Download pdf - Biomaatschappij

More documents

Recommendations

Info

i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j 52 1 | 2008 Leven met onzekerheid Gebouwen aan het Binnenhof, Den Haag. Foto: Shutterstock
i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j Wat is voor de politiek, en wat niet de overheid en de ‘risicosamenleving’ Gerard de Vries Op tal van manieren worden onze individuele gezondheid, het milieu en andere belangrijke aspecten van het samenleven fysiek bedreigd. Keer op keer brengt wetenschappelijk onderzoek bovendien nieuwe gevaren aan het licht. Als zij zich werkelijk manifesteren, kunnen uiteenlopende situaties ontstaan. In sommige gevallen zullen alleen individuele belangen worden geschaad. In andere staat het functioneren van de samenleving als geheel, of aanzienlijke gedeelten daarvan, op het spel en zijn dus maatschappelijke belangen in het geding. Wanneer het raadzaam wordt geacht dat de overheid zich de zorg daarvoor aantrekt dan wordt er van publieke belangen gesproken. Waar de grens tussen deze verschillende categorieën belangen precies getrokken moet worden, is een zaak waarover de politiek zich moet uitspreken. De mate waarin de overheid zich met risico’s moet bezighouden is afhankelijk van de vraag welke van deze situaties zich aandient. Waar alleen individuele belangen op het spel staan, wordt iedereen geacht zelf eventuele schade te dragen. Desgewenst kan men daarvoor een particuliere verzekering afsluiten. Ook de kosten van preventieve maatregelen komen dan voor eigen rekening. Wie blikseminslag wil voorkomen, moet zelf een bliksemafleider laten plaatsen, dat is geen zaak van de overheid. Wordt er schade aan anderen toegebracht dan kunnen slachtoffers de daders daar aansprakelijk voor stellen. De overheid stelt daarvoor de juridische kaders vast, maar de afwikkeling van aansprakelijkheidsclaims is een zaak van de rechter, of – in de praktijk vaak – van verzekeraars. Bij een groot deel van de risico’s waarmee wij worden geconfronteerd speelt de overheid dus geen, of slechts een marginale rol. Dat wordt anders waar men oordeelt dat publieke belangen in het geding komen. Dan komt de overheid wel in het geweer. De politiek moet dan de vraag beantwoorden hoe verantwoordelijkheden, en lasten van preventie en van schade als die preventie faalt, moeten worden verdeeld. Dat is bijvoorbeeld het geval bij bedreigingen van de volksgezondheid, bij veel milieurisico’s, en bij overstromingsrisico’s. De aard of omvang van de schade vereist in zulke gevallen dat collectieve maatregelen genomen worden. Op welke manier de overheid betrokken is, kan ook dan echter verschillen. Soms beperkt de overheid zich tot het nemen van eindverantwoordelijkheid voor de veiligheidszorg, en wordt de zogeheten operationele verantwoordelijkheid door bedrijven of burgers gedragen. De overheid stelt dan normen aan het gedrag en regelt het toezicht op de naleving daarvan. Burgers en bedrijven moeten echter zelf voor de voorzieningen Leven met onzekerheid 1 | 2008 Prof. dr. ir. G.H. de Vries (1948) is hoogleraar Wetenschapsfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam en Lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. 53
Page 1 and 2:
Bio-Wetenschappen en Maatschappij L
Page 3: Cahier 1 | 2008 Leven met onzekerhe
Page 6 and 7: i o - w e t e n s c h a p p e n e n
Page 8 and 9: m a r j o l e i n v a n a s s e l t
Page 16 and 17: Een van de belangrijke waardes van
Page 22 and 23: g e o r g f r e r k s 20 b i o - w
Page 24 and 25: g e o r g f r e r k s Een VN-helico
Page 26 and 27: g e o r g f r e r k s De Oostersche
Page 30 and 31: w i m p a s s c h i e r vragen voor
Page 34 and 35: p i e t e r v a n v o l l e n h o v
Page 40 and 41: a n d r é h e n k e n [r e d a c t
Page 50 and 51: a r t h u r p e t e r s e n risico
Page 52 and 53: h a n s m i d d e l k o o p 50 b i
Page 56 and 57: g e r a r d d e v r i e s b i o - w
Page 58 and 59: g e r a r d d e v r i e s b i o - w
Page 64 and 65: e s t h e r t u r n h o u t h e r m
show all

Download pdf - Biomaatschappij

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?