Bodem - Uitgeverij Medema

Willem J. Ouweneel, Vijf
olifanten in een porselein-
kast, ISBN 9789063535773,
Uitgeverij Medema, Hee-
renveen 2010, 136 pag.,
Prijs € 12,95
het ambt, de Geestesgaven en de waterdoop –
de verschillende stromingen tegen elkaar op te
zetten en steeds weer nieuwe kloven te slaan.
Hoe voorkomen we dat? We leven gelukkig in
een tijd waarin christenen meer geneigd zijn te
letten op wat hen samenbindt dan op de theologische
verschillen waarover ze vroeger zo
graag ruziemaakten. Dat is winst. Maar intussen
laten die verschillen zich toch bepaald niet
onder de tafel werken! Wat schepping en evolutie
betreft, ach, als het Darwinjaar voorbij is,
zal de woordenstrijd wel weer voor een poosje
wegebben. Maar het achterliggende verschil in
schriftbeschouwing laat zich niet zo gemakkelijk
wegwerken.
Een dergelijk verschil in schriftbeschouwing
lijkt ook een rol te spelen bij de vragen rond
homo’s en vrouwen in het ambt. Voor de een
gaat het om ‘simpele gehoorzaamheid aan
klare en duidelijke schriftuitspraken’: homoseksuelen
zijn de Here een gruwel (Leviticus
18:22; 20:13), en de vrouw moet zwijgen in
de gemeente (1 Korintiërs 14:34v.; 1 Timoteüs
2:11v.). Basta. Voor de ander betekent
een dergelijke ‘simplistische’ geesteshouding
een vorm van biblicisme of fundamentalisme
waarmee hoognodig gebroken moet worden:
de homofiele broeder of zuster moet net als alle
andere broeders en zusters in Christus worden
aangenomen (Romeinen 15:7), man en vrouw
zijn één en gelijkwaardig in Christus (Galaten
3:28). In feite kan dat trouwens net zo goed
neerkomen op een simplistische verwijzing
naar een paar bijbelteksten.
Ook bij de Geestes- en de waterdoop lijkt het
soms om eenvoudig geloof in schriftuitspraken
te gaan. Voor de een geldt: ‘tongen zullen ophouden’
(1 Korintiërs 13:8), en: wondertekenen
zijn die ‘van de apostel’ (2 Korintiërs 12:12). Ze
horen dus bij de apostolische tijd. Vandaag de
dag dus niks geen bijzondere Geestesopenbaringen,
alleen het Woord. Voor de ander geldt:
wie niet in tongen spreekt, is niet gedoopt met
de Heilige Geest, in welke eeuw je ook leeft
(Handelingen 1:5; 2:4; 10:44-46; 19:6). Voor
de een geldt: de waterdoop is het teken van het
verbond (Kolossenzen 2:11), en het verbond
is ook voor de kinderen (Handelingen 2:39).
Voor de ander geldt: geen doop zonder geloof,
dus baby’s kunnen niet gedoopt worden (Marcus
16:16; Handelingen 2:38).
18 | b odEm | december 2009
Verdeeldheid
Het gaat heden ten dage dus om de volgende
vijf geschilpunten:
(1) Schepping vs. evolutie. Hierbij gaat het ten
diepste niet om puur natuurwetenschappelijke
vragen, maar om een theologisch probleem, en
wel om de vraag hoe wij Genesis 1(-3) moeten
interpreteren. En dáárbij gaat het ten diepste
vooral om de achterliggende schriftbeschouwing.
(2) Homoseksualiteit. Ook hier gaat het maar
niet simpelweg om de exegese van enkele bijbelteksten,
maar om de achterliggende schriftbeschouwing.
De progressieven verwijten de
conservatieven dat zij homofilie, dus de homofiele
geaardheid, inlezen in de Bijbel, terwijl die
daarin volgens hen helemaal niet voorkomt.
Conservatieven vinden dat een ongeoorloofde
inperking, die de Schrift volgens hen zelf niet
maakt; zij menen dat de Bijbel eenduidig álle
vormen van homoseksueel gedrag veroordeelt.
(3) De vrouw in het ambt. De progressieven
gaan volgens de conservatieven in tegen de
klare uitspraken van de Schrift, vooral 1 Korintiërs
14:34v. (vrouwen moeten zwijgen in de
gemeente) en 1 Timoteüs 2:11v. (vrouwen mogen
geen onderwijs geven en niet heersen over
de man). De progressieven zelf vinden dat de
anderen zulke teksten niet correct c.q. niet in
de context van het totaal van de schriftopenbaring
hebben gelezen en dat een nieuwe exegese
dus broodnodig is.
(4) De Geestesgaven. De progressieven spreken
in tongen, ontvangen beelden en profetieën
en leggen zieken de handen op, of strekken
zich op zijn minst daarnaar uit. Er is een
krachtige tegenbeweging opgekomen, die zich
uit in ernstige waarschuwingen tegen wat men
als ‘uitwassen’ op dit terrein ziet. De conservatieven
huldigen het traditionele standpunt dat
de Geestesgaven uitsluitend bedoeld waren
voor de begintijd van de Kerk, in ieder geval
voor de tijd dat de canon van de Schrift nog
niet voltooid was. Veel progressieven moeten
ook niets van de ‘uitwassen’ hebben; wie wil
immers ‘extreem’ zijn? De conservatieven echter
lijken alles op dit terrein tot de ‘uitwassen’
te rekenen.
(5) De waterdoop. De spanning daarover is
ontstaan doordat binnen de gereformeerde
wereld steeds meer gelovigen, zelfs sommige
predikanten, de geloofsdoop door onderdompeling
ondergaan. Omgekeerd pleiten sommige
evangelicalen voor een tolerantere houding
tegenover hen die vasthouden aan hun kinderdoop,
wat tot verdeeldheid in eigen kring
leidt.
Het is boeiend – en soms schokkend – te zien
hoe de Schrift in al deze geschilpunten gehanteerd
wordt. Vaak gaat het zoals gezegd om losse
bijbelteksten waarmee men de tegenstander
bekogelt, zonder dat men zelf deze teksten in
hun samenhang en binnen het geheel van de
goddelijke openbaring heeft bestudeerd. Vaak
gaat het ook om puur traditionalistische, óf
juist progressivistische redeneringen, waarvan
de uitkomst bij voorbaat al vaststaat, maar
waar de Bijbel bij de haren bijgesleept wordt.
Hoe doorbreken we zulke scherpe, maar toch
wel wat simplistische stellingnames? Het is
primair de Heilige Geest die ons daarin moet
helpen en de harten zacht moet maken jegens
de ander (Efeziërs 4:1-3; Filippenzen 2:1v.).
Maar christenen hebben daarbij wel hun eigen
verantwoordelijkheid. We hoeven het niet
allemaal met elkaar eens te worden over alle
theologische leerstellingen, als er maar wel
meer begrip en verdraagzaamheid komt ten
opzichte van de ander. Dat geldt met name als
de ander echt probeert zijn standpunt breed te
funderen in de Schrift. We moeten ophouden
te denken dat die ander zo dwaas en onbijbels
is als het op het eerste gezicht misschien lijkt.
Als we dát denken, zegt dat wellicht meer over
onszelf dan over die ander. Een ieder moet niet
alleen op zijn eigen mening letten, maar ook op
die van een ander (vrij naar Filippenzen 2:3v.).
Luister eerst eens beter naar hem. Probeer serieus
te begrijpen wat hij precies zegt. Probeer
te snappen waarom zijn stellingname voor hem
de meest bijbelse is. Dat zou de praktische eenheid
zeer bevorderen.
q
dEnkbodEm
rozenkwekerij. Hij ontmoet verschillende mensen:
kloosterlingen, boeren en boerinnen, een
dienstmeisje. Zijn reis wordt ingekleurd door
alles wat 1. hij ziet en meemaakt.
Zet voor jezelf nog eens de vijf strijdpunten
op een rijtje die volgens de auteur christenen
verdeeld houden. Welke van de vijf
brengt in je eigen omgeving het meest verdeeldheid?
Welke het minst?
Wat zouden begaanbare wegen kunnen
zijn om elkaar beter te verstaan ten aanzien
van deze thema’s? Wat vind je van de
suggesties die Willem Ouweneel oppert?
Heel goede kans dat je geen theoloog bent,
en dat het je al gauw zal gaan duizelen
naarmate je je meer in de onderwerpen
verdiept – hoe kunnen mensen dan tot een
goede meningsvorming én een beter on-
Het verlangen om eropuit te gaan
Filius omschrijft het reizen als het schoonste
geschenk van God. De schoonheid zit hem in
de begroeting van het onbekende. Ga eropuit,
voordat je te lang blijft hangen in de warme
schoot van 2. het geluk. Het lijkt erop dat de warme
schoot van geluk zijn warmte verliest als er geen
beweging, geen vernieuwing inzit. Filius wilde
op reis gaan, ‘om de zeeën op te gaan, om fier
en onbevreesd het schoonste te vinden’. Ik proef
hierin een sterk verlangen naar avontuur, op
zoek naar 3. het onbekende. Filius is eraantoe om
ervaring in de wereld op te doen, alsof hij door
die nieuwe ervaringen meer tot leven komt. Zijn
leven in het klooster, in de cel, benauwde hem
en maakte hem als persoon meer dood dan levend.
Hij kreeg meer vragen over het leven, over
waarheid en wijsheid. Maar er leek geen ruimte
te zijn voor derling het stellen begrip van de vragen komen? die er in
hem leefden. Deze jonge knaap kwam vast te
zitten in de stilte van het kloosterbestaan. Het
is alsof hij zijn passie verloor, om zijn leven voor
God door te brengen in het klooster. Hij moest
op zoek gaan. De vragen die hij had moesten gesteld
worden. Hij ging op zoek, op zoek naar de
antwoorden.
Afscheid nemen van het oude bekende
Aangezien Filius een zeer eenvoudig en gesloten
leven heeft gehad tot nu toe, valt het afscheid
hem zwaar. Hij neemt er de tijd voor, door terug
te gaan naar zijn geboortestad Amsterdam en
vanaf daar zijn reis te beginnen. Het is alsof alles
wat zo bekend voor hem is ineens extra veel
voor hem betekent. Het bekende land laat hij
achter; alles wat zo gewoon en vanzelfsprekend
is, laat hij thuis. Het vaarwel van de gewone en
soms zelfs saaie dingen maakt deze dingen juist
extra mooi.
december 2009 | b odEm | 19