Literatuuronderzoek coachingsprojecten - vrijwillige inzet voor en ...

2. Definities, doelstellingen en doelgroepen van coaching
Coaching
Coaching kan worden omschreven als een begeleidende activiteit, waarbij een ervaren persoon een
minder ervaren persoon begeleidt door het uitwisselen van praktische ervaringen en het geven van
regelmatige feedback. Coaching vormt een aanvulling op, en is geen vervanging, van hetgeen geboden
wordt aan zorg voor en ondersteuning van leerlingen. Coaching is erop gericht leerlingen te leren zelf
beslissingen en keuzes te maken voor hun toekomst. De leerling leert en de coach ondersteunt dit
proces. Het doel van de coaching is het vergroten van de persoonlijke effectiviteit van de leerling. Bij de
start van coaching worden door de leerling en de mentor doelen vastgesteld. Coaching is een vorm van
persoonlijke begeleiding op basis van een gelijkwaardige één op één relatie. Coaching van groepen is
echter ook mogelijk. De coach zoekt dan naar collectieve patronen in gedrag en denken in de groep. In
het geval van het BeV project zou het coachen zowel op individueel als op groepsniveau kunnen.
Bij coaching ligt het accent op het sociaal-emotionele vlak en op de identiteitsontwikkeling van
leerlingen. De leerling moet zich met de coach kunnen identificeren op basis van herkenning. In andere
onderzoeken zijn de koppelingen man-man of vrouw-vrouw. Bij het BeV-project van De Slinger Jongeren
wordt deze koppeling in principe niet gehanteerd, omdat herkenning niet alleen met geslacht te maken
hoeft te hebben. Door middel van koppeling van een coach en een mbo’er met dezelfde interesses,
waarbij de competenties van de jongere centraal staat, hopen we hetzelfde effect te bereiken.
Zorg- en risicoleerlingen
De projecten die De Slinger Jongeren aanbiedt zijn niet specifiek gericht op zorg- en risicoleerlingen.
Anderzijds hebben we wel vaak te maken met deze jongeren (zeker aangezien we ons in het ZonMwproject
specificiek richten op de uitvallers/heroriënteerders van het (V)mbo en de AKA-leerlingen die nog
niet toe zijn aan het volgen van een reguliere, arbeidsmarkt kwalificerende opleiding op niveau 2) en dan
voornamelijk met de klassieke risicoleerling; een leerling met sociaal/emotionele problematiek.
Schoolverlaten is bij hem/haar een gevolg van achterliggende problemen, zoals problemen door een
andere culturele achtergrond, sociale achterstanden, of een moeilijke gezinssituatie. In mentoring of
coachingsprojecten wordt geanticipeerd door te coachen op sociaal/emotioneel gebied zodat de leerling
meer grip op de situatie krijgt en de schoolprestaties beter kunnen worden. Bij ondersteunen op sociaal
gebied kun je bijvoorbeeld denken aan het delen van elkaars nevenactiviteiten. Het ondersteunen op
emotioneel gebied is een breed begrip en kan in principe altijd toegepast worden.
Als tweede soort risicoleerling wordt in de literatuur de opstapper genoemd. Ook hierop richt De Slinger
Jongeren zich in het ZonMwproject. Deze heeft geen geschiedenis van buitenschoolse problemen.
Schoolverlating is bij hem/haar het gevolg van de onvolkomenheden van het onderwijsbestel. Vaak is er
een slordige leerweg of beroepskeuze gemaakt en/of daalt de motivatie. Een dergelijk onduidelijk
toekomstperspectief kan een demotiverend effect hebben op de leerling. Een externe coach kan helpen
4