijkt
dit jaar neer in een leegstaand schoolgebouwencomplex
aan de Zuidas, het zakendistrict
van Amsterdam. Het festival stimuleert
al meer dan tien jaar onafhankelijk
denken en vernieuwende samenwerking
in de beeldende kunst en toont werk van
unieke (inter)nationale kunstenaarsinitiatieven
en kunstopleidingen. De curatoren
Natasha Ginwala en Fleur van Muiswinkel
kozen voor de titel Inexactly THIS, gebaseerd
op wiskundige formules die het experiment
de ruimte geven. Kunstvlaai 2012 is
van 23 november tot 2 december in het
voormalige Sint Nicolaas Lyceum. Meer informatie
op www.kunstvlaai.nl
Visuele Poëzie in Tilburg
Van 9 t/m 25 november vindt in Goretti aan
het Wilhelminapark in Tilburg de unieke
expositie Visuele Poëzie plaats. De tentoonstelling
is uniek voor Nederland, omdat het
de eerste keer is dat een expositie uitsluitend
werk van visuele dichters laat zien.
Het gaat hierbij om reeds gevestigde namen,
maar ook om aanstormend talent uit
Nederland en Vlaanderen. Meer informatie
over de expositie en nevenactiviteiten als
workshops en performances is te vinden op
www.facebook.com/visuelepoezie
Galerie Waalkens in
Finsterwolde heropend
In september is in Finsterwolde galerie
Waalkens heropend. Begin jaren zestig
begon de Groninger boer Albert Waalkens
(1920-2007) een galerie in zijn koeienstal.
Die groeide al snel uit tot een van de experimenteelste
plekken van Nederland.
Onder anderen Karl Pelgrom streek er neer
met zijn Instituut voor Creatief werk en
Dennis Oppenheim maakte er een land artproject
in een belendende akker. Afgelopen
maanden was er een groepstentoonstelling
waarin ook hun kunst aan bod kwam.
Het karakteristieke woonhuis wordt tegenwoordig
bewoond door de kleindochter van
‘boer’ Waalkens, Merel Waalkens, en haar
partner Boudewijn Rosman. Uitgaande van
de rijke geschiedenis van deze plek willen
zij er tweemaal per jaar een expositie organiseren.
De volgende tentoonstelling is
naar verwachting in het komende voorjaar.
‘De weg naar van Eyck’ in Museum Boijmans Van Beuningen
Op zich al een unieke prestatie: negentig werken uit de periode
rond 1400 heeft Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam
bij elkaar weten te krijgen. Daaronder zijn zo’n vijftig schilderijen,
bijna allemaal op paneel en zeer kwetsbaar. Ook zijn er beelden
van hout, ivoor of albast, goudsmeedwerk, met miniaturen
verluchte manuscripten, en tekeningen. Vijf schilderijen en twee
miniaturen zijn van Jan van Eyck zelf. De tentoonstelling moet het
beeld van Van Eyck als solistisch wonder nuanceren.
Door Aernout HAgen
kunstkrant november/december 2012 pagina 4
Glimlachend nadert de engel Maria, die met devote
gezichtsuitdrukking haar handen heft, terwijl de
duif van de heilige geest in gouden stralen op haar
neerdaalt. De achtergrond wordt gevormd door een
diagonale blik in een hoge kerkruimte. Wie deze Annunciatie
van Jan van Eyck uit de National Gallery in
Washington bekijkt, kan niet anders dan zich afvragen
hoe de kunstenaar de voorstelling zo levensecht
heeft kunnen maken. Kijk eens naar die mantel van
de engel, het gouddraad en de parels waarmee die
versierd is! Alsof je de zachte stof kunt voelen en
de versieringen kunt beetpakken. Licht sprankelt
over de parels, opgebouwd uit minuscule witte
verfstipjes. Daartegenover staan de donkere schaduwpartijen
onder het bankje vooraan en onder de
golvende, gouden rand van de diep blauwe mantel
van Maria. Die mantel valt in zware plooien over een
Jan van Eyck, Annunciatie, ca. 1430, National Gallery of Art,
Washington
Het mysterie van Jan van Eyck
Jan van Eyck, Baudouin de Lannoy, ca. 1435, Gemäldegalerie,
Berlijn
leestafel met een boek waarvan je de bladzijden
bijna kunt tellen. Onder de huidskleur van de gezichten
en handen schemert het wit van de ondergrond.
De kleuren lijken sinds 1430 nog niets van hun helderheid
te hebben verloren.
Vernieuwingen
Jan van Eyck (Maaseik? ca. 1390 – Brugge, 1441) werd
in zijn eigen tijd al bewonderd tot ver buiten de Nederlanden.
Het grote altaarstuk Het Lam Gods in de
Sint Baafskathedraal in Gent dat Jan samen met zijn
broer Hubert (al in 1426 overleden) had gemaakt,
werd toen al beschouwd als het grootste wonder. Die
bewondering is sindsdien niet minder geworden. De
kunstenaarsbiograaf Carel van Mander liet in zijn
Schilder-Boeck van 1604 de geschiedenis van de Nederlandse
schilderkunst zelfs beginnen bij Jan van
Eyck. In Italië werd hij gezien als de uitvinder van
de olieverf.
Tot op de dag van vandaag staat hij te boek als de
kunstenaar die met olieverf de werkelijkheid zo
nauwkeurig kon weergeven als niemand ooit voor
hem had gedaan. Het beeld van de kunstenaar die
vrijwel uit het niets alle belangrijke vernieuwingen
tot stand heeft gebracht, wordt in de tentoonstelling
genuanceerd. Van Eyck moet een voedingsbodem
hebben gehad in de kunst uit de periode 1370–1430.
Het idee voor het onderzoek en de tentoonstelling
kwam van Friso Lammertse, conservator van Museum
Boijmans Van Beuningen, die bij deze zoektocht
samenwerkte met zijn collega bij de Berlijnse
Gemäldegalerie, Stephan Kemperdick. Zij namen
daarmee een moeilijke klus op hun schouders. Er
zijn namelijk zo weinig schilderijen uit die periode
over, slechts een fractie van wat er ooit geweest moet
zijn. Als je dertig Nederlandse schilderijen kunt vinden,
dan is het veel. Naast de tand van de tijd hebben
de Beeldenstorm en oorlogen hun verwoestende
werk gedaan. Voor deze tentoonstelling zijn de
schildercentra in Parijs, Bourgondië en het westelijk
deel van Duitsland erbij getrokken, ook omdat daar
zoveel kunstenaars uit de Nederlanden werkzaam
waren.
Illusionistisch
Naast Van Eycks bijna fotografisch realisme zijn er
nog andere kenmerken die opvallen in zijn schilderijen.
Het uitgestrekte landschap bijvoorbeeld, op
de achtergrond van Drie Maria’s aan het graf (uit de
eigen collectie en onlangs gerestaureerd). Via heuvels
met wandelaars en de torens van de stad Jeruzalem
wordt het oog de diepte in gevoerd naar atmosferisch
blauwe bergen, soms zelfs met besneeuwde
toppen. Ook in het weergeven van emoties was hij
zeer bedreven, zoals te zien bij Maria en Johannes op
De kruisiging uit de Gemäldegalerie’. Je ziet het grote
verdriet aan hun verkrampte gebaren en aan hun
ogen die rood zijn van het huilen. Bovendien zitten
er soms illusionistische grapjes in zijn werk, zoals
bij de geportretteerde hoveling Baudouin de Lannoy
wiens geschilderde hand lijkt te rusten op de echte
schilderijlijst.

Zuid-Nederlands, Christus, Maria en heiligen (‘Norfolktriptiek’),
ca. 1415, Museum Boijmans Van Beuningen
Jan van Eyck, Drie Maria’s aan het graf, ca. 1430, Museum Boijmans Van Beuningen. De blauw-witte pot is volgens recent
onderzoek herkend als Syrisch aardewerk. Daarmee is dit de vroegste afbeelding van Arabisch aardewerk in de Noord-
Europese schilderkunst.
Inderdaad blijken dergelijke typisch ‘Eykiaanse’
kenmerken al eerder voor te komen. Op een schitterend
fris gebleven drieluikje uit omstreeks 1415
met Christus, Maria en rijen van heiligen (het zoge-
noemde Norfolktriptiek) is nog volgens de traditie echt
goud gebruikt als hemelse achtergrond, zonder geschilderde
diepte. Maar rondom de figuren zijn delen
van een bouwwerk geschilderd, zoals zuilen, bogen
en gewelven, in principe net als de kerkruimte
Johan Maelwael, Madonna met engelen en vlinders, ca.
1410, Gemäldegalerie, Berlijn
op Van Eycks Annunciatie. Bij een groepje vrouwelijke
heiligen links hangt de blauwe mantel van de heilige
Agnes een stukje over het kader, als een bescheiden
illusionistisch grapje.
Overtuigend
Ook de mantel van Maria op Madonna met engelen en
vlinders uit omstreeks 1410, toegeschreven aan de in
Frankrijk werkzame Vlaamse meester Johan Maelwael,
overspeelt een kader. Maar wat hier vooral opvalt,
is de overtuigende weergave van de lichamen
met licht en schaduw, onder de golvende plooien
van de kleding. De engelen hebben vlezige wangen,
van het Christuskind is het puntje van de tong zichtbaar
tussen de babylippen, terwijl hij reikt naar een
kers en met zijn andere handje twee vingers van zijn
moeder omklemt.
Op het pas ontdekte drieluik met De balseming van
het lijk van Christus, waarschijnlijk omstreeks 1415
vervaardigd in Brugge, zie je een bergachtig landschap
op de achtergrond dat evenwel abrupt botst
op een platte, gouden hemel. Door het eigenaardige
perspectief lijken de hagedissen daar op reusachtige
monsters. De heiligen op de zijluiken schuilen onder
kapelletjes. Op de voorgrond van de centrale voorstelling
liggen voorwerpen die er al echt als materiële
‘dingen’ uitzien. Alleen de schaduwen ontbreken
daar. Maar bij de treurende figuren rond Maria, die
voor de laatste keer haar zoon kust, kun je duidelijk
de emoties van hun gezichten aflezen.
Van Eyck was dus een kind van zijn tijd. Maar toch
hoeft die kennis de bewondering voor zijn vernieuwende
prestaties niet in de weg te staan. Nergens
wordt zijn vakkundigheid in het schilderen van
diepte en materie immers overtroffen. Hoe hij het
gedaan heeft? Het blijft nog steeds een mysterie.
■ De weg naar Van Eyck, t/m 10 februari,
Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam,
open di-zo 11-17. www.boijmans.nl
kunstkrant november/december 2012 pagina 5
Brugge (?), Drieluik met de balseming van het lijk van Christus, ca.1415, particuliere verzameling
Tekening ontdekt
uit ‘atelier Van Eyck’
Door onze verslaggever
In de aanloop naar de tentoonstelling De weg
naar Van Eyck is een tekening ontdekt die
wordt toegeschreven aan het atelier van Jan
van Eyck. De tekening is eigendom van een
particulier, die het kunstwerk in 1971 kocht
tijdens een boedelveiling van de Fraeylemaborg
in Slochteren. De eigenaar schafte
de prent indertijd aan voor tien gulden, vanwege
de lijst. Bij nadere beschouwing van de
tekening zelf ontstond wel een vermoeden,
dat het toch om een bijzonder kunstwerk zou
kunnen gaan. Doch het Rijksprentenkabinet
in Amsterdam vond in een eerste reactie dat
het een kopie uit de 19de eeuw moest zijn.
“Er zijn weinig tekeningen bewaard ge-
bleven van rond 1400. Dus vond men het vast
onwaarschijnlijk dat dit uit de 15de eeuw
kwam,” verklaart Sjarel Ex, directeur van Museum
Boijmans Van Beuningen.
De tekening is voorzien van een laklaag. Dat
is zeer ongebruikelijk, en kan zelfs schadelijk
zijn voor een kunstwerk op papier, weet Ex.
“De eigenaar vertelde dat de tekening in de
dienstbodekamer hing, in het volle daglicht.
In dit geval heeft de lak de tekening dus juist
beschermd en zijn allerlei details goed bewaard
gebleven.”
De voorstelling is terug te voeren op een schilderij
van Van Eyck, dat zich in het Metropolitan
Museum in New York bevindt. Er staat een
kruisiging van Christus op afgebeeld. “De Bijbelse
voorstelling is geplaatst in de eigen tijd.
De mensen op het tafereel, het omringende
landschap en een stadsgezicht in de achtergrond
zijn geïnspireerd op de directe omgeving
van de kunstenaar. Dat volkse karakter
is kenmerkend voor Van Eyck. Er staat zelfs
een poepend paard op.”
Technisch onderzoek bevestigt dat de tekening
weldegelijk uit die periode stamt. “Het
papier, de inkt en zelfs de vernis komen uit de
eerste helft van de 15de eeuw.” Daarnaast zijn
enkele eeuwen later de namen ‘Huybrecht
van Eyck’ en ‘Van Eik, Uitvinder van Olijverf’
achterop de tekening geschreven. “Huybrecht
zou de broer van Jan van Eyck zijn. Maar die
naam kennen we alleen van een opschrift op
het altaarstuk Het Lam Gods in Gent. Er zijn
dus veel verwijzingen naar Jan van Eyck en
zijn omgeving.”

hoofdsponsor
Ids
Wiersma
Sierd
Geertsma
10 november
2012
>
10 maart
2013
Monet
&
Van Gogh
van
Friesland
Museumplein 2
9203 DD Drachten
[t] (0512) 51 56 47
[e] info@museumdrachten.nl
www.museumdrachten.nl
openingstijden
di t/m za 11-17 uur
zon- en feestdagen 11-17 uur
maandag gesloten
pagina 6 kunstkrant november/december 2012
adv_Tobeen_Flehite_190x126mm 10-10-2012 09:50 Pagina 1
Tobeen
Poëtisch realist uit
de Aquitaine
i.s.m. Musée des Beaux-Arts, Bordeaux
Museum Flehite Amersfoort
18.11.2012 –17.2.2013

Twintig jaar geleden begon Galerie Jan van Hoof in Den Bosch als een
‘gewone’ galerie. Evenals dat bij collega-galeriehouders het geval
was, lag de focus op het opbouwen van een eigen stal, op het maken
van mooie tentoonstellingen en deelname aan kunstbeurzen. Maar
de tijden zijn veranderd. De economische crisis en de malaise in de
kunstwereld vereisen onorthodoxe strategieën en een klantgerichte
aanpak.
Door Wim vAn Der Beek
Jeroen Allart, kokmeeuwen
Het pamperen van kunstliefhebbers is niet langer
taboe. Sterker nog: trouwe galeriebezoekers worden
gekoesterd. Het samenstellen van mooie exposities
is nog steeds belangrijk, maar er is meer nodig om
klanten te binden. Zij moeten het gevoel krijgen dat
ze deel uitmaken van een community. “En ze moeten
af en toe even van de aarde getild worden,” vult Will
van Hoof aan. Haar ideeën en opvattingen zijn op
een aangename manier complementair aan die van
haar echtgenoot met wie ze nog even enthousiast als
twintig jaar geleden de galerie runt.
Inventief
Crisis? Hoezo crisis? Will van Hoof ontkent niet dat
beeldende kunstenaars moeilijke tijden beleven,
Anke Roder, Zee lente
Galerie Jan van Hoof in Den Bosch
maar het elan waarmee zij en haar man Galerie Jan
van Hoof runnen, heeft niet te lijden gehad onder de
recessie. Het positieve nieuws is dat de crisis inventief
maakt. Zelfgenoegzaam achteroverleunen omdat
de klanten toch wel komen, is er niet meer bij.
Bakens moeten verzet worden, bestaande structuren
moeten tegen het licht worden gehouden en waar
nodig worden doorbroken. De crisis biedt nieuwe
kansen voor iedereen die het lef heeft om ‘out of the
box’ te denken. Alleen degenen die niet verkrampt
reageren op de gegeven omstandigheden kunnen
een boost geven aan de beleving van kunst.
“In deze moeilijke tijden besteden we extra aandacht
aan onze kunstenaars,” legt Will van Hoof uit. “Vaak
gaat het om kleine attenties. We hebben de één op
één relatie met de 28 kunstenaars die tot de kerngroep
van onze galerie behoren zo mogelijk nog
verder versterkt. We begrijpen dat ze zware tijden
doormaken en geven daar blijk van door hen een
extra steun in de rug te geven en door in nauw overleg
met hen mogelijke overlevingsstrategieën te
ontwikkelen.”
Van Hoof bevestigt dat kunstkopers voorzichtiger zijn
geworden. “Daarom focussen wij niet uitsluitend op
de verkoop van kunst, maar ook op het ontmoeten,
het delen en verspreiden van kennis en ervaring.
Onze galerie is een ontmoetingsplek voor gelijkgezinden,
voor mensen die van mooie dingen houden
en die hun kennis over beeldende kunst graag willen
uitbreiden. Voor hen hebben wij relatiedagen
en relatiebijeenkomsten opgezet. We organiseren
excursies en atelierbezoeken. Met geïnteresseerden
bezoeken we de glasblazerij van Bernard Heesen en
bronsgieterij Kemner in Cuijk waar onder meer de
beelden van Nicolas Dings en Erik Buijs worden gegoten.
Klanten en kunstliefhebbers kunnen daar met
eigen ogen zien hoe een kunstwerk ambachtelijk
wordt vervaardigd. Ook de atelierbezoeken zijn bedoeld
om hen dichter bij het scheppingsproces te
brengen. Dat levert fascine-rende ontmoetingen en
gesprekken op.”
Taakverdeling
Will van Hoof onderstreept dat haar insteek en die
van haar man in zekere zin complementair zijn:
“Voor Jan is het maken van mooie exposities en het
ontdekken van nieuw talent nog steeds de belangrijkste
uitdaging. Ik vind het vooral belangrijk om
mensen een goed gevoel te geven, te laten genieten.
Als mensen genieten, wordt het werken voor ons ook
prettiger. Houden van kunst gaat veel verder dan het
kopen en verkopen van kunstwerken.”
Terwijl Will van Hoof zich vooral richt op klantenbinding,
houdt haar echtgenoot zich voornamelijk
bezig met de artistieke inhoud en kwaliteit. Hoewel
de galerie momenteel werkt met 28 vaste kunstenaars,
blijft er ruimte bestaan voor nieuwe gezichten.
Jan van Hoof begeleidt en coacht jonge talenten
van wie hij veel verwacht. Hij scout hen tijdens zijn
bezoeken aan manifestaties of eindexamententoonstellingen.
Daarbij gaat hij niet volgens vaste criteria
te werk. Verwondering speelt steeds een belangrijke
rol bij het maken van keuzes. Het bewaken van het
niveau en het sturen op kwaliteit worden bepaald
door de intuïtie van de galeriehouder.
Jan en Will van Hoof komen beiden uit het bedrijfsleven.
Voordat hij de galerie opstartte, verzamelde
Jan van Hoof kunst. Daarbij liet hij zich leiden door
zijn fi ngerspitzengefühl. Will van Hoof maakte
vanuit het bedrijfsleven een ongebruikelijke switch
door later alsnog een opleiding aan de kunstacademie
te volgen. Na voltooiing van die opleiding
manifesteerde ze zich zes jaar lang als autonoom
beeldend kunstenaar, voordat ze met Jan het galerieavontuur
aanging.
kunstkrant november/december 2012 pagina 7
Andere tijden – andere strategieën
Galerie Jan van Hoof koestert relaties
Will en Jan van Hoof
Feestelijk
Niet alleen de relatiedagen maken Galerie Jan van
Hoof onderscheidend. Ook het in eigen beheer uitgeven
van monografi eën behoort tot de kernactiviteiten
van de galerie. Elk jaar verschijnen enkele
nieuwe boeken die feestelijk ten doop worden gehouden
in de galerie. Omdat het aantal kernkunstenaars
te groot is om elke kunstenaar met enige
regelmaat een solo-expositie in de galerie te kunnen
garanderen, stellen Jan van Will van Hoof
groepstentoonstellingen samen op basis brede
thema’s als Zinderende zomer en Terugblik/vooruitblik.
Daarnaast neemt de galerie elk jaar deel aan enkele
toonaangevende kunstbeurzen. In 2013 zijn dat RAW
in Rotterdam, de Realisme beurs in Amsterdam en de
KunstRAI (voorheen Art Amsterdam).
Onder de noemer Mastering Art is t/m 4 november
een ontmoeting gerealiseerd tussen werk van (voormalige)
docenten en oud-studenten van de kunstacademie
in Den Bosch die dit jaar haar 200-jarig bestaan
viert. Zodra deze thema-expositie is afgelopen
volgen twee groepstentoonstellingen waarin alle
kunstenaars van de galerie vertegenwoordigd zijn.
Werk van kunstenaars van het eerste uur (onder
wie Wim Biewenga, Warffemius en Gerard Höweler)
worden gepresenteerd in spannende en verfrissende
combinaties met werk van jongere collega’s als Arjan
van Arendonk, Hjalmar Riemersma, Anke Roder en
Hieke Luik. In onderlinge samenhang brengen zij het
beeld naar buiten van een galerie waar de begrippen
‘inzet’ en ‘inspiratie’ met hoofdletters geschreven
worden.
Marjolijn Mandersloot, Stamgasten
Jubileumtentoonstellingen
Galerie Jan van Hoof aan de Vughtenweg 58-60 in
Den Bosch viert haar 20-jarig bestaan met twee jubileumtentoonstellingen
met telkens 14 kunstenaars:
25 nov t/m 23 dec Jeroen Allart, Manu Baeyens, Warffemius
e.a. 13 jan t/m 10 feb Arjan van Arendonk,
Simone van Bakel, Jeroen Vrijsen e.a.
Meer informatie: www.janvanhoofgalerie.nl
Jurriaan Molenaar, Foyer

KNSTNWS
Steenbergen Stipendium
Op 25 september ontving Ola Lanko in
het Fotomuseum in Rotterdam het Steenbergen
Stipendium, dé prijs voor jonge
fotografen in Nederland. Volgens het juryrapport
onderzocht Lanko in het project
Required reading op wetenschappelijke en
artistiek verfrissende wijze hoe mensen
beelden lezen. Aan het stipendium is een
bedrag van € 5.000,- verbonden. De publieksprijs
ging naar Dominique Princen.
Amsterdam Art Weekend
In het weekend van vrijdag 30 november,
zaterdag 1 en zondag 2 december vindt de
eerste editie van Amsterdam Art Weekend
plaats, een internationaal georiënteerde
kunstmanifestatie. Amsterdam staat dan
in het teken van eigentijdse, beeldende
kunst. Liefhebbers kunnen kiezen uit een
uitgebreid programma, variërend van speciale
tentoonstellingen in 26 vooraanstaande
galeries, in culturele instellingen en in
musea tot open studio’s in de bekende, internationale
kunstinstituten. Gezamenlijk
laten zij zien wat Amsterdam op het vlak
van eigentijdse kunst aan bezieling en talent
te bieden heeft. Meer informatie op
www.capitala.nl
Noorderlicht 2013
stelt crisis centraal
Fotomanifestatie Noorderlicht staat volgend
jaar in het teken van de wereldwijde
economische crisis. De twintigste editie is
in Groningen en zal bestaan uit meerdere
thematische tentoonstellingen. Een van de
thema’s heeft de werktitel To have and to
have not, waarvoor fotografen tot 11 januari
hun voorstellen kunnen inzenden. Zie
www.noorderlicht.com
Actie Carmiggelt terug
op De Steeg
Op 23 januari
werden de beelden
van Simon
en Tiny Carmiggelt
gestolen.
Een lege bank
bleef achter in
het Gelderse
De Steeg. De
dieven zijn gepakt,
maar van
de beelden, gemaakt door Wim Kuijl, zijn
alleen nog brokstukken over. Voor het herstel
is € 30.000 nodig. De Stichting Carmiggelt
terug Op Steeg zamelt nu geld in om
de beelden te herstellen en hun vertrouwde
plekje terug te geven. De Carmiggelts
beschouwden De Steeg als hun ‘tweede
thuis’. Hier – vaak gezeten op het bankje
aan de Hoofdstraat, uitkijkend over IJssel
– schreef Carmiggelt veel van zijn beroemde
‘Kronkels’. Op 30 november verschijnt
een uitgebreide heruitgave van het boek
De Steeg en Carmiggelt Een deel van de opbrengst
gaat ook naar de stichting. Bij het
ter perse gaan van de KunstKrant stond de
teller op ruim 10.000 euro.
Zie www.carmiggeltterugopsteeg.nl
Giclée voor abonnee
De giclée van Marius van Dokkum is deze keer gewonnen
door J.H. Ramaker uit Den Haag. Gefeliciteerd!
Ook kans maken op een giclée? Wordt abonnee en u
krijgt de KunstKrant thuisgestuurd. Iedere twee maanden
wordt een andere giclée verloot onder de nieuwe abonnees.
Deze keer gaat het om een werk van Rein Pol.
Zie de bon in deze krant.
Evert Thielen - Een gelaagde werkelijkheid
Laveren tussen vrijheid en gebondenheid
Evert Thielen (Venlo, 1954) maakt realistische werken met een
symbolische lading. Zijn techniek voert terug naar de 15de-eeuwse
schilderkunst. Maar zijn blik is eigentijds. Slot Zeist toont nu een
overzicht van de tegenwoordig in Brugge woonachtige kunstenaar,
met vooral nieuwe schilderijen, waarin nieuwe elementen zijn te
ontdekken.
Door Wim vAn Der Beek
kunstkrant november/december 2012 pagina 8
Eén van de meest opmerkelijke schilderijen die Evert
Thielen exposeert in Slot Zeist, is ongetwijfeld Omhelzing
uit 2011. Hoewel het niet de bedoeling is om
zijn publiek in verwarring te brengen, laat de schilder
menigeen in het ongewisse over de vraag wat
er precies gebeurt in het onstuimige tafereel in een
arcadische setting. In één oogopslag wordt duidelijk
dat dit schilderij een keerpunt in de carrière van
Thielen markeert.
Omhelzing is om een aantal redenen bijzonder. Nieuw
zijn de ongekende bewegingsdimensies. We worden
als kijker geconfronteerd met een innige, bijna turbulente
omhelzing van twee geliefden. De kluwen
van lichamen doet in eerste instantie denken aan
een groep uitbundige jongeren die elkaar begroeten
in het park. Pas bij nadere bestudering wordt duidelijk
dat het om twee geliefden gaat. Ze zijn in verschillende
stadia van de ontmoeting weergegeven.
Eerst lopen ze in slow motion naar elkaar toe. Van
links en van rechts betreden ze het schilderij. Vervolgens
werkt de schilder naar een climax toe. Pas
in het centrum van de compositie vindt een volledig
versmelting van het verliefde stel plaats.
Verstrengeling
Het tafereel zoomt in op het moderne levensgevoel.
Kleding en haardracht onderstrepen het eigentijdse
karakter. Opvallend is dat het landschap meedoet in
de beweging van de twee magnetische krachten die
op elkaar inwerken. Het gaat hier niet alleen om een
hartstochtelijke, figuurlijke verstrengeling, maar
ook om een schilderkunstige synthese van figuratie
en abstractie. De ‘botsing’ van beide lichamen levert
een wonderlijk abstract mozaïek op in het epicentrum
van het schilderij, dat daardoor als een magnetisch
veld functioneert. Vrijheid en ongebondenheid
zijn de sleutelbegrippen die toegang verschaffen tot
dit dynamische tafereel vol schilderkunstig spektakel.
Dit is een onmiskenbaar nieuw element in het
werk van Evert Thielen.
Gelaagde voorstellingen komen ook voor in ouder
werk van de schilder. Regelmatig worden verschillende
thema’s gedeeltelijk over elkaar heen gepro-
jecteerd. In het veelluik Bellenhof sublimeerde de
schilder deze werkwijze. De fragmentarische weergave
ondersteunt de gelaagde werkelijkheid van de
voorstelling. De traditionele beeldmiddelen, die de
schilder in al zijn werk revitaliseert, zijn tegenwoordig
meer dan ooit verbonden met het streven om
in de schilderijen een eigentijdse uitstraling te verankeren.
Techniek, werkwijze, verfbehandeling en
schildertrant dragen bij aan de ervaring van beweging
en aan dynamische beeldvormingsprocessen.
De tentoonstelling in Zeist omvat een selectie van
bijna vijftig schilderijen die een beeld schetsen
van de wijze waarop de kunstenaar uit het Belgische
Brugge laveert tussen vrijheid en gebondenheid.
Niet alleen Omhelzing is nieuw. Ook het schilderij
Overzicht was nog niet eerder te zien. Thielen
voltooide het eerder dit jaar. De hang naar vrijheid
wordt hier gesymboliseerd door een vrouw in roze
jurk die op een schapenwolkje boven een moderne
stadswijk zweeft. Het vogelvluchtperspectief en de
uiterst gedetailleerde weergave van de nieuwbouwwijken
maken dit schilderij tot een bijzondere ervaring.
Nieuw is ook een zelfportret van de kunstenaar
met een naakte reuzin. Thielen neemt zichzelf en
zijn fixatie voor vrouwelijk naakt grotesk op de hak.
Dat levert een aangenaam relativerende situatie op
waarbij de kunstenaar overschaduwd wordt door
het model dat hem in alle opzichten overvleugelt.
Bezinning
Voor Evert Thielen stond de afgelopen periode in
het teken van bezinning, reflectie en heroriëntatie.
Hij probeerde zijn positie opnieuw te bepalen en
ontwikkelingen in een andere richting te sturen.
Het creëren van meer vrijheid en onafhankelijkheid
was daarbij hoofddoel. Hij zocht een balans tussen
het schilderen in opdracht en het maken van vrij
werk. De tentoonstelling in Slot Zeist brengt beide
elementen samen. Naast recent werk dat de schilder
in volledige vrijheid en ongebondenheid voltooide,
zijn schilderijen te zien die hij in opdracht maakte.
Thielen vindt zijn inspiratie onder meer in de schilderkunst
van vroegere eeuwen. Hij vertaalt zijn
fascinatie voor de Vlaamse Primitieven in het algemeen
en Jan van Eyck in het bijzonder, Johannes
Vermeer, Gabriël Metsu en andere oude meesters in
eigentijdse schilderkunst. De schilder maakt gebruik
van eeuwenoude schildertechnieken om natuur,
mensen, interieurs en voorwerpen zo levensecht mogelijk
weer te geven. Zijn werkwijze verraadt een extreem
gevoel voor perfectionisme, liefde voor het revitaliseren
van oude ambachtelijke vaardigheden en
onvoorwaardelijke overgave aan het vakmanschap.
Hij combineert deze toewijding met een sterke fascinatie
voor verrassend actuele taferelen, portretten
en stillevens. Met zijn imposante veelluiken en realistische
stijl groeide hij uit tot een bijzonder fenomeen
in de kunstwereld.
Het werk van Evert Thielen wordt doorgaans
gedefinieerd als ‘realistische schilderkunst’. Daardoor
wordt vaak voorbijgegaan aan de ongebruikelijke
context en de buitengewone situaties die
zich met name in zijn vrije werk voordoen. Daarin
openbaart zich een gelaagde werkelijkheid vol
metaforen, dubbele betekenissen en subtiele verwijzingen.
Die zorgen ervoor dat de voorstellingen
boven de alledaagse of voorspelbare werkelijkheid
uitstijgen. Een deel van het vrije werk weerspiegelt
persoonlijke gemoedstoestanden en worstelingen,
een sterke hang naar vrijheid en de behoefte van de
kunstenaar om ideeën uit te werken die zich soms al
jaren geleden in zijn hoofd nestelden.

De afgelopen jaren kantelde het kunstenaarschap
van Evert Thielen. In recent werk komt hij dichter
bij zichzelf dan ooit tevoren. Zowel subtiele
details als uitbundige ensceneringen wijzen op
vrijheidsdrang en een onafhankelijke opstelling. De
beelden zijn indringend en roepen vragen op over
hun herkomst. Thielen vertaalt de onbekende en
onderbelichte kanten van zichzelf in metaforen. Hij
spreekt in beelden en symbolen, in vergelijkingen en
gelijkenissen. In zijn schilderijen duiken onder meer
een cactus en een kist op. Het zijn geen willekeurig
gekozen attributen. Ze hebben een diepere betekenis.
Hetzelfde geldt voor het gordeldier en voor de
euforische en zinnenprikkelende omhelzingen die
hij schildert. Ze vertellen iets over het leven dat zich
aan hem opdringt of over gebeurtenissen die zich in
zijn directe omgeving voltrokken.
Evert Thielen is een perfectionist. Elk schilderij begint
met een idee dat intuïtief ontstaat en vervolgens
verder wordt uitgewerkt. De kunstenaar besteedt
veel tijd en aandacht aan het vinden van voorwerpen
die overeenkomen met de beelden in zijn hoofd. Zelf
zegt hij daarover: “Om mijn ideeën vast te houden,
noteer ik ze in schriftjes met uitgebreide aantekeningen
over de gewenste uitvoering. De ideeën dienen
zich zo overvloedig aan dat het onmogelijk is om ze
op korte termijn allemaal uit te werken. Sinds 2005
heb ik ruim vijftig ingevingen vertaald in autonome
schilderijen, maar mijn hoofd is nog lang niet leeg.”
Thielen pakt de thema’s die hem bezighouden altijd
grondig aan. Schilderkunstige, atmosferische en
stilistische uitdagingen, levensvragen en persoon-
lijke dilemma’s sporen hem aan tot het schilderen
van actuele situaties waarin een hechte relatie met
het verleden nooit ver weg is. Naast de persoonlijke
component manifesteert zich ook een algemene
zoektocht naar de identiteit en worstelingen en van
de moderne mens. Deze combinatie van factoren is
de beste garantie voor authentieke schilderkunst en
blijft Thielens handelsmerk bij uitstek. Nieuw element
is dat hij de herwonnen artistieke vrijheid letterlijk
en figuurlijk, innig en uitbundig omhelst.
■ Evert Thielen – Een gelaagde werkelijkheid,
t/m 30 december in Slot Zeist.
Informatie: www.slotzeist.com.
kunstkrant november/december 2012 pagina 9
column
kleine kunstirritAties
Megalomane ego’s
Eindelijk! Het Stedelijk Museum in Amsterdam is weer open.
Artistieke Amsterdammers hebben hun ontmoetingsplek terug
en toeristen kunnen zich vergapen aan veel extravagantie,
waaronder de nieuwe aanbouw van het museum.
Zoals wethouder Caroline Gehrels stelt, is de bouw ‘niet zonder
slag of stoot’ verlopen. In de acht jaar dat het duurde, was er
een wisseling van architecten, een aannemer die failliet ging
en kosten die de pan uitrezen. Nu zijn er in Nederland vaak
problemen met de bouw van openbare gebouwen, omdat
iedereen zich ermee bemoeit, maar hier ging het mis door de
grootheidswaan van de gemeente.
Alvaro Siza’s terughoudende plannen om paviljoens toe te
voegen, werden in 2003 afgekeurd, omdat ze een te gesloten
karakter zouden hebben en te duur zouden zijn. Waarschijnlijk
echter oogden de plannen van Siza niet spectaculair genoeg
voor de gemeente die het museum wilde laten concurreren
met grote Europese musea. Daarom mochten Benthem
Crouwel Architecten een ‘geval’ van kunststof ontwerpen.
Omdat zij wisten dat Amsterdammers nieuwe gebouwen
bijnamen gaven, noemden zij het alvast ‘de badkuip’.
‘De badkuip’ steekt plastic-wit af tegen de oude bakstenen
en draagt bij tot de rommeligheid van het Museumplein. Maar
opvallen doet het wel. Deze Duchamp-achtige ‘sculptuur’ moet
wel moderne kunst huisvesten! Gemeente blij, architecten blij,
maar inmiddels in een tijd van crisis, waarin er steeds minder
geld is voor kunst en architectuur. Hopelijk is ‘de badkuip’
dan ook een laatste stuiptrekking van de uit de hand gelopen
museumarchitectuur.
Musea die vanaf de 18de eeuw werden gebouwd, zoals het
British Museum, hadden de vorm van klassieke tempels voor
de viering van de nieuwe ‘kunst-religie’. Architecten deden er
niet zoveel toe. In de 20ste eeuw kwam daar verandering in.
Voor het Guggenheim Museum (1959) in New York had Frank
Lloyd Wright de vorm van een gestroomlijnde slakkenhuis
bedacht. Nog steeds zag men dit gebouw als een ‘tempel
voor de geest’, maar diens functie veranderde. In plaats van
dienstbaar te zijn aan het bewaren en tentoonstellen van
kunst, kreeg het gebouw zelf een signaalfunctie. Het moest de
vooruitstrevende image van de moderne kunst en die van de
sterarchitect uitstralen.
In snel tempo namen de megalomane museumgebouwen
toe met als hoogtepunt het Guggenheim Museum in Bilbao
(1997)van Frank Gehry. Deze gigantische sculptuur is met geen
mogelijkheid meer een tempel te noemen. Kenners prezen het
als een ‘signaalmoment in de architecturale cultuur’. Wil men
moderne kunst zien in Bilbao, dan hoeft men het museum niet
eens binnen te gaan, het gebouw aanschouwen is genoeg.
Maar tijden veranderen. Door de financiële crisis moeten nu
zowel opdrachtgevers als architecten hun ego’s beteugelen.
De Architectuurbiënnale van 2012 laat zien dat architecten van
‘de spektakelarchitectuur’ af willen; zij doen een stapje terug
en slaan aan het verbouwen. Het is jammer dat de gemeente
al voor de crisis aan het Stedelijk begon. Anders had men het
Post CS gebouw tot een centrum voor de 21ste eeuw kunnen
verbouwen en het Stedelijk kunnen restaureren om de 20steeeuwse
kunst te herbergen. Niet alleen waren kosten en
bouwtijd dan waarschijnlijk afgenomen, maar de functies van
conserveren en het nieuwe tonen, waren beter verdeeld.
Mijn grootste zorg is namelijk dat de 21ste-eeuwse kunst
ondergesneeuwd raakt in een museum waarvan de directeur
zo’n duidelijke voorkeur heeft voor de 20ste-eeuwse kunst.
Binnen het Post CS, dat nu afgebroken is, had men allerlei
instituutjes voor hedendaagse kunst kunnen onderbrengen,
zonder last te hebben van de megalomanie van wethouders,
architecten en museumdirecteuren. Maar zo 21ste-eeuws zijn
we kennelijk nog steeds niet.
Katalin Herzog
Katalin Herzog heeft naast haar weblog
http://kunstzaken.blogspot.com ook de weblog
Beautifulworld, katalinherzog.tumblr.com met foto’s en
korte teksten.
kleine kunstirritAties

KUNSTGIETWERK IN:
BRONS - ALUMINIUM - RVS EN GIETIJZER
pagina 10 kunstkrant november/december 2012
MEER DAN MAATWERK
Noorderstraat 370 Tel: +31 (0) 598 - 39 29 97 info@gieterijborcherts.nl
9611 AV Sappemeer Fax: +31 (0) 598 - 39 62 20 www.gieterijborcherts.nl

Voor liefhebbers van design en speelgoedverzamelaars
staat de naam ADO voor de bijzondere collectie
houten speelgoed die van 1925 tot 1955 werd
ontworpen door Ko Verzuu (1901-1971). Hij liet
zich bij het ontwerpen inspireren door de grote
kunstenaars van zijn tijd, waaronder Gerrit Rietveld
(1888-1964), Bart van der Leck (1876-1958) en Piet
Mondriaan (1872-1944). De combinatie van strakke
vormen met een palet van heldere kleuren verklaart
de grote aantrekkingskracht van het speelgoed. Ook
de pedagogische ideeën van Maria Montessori en
Fröbel waren van grote invloed op de ontwerpen
en visie van Ko Verzuu. Hij wilde het kind leren
zijn fantasie te gebruiken door veelvuldig te
spelen met het ADO speelgoed: “De vorm mag geen
miniatuurwerkelijkheid zijn, waarvan het kleine
verstand de vele details niet begrijpt en waarop de
fantasie doodloopt. Integendeel, de vorm moet door
beperkte eenvoud en goed gekozen verhoudingen
slechts het wezen van een ding laten zien.”
De tentoonstelling in CODA Museum werd vorm-
gegeven door grafisch ontwerper Eloi Koster (www.
eloikoster.nl) en meubelontwerper en interieurarchitect
Jesse van Lienen (www.jessevanlienen.nl).
Zij hebben het principe van Verzuu – spelenderwijs
ontdekken en de fantasie de vrije loop laten – op
bijzondere wijze vertaald naar deze tentoonstelling.
Zo worden bezoekers uitgenodigd om in een
reconstructie van de ADO werkplaats zelf een stuk
speelgoed in elkaar te zetten en kinderen kunnen
met ‘echte’ ADO auto’s door de tentoonstelling
rijden. Maar waar bezoekers zich ook bevinden in
de tentoonstelling – al spelend, kijkend of lopend –
zij hebben altijd zicht op de kleurrijke collectie van
Verzuu.
Ook de historie van de ADO werkplaatsen is door
ontwerpers Koster en Van Lienen op een prachtige
manier in beeld gebracht. De collectie ADO speelgoed
raakt namelijk niet alleen aan vernieuwingen in
de kunst, ziekenzorg en pedagogiek in de eerste
helft van de 20ste eeuw maar is ook onlosmakelijk
verbonden met een stuk lokale geschiedenis.
In het stiltegebied aan de rand van Apeldoorn
vestigde zich in 1920 het sanatorium Berg en Bosch.
Dit verpleeghuis bood rust en verzorging aan tbcpatiënten.
Eenmaal hersteld van hun aandoening
bleek de overgang naar het reguliere werkzame
leven hen echter vaak zwaar te vallen. Om patiënten
beter voor te bereiden op deze overgang ontwikkelde
het sanatorium een moderne behandelmethode:
Spelenderwijs
ADO speelgoed van Ko Verzuu in CODA Museum
CODA Museum presenteert van 13 oktober 2012 tot en met 10 februari
2013 haar collectie ADO speelgoed in een tentoonstelling die spelen,
kijken, doen, fantaseren en ontdekken op fantastische wijze centraal
stelt.
tekst: evA scHAAp | BeelD: coDA museum
arbeidstherapie. Een van de vormen hiervan was
het produceren van houten speelgoed. Dit speelgoed
kreeg de naam ADO; een afkorting die in eerste
instantie stond voor Arbeid Door Onvolwaardigen,
maar in 1962 wijselijk veranderd werd in Apart
Doelmatig Onverwoestbaar.
Publicatie ADO Speelgoed Toys
Bij de tentoonstelling verschijnt een facsimile
uitgave van de tentoonstellingscatalogus ADO
Speelgoed Toys die in 1994 werd uitgegeven door
Museum Boijmans Van Beuningen. Dit prachtige
boek (80 pagina’s) werd geschreven door Frederike
Huygen en Johannes Teutenberg en is vanaf 12
oktober verkrijgbaar in de museumwinkel van CODA
(€ 24,95) en via www.coda-apeldoorn.nl/webwinkel
(€ 24,95 + € 2,30 verzendkosten).
■ Ado speelgoed, speelt goed! | CODA Museum Apeldoorn |
13.10.2012 t/m 10.02.2013 | www.coda-apeldoorn.nl/ado
■ De tentoonstelling in CODA Museum gaat vergezeld van
een digitale tentoonstelling. Deze is eveneens op
www.coda-apeldoorn.nl/ado te bekijken.
kunstkrant november/december 2012 pagina 11

GROEPS-EXPOSITIE
t/m 10/11/2012
met kunstenaars uit de afgelopen 20 jaar
in combinatie met objecten van
JAN VD MEULEN
17/11 t/m 29/12/2012
THEO WOLFS
schilderijen
TJABEL KLOK
keramiek
LIJSTENMAKERIJ - KUNSTHANDEL- KUNSTUITLEEN
Singel Singel 82 Sneek 82 Sneek www.baxkunst.nl Tel.: 0515 info@baxkunst.nl
- 422772
Galerie
Jan Jetten
expositie
olieverfschilderijen
en aquarellen
Thea de Badts en Jan Jetten
24 en 25 november,
25 en 26 december en
2 t/m 6 januari 2013
open: za + zo 13–17 uur en op afspraak
Dorpsstraat 33, 7971 CP Havelte
tel. 0521-341605 www.janjetten.nl
Gijs van der Sleen
Schilderijen en fotogra e
Analoge fotogra e, handafdruk.
Brouwerijstraat 42, 9981 JM Uithuizen
Atelierbezoek op afspraak 06-10249689
www.gijsvandersleen.nl
MET € 3,- KORTING NAAR
tentoonstelling met nieuw werk
‘das dasein und ich’
guus slauerhoff
17 november t/m 23 december 2012
kijk voor meer informatie op
www.opdewind.nl
Vierburenweg 11 • 9922 TE Westeremden
T (0596) 55 18 77 • M 06 51 46 38 12
Ploeglid
Galerie/Atelier
Margôt Ritman
Hoptunen 13
9213 VK De Wilgen (Fr.)
M.: 06-52539055
Expositie “Vogels”
5 oktober t/m 2 december 2012
Werk van Margôt Ritman,
Dientje Kats en Gerard Herder
Kijk op www.margotritman.nl
24-27 januari 2013
GROTE KERK
NAARDEN-VESTING
Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw e-mailadres, ontvangt u € 3,- korting op de
toegangsprijs van € 16,50 (maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties)
✃
E-mail:
www.kunstenantiekweekend.nl
NU NOG UITGEBREIDER!
pagina 12 kunstkrant november/december 2012
GALERIE VOOR
HEDENDAAGSE KUNST
Expositie van 1 december t/m zondag 30 december 2012
Exposanten:
Sytske Feitsma - keramiek - schalen - potten
etc.
Jelle van Nymwegen - houtsneden gedrukt op
katoen, in lijsten met marqueterie
Mar Vedder - Groninger landschappen,
verwerkt in ambachtelijke zeefdruk
De Pronkkoamer is de maanden januari en
februari gesloten.
Sytske Feitsma
Saaxumhuizerweg 2/ ingang Nienhuisweg
9957 NH Saaxumhuizen
Telefoon 0595 - 425078
Openingstijden: za en zo van
10.30 tot 17.00 uur en op afspraak
e-mail: pronkkoamer@hetnet.nl
website: www.pronkkoamer.nl
AGNES VAN EUPEN
beeldend kunstenaar
schilderijen in diverse technieken
cursussen en workshops
ook klein werk voor
cadeau of relatiegeschenk
www. agnesvaneupen.nl
info@agnesvaneupen.nl
Mepperstraat 13 7855PH Meppen
0591 532395 / 06 22953183
Bling Bling in Kampen
1 december t/m 27 januari
Oudestraat 133 | Kampen | 038 331 73 61 | www.stedelijkmuseumkampen.nl
Gerard Galema
Gega-art
S
Abstract
expressionistisch
beedend werk
“die haar
weerga niet kent”
Gerard Galema
Lytse Buorren18
8842LJ Welsrijp
Tel: 051 73 41 405
www.gerardgalema.nl
geranna@hetnet.nl
gerard.galema@hotmail.com
Atelierbezoek op afspraak

kunstkrant november/december 2012 pagina 13

I.v.m. deelname aan de Kunstbeurzen REALISME 17 t/m 20 januari en Kunst&Antiekweekend Naarden
24 t/m 27 januari is de galerie in Beetsterzwaag gedurende de hele maand januari gesloten.
Hoofdstraat 42, 9244 CN Beetsterzwaag | T +31 (0) 512 820 300 | info@galerieterbeek.nl
www.galerieterbeek.nl
B e e t s t e r z w a a g
Van 1 t/m 30 november
is het weer kunstmaand op Ameland
Kunstmaand
AmElAND
The Nordic Art
connection to Ameland
Exposities van 70 kunstenaars uit Duitsland,
Zweden, Denemarken en Nederland
op meer dan 35 locaties.
Naast exposities worden er workshops en
avondvoorstellingen georganiseerd.
Kijk voor meer informatie over de kunstmaand,
openstelling én speciale kunstmaandarrangementen
op www.kunstmaandameland.com.
november@kunstmaandameland.com
Of bel 0519-546 561
pagina 14 kunstkrant november/december 2012
Expositie Drago Pecenica 50 jaar
22 september t/m 15 december 2012
Museum Oud Nijkerk, Holkerstraat 6, Nijkerk
Zie voor openingstijden en entree
www.dragopecenica.com en www.oudnijkerk.nl
Groepen ook op afspraak welkom
www.dinieboogaart.nl
Expositie recente werken 2012
Boogaart
23 november t/m 16 december 2012
vrijdag t/m zondag 13.00 tot 17.00 uur
[ Kommisjewei 21-23 l Nijega l Tel. (0512) 372735 ]

Wie voor het eerst het atelier van Rudy Lanjouw betreedt
valt de mond open van verbazing. Dit is niet
een doorsnee werkruimte van een kunstenaar. Dit
is een ‘hal’, een zaal van museale allure. De metershoge
wanden bieden ruimte aan manshoge doeken,
terwijl het vloeroppervlak groot genoeg is om de
kunstwerken gerust van een afstandje te bekijken.
Ideaal om als expositieruimte te gebruiken.
De Asser kunstenaar liep al langer met dat idee rond.
Maar nu is de noodzaak hoog. “Afgelopen zomer zijn
galerie Smarius in Gorredijk en galerie Anderwereld
in Groningen gestopt,” verduidelijkt Lanjouw. “In
het westen van het land wordt mijn werk vertegenwoordigd
door Helga Hofman in Alphen aan de Rijn,
in het oosten door Beeld & Aambeeld in Enschede
en in het zuiden door Willy Schoots in Eindhoven.
En de laatste tijd begint het in Duitsland ook goed
te lopen. Maar in de directe omgeving is nu geen
Kunstruimte Rudy Lanjouw
‘In deze ruimte kan ik steeds vers werk tonen’
Rudy Lanjouw timmert nationaal en internationaal goed aan de weg.
Hij exposeert bij verschillende galerieën in Nederland en op Europese
beurzen, terwijl in Duitsland de belangstelling groeit voor de abstracte
schilderijen van de kunstenaar uit Assen. Maar in het noorden is
nauwelijks plek meer om zijn werk te tonen. Een probleem voor
Lanjouw en zijn trouwe, regionale achterban. De oplossing lag echter
zeer dichtbij: een fantastisch groot atelier van museaal formaat. In
zijn eigen Kunstruimte Rudy Lanjouw presenteert hij nu iedere maand
zijn meest recente werk. Daarnaast is hij een van de initiatiefnemers
van KunstSalon Assen. “Eindelijk gebeurt hier weer eens wat op
kunstgebied. Assen krijgt weer schwung.”
Door illAnD pietersmA
galerie meer waar mijn werk bij past, terwijl er in
het noorden een trouwe groep belangstellenden is.”
Lanjouw ontdekte dat, toen hij afgelopen voorjaar
werd uitgenodigd voor een tentoonstelling bij
SMAHK (Stedelijk Museum
Assen voor Hedendaagse
Kunst). “Ik vond het heel
eervol dat ik gevraagd
werd door dat eigenzinnige
kunstenaarsinitiatief. De expositieruimte, een
oud klaslokaal in een voormalig schoolgebouw, was
niet ideaal. Maar er zijn veel mensen op afgekomen,
waardoor het een succes werd.”
‘Je bedoelt dé Canto?’
Hij wijst nog eens om zich heen. “Dit is toch een
geweldige ruimte?” Een keer per maand stelt hij die
kunstkrant november/december 2012 pagina 15
nu een weekend open voor publiek. Een ‘open atelier’
wil Lanjouw het niet noemen. “Dit is een hal, die
meer is dan een opgeruimd atelier. Een heel andere
ervaring, waar echt iets is te zien. Hier kan ik steeds
vers werk tonen.” Hij heeft nog gespeeld met andere
namen. ‘Kunsthal Assen’ misschien? “Ja, het is een
hal, met kunst, en in Assen. Maar dat is wel heel pretentieus.
Dan zet je mensen op het verkeerde been.
Nee, hier krijgt mijn kunst de
ruimte, in Kunstruimte Rudy
Lanjouw.”
Hij heeft zijn atelier er iets voor
aangepast. Een raam is afgetimmerd,
er is met een extra wand een nis gecreëerd
en bij het magazijn is zelfs een soort kabinetje gemaakt.
“Daar kan wat kleiner werk hangen, maar
kunnen bezoekers zich ook even afzonderen voor
een gesprek, bijvoorbeeld.” Drommen mensen zullen
er niet meteen op afkomen, weet Lanjouw. “Dat
hoeft ook niet. Ik verwacht vooral bezoekers die gericht
geïnteresseerd zijn.”
Rudy Lanjouw (1954) maakte lange tijd materieschilderijen.
Met referenties naar de archeologie creëerde
hij meerlaagse doeken in aardkleuren met sporen
of abstracte tekens. Enkele jaren geleden stapte hij
over naar de zogenaamde oil-stick, een soort dikke
stift van verf. “Ik wilde graag van acryl naar olieverf.
Het is de oil-stick geworden. Zo’n stift kun je leiden,
maar toch ook niet helemaal. Het heeft een eigen
wil. Soms verpulvert het gewoon. Het is een strijd.
Maar dat is wel lekker. Helemaal op grote doeken.
Die vereisen een zeer fysieke benadering. Daar raak
je echt uitgeput van. En dan is olieverf ook nog eens
gevaarlijker dan acryl. Want als het eenmaal op het
doek staat, kun je er niet nog eens overheen.”
In zijn huidige werk spelen ritme en communicatie
een belangrijke rol. Een van zijn grootste inspira-
tiebronnen is de laatste tijd de Canto Ostinato van
Simeon ten Holt. “Er zit een cadans in, die ik heel
prettig vind. Het is een minimalistische compositie
voor een of meerdere piano’s, die nooit verveelt.
Voor mij vertelt het een verhaal, dat soms open is,
en soms verdicht; de ene keer verticaal en dan weer
horizontaal. Dat vertaalt zich terug naar mijn werk
in natuurlijke ritmes en structuren. Een aantal horizontaal
gerichte schilderijen vind ik heel landschappelijk.”
“Letterlijk vertaald betekent Canto Ostinato zoiets als
‘koppig lied’. Het heeft zelfs een soort cultstatus.
Wanneer ik er bijvoorbeeld over begin als ik iets
over mijn werk vertel, dan reageren mensen wel
van: ‘Oh, je bedoelt dé Canto…!’ Voor velen is het heel
herkenbaar.” Betekent het dat zijn schilderijen ook
minimalistisch zijn? “Ik blijf het toch op ‘abstract’
houden, maar dan met gevoel. Dat gevoel moet er absoluut
in zitten. En de ondergrond is ook belangrijk.
De kleur, en de toon, die geven diepte. In de Canto
hoor je ook steeds dat er wat achter zit.”
Rudy Lanjouw toont niet alleen met zijn Kunst-
ruimte initiatief voor een beter kunstklimaat in Assen.
Onlangs opende hij met drie collegakunstenaars
KunstSalon Assen, een expositieruimte voor hedendaagse
kunst. Dat viel in zeer goede aarde. “We
zijn overvallen door het enthousiasme dat over ons
heen gekomen is. In de eerste drie weken hadden we
al 1.500 bezoekers. Eindelijk gebeurt er weer eens
wat in Assen. Het Drents Museum is vernieuwd, het
cultuurcentrum De Nieuwe Kolk is geopend. Assen
krijgt weer schwung!”
■ Kunstruimte Rudy Lanjouw, Portugallaan 60, Assen,
T 06-21863399, open 1e za/zo vd mnd 12-17 en op afspr.
www.rudylanjouw.com

kunstkrant november/december 2012 pagina 16
Recent werk Eddy Stevens
Het werk van de Belgische kunstenaar Eddy Stevens (1965, Brasschaat)
balanceert vanaf het prille begin tussen het surrealisme en het
realisme. Inspiratie haalt Stevens vooral uit de eigen belevingswereld,
zijn nabije omgeving en uit wat hij waarneemt in de wereld om ons
heen. Zijn vrouw Sophie speelt een essentiële rol in zijn werk. Zij is zijn
muze en steeds terugkerend model in een groot aantal schilderijen.
Door: Karin van Der BeeK
Welke rol speelt je vrouw Sophie in je werk?
Allereerst is zij in veel van mijn schilderijen mijn
vaste model. Ze heeft een sterk, lenig lijf en lang
blond haar en past goed in de sfeer die ik in mijn
schilderijen wil brengen. Zij is voor mij het symbool
van kracht, schoonheid en vrijheid. Mede dankzij
haar onbevangenheid en haar grote talent voor het
poseren kan ik schilderen wat ik voor ogen heb. Zij
weet inmiddels feilloos welke houdingen esthetisch
en spannend zijn, zonder dat zij op de voorgrond
treedt.
Jij bent een kunstenaar die binnen de eigen stijl blijft
experimenteren. Als je in vogelvlucht je oeuvre bekijkt, zie
je verschillende stijl- en overgangsperiodes.
Ik moet die vrijheid hebben om te experimenteren,
omdat dat volgens mij de enige manier is om te kunnen
evolueren en te vermijden om in herhaling te
Na Tokio, Milaan het snelle werk en
dito geld is er voor Ger Doornink
maar een conclusie: de schilderkunst
verdraagt zich slecht met haast. Schilderen
deed hij altijd al. Maar de roep
van het alterego om zich veel meer
met de schilderkunst uit te drukken
werd alsmaar luider. “Tot ik op
een verloren moment voor het werk
van Rembrandt in het Rijksmuseum
stond, toen wist ik het zeker.
De knop moest om. Niet uit hoogmoed,
maar het verlangen om meer
uit een model te halen, dat wilde ik
ook…”
Wat bleef uit zijn oude werkwijze
was het kijken. Eerst op zoek naar het
juiste model. Schildergeniek, juiste
bottenstruktuur, kaaklijn, mooi maar
nooit helemaal perfect! Er moet, volgens
Doornink, iets aanzitten, een
rafel, iets dat het vermenselijkt en
op afstand plaatst van het bekende
schoonheidsideaal.
“En dan is het weer kijken, het model
geruststellen, dat ze zichzelf blijft,
haar eigenheid blootgeeft, niet meer
probeert te voldoen aan een algemeen
schoonheids beeld. Ik zoek naar
haar kwetsbare kracht, de blootgelegde
ziel.”
De reis begint met fotografie, daarna
het schilderen. Afsluiten, inzoomen
op het model. Hoe krijg je die gevonden
kwetsbaarheid op het doek. Het
is een zoektocht.
De zoektocht naar esthetiek, de strijd met materiaal
en techniek. Wat drukt het best de ziel van het mo-
vallen. Het leven als kunstschilder is een langdurige
onderzoekende fase. Ik denk dat dit voor mij altijd
zo zal blijven. Hoe frustrerend het soms ook kan zijn.
Wat is de rode draad in je huidige tentoonstelling? Kun je
een paar werken toelichten?
Er hangt een grote reeks schilderijen in de tentoonstelling
die de titel draagt: “Reconstructie van een
Emotie”. Dat is eigenlijk wat ik altijd al heb gedaan
in mijn schilderijen. Ik reconstrueer een emotie die
ik heb gevoeld of gezien bij anderen. Die emotie kan
ik pas loslaten, wanneer ik die beelden heb geschilderd.
Nu hoeft deze emotie absoluut niet overeen te
stemmen met die van de toeschouwer. Als het voor
de toeschouwer overeenstemt met een ander gevoel
of andere gebeurtenis, is dat perfect voor mij. Als
mijn werk iets losmaakt bij de toeschouwer, dan is
het voor mij geslaagd. Hoe verschillend mijn werk
soms ook blijkt te zijn, de rode draad blijft zonder
enige twijfel altijd “het leven”.
■ MORREN GALLERIES | 14 OKTOBER T/M 18 NOVEMBER 2012
Oudegracht 340, Utrecht
030-2317752 | www.morrengalleries.nl
De eeuwige reis van Ger Doornink
“Kus, Kus, kus in de lucht, de nietszeggende realiteit van alle dag.
Weer een model vastgelegd. Ik was dat echt zat.” Aan het woord Ger
Doornink. Niet dat hij afgeeft op een verleden waarin hij succesvol
fotograaf en reclamemaker was, maar dat wil hij echt niet meer.
Door: Marnix DeterMan
del uit? Het resultaat moet voldoen aan een zichzelf
opgelegde hoge eis: “Monumentale esthetiek, die het
hart raakt. Schoonheid die puur is, die ontroert. “

Bob van den Boogaardt is conservator van Museum Het Rembrandthuis
in Amsterdam. Onlangs kocht hij een werk aan van de Canadese
kunstenares Maya Kulenovic (Sarajevo 1975) en schreef het volgende
over haar: ‘Kulenovic is een van de grootste schildertalenten van haar
generatie en heeft inmiddels een omvangrijk oeuvre opgebouwd, dat
zijn weg vindt naar een groeiende schare bewonderaars in Europa en
de Verenigde Staten. In een volstrekt persoonlijke en direct herkenbare
stijl maakt Kulenovic gebruik van de picturale middelen die haar door
grote voorgangers uit de kunstgeschiedenis worden aangereikt. Een
van hen is onmiskenbaar Rembrandt van Rijn’.
Door kArin vAn Der Beek
Naast Rembrandt van Rijn zijn er andere grote
meesters als Dürer, Leonardo da Vinci of Vermeer
die Kulenovic intrigeren met hun verfijnde en klassieke
karakter of geniale techniek. De macabere
kant in het werk van Goya en Francis Bacon hebben
eveneens haar interesse. Wanneer je het oeuvre van
Maya Kulenovic bekijkt, blijkt duidelijk dat deze
kunstenares in staat is om de verschillende elementen
in haar uiterst fascinerende stijl te verweven.
Hoewel haar werk overduidelijk hedendaags is,
wordt bij nadere bestudering, van met name van
de wijze waarop ze het clair-obscur behandelt,
duidelijk dat ze het werk van Rembrandt goed heeft
bestudeerd.
Haar oeuvre omvat drie genres: portretten, gebouwen
en landschappen. Hoewel dus heel verschillend,
hebben de werken eenzelfde aura van
eenzaamheid, verstilling en verlangen. De verstilling
in haar werk is mede het gevolg van Kulenovic’
interesse voor de oosterse filosofie. Zij ziet die
verstilling en leegte in haar schilderijen dan ook
bepaald niet als een negatieve emotie, maar juist
als een actieve energie, ruimte biedend aan het
individu.
Nog voordat Maya Kulenovic kon praten, tekende
zij. Ze groeide op in Sarajevo, en als enig kind
in een familie met voornamelijk wetenschappers
bracht zij veel tijd alleen door: tekenend en
studerend in boeken over kunst en archeologie
en kijkend naar historische documentaires. Ze
volgde diverse kunstopleidingen en een studie
kunstgeschiedenis in onder andere Istanbul en
Londen om zich vervolgens in Toronto te vestigen.
Haar omzwervingen hebben haar wellicht een nog
universelere blik op het leven gegeven. Lijden en
overleven zijn terugkerende thema’s in haar werk
maar wel altijd met een goede afloop en met een
gevoel voor empathie en tederheid. Deze universele
thema’s hebben volgens Kulenovic te maken met
haar positie als beschouwer of getuige, altijd op
afstand: ‘Als kind en jong volwassene was ik vaak
alleen, verzonken in mijn werk en sociaal slechts
zijdelings betrokken bij gebeurtenissen die zich
rond mij afspeelden’.
De intrigerende portretten verwijzen niet naar
personen maar naar gemoedstoestanden. Het
kunstkrant november/december 2012 pagina 17
MAYA KULENOVIC
gaat Kulenovic om een beeld waarin waarheid en
leven te herkennen zijn en hierbij schuwt ze niet
de schaduwzijde van menselijke emotie bloot te
leggen. Maya Kulenovic: ‘Ontzag, hebzucht, liefde,
terreur, angst zijn vaak drijfveren voor menselijk
gedrag die verborgen gaan achter een masker van
ratio en rede. Het negatieve is net zo aanwezig als
het positieve en kan zomaar worden uitgewisseld.
Ons menselijk bewustzijn en ons gedrag zitten vol
tegenstrijdigheden en daar ligt mijn fascinatie.
Ik wil niet toelichten en antwoorden geven maar
uitlokken en goede vragen stellen’.
In de jaren dat Morren Galleries het werk van
Kulenovic vertegenwoordigt, werd duidelijk dat
geen enkele bezoeker zonder emotie aan het werk
van deze kunstenares voorbij kon gaan. Emoties van
heel verschillende aard die soms leiden tot gevoelens
van bewondering en verheffing maar soms ook
tot onbehagen en onrust. Echter zonder enige twijfel
beroert haar werk een ieder die haar schilderijen
aanschouwt. En dat is waar kunst over gaat, over
het beroeren van gevoelens en het aanzetten tot
bespiegeling.
Morren Galleries organiseert vanaf 24 november
een grote overzichtstentoonstelling met ouder werk
en nieuw werk in de vestiging in Amsterdam.
■ MORREN GALLERIES | 24 NOV T/M 24 JAN 2012
Prinsengracht 572, Amsterdam
020-3206015 | www.morrengalleries.nl

Keramiekatelier Elysia Verhoeven
Grafiekatelier Siemen Dijkstra
Expositie van het nieuwste werk
vers uit het atelier
Openingstijden: di t/m zo van 13 tot 17 uur
Lheeweg 10b te Dwingeloo tel: 0521-597146/597636
DE GALERIJ
EXPOSITIERUIMTE
SCHOUWBURG DE LAWEI
KUNST & VLIEGWERK
boeken en cd’s
Op zoek naar een kado?
Bij ons vindt u een grote collectie
BUDGETCD’S: klassiek, jazz en wereldmuziek
van o.a. Naxos, Harmonia Mundi ,
Brilliant, Newton classics, Putumayo en op
bestelling.
KWALITEITSRAMSJ: kunst, literatuur,
geschiedenis, kook-en kinderboeken.
PLINT: Poëzie op posters, kaarten,
kussenslopen, schorten, zakdoeken,
placemats, etc.
KUNSTKAARTEN, AGENDA’S,
KALENDERS
www.boekhandelkunstenvliegwerk.nl
Oude Kijk in ’t Jatstraat 10
9712 EG GRONINGEN
(050) 3185681
Burgemeester Wuiteweg 24 (ingang Gauke Boelensstraat) • Postbus 31 9200 AA Drachten
t 0512-335025 • f 0512-335090 • e galerij@lawei.nl • // www.lawei.nl
openingstijden: woensdag t/m zondag, 14.00 - 17.00 uur, voorafgaand aan, tijdens de pauze
van, en na voorstellingen (hoofdingang Schouwburg De Lawei)
zondag 21 oktober t/m zondag 9 december 2012
Das Dasein und Ich
Guus Slauerhoff – tekeningen, schilderijen, gem. technieken en beelden
Een wervelende overzichtstentoonstelling in Expositieruimte De Galerij,
de grote foyer en gang van Schouwburg De Lawei in het kader van het
jaarthema Transitie (verandering/ vernieuwing).
Kijk voor de randprogrammering op www.lawei.nl
zondag 16 december t/m zondag 3 februari 2013
Groeien
Een groepstentoonstelling in Expositieruimte De Galerij met werk
van Mieke Raatjes – tweedimensionaal en ruimtelijk, Hilda Klaassen
– gemengde technieken, Ardie Blok – ruimtelijk, Anja Nieuwold –
fotografie en Marjolein Spitteler – gemengde technieken.
pagina 18 kunstkrant november/december 2012
Gerrit Wijngaarden
landschappen en stillevens
Open op afspraak
Waltaweg 25, 8765 LM tjerkwerd
tel. 0515-579323
www.gerritwijngaarden.nl
KLASSIEKEACADEMIE
voor beeldende kunst
VAKOPLEIDINGEN SCHILDEREN EN BEELDHOUWEN
klassieke-academie.nl
Klassieke Academie voor beeldende kunst Akerkhof 43C 9712 BC Groningen
Telefoon: 050 3189202 Email: info@klassieke-academie.nl

Loopt dat nog wel, een galerie met figuratieve kunst
vandaag de dag? Het wemelt immers van derge-
lijke galerieën, al moet gezegd dat er veel kaf tussen
het koren zit. Overal karrenvrachten gelikte landschapjes,
interieurs en roze naakten of namaak-expressionisme.
Zelfs van oorsprong gerenommeerde
galerieën grossieren daar in deze tijd uitbundig in.
Kennelijk zijn daar veel klanten voor.
Joost Doornik (Hilversum, 1964) weet er alles van.
Het figuratieve werk dat in zijn galerie getoond
wordt is verre van gelikt, maar juist heel schilderachtig
in zijn soort en, volgens de galeriehouder, allemaal
vervaardigd naar de waarneming. “Niet met
fototoestel of projector of wat dan ook er tussen. Als
je direct naar de waarneming werkt, stuit je vanzelf
op het moment van de emotie die de schilder
voelde toen hij met zijn onderwerp bezig was. In de
kunst in mijn galerie krijg je een inkijkje in het ont-
staansproces ervan, in het moment van de kunstenaar.”
“Bij een goed schilderij kun je het tijdsverloop
van het ontstaan precies volgen. Daar kies ik mijn
exposanten ook op uit. Een schilderij waarmee geworsteld
is, wat tijdens het maken kan mislukken,
kunstkrant november/december 2012 pagina 19
‘Galerie Doornik heeft een poortwachtersfunctie’
Het is een opvallend kleine en intieme galerie aan de Munnekeholm
22 in Groningen, op een in het oog springend punt tegenover
Academie Minerva. De naam Galerie Doornik & Schelfhout prijkt
op de ramen, een dubbelnaam die wel enige standing suggereert.
Maar Schelfhout is allang passé en galeriehouder Joost Doornik
voert voortaan alleen zijn eigen naam. “Die dubbele naam is
bekend, dus dat laat ik maar zo.” Op het moment van het interview
is er een tentoonstelling over de Wadden. Waterlandschappen in
olieverf, aquarel of houtdruk. Overwegend lage horizonten, hoge
wolkenluchten, spiegelend waddenwater. Kortom, figuratie, het
specialisme van Galerie Doornik.
tekst en foto: eric Bos
Rutger Hiemstra, Luchten boven Groningen
Siemen Dijkstra, Doorgang naar Wad, Oost-Terschelling
is veel interessanter dan een gelikt, perfect beeld.
Mensen die gelikte figuratie kopen hebben te weinig
kijkervaring, dat zie ik ook bij collega’s die zulk werk
maken. Misschien zijn daar inderdaad meer kopers
voor, maar een goed schilderij verkoopt zichzelf.
Goede schilderijen heb ik altijd binnen een jaar, desnoods
twee jaar, verkocht. Mijn publiek is kritisch,
ze zoeken de beste dingen er uit. Er wordt wel eens
om gelachen als ik dat zeg, maar in feite ben ik niet
commercieel. Een werk moet in de expositie van dat
moment passen. Ook mijn prijzen zijn heel betaalbaar,
vanaf 350 euro voor grafisch werk en schilderijen
tot een bedrag van hoogstens 6000 euro.”
Amsterdam
Er hangt ook werk van Doornik zelf bij. Hij is een
van die zeldzame kunstenaars in de stad Groningen
die een professionele galerie drijft. Tot zijn verbazing
overigens. “Kunstenaars in het Noorden zijn weinig
actief. Als je in Amsterdam komt, is dat zo heel anders.
Daar onderneemt iedereen van alles.”
Hij kent Amsterdam op z’n duimpje. Als hij niet in
zijn atelier in Groningen of in zijn galerie zit, kun
je hem vinden op één van de vele bruggen over de
Amstel, en plein air schilderend. “Ik ben in Groningen
weliswaar een van de weinige plein air schilders,
maar in Amsterdam is dat veel meer het geval. In de
Verenigde Staten is plein air schilderen zelfs heel
populair geworden. Ik schilder dan wel samen met
Hans Versfelt en anderen.” Versfelt woont in Breda
en deed zijn opleiding aan de Academie Minerva;
zijn stijl is verwant aan die van Doornik.
Joost Doornik doorliep vanaf zijn 19de jaar bijna alle
kunstacademies in Nederland. Zijn laatste opleiding
genoot hij aan de Academie Minerva, toen dat nog
een klassiek curriculum had. Daar kreeg hij les van
onder anderen Diederik Kraaijpoel, Matthijs Röling
en Daan Wanders. “Wanders gaf les in perspectief,
daar heb ik heel veel van geleerd. Dat komt me natuurlijk
goed van pas als ik stadsgezichten schilder.”
Carl Moll
Zijn vader sleepte hem als jongen door heel Italië,
museum in, kerkgebouw uit, waardoor zijn persoonlijke
beeldbank, zoals hij omschrijft, erg groot is. Hij
is gespecialiseerd in stadsgezichten en interieurs.
Maar wat hem de ogen opende en de weg wees hoe
hij verder moest, was het werk van de Oostenrijkse
kunstenaar Carl Moll (1861-1945), de stiefvader van
Alma Mahler. De schilderijen van Carl Moll waren dé
ontdekking toen Joost Doornik zich op een gegeven
moment in de kunstgeschiedenis van de stad Wenen
verdiepte. Wie de interieurs en stadsgezichten van
Carl Moll kent, ziet inderdaad frappante overeenkomsten
met het werk van Doornik.
Maar ook als galeriehouder heeft hij een voorgeschiedenis.
“Mijn moeder had dertien jaar lang een galerie
Galeriehouder en kunstschilder Joost Doornik Carl Moll, Interieur atelier in Dobling bij Wenen (1908)
vlakbij Meppel. Die was gespecialiseerd in figuratieve
kunst. Zij bood toen alle Groninger kunstenaars een
podium. Dat was heel erg leuk, al die middagen met
kunstenaars, en samen eten, een sociaal gebeuren.
Toen dat stopte, miste ik dat heel erg. Daarom ben ik
zelf een galerie begonnen. Ook als podium voor mijn
eigen werk, maar vooral uit de gewoonte contacten
te maken en te organiseren. Ik was altijd bezig met
exposities, nog steeds, en ben voortdurend aan het
scouten als ik kunstenaars met hun werk zie. Is dat
wat voor mijn galerie, vraag ik me dan onmiddellijk
af. Maar ik heb een heel duidelijk programma. Mijn
galerie is geen podium voor alle kunstenaars uit het
Noorden, maar alleen voor degenen van wie ik vindt
dat ze in mijn programma en in mijn galerie passen.
Eigenlijk heb ik het beleid van mijn moeder voortgezet.”
Joost Doornik, De boot naar Terschelling
Selectie
In de strenge selectie die Joost Doornik toepast,
passen kunstenaars als Peter Durieux, Tim Blaauw,
Siemen Dijkstra, Hinke Posthuma, Fiona Zondervan,
Michiel Kranendonk, Riny Bus, Titus Meeuws
en Simeon Nijenhuis. “Ik wil niet dat als men in de
catalogus van mijn galerie kijkt, er dieptepunten in
voorkomen.”
Galerie Doornik begon vijf jaar geleden als Galerie
Doornik & Schelfhout in een keldertje in de
Butjesstraat. Maar drie jaar later kwam de bloei er in
toen de galerie verhuisde naar de Munnekeholm op
een kruispunt tussen Academie Minerva en de Klassieke
Academie, vele kunsthandels en antiekwinkels.
Volgens Joost Doornik is het ergste dieptepunt in de
crisis voorbij. Zoals alle galerieën was het tot voor
kort erop of eronder. Maar de markt trekt weer wat
aan.
“Mijn galerie heeft een poortwachtersfunctie. Als je
hier binnenkomt, ontmoet je een algemeen beeld
van kwaliteit; dat je verzekerd bent van kwaliteit.
Dat is mijn streven.”
■ Galerie Doornik & Schelfhout, Munnekeholm 22, Groningen.
T/m 18 november groepsexpositie Waddenland.
Open wo-za 13-17. Zie www.doornik-schelfhout.nl

Miles Davis -255x383_Advertentie Gallery238 17-10-12 14:50 Pagina 2
kunstkrant november/december 2012 pagina 20
Portraits of Human Knowledge
Lita Cabellut
Miles Davis, (180 x 200 cm), gemengde techniek op linnen
Exclusief voor Nederland
Gallery238 Brouwersgracht 238 Amsterdam
www.gallery238.com

Anne Frank -255x383_Advertentie Gallery238 18-10-12 11:59 Pagina 1
Portraits of Human Knowledge
Lita Cabellut
kunstkrant november/december 2012 pagina 21
Anne Frank, (180 x 200 cm), gemengde techniek op linnen
Exclusief voor Nederland
Gallery238 Brouwersgracht 238 Amsterdam
www.gallery238.com

Atelier Dirk Beintema
Atelier Dirk Beintema, gevestigd in het mooie - voormalige - grachtenpand aan de Turfmarkt
8 te Leeuwarden (naast het oude Fries Museum), is een zogenaamd open atelier
waar u - op openingstijden - gemakkelijk binnenloopt. De deur staat dan altijd open
en het ruikt er meestal een beetje naar de heerlijke geur van olieverf en terpentijn of
schilderijvernis. Het kan zijn dat Dirk zit te schilderen. Kom gerust binnen, hij schildert
waarschijnlijk gewoon door, maar neemt in ieder geval tijd voor een praatje, zo u daar
prijs op stelt. Hij schildert al vanaf zijn dertiende jaar. Maakt hoofdzakelijk landschappen,
maar ook portretten.
Zijn schilderijen worden altijd ontleend aan de natuur, d.w.z. het landschap. Veel schilderijen
maakt hij naar een ter plaatse gemaakte schets ( bijv. Barrahús 2011; kalfjes
2005). Maar hij schildert ook veel buiten en maakt dan ter plaatse een schilderij (bijv.
Late poters bij Vrouwenparochie sept. 2012; Vlasoppers bij Westernijkerk 2011).
Tot en met 29 december 2012 hangen in de expositieruimte van het atelier ruim twintig
recente schilderijen. Overigens is het atelier - m.u.v voorjaars- en zomervakantie - het
gehele jaar geopend met doorlopende exposities en is er altijd een interessante stock van
noordelijke landschappen en dorpsgezichten.
Dirk neemt ook opdrachten aan voor landschappen en portretten. Daarover kunt u altijd
vrijblijvend informatie vragen. U bent altijd van harte welkom in het open atelier van
Dirk Beintema.
Atelier Dirk Beintema • Turfmarkt 8 • 8911 KT Leeuwarden.
Open: donderdag t/m zaterdag 13.00 - 17.30 uur, of op telefonische afspraak.
(Open atelierroute Leeuwarden op 3 en 4 november as. van 10.00 tot 17.30 uur)
Mob. 06 292 389 82 • E-mail beintube@wxs.nl • www.dirkbeintema.nl
kunstkrant november/december 2012 pagina 22
Dirk Beintema. Kalfjes 2005, olieverf op paneel 53 x 60 cm.
Late poters bij Vrouwenparochie, olieverf op doek 71 x 92 cm. Barrahús 2011, olieverf op paneel 40 x 50 cm.
Vlasoppers bij Westernijkerk 2011, olieverf op doek
60 x 80 cm.
Winter in Hogebeintum 2011, olieverf op doek 60 x 80 cm.

Kunsthandel & Galerie de Vries aan de Turfmarkt 1 te Leeuwarden bestaat
20 jaar. Daarvoor was de Galerie 5 jaar gevestigd aan het Kl.Schavernek als
“Atelier 1887”.
De Kunsthandel & Galerie heeft zich van meet af aan onderscheiden door het
brengen van werk van bijzondere kwaliteit en heeft een zeer eigen gezicht,
met accenten o.a. Belgische school, Nieuwe Figuratie en Cobra. Bijzondere
tentoonstellingen zijn er geweest van Heijboer, Simon Vinkenoog en Armand
Bouten. De tentoonstellingen zijn altijd gecombineerd met primitieve kunst.
Daarnaast is er steeds bijzondere aandacht geweest voor Friese kunstenaars:
Sjoerd de Vries, Anne Feddema, Tjibbe Hooghiemstra, Catrienus Spinder, Hollie
Witteveen en Sies Bleeker.
Het jubileum wordt gevierd met een zeer fraaie tentoonstelling. Kunsthandelaar
en galeriehoudster Jeannine de Vries heeft daarvoor bijzondere werken
bijeengebracht.
Zij zal gedurende de tentoonstelling, van 29 november tot eind februari 2013,
regelmatig wisselingen in de geëxposeerde werken aanbrengen.
Kortom een bruisende tentoonstelling met o.m. Benner, Bleeker, Bogart,
Bouten, Brands, Bregman, Elias, Feddema, Freijmuth, Gubbels, Haanstra,
Heijboer, Hooghiemstra, Lucassen, Theys, Léon de Smet, Bram van Velde,
Sjoerd de Vries en vele anderen.
Foto’s van Rob Nypels van de verzameling Johan de Vries.
kunstkrant november/december 2012 pagina 23
Jubileumtentoonstelling 20 jarig bestaan
Kunsthandel & Galerie de Vries
Yvan Theys, 1932 - 2005; titel: De Verzoeking, olieverf op doek af. 65 x 55 cm, 1978
Lucassen; titel: ‘begin en eind; acryl op doek 1984, afm. 80 x 72,5 cm.
Gerrit Benner 1897 - 1981, ‘koeien in melkbocht bij boerderij’ ca. 1958. Vetkrijt op papier.
Afm. 25,3 x 33,7 cm.
Sjoerd de Vries, titel: Van Panhuyskanaal; gemengde techniek in gelaagd karton,
afm. 19,5 x 41 cm. 1979.
Léon de Smet 1981 - 1966; titel: ‘Op het erf’ 1936, olieverf op doek, af. 68 x 73,5 cm.
Openingstijden: donderdag t/m zaterdag van 13.00 tot
17.30 uur en op telefonische afspraak.
www.kunsthandeldevries.nl
email: info@kunsthandeldevries.nl

Na lange tijd is in de oudbouw weer de bekende moderne
kunstcollectie van het Stedelijk uit de 19de en
20ste eeuw te bewonderen. Tot de hoogtepunten behoren
sleutelwerken uit het oeuvre van Vincent van
Gogh, Wassily Kandinsky, Ernst Ludwig Kirchner,
Franz Marc, Marc Chagall, Piet Mondriaan, Theo van
Doesburg, Kazimir Malevich, Charley Toorop, Max
kunstkrant november/december 2012 pagina 24
Stedelijk Museum Amsterdam weer open
Op zaterdag 22 september heeft Koningin Beatrix het Stedelijk
Museum in Amsterdam officieel geopend. Het grootste museum
voor moderne en hedendaagse kunst in Nederland is acht jaar
dicht geweest voor een grote renovatie, met als meest in het
oog springende onderdeel de aanbouw (‘de badkuip’) van Mels
Crouwel. Er is onder meer een enorme kelderzaal gerealiseerd,
waar grootschalige kunstwerken tot hun recht kunnen komen.
Je zou verwachten dat elke kunstacademie een gerenommeerde
beeldhouwopleiding bezit, maar dat is
lang geleden. Begin jaren ’90 is de laatste verdwenen.
Deels omdat de belangstelling daalde, maar ook omdat
het programma op de kunstacademies veran-
derde. Zo verdween bijna overal de modeopleiding.
En tekenen kun je op geen enkele academie meer
grondig leren.
De moderne academie is vooral een conceptuele
opleiding geworden. Een vreugde voor wie zich daarin
thuisvoelt, een gemis voor wie hunkert naar een
gedegen klassieke vakopleiding. Geen wonder dat
toen zes jaar geleden de Klassieke Academie voor
Schilderkunst in Groningen werd opgericht, door
overwegend academiedocenten die het klassieke
vak nog hadden geleerd, het meteen storm liep. De
droom om er ook een klassieke beeldhouwopleiding
aan vast te koppelen kwam anderhalf jaar geleden
uit. Dat betekende dat Nederland weer een echte
beeldhouwopleiding bezit. In Groningen, als eerste
en enige.
Afgelopen maanden is de beeldhouwopleiding verhuisd
naar een groter pand, aan de Paradijsvogelstraat
16 in Groningen. Een heerlijke, grote werkplaats,
een groot en licht tekenlokaal, een ruime
kantine en vooral veel opslagruimte.
Elke maandag staan de leerlingen van de vooropleiding,
fanatieke mensen van elke leeftijd, te
zwoegen. Het lastige voor hen is, dat ze alles wat ze
ooit op cursussen of van een particuliere beeldhou-
Beckmann, Jackson Pollock, Asger Jorn, Karel Appel
en andere kunstenaars uit de CoBrA groep. Ook
iconen van Henri Matisse, Robert Rauschenberg,
Andy Warhol en Willem de Kooning hangen weer op
zaal. De installatie The Beanery van Edward Kienholz
is gerestaureerd en opgenomen in de permanente
opstelling.
In de nieuwbouw is de openingstentoonstelling Beyond
Imagination (t/m 11 november) met onder meer
vijftien speciaal voor de gelegenheid gemaakte
werken van Nederlandse kunstenaars. Ook is er een
presentatie van de nieuwe aanwinsten, bijvoorbeeld
Osama van Marlene Dumas.
Vanaf 15 december toont Stedelijk Museum Amsterdam
een retrospectief van Mike Kelley (1954-2012).
Het is het grootste overzicht van deze provocatieve
kunstenaar. Voor komend jaar staat een overzichtstentoonstelling
van Aernout Mik in de planning. Het
programma van de volgende jaren bevat presentaties
van Marlene Dumas, Marcel Wanders, Henri Matisse
en de Martin Gropius Bau. Meer informatie op www.
stedelijk.nl
Eindelijk weer een echte vakopleiding beeldhouwen
Het zijn niet de minsten die les geven aan de beeldhouwopleiding
van de Klassieke Academie voor Beeldende Kunst in Groningen.
Natasja Bennink bijvoorbeeld, Eddy Roos, Gert Sennema, Jan Steen,
Eja Siepman van den Berg, Anita Franken, Jon Gardella, Henk Slomp
en Rob van der Kleij. Ze vertegenwoordigen alle technieken en
stijlen van het vak, abstract en figuratief, verfijnd en monumentaal.
Er zitten echte houwers en hakkers onder, lassers maar ook
boetseerders en keramisten. De oven is een belangrijk attribuut.
wer hebben geleerd, moeten afleren. Dat ze, zelfs al
boetseerden ze al jaren, van de grond af aan moeten
beginnen. Dat vereist zelfdiscipline en doorzettingsvermogen.
Beeldhouwen is ook fysiek een zwaar vak. Met veel
flair en een vaste hand loodst beeldhouwcoördinator
Natasja Bennink haar leerlingen langs de klippen en
valkuilen. Maar als het vooropleidingsjaar gehaald
wordt, begint het ook echt. Bevorderd tot eerstejaars
student. Vijf jaar duurt de opleiding, los van de verplichte
beginnersklas.
Tekenen behoort tot de verplichte bijvakken. Kunsthistorica
Miranda van Gelderen neemt elke week de
beeldhouwers in spé mee langs de hoogtepunten en
grote voorbeelden uit de kunstgeschiedenis. Samen
met de schilderstudenten op de locatie A-kerkhof. De
vaklieden van morgen.
Zie voor meer informatie:
www.klassieke-academie.nl

Anish Kapoor in De Pont
Anish Kapoor (1954) was een van
de kunstenaars van wie precies
twintig jaar geleden werk werd
getoond op de openingstentoonstelling
van De Pont in Tilburg.
Sindsdien is het museum hem
blijven volgen met een solo in
1995 en een aantal belangrijke
aankopen. De recente verwerving
van Vertigo (2008) is mede
aanleiding om nu opnieuw een
tentoonstelling aan hem te wijden
met meer dan twintig sculpturen en installaties.
Anish Kapoor is geboren in India en woont en werkt sinds de jaren zeventig
in Londen. In de afgelopen decennia heeft hij zich ontwikkeld
tot een van de succesvolste en meest gevraagde kunstenaars van dit
moment. Op verzoek van Pierre Audi ontwierp hij dit jaar het decor
voor Wagners opera Parsifal, die tijdens het Holland Festival werd opgevoerd.
En natuurlijk was ook de ArcelorMittal Orbit deze zomer ‘hot
news’ tijdens de Olympische Spelen. De 115 meter hoge toren is een
symbiose van sculptuur en architectuur en is meer dan een prestigieus
beeldmerk voor de stad Londen. Orbit functioneert pas echt, wanneer je
hem bestijgt en de vele sensaties die deze constructie uitlokt aan den
lijve ervaart.
Het is een van de kenmerken van
Kapoors kunst. Zijn sculpturen
zijn geen statische, in zichzelf
voltooide beelden. Vaak blijken
ze niet wat ze aanvankelijk lijken
te zijn en moeten de eerste
indrukken worden bijgesteld
tijdens het proces van kijken en
ervaren. Om die interactie tussen
kunstwerk en kijker is het
Kapoor te doen. Door hun welvende,
sensuele vormen en de
vaak overrompelende kleuren
nodigen zijn beelden uit om ze
te benaderen en je ermee te verbinden. Tijdens die ontmoeting stuit je
echter op hun minder toeschietelijke en ongrijpbare kanten. Die tweeledigheid
licht ook besloten in de concave vormen die Kapoor graag
toepast. Zo hebben drie, nog niet eerder geëxposeerde sculpturen zo’n
intense kleurlaag, dat de blik naar binnen wordt gezogen.
De tentoonstelling duurt tot 27 januari. Zie www.depont.nl
onDerWeg
Voortvarend in Almere
Op vrijdag 21 september
is aan de Wandellaan
in Almere het beeld
Voortvarend van Siemen
Bolhuis onthuld. In de
KunstKrant van januari/
februari werd in een reportage
gevolgd hoe het
eerste deel van het vier
meter lange beeld gegoten
werd bij Gieterij
Borcherts in Sappemeer,
die een speciale afdeling
heeft voor grote sculpturen.
Daarna heeft Bolhuis
het tweede gedeelte
(de hand) gemaakt,
die ook bij Borcherts
gegoten is.
Het kunstwerk komt
voort uit een schenking
van de provincie Flevoland
bij het 25-jarig bestaan
van de gemeente
Almere in 2009. Vervolgens
is door middel van
een prijsvraag het ontwerp
van Siemen Bolhuis
gekozen.
De bootvorm van Voortvarend verwijst naar oude handelsschepen als de kogge die vroeger
op de Zuiderzee voeren. Het schip staat tevens voor Almere, dat door de bevolking
gedragen wordt. De hand tilt de boot een stuk boven het maaiveld, wat refereert aan het
vroegere zeeniveau.
kunstkrant november/december 2012 pagina 25
Wild & dromerig, het fantastische werk
van Jan Mensinga (1924 – 1998)
Op zondag 4 november wordt om 15.30 uur in Museum Henriette Polak de tentoonstelling
Wild & dromerig, het fantastische werk van Jan Mensinga (1924 – 1998) geopend door
Frank van Oortmerssen, directeur van het Nederlands Steendrukmuseum. Altviolist Marten
Scheffer verzorgt een muzikaal intermezzo.
Meester-grafi cus
Markante cafébezoekers, dwaze koningen en buiksprekers bevolken het
fascinerende, wonderschone, maar ook angstaanjagende universum
van meester-grafi cus Jan Mensinga. Bij veel kunstliefhebbers is Mensinga
vooral bekend om de door hem gemaakte bibliofi ele boeken. Hij
verbeeldde als geen ander het zwaarmoedige en surrealistische werk
van schrijvers als Gogol, Tsjechov, Dylan Thomas, Rimbaud en Bruno
Schulz. Lichter van toon zijn Mensinga’s illustraties bij sprookjes en
zijn verbeelding van spreekwoorden en gezegden. Het museum toont
vele voorbeelden van Mensinga’s meesterschap en licht de door hem
gebruikte technieken aan de hand van het werk toe.
Een bijzondere inspiratiebron voor Mensinga was de klassieke horrorfi
lm Dead of Night (1945), die onder meer het vertaal vertelt van een
gestoorde buikspreker en zijn amorele buikspreekpop. De fi lm en het
verhaal maakten diepe indruk op Mensinga. Buiksprekers met hun pop
waren een terugkerend onderwerp in zijn werk. In deze etsen en litho’s
toonde Mensinga wat hem bezighield, aantrok en verontrustte. Het resultaat
is gruwelijk mooi.
Zwart vuur
Zwart vuur, de grafi ek van Jan Mensinga (2012, uitgeverij De Weideblik) is
het eerste grote boek over Mensinga’s gedrukte wereld. Kunstpublicist
Gijsbert van der Wal interviewde voor Zwart Vuur mensen die Mensinga
gekend hebben: vrienden, oud-leerlingen op de Amsterdamse Rijksakademie
en de academie in Tilburg, zijn ex-echtgenote en zijn laatste
vriendin. De collage van hun verhalen geeft een levendig beeld van
Mensinga’s persoon en werk. Alle prenten die Mensinga maakte voor
bibliofi ele uitgaven zijn in Zwart vuur gereproduceerd. Van zijn etsen bij
Baudelaire’s Fleurs du Mal (1963) en Gogols Dagboek van een gek (1971)
tot zijn litho’s bij Bruno Schulz’ De Vogels (1981) en zijn kleurenlino’s
en - houtsneden bij Gogols De Neus (1995). Daarnaast is een kleine keuze
uit zijn overige werk opgenomen.
Het boek is te koop in de museumwinkel van Museum Henriette Polak
voor € 35, -.
■ Gegevens tentoonstelling
Wild & dromerig, het fantastische werk van Jan Mensinga (1924 – 1998)
03-11-2012 t/m 03-02-2013
Museum Henriette Polak, Zaadmarkt 88, 7201 DE Zutphen
Openingstijden
Dinsdag t/m zondag: 11.00 – 17.00 uur
Check de website, www.museazutphen.nl, voor afwijkende openingstijden
i.v.m. de feestdagen, informatie over nevenactiviteiten en het
tijdstip van de gratis inlooprondleidingen (iedere 1ste zondag van de
maand).

g
r
a f
i
k
rr aa a
borken
Goud- Goud & Zilversmederij Atelier van Hulsen
Openingstijden:
woensdag t/m zaterdag
van 10.00-12.00 &
van 13.00-17.00 uur
Open zondagen:
11 & 18 december
van 13.00-17.00 uur
seriële grafi ek in
vele technieken
[houtsneden, etsen,
kopergravures, litho’s,
linoleumsneden,
zeefdrukken] foto’s en
kunstboeken
börse
0596-573062 te Zeerijp
www.ateliervanhulsen.nl
f
i
vrij entree
k
25
Nederlandse en Duitse grafi ci, fotografen,
galeriehouders en uitgeverijen tonen u een
zeer gevarieerd aanbod aan.
vrijdag 1 maart 2013
15.00 — 19.30 uur,
17.30 uur: Opening van de grafi ekbeurs
2 en 3 maart 2013
11.00 — 18.00 uur
Stadshalle Vennehof
D-46325 Borken
organisatie: Kreis Borken
www.kreis-borken.de
pagina 26 kunstkrant november/december 2012
Beelden in Gees
Schaapveensweg 16, 7863 TE Gees
De herfstexpositie is geopend op vrijdag,
zaterdag en zondag in de periode van
19 oktober tot 26 november 2012, van 12.00
uur tot 17.00 uur. Toegang is gratis.
Wij kijken uit naar uw komst!
www.beeldeningees.nl
www.museumdebuitenplaats.nl
3 november 2012 t/m 17 februari 2013
HERFSTEXPOSITIE
Verkenning van het Portret
BRONS
KERAMIEK
GLAS
HOUT
Kopstukken
Siegfried Woldhek
Eveline van Duyl
Verkenning van het Portret
SIERADEN
SCHILDERIJEN
FOTOGRAFIE
OBJECTEN
Kopstukken
Museum De Buitenplaats te Eelde

kunstkrabbels
Aanmelden voor Duits-Nederlandse
grafiekbeurs Borken in maart 2013
Elk jaar wordt in het eerste weekend
van maart de Borkener Vennehof
getransformeerd in een Mekka
voor vrienden van de actuele grafische
scene. Bovendien worden er ook foto’s,
catalogi en kunstboeken aangeboden.
Organisatoren zijn de Kreis Borken en
de Stad Borken. De volgende Duits-
Nederlandse grafiekbeurs is van 1 t/m
3 maart 2013 in de Stadtshalle Vennehof
in Borken.
De wens van de organisatoren is het
om de wederzijdse culturele uitwis-
selingen met de buurlanden te bevorderen,
maar ook om een overzicht
van de seriële grafiek te geven. Maar
bovenal moet de beurs een forum zijn
voor kunstenaars, kenners en kunstliefhebbers.
Daarnaast natuurlijk, ook een
plaats om te handelen, over het vak te
praten, te kijken en te kopen.
De ongeveer 2500 regelmatige bezoekers
verwachten een breed assortiment
van producten op deze verkoopshow. In
ongeveer zestig kraampjes presenteren
grafische kunstenaars, galeriehouders,
fotografen en boekhandelaren uit heel
Duitsland en Nederland hun aanbod.
Toegelaten zijn alle technieken van de
seriële grafiek. Voor de kwaliteit en de
diversiteit zorgt een deskundige jury,
die de exposanten voor de grafiekbeurs
uitnodigt. Sinds enkele jaren presenteren
ook kunst- en vakstudenten
van verschillende opleidingen uit Osnabrück,
Bielefeld, Bochum en Enschede
hun grafiek en foto’s.
Aanmelding
Uitgenodigd worden Nederlandse en
Duitse grafici, fotografen, galeriehouders
en uitgevers. Het aanbod beperkt
zich tot: seriële grafiek in diverse technieken;
oude grafische kunst; kunstboeken;
fotografie. Presentatie, advies
aan de kopers en de verkoop wordt aan
de standhouders overgelaten.
Aanmelden voor de Grafiekbeurs
Borken is mogelijk tot 30 november
d.m.v. toezending van visuele documentatie
(cd, foto, catalogi etc.) en
een cv. De selectiecommissie zal vóór
20 december beslissen over deelname.
Voor voorwaarden en meer informatie:
Kreis Borken, Kulturafdeling, Burloer
Straße 93, D-46325 Borken; www.
kreis-borken.de; mail: kulturamt@kreisborken.de;
tel.: 0049–2861–821350.
Lekker uitwaaien bij galerie Aakunst
Van 3 november t/m 22 december
exposeren Minne Onnes, Theo Onnes,
Gerda Onnes, Gelos Michailidis en Chris
Hendriks bij galerie Aakunst in Groningen.
De titel van de tentoonstelling is
Lekker uitwaaien.
Chris Hendriks toont op deze expositie
vooral nautische objecten,
zoals scheepswrakken, steigers,
vissershutjes e.d. Met een zelfgemaakte
zeilboot belandde hij in 1992 in Camaret,
een vissersplaats aan de kust van
Bretagne. Daar liggen scheepswrakken
te vergaan. Het blijven stoere getuigen
van de strijd tegen het water en de tijd. Ze vervallen, maar
met een indrukwekkend mooi lijnenspel. Dat was zijn inspiratiebron
voor het maken van bootjes/wrakken in keramiek
en brons, gebouwd met repen en strips van klei en was.
Later aangevuld met bronzen steigers en vissershutjes, opgebouwd
uit gespleten hout. Steeds tracht hij de tijd te vangen,
de vergankelijkheid, de kwetsbaarheid. Hendriks maakt ook
mensfiguren en geometrische vormen. Daarnaast verwerkt
hij gebruikt gereedschap en onderdelen in zogenaamde folies.
Gerda Onnes werkt vanuit haar directe belevingswereld. Dieren
zijn een terug komend thema in haar werk. Op het Groninger
Hoogeland zijn veel mussen te vinden in tegenstelling
tot de stad. Hun vrolijke geklets is altijd in haar tuin te horen.
Gerda vindt dat vertederend en vandaar dat zij dat regelmatig
op haar doeken vastlegt. Ook de kiekendief komt in
dat gebied voor. Een prachtig gezicht zoals de vogel over het
Groninger land vliegt en regelmatig er boven staat te bidden.
Minne Onnes is zoon van de vooral op Schiermonnikoog bekende
veerbootkapitein en tevens zeeschilder Klaas Onnes.
Ook Minne Onnes is bezield door de zee. De kracht van zijn
werk ligt in de meer abstracte werken, waarin hij het letterlijke
zeegezicht loslaat en de natuurelementen in de kern van
de beweging op grote doeken naar voren brengt. Zelf zegt
hij: ‘Mijn werkwijze is een impressionistische weergave van
de zee en het wad, waarin ik mijn gevoelens ten opzichte
van de maatschappij en mijn omgeving probeer weer te
geven met de hoop dat de beschouwer er iets van zichzelf in
terug kan vinden.’
Theo Onnes verwierf vooral bekendheid door zijn schilderijen
van koeien en geiten. Maar wie meer werk van hem
bekijkt, ontdekt een wereld waarin ook ruim plaats is voor
landschappen en mensen. Het Hoogeland, waar hij woont in
Eenrum en waar zijn vrouw Ankie galerie Het Raadhuis runt,
is voor hem een onuitputtelijke inspiratiebron van bijvoorbeeld
licht in de sloot, de zon op de rug van een geit, omgeploegd
land, de vertedering van een pasgeboren kalf. Theo
wordt juist geraakt door dit op het eerste oog zo alledaagse
leven om zich heen. Hij vertaalt dit op krachtige wijze in zijn
schilderijen en maakt zo zijn verwondering voor ons meer
dan waarneembaar, zelfs voelbaar.
Geïnspireerd door de Hollandse Meesters (Andreas Schelfhout,
Jacob van Ruysdeal en Barend Cornelis Koekoek) schildert
Gelos Michailidis niet alleen de Nederlandse zee en
duinen, maar ook de typisch Hollandse luchten met alle combinaties
van wolken en licht. Gelos heeft een fascinatie voor
ruimte en licht en het ontstaan van schaduwen
in het landschap. Zijn schilderijen zijn
werelden op zich, die de toeschouwer in
verstilling brengen. Michailidis gaat regelmatig
op ‘wolkenjacht’; in het bijzonder in
de wintermaanden leveren de weersomstandigheden
prachtige luchten en wolken
op.
De opening van de expositie in galerie
Aakunst is op zaterdag 3 november om
15.00 uur aan de A-weg 47-48 in Groningen.
Meer informatie op www.aakunst.nl
Peter Harskamp in Gallery Bell’Arte
kunstkrant november/december 2012 pagina 27
‘Il grande maestro’ van het paletmes
Gallery Bell’Arte in Maastricht presenteert tot het eind van het jaar schilderijen en
beelden van ‘Il grande maestro’ van het paletmes: Peter Harskamp.
Harskamp schildert (naast stillevens) personages – figuren in hun dagelijkse doen en
laten: enkelingen, man of vrouw, al dan niet omgeven door dieren, vooral katten of uilen.
Hij doet dit in een gestileerd realisme, waarbij de figuren en hun omgeving erg contemplatief
overkomen en uitgezuiverd zijn van bijkomstigheden. Het geheel straalt schoonheid,
evenwicht, stilte en vertedering uit.
In tegenstelling tot deze tijd vormen ze een bron van rust. Zijn kunstwerken laten ons
mensen en dieren zien die vervormd lijken en haast geometrische contouren vertonen.
Deze relatieve abstractie leidt evenwel niet tot een statische vormgeving. De dynamiek
blijft overeind en de figuren tonen zich als vleesgeworden archetypen.
De expositie duurt t/m 26 december. Gallery Bell’Arte aan de Jekerweg 51 is dagelijks
geopend, behalve op maandag. Zie voor meer informatie www.gallerybell-arte.com
Galerie Van Strien in Nieuw Amsterdam
Vrouwen en mensjes
Vijf vrouwen bepalen het beeld bij galerie Van Strien deze herfst. Drie schilders - Francis
Kilian, Anja Jager, Hester Schroor - en twee keramisten – Tineke van Gils, Lies van
Vlijmen. Tot en met de kerst.
In haar recente werk gaat Francis Kilian te rade bij de Renaissanceschilders. In Het Huwelijk
(naar Petrus Christus) vergroot ze een detail op een doek van 100x280 cm. Haar visie
op Anna von Kleve (naar Holbein) laat de oorspronkelijke compositie min of meer intact.
Francis ziet de oude meesters als ‘wegwijzers voor haar eigen zoektocht’ . Ze vertelt de
oude verhalen na, met krachtige penseelstreken en paletmes, in gloedvolle, rijke kleuren.
Ook Anja Jager heeft iets met de Renaissance. Maar hier gaat het om ragfijn geschilderde
fantasieportretten met de techniek van de oude meesters met eitempera in eindeloos veel
dunne laagjes. Met een portret van Marc-Marie Huijbregts won Anja in 2010 een aflevering
van het tv-programma Sterren op het doek. ‘Het portret koos mij’ zei Marc- Marie ter
verantwoording van zijn keuze, ‘niet andersom’. Sinds kort waagt Anja zich ook aan de
olieverf voor haar vrouwenportretten.
De karikaturale portretten van Hester Schroor roepen uiteenlopende reacties op. Ze zijn niet
mooi, haar figuren, ze hebben soms iets angstaanjagends, meelijwekkends, of op zijn minst
iets geks wat dan vaak ook weer bijna, of zelfs voluit grappig kan zijn. Met Hester kijk je als
het ware door mensen heen en dan zie je de angsten, de onzekerheden, de vormen van
gekte of geheime verlangens die normaal gesproken achter maskers - moeizaam - verborgen
gehouden worden. Ze werkt in eitempera met uiterst fijne penselen van marterhaar,
en bladgoud. Het boek Hester Schroor Vertekend van Harry Tupan, conservator van het Drents
Museum, laat de kwaliteit van dit werk overtuigend zien.
Mensen en mensjes in grappige situaties. Dat is het keramische werk van Lies van Vlijmen.
Zoals dat mannetje met hoge
hoed, staande in een bootje,
torst een grote vis op zijn rechterschouder.
Tevreden met de
vangst? Wie zal het zeggen…
Tineke van Gils verdiende haar
sporen in keramiekland. In 2008
nam ze deel aan een theepottententoonstelling
in Sjanghai.
Reden genoeg om eens een
collectie theepotten naar Nieuw
Amsterdam te halen. Uw bezoek
geeft minstens recht op een kopje
thee uit zo’n mooie blauwwitte
Chinese pot.
Tentoonstelling: 28 oktober - 26
december, bij galerie Van Strien,
beeldende kunst en vormgeving,
Vaart nz 176 in Nieuw Amsterdam.
Open vr-zo 13-17.
Meer informatie:
www.galerievanstrien.nl

Krützmann Lijsten is uw groothandel in
schilderijlijsten voor de Kunsthandel en Lijstenmakers
branche. Naast het beleveren van
onze klanten met onze lijsten en glas kunt u
ook bij ons terecht voor het opspannen van
doeken of het verzorgen van complete inlijstingen
tot het hoogste conserverende niveau.
Wij zijn zeer kritisch op onze collectie en leveranciers
en constant op zoek naar in onze
collectie passende nieuwe modellen.
Wij hebben een verrassende collectie van
Di Duria Design, handgekleurde / vergulde
lijsten alsmede klein meubelen uit eigen atelier.
Maar ook hebben we een grote collectie over
de hoek gekleurde Italiaanse lijsten.
Onder het motto: “Wij willen niet groot,
maar speciaal en exclusief zijn”, hebben wij
onze collectie lijsten samengesteld. De collectie
is overwegend klassiek en van een hoog
afwerkingsniveau van Bologni Arreda, Cavalli
& Poli, Salvadori en vele anderen.
Vanuit ons magazijn in Castricum leveren we
rechtstreeks binnen 48 uur in de Benelux,
Duitsland en Engeland. Wij leveren zowel lijsten
op verstekservice, aan de meter of gemonteerde
lijsten.
Wie zijn wij?
Krützmann Lijsten is ontstaan in 2001 vanuit
de gerenommeerde lijstenmakerij in Amsterdam.
Door de grootschalige inkoop en de
grote voorraad lijsten konden ook andere lijstenmakerijen
vanuit deze voorraad bediend
worden.
Door de overname in 2004 door Erik van Duuren
is deze activiteit verder uitgebouwd om
uiteindelijk als zelfstandige groothandel in
2007 vanuit Castricum verder te opereren.
kunstkrant november/december 2012 pagina 28
Krützmann Lijsten
Ons adres is: Gasstraat 15 1901 NA Castricum met
voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein.
Tel. 0251-650633 • Fax. 0251-652259
Email: info@krutzmannlijsten.nl
Voor meer informatie zie onze
website www.krutzmannlijsten.nl
of volg ons op facebook

kunstkrabbels
Vlaamse kunst in Galerie Moeëjen Daag
Het Spaanse landschap in Tegelen
De mooie, zeer verzorgde en inspirerende ruimte van Galerie Moeëjen
Daag vormt t/m 14 november het decor voor de werken van Marleen
Pauwels en Kris Heyse. Zij zijn twee Vlaamse kunstenaars die zich in
2001 vestigden in het Spaanse Catalonië en na jaren rondreizen hun ‘plek’
vonden in de Zuid-Spaanse provincie Cadiz.
Pauwels experimenteerde aanvankelijk met grafische technieken en collages,
resulterend in abstracte composities. Gaandeweg integreerde zij figuren in
haar werk en via haar schildertechniek liet Pauwels de strakke composities
evolueren tot verweerde en afbladderende decors als setting voor deze figuren,
die transparant en fragiel ogen maar toch evengoed in krachtige, heldere
en trefzekere lijnen werden neergezet.
De naakte mens in een kale omgeving, wars van attributen en anekdotes,
met als enig gezelschap: sporen van een verleden en fragmenten van teksten,
verborgen in onderliggende lagen. Fragmenten die af en toe zichtbaar
worden als zonlicht door een wolkendek, soms ook nadrukkelijker aanwezig
Eerste grote overzicht van Lewis Hine in Rotterdam
Fotograferen voor verandering
Het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam presenteert tot en met
6 januari de eerste grote overzichtstentoonstelling in Nederland
van de beroemde Amerikaanse fotograaf Lewis Hine. Hij was een
gepassioneerd fotograaf die met zijn foto’s het leven van mensen wilde
verbeteren. Zijn foto’s van immigranten op Ellis Island, kinderarbeid en arbeiders
die hoog boven New York aan het Empire State Building werkten,
behoren tot de fotografische iconen van de 20ste eeuw.
De internationaal reizende tentoonstelling omvat ruim 200 foto’s en documenten,
veelal in originele staat en afkomstig uit de collectie van het
George Eastman House in Rochester. Met trots toont het Nederlands Fotomuseum
deze tentoonstelling die past binnen het streven om aandacht
te besteden aan de canon van de internationale documentaire fotografie.
Actueel
Lewis W. Hine (1874-1940) behoort tot de fameuze fotografen als Joel Meyerowitz,
Robert Frank, Robert Capa, Eugène Atget, waaraan het Nederlands
Fotomuseum indrukwekkende tentoonstellingen heeft gewijd. Hine staat bekend
als de 20ste-eeuwse pionier van de sociaal-documentaire fotografie.
Typerend voor Hine is dat hij sterk geloofde in de overtuigingskracht van de
fotografie. Gewapend met zware camera vocht hij voor sociale rechtvaardigheid.
Hij reisde voor de National Child Labor Committee meer dan 75 duizend
kilometer door de Verenigde Staten om kinderen te fotograferen die werkten
in de landbouw, mijnen, fabrieken, naaiateliers en op straat. Mede door zijn
foto’s werd kinderarbeid daadwerkelijk aangepakt. De thema’s in het werk
van Hine: kinderarbeid, situaties van menselijke onwaardigheid en de kwetsbaarheid
van immigranten en vluchtelingen zijn nog steeds actueel. Ondanks
zijn huidige bekendheid, vroege successen en het feit dat veel overheidsinstellingen
zijn foto’s gebruikten, stierf hij in 1940 in totale armoede.
zijn. Teksten die bepalend zijn geweest voor het tot stand komen van deze
schilderijen, verstilde en krachtige beelden die existentiële vragen oproepen.
De huid van Pauwels’ schilderijen is letterlijk en figuurlijk ‘doorleefd’ als
gevolg van langdurige en intensieve bewerkingen, van het steeds opnieuw
aanbrengen van lagen papier, zand en verf, afgescheurd en weggeschuurd.
Diezelfde gelaagdheid en werkwijze kenmerkt ook het werk van Kris Heyse.
De schilderijen van beide kunstenaars zijn letterlijk ‘beelden’, ontstaan uit
bouwlagen. Heyse gebruikt lagen van zand en aarde in verschillende kleuren,
afkomstig uit diverse gebieden in Spanje en soms vermengd met marmerpoeder.
Het zand wordt verlijmd en, na droging, opgeschuurd. Bij de afwerking
wordt het poeder gebruikt, dat overbleef na het schuren, samen met houtskool
en pastelkrijt.
Heyse vindt inspiratie in het Spaanse landschap en is vooral geïntrigeerd door
één van de meest boeiende aspecten van het schilderen, namelijk het verdwijnen
in het verschijnen en omgekeerd: wat je zichtbaar maakt, is tegelijk
het onzichtbaar maken van iets anders. De zichtbaarheid van het één impliceert
de onzichtbaarheid van het ander…
Het werk van Heyse, telkens ingekaderd in de meest natuur-vreemde vorm,
namelijk het vierkant, is als het ware het herscheppen van het geologische
landschap. Zijn artistieke zoektocht begint in het Spaanse landschap. In eerste
instantie is hij als het ware land art-kunstenaar, die het landschap zintuiglijk
op hem laat inwerken.
Velen ervaren het werk van Pauwels als triest (wat het volgens haar helemaal
niet is!). Misschien kunnen deze mensen geholpen worden met volgende
bemerking van Immanuel Kant: ‘Een kunstwerk is niet de voorstelling van iets
moois, maar de mooie voorstelling van iets.’
Naast deze expositie worden doorlopend de beelden en wandobjecten geëxposeerd
van Sjaak Smetsers in zijn thuisbasis galerie Moeëjen Daag. Adres:
Grotestraat 61a, Tegelen. Open: vr/za 12-17 of op afspr.: 077-3747510.
Zie ook www.moeejendaag.nl
Empire State Building en Building the Rotterdam
In 1932 publiceerde Lewis Hine het bekende fotoboek Men at Work over
de bouw van het Empire State Building. Vanuit de meest gewaagde plekken
maakte hij de foto’s van het 381 meter hoge gebouw en toonde hij
de kracht van de mens. De hoge gebouwen op de Wilheminapier zijn
al jaren beeldbepalend voor de skyline van Rotterdam, zoals het Empire
State Building dat was voor New York rond 1930. De Wilhelminapier is vol
in ontwikkeling.
In 2013–2014 wordt De Rotterdam opgeleverd, ontworpen door OMA van
Rem Koolhaas. De Rotterdamse fotograaf Ruud Sies volgt al vier jaar lang
de totstandkoming van het grootste gebouw van Nederland. Het project
Building the Rotterdam – a work in progress is geïnspireerd op het werk van
Lewis Hine en legt de verbinding met de Wilhelminapier als historische
plek. Voor het Nederlands Fotomuseum een reden om een deel van dit
project op te nemen in de tentoonstelling van Lewis Hine.
Tentoonstelling
De expositie is met 170 vintage foto’s uit de periode 1903 tot en met
1937 en 42 documenten het eerste uitgebreide en goed gedocumenteerde
overzicht in Nederland en zelfs in Europa. Hine’s gehele oeuvre is te zien,
vanaf zijn vroegste portretten van immigranten op Ellis Island tot aan zijn
werk in Europa na de Eerste Wereldoorlog. Bij de tentoonstelling verschijnt
een publicatie met reproducties van foto’s en documenten, inclusief een
volledige reprint van Men at Work uit 1932, het enige boek dat Hine tijdens
zijn leven produceerde. Het Nederlands Fotomuseum aan de Wilhelminakade
332 in Rotterdam is dagelijks geopend, behalve op maandag.
kunstkrant november/december 2012 pagina 29
KNSTBKN
Erotique Rodin
De Franse beeldhouwer
August Rodin was
zijn tijd ver vooruit
toen hij als eerste
naar bewegend model
tekende. Hij legde ze
met grote snelheid vast,
hun beweging volgend.
Rodin zelf noemde
ze dessins instantanés
(vluchtige tekeningen).
Op zeer intieme wijze
maken geven deze schetsen een inkijkje in
Rodins creatieve proces. Zijn passie voor het
vrouwelijk naakt, de vrouwelijke seksualiteit
en de menselijke emotie en beweging wordt
onder de loep genomen in het boek Erotique
Rodin (Wbooks, € 27,95). In enkele heldere
essays krijgen de tekeningen een plek in
het leven en werk van Rodin. Het boek sluit
aan op de gelijknamige tentoonstelling in
het Singer Museum Laren. Daar zijn t/m 13
januari tientallen tekeningen uit het Parijs
Musée Rodin voor het eerst in Nederland te
zien en komt ook de invloed op het werk van
modernisten als Klimt en Schiele aan bod.
Ben van Voorn
Nostalgie en eigenzinnigheid. Deze begrippen
kenmerken het werk van Ben van Voorn (1927-
2004). Dochter Saskia van Voorn schreef samen
met kunstenaars als Robin d’Arcy Schillock en
Aafke Steenhuis een
rijk geïllustreerd boek
Nostalgie en eigenzinnigheid kenmerken het
werk van Ben van Voorn. Een romantisch verlangen
naar de schoonheid van het oude Drentse landschap, naar
het mooie in de natuur, naar de vrijheid van de vagebond
die kan gaan en staan waar hij maar wil. over Heimwee het naar het eenvoudige landleven leven en bezorgdheid en werk
over de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland
sterkten hem in zijn opvatting dat wat in het landschap de
moeite waard was, door modernisering stond te verdwijnen.
Zijn oeuvre omvat dromerige aquarellen, verstilde stillevens
en vlot gepenseelde landschappen in olieverf, surre- van alistische de ‘andere werelden’ die Drentse in zijn hoofd rondspookten, kunste-
maar ook bijtende spotprenten die de omgang van mensen
met de natuur hekelden.
Ben van Voorn werkte vanaf 1947 voor de Toonder
Studio’s in Amsterdam als illustrator. Eerst enkele
jaren in vaste dienst, later als freelancer. Zo tekende hij o.a. naar, tot eind 1969 de Ben achtergronden voor de bekende Bommel- van Voorn –
strip. Daarna besloot hij, tot verdriet van Marten Toonder,
met dit illustratiewerk te stoppen. Toonder accepteerde Van
Voorns overweging dat hij meer tijd vrij wilde maken voor
zijn eigen kunstenaarschap. Als reactie op Van Voorns beslissing
schrijft Toonder: “Het ‘opladen van de accu’ is een notities goed en moedig plan, waar van ik veel waardering voor heb. een veelzijdig
Voor Tom Poes is het natuurlijk sneu. Maar ik zal het zien
te redden. Er zijn vele tekenaars, maar er is maar één Ben
van Voorn.”
Begin jaren ‘80 wist Marten Toonder hem opnieuw te strikken,
nu als achtergrondschilder voor de Bommelfilm van
Rob Houwer, waarvoor Van Voorn schitterende aquarellen kunstenaar (Philippe
maakte van soms wel zes meter lang. Deze prestatie zorgde
voor een internationale reputatie in de tekenfilmindustrie.
Van de Gaumont Studio’s in Parijs kwamen opdrachten
Notities van een
binnen voor een tweetal Asterix films, die een groot succes
werden. Er kwamen meer aanbiedingen uit Parijs en ook
veelzijdig kunstenaar
uit Canada. Maar na een paar films hield Ben de boot af. Hij Boucher, vond zijn eigen vrijheid belangrijker. € 29,50). Hij
In zijn stille atelier in Yde experimenteerde hij
met allerlei technieken; hield samen met kunstenaar
en vriend Jan Schroot 30 jaar lang een dagboek bij, geïllustreerd
met vele vaak humoristische pentekeningen en paginagrote
aquarellen. Hij schilderde landschappen en stil- begon als illustrator
levens in olieverf en aquarel, en in zijn keramiekwerkplaats
ontstonden opmerkelijke series tegeltjes met Picasso-achtige
illustraties, die later hun weg vonden naar prachtige
keramische borden. In dit boek is zijn veelomvattende en
interessante oeuvre samengebracht en is zijn leven en zijn
liefde voor de kunst inzichtelijk beschreven door verschil- voor lende auteurs. de Toonder Stu- BEN VAN VOORN
ISBN 97890 70462 00 0
9 7 8 9 0 7 0 4 6 2 0 0 0
dio’s. Toen hij later de
achtergronden tekende
voor de Bommelfilm van Rob Houwer, werd hij
een wereldwijd veel gevraagd tekenaar voor
animaties. Maar liever maakte hij zijn eigen
werk: dromerige aquarellen, verstilde stillevens,
vlot geschilderde landschappen en surrealistische,
andere werelden. Doordat ook op
zijn getekende dagboeken wordt ingegaan en
verschillende collegakunstenaars een eigen
herinnering aan Van Voorn aan het verhaal
toevoegden, is het een intieme en persoonlijke
publicatie geworden. Pictura in Groningen
toont t/m 9 december een overzicht van zijn
veelzijdige werk. Ook in het gemeentehuis
in Vries (Dr.) is een presentatie over Ben van
Voorn ingericht.
KunstKrant
BEN VAN VOORN
Notities van een veelzijdig kunstenaar BOUCHER
Oproep
Kunstredacteurs
in Zuid- en West-nederland
De KunstKrant zoekt schrijvers met een
kunsthistorische achtergrond en/of ervaring in
de kunstjournalistiek om vanuit de eigen regio
over tentoonstellingen te berichten.
Reacties met cv en enkele publicaties naar:
KunstKrant, postbus 494, 9700 aL, groningen
of redactie@kunstkrant.com
inlichtingen: illand pietersma (hoofdredactie),
06-18535018.
KunstKrant

Schilderen , beeldhouwen of tekenen op de Wackers Academie
Het uitgangspunt van de particuliere opleiding is dat studenten eerst
leren tekenen en daarna de schilderkunst onder de knie leren krijgen.
Een oude methode die haar vruchten afwerpt.
Er hangt een persoonlijke en betrokken sfeer in het academiegebouw
in Amsterdam. Studenten komen van heinde en verre en variëren in
de leeftijd van achttien tot zeventig jaar. Zij hebben er wat voor over
om les te krijgen van gedreven en professionele kunstenaars als Sam
Drukker, Luk van Driessche, Maarten Welbergen, Jim Harris, Irma
Braat en Robert Vorstman. En dat is niet voor niets, de lessen zijn
van hoge kwaliteit en toegankelijk voor mensen van ieder niveau.
Eerst leren tekenen
Eens werd tegen Michelangelo gezegd: “Gij moet eerst kunnen tekenen
en het materiaal beheersen, wilt gij zelfs een stuk marmer
kunnen beoordelen”. En dat is precies waar ook de klassieke en fi guratieve
Wackers Academie anno 2012 in gelooft. Dat docenten veel
hameren op aspecten als vorm, plaatsing, verhouding en compositie,
blijkt als een leraar over de schouders van de student meekijkt bij
een les modeltekenen: “Hoeveel hoofden passen er in het hele lichaam?”
herinnert hij de student. Met een breinaald meet de student
nog eens na. Hij telt en merkt dan dat de verhoudingen niet correct
zijn en veegt het houtskool van zijn papier. De student knikt en gaat
ijverig aan de slag: er valt nog heel wat te leren.
Voor ieder wat wils
De Wackers Academie biedt voor ieder wat wils. Er is een avond en
weekend opleiding, wackers basics, met een studiebelasting van zes
uur per week. Voor wie meer wil is er de deeltijdopleiding, (twee en
een halve dag per week les krijgen). Voor wie wat minder wil is er
een gevarieerd scala aan cursussen,. Voor de gevorderden worden er
gespecialiseerde Master Classes georganiseerd.
Plastic poppen en metalen kaasschaven
Van het natekenen van een sleutelbos met Oost-Indische inkt, tot
het naar waarneming overnemen van opeengestapelde stoelen en
krukken, het is slechts een greep uit het gevarieerde lesaanbod. Met
de olieverf nog vers op de doeken, maakt een groepje studenten
een rondje door de ateliers en bespreken zij het werk van hun collega’s.
Speelgoed, potten en pannen, vazen en andere voorwerpen
staan in de kasten van de ateliers. Spullen waarvan je in de eerste
instantie zou denken dat het niet in een atelier thuis hoort. Maar als
je goed kijkt naar de werken van de leerlingen, komen de plastic
pop, marmeren vaas en metalen kaasschaaf terug in de geschilderde
stillevens die op de vensterbanken staan te drogen. Op de woensdagochtend
begeven eerste- en tweedejaarsstudenten zich naar het
Vondelpark, de dierentuin of de bibliotheek voor het maken van
buitenstudies. Met vaak geïnteresseerde omstanders om zich heen,
leren zij snel impressies vast te leggen en deze eventueel later in het
atelier uit te werken.
Nieuw talent
Walter Bosman, Silvia Copray, Gineke Zikken, Paul Smulders,
Bairbre Duggan, Kayo Temel en Lies Jonkers: allemaal namen van
oud-studenten waarvan het werk regelmatig terug te vinden is in galeries,
tentoonstellingen of beurzen. De academie is daar trots op en
levert ieder jaar weer studenten af die hun weg naar succes vinden
Website: www.wackersacademie.nl
Een Giclée voor een nieuwe abonnee!
A b o n n e m e n t KunstKrant
Ja, Ja, ik ik wil wil op op de de hoogte blijven van van de de beeldende kunst kunst in in Nederland. Noordoost-Nederland. Ik vind het gemakkelijk Ik vind hetom
gemakkelijk om de Kunst Krant thuis bezorgd te krijgen. Voor €18,- (verzend- en admini stratie -
de KunstKrant thuis bezorgd te krijgen. Voor € 18,- (verzend- en administratiekosten) krijg ik de
kosten) krijg ik de eerste 6 nummers thuisgestuurd. Zonder opzegging wordt het abonnement
eerste
automatisch
6 nummers
verlengd.
thuisgestuurd. Zonder opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.
naam
adres
Moleneind NZ 22
postcode
DE KUNST...
IN UITLEEN
● 9203 ZP Drachten ● telefoon 0512 - 51 32 23 ● www.kunstuitleen-veenstra.nl
Word nu abonnee van de
KunstKrant en maak kans op
een ingelijste giclée van Rein
Pol. Deze giclée wordt verloot
onder de nieuwe abonnees
die zich in november en
december 2012 aanmelden.
In het volgende nummer
wordt de winnaar bekend
gemaakt.
Deze Giclée is beschikbaar gesteld
door Art Revisited.
Voor Giclée Dealers zie:
www.artrevisited.com
woonplaats
Hierbij machtig ik de abonnementenservice van de Kunst Krant om €18,- af te schrijven van
mijn bank-/girorekening
bank-/gironummer
t.n.v.
plaats
datum handtekening
Deze bon invullen en in een voldoende gefrankeerde envelop opsturen naar:
Abonnementenservice KunstKrant — Postbus 7 — 9780 AA Bedum
Of mail naar info@kunstkrant.com • www.kunstkrant.com
pagina 30 kunstkrant november/december 2012
PrintDruk.nl
•Flyers
• Uitnodigingen
• Programma's
• Brochures
• Posters
• Entreebewijzen
Voor tentoonstellingen, activiteiten
en evenementen
Voordelige combinatiemogelijkheden
van yers, posters e.d.; vraag informatie
Schilderijen en grafi ek van Gerda Elfring
Wisselende exposities met keramiek, brons etc.
Oeverstraat 9, 3961 AM • Wijk bij Duurstede, • www.elfring-art.nl
openingstijden: zaterdag en zondag van 13.30 u tot 17.00 u.

kunstkrabbels
Elf Britse kunstenaars bij Grimm Gallery Amsterdam
Recent British Painting: een selectie
Recent British Painting is een tentoonstelling van en over schilderkunst, samengesteld
door curator Tom Morton. De titel is een verwijzing naar de
‘reizende groepstentoonstellingen’ uit het eind van de jaren ’70 en begin
jaren ’80, toen Engelse overheidsinstellingen zich beijverden om Engelse kunst
in het buitenland te tonen en te promoten. Conform de tijdgeest getuigden deze
tentoonstellingen van aversie tegen de cultuur en samenleving, waarbinnen zij
zich verstrikt geraakt voelden.
Recent British Painting, een vervolg op de tentoonstelling Recent British Sculpture
die Morton in 2010 voor Grimm Gallery samenstelde, is geen overzichtstentoonstelling.
Het is een selectie van 11 kunstenaars die tussen 1930 en 1980 zijn
geboren en die ieder voor zich een unieke positie innemen in de hedendaagse
schilderkunst.
“Recent British Painting omvat een hele rij aan onderzoeksgebieden, als daar
zijn: de specifieke problematiek van figuratief en abstract werk, de rusteloze
relatie tussen schilderkunst en haar eigen (post digitale) zijnswijze, de erfenis
van verschillende modernistische stromingen, en het maatschappelijke effect
van beeldvorming. Andere aandachtspunten zijn autobiografie, performance,
film, humor, en wat we schilderkunstig evenwicht zouden kunnen noemen. Recent
British Painting biedt geen expliciete stellingname, maar is al evenmin een
simpel feest van meervoudigheid. Misschien dat het bij deze tentoonstelling nog
wel het meeste draait om de vraag op grond waarvan een schilderij - of een
tentoonstelling - tot stand komt”, aldus Tom Morton.
De expositie is t/m 24 november te zien in Grimm Gallery, Keizersgracht 82 &
Frans Halsstraat 26, Amsterdam. Open wo-za 12-18. Zie www.grimmgallery.com
Bij galerie en grafisch atelier Sopit
Renze Koenes na 30 jaar
terug in Castricum!
In Galerie Sopit is t/m 2 december
werk te zien van de schilder
en graficus Renze Koenes uit
Deventer. Een bijzondere gelegenheid,
Koenes is van oorsprong Castricummer
en in 1982 naar Kampen
vertrokken om daar illustratieve
vormgeving te studeren aan de Hogeschool
voor de Kunsten ‘Constantijn
Huygens’. Sindsdien houdt hij
zich bezig met vrij tekenen, schilderen
en het maken van grafiek. Verder
doceert hij part-time aan de Jan
des Bouvrie Academie in Deventer.
Met liefde verbeeldt Koenes in verschillende technieken alledaagse onderwerpen,
waarbij hij de suggestie van ruimte en stofuitdrukking ondergeschikt maakt aan
een tamelijk onverwacht spel van vlakke vormen, patronen, contrasten en kleur.
Ondanks de vervormingen die hij welbewust toepast blijven de afgebeelde voorwerpen
en huiselijke scènes uit de omgeving van de kunstenaar herkenbaar.
Naast het schilderen met gouache en olieverf is Koenes gespecialiseerd in de zeefdruktechniek.
In zijn zeefdrukken blijft hij zijn thematiek en hang naar sterke stilering
trouw, wat altijd sterk in het oog springende, maar intieme interieurs oplevert.
Bronzen beelden
Mede-exposante Inez Warnaar creëert in haar atelier in het landelijk gelegen dorp
Driehuizen op spontane wijze beelden. Soms geïnspireerd door een emotionele gebeurtenis,
een andere keer door een bijzondere houding van een poserend model.
Warnaars werk correspondeert altijd
aan een innerlijk beleven van dat
moment; vrolijk, verdrietig, ingetogen,
trots, dromerig, eenzaam, humoristisch
etc. De beelden worden
eerst opgebouwd in klei en daarna
gegoten in brons. De afwerking in
de gieterij verzorgt zij zelf. Haar
creaties worden ook wel ‘gestolde
emoties’ genoemd.
Galerie Sopit aan de Anna Paulownastraat
22 te Castricum is ’s
zondags open van 13.00 tot 17.00
uur. Zie ook www.sopit.nl
Oogstrelende fotografie
in GrenzBlickAtelier
Op 3 november viert Galerie GrenzBlickAtelier in de Duitse
grensplaats Bocholt-Suderwick om 15.00 uur haar eenjarig
bestaan met de feestelijke opening van een bijzondere tentoonstelling,
met werk van twee fotografen van wereldformaat.
Rutger ten Broeke en Blanka Wasowicz zijn internationaal bekend
vanwege hun klassieke zwart-wit fotografie, die zij - geheel in de
traditie van de grote Amerikaanse fotografen - op analoge wijze en
met behulp van grootformaat camera’s maken.
Rutger ten Broeke (Arnhem, 1944) legt zich bij zijn fotografie vooral
toe op het vrouwelijk naakt, waarbij hij het kwetsbare lichaam
vaak in een overweldigende natuurlijke of industriële omgeving
plaatst. Zijn foto’s kenmerken zich door een perfecte compositie,
een fabelachtige detaillering en een oogstrelende toonweergave.
Ten Broeke werkte aanvankelijk als professioneel modefotograaf
maar legde zich halverwege de 70-er jaren geheel toe op de kunstfotografie.
Zijn werk bevindt zich inmiddels in vooraanstaande
musea en collecties in o.a. Amsterdam, Keulen, Hamburg, Frankfurt,
San Francisco, Chicago en Parijs. Ten Broeke exposeerde over
de hele wereld, recentelijk in Berlijn. Daarnaast gaf hij vele jaren
les aan de Kunstacademie AKI in Enschede (nu ArtEZ) en aan de
Filmacademie in Amsterdam.
Blanka Wasowicz (Warschau, 1951) zoekt haar thema’s eerder in
de mythologische iconografie. Archaïsche, mystieke en etnische
motieven komen steeds terug in haar geraffineerd samengestelde
beelden. Haar foto’s ademen de sfeer van schilders als Holbein,
Rafael en Jan van Eyck.
De kunstenaars zijn bij de opening op 3 november aanwezig. Het
werk van Rutger ten Broeke en Blanka Wasowicz is daarna tot de
Kerstdagen te zien op donderdag, vrijdag en zaterdag van 12 tot 17
uur in het GrenzBlickAtelier, Hahnenpatt 15a, Bocholt-Suderwick.
In het weekend van 24 en 25 november geeft Rutger ten Broeke
twee workshops. Meer informatie op www.grenz-blick.eu
kunstkrant november/december 2012 pagina 31
KNSTNWS
Van Mander instituut
Het Rijksmuseum en het RKD bundelen
per 1 januari hun krachten in het Karel
van Mander Instituut. Hierdoor zal een van
de grootste wetenschappelijke kunsthistorische
instituten ontstaan. Het doel is de
kennis van de Nederlandse kunst in internationale
context te vergroten. Daarnaast
wil het als brug fungeren tussen musea,
universiteiten en andere instellingen.
Museum-app Amersfoort
In Amersfoort is een app gelanceerd voor
het zogenaamde Museumlint langs de drie
musea Mondriaanhuis, Flehite en kunsthal
KadE. De app verrast met interessante
weetjes over de historische hoogtepunten
die onderweg tussen de locaties te vinden
zijn. Ook zijn er op de route digitale puzzelstukjes
verstopt. Wie ze allemaal vindt,
krijgt bij bezoek aan een van de drie musea
een aandenken.
Lisser Art Museum
In de Keukenhof bij Lisse zal in 2015 een
nieuw museum worden geopend. Het Lisser
Art Museum (‘t LAM) museum is een
initiatief van de Van den Broek Foundation
(winkelketen Dirk van den Broek). In ‘t LAM
zal de kunstcollectie van de Foundation getoond
worden. Het gaat om zowel moderne
als oudere kunst rond het thema voedsel.
Philip Elchers verhuisd
Uitgeverij Philip Elchers is verhuisd van de
rand van de Groninger binnenstad naar het
centrum, aan de Boteringestraat 41. Elchers
is een non-profit uitgeverij op de gebieden
kunst, cultuurhistorie en literatuur. Aan
een kunstboekuitgave is vaak een expositie
verbonden. In januari en februari viert
de uitgeverij haar 25-jarig bestaan met een
tentoonstelling in Pictura in Groningen,
samen met kunstenaar Hans Boer, van wie
een nieuw boek verschijnt.
PAN Amsterdam
Van 18 t/m 25 november is in de RAI de
26ste editie van PAN Amsterdam. De eigentijdse
kunstbeurs staat voor verrassing,
variatie en kwaliteit. Vorig jaar kwamen al
meer dan 50.000 bezoekers af op deze ‘reis
door de tijd van alle mogelijke kunst- en
designuitingen’ – van beelden uit de klassieke
oudheid tot modern design, en van
hedendaagse kunst en fotografie tot oude
meesters.
Galerie Mokum 50 jaar
Galerie Mokum in Amsterdam bestaat vijftig
jaar en viert dat t/m 11 november met
de tentoonstelling Mokum 50. Vele aan de
galerie verbonden kunstenaars maakten
speciaal een kunstwerk van 50 x 50 cm.
Tevens verscheen het boek Mokum 50 (Art
Revisited, € 39,50) met werk van 44 Mokumkunstenaars.
BRVN
Heeft u ideeën of suggesties voor de Kunst-
Krant? Stuur ze ons. U kunt uw opmerkingen
en ingezonden brieven mailen naar:
info@kunstkrant.com

Op 12 december 2012 opent het Stedelijk Museum Zwolle zijn
nieuwe tentoonstelling ‘De millenniumdoelen in de geschiedenis
van Zwolle’. Daarin wordt aan de hand van de hedendaagse
millenniumdoelen teruggekeken naar het verleden.
In 2000 hebben de Verenigde Naties acht millenniumdoelen
geformuleerd om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen
aan te pakken, zoals het terugdringen van armoede, kindersterfte,
ongelijkheid tussen man en vrouw en het aanpakken van
milieuproblematiek. Deze doelen zijn door 189 landen en vele
lagere overheden onderschreven, zo ook door Zwolle. Doelen
die niet alleen gelden voor tweede- en derdewereldlanden, maar
die ook in ons eigen land spelen. Denk daarbij aan de recente
oprichting van de voedselbanken, ongelijke betaling mannen en
vrouwen of de relatief hoge kindersterfte.
Het Stedelijk Museum Zwolle heeft bekeken wat deze
millenniumdoelen voor Zwolle betekenen. Hierdoor ontstaat
een interessante kijk op de geschiedenis van de stad Zwolle
en omgeving. In de tentoonstelling zal de armoedebestrijding
van de middeleeuwen aan de orde komen, maar ook het
Hanzeverbond, de cholera-epidemieën uit de negentiende eeuw en
de handelingsonbekwaamheid van vrouwen die in Nederland tot
1957 (!) voortduurde.
‘De millenniumdoelen in de geschiedenis van Zwolle’ is te zien tot
2018 in het Stedelijk Museum Zwolle.
www.stedelijkmuseumzwolle.nl
pagina 32 kunstkrant november/december 2012
geopend vanaf 12-12-2012
De millenniumdoelen
in de geschiedenis van Zwolle
Pronken
9 december 2012 t/m 5 mei 2013
Les Deux Garçons
Michel Vanderheijden van Tinteren & Roel Moonen
Ineke Otte
Marianne van Heeswijk
Pronken is zo oud als de mensheid. We pralen, paraderen, prijken en
scheppen graag op. Pronken doen we met ons interieur, auto, lichaam,
voedsel en nog veel meer. Om indruk te maken lieten overheden in
het verleden zilveren voorwerpen maken zoals bekers en schalen. De
gemeente Zwolle, liet zelfs in 1667 een speciale zilverkast maken waarin
het stadszilver werd bewaard. Deze bijzondere kast is op de expositie te
zien.
In de kerken zien we vaak een overdaad aan pronk. Op de dinertafel
pronken we graag met bijzondere en kostbare etenswaren en tafelgerei.
De volgende kunstenaars reageren op de pronkstukken uit de collectie
van het museum.
Les Deux Garçons, sculpturen van taxidermie (opgezette beesten).
Ineke Otte is ontwerpster van moderne sieraden, sjaals, verlichting,
tafels, glas en objecten.
Marianne van Heeswijk. Ze verzamelt afgedankte gebruiksvoorwerpen
uit verschillende culturen en huiselijke sferen en verwerkt deze met
behulp van diverse technieken tot “decadente” illustratieve objecten.

kunstkrabbels
Guus Slauerhoff op drie fronten
Das Dasein und ich
De Drentse kunstenaar Guus Slauerhoff (1945) is deze periode op drie
plekken in de picture. Ten eerste is hij regelmatig te zien in theater De
Nieuwe Kolk in Assen, dat 23 september geopend is. Voor het project
Theater als atelier wil hij een seizoen lang ervaren hoe de nieuwe culturele
instelling in het eerste jaar gestalte krijgt. Met het project zal hij een accent
zetten op de theater. Hoe dat vorm krijgt, zal in de loop van het jaar
duidelijk moeten worden.
Daarnaast zijn er twee overzichtstentoonstellingen van Slauerhoffs werk
onder de titel Das Dasein und ich. T/m 9 december in de Galerij in Drachten
en van 17 november tot 23 december bij galerie Op de Wind in Westeremden.
Henriette Hogewind van galerie Op de Wind omschrijft zijn werk als volgt:
Guus Slauerhoff (1945) verbeeldt de relatie tussen mensen onderling en
tussen mensen en de ‘grote vragen’ aan de hand van zijn eigen Dasein.
De betekenis van een mensenleven zoals dat op rationele wijze benaderd
wordt wanneer we denken aan de maakbare mens als economische factor
in onze samenleving, wordt gespiegeld ten opzichte van de anatomie van
het leven: de betekenis van de liefde, de lust, de passie, het lijden, het
sterven, dood zijn.
Kijkend naar zijn werk vallen twee constanten op: Zijn lijnvoering en
zijn onderwerp. Soms als contourenschets dienend, vaker als voorzichtige
afbakening tussen twee menselijke figuren in hun relatie, tekent en
schildert Slauerhoff lijnen die net zo beweeglijk zijn of juist in rust zoals
datgene wat zich tussen mensen kan afspelen. Zijn onderwerp is hij zelf.
En zijn kunstenaarschap bestaat uit het zichtbaar maken van het wezenlijke
van zijn bestaan, zijn Dasein, ons Dasein, mits wij durven participeren
in zijn kunst.
Guus Slauerhoff confronteert ons met onze eigen kwetsbaarheid. En dat
voelt ongemakkelijk. Open staan voor de eigen essentie in relatie tot de
grote levensvragen; het durven benoemen van mijlpalen en kompas terwijl
je weet ze niet gevolgd te hebben of juist ambieert ze te leven… ja;
dan sterkt dit werk ook en bevestigt wellicht dat het een kunst is te leven.
Deze mooie en meervoudige tentoonstelling zal Marcel Möring, schrijver,
met een inleiding op de wind brengen, op zaterdag 17 november, rond
16.00 uur, bij Kunstgang Op de Wind, Vierburenweg 11 in Westeremden.
Poëzie in Porselein bij Kunstuitleen Zwolle
kunstkrant november/december 2012 pagina 33
KNSTNWS
Manders naar Venetië
Het ontwerp Room with Broken Sentence van
curator Lorenzo Benedtti en kunstenaar
Mark Manders is door het Mondriaan
Fonds gekozen als Nederlandse inzending
voor de Biënnale van Venetië. Voor de 55ste
editie van de Biënnale maakte het fonds
voor het eerst gebruik van een ‘open call’
aan curatoren, om met een beknopt plan
te komen. De Biënnale van Venetië begint
volgend jaar op 1 juni.
BOK komt op voor
kunstenaars
Voortgekomen uit de perikelen rond het
btw-tarief op kunst, dat inmiddels weer
naar 6% is teruggebracht, is er een nieuwe
stichting ontstaan die de belangen van
kunstenaars wil behartigen: Beroeps Organisatie
Kunstenaars (BOK). Initiator van de
stichting is Henk Hofstra. Leden van BOK
kunnen bijvoorbeeld korting krijgen op
kunstenaarsbenodigdheden en zorgverzekering,
of hulp krijgen bij incasso. Bovendien
zijn er gratis helpdesks voor juridische
bijstand of sociale zekerheid. Er is een
nieuwe site ontwikkeld, www.boknet.nl,
waar meer informatie te vinden is.
Keramiste Marja Hooft exposeert t/m 15 januari bij Kunstuitleen Zwolle. Hooft vermengt traditie met
experiment. Van porselein, een materiaal dat van oudsher gebruikt wordt voor gebruiksvoorwerpen,
maakt zij kunstobjecten zoals sculpturen, dierfiguren en wandobjecten. Aan de andere kant transformeert
ze ook gewone gebruiksvoorwerpen tot kunst door middel van eigenzinnige toevoegingen. Ze focust
zich op de schoonheid van het materiaal, en tracht daarmee de kracht van de natuur in beeld te brengen.
In 1985 heeft Hooft de experimentele kunstenaarsgroep Cheops opgericht. Deze groepering had als doel een
alternatief te scheppen voor de tot dan toe vrij traditionele Nederlandse keramiek. Toen Cheops werd opgeheven
ging haar aandacht weer uit naar het figuratieve in keramiek. Ze maakt mens- en dierfiguren, objecten
waar de toeschouwer een verhaal aan kan verbinden.
Hierbij zijn de vormeigenschappen en structuren van
het porselein een belangrijk uitgangspunt. Door te focussen
op deze materiaaleigenschappen creëert Hooft
zowel expressieve als rustige en serene objecten.
Marja Hooft heeft de Rietveld Academie en de Rijksacademie
doorlopen. Van 1970 tot 1973 heeft ze gewerkt
op de experimentele afdeling van De Porceleyne Fles/
Royal Delft. Van 1979 tot 2011 is ze werkzaam geweest
als docente keramiek op verschillende kunstacademies.
De verkoopexpositie Poëzie in Porselein is t/m 15 januari
gratis te bezichtigen bij Kunstuitleen Zwolle aan de
Voorstraat 31. Open: di-za 11-17, do 11-21.
Gratis kunstboek Land, Lucht en Water!
Stuur een email naar post@roesd.nl met uw naam en adresgegevens o.v.v. ‘kunstkrant’.
De eerste 10 inzenders ontvangen geheel gratis het eigenwijze boekje Land,
Lucht en Water over het geschilderde landschap. ISBN 978-90-72736-30-7.
wo, do, vr 10 - 17.30 uur
zaterdag 10 - 17 uur
De Holm 34, 9356 VB Tolbert
0594-549707
post@roesd.nl • www.roesd.nl

✃
24-27 januari 2013
Voor meer informatie & arrangementen:
www.kunstenantiekweekend.nl
GROTE KERK
NAARDEN-VESTING
GEOPEND VAN 11-18 UUR
VRIJDAG TOT 21.30 UUR
NU NOG UITGEBREIDER!
Het beursoppervlak van het altijd druk bezochte Kunst & Antiek Weekend, is
substantieel uitgebreid met een 15-tal exposanten in een stijlvol paviljoen dat
direct met de Grote Kerk in Naarden-Vesting verbonden is. Met deze uitbreiding
zijn de collecties van meer dan 60 standhouders te bewonderen en is er een nog
breder en gespecialiseerder aanbod van toegankelijke oude en hedendaagse kunst.
pagina 34 kunstkrant november/december 2012
MET € 3,- KORTING NAAR KUNST & ANTIEK WEEKEND NAARDEN 2013 Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw
e-mailadres, ontvangt u € 3,- korting op de toegangsprijs van € 16,50 (maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties)
E-mail:

expositieagenda Stuur
Groningen Kunstroutes Groningen
adorp
Hooghe Huys Torenweg 31, T 050-5020535, open za/zo 12-16. T/m
11 nov Aly vd Wal, Marian Gerrits. 17 nov t/m Annemarie de Groot.
Kerk 10 t/m 18 nov, za/zo 14-17. Erica Scheper, Henrik Kröner
(schilderijen), Janneke Koopman (sieraden).
appingedam
Galerie Kés Art Prof. Cleveringaplein 1, T 06-21564427.
Museum Møhlmann Westersingel 102-104, T 0596-682856, open
vr-zo 13-17. T/m 16 dec 14e Onafhankelijke Realisten tentoonstelling,
88 kunstenaars.
Museum Stad Appingedam Wijkstraat 25. T/m 6 jan Sporen uit de
middeleeuwen.
De Noordelijke Kunsthof Blankenstein 2, T 0596-624488, open
vr-zo 14-17.
bad nieuweschans
Galerie Ateliertwee Voorstraat 32, T 0597-655420, dagl. op verzoek
12-18. Ingrid Constance, Hans van Herwijnen, schilderijen.
Atelier/beeldentuin Cilia de la Court Oudezijl 14, T 0597-671737, in
principe altijd open.
Gesso-Giz Voorstraat 17, T 06-30518706, open za/zo 11-17 en op
afspr. Wim Hendriks, José van Bergen.
Old Ambt Glasblazerij & Galerie Hamdijk 21, T 0597-655213, open
do-zo 13.30-17.30. Glaskunst.
bellingwolde
Emmelot Boeken&Kunst, Hoofdweg 74, T 0597-530738, open za/
zo 13-17.
Museum De Oude Wolden Hoofdweg 161, T 0597-531509, open wovr
10-17. T/m 2 dec Typisch Hollands, div. kunstenaars. T/m 2 dec
Greet Kloeg, assemblages. 9 t/m 30 dec Yvonne Struys, objecten.
delfzijl
Galerie HOP Het oude postkantoor, open wo, za 13-17.
Kroonstad Atelier-galerie, E.H. Roggenkampweg 4, open wo, za
13.30-17. T/m 1 dec Klaas Wiersma, Johanna Marree. 15 dec t/m 19
jan div. quiltkunstenaars.
den andel
Galerie Den Andel Streekweg 1, T 0595-422726, open vr-zo 13–17
en op afspr. T/m 6 jan Diepgang, Diederik Kraaijpoel, Sietse W.
Jonker, Stijn Rietman e.a.
eenrum
Kunsthuis Noordwaarts Hoogstraat 14, T 0595-438150, open vr-zo
13-17 en op afspr.
De Oude Post Galerie Raadhuisstraat 2, T 0595-491434, open dagl.
13-17. Ulrich H. Reising, sieraden, beelden, schilderijen.
Galerie het Raadhuis Raadhuisstraat 17, T 0595-497002, open
vr-zo 13-17. T/m 23 dec Zover het oog reikt, Gerard Koster 80 jaar,
schilderijen.
finsterwolde
De Groninger Kroon Reiderwolderpolder 4, T 0597-354261, open
za 14-17, zo 11-18. en op afspr. T/m 6 jan Stad en Ommeland, Anke
Slooff, Antje Sonnenschein, Wouter Okel e.a.
groningen
Kunstruimte 09 Herebinnensingel 11, T 050-8795291, open wo-zo
13-17.
Aakunst Aweg 47-48, T 050-3126963, open do-za 13-17. 3 nov t/m
22 dec Lekker uitwaaien, Gelos Michailidis, Chris Hendriks e.a.
Ann’s Art Munnekeholm 8, T 050-3122822, open do-za 12-17 en op
afspr. T/m 24 nov Annemiek Vos, schilderijen.
Kunsthandel Richard ter Borg Folkingestraat 33, T 050-3110918,
open wo-za 12-17.
Galerie Peter ter Braak Noorderhaven 50, T 050-3180311, open vr/
za 11-18. Schilderijen 20e eeuw.
CBK Groningen Trompsingel 27, T 050-3680160, open wo-zo 13-17.
T/m 2 dec Martijn Veldhoen, video. 14 dec t/m 6 jan nominaties
Hendrik de Vries Stipendium 2012.
Galerie Doornik & Schelfhout Munnekeholm 22, T 06-25365567,
open wo-za 13-17 en op afspr. T/m 18 nov Waddenland, Tim Blaauw,
Siemen Dijkstra e.a.
Philip Elchers Oude Boteringestr. 41, open di-za 13-17.
Forma Aktua Pinakotheek Nieuwstad 10, T 050-3133342, open
di-zo 13-17. T/m 21 nov Klassiek, Karianne Krabbendam (beelden),
Els Meeles, Hanneke van Limburg (schilderijen).
Galleria Unexpected Schuitendiep 47, T 050-3183144, ma-vr 9.30-
16.30, za/zo 13.30-16.30. 4 nov t/m 16 dec Groningen bij kunstlicht,
Ingrid Fokkens, Sieger Zuidersma, schilderijen.
Groninger Museum Museumeiland 1, T 050-3666555, open di-zo 10-
17, vr 10-22. T/m 18 nov Yin Xiuzhen, objecten. T/m 17 mrt Collectie
Veendorp, Breitner, Israels, Toorop e.a. T/m 31 mrt Urban Gothic,
Marc Bijl. 9 dec t/m 5 mei Nordic Art, the modern breakthrough.
Atelier Henk Kraayenzank Visserstraat 40, T 050-3135798, open
za/zo 13-17. T/m 18 nov Domein Sander Jorn Vermeulen, Henk
Kraayenzank.
Fotogalerie Lichtzone Oude Kijk in ’t Jatstraat 36, open wo-zo 12-17.
T/m 18 nov Duister, Pim Benus, Anja Datema e.a.
Galerie Mooi Man Noorderstationsstraat 40, T 050-57110394, open
vr-zo 14-18.
Nederlands Stripmuseum Westerhaven 71, T 050-3178470, open
di-zo 10-17. T/m 13 jan Donald Duck weekblad 60 jaar.
Galerie Noord Nieuwstad 6, T 050-3113322, open di-za 13-17, 1e
zo vd maand 13-17. T/m 22 nov Reflectie Harm en vrienden, Gjalt
Blauw, Harm Holtkamp, Jan Hoving, Henny Mulder.
Lethyn Art Steentilstraat 40-42, T 06-29102240, open do-za 12-17 en
op afspr. T/m 1 dec Anja Knoopers, Jan vd Brink e.a.
Openbare bibliotheek Oude Boteringestr. 18. T/m 4 jan Jasper
Oostland e.a.
Het Paleis Boterdiep 111, T 050-3118849. 16 dec, 13-17. Culturele
Zondag, o.a. veiling kunstwerken.
Kunstlievend Genootschap Pictura Walburgstraat 1, T 050-3122953,
open wo-za 13-17, zo 14-17. T/m Ben van Voorn.
Remonstrantse kerk Coehoornsingel 14, open ma-vr 9-16.30. T/m
2 nov Ans Bakker, glas. 19 nov t/m 18 jan Waanzinnig porselein,
Jeroen Bechtold.
Galerie with tsjalling Oosterstraat 26, open wo-vr 12-18, za 12-17.
houwerzijl
Ruimtela Hollemastr. 16, T 06-16692184, open za/zo 13-17 en op
afspr. T/m 11 nov 4:1 Alie Waalkens, Els van’t Klooster e.a.
middelstum
Borg Ewsum Oosterburen 1, T 0595-552195, wo-zo 13-17. T/m 23
dec Het land kleurt, Josefien Alkema, Diewer Elema, Mary Velthoen.
KunstClusters
Za/zo 3 en 4 nov, 12-18. Exposities en evenementen van
25 kunstenaars op 5 adressen in het Oldambt. Info: www.
kunstaanderandvannederland.nl
WinterWelvaart Groningen
14 t/m 16 dec, vr 17-21, za/zo 12-18. Kunstroute in galerieën
en op schepen langs Hoge en Lage der A en Noorderhaven in
Groningen met tiental kunstenaars en gastexposanten.
Atelier Route 99 Noord-West Groningen
1e zo vd mnd, 12-17. 17 kunstenaars in Noordwest-Groningen.
Zowel figuratief als abstract. Info: www.route99.nl
Noorder 7
1e zo vd mnd 12-17. 30 km lange route door NO-Groningen.
Routebeschrijving bij bibliotheken, VVV en locatie Waarkunst.
Info: www.noorder7.nl
Open atelier Stad en Ommeland
1e zo vd mnd 12-17. Info: 050-4062064.
Open ateliers Ten Boer Stichting KAT
1e zo vd mnd 13-17. Info: Bertus Hidding, Kollerijweg 18,
Woltersum, tel: 050-5710707 of www.stichtingkat.nl
Open Ateliers Westerkwartier
1e zo vd mnd 12-17. 10 kunstenaars in de regio Westerkwartier.
Info: www.openatelierswesterkwartier.nl
nieuwolda
Galerie 10 bij 10 Dok 1a. T 0655374588, open vr/za 13-17.30, zo
14-17 en op afspr.
Kunstpodium de Leegte Hoofdstraat 115, T 0596-541172, open
op afspr. T/m 2 dec kunstkring Ooghoogte, Petra Koen, Maarten
Ronhaar e.a.
niezijl
Galerie Ruigewaert Rijksstraatweg 1, T 0594-213738, open za/zo
12-18 en op afspr. T/m 4 nov Christiaan Afman, Marcel Duran e.a. 11
nov t/m 6 jan jubileumexpositie 5 jaar Ruigewaert, 26 kunstenaars.
saaxumhuizen
Galerie de Pronkkoamer Saaxumhuizerweg 2, T 0595-425078,
open za/zo 10.30-17. (jan/feb gesl.) 1 t/m 30 dec Sytske Feitsma
(keramaik), Jelle van Nymwegen, Mar Vedder (grafiek).
sappemeer
Galerie de Smederij De Vosholen naast nr 58, T 0598-399899 tst
243, open do-za 13.30-16.30. 3 nov t/m 15 dec De uitdaging, quilts.
scheemda
Galerie Beeldkracht Torenstraat 6-8, T 0597-591068, open wo-za
10-18, zo 12-17 en op afspr. T/m 4 nov Ad Arma, div. techn.
slochteren
Kunsthal Slochteren gemeentehuis, Hoofdweg 10a, open ma-vr
9-16.30. T/m 13 nov 8 Slochter kunstenaars, Lucas Klein, Trijnie
Mohlmann, Hans Prins e.a. 16 nov t/m 22 jan Huib vd Stelt (schilderijen),
Marjan Schaap (beelden keramiek).
ten boer
Atelier Horneman Ticheldobben 8, T 06-50563099, open vr/za
11-17, zo 13-17 en op afspr. T/m 27 jan Gathered through Facebook,
Jans Muskee, Annemarie Busschers e.a.
ter apel
Klooster Ter Apel/Galerie II Boslaan 3-5, T 0599-581370, open
di-za 10-17, zo 13-17. T/m 14 apr Kloosterlingen, Annie van Gemert,
foto’s.
thesinge
Kunsthal Bart Art Box Thesingerweg 4, T 050-3061909/06-
43533703, open za/zo 13-17. T/m 25 nov Vader 83 & dochter 45, Cor
de Nobel & Borg de Nobel, o.a. tekeningen, schilderijen.
tolbert
Roesd De Holm 34, T 0594-549707, open wo-vr 10-17.30, za 10-17.
T/m 3 nov Eric De Vree, schilderijen.
uithuizen
Kunstuitleen Schoolstraat 14, open di-vr 13.30-16, vr 18.30-19.45.
Museum Eddy Roos Emmaweg 50, T 0595-431067, open apr t/m okt
za/zo 13-17 en op afspr. Eigen werk en Rachel Dieraert, schilderijen.
veendam
Galerie 5 VanBeresteyn, Museumplein 5c, T 0598-631030, open
di-za 12-17. T/m 1 dec deelnemers Kunst om de vijvers.
Veenkoloniaal Museum Museumplein 5, T 0598-364224, open di-do
11-17, vr-zo 13-17. T/m 6 jan Twijduustern, Rieneke Gollnau, Willy vd
Duyn, Paul Borggreve e.a., kunst en literatuur.
‘t waar
Galerie Waarkunst Hoofdweg 1, T 0598-446390, open za 14-17, zo
11-17. T/m 4 nov Mark Lisser, Gert Sennema e.a.
wehe den hoorn
Galerie Jacoba Wijk Mernaweg 29, T 0595-572531, zo 13-17 en op
afspr. T/m dec 16 dec Janpeter Muilwijk e.a.
westeremden
Kunstgang Op de wind Aylsumaheerd, Vierburenweg 11, T 0596-
551877, open vr-zo 13-17 en op afspr. T/m 11 nov Sferen, Marcia
Krijgsman, werk op papier. 17 nov T/m 23 dec Das Dasein und Ich,
Guus Slauerhoff, schilderijen. Jan Bodde, schilderijen.
winschoten
Galerie Marten Randa Stationsweg 41, T 0597-414140, open vr
12-22, za/zo 12-18 en op afspr. Ook beeldentuin.
zuidhorn
Cultureel centrum Jellemaweg 3, T 0594-507088, openingstijden
bibliotheek. T/m nov Huib vd Stelt, Hilde van Popta e.a.
expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van januari/februari
uiterlijk 10 december naar het volgende adres: KunstKrant Noordoost-Nederland,
Postbus 494, 9700 AL Groningen, of e-mail naar kunstkrant@live.nl
Friesland
ALDTSJERK
Galerie Bloemrijk Vertrouwen Van Sminiaweg 70, T 058-2561176,
06-25356418, open do-za, 14-17 en op afspr. 9 nov t/m 5 dec Heine
Noordstra (grafiek), Eva Mendlik (beelden).
AMELAND
Kunstmaand Ameland november, 70 internationale kunstenaars op
30 locaties, open do-za, ma.
Galerie Bo Lumen Douwe Klipweg 10, Ballum, open wo-za 10.30-
16.30.
Dit Eiland Burenlaan 1, Hollum, T 0519-554405, open za/zo 11.30-
15.30 en op afspr. Armando, Warffemius, Raveel e.a.
Philadelphia galerie & atelier, Rixt van Doniastr. 2, Nes, T 0519-
543092. Johan Faber, Ingo Leth, Sjoukje Iedema e.a.
BEETSTERzWAAG
Galerie Van Harinxma Van Harinxmaweg 4, T 0512-385511, open
vr-zo 13-17.
Kunsthuis Syb Hoofdstraat 70, T 0512-382376, open za/zo 13-17.
Galerie Terbeek Hoofdstraat 42, T 0512-820300, open wo-zo 13-17
en op afspr. 4 nov t/m Parels van de zee.
Kunstruimte Wagemans Hoofdstraat 24a, T 06-51552333, open
vr-zo 12-17. en op afspr.
BERLIKUM
Atelier Hiske Wiersma Kleasterdyk 32, T 06-20193896, open 1e za/
zo vd mnd 13-17 en op afspr. Schilderijen. 3 t/m 25 nov za/zo 13-17
Evert van Hemert (beelden),
BURUM
Galerie-studio Aafke Holman Herestr. 2, T 0594-249621, open za/
zo 13-17. Aafke Holman (schilderijen). T/m 25 nov Morgen, schildergroep
Artoptwee.
DAMWOUDE
Atelier Jan Reinder Adema Hoofdweg 43, T 0511-424696, open vr/
za 13.30-17 en op afspr.
Galery Koos Hiemstra Hoofdweg 25, T 0511-421251, open op afspr.
of op avontuur. Eigen werk.
DE WILGEN
Atelier Amapola Hoptunen 13, T 06-52539055, open za/zo 13-17
en op afspr. T/m 2 dec Margôt Ritman, Dientje Kats, Gerard Herder,
schilderijen, beelden.
Galerie Buitengewoon Dr. Heawei 52, T 0512-518684, open 1e en
ltste za/zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 30 dec Boeddhisme in
Bhutan, Ton Wolswijk, John Moest, foto’s.
DRACHTEN
Fries Congrescentrum Oprijlaan 3, T 06-55112997, open ma-vr
9-17, za/zo 11-17. T/m 15 dec Ankie Douma (schilderijen), Ineke
Posthumus (keramiek). Ku[n]st in zicht, div. kunstenaars.
De Galerij Burg. Wuiteweg 24, ingang Boelensstraat, T 0512-335025,
open wo-zo 14-17 en rond voorstellingen De Lawei. T/m 9 dec
Das Dasein und Ich, Guus Slauerhoff, div. techn. 16 dec t/m 3 feb
Groeien, Mieke Raatjes, Ardie Blok e.a.
Galerie atelier Henk Hofstra Morra 11, T 0512-518830, open
vr/za 11-17 (eerst even bellen) en op afspr. div techn., en ook
gastexposanten.
Karmelklooster Burg. Wuiteweg 162, T 0512-512103, open za/zo
13-17 en op afspr.
Museum Dr8888 Museumplein 2, T 0512-515647, open di-za 11-17,
zo, feestd. 13-17.
Kunstuitleen Veenstra Moleneind NZ 22, T 0512-513223. Permanente
expositie Piet de Vries, etsen, schilderijen. Boiten, Hassan,
schilderijen.
FRANEKER
Galerie der Franeker Courante Kunsten Eise Eisingastraat 21, T
0517-382308, open za 12-15.30 (tot 1 okt) en op verzoek. Douwe
Elias, schilderijen.
Museum Martena Voorstraat 35, T 0517-392192, open di-vr 10-17,
za/zo 13-17.
GORREDIJK
Galerie Hoogenbosch Stationsweg 66, T 0513-465178, open do-zo
13.30-17.30 en op afspr. T/m 11 nov Marije Bouman (schilderijen),
Maria Hees (sieraden); stockverkoop tribale & Aziatische kunst.
HARLINGEN
Galerie De Vis Noorderhaven 40, T 0517-417116, open do/vr 12.30-
17, za 11-17 en op afspr. T/m 15 dec My own private landscape,
Myra de Vries, Martijn Lucas van Erp e.a., schilderijen.
HASKERDIJKEN
Kunstruimte De Kapelle Kappelewei 6, T 06-25361666, open do-zo
12-17. T/m 30 nov Portretten, Titus Bovenberg.
HAULERWIJK
Galerie Hummel Leeksterweg 29, T 0516-425000, open di-vr 9.30-
17.30, do tot 21, za 9.30-16. T/m 2 mrt Couleur Locale, cursisten
Antje Sonnenschein; quiltgroep De Glimmertjes.
HEERENVEEN
Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, T 0513-644999, open dizo
11-17. 2 nov t/m 17 feb ReSet, eigen collectie en gastexposanten.
Museum Willem van Haren Minckelersstr. 11, T 0513-623408,
open di-vr 11-17, za/zo 13-17. T/m 11 nov Annemieke Harkema,
tekeningen.
KOLLUM
Galerie Jitsche Hemkes p/a Drukkerij Broersma, Voorstraat 100/102,
T 0511-451321, open t/m half dec, ma-vr 14-17, za/zo even bellen.
Hans de Jong, Thom de Jong, schilderijen, beelden, grafiek.
Atelier Kunstlokaal 7 Voorstraat 55, T 0511-450752, open vr/za 14-
17, indien aanw. en op afspr. Max en Louise de Winter, schilderijen.
Kunstroutes Friesland
Kunstroute ‘Ars et Natura’
Elk laatste volledige wknd vd mnd - behalve in dec – za/
zo 13-17. Kleine route langs 3 kleinschalige locaties tussen
Beetsterzwaag en Drachten. Info: www.ateliertonterlinden.nl
Kunst aan de Kust Harlingen
9 galeries, ateliers en een museum op loopafstand in Harlingen.
Boekjes verkrijgbaar bij bibliotheken, VVV’s en hotels.
Info: www.kunstaandekust.nl
kunstkrant november/december 2012 pagina 35
KOUDUM
Atelier-Galerie 13 Manen Hoofdstraat 37a, open di-do 10-17. Monumentaal/symbolisch,
beelden, schilderijen div. kunstenaars.
Galerie De Souverijne Hoofdstraat 26-28, T 06-10374486, open
wo-za 13-16 en op afspr. T/m 22 dec Xaquin Chaves, Mary Mata,
schilderijen.
KûBAARD
Galerie Moglas Joarumerleane 4a, T 0515-781040, onregelmatig
open en op afspr. T/m 6 dec Hester Kornelis, foto’s.
LEEUWARDEN
Atelier Dirk Beintema Turfmarkt 8, T 0629238982, open do-za
13-17.30 en op afspr.
Historisch Centrum Groeneweg 1, T 058-2332350, open di-vr 11-17,
za/zo 13-17. T/m 3 mrt Sporen van Saskia, vrouw van Rembrandt in
Leeuwarden.
Galerie De Kleine Hoogstraat Kleine Hoogstraat 14, T 058-8442545,
tijdens exposities do-za 13.30-17 en op afspr. 8 nov t/m 15 dec
Hella Maas, Margreet Boonstra (schilderijen), Jitse Sikkema (beelden).
Kunstuitleen Friesland Wissedwinger 1, T 058-2125400, open di-vr
10-17, za 12-17. T/m 3 nov Alexander van Noort.
Galerie/atelier ’t Lamberthûs Eewal 90, T 058-2501099, open vr/za
13-17, juli/aug op afspr.
Pier Pander Museum Groeneweg 1, T 058-2338399, open za/zo
13-17.
Keramiekmuseum Princessehof Grote Kerkstraat 11, T 058-
2948958, open di-zo 11-17. 2 nov 14-16 u. Antiekspreekuur. 25 nov
t/m 24 feb Winterse taferelen, design ontmoet traditie.
Galerie De Roos van Tudor Eewal 47-49, T 058-2161636, open wo-vr
13.30-17, za 11-17, 2e zo vd mnd 14-17. T/m 18 nov Identiteiten,
Maartje Strik, schilderijen. 24 nov t/m 15 jan Landschappen, van
Elsinga tot Lindeboom.
Kunsthandel & galerie De Vries Turfmarkt 1, T 06-52037004 open
do-za 13-17.30 en op afspr.
World Trade Center Leeuwarden Heliconweg 52, T 058-2941600,
open dagl. 7-23. 23 nov t/m 17 feb Marian Hulshof, gebrandschilderd
raam en schilderijen.
NIJEGA
Galerie Dinie Boogaart Kommisjewei 21-23, T 0512-372735, open
vr-zo 13-17.
OFFINGAWIER
Galerie Offingawier Fiifgeawei 25, T 0515-415771, open op afspr.,
of indien aanw. Landschappen Gert Jan Veenstra. 17 nov t/m 6 jan
za/zo 13-17 Winterexpositie.
OLDEBERKOOP
Kunstruimte Hiemstra Oosterwoldseweg 17, T 0516-451861, open
vr-zo 13-17.30.
OLTERTERP
Galerie Lauswolt bij De Slag, Selmien West 2, T 0512-301695, open
di-za 10-12, 13.30-17, zo 13.30-17. T/m 18 nov Dolsma, Osinga,
Pander e.a.
OUDE BILDTzIJL
Aerden Plaats Ds. Schuilingstraat 4-6, T 0518-421012, open za/zo,
mei t/m sept wo-ma 10.30-16.30. Kunstkring Uytland.
Galerie/atelier De Trapjes Oude Bildtdijk 94, T 0518-421293, open
1e za/zo vd mnd 13-17 en op afspr. John Maes (schilderijen, grafiek),
Joske Maes-Pellens (beeldweefsels).
RUIGAHUIzEN
De Egelantier kunstuitleen, Jan Jurjensingel 3, open 1e, 3e za vd
mnd 14-16.30. Petra van Rijn, schilderijen, ikonen.
SNEEK
Galerie Peter Bax Singel 82, T 0515-422772, open di-vr 13.30-18,
do 19-21, za 10-17. T/m 10 nov Huibert Sabelis, Olivier Julia, Lydia
de Jonge e.a.
TJERKWERD
Gerrit Wijngaarden Waltaweg 25, T 0515-579323, open op afspr. 4
nov t/m 16 dec open atelier, zo 14-17.30.
VEENKLOOSTER
Galerie de Kuiperij Kleasterwei 14a, T 0511-443081, open vr, za
13-17 en op afspr. T/m 24 nov Loes Botman (tekeningen), Corrie
Erkelen (keramiek).
Galerie Noordvleugel Fogelsangh State, Kleasterwei 1, T 0511-
442436, open di-za 10-17. Doorlopende expositie 10 realisten.
VEENWOUDEN
De Schierstins Hoofdstraat 1, open di-zo 13.30-17. T/m 2 dec
Vrouwelijke modellen, Hermien Koen, gem. techn. 8 dec t/m 20 jan
Peter Lazarov, prenten.
WOLVEGA
Hannie Mein Keramiekgalerij Frisaxstraat 12, T 0561-614545, open
ma 13.30-18, di-vr 09.30-18, do tot 21, za 09.30-17.
WORKUM
Galerie Berger Noard 23A , T 06-20234810, open di-za 11-17; novfeb:
indien aanw. of op afspr. Div. kunstenaars, sieraden, schilderijen,
objecten.
Jopie Huisman Museum Noard 6, T 0515-543131, open dagl 13-17,
apr t/m okt ma-za 10-17, zo 13-17. T/m 30 dec Fisk & Frij, van Jopie
Huisman tot Jan Mankes.
Galerie Kesk-Art Noard 5, T 06-30590478, open vr-zo 13-18, mei-okt
wo-vr 13-18, za/zo 11-18.
Drenthe
ANNEN
Paviljoen Breeland De Bulten 4, T 0598-468577, open 2 t/m 4 nov,
vr 18-21, za/zo 11-18. Verrassend, lustrumexpositie, Gertjan Scholte-
Albers, Tim Blaauw, Siemen Dijkstra e.a.
Atelier-galerie de Strubbel Schipborgerweg 5, T 0592-271974, open
op afspr. Cees Drubbel, schilderijen.
ASSEN
Adventskerk Lindelaan, open vrij 10-11.30, zo 10.30-12. T/m 16 nov
Gert Roelofsen.
B’art galerie/atelier, Vaart zz 93, T 0592-398093, open wo-vr 9-12,
za/zo 13-17 en op afspr. Jan Ketelaar, Marc de Jong, Edzard Krol e.a.
CBK Drenthe/kunstuitleen Assen Weiersstr. 1/f, T 088-0128000,
open wo-vr 13-17, za 13-16. T/m 18 nov Ergens anders, Karola
Pezarro, textiel.
DeFKa Vennestraat 88, T 0592-315316, open do-za 13-17. 23 nov De
opstelling, Betty Simonides te gast bij Joop Striker.

expositieagenda Stuur
KunstSalon Assen Vaart nz 6, open vr-zo 13-17.
Kunstruimte Rudy Lanjouw Portugallaan 60, T 06-21863399, open
1e za/zo vd mnd 12-17 en op afspr.
Drents Museum Brink 1, T 0592-377773, open di-zo 11-17. T/m 27
jan Screech, through thick and thin, Simon Schrikker, schilderijen. 17
nov t/m 3 mrt De Sovjet Mythe, socialistisch realism 1932-1960.
TT Hall De Haar 11, open za/zo 3/4 nov 11-17. Art Assen, kunstbeurs.
BALLOO
Galerie Drentsche Aa Balloo 27, T 0592-241214, open vr/za 13-17
en op afspr.
COEVORDEN
Coevorder Kunst Collectief expositieruimte, Sallandsestraat 5, T 06-
25503692, open vr/za, koopzo 13-17. Wisselende exposities.
DE SCHIPHORST
De Havixhorst beeldenpark, Schiphorsterweg 34-36, T 0522-441487,
open dagl. 11-17. T/m dec Renaissance van het Noorden.
DIEVER
Atelier Jenny Nes Broekemastraat 21, T 0521-593255, open vr-za,
1e, 3e zo vd mnd 13-16 en op afspr. Schilderijen.
DIEVERBRUG
Atelier/galerie Jan Woning Dieverbrug 51, T 06-30100309, open
do-za 11-17. Schilderijen.
DWINGELOO
Art Garden Drenthe Honingvlaken 10, T 0521-599064, open di-za
10-18, zo 13-17. Elke 2 mnd nieuw werk.
Keramiek- & grafiekatelier Elysia Verhoeven en Siemen Dijkstra,
Lheeweg 10b, T 0521-597636/597146, open di-zo 13-17 en op afspr.
EELDE
Museum De Buitenplaats Hoofdweg 76, tel. 050-3095818, open dizo
11-17. 3 nov t/m 17 feb Siegfried Woldhek, Eveline van Duyl.
ELIM
Galerie Afterdaan Carstensdijk 148, T 0528-352634/06-10545755,
open za/zo 13-17 en op afspr.
ELP
Galerie Roy Greve Hoofdstraat 32, T 0593-380008, open op afspr.
Portret-beelden.
EMMEN
CBK De Fabriek, Ermerweg 88b, T 0591-685820, open wo-zo 13-17.
T/m 18 nov Ergens anders, Karola Pezarro. T/m 25 nov Schatgraven
in het Emmermeer, Lies Kortenhorst. 24 nov t/m 20 jan Duality -
nonduality, Marthijn de Groot. 30 nov t/m 20 jan Circus, Amateur
Kunstenaar Emmen.
Grote Kerk Marktplein, open di-do, za 13-17. T/m 25 nov Kunst Rijk
Emmen, Van Tongeren, Kanters, Tielens e.a.
Kunsthuis 1927 Dordsestraat 27, T 0591-618003, open ma-vr
9-17.30, do tot 20.30, za 9-17. O.a. Herman Brood, Anton Heyboer.
GASSELTERNIJVEEN
Kunstgalerie Arnold Gasselterweg 1, T 0599-513340, open wo-za,
1e zo vd mnd 13.30-17.30. Schilderijen 19e, 20e en 21e eeuw.
Galerie Pommona Hoofdsrtaat 58, T 0599-512867/06-29204451,
open 10-17 en op afspr.
GEES
L’Argenterie Antique Weth. H. Euvingstraat 3, T 0524-582290.
Beelden in Gees beeldentuin en galerie, Schaapveensweg 16, T
0524-582141, open wo-zo 12-17. T/m 25 nov Herfsexpositie.
HAVELTE
Yvonne Casander Veldkamp 7, T 0521-599310, 06-50487771, open
op afspr. Schilderijen, objecten.
Galerie Jan Jetten Dorpstraat 33, T 0521-341605, open za/zo 13-17
en op afspr. Olieverfschilderijen en aquarellen.
HOOGHALEN
Galerie Wildevuur Zwiggelterweg 4, T 0593-592411, open vr-zo
12-18 en op afspr. T/m 11 nov Hans Musters.
LHEE
Atelier Galerie Anny van Veen Lhee 75, T 0521-597433, open di-vr
10-18, za 10-17. T/m dec Geert Biel (glas), Joke Spin (schilderijen).
MEPPEL
Drukkerijmuseum Kleine Oever 11, T 0522-242565, open di-za 13-
17. T/m 29 dec Zonder pers, Peter Wortel, grafiek.
Galerie/atelier Nies Nijland-Pol Zuideinde 52 T 0522-256575, open
vr/za 13-17 en op afspr. Nies Nijland, keramiek, schilderijen en
gastexposanten.
Kunsthuis Secretarie Hoofdstraat 22, T 0522–850644, open di-zo
13–17, do 10–17, vr 18-20. T/m 16 dec Kleine grapjes, grootse kunst,
Chantal van Heeswijk, Redmer Hoekstra e.a.
Richard ter Borg, Groningen
VEILING
26 november 2012 19.00 uur
Kijkdagen vr 23 za 24 en zo 25
www.terborg.com
Herbert Zangs, Jan Altink, Jan Jordens,
Frederick Serger, Armand Bouten,
Johan Dijkstra, Jan Wiegers, Arie Zuidersma,
Otto Eerelman, Jo van Dijk,
Ekke Kleima, Henk Melgers, Adriaan Lubbers,
Slavko Kopac, Jannes de Vries, e.v.a.
Kunsthuis De Stijl Touwstraat 6, 06-30666682, open wo-vr 13.30-
17.30, za 11-17 en op afspr.
NIEUW AMSTERDAM
Galerie van Strien Vaart nz 176, T 0591-551630, open vr-zo 13-17.
T/m 26 dec Francis Kilian, Hester Schroor e.a., schilderijen, keramische
beelden.
NIEUW BUINEN
Goedewaagen Keramisch museum, Glaslaan 29a, T 0599-616090,
open ma-vr 10-16, za/zo 13-17.
Silo del Arte Zuiderdiep 7, T 06-22922601, dagelijks welkom. Erik
Zwezerijnen, schilderijen en Louisa van den Hof, glaskunst.
NIJLANDE
Art-Melvy Gallery Nijlande 19, T 0592-243294, open op afspr.
Yvonne Visser (beelden) e.a. Beeldentuin.
PATERSWOLDE
Galerie Aanblick Fletcher Familiehotel, Groningerweg, T 050-
5340485, dagl 8-22. T/m 31 dec Gertjan Scholte-Albers, Jan Brinkgreve,
Frans Brommer, Inge Groenen e.a.
Galerie Lemferdinge Lemferdingelaan 2, T 050-3091377, open vr-zo
12-17. T/m 18 nov Via Firenze, Jikke Jager, Kees Thijn e.a.
ROLDE
Collectie Harms Rolde Hoofdstraat 38, T 0592-242521, open za 13-17
en op afspr. Realistische schilderkunst begin 20ste eeuw tot heden.
Atelier Kees van Rijen Nijlanderstraat 16, T 0592-242560, open op
afspr. of indien aanw. Schilderijen.
RODEN
Galerie Barth-Art Padkamp 21, open wo-vr 13-17, za 10-17.
Tsjechisch glas en hedendaagse kunst. 4 nov t/m 30 dec Jindrich
Barth, wandreliëfs.
Koetshuis Mensingeweg 3, T 050-5013035, open do-zo 13-17. T/m
18 nov Tot op het bot, Jan Kenter, Herman Noordermeer, Suzanne
Bodde. 24 nov t/m 8 dec Uit de Hoogte, Rianne Kooijman, Zaha
Heveskes e.a.
RUINEN
Atelier Femke Anne Meppelerweg 36, T 06-14348108, open dagl
(indien aanw.) en op afspr. Femke Anne Kaldenberg, schilderijen.
Galerie/atelier Benderse Benderse 15, T 0522–472569, open indien
aanw. en op afspr. Hendrik Oomen (schilderijen), Ineke Oomen (glas
in lood).
SCHOONEBEEK
Atelier de Salon ’t Rak 15, T 0524-531266, open indien aanw. en op
afspr. O.a. Marjolijn van Ginkel, schilderijen.
TYNAARLO
Niet Nieuw Design Transportweg 2, T 0592-545554, open di-vr 10-
18, za 11-17. T/m 8 jan Harry Tuinman, schilderijen, foto’s.
Pronckgoedt Kunst en Antiek, Esweg 2, T 0592-541812, open za/zo
10–17 en op afspr. Schilderijen, Drentse schilders, antiek.
VLEDDER
Atelier De Klei Linde Dorpsstraat 10, T 0521-382787, open ma-za
10-18 en op afspr. Cees Vermeer, Liz Hansen, beelden.
Henk Pries Pastorieweg 23, T 0521-381325, open op afspr. Landschapsaquarellen.
Ramart Vledder Oosterkamp 10, T 06-27086088, open 1e zo vd
mnd, sept: 3e zo vd mnd. Herman Brood, Hugo Claus, Cremer e.a.
Galerie-boetiek ’t Veurhuus Schapendrift 10, T 0521-381932, open
vr/za vanaf 12 u. en op afspr. Annette Kiewiet-Huitink (beelden),
sieraden, aardewerk, etc.
Museums Vledder Brink 1, T 0521-383352, open apr t/m kerstvak.
wo-zo 11-16. T/m 6 jan Over landschap, dicobol en rechte hoeken,
Annemiek de Haan, Jean le Noble. Beeldentuin: John Beemsterboer,
Jan Piet vd Berg.
VRIES
Gemeentehuis Tynaarlo Kornoeljeplein 1, T 0592-266662, open
ma-vr. 1 nov t/m 21 dec Ben van Voorn (1927-2004).
WAPSE
Atelier Auke Rodrigo Ten Darperweg 82, T 0561-432710/06-
30284135, open wo/do, za 14-17 en op afspr. Schilderijen.
WAPSERVEEN
Atelier 133A Midden 133a, T 0521-341380, open do-za 13-17 en op
afspr. Ineke van Tiel, schilderijen, etsen, objecten.
Overijssel
ALMELO
Alberts kunstuitleen en galerie Grotestr. 117, T 0546-454721, open
di-za 12-17.30.
KUNST B&V
Verhuur en verkoop
schilderijen, tekeningen,
grafiek aan particulieren
en bedrijven van
Tentoonstelling Landschappelijk
Door Diek Boerman en Hieke Veenstra
Diek Boerman benadert het landschap als kathedraal en
Hieke Veenstra schildert het intieme landschap.
Open za en zo 3 en 4 nov.;1 en 2 dec. van 11-17 uur
of op afspraak:even bellen 0592-559332.
Zie ook www.kunstbv.nl • Email: info@kunstbv.nl
Norgerweg 153, 9494 TA Yde T 0592-559332
E info@kunstbv.nl I www.kunstbv.nl
pagina 36 kunstkrant november/december 2012
expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van januari/februari
uiterlijk 10 december naar het volgende adres: KunstKrant Noordoost-Nederland,
Postbus 494, 9700 AL Groningen, of e-mail naar kunstkrant@live.nl
Groeneveld galerie en skulpturenpark, Groeneveldsweg 8, T 0546-
818111, open wo-zo 12-17. Schilderijen, glas, keramiek, beelden.
Stichting Indigo Kunsthal Hof 88, Hofkamerstraat, Elisabethhof 6,
open di-zo 13.30-17.
Lads kunst + exposities Molenstr. 23, T 0546-459490, open wo-vr
10-17.30, do 10-21, za 11-17.
BEUNINGEN
Het Dinkelwerk Denekamperstraat 49, T 0541-355955, open di-vr
10-17, za 10-16, zo 13-17. Kunstenares Karin Veldhuis, edelsmid
Patricia de Jonge, Rikie Braakhuis (Tiffany, glas).
BLOKzIJL
Galerie Kunst & Kleur Bierkade 9, open di-za 10-18, zo 12-17. Collectief
van schilders, keramisten en sieradenontwerpers.
Atelier Maria Mosselman Brouwerstr. 7/9, T 0521-515605/06-
50488003, open do-za 10-17. Schilderijen, beelden, mode.
DALMSHOLTE
Heileuvers Schilderijenhuis Dalmsholterdijk 17, open ma-za 9-18.
Iedere 2 mnd nieuwe expositie van schilderijen en grafiek.
DEDEMSVAART
Atelier 3 6 4 Langewijk 364, T 0523-232782, open 2e zo vd mnd.
Henk Boudewijns, foto’s, Immy van Huizen, Leonarda van Eijk, Joanne
Eekman, schilderijen/grafiek, Marie Louise Minke, beelden.
DELDEN
Galeriet Piet Boon Zone Oost, Langestr. 46, T 074-2919600, open
di-vr 11-17.30, za 11-17, zo 14-17.
De Pook galerie & kunstuitleen, Noorderhagen 58a, T 074-3767065,
open wo-vr 13-18, za 11-17, zo 13-17.
De Witte Kamer Langestr. 47, T 074-2593555, open wo-vr 13-17.30,
za 11-17, zo 13-17.
DEN HAM
Expositiehuis Middendorpshuis, Grotestr. 4, T 0546-671864, open
wo-za 14-16. T/m 3 nov Nelleke van Loon, schilderijen.
DENEKAMP
Art Atelier Nordhornsestr. 236a, open vr-zo 10-17 en op afspr.
Permanente expositie van Lony Wing.
DEVENTER
Galerie Kiek-Kus Roggestr. 16, T 0570-642573, open wo-zo 11-17.
Galerie Koningshof Grote Overstr. 16-18, T 0570-672753, open ma,
di, do-za 12-18.
Galerie/atelier De Kunsten TG Gibsonstr. 19, 0570-615569, open
vr-zo 13-17.
Kunstenlab Laboratoriumplein 1, T 0570-611848, open di-zo 13-17.
DIEPENHEIM
Galerie Àlafran Grotestr. 45, T 0547-351718, open wo-zo 12-17 en
op afspr.
Kunstvereniging Diepenheim Grotestr. 17, T 0547-352143, open
di-zo 11-17. T/m 2 dec Hester Oerlemans, Carlijn Mens.
Galerie Visée Grotetr. 41, T 06-18653279, open vr-zo 13-17 en op
afspr., jan gesloten. T/m 4 nov Ben Joosten.
ENSCHEDE
Galerie Beeld & Aambeeld Walstraat 13, T 053-4300357, open
wo-za 10-17, do 10-21. T/m 21 nov Chiara Scarpitti (sieraden), Peter
vd Akker, (gem. techn.)
Concordia Expositie 21rozendaal, Het Rozendaal 21, T 053-4300999,
open do-zo 11-17 en op afspr. T/m 11 nov Dan Walwin, Maurice
Bogaert, films.
Concordia Expositie Langestraat 56, T 053-4300999, open ma-vr
10-18, za 10-16. 12 dec t/m 9 mrt Moeders & vaders.
Louk’s atelier/galerie Walstraat 63, T 053-4332211, open di-za
10-17.
Fotogalerie Objektief Walstraat 33, T 053-4322507, open wo-za
12.30-17.
Roombeek zessprong Ateliers, Kottendijk 110b, T 06-27909008
open t/m 11 nov vr 18-20.30 en op afspr. Fiona Weide.
TETEM kunstruimte Stroinksbleekweg 16, T 053-2308791, open do-zo
11-17. T/m 11 nov Kuda, Damian Gilley, The blue noise department.
T/m 18 nov Encounters, Bill Spinhoven van Oosten, installatie. 1 nov
t/m 2 dec Wintergasten, tien B93 kunstenaars + gastexposanten.
GIETHOORN
Galerie Duine-Rhee Molenweg 36, T 0521-360210, open zo 14-17
en op afspr. T/m 22 jan Henk Lassche, schilderijen.
Kulturhus De Eendracht Eendrachtsplein 1, open ma-vr v.a. 8 u.
Rhoda Kunst en Keramiek Binnenpad 41, T 0521-362040, open
ma-zo 10-18 en op afspr. Landschappen en stillevens van o.a. G.J.
Veenstra, H. Wijngaard, R. Smelt, en R. Meilof.
HENGELO
Passion for Stones beeldentuin, Reigerweg 40, T 074-2420170, open
ma-za en op afspr. 10-17. Ties Mulder.
Galerie en Kunstuitleen de Pook Deldenerstraat 77, T 074 2919759.
Gallery Signaal Enschedesestraat 238, T 074-2470597, open zo 14-17
en op afspr.
HOLTEN
Galerie/Atelier Henk Mulder Oranjestraat 29, T 06-53837281, za
13-17 en op afspr.
Nagelhoutzaal Kulturhus, Smidsbelt 6, open ma-vr 10-17. Collectie
Nagelhout.
KAMPEN
Gemeentelijke expositieruimte IJsselkade 33, T 038-3317417, open
di-za 11-17. 3 nov t/m 15 dec Visionaire pelgrimages, Tom Kuper,
schilderijen.
Ikonenmuseum Buiten Nieuwstraat 2, T 038-3858483, open wo
13-17, do-za 10-17. T/m 3 nov Henk Helmantel.
Galerie IQ kunstuitleen Oudestraat 241, T 038-3318746, open do
10-18, vr 10-21, za 10-17. Antonio Poioumen, Herman Brood, Robert
Whitaker e.a.
Koornmarktspoort IJsselkade 1, T 038-3317361, open di-za 11-17.
T/m 23 dec Pat Gentenaar-Torley, gem techn.
’t Posthuys Oudestraat 137-1, do-za 11-17. 24 nov t/m 22 dec Peter
vd Kroef (tekeningen), Wim Meyles (beelden).
Stedelijk Museum Kampen Oudestraat 133, T 038-3317361, di-za
10-17, zo 13-17. T/m 18 nov Paul de Reus, beelden.
LOSSER
Galerie Artisto Martinusplein 14, open do-za 13.30-16.
Galerie Erfje Kuiper Kloppenstraat 42, T 053-5385995, open do-zo
12-17 en op afspr. Jan Kuiper, bronzen beelden, Anneke Kuiper,
quilts. T/m 25 nov Harrij Johannes, digitale kunst.
Glasatelier het Lugtkasteel Hooibeek 9, T 053-5381094. Christina en
Ben van der Lugt, glas, emaille, sieraden.
NIJVERDAL
Galerie Sous-Terre Van den Bergsweg 3, T 0548-616838, open ma
13-17, di-za 10-17.
OLDENzAAL
Art Atelier Markt 13, open werkdagen 10-17. Lony Wing.
OMMEN
Galerie Aly Schutte en galerie Eric Schutte Dalmsholterweg 6, T
0529-456361/455762, open di 13-17, vr/za 10-17 en op afspr. Aly
Schutte, Anne Christie Warner-Schutte, Eric Schutte, schilderijen. 27
nov t/m 1 dec Culturele week.
Nationaal Tinnen Figuren Museum Markt 1, T 0529-454500, open
za 11-17, zo 13-17.
OOTMARSUM
Chez-Moi Ton Schulten Galerie International, Marktstraat 4-6/
Gasthuisstraat 3-6, T 0541-291760, open wo-vr 14–17, za 11-17, zo
13-17. Ton Schulten en gastexposanten.
Galerie Bianca Leusink Grotestraat 26, open di-zo 13-17. Schilderijen
Bianca Leusink.
Annemiek Punt galerie/glasatelier, Kloosterstraat 5, T 0541-293245,
open wo-vr 13.30-17, za 11-17 en op afspr.
Museum Ton Schulten Kerkplein 16-17, T 0541-291763, open wo-zo
14-17, za 11-17.
Tarpan Art Markt 7, open wo-vr 13-17, za 11-17, zo 12-17. O.a. Wil
Willemsen, Hendrik van Veenendaal, Ad Arma en Ad Verstijnen.
STAPHORST
Galerie Hein Elferink Kastanjelaan 5, T 0522-242414, open do
14-18, vr/za 10-18, 2de zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 17 nov
Henrik Eiben, Iris Bouwmeester. 22 nov t/m 5 jan Space, Expanding,
Henriëtte van ’t Hoog, Gracia Khouw e.a.
STEENWIJK
Instituut collectie Hildo Krop Gasthuislaan 2, T 0512-53862, open
zo, ma-do 11-16.
Stadsmuseum Markt 64, T0521-511704, open di-vr 10-12, 13-17, za
13-17. T/m 13 dec Bert Brante, Miek Brante-Bloemen, schilderijen.
IJHORST
De Galerij Kerkweg 12, T 0522-441367, open vr-zo 14-18 en na
afspr.
WEERSELO
De Driehoek galerie & atelier, Lemselosestraat 6 T 0541-662626/
662575, 06-23379642, open do-za 14-17 en op afspr. Irene Schildkamp
en werk in stock.
Atelier Marten Bo
WETERING
HARDENBERG
Atelier Daniëlle Broekhuizen-Mazzola Wetering-oost 56, T 0521-
Galerie IQ kunstuitleen De Mulderij 15, T 0523-270023, open di-vr 371388, open op afspr.
10-17, do 10-21, za 11-17. Theo Boeren, Herman Brood, George
Heidweiler e.a., schilderijen, glas, keramiek, brons.
WIERDEN
KNSTSPR Wilhelminaplein 3a, T 0523-260013, open wo, za 14-17. Galerie Tolg’Art Tolgaarde 6-8, T 0546-657589, open do 13-17.30,
T/m 1 dec Goddichten, Henk Heideveld, div. techn.
vr 13-20.30, za 10-16, 1e zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 17 nov
Atelier Marten Bos
CONSERVERING EN RESTAURATIE VAN SCHILDERIJEN
schoonmaken van schilderijen
hechten van scheuren in doek
en bedoeken
repareren van panelen
behandelen van bladderendeen
loszittende verf
restauratie van schilderijlijsten
inlijsten van schilderijen
schadetaxaties
Hoofdstraat West 48, 8391AP Noordwolde Fr tel. 0561 433033 www.ateliermartenbos.nl

expositieagenda Stuur
Kunstroutes Overijssel
Kunstroute Overijssel
Za/zo 24 en 25 nov, 10-17. Meer dan 60 kunstenaars, ateliers,
galeries in Zwolle. Startpunt Vornkenstraat 6, Zwolle.
Kunstschatten Losser
2de zo vd mnd 13-17. 17 galerieën en ateliers in gemeente
Losser. Info: galerie Erfje Kuiper, Kloppenstraat 42, Losser en
www.kunstschattenlosser.nl
Atelierroute Vechtdal
Mei t/m aug laatste wknd vd mnd 11-17.
Info: www.vechtdalkunst.nl
Natuurgebied De Weerribben
Route met twaalf kunstwerken. Info: Bezoekerscentrum De
Weerribben, Ossenzijl.
Kunststappen
1e zo vd mnd 13-17. Galeries en ateliers in Almelo en Wierden.
Info: www.kunststappen.nl
Anneke Kieft, Joepe Bos (schilderijen), Hanneke Bloemen (beelden).
22 nov t/m 29 dec Ellen Kroeze, Tamme de Boer (schilderijen), Marja
van Elsberg (beelden).
Drokje petit galerie atelier, Kupersweg 2x, T 0546-657589, open
10-22 (even bellen).
zWOLLE
Ateliers Cyclamenstraat Cyclamenstraat 14-16, T 06-14623102, za/
zo 24/25 nov 13-17, Open Ateliers Joepe Bos (schilderijen), Hanne
Ruiter (sieraden).
Galerie Delfi Form Praubstraat 4, T 038-4226835, do/vr 10.30-17.30,
za 13-17 en op afspr.
Galerie In Beeld Koestraat 13, T 06-52677090, open zo 14-17 en op
afspr. T/m 25 nov Janet Timmerije, schilderijen, keramiek.
Galerie IQ kunstuitleen Marsweg 42, T 038-4605656 open ma-vr
10-17, za 11-17. Meer dan 1000 kunstwerken. Theo Koster, Herman
Brood, Peter Meijer e.a.
Kunstuitleen zwolle Voorstraat 31, T 038-4216118, open di-za
11-17, do 11-21. T/m 1 dec Jeannet Klement, keramiek. T/m 15 jan
Poëzie in porselein, Marja Hooft.
Stedelijk Museum Melkmarkt 41, T 038-4214650, open di-zo 11-17.
T/m 18 nov Rituelen, Loes Heebink, Marc Vellay e.a. 9 dec t/m 5 mei
Pronken, Les Deux Garçons, Ineke Otte, Marianne van Heeswijk. 12
dec t/m 2018 Millenniumdoelen.
Het Vrouwenhuis Voorstraat 46, T 038-4224823, open alleen voor
groepen, alleen op afspr. Zes penseelprinsessen, Aleijda Wolfsen,
Aleida Greve e.a.
Flevoland
ALMERE
Corrosia! Expo Markt 5, T 036-5215929, open di-za 12-17.
D.O. Gallery Marktmeesterstr. 18, T 036-5247839, open wo-vr 10-18.
Het Kunsthuis New Yorkweg 39, T 036-5329182, winkeltijden.
Museum De Paviljoens Odeonstr. 3, T 036-5450400, open 12-17.
T/m 30 juni De Paviljoens 2001-2012: Yael Davids, Job Koelewijn,
Germaine Kruip e.a.
DRONTEN
Galerie kunstuitleen Aan de Amstel Amstel 44, T 0321-325501,
open do-za 10-17.
Alligt De Vliet 8, T 0321-337838, open tijdens kantooruren. Permanent
KIKO. Keramiek en foto’s.
EMMELOORD
Galerie KIK Bedrijfsweg 20, T 06-27523759, open do-za 13.30-17.30,
vr 19-21 en op afspr.
Style Color Galerie shop, Lange Nering 13. T/m 13 jan Atalanta
Kunstgroep, Hilly Blinksma, Carin Staal e.a.
ESPEL
Galerie de Paardenstal Noordermiddenweg 2-1, T 0527-612654,
open do-za, 1e, 3e, 5e zo vd mnd 13.30-17. T/m 4 nov Marjolein van
Ginkel, Margreet Zwetsloot. 8 nov t/m 15 dec Gertjan Scholte-Albers,
Yvon Wordragen e.a.
LELYSTAD
Atelier 05 Karveel 5505, T 0320-245108, open mei t/m sept ltste zo
vd mnd 12-17, hele jaar op afspr. Martine Bakker, schilderijen.
Bos Fine Art Buitenplaats 131, T 0320-244826, open zo 14-17 en op
afspr. T/m 21 dec Herfstexpositie, Karel See, Louis Meijs e.a.
Go4art Hollandse Hout 296, T 0320-228899, open di-do, 1e zo vd
mnd 14-17. Angèle Hoegee, Marius Meulenberg, Roland Meijer,
beeldentuin.
NAGELE
Museum Nagele Ring 23, T 0527-653077, open do-zo 13-17. 4 nov
t/m 27 jan Een glimlach in de polder, Geertruida Krake (schilderijen),
Willem Hoogeveen (beelden).
SCHOKLAND
Museum Schokland Middelbuurt 3, T 0527-251396, open vr-zo, 1/4
t/m 1/11 di-zo, juli/aug dagl. 11-17. T/m 31 dec Broeders in kunst
en kerk, Henk Helmantel & Maarten ’t Hart.
zEEWOLDE
Atelier Nestor Krachtenveld 52, T 036-5225229, open di-vr 9-12,
za12-15. Kathelijne Hes, Ineke te Kaate, Wilhelmien Nijboer e.a.
Kunstroutes Flevoland
Kunst Route Lelystad
Ltste zo vd mnd 14-17. Open ateliers kunst en kunstnijverheid.
Info: www.kunstroutelelystad.com
Gelderland
ALMEN
Galerie De blauwe deur Bakkersteeg 2, T 0575-433447, open wo
10-17, do/vr (eind mrt-1 nov) 14-17, 1e za/zo vd mnd 12-17.
APELDOORN
Coda Museum Vosselmanstraat 299, T 055-5268400, open di-vr 10-
17.30, do-koopavond, za 10-17, zo 13-17. T/m 13 jan Zilver en Goud,
Anneke Schat, Cees Post. T/m 24 mrt Un peu de terre sur la peau,
keramische sieraden.
ARNHEM
Dudok Koningstraat 40, T 026-3511872. T/m 12 nov Met&Voor,
Albert vd Weide, tekeningen.
Museum Moderne Kunst Arnhem Utrechtseweg 87, T 026-3775300,
open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 18 nov Mark Outjers. T/m 2 dec
The Shapeshifter, Anya Janssen. T/m 27 jan Regressive, Erwin Olaf.
18 nov t/m 17 feb Neorealisme in Nederland.
Galerie Plaatsmaken Emmastraat 73, open wo-vr, zo 12-17.
Galerie De Vijf Eiken Parkstraat 45, T 026-3511004, open 1e zo vd
mnd, 12.30-17 en op afspr.
APPELTERN
Sous-Terre Walstraat 2a, open dagl 10-18. Galerie en beeldenpark.
BARCHEM
Woodbrookershuis Woodbrookersweg 1, T 0573-441734, open mavr
9-17. Marijke Sondorp, tekeningen.
BARNEVELD
Museum Nairac Langstraat 13, T 0342-415666, open di-vr 10-17,
za 13-17.
BENNEKOM
De Kijkdoos Ericapark 1, open 3 t/m 25 nov vr-zo 14-17. Metamorfose,
Maria Roelofsen (jutkunst), Robin Noorda (foto’s), Evelien
Lohbeck (animaties).
BERG EN DAL
Afrika Museum Postweg 6, T 024-6847272, open ma-vr 10-17, za/
zo 11-17.
BREEDENBROEK
Galerie 21 Terborgseweg 21, open vr-zo 13.30-17.30. 3 nov t/m 9
dec Aly Bruinsma (schilderijen), Linda Faber (keramiek), Diny vd Lee
(sieraden).
CULEMBORG
Galerie Kobalt Stationsplein 1, T 06-14257039, open wo, vr, zo
13-17.
DOESBURG
Galerie 8’r Paardenmarkt 8, T 0313-479083, open 1e zo vd mnd en
op afspr. Marga Bles, beelden, Ad van de Brink, schilderijen.
Galerie P&E Art & Tax Meipoortstr. 16, T 0313-472144, open wo-za
12-17, 1e zo vd mnd 12-17 en op afspr.
DOETINCHEM
Galerie Evie J.G. Heuthorststr. 45, T 0314-362688, open ma-vr 10-17.
Het Web Galerie Kunstcentrum, De Veentjes 35, T 0314-362996,
open vr-zo 14-17, za 11-17, koopzo 12-17. T/m 2 dec Reit van Schie
(papierkunst), Rolf Wolters (houten meubelen).
DOORWERTH
Museum Veluwezoom Kasteel Doorwerth, Fonteinallee 2, open di-zo
11-17. T/m 17 feb EuroArt: Kijken, zien en verbeelden, actuele kunst
uit Dachau, Tervuren, gemeente Renkum.
ELBURG
Museum Elburg Jufferstraat 6-8, open di-za 11-17. 17 nov t/m 16
mrt In gesprek, reacties op collectiestukken.
Galerie Withaar Beekstraat 11, T 0525-682698, open wo-za 13.30-
16.30. Reint en Rian Withaar, schilderijen.
GELSELAAR
Gelster Galerie Driessenweg 2, open vr-zo 13.30-17.
HATTEM
Anton Pieck Museum / Voerman Museum Achterstraat 46-48, T
038-4442897, open di-za 10-17. T/m 1 mei De bijzondere wereld van
Thé Tjong-Khing.
Galerie de Rode Jas Kruisstraat 15, T 038-4449999, open do-za
13.30-17.
HEERDE
De Queeste galerie en Beeldentuin, Koerbergseweg 6, T 06-
20881914, open vr 19-21, za/zo 14-17.
Het Veen landgoed, Veenweg 12, open wo-zo 13-18, beeldenpark.
HEUMEN
Marishuis ateliermuseum Jac Maris (1900-1996), Looistraat 57, T
024-3580151, open wo 14-17, za/zo 13-17.
LAAG-KEPPEL
Galerie 1880 Hummeloseweg 4a, T 0314-382208, open do-zo 13-17
en op afspr. Brood, Heijboer, Corneille e.a.
Espace Enny Dorpsstraat 14, T 0314-381808, open do-za 11-17 en
op afspr. T/m 1 dec Short stories of silence, Lynne Leegte, Carla vd
Puttelaar, Lique Schoot, o.a. foto’s.
Galerie de Waker Dorpsstraat 9, T 0314-380507, open do-zo 13.30-
17.30 en op afspr. Regelmatig wisselende collecties.
LOCHEM
Galerie Air Kijksteeg 9, T 0573-252396, open za/zo 13-17 en op
afspr. T/m 4 nov Ina Wolters, schilderijen.
Kunsthandel De Drieluik Achterstraat 6, T 0573-256656, wo-za
11-18, zo 12-18.
NIJKERK
Museum Oud Nijkerk Holkerstraat 6, open wo, vr 13.30-16.30, za
10-16. T/m 15 dec Drago Recenica, schilderijen.
Galerie Polhus Spoorstr. 1a, T 033-2456986, open vr-zo 13.30-17.
Kunstroutes Gelderland
KunstzondagVorden
Zo 9 dec, 11-17. Route langs vijf galeries en vier ateliers in
en om Vorden. Overzichtsexpositie aan Dorpsstraat 9. Info en
routebeschrijving bij VVV aan de Kerkstraat 1b en op
www.kunstzondagvorden.nl
Kunst in Beeld zutphen
1e zo vd mnd. 9 galeries en musea in en rond Zutphen.
Info: www.kunstinbeeld.com
Een rondje kunst zutphen
1e zo vd mnd, 12-17. 11 open ateliers.
expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van januari/februari
uiterlijk 10 december naar het volgende adres: KunstKrant Noordoost-Nederland,
Postbus 494, 9700 AL Groningen, of e-mail naar kunstkrant@live.nl
NIJMEGEN
Architectuurcentrum Nijmegen Ridderstraat 27, T 024-3244382,
open wo-zo13-17, 1e do vd mnd 19-21u.
Galerie de Natris Van Dulckenstraat 20, T 024-3234689, open zo
13-17.
Galerie Stills Voorstadslaan 68, T 024-6416350, open do-zo 12-17.
T/m 25 nov groepsexpositie.
Museum het Valkhof Kelfkensbos 59, T 024-3608805, open di-vr
10-17 en za/zo 11-17. T/m 6 jan Art in Europa, pop art, Richter,
Tinguely e.a.
Galerie Wit Licht Grotestraat 48, T 06-44943517, open do 14-20, vr
12-18, za/zo 12-17.
OTTERLO
Kröller-Müller Museum Houtkampweg 6, T 0318-591241, open di-zo
10-17, beeldentuin tot 16.30. T/m 20 jan Dieren in de Nederlandse
beeldhouwkunst.
VELP
Art Gallery O-68 Oranjestraat 68, 026-3639222, open di-vr 14-17.
T/m 25 nov Aboriginal Art.
Klas Vijf Oranjestr. 36d, T 026-4458575, do-za 12-17, zo 13-17.
VORDEN
Galerie A-quadraat Mosselseweg 12a, 0575-556456/06-54397579,
open vr-zo 13-17 en op afspr.
Galerie Agnes Raben Nieuwstad 20, T 0575-551647, open do-ma
11-17 en op afspr. T/m 20 jan Hidden Traces, Frans Drummen, Anne
Semler e.a. 1 dec t/m 20 jan Maria Hees, tassen.
WAGENINGEN
Het Depot Generaal Foulkesweg 64, T 0317-424420, open do-zo
11-17.
Galerie Wit Hamelakkerlaan 38, T 0317-410930/06-21712810, open
do-zo 13.30-17.30.
WINTERSWIJK
Galerie Help u zelven Wilhelminastraat 9, T 0543-531784, open
wo-za, 1e zo vd mnd 12-17.
zEVENAAR
Galerie Meander Arnhemseweg 4, T 0316-331855, open do-zo 13-
17.30, behalve 1e zo vd mnd, en op afspr.
zUTPHEN
Galerie De andere Kant Marspoortstraat 16, 0575-476996, open
wo-za 11-17, 1e zo vd mnd 12-17 en op afspr.
Galerie izarte Laarstraat 47, T 0575-549370/06-13802505, open wo
12-18, do/vr 10-18, za 10-17, 1e, ltste zo vd mnd 12-17 en op afspr.
T/m 11 nov Leven in Kliptown, Hanneke de Vries, David Blom, foto’s.
Galerie Bozana Milic Nieuwstad 66, T 0575-476996, open do-za, 1e
zo vd mnd 12-17 en op afspr.
Museum Henriette Polak Zaadmarkt 88, T 0575-516878, open di-zo
11-17.
Stedelijk Museum Rozengracht 3, T 0575-516878, open di-zo 11-17.
4 nov t/m 3 feb Wild & dromerig, Jan Mensinga (1924-1998).
Utrecht
AMERSFOORT
Museum Flehite Westsingel 50, T 033-2471100, open di-vr 11-17,
za/zo 12-17. 18 nov t/m 24 feb Tobeen, eigenzinnig kubist, poëtisch
realist, schilderijen.
KAdE Smallepad 3, T 033-4225030. T/m 6 jan The dwelling life of
man, topstukken van Amerikaanse en Europese fotografen.
Mondriaanhuis Kortegracht 11, T 033-4600170, open di-vr 11-17,
za/zo 12-17. T/m 27 jan Traditie en toeval, Ronald de Bloeme, Olaf
Holzapfel, Jan vd Pavert. Bang voor rood, geel en blauw? Bart vd
Leck, Piet Mondriaan.
UTRECHT
Aboriginal Art Museum Oudegracht 176, T 030-2380100, open di-vr
10-17, za/zo 11-17. T/m 9 dec Outsider/Insider, Gordon Bennett. V.a.
dec Storytellers.
Bak Lange Nieuwstr. 4, open wo-za 12-17, zo 13-17. T/m 23 dec
How much fascism? Burak Delier, Jonas Staal, Milica Tomic e.a.
Bos Fine Art kantoor Eelman Nienhuys Makelaars, Nachtegaalstraat
3, T 06-16484645, open za/koopzo 14-17 en na afspr.; bezichtigen
tijdens kantoortijden. T/m 21 dec Willy Belinfante, Laetitia de Haas,
Dick Bruna e.a.
Centraal museum Agnietenstr. 3, T 030-2362362, open di-zo 11-17.
T/m 20 dec hedendaagse tekenkunst. T/m 1 sept 2015 Dit is het
Centraal Museum, Van Scorel, Van Doesburg, Koch, Rietveld e.a.
Flatland Gallery Lange Nieuwstr. 7 T 030-2315181, open wo-za 13-
17. T/m 23 dec Wang Ningde, foto’s.
Kunsthandel Meijer Domplein 1, T 030-2332503, open do/vr 12-18,
za 11-17.
Morren galleries Oudegracht 338-340, T 030-2317752, open wo-za
11-17, zo 12-17.
Morren galleries Burg. Reigerstr. 2a, T 030-2381867, open wo-za
11-17, zo 12-17.
Museum voor hedendaagse Aboriginal Kunst Oudegracht 176, T
030-2380100, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 9 dec Outsider/
insider, Gordon Bennett.
Galerie Wed Wed 2, T 030-2145195, open do/vr 12-17.30, za 11-17.
SOEST
Galerie de Ploegh Pimpelmees 3, T 035-6090411, open wo-vr 11-17,
za 11-16. T/m 10 nov Betteke Akkerman, Tabita Blok e.a. 25 nov t/m
23 feb Grafiekmanifestatie de Ploegh.
WIJK BIJ DUURSTEDE
Galerie Ahrens Oeverstr. 25, T 0343-572406, open za/zo 13-17 en op
afspr. T/m 25 nov Christiaan Lieverse, Ramon Otting e.a.
Galerie Article Oeverstr. 17, T 0343-573534, open za, 1e, 3e zo vd
mnd 13-17 en op afspr. T/m 10 nov Rosalinde Bakker, Jenny Roost.
Galerie De Bekoring Oeverstr. 21, T 0344-682607, open do-za 11-17,
zo 13-17.
Galerie Elfring Art Oeverstr. 9, T 06-125-17258, open za/zo 13.30-17.
Gerda Elfring, schilderijen. Wisselende exposities, keramiek, brons.
Gitta Glaskunst atelier, Kostverlorenpad 1a, T 06-18162050, open 1e,
3e za/zo vd mnd 13.30-17.
Kunst&Schip tjalk Vrouw Aaltje, Stadshaven, T 06-13714430.
Libra Books & Art Peperstr. 37, T 0343-480129, open vr/za 11-17, 1e
zo vd mnd 13.30-17.
Galerie Betsy Liepert Oeverstr. 8, T 0343-575740, open za/zo 12.30-
730 en op afspr. T/m 6 jan Victoria de Haas (schilderijen), Toos Vos,
Ad vd Brink (beelden).
Galerie Mignon Peperstr. 52a, T 06-44671389, open za/zo 13.30-
17.30. T/m Hermanus, Rian van Nieuwkerk.
kunstkrant november/december 2012 pagina 37
De Pruimengaard beeldentuin, Middelweg Oost 9a, T 0343-573410,
open vr-zo 13-18.
Galerie De Realiteit Kostverlorenpad 1b, T 06-54993994, open vr/
za, 1e zo vd mnd en op afspr.
Noord-Holland
AALSMEER
Sous-Terre Kudelstaartseweg 1, T 0297-364400, open za/zo 13-17
en op afspr.
ALKMAAR
Op ArtMuseum Pettemerstr. 12, open dagl. 10-18. Optische kunst.
Sluistuinen Oude Heldersweg 85b, open di-za 10-17. T/m 15 nov
Sluistuinénkunst, beelden div. kunstenaars.
Stedelijk Museum Canadaplein 1, T 072-5489789, open di-zo
10-17. Permanent: De Gouden eeuw van Alkmaar, Saenredam, Van
Honthorst, Van Oostsanen e.a.
AMSTELVEEN
Cobra Museum Sandbergplein 1, T 020-5475050, open di-zo 11-17.
T/m 13 jan Bram Bogart e.a.
AMSTERDAM
Gallery238 Brouwersgracht 238, T 06 14355222, open do-zo 12.30-
17.30. Lita Cabellut, Zhuang Hong Yi, Cole Morgan e.a.
Galerie 244 Pieter Calandlaan 244a, open di-za 11-17.
Akinci Lijnbaansgracht 317, T 020-6380480, open di-za 13-18. T/m
24 nov Ester Tielemans. 21 t/m 25 nov Istanbul Contemporary 2012.
Amsterdam Art Weekend 2012 vr 30 nov t/m zo 2 dec op div.
locaties. 1e internationaal georiënteerde kunstmanifestatie.
Amsterdam Museum Kalverstr. 92/St. Luciensteeg 27. T/m dec Mijn
stad, Barbara Broekman, tapijt.
Galerie BMB Kerkstraat 127-129, T 020-6229963, open wo-za 12.30-
17.30 en na afspr. 10 nov t/m 5 jan Portrettenparade, Loes Enklaar,
Dorien Plaat, Ludo Winkelman e.a.
Galerie Brandt Prinsengracht 799, T 020-6223132, open wo-za
11.30-17.30, zo 12-17.
Prins Claus Fund Gallery Herengracht 603, T 020-3449160, open
ma-vr 10-17. T/m 23 nov Culture in defiance.
Gallery Delaive Spiegelgracht 23, T 020-6259087, open di-za 10-
17.30, zo op afspr. 3 nov t/m 15 dec Sam Francis.
Flatland Gallery Lijnbaansgracht 314, T 06-54964664, open wo-za
13-18. T/m 10 nov Ruud van Empel. 30 nov t/m 5 jan Paper, Janpeter
Muilwijk.
Foam fotografiemuseum, Keizersgracht 609, T 020-5516500, open
dagl 10-18, do-vr 10-21.
Annet Gelink Gallery Laurierstr. 187-189, T 020-3302066, open di-vr
10-18, za 13-18. T/m 16 nov Glenn Sorenssen. 24 nov t/m 12 jan Erik
van Lieshout.
Greenbox Museum@of contemporary art from Saudi Arabia Korte
Leidsedwarsstraat 12, T 06-24282884, open wo-vr 13-17 en op afspr.
Eigentijdse kunst uit Saudi Arabië.
Grimm Gallery Keizergracht 82 & Frans Halsstr. 26, open wo-za 12-
18. T/m 24 nov Recent British Painting, Edwin Burdis, Phoebe Unwin,
Rose Wylie e.a.
Hermitage Amstel 51, T 020-5308755, open dagl. 10-17, wo 10-17.
T/m 31 jan Impressionisme: sensatie & inspiratie, Monet, Renoir e.a.
T/m 25 april Vincent van Gogh.
Galerie Carla Koch Veemkade 500, T 06-4397440, open na afspr.
Kopsalon Centrum PS, 2e Kostverlorenkade 15, open ma-vr 13-18, za
10-14, zo 14-17.30. T/m 18 nov Roos van Lierop, schilderijen.
Galerie Lieve Hemel Spiegelstr. 3, T 020-6230060, open di-za 12-18.
Museum Van Loon Keizersgracht 672, T 020-6245255, open wo-ma
11-17. T/m 21 jan Daniëlle van Ark, foto’s.
Huis Marseille Keizersgracht 401, T 020-5318980, open di-zo 11-18.
T/m 9 dec Viewpoint.
Galerie Mokum Oudezijds Voorburgwal 334, T 020-6243958, do-zo
12-17. T/m 11 nov Mokum 50 jaar! Groepsexpositie.
Morren Galleries Prinsengracht 572, T 020-3206015, open do-za
11-17, zo 12-17.
vh St. Nicolaas Lyceum Prinses Irenestr. 21, open 23 t/m 25 nov; 28
nov t/m 2 dec, ma-vr 15-21, za/zo 12-21. Kunstvlaai 2012, Inexactly
This, ca. 70 deelnemers.
Nieuwe Kerk Dam, T 020-6386909, open dagl. 10-17. T/m 11 nov
The last supper, Andy Warhol.
Gallery Nine Keizersgracht 522, T 06-13212049, open do-za 12-17
en op afspr.
Atelier Oostervosch Vinkenstr. 154, open do/vr, zo 12-17 en op
afspr. T/m 30 nov Lotte Teussink.
Persmuseum Zeeburgerkade 10, T 020-6928810, open di-vr 10-17,
zo 12-17. T/m 27 jan Peter van Straaten & Jo Spier, tekeningen.
Eduard Planting Gallery Eerste Bloemdwarsstraat 2 links, T 020-
3206705, open wo-za 13-18.
RAI Parkhal (hal 8), Europaplein. 18 t/m 25 nov, dagl 11-19. PAN
Amsterdam, kunstbeurs.
The Ravestijn Gallery Westerdoksdijk 603-a, T 020-5306000, open
ma-vr 9-17, za 12-17. 3 nov t/m 30 dec Incomparable: women of
style, Rose Hartman, foto’s.
Rembrandthuis Jodenbreestr. 4, T 020-5200400, open dagl. 10-17.
Rijksmuseum Jan Luijkenstr. 1, T 020-6747470, open dagl. 9-18.
Topstukken uit de Gouden Eeuw.
Stedelijk Museum Museumplein 10, T 020-5732911, di/wo 11-17,
do 11-22, vr-zo 10-18. T/m 11 nov Beyond Imagination. 15 dec t/m
1 apr Mike Kelley.
Galerie Diana Stigter Elandsstr. 90, T 020-6242361, open wo-vr
11-18, za 13-18.
Wilhelmina Gasthuis Marius van Bouwdijk Bastiaansestr. 38, T 020-
6161515, open di-zo 13-17. 17 nov t/m 16 dec WG OK – van WG naar
AMC, manifestatie.
BLARICUM
Galerie De Vlierhove Fransepad 1, ing. Dorpsstr., T 035-5383736,
open do-zo 14-17.
CASTRICUM
SOPIT galerie en grafisch atelier, Anna Pauwlonastraat 22, open
zo 13-17. T/m 2 dec Renze Koenes (schilderijen), Inez Warnaar
(beelden).
HAARLEM
De Hallen Grote Markt 16, T 023-5115775, open di-za 11-17, zo 12-17.
Frans Hals Museum Groot Heiligland 62, T 023-5115775, open di-za
11-17, zo 12-17. T/m 20 jan De Hollandsche Michelangelo, Cornelis
van Haarlem (1562-1638).
Teylers Museum Spaarne 16, T 023-5160960, open di-za 10-17, zo
12-17.
HILVERSUM
GSA Kunstenaarsvereniging/CBK, Langestraat 52, T 0345-6237121,
di-za 12-17, zo 14-17.

expositieagenda Stuur
Kunstroute Noord-Holland
Kunstlijn Haarlem
Vr-zo 2 t/m 4 nov. Kunstevenement met ruim 200 kunstenaars
op 150 locaties in en rond Haarlem. Vr 2 nov v.a. 21 u Nacht
van de Kunst in Haarlemse binnenstad. Info: www.kunstlijn.org
HOORN
Galerie Oost 99 Grote Oost 99, T 0229275742, open do-zo 13-17.
IJMUIDEN
Felison Cruise Terminal 23 t/m 25 nov, vr 13-19, za/zo 13-17. 15
eigentijdse kunstenaars Brooqz – art.
LAREN
Galerie Bianca Landgraaf Zomertuin 11, T 035-5335987, open wo-zo
13-17.
Singer Museum Oude Drift 1, T 035-5393939, open di-zo 11-17. T/m
13 jan Erotique, Rodin.
Gallery Lilly zeligman Torenlaan 4-8, T 035-5414787, open wo-za
12-17, zo 15-17 en op afspr.
SINT MAARTENSBRUG
Boot & Steyn galerie en beeldentuin, Grote Sloot 164, T 022-
4561069, open op afspr en 24/25 nov 13-17. Romee Kanis en
gastexposanten.
VIJFHUIzEN
Kunstfort Fortwachter 1, T 023-5589013, open vr-zo 13-17. T/m 1
dec Front to back, Fransje Killaars, installaties.
Zuid-Holland
ALPHEN AAN DE RIJN
Galerie Helga Hofman gebouw M+, Hoorn 131, T 0172-421174,
open wo/do 12-17, za 11-17 en op afspr. T/m 1 dec Udo Dziersk.
STA-ART galerie Hooftstraat 33, T 0172-769112, open wo-za 11-17,
koopzo 13-17.
BERGSCHENHOEK
Artihove Art Center Hoeksekade 162, T 010-5296060, open ma-vr
9-17, za 10-16, zo 12-16.
CAPELLE AAN DE IJSSEL
Esmare Kunstkabinet ’s Gravenweg 368, T 06-22757782, open vr/
za 11-17.
DELFT
Kunstencentrum Kadmium Koornmarkt 48f, T 015-2130965, open
do-zo 12-17. T/m 25 nov Attaque, Jaco vd Vaart, Tilleke Schwarz e.a.
Legermuseum Korte Geer 1, T 015-2150500, open t/m 6 jan di-vr
10-17, za/zo 12-17.
Museum Het Prinsenhof Sint Agathaplein 1, T 015-2602358, open
di-zo 11-17. T/m 6 jan Delftse meesters van nu: Chris Dagradi. T/m 1
sept 2013 Delfts blauw, kunst of kitsch.
DEN HAAG
Galerie Ariana Vondelstr. 20, T 070-3923613, open wo-za 11.30-17,
1e zo vd mnd 14-17 en op afspr. T/m 17 nov Loes Stuyfzand, Janos
Lorant.
Art on Tour Palaceplein 252, open do-zo 13-17.
Museum Beelden aan zee Harteveltstraat 1, open di-zo 11-17. T/m
20 jan Onthulling van de steen, Leo de Vries. Le Cirque, Silvia B.
Sculptural Skin, Carla vd Puttelaar.
Fotomuseum Den Haag Stadhouderslaan 43, T 070-3381144, open
di-zo 12-18. T/m 13 jan Masterclass, Arnold Newman.
GEM Stadhouderslaan 43, T 070-3381133, open di-zo 12-18. T/m 16
dec Het geheimzinnige leven van Oskar Serti. T/m 6 jan Nabeeld,
Amie Dicke.
Gemeentemuseum Stadhouderslaan 41, T 070-3381111, open di-zo
11-17. T/m 11 nov Keep on dreaming, Hans van Bentem. T/m 1
jan Ontdek het moderne, Monet, Kandinsky, Bacon e.a. T/m 6 jan
Fabulous Fifties/Fabulous Fashion. Bridget Riley – Sikkensprijs 2012.
T/m 10 feb Pin-up. T/m 1 jan 2014 Mondriaan en De Stijl.
LoCo-Art Nieboerweg 228, T 070-3464485.
Galerie Maurits van de Laar Herderstr. 6 open wo-za 12-18, ltste zo
vd mnd 13-17.
Mauritshuis Korte Vijverberg 8, T 070-3023456, open di-za 9-17, zo
11-17.
Pulchri Studio Lange Voorhout 15, T 070-3461735, open di-zo 11-17.
10 t/m 30 nov Peter de Leeuwe & Toer van Schaik (beelden). Wim
Bettenhausen (schilderijen, grafiek). 17 nov t/m 9 dec Vereniging
Spanjaardshof. 1 dec t/m 24 jan Grafiek A tot Z, nationale grafiektentoonstelling.
Galerie Ramakers Toussaintkade 51, T 070-3634308, open wo-za
12-17. T/m 11 nov On the road to Kathmandu, Job Koelewijn, Warffemius,
Sjoerd Buisman e.a.
Galerie De Twee Pauwen Oranjestraat 1/Noordeinde, T 070-
3925443, open wo-za 11-17, zo 13-17.
GOUDA
Galerie Honingen Hoge Gouwe 127, T 0182–551366, open do-zo
13-17 en op afspr.
Museum Gouda Achter de kerk 14, T 0182-331002, open di-vr 11-17,
za/zo 12-17. T/m 4 nov Wim Jansen, tekeningen. T/m 27 jan, Rood,
geel en groen, aardewerk.
LEIDEN
IS-projects Drie Octoberstr. 16a, open zo 14-17, ma-za 13-17 na afspr.
De Lakenhal Oude Singel 28/32, T 071-5165360, open di-vr 10-17,
za/zo 12-17. T/m 13 jan Parelen in kunst, natuur & dans, Rob Birza,
Berend Strik, Peter Struycken e.a. T/m 13 jan De Stijl.
Galerie Patio Voltastraat 16, T 071-362604. Marianne Benko (schilderijen),
Olav Slingerland (keramiek).
NIEUWKOOP
’t Regthuys Reghthuysplein 1, open di-zo 12-17, za 10-16.
Hoeve Rijlaarsdam Nieuwveenseweg 59, T 0172-574030, open doza
10-17, zo (tijdens exposities) 13-17.
NOORDWIJK
ArtBoutique Hogeweg 55, T 071-3618754, open na afspr. Jan vd
Brink, Jan Nederlof, John Wassenaar e.a.
Palace Hotel Picképlein 8, T 071-3653000, open dagl. T/m 1 nov
Scheepsportretten, Rob van Assen, schilderijen.
ROTTERDAM
Ahoy Ahoy-weg 10, za/zo 10/11 nov, 13-17.30. Nationale Kunstdagen.
Boijmans van Beuningen Museumpark 18-20, T 010-4419400, open
di-zo 11-17. T/m 1 jan Jeff Wall. T/m 10 feb De weg naar Van Eyck.
Chabot Museum Museumpark 11, T 010-4363713, open di-vr 11-
16.30, za 11-17, zo 12-17.
Kunsthal Museumpark, Westzeedijk 341, T 010-4400301, open di-za
10-17, zo 11-17. T/m 6 jan Avant-gardes, Picasso, Mondriaan e.a.
T/m 10 feb Aristide Maillol, beelden.
Nederlands Fotomuseum Las Palmas, Wilhelminakade 332, T
010-2030405, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 6 jan Fotograferen
voor verandering, Lewis Hine. 3 nov t/m 13 jan Lunar landscapes
Maasvlakte, Marie-José Jongerius.
Cokkie Snoei Mauritsweg 55, T 010-4129274, open do-za 13-18.
T/m 11 nov Kim van Norren.
Witte de With Witte de Withstr. 50, T 010-4110144, open di-zo
11-18.
zic zerp Galerie Van Speykstr. 129, T 06-27823456, open wo-za
12-18 en op afspr. T/m 15 nov In holositu, Sarah vd Pols, tekeningen.
RIJSWIJK
Museum Meermanno House of the book, Prinsessegracht 30, open
do-zo 12-17. T/m 25 nov Papier Biënnale Rijswijk 2012, Laura Behar,
Ebon Heath, Ros Rixon e.a.
Museum Rijswijk Herenstraat 67, open do-zo 13-17, open do-zo
12-17. T/m 25 nov Papier Biënnale, Frits Achten, Katsumi Hayakawa,
Debra Weisberg e.a.
SCHIEDAM
Pand Paulus Korte Haven 125, open vr-zo 13-17. T/m 11 nov
Zilvertoon, Gerard van Soest, foto’s.
Stedelijk museum Hoogstr. 112, T 010-2463666, open di-zo 10-17.
T/m 13 jan In welke taal zal ik u mijn verhaal vertellen.
zEIST
Slot zeist Zinzendorflaan 1, T 030-6921704, open di-vr 11-17, za/zo
13-17. T/m 30 dec Een gelaagde werkelijkheid, Evert Thielen.
Zeeland
MIDDELBURG
GalleryMaritime Centrum van moderne maritieme kunst. Gortstr. 43,
T 06-22591452, open do-za 12-17.
De Vleeshal Zusterstr. 7, T 0118-652000, open di-zo 13-17. T/m 16
dec Yona Friedman, Jean-Baptiste Decavèle.
zeeuws Museum Abdij 3-4, T 0118-653000, open di-zo 11-17. T/m
11 nov Stripshow 1850. T/m 3 mrt Vlas, Christien Meindertsma. T/m
20 mei De porseleinen schatten van Willem Bal.
zIERIKzEE
Galerie La Ligne Rouge Meelstraat 25, T 0111-413752, open za/zo
13-17. T/m 30 dec Collioure in foto & acryl.
Kunstroute zeeland
Kunst & Cultuurroute Middelburg
1e za/zo vd mnd, 13-17. Route langs alle galeries en kunstateliers
van Middelburg.
Noord-Brabant
DEN BOSCH
Jan van Hoof Galerie Vughterweg 58-60, T 073-6142343, open do-zo
14-18 en op afspr. T/m 4 nov Mastering Art. 25 nov t/m 23 dec 20
jaar Van Hoof Galerie, Creyton, Van Heeswijk, Goosen, Mandersloot
e.a.
Galerie Mark Peet Visser Parade 29, T 073-6125774, open do-zo
12-18 en op afspr.
EINDHOVEN
Van Abbemuseum Bilderdijklaan 10, T 040-2381000, open di-zo
11-17. T/m 6 jan Piero Gilardi.
Galerie Willy Schoots Willemstr. 27, T 040-2222592, open wo-vr
11-18, za 11-17. T/m 2 feb Une grand parade.
FIJNAART
Van Lien Museum + galerie, Kadedijk 2, T 0168-464888, open vr-zo
13-18. T/m 30 dec Passionato, Clary Mastenbroek.
HEEzE
Galerie des Beaux Arts Jan Deckersstr. 45, T 040-2262810, open
wo-za 11-17, zo 13-17.
LITHOIJEN
Sous-Terre Batterijstr. 23a, T 0412-482159, open za/zo 13-17 en op
afspr.
NUENEN
Galerie Bonnard Berg 41, T 040-2837878, open vr-zo 13-18.
OISTERWIJK
Etienne Gallery De Lind 38, T 013-5299599, open wo-zo 12-17. T/m
11 nov Landscapes to cityscapes, Paul Balmer, schilderijen.
OSS
Museum Jan Cunen Molenstr. 65, T 0412-629328, open di-zo 12.30-
16.30. T/m 31 dec 2013 Pizzeria Vasari, Gijs Frieling.
Galerie K26 Kruisstraat 26, T 0412-795209, open do17-21, vr-zo
13-17. 8 nov t/m 2 dec Vice Versa, 16 kunstenaars van Verkuno uit
Roden e.o. 6 t/m 9 dec Fotoclub Oss. 13 dec t/m 20 jan Klankkleur.
TILBURG
Vertoningsruimte Argument Korte Schijfstr. 17, open do-zo 14-18.
Goretti Kapel Wilhelminapark 53, open 9 t/m 25 nov wo-vr 14-20,
za/zo 12-18. Visuele poëzie. Tonnus Oosterhoff, ACG Vianen e.a.
Galerie Kokon Stationsstraat 38-40, open wo-za 13-17.
De Pont Wilhelminapark 1, T 013-5438300, open di-zo 11-17, 3e do
vd mnd 17-20. T/m 6 jan When I open my eyes, Wout Berger, foto’s.
T/m 27 jan Anish Kapoor.
VALKENSWAARD
De Kunstkeuken galerie & kunstuitleen, T 040-2016814, open
wo/do 10.30-18, vr 10.30-21, za 10.30-17, zo 12-17. Erlinde Ufkes
Stephanus, Heyboer e.a.
pagina 38 kunstkrant november/december 2012
expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van januari/februari
uiterlijk 10 december naar het volgende adres: KunstKrant Noordoost-Nederland,
Postbus 494, 9700 AL Groningen, of e-mail naar kunstkrant@live.nl
WILLEMSTAD
Van Bellen Art Voorstr. 29, T 0168-471147, open wo-za 11-17, zo
12-17.
Limburg
HEERLEN
Kuepers Art Kloosterweg 1, T 06-55522101, open wo-vr 13-18, za
13-17. T/m 8 nov Underneath my skin, Arlaque de Clerque & Raquel
Rodrigo Iglesias.
Schunck* Glaspaleis, Bongerd 18, T 045-5772200. T/m 30 dec
Wir sind so fröhlich, Ton Slits, installaties. Pink, Kim van Norren,
schilderijen.
HORST
Galerie Judy Straten Schoolstraat 7, T 077-3661910, open wo-vr 10-
17, za/zo 13-17. T/m 18 nov Ron Mennen, Rolf Maas, foto’s.
MAASTRICHT
Gallery Bell’Arte Jekerweg 51, T 043-3211702, open di-za 11-17, zo
14-17 en op afspr. T/m 26 dec Peter Harskamp, schilderijen, beelden.
Bonnefantenmuseum Avenue Céramique 250, open di-zo 11-17.
T/m 27 jan Good vibrations, Mary Heilmann. Heavy lights, Maya
Hayuk. Theatre of thought.
O L Vrouwe Galerie O L Vrouweplein 4, T 043-3521204, open do/
vr 13-18, za 13-17 en op afspr. 16 nov t/m Suus Suiker (schilderijen),
Dominique Prins (beelden) e.a.
ROERMOND
Huis voor de Kunsten Kapellerlaan 36, T 0475-399299, open ma-vr
9-17. 15 nov t/m 18 jan Ernstig ziek maar niets te verbergen, Lilith,
foto’s.
ST. ODILIëNBERG
TriVidha atelier-galerie, Molenweg 14a, T 06-22871194, open 23 t/m
26 dec, zo-wo 13-17 en op afspr. Marleen Hansen, schilderijen.
TEGELEN
Galerie Moeëjen Daag Grotestraat 61 A, T 077-3747510, open vr/
za 12-17 en op afspr. T/m 14 nov Marleen Pauwels, Kris Hyse (schilderijen),
Sjaak Smetsers (beelden). 16 nov t/m 5 jan Mattie Schilders
(schilderijen), Sjaak Smetsers (beelden).
VENLO
Museum Van Bommel Van Dam Deken Van Oppensingel 6, T 077-
3513457, open di-zo 11-17.
Duitsland
BAD BENTHEIM
Gallery of art F.B Wilhelmstraße 4, T 0049-5922779044, open vr-zo
14-17.
BOCHOLT-SUDERWICK
GrenzBlickAtelier Hahnenpatt 15a, T 06-53358737/+49-
15122678191. Open 3 nov tot Kerst, do-za 12-17, Rutger Broeke,
Blanka Wasowicz, foto’s.
BORKEN
Stadtmuseum Marktpassage 6, T 0049-2861-939242, open di-za
15-18, zo 10.30-17.30.
BREMEN
Focke Museum Schwachhauser Heerstrasse 240, T 0421-699600-60,
open di 10-21, wo-zo 10-17.
Kunsthalle Bremen Am Wall 207, T 0421-329080, open di 10-21, zo
10-17. T/m 25 nov Wolfgang Wagner-Kutschker. T/m 17 feb Gegen
den Strich, Friedensreich Hundertwasser.
DUISBURG
Museum DKM Güntherstrasse 13-15, T +49-203-9355547-0, open
vr-ma 12-18 en op afspr. T/m 26 nov Norbert Frensch, schilderijen.
Christián Salineros, landschappen. T/m 28 jan kunst uit Gandhara
en kunst uit Egypte. Blinky Palermo, grafiek. T/m 25 mrt Christiane
Möbus, Timm Ulrichs… aus einem Lager.
DüSSELDORF
Museum Kunstpalast Ehrenhof 4-5, T +49-211-8990200, open. T/m
6 jan Das rätselhafte Weib, Max Klinger. T/m 13 jan Andreas Gursky,
foto’s.
K20 Grabbeplatz 5, T +49-211-8381204, open di-vr 10-18, za/zo
11-18. T/m 6 jan Gillian Wearing, foto, video.
K21 Ständehausstr. 1, +49-211-8381204, open di-vr 10-18, za/zo
11-18. T/m 27 jan Big Picture III, installaties. T/m 10 feb 100 x Paul
Klee.
Schmela Haus Mutter-Ey-str. 3, +49-211-8381204. T/m 10 mrt Master
of Puppets. Katarzyna Kozyra & The Midget Gallery.
EMDEN
Kunsthalle Emden Hinter dem Rahmen 13, T 0049-4921975050,
open di 10-20, wo-vr 10-17, za/zo, feestd 11-18. T/m 20 jan Künstlerkinder,
Von Runge bis Richter, von Dix bis Picasso. Neuland! Nolde,
Gauguin und andere Entdecker.
GROSSEFEHN
Galerie Ulbargen Güldnerstrasse 2, T +49-4943407359, open vr-zo
11-18.
HAMBURG
Kunsthalle Glockengiesserwall, open di-zo 10-18, do 10-21. T/m feb
Kunst uit jaren 50.
KEULEN
Museum Ludwig T +49-221-22127519. T/m 6 jan Co-mix, Art Spiegelman.
T/m 3 feb A bigger picture, David Hockney.
LINGEN
Kunstverein Lingen Kunsthalle Kaiserstrasse, T 0049-591-59995,
open di-vr 10-17, do 10-20, za/zo 11-17. T/m 4 nov Kim Nekarda,
Lingener Kunstpreis 2012.
NEUENHAUS
Kunstverein Grafschaft Bentheim Hauptstrasse 37, open wo-za
15-18, zo 11-18.
NORDHORN
Städtische Galerie Nordhorn Vechteaue 2, T 0049-5921-971100,
open di-vr 14-17, za 14-18, zo 11-18.
KunstKrant
Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland
www.kunstkrant.com
Uitgave, vormgeving & opmaak
Connect Printmedia, ISSN 1389-8462
Industrieweg 4, 9781 AC Bedum/Postbus 7, 9780 AA Bedum
E-mail: kunstkrant@printmedia.nl, telefoon: 050-3013636,
fax: 050-3012732
Abonnementen
Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag
doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres
Opzeggen van een los abonnement kan schriftelijk of via de
e-mail worden gedaan, voor 1 december
Abonnementsgeld bedraagt € 18,- per kalenderjaar
Uitgiftepunten
Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag
doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres
Redactie
Hoofdredacteur: Illand Pietersma, Postbus 494, 9700 AL
Groningen
E-mail: kunstkrant@live.nl, telefoon: 06-18535018
Aan dit nummer werkten mee: Wim van der Beek, Eric Bos en
Aernout Hagen
Advertentiewerving
Eddy van den Berg, T: 038-4220364/06-53170662
E-mail: eddyberg@euronet.nl
Advertenties
Aanleveren van advertenties bij voorkeur als pdf- of
jpgbestand via de e-mail: kunstkrant@printmedia.nl
Deadlines
Het aanleveren van zowel kopij als advertenties kan tot
uiterlijk de 10e van de maand voor verschijning
Verschijning
6 keer per jaar: januari/februari, maart/april, mei/juni, juli/
augustus, september/oktober, november/december
Verspreiding
Gratis verspreiding in heel Nederland via galeries, musea,
VVV-kantoren, openbare bibliotheken, culturele centra
(theaters etc.), instituten, opleidingen, boekhandels en hotels.
www.kunstkrant.com
PAPENBURG
Galerie im Forum Alte Werft Ölmühlenweg 11, T +49-4961-3829,
open di-do 15-17, zo 14-17.
RASTEDE
Palais Rastede Feldbreite 23, T 044-0281552, open zo-vr 11-17 u
en op afspr.
WILHELMSHAVEN
Kunsthalle Wilhelmshaven Adalbertstrasse 28, T 0049-442141448,
open di 14-20, wo-zo 11-17. T/m 18 nov 100 Meisterwerke – inszenierte
Malerei im Raum.
België
ANTWERPEN
Extra City Kunsthal Tulpstraat 79, T +32-3-6771655, open wo-zo
14-19, do 14-20.
MuHKa Leuvenstraat 32, T +32-3-2609999, open di-zo 11-18, do
11-21. T/m 18 nov Jimmie Durham, retrospectieve. T/m 20 dec Extra
Muros: Meesterwerken in het MAS.
Galerie Schoots + Van Duyse Napoleonkaai 15, +32-3-6891314,
open wo-za 12-18.
zeno X Gallery Leopold De Waelplaats 16, T +32-3-2163888, open
wo-za 14-18. T/m 1 dec Jack Whitten.
BRUSSEL
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Regentschapstr. 3, T 032-
2-5083211, open dagl 10-17. T/m 27 jan Jordaens en de Antieken.
Jan Fabre.
Galerie Van der Mieden Aalststr. 10, open wo-za 14-18. 15 nov t/m
22 dec Dirk Vander Eecken.
Motive Gallery Vandenbrandestr. 1, T 05-24769580, open wo-za 14-
18.30. 10 nov t/m 12 jan Cauchy Horizons, Martine Stig, foto’s.
Paleis voor de schone kunsten Ravensteinstr. 23, T +32-2-5078200,
open di-zo 10-18, do 10-21. T/m 20 jan Constant Permeke, Thierry
de Cordier.
Almine Rech Gallery Abdijstr. 20, open di-za 11-19. T/m 17 nov Jeff
Koons. 24 nov t/m 24 jan Olga Forever!, Francesco Vezzoli.
Toots Theatre Vanderborghtgebouw, Schildknaapstr. 50. T/m 6 jan,
wo-zo 10-18.15, Toots90, multimediaspektakel.
Wiels Av. Van Volxemlaan 354, T +32-2-3400050, open wo-zo 11-18.
T/m 25 nov Leigh Ledare e.a., foto’s. T/m 6 jan Wor(ld)k in progress?,
Joëlle Tuerlinckx.
GENT
Museum voor Schone Kunsten Citadelpark, Fernand Scribedreef 1,
T+32-9-2400700, open di-zo 10-18. T/m 16 dec 3x collectie: Grapheus,
Van Rysselberghe, De kunst van het schenken.
S.M.A.K. Citadelpark, T +32-9-2407601, open di-zo 10-18. T/m 11
nov Le Décor et son double, Daniel Buren. Chambers d’Amis.
LEUVEN
Museum Leuven Leopold Vanderkelenstr. 28, T +32-16-272929, open
ma-zo 11-18, do 11-22. T/m 13 jan Roe Ethridge, foto’s. 9 nov t/m
13 jan TegenArchieven, Denmark. T/m 20 jan Focus Guy Mees. Yael
Davids, nieuwe media.

55_383 Kunstkrant_Opmaak 1 28-09-12 11:09 Pagina 1
Carla van de Puttelaar
Sculptural
Skin
Harteveltstraat 1 Den Haag
Dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur
www.beeldenaanzee.nl
Leo de Vries (1932-1994)
Onthulling
van de steen
Mogelijk gemaakt door Stichting Harten Fonds te Den Haag,
Van Ommeren-De Voogt Stichting, Stichting Zabawas,
Vrienden en Zakenvrienden van museum Beelden aan Zee,
Sculpture Club en BankGiro Loterij
kunstkrant november/december 2012 pagina 39
05.10.2012
20.01.2013
Silvia B.
Le Cirque
Carla van de Puttelaar (1967) Sassoferrato Series 2011, 77 x 51,5 cm, courtesy Kahmann Gallery | Leo de Vries (1932-1994) Introvert 1979-1980, Rood graniet uit Zweden, 138 x 35 x 35 cm, part. coll. Amsterdam | Silvia B. (1963) La Petite Fête 2011, 35 x 30 x 18 cm, courtesy Ron Mandos gallery

Aangesloten bij Nat.
Kunstkoop Regeling
pagina 40 kunstkrant november/december 2012
G Selmien West 2 in Olterterp
alerie Lauswolt Najaars-expositie 2012
met schilderijen van:
Ida Bosma
Elvira Dik
Jan van Loon
en Gezien van de Riet
NGA
Lid van de Ned.
Galerie Associatie
Elvira Dik, Zelfreflectie, 110x100 cm
U bent van harte welkom op deze fraaie expositie
die loopt t/m zondag 20 januari 2013
Henk Helmantel Matthijs Röling
Heeft u een schilderij van één van deze kunstenaars
en u wilt het verkopen? Neem dan kontakt op
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 12.00 uur en 13.30 - 17.00 uur
zondag 13.30 - 17.00 uur. Tel. 0512 - 30 16 95 www.galerielauswolt.com
Stel uw tomtom in op: Olterterp, Aldhof 9, schuin tegenover nummer 9 vindt u onze galerie