Bodem - Uitgeverij Medema

leven, kun je je als herboren beschouwen. De
aanvaarding van jouw diepste zijn is de start
van een nieuw leven.
Tien stappen
Als mens worden we opgeroepen om ons te
bekeren, Jezus Christus als voorbeeld in ons
leven aan te nemen en als vernieuwd mens
door het leven te gaan (Handelingen 2:38). De
uitdaging van zelfaanvaarding, groei en verandering
is daarmee eerder groter geworden dan
kleiner. Vanier legt in tien stappen uit hoe je de
uitdaging van het groeien naar gemeenschap,
in vrede en onvrede, aan kunt gaan.
1. Groeien naar
een doel van de
gemeenschap
Wanneer een
groep mensen
besluit samen te
leven zonder duidelijkomschreven
doel, zullen
de conflicten heel
snel opdagen.
Spanningen komen
vaak voort
uit het feit dat
mensen zeer verschillende verwachtingen koesteren
maar ze nooit uitspreken. Een gemeenschap
wordt werkelijk één en straalt dit ook uit
als alle leden het gevoel hebben: zo moet het.
2. Van gemeenschap-voor-mezelf naar mezelfvoor-de-gemeenschap
Gemeenschap betekent niet zozeer samenwonen.
Het is de plaats waar iedereen bezig is
vanuit de duisternis van het egocentrisme over
te gaan naar het licht van de echte liefde. Liefhebben
is eenvoudig gelukkig zijn omdat de
ander er is. Het is je bij elkaar geborgen weten
en tevens de vaste overtuiging hebben dat de
ander trouw is aan zijn roeping.
28 | b odEm | december 2009
Gemeenschap heeft twee polen: een gevoel van
elkaar wederzijds toebehoren en een verlangen
dat de ander zich ontwikkelt in zijn gave aan
God en de mensen. Om lief te hebben moet je
voortdurend je eigen meningen, je prikkelbaarheid
en je comfort prijsgeven. Het vraagt offers
en een wilsdaad om je gevoeligheden te overstijgen
en een gezuiverd hart van God te ontvangen
dat spontaan naar de ander uitgaat.
3. Leren omgaan met sympathie en antipathie
Vriendschap en vijandschap zijn twee grote
gevaren van gemeenschap. We gaan graag
om met iemand die ons bevalt, die ons voedt
en vleit. (‘Jij bent
hartelijk! Jij ook!’)
Wij zijn kostbaar,
intelligent, knap,
etc. Menselijke
vriendschap verwordt
heel snel
tot een zich afsluiten
voor de
buitenwereld en
in-elkaar-opgaan.
Er is dan geen
prikkel meer om
verder te gaan.
Mensen die ons niet liggen, ons blokkeren, jaloers
maken of overvragen, gaan we het liefst
uit de weg. Zij zijn onze vijanden. Eigenlijk maken
zij ons ervan bewust dat we maar onrijp en
arm zijn. Dit willen we niet zien en we verbergen
ons achter een muur van kritiek op hen.
Jezus’ boodschap is heel duidelijk: ‘(…) heb je
vijanden lief, wees goed voor wie jullie haten.
(…) Is het een verdienste als je liefhebt wie jullie
liefhebben?’ (Lucas 6:27,32).
Wanneer een groep
mensen besluit samen
te leven zonder duidelijk
omschreven doel,
zullen de conflicten
heel snel opdagen
4. Vergeving
Liefhebben is mogelijk. De relatie tussen mensen
is alleen dan waarachtig en duurzaam, als
zij steunt op de aanvaarding van de zwakheden
van de ander, op de vergeving en de hoop dat
groei mogelijk is. Zelfs wanneer wij veel vertrouwen
in elkaar stellen, vallen er toch nog
altijd woorden die kwetsen, zijn er houdingen
die trots verraden, komen er situaties voor
waarin de gevoeligheden botsen. Daarom zal
een leven in gemeenschap ook altijd een ‘kruis’
inhouden, een aanhoudende poging om te aanvaarden,
dat wil zeggen: om elke dag tot vergeving
te komen.
5. Geduld
Onze gevoeligheden, onze sympathie en weerzin
worden niet in één dag rechtgetrokken. Dit
vraagt duizendmaal loutering en vergeving.
Het vereist inspanning elke dag opnieuw. Onmisbaar
zijn de gaven van de Heilige Geest om
ons van binnenuit
te vernieuwen. Er
is veel geduld en
gebed nodig om
eerst onze eigen
belemmeringen
en vooroordelen
te aanvaarden en
daarna het goede
in onze ‘vijand’ te
zien. Hierbij kan
een vredestichter die we beiden vertrouwen
en die onze houding begrijpt, heel behulpzaam
zijn.
6. Wederzijds vertrouwen
Het wederzijds vertrouwen binnen de gemeenschap
vloeit voort uit de dagelijkse vergeving
en uit de aanvaarding van onze zwakheden en
‘armoede’. Dat vertrouwen ontstaat niet ineens.
Vertrouwen groeit vaak na veel lijden,
grote beproeving en pijnlijke spanningen. Een
gemeenschap waar echt wederzijds vertrouwen
heerst, zal niet wankelen. Het wordt een
levensstroom die één van hart is, één van ziel,
één van geest en met één en dezelfde visie. Dit
geeft de typische sfeer van vreugde en gastvrij-
heid die een echte gemeenschap kenmerkt.
Dan proberen we ook geen rol meer te spelen,
maar kunnen we toe groeien naar wie we zijn.
We leven dan niet meer volgens de verwachtingen
van anderen maar volgens onze eigen
roeping.
7. Zijn zoals je bent
Een ideale gemeenschap met volmaakte leden
bestaat niet. Het is moeilijk in te zien dat
het geen zin heeft hiernaar te zoeken. Droom
niet steeds van idealen, maar geef jezelf daar
waar je bent. Zoek ernaar hoe je degenen die
God naast je geplaatst heeft van daaruit meer
liefde kunt betonen. Wie te veel zoekt naar een
evenwicht, naar een eigen vrede, zal deze nooit
vinden. Want beide zijn een vrucht van de liefde
en dus van de
dienstbaarheid
aan anderen.
Wie te veel zoekt naar
een evenwicht, naar
een eigen vrede, zal
deze nooit vinden.
8. Deel je eigen
zwakheid mee
Aanvaarden wil
niet zeggen fatalistisch
berusten,
zonder hoop.
We moeten in de
waarheid staan en vermijden dat we in een illusie
leven. Je kunt groeien op basis van wat je
in waarheid bent en niet door wat jijzelf of anderen
dromen. Het onder ogen durven zien van
je zwakheden en anderen hierin toelaten, verdiept
het leven van de gemeenschap. Tegelijk
worden de leden kwetsbaarder en gevoeliger.
Het wederzijds vertrouwen wordt versterkt en
dit maakt ons afhankelijker van elkaar. Het betekent
dat je alle muren afbreekt, de ander vrij
bij je binnen laat komen en ook bij de ander mag
binnengaan. Deze wederzijdse afhankelijkheid
is het cement van de eenheid. Ze staat in sterke
tegenstelling tot een leven in de maatschappij,
waar we verplicht zijn een harnas te dragen om
onze kwetsbaarheid te beschermen.
december 2009 | b odEm | 29