Jumbo Supermarkten - Asparagus Centre

m a g a z i n e
UITGAVE VAN ASPARAGUS CENTRE • JAARGANG 1 • NUMMER 3 • DECEMBER 2003
Jumbo Supermarkten stelt de
consument centraal
De geschilde asperges van
AsperVac in Ossendrecht
Dick Middelweerd, patron-cuisinier van
het aspergerestaurant 2003
Asperges en merkenbeleid

m a g a z i n e
Aurora Magazine is een uitgave van
Asparagus Centre BV. Dit magazine
verschijnt drie maal per jaar:
april (vooruitblik),
september (terugblik) en
december (food special)
en wordt verstuurd naar aspergetelers
en alle (agribusiness)bedrijven die op
enige wijze betrokken zijn bij de
aspergemarkt.
Oplage:
2500 exemplaren
Voor vragen en/of meer informatie
kunt u contact opnemen met:
Asparagus Centre BV
Postbus 6219, 5960 AE Horst
Telefoon +31(0)77 397 99 00
Fax +31(0)77 397 99 09
E-mail info@asparaguscentre.nl
Internet www.asparaguscentre.nl
Redactie-adres:
Asparagus Centre BV
T.a.v. redactie Aurora Magazine
Postbus 6219
5960 AE Horst
Fotografie:
Marieta Vlemmix Fotografie
Peter Wijnands Photography
Foto-archief Asparagus Centre BV
Tekst en vormgeving:
Profil Corporate Communications
Roermond
Druk:
SHD Grafimedia
Swalmen
Copyright:
Niets uit deze uitgave mag worden
overgenomen of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke schriftelijke
toestemming van Asparagus Centre BV.
© Copyright 2003:Asparagus Centre BV
Inhoudsopgave
Veel aandacht voor vers bij Jumbo
Supermarkten
Jumbo Supermarkten stelt de consument centraal in alles
wat ze onderneemt.Wil de consument verse gemaksproducten,
dan krijgt de consument verse gemaksproducten.
Sterker nog: de aandacht voor vers is een van de speerpunten
van dit succesvolle familiebedrijf. Patrick Luhrman,
productmanager convenience en vis, over de rol van
convenience food binnen de bedrijfsformule van Jumbo
Supermarkten.
Pagina 6
BEDRIJFSREPORTAGE
Maatschap Cox in Horst
Maatschap Cox heeft zijn oorsprong rond het jaar 1950.Toen werd het familiebedrijf
opgericht door vader Cox.Tientallen jaren later namen zijn zonen het roer over. In gesprek
met Sjaak en Ber Cox over aardbeien, asperges, rabarber en het ondernemerschap.
Fotografie: Sven Benjamins
AURORA IN CIJFERS
Aspergeseizoen 2003 in feiten en
ontwikkelingen
Het oogstseizoen 2003 ligt al weer een tijdje achter ons en inmiddels
zijn de meeste jaaroverzichten afgerond.Tijd dus voor een overzicht
van de aspergeteelt in Nederland en daarbuiten.
Pagina 10
AURORA CULINAIR
Dick Middelweerd,
patron-cuisinier van
aspergerestaurant
2003
De Treeswijkhoeve in Waalre (NB) is
aspergerestaurant van het jaar 2003.
Een eretitel die het internationale
vakblad Culinaire Saisonnier jaarlijks
toekent aan een restaurant dat op een
onderscheidende manier met
aspergebereiding omgaat.
Pagina 14
Pagina 12

Diepe rust?
Zo met de feestdagen voor
de deur denkt eigenlijk
niemand meer aan asperge.
Met uitzondering wellicht
van met name de gegoede consument die
juist tijdens deze dagen verwend wenst te
worden met een luxe aspergediner.Wellicht
is het daardoor des te verrassender dat juist
nu de derde uitgave van Aurora Magazine in
de bus valt.
Toch is hier een reden voor:Asperge is meer
dan alleen een seizoensproduct, want ook
naast het geijkte seizoen in het voorjaar
worden in Nederland asperges geteeld en
vooral ook gegeten. Ook worden ruim na het
seizoen de plannen gemaakt voor het
komende jaar.
Dit alles neemt niet weg dat de wintermaanden
voor de meeste aspergeliefhebbers
en voor de mensen die er professioneel mee
te maken hebben een rustige periode is, qua
asperge dan.
Vandaar dat de decemberuitgave van Aurora
Magazine voor een groot deel is gewijd aan
de verwerking en toepassingsmogelijkheden
van deze edele groente. Ook gaan we door
op merkenstrategieën en hoe deze zouden
kunnen worden toegepast in onze eigen
branche. En wellicht dat we daar het
komende jaar al ons voordeel mee kunnen
doen.
Richard Wilms
Manager Asparagus Centre BV
AURORA MARKETING
“Een ei is een ei als er een merk op staat”
Dr. Rik Riezebos is autoriteit op het gebied van merken en merkenbeleid. In zijn
hoedanigheid als directeur van het Rotterdamse consultancybureau Brand Capital en van
het Erasmus Brand Management Center van de Erasmus Universiteit Rotterdam timmert
hij voortdurend aan de weg als het gaat om ‘de magie van het merk’. Hoe schat hij de
kansen in van asperge als merkartikel?
AURORA ACHTERGROND
AsperVac in
Ossendrecht
Aspervac is opgericht in 1995. In haar
korte bestaan heeft het bedrijf van Corné
Ooms al een behoorlijke
professionaliseringsslag doorgemaakt. Die
ontwikkeling is vooral toe te schrijven aan
de aankoop van een nieuwe schilmachine,
goed voor 300 kilo geschilde asperge per
uur.
Verder:
Pagina 20
Aurora Varia Pag. 4-5
Column van de voorlichter Pag.17
De mening van Pag.19
Pagina 16
Aarts Conserven
Aarts Conserven uit Lottum verwerkt
Nederlandse asperges tot conserven.
"Wij hebben de beste kwaliteit, daar
ontlenen we ons bestaansrecht aan"
Pagina 18
3 magazine

Varia
Brabantse-Wal-asperge nu officieel
streekproduct
Onder de naam de Brabantse-Wal-asperge brengen
twaalf West-Brabantse aspergetelers vanaf volgend
jaar een nieuw streekproduct op de markt. Bijzonder
hieraan is dat de asperge alleen wordt gekweekt op
de Brabantse Wal, de natuurlijke zandrug tussen
Steenbergen en Putte.
Hoewel het om een nieuw officieel streekproduct gaat, kent
de asperge een lange geschiedenis op de Brabantse Wal. Zo
vermeldde het kasboek van het klooster in Huijbergen al in
1630 de verkoop van vijf kilo van deze groente voor drie
stuivers en bevond de grootste aspergeveiling van Nederland
zich rond de jaren dertig in Bergen op Zoom. Een van de
eisen om voor streekproduct in aanmerking te komen, is de
duurzame teelt. De onder de naam Brabantse-Wal-asperge
verkochte groente zal dan ook worden geteeld volgens
milieukeurrichtlijnen, terwijl de verwerking onder uniforme
omstandigheden plaatsvindt.
De eerste Brabantse-Wal-asperge zullen volgend jaar vanaf
week 16, als hetaspergeseizoen 2004 officieel open gaat, te
koop zijn.
Bron: ANP, 19-11-03
Investeren in oogstondersteunende
machines levert belastingvoordeel op
Machines voor oogstondersteuning in de aspergeteelt
komen sinds kort in aanmerking voor de Farboregeling.Aspergetelers
kunnen die machines daardoor
fiscaal vrij (willekeurig) afschrijven. Dat levert een
rente- en liquiditeitsvoordeel op.
Op verzoek van de landelijke commissie Asperge
werden machines voor oogstondersteuning in de
aspergeteelt onlangs aan de Arbo-lijst toegevoegd.
Een vermelding op die lijst is een voorwaarde
om voor de Farbo-regeling in aanmerking
te komen. Het doel van de Farbo-regeling is
investeringen in bedrijfsmiddelen die in het belang
zijn van de arbeidsomstandigheden te stimuleren.
De regeling geldt voor alle in Nederland
gevestigde ondernemers die zijn onderworpen
aan de inkomens- of vennootschapsbelasting.
Bron: Gewasnieuws Asperges, 01-10-03
4
Supermarkten hebben grootste
agf-marktaandeel
Consumenten kopen hun aardappelen, groente en fruit over het
algemeen bij de supermarkt. Dat becijferde het marktonderzoeksbureau
GfK op basis van de consumentenbestedingen
van maart 2002 tot en met maart 2003. Het marktaandeel
van de supermarkten bedraagt 76 procent van de totale
agf-aankopen. Dat aandeel is het grootst bij de (bewerkte)
aardappelproducten (96 procent) en bewerkte groenten
(92 procent). Bij fruit ligt het aandeel van de andere agf-verkoopkanalen,
zoals de groentespeciaalzaak en de markt, iets hoger,
maar zo'n 70 procent wordt nog altijd verkocht in de supermarkten.Voor
asperges geldt ongeveer hetzelfde beeld. In 2002
werd 66% van alle asperges in Nederland verkocht in de supermarkt
en 12% bij de teler thuis.
Bron: www.agf.nl 15-07-03

Fusariumbestrijding
gemechaniseerd
Mechanisatiebedrijf Abemec brengt volgend jaar een
machine op de markt voor de bestrijding van
Fusarium. De machine dekt het veld door middel van
folie luchtdicht af en doodt zo de aanwezige
schimmel.
De nieuwe machine is in feite een gemechaniseerde versie
van een vertrouwd principe. Dat Fusarium en andere
schimmels bestreden kunnen worden door het veld te
verstikken was al bekend. Maar dat gebeurde tot nu door het
met de hand af te dekken met landbouwfolie. Een dure,
tijdrovende en precaire klus en daardoor was de techniek in
de praktijk nauwelijks toepasbaar.Abemec heeft samen met
folieproducent Mertens BV, PPO proeflocatie Meterik en een
aspergeteler, de techniek verder verfijnd en gemechaniseerd.
Daardoor wordt de bestrijding van Fusarium volgens Abemec
een stuk eenvoudiger, goedkoper en bovendien doeltreffender.
Het gemechaniseerde proces maakt gebruik van
speciaal ontwikkelde folie die door de machine wordt gelegd
en vervolgens verlijmd.Vooraf in de grond gebrachte groenmassa
onttrekt vervolgens door het rottingsproces alle
zuurstof aan de grond.
Abemec kan de machine al produceren maar brengt het
apparaat pas vlak voor het begin van het nieuwe aspergeseizoen
officieel op de markt. Het bedrijf verwacht dat telers
door de nieuwe machine langer van een perceel gebruik
kunnen maken. Bovendien kunnen veel goede, maar wegens
Fusariumbesmetting braakliggende percelen weer in gebruik
worden genomen.Telers hoeven geen decennia meer te
wachten tot Fusarium op natuurlijke wijze is verdwenen.
Bron: Abemec, A. Stappers
5
Asperges volautomatisch
oogsten
In Duitsland is een volledig nieuw mechanisch oogstsysteem
voor witte asperge ontwikkeld. Het hele aspergebed
wordt in één keer gelicht en gezeefd. Hierbij valt de
grond weer naar beneden en kunnen de asperges
vervolgens van de lopende band opgepakt worden.
Tegelijkertijd wordt aan de achterzijde het aspergebed
weer opgebouwd.
Het grootste probleem bij het automatisch oogsten is het oplichten
en zeven van het complete bed. Uitgaande van een spoorbreedte
van 2 meter dient per ha. immers ongeveer 900 m2 grond
opgenomen en gezeefd te worden. Dit probleem is met een
excentrisch aangedreven, naar voor en achter bewegende bladschaar
opgelost. De zeefketting die daarna volgt scheidt de asperges
van het zand.
De kwaliteit van de geoogste asperges is uitstekend; het snijvlak is
recht en niet hakkelig. Bijkomend voordeel is dat stengelresten,
stenen niet alleen uit de grond gezeefd worden maar ook uit het
aspergebed verwijderd worden.Afhankelijk van de temperatuur
dient er om de 5 tot 10 dagen geoogst te worden.
Bron: Agritechnica – Neuheiten 2003
magazine

U
PATRICK LUHRMAN, PRODUCT MANAGER CONVENIENCE EN VIS BIJ
JUMBO SUPERMARKTEN:
“Mensen kopen met
hun ogen;
Een kant-en-klaar-
maaltijd moet er dus
gewoon goed uitzien”
Jumbo Supermarkten stelt de consument centraal
in alles wat ze onderneemt.Wil de consument verse
gemaksproducten, dan krijgt de consument verse
gemaksproducten. Sterker nog: de aandacht voor
vers is een van de speerpunten van dit succesvolle
familiebedrijf. In zo’n omgeving is asperge natuurlijk
prima op zijn plek, denkt ook Patrick Luhrman,
productmanager convenience en vis.Aurora vroeg
hem naar de rol van convenience food binnen de
bedrijfsformule van Jumbo Supermarkten.
Uit de berichtgeving in de pers is op te maken
dat het goed gaat met Jumbo Supermarkten.
Jumbo komt bijvoorbeeld al vier jaar als
goedkoopste van alle service-supermarkten
uit de bus, maar weet tegelijkertijd een forse
omzetstijging te generen.Wat zit er achter dit
succes?
“Het hart van deze organisatie zijn onze 7 Zekerheden.
Met die formule zetten we de klant centraal. De 7 Zekerheden
moet je zien als een aantal afspraken die we met
onze klanten maken over onze service, en die we
vervolgens ook zeer strikt nakomen. Dat laatste is
6

essentieel. Door je aan de afspraken te houden, win je het
vertrouwen van de consument die daardoor terug blijft
komen. Een van de 7 Zekerheden luidt bijvoorbeeld:‘Elke
dag euro’s goedkoper’. Om deze belofte waar te maken,
hebben we mensen in dienst die wekelijks de prijzen
vergelijken bij verschillende supermarkten.Als een prijs
elders lager is, dan passen wij onze prijs onmiddellijk aan.
Dat onze methode werkt, bewijzen de cijfers. In 2002
hadden we een marktaandeel van 2%. Inmiddels zijn we de
3% nu al gepasseerd; we hebben dit jaar 17 nieuwe
vestigingen geopend. Onze kracht zit verder ook in het feit
dat we een platte, no-nonsense-organisatie zijn - de familie
staat dicht bij alle medewerkers - waardoor we een sterk
team vormen. In alle geledingen wil men een stapje meer
doen; bij Jumbo denkt iedereen als een ondernemer.”
Één van de 7 Zekerheden is ‘elke dag vers is
ook echt vers!’. Hoe garandeert Jumbo de
versheid van verse groenten zoals asperge?
“Verse groenten worden iedere dag vers vanuit de veiling
aangeleverd. Nooit met grote voorraden tegelijk. Hierdoor
hebben we maximaal 24 uur doorloop. Door de ultrakorte
tijd tussen bestellen en leveren kunnen we de
versheid van onze producten garanderen.”
Welke rol speelt convenience food binnen
Jumbo?
“Jumbo heeft haar assortiment food grofweg onderverdeeld
in twee takken: de verse producten en de droge
kruidenierswaren. Koelverse maaltijden en vruchtensappen
zijn, als je het over het hele assortiment bekijkt, de snelst
groeiende productgroep, met een groeipercentage van 20 à
30% per jaar. Hoe dat kan? Daarvoor zijn meerdere
redenen te noemen. Zo stijgt bijvoorbeeld het aantal
tweeverdieners. Deze mensen genieten een hoger
inkomen, waardoor ze eerder geneigd zijn om convenience
producten, die een wat duurder imago hebben, te kopen.
Bovendien zullen tweeverdieners door tijdsgebrek minder
tijd besteden aan het zelf bereiden van een maaltijd. Een
andere groeiende groep die minder vaak zelf in de keuken
gaat staan, is de groep van alleenstaanden.Wat je
bovendien ziet is dat de maatschappij jachtiger is
geworden.Veel mensen hebben door allerlei factoren een
gevoel van tijdsgebrek. De media speelt hier handig op in
door allerlei producten aan te prijzen die tijdwinst en
gemak beloven; waaronder uiteraard kant-en-klaarmaaltijden
of maaltijdvervangers. Daarnaast zijn de
kwaliteit en de bereidingstechnieken van convenience
7
producten de afgelopen jaren zeer sterk verbeterd.
Hierdoor maakt men de belofte van ‘verse ambachtelijk
bereide’ producten steeds meer waar.”
De markt voor gemaksvoeding groeit op dit
moment enorm. De getallen van het
afgelopen jaar laten een afzetgroei zien van
25% voor de markt van kant-en-klaarmaaltijden.
Hoe zal deze markt zich volgens u
verder ontwikkelen?
“Ik denk dat de groei zeker zal aanhouden. De markt zal
meer en meer vragen om verse producten waaraan je
weinig werk hebt.Asperge is in dat opzicht een duidelijk
voorbeeld.Vijf jaar geleden kon je nog nergens geschilde
magazine

8
asperges kopen. Nu is dit product enorm in opkomst.
Ik denk ook dat we op termijn steeds minder vaak in
gezinsverband zullen eten. Die functie wordt overgenomen
door schoolkantines en bedrijfsrestaurants en dergelijke.
Daarnaast is er zeker ook een direct verband met de trend
van ‘grazing’, wat inhoudt dat consumenten steeds meer
eet- en snackmomenten in hun dag inbouwen.”
Hoe speelt Jumbo in op deze ontwikkelingen?
“Aandacht voor vers - waaronder ook koelverse gemaksproducten
- is een van onze speerpunten. In de opzet van
onze winkels besteden we hieraan - letterlijk - heel veel
ruimte.Als Jumbo een supermarkt bouwt volgt automatisch
‘het gevecht’ om de meters. Gezocht wordt naar
de beste verhouding tussen koelmeters en de meters voor
de droge kruidenierswaren. Koelmeters zijn duur, maar ze
lonen wel. Dat zie je ook terug in de omzetgroei.
Voorwaarde is natuurlijk dat je de ruimte hebt, zoals in
onze nieuwe winkel in Den Haag waarin een ‘koeleiland’
van maar liefst 20 strekkende meter is ingebouwd. Het
aantrekkelijk presenteren van versproducten, heeft bovendien
tot gevolg dat steeds meer mensen de producten
daadwerkelijk durven uit te proberen.
Verder ontwikkelen we ook zelf producten.Variatie doet
immers verkopen. Samen met leveranciers werk ik aan de
ontwikkeling van nieuwe kant-en-klaarproducten zoals een
tapasschotel of een receptuur voor de bereiding van
asperges. Mijn opleiding aan de Hogere Hotelschool komt
me daarbij goed van pas.Voor een goed product moet je,
vind ik, verstand hebben van koken en je moet je kunnen
inleven in de processen van de leverancier.
Tegelijkertijd stellen we ook eisen aan de leveranciers van
onze convenience producten. Flexibiliteit bijvoorbeeld: de
leverancier moet kleine batchgroottes kunnen produceren,
zodat we de versheid van de producten altijd kunnen
garanderen. Daarnaast vragen we een prima kwaliteit tegen
marktconforme prijzen. De leveranciers moeten dus ook
gewoon goed zijn in wat ze doen.”
Ziet u mogelijkheden om asperges in het
convenience food-assortiment op te nemen?
“We hebben nu al asperge in ons AGF-assortiment,
geschild, ongeschild, groen en wit. Ook zijn we voor 2004
bezig met de ontwikkeling van koelverse kant-en-klaargerechten
met asperge als hoofdbestanddeel.We werken
aan een aspergesoep, een ovenschotel en een
3-vaksschotel met asperge als garnituur. Die koelverse
gerechten laten we maken bij een ambachtelijk bedrijf.

Aspergemaaltijden worden gepositioneerd in het hoogste
segment, de luxere maaltijden zeg maar.We werken ook
altijd met Triple-A asperge, het mag allemaal best wat
duurder zijn, als je maar de juiste prijs/kwaliteitsverhouding
hanteert.
In de Jumbo-winkels zullen we speciale aandacht besteden
aan deze artikelen. Convenience-producten worden vaak
aangekocht vanuit een impuls, daarom doen we van alles
om de aandacht van de consument te trekken. Denk aan
een combinatieactie met een bijpassende witte wijn,
instore radioboodschappen en het reserveren van
schapruimte in speciale actie-koelmeubels. En we bevelen
de kant-en-klare aspergegerechten natuurlijk aan in ons
nieuwe consumententijdschrift ‘Mijn Jumbo’.“
Denkt u dat de verkoop van asperges in
Nederland gestimuleerd wordt door het
aanbieden van asperges als convenience
product?
“Mensen willen gemak. Je ziet daardoor een verschuiving in
de wijze waarop versproducten gebruikt worden, zoals
steeds meer voorgesneden producten of in de vorm van
kant- en klaarmaaltijden. Die markt zal blijven groeien en
de asperge - normaalgesproken een redelijk bewerkelijk
product - profiteert daar zeker van mee.”
Welke rol spelen supermarkten en Jumbo in
het bijzonder bij de ontwikkeling en
introductie van convenience food-maaltijden?
“Ik denk dat de retail steeds meer zal bepalen wat mensen
eten. Supermarkten spelen direct in op de gemaksbehoefte
en krijgen daardoor steeds meer een vinger in de pap in
het consumptiepatroon van de consument. De vraag naar
gemaksproducten wordt verder ook gestimuleerd door de
media. Kijk bijvoorbeeld naar een programma als
Life & Cooking, waarin talloze halffabrikaten gebruikt
worden. Ook die zetten de consument aan tot het kopen
van dit soort artikelen.”
Wat zijn volgens u belangrijke factoren of
randvoorwaarden voor het succes van een
convenience food product?
“Het product moet herkenbaar zijn en er moet sprake zijn
van een goede prijs-kwaliteitverhouding. Dat wil zeggen:
het product moet tegemoet komen aan de verwachtingen
van de consument en de kwaliteit ervan moet opwegen
tegen de tijd die je anders kwijt zou zijn aan zelf koken.
De consument mag zich niet beduveld voelen.Verder moet
het product er aantrekkelijk uitzien - mensen kopen
immers met de ogen - en makkelijk te bereiden of op te
warmen zijn. Een duidelijke gebruiksaanwijzing is
onontbeerlijk. En heldere informatie over het product.
Consumenten willen weten of het product gezond is, of
vitaminen en mineralen behouden blijven bij de betreffende
bereidingswijze, welke ingrediënten erin zitten, enzovoorts.
In feite kun je van elk versproduct een succesvolle versmaaltijd
maken, mits de leverancier maar beschikt over de
technische mogelijkheden en de knowhow. Kijk je naar
asperge, dan zijn er een aantal eigenschappen die het zeer
de moeite waard maken om deze groente op te nemen in
het convenience food-assortiment. Het is een traditionele
seizoensgroente en bovendien een gewild luxeproduct. Die
factoren maken het een uitdaging om met asperge aan de
slag te gaan en er het best mogelijke resultaat mee te
behalen.”
BEDRIJFSGEGEVENS
Aantal winkels:
65
Aandeel eigen winkels:
ca. 70%
Aandeel franchisers:
ca. 30%
Marktaandeel:
ca. 3%
Aantal medewerkers:
ruim 6000 incl. winkelpersoneel
9 magazine

B
SJAAK EN BER COX:
“Wij zijn allebei behoorlijk
Maatschap Cox heeft zijn oorsprong rond het jaar
1950.Toen werd het familiebedrijf opgericht door
vader Cox.Tientallen jaren later namen zijn zonen
het roer over. In gesprek met Sjaak en Ber Cox over
aardbeien, asperges, rabarber en het ondernemerschap.
Ber (38) en Sjaak (43) Cox moeten diep in hun geheugen graven
om alle historische feiten over hun bedrijf boven tafel te krijgen.
Geen geringe opgave, want Maatschap Cox kent een behoorlijke
geschiedenis. Sjaak:“Mijn vader heeft dit bedrijf opgericht rond
1950.Toen was het gemengd, net als veel andere agrarische
ondernemingen in die tijd. Hij specialiseerde zich al snel in
aardbeien en kleinfruit.” Rond 1979 kwam Sjaak in het bedrijf en
raakte de ontwikkeling van het bedrijf in een stroomversnelling.
De Maatschap werd opgericht, de varkens werden afgestoten en
er werd grond bijgekocht. Samen spitsten zij zich verder toe op
de teelt van aardbeien, maar gingen tegelijkertijd ook aan de slag
met prei en asperges van de vollegrond. In 1986 kwam Ber erbij.
Sjaak en Ber hebben het bedrijf inmiddels overgenomen, alhoewel
vader Cox de bedrijfsvoering van zijn zoons vanaf de achtergrond
nauwgezet blijft volgen.“Hij voorziet ons nog altijd van gevraagd
en ongevraagd advies”, zegt Ber lachend. Sjaak vult aan:“Ik denk
dat hij wel veel vertrouwen heeft in onze werkwijze en de keuzes
die we maken. Maar we hebben het organisatorisch ook vrij goed
voor elkaar. Ons motto is:‘iedereen moet doen waar hij goed in
is’.Vanuit dat oogpunt houdt Ber zich bezig met de arbeidstechnische
kant en ikzelf doe de teelttechnische kant van het
werk. Soms moet je elkaar wat bijsturen en de waarheid kunnen
zeggen, maar op zich werkt deze taakverdeling uitstekend.”
Griezelig
Terug naar de historie van het bedrijf. Een van de meest
beslissende momenten, vinden de broers, vond plaats in 1993.“In
dat jaar konden we een bedrijf met drie hectare kassen aankopen.
Dat was best wel griezelig, zo’n groot oppervlak. Meteen volzetten
met aardbeien durfden we nog niet aan. Om het risico te
spreiden hebben we één hectare aardbeien en twee hectare
kasasperges gezet.” De aanwezige verwarmingsapparatuur in de
kassen bood ook mogelijkheden voor andere teeltmethoden,
zoals het telen van asperges in bedden met slangenverwarming.
Sjaak:“Het hogebeddensysteem waarmee we al werkten bleek
erg arbeidsintensief. Bovendien waren we niet tevreden over de
plantverdeling die tot gevolg had dat de levensduur van de
asperges te snel terugliep. Daarbij hadden we hoge verwachtingen
van het ras Thielim, maar het resultaat viel in alle teeltsystemen
tegen.”
De broers besloten het anders aan te pakken. De keuze viel op
10
• Ber (L) en Sjaak Cox
kasasperges op basis van het traditionele rijensysteem. Dat beviel
goed. Maar ook hier liepen de prijzen op een gegeven moment
flink terug door de forse uitbreiding van het Duitse areaal. De
aardbeien bleken uiteindelijk toch de meest stabiele factor. Ber:
“Zelf hebben we altijd het idee gehad dat aardbeien onze roots
zijn.Wij zijn aardbeientelers en daar grijpen we elke keer op
terug. Maar daarnaast zijn we ook op zoek gegaan naar nieuwe
toepassingmogelijkheden voor de aspergestunnels met hogebeddensysteem.
Uiteindelijk kwamen we in 1997 uit op rabarberteelt
met slangenverwarming. Rabarberteelt speelt zich
voornamelijk af in het winterseizoen en is qua seizoensspreiding
dus heel goed te combineren met de asperge- en de aardbeienteelt.”
Inmiddels telen de broers ook 1 hectare geforceerde
rabarber in een kas die ze in 2001 aankochten.
Vroege oogst
Maatschap Cox teelt op dit moment nog twee hectare vollegrondsasperges
met slangenverwarming. Deze is voor het zesde
jaar in productie. De warmte halen ze via de verwarming van hun
aardbeienkas. Sjaak:“Waarschijnlijk gaan we hierna stoppen met
de asperges.We zouden er best mee door willen gaan, maar
helaas, er is hier geen maagdelijke grond meer. En het aanleggen
van slangenverwarming op ver weg gelegen velden brengt te grote
investeringen met zich mee. De teelt loopt nu overigens perfect,
we zijn altijd gericht op een zo vroeg mogelijke oogst. Het
moment waarop we ophouden met oogsten, laten we afhangen
van de prijsontwikkeling van asperges.Voor ons beslaat de
aspergeoogst dus maar een hele korte periode.Als de prijzen
onder druk komen te staan – meestal rond het begin van mei –
dan stoppen we ermee.Voordeel van die korte oogst is natuurlijk
dat het veld maar heel weinig heeft te lijden.” Ber:“En met het
vinden van arbeidskrachten hebben we zo vroeg in het seizoen
ook nooit problemen gehad.We hebben hier al meer dan 10 jaar
dezelfde stekers en nauwelijks verloop.”

honkvast”
Hebben de broers er moeite mee om na zoveel jaren afscheid te
nemen van de aspergeteelt? Sjaak:“We zien onszelf vooral als
aardbeientelers.Voor een deel komt dat omdat aardbeienteelt
veel intensiever is dan aspergeteelt. Het aspergeoogstseizoen is
voor ons immers maar heel kort. Daar staat tegenover dat we
natuurlijk wel al 30 jaar asperges telen.We sluiten hoe dan ook
een belangrijke fase af. Desondanks denk ik dat je altijd moet
zoeken naar het product dat de meeste kansen biedt en dat op
dat moment het beste bij je past. Daarvoor ben je per slot van
rekening ook ondernemer.”
Ber:“Voor ons is specialiseren nu de oplossing.Wij richten ons
voornamelijk op de aardbeienteelt in kassen en op rabarberteelt.
En dat is ook precies waarin Nederland sterk is: het zoeken en
vinden van gaten in de markt. De bulk verliezen we toch. Helaas
hebben sommigen geen alternatief.Wij hebben zelf alternatieven
gecreëerd en daar zetten we dus ook op in. Dat we dit bedrijf
konden kopen is overigens wel ons grote geluk geweest.Wij zijn
allebei behoorlijk honkvast en dan moet er zich toch maar zo’n
kans voordoen in je nabije omgeving.”
Traditionele aspergeteelt
Hoewel ze hun pijlen inmiddels richten op aardbeien en rabarber,
hebben Ber en Sjaak een duidelijke mening over de aspergemarkt.
Ber:“In zijn algemeenheid kun je stellen dat de vollegrondssector
– de asperge, de prei, de aardbeien – onder druk staan.Wij
geloven dan ook niet meer zo in de traditionele aspergeteelt, dat
wordt in Nederland een heel moeilijk verhaal. In het normale
seizoen oogsten loont nauwelijks nog de moeite. De rentabiliteit
gaat met sprongen achteruit als gevolg van concurrentie uit het
buitenland en de verdeeldheid in de afzet hier in Nederland.”
“Toch is de markt voor asperge in Nederland best aanwezig”,
denken de broers.“Er is zelfs meer vraag dan wij hier kunnen
produceren. De kwestie is alleen: wie vult ‘m in? Versheid en
kwaliteit staan hier bovenaan.Tegelijkertijd moeten Nederlandse
telers zich aan enorm veel verschillende regels houden op milieuen
arbeidstechnisch gebied. Dat kost uiteraard geld. De vraag is
hoeveel de consument bereid is te betalen voor asperges van
eigen bodem.Vóór circa 10 mei loopt de asperge van eigen
bodem over het algemeen goed, na die datum wordt de markt
meer en meer ingevuld door asperges uit het buitenland. Eigenlijk
zou je bij het in kaart brengen van de resultaten van het aspergeseizoen
niet alle cijfers op één hoop moeten gooien. Beter is een
knip te maken aan het begin van de maand mei en de prijzen van
de periode vóór en na dit omslagpunt afzonderlijk te bekijken.
Het afgelopen seizoen bewijst dat ook: de opbrengsten tijdens het
traditionele oogstseizoen waren dit jaar echt slecht. De naam ‘wit
goud’ gaat in dit geval nog maar moeilijk op.”
De oplossing voor het afzetprobleem moet volgens Ber en Sjaak
11
gezocht worden in de teelttechnische hoek.“We zullen hier in
Nederland alle toeters en bellen uit de kast moeten halen om zo
vroeg mogelijk op de markt te komen; blaastunnels, slangenverwarming,
zwart/witfolie, noem maar op.” Maar als vervroegen
de oplossing is, welke methode werkt volgens hen dan het beste?
Sjaak:“De juiste methode komt voor uit een afweging van
investeringen, risico’s, kosten en baten. Een belangrijk motief is om
zoveel mogelijk machinaal te doen. Zouden wij zelf doorgaan met
de teelt van asperge dan kozen we voor het rijensysteem met
slangenverwarming. Die methode is ons het best bevallen, zowel
financieel als qua organisatie. Met de zwarte folie kun je om de
dag steken, terwijl het risico op roseverkleuring en losse koppen
in de maand april nog niet aan de orde is.”
Ber:“Ik weet echt niet waar het plafond zit. Ik heb soms de
indruk dat we in Nederland qua vervroegen aan de limiet zitten.
Kassen zijn op een gegeven moment te duur, omdat het stoken
teveel geld kost. Maar de mensen blijven toch altijd foefjes
bedenken.Als je bijvoorbeeld terugkijkt naar de aardbeienteelt
van 20 jaar geleden, dan had ook nooit iemand geloofd hoeveel er
nog bereikt zou worden. Dus wie weet wat ons in de toekomst
nog allemaal te wachten staat. De techniek staat tegenwoordig
voor niets.”
BEDRIJFSGEGEVENS
Naam:
Maatschap Cox
Locatie:
Horst
Aantal ondernemers:
4
Personeel:
2 vaste medewerkers,
7 parttimers,
gemiddeld 15-20 oogstmedewerkers
Bedrijfsgrootte:
3,8 hectare glasaardbeien
2,2 hectare asperge met slangenverwarming
20 hectare rabarberpollen
1,5 hectare forceerrabarber
met slangenverwarming (tunnel)
1,0 hectare forceerrabarber kas
totaal: ca. 35 hectare
Belangrijkste bron van inkomsten:
aardbeien en rabarber
Afnemer:
Veiling ZON
magazine

Fotografie: Sven Benjamins
DICK MIDDELWEERD, PATRON-CUISINIER VAN HET ASPERGERESTAURANT
VAN HET JAAR 2003:
"Lekkere asperges
serveren is niet genoeg"
DDe Treeswijkhoeve in Waalre (NB) is aspergerestaurant van het jaar 2003. Een eretitel die het internationale
vakblad Culinaire Saisonnier jaarlijks toekent aan een restaurant dat op een onderscheidende manier met
aspergebereiding omgaat. In de keuken van patron-cuisinier Dick Middelweerd speelt de asperge dan ook een
bijzondere rol en is zo nu en dan zelfs aanleiding voor speciale activiteiten.
Culinaire Saisonnier, een toonaangevend blad voor
gastronomisch Nederland, België en Frankrijk kroont ieder
jaar in elk van die landen één restaurant tot aspergerestaurant
van het jaar. "Nee, je krijgt geen beker of zoiets", lacht Dick
Middelweerd, eigenaar en chefkok van de Treeswijkhoeve. "Het
is een soort eerbetoon. Daar ben ik zeker trots op ja."
Gewoon lekkere asperges serveren is niet genoeg,
verduidelijkt Middelweerd. Hij doelt op de reputatie die de
Treeswijkhoeve in de loop der jaren heeft opgebouwd, en niet
alleen op aspergegebied. Getuige de reacties in het gasten-
12
boek komen de gasten uit heel Europa.Vaak bezoekers van
internationale zakelijke conferenties, maar het is ook niet
ongewoon dat mensen speciaal uit het buitenland komen om
bij de Treeswijkhoeve te dineren. "Dat is natuurlijk een mooi
compliment." En behalve de Culinaire Saisonnier komen er
ook heel wat andere culinaire bladen bij Dick en zijn vrouw
Anne-Laura Middelweerd en hun team over de vloer. Maar
om aspergerestaurant van het jaar te worden is meer nodig.
Promotie van de asperge bijvoorbeeld. En daar zet
Middelweerd zich graag voor in.Toen de Treeswijkhoeve vorig

culinair
jaar werd voorzien van een nieuwe keuken, nodigde hij een
aantal Nederlandse topkoks uit om dat te vieren en daagde
hen uit 'iets met asperges te doen'. "Dat heeft denk ik wel de
doorslag gegeven."
Teler van het jaar
De Treeswijkhoeve is geen gespecialiseerd aspergerestaurant.
In de keuken van Dick Middelweerd speelt de asperge niet de
hoofdrol, maar wel een heel bijzondere. "We zitten hier
natuurlijk midden in het aspergebied. De asperge luidt bovendien
het nieuwe seizoen in. Je komt dan echt uit de winterdip,
met al die kool." In de Treeswijkhoeve bepalen de seizoenen
namelijk wat er op de kaart staat. "De kwaliteit van groenten
is dan mooier, maar ook die van vis en vlees. En vaak
combineren producten uit hetzelfde seizoen heel goed met
elkaar. Zoals asperge en morieltjes, een perfecte combinatie."
Middelweerd koopt zijn asperges bij de groenteboer. Maar hij
wil wel weten waar ze vandaan komen. "Alleen van de koude
grond en niet van te oude of te jonge velden.Toevallig is de
teler waar mijn asperges vandaan komen dit jaar ook aspergeteler
van het jaar geworden."
Lentezonnetje
De Nederlander mag dan relatief gezien weinig asperges eten,
bij de Treeswijkhoeve is daar nauwelijks iets van te merken.
"Nederlanders eten niet zoveel asperges, maar ze gaan er
misschien wel vaker voor naar het restaurant." Dat zou
gemiddeld wel eens meer kunnen zijn dan bijvoorbeeld in
Duitsland waar asperges voornamelijk thuis worden
geconsumeerd, denkt Middelweerd.Als aspergerestaurant van
het jaar heeft de Treeswijkhoeve in elk geval niet te klagen
over Nederlandse belangstelling voor de asperge. "Nee, die
prijs heeft ons geen windeieren gelegd." De erkenning van 'de
Saisonnier' heeft hem echter niet aangezet tot speciale
activiteiten of gerechten. Maar de aspergegerechten bij de
Treeswijkhoeve zijn sowieso elk jaar anders. Hoewel de
klassiekers natuurlijk blijven.Asperges met zalm bijvoorbeeld
of, op Brabantse wijze, met ham zijn gerechten die vooral in
het begin van het seizoen gewild zijn. "Later komt er meer
variatie, dan gaan mensen gewaagder eten." En dat is voor een
gedreven kok als Middelweerd natuurlijk wel zo interessant:
"Je kunt heel veel doen met asperges. Je kunt ze op allerlei
manieren bereiden." Asperges met een taartje van Brabants
suikerbrood bijvoorbeeld. Of gebakken Jacobsvruchten met in
basilicum gemarineerde asperges. Het zijn gerechten die het
afgelopen seizoen op de kaart stonden. "Je kunt asperges
bovendien makkelijk combineren, doordat de smaken bitter en
zoet er allebei in aanwezig zijn. Het is een heel mooi product."
Dat hij de titel op zak heeft betekent niet dat het afgelopen is
met de bijzondere aandacht voor de asperge bij de
Treeswijkhoeve. "Misschien gaan we volgend seizoen aspergegerechten
bereiden en serveren in het veld. In de lentezon,
midden tussen de aspergebedden. Dat ben ik al een hele tijd
van plan."
13 magazine

AURORA IN CIJFERS:
Aspergeseizoen 2003 in feiten en
Het oogstseizoen 2003 ligt al weer een tijdje achter ons en inmiddels zijn de meeste jaaroverzichten afgerond.Tijd dus
voor een overzicht van de aspergeteelt in Nederland en daarbuiten. In Nederland kenmerkte 2003 zich door een afzet
van meer kilo's tegen lagere prijzen. Dit gegeven in combinatie met extreme warmteperioden en zeer wisselende
prijzen gedurende het seizoen, leidde ertoe dat 2003 een lastig jaar was voor de meeste Nederlandse en overige
Europese telers. Echter niet alleen weersfactoren waren van invloed op de prijs. Diverse andere ontwikkelingen in de
mondiale aspergeteelt in het algemeen en op de Europese markt in het bijzonder zijn van doorslaggevend belang.
Stijging areaal
Statistisch gezien gaat het weer wat beter met de Nederlandse
teelt. Sinds 2000, dat een absoluut laagterecord kende, is het
areaal jaarlijks licht gestegen. In 2002 stond het officiële areaal op
2.173 ha.Alhoewel nog geen officiële cijfers over 2003 bekend
zijn, ligt wederom een lichte stijging in de lijn der verwachting.
Koploper in kwaliteit en productiviteit
Binnen Europa en de rest van de wereld heeft Nederland een
relatief klein aspergeareaal. Nederland is niet echt een speler van
betekenis.Wereldwijd zijn landen als China, de Verenigde Staten
en Peru absolute koplopers qua areaal en binnen Europa bezien
blijven Duitsland (16.000 ha), Spanje (15.000 ha) en Frankrijk
(10.000 ha) ons beduidend ver voor. Het Nederlandse areaal
beslaat wereldwijd dan ook slechts 1% en binnen Europa komen
we niet veel verder dan zo'n 3,5%.Anders ligt dat bij zaken als
kwaliteit en productiviteit. De Nederlandse telers staan bekend
om hun kwalitatief hoogwaardige producten, alhoewel we ook
hier inmiddels terrein verliezen door de toenemende kwaliteit in
het buitenland. Qua productiviteit is Nederland absoluut koploper.
Met gemiddeld 6,4 ton/ha laten we de eerder genoemde
concurrerende landen ver achter ons. Duitsland doet
2500
2000
1500
1000
500
0
14
bijvoorbeeld mee voor zo'n 4,3 ton/ha. Mechanisatie, waaronder
de oogsthulpen, vergroten deze oogstprestaties steeds meer.
Kijken we naar de aantallen bedrijven, dan zien we dat er in
Nederland steeds minder telers overblijven. Het aantal telers is
sinds 1995 gedaald van bijna 1800 tot zo'n 1200 in 2003.
2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995
Aspergestromen
Naast de ontwikkelingen in areaal en productie, vormen ook de
handelsstromen van asperge belangrijke parameters voor de
prijsstelling. Import- en exportgegevens bepalen mede de
beschikbaarheid van asperges op de nationale markt, waardoor
dit direct meespeelt bij de prijsvorming van het eigen nationaal
product.
De belangrijkste ontwikkeling op dit gebied is de
zelfvoorzienendheid van Duitsland, waardoor de export van
Nederlands product naar de Duitse markt in 5 jaar tijd meer dan
gehalveerd is. In 1997 werd er nog 6268 ton naar Duitsland
geëxporteerd. In 2002 kwamen we niet verder dan een
'schamele' 2813 ton. En met een toegenomen productie van
+17% in Duitsland ten opzichte van 2002 is de export naar
Duitsland ook in 2003 wederom gedaald. In 2003 komen we
maar net boven de 2500 ton uit.
Areaal (ha)
Bedrijven

ontwikkelingen
In totaal exporteert Nederland jaarlijks ruim 4.000 ton.
Belangrijkste afzetmarkt is en blijft voorlopig Duitsland. Naast
Duitsland blijven landen als Frankrijk (625 ton) en Spanje (240
ton) in de top staan, maar deze worden inmiddels in rap tempo
ingehaald door de relatieve nieuwkomers België (290 ton) en
Zwitserland (410 ton). De Nederlandse import van asperge
(totaal ruim 3.500 ton) komt voor tweederde voor rekening van
Peru. De import van deze asperge vindt voornamelijk buiten het
Nederlandse teeltseizoen plaats en is daarmee niet direct in
concurrentie met de Nederlandse asperge.Anders ligt dat met
de import van asperge vanuit de EU. Daar zijn landen als België,
Duitsland en Griekenland favoriet. Met een aandeel van in totaal
nog geen vijfde aan import is dit echter een zeer versnipperde
markt.
Prijsvorming
Alle bovengenoemde ontwikkelingen hebben op lange en middellange
termijn uiteraard invloed op de prijsvorming van asperge.
Op de korte termijn, dus per seizoen, en zelfs per dag zijn
factoren als weer, arbeidsfilm, retailwensen en de algemene
beeldvorming over het lopende seizoen veel meer bepalend voor
de uiteindelijke verkoopprijs.
Sinds 1995 is de middenprijs in Nederland met gemiddeld bijna
70 eurocent gedaald.Was de middenprijs in 1995 nog €3,47, in
2003 was deze gezakt naar €2,80. Het 'Witte Goud' blinkt
minder hard dan vroeger, maar is nog steeds een van de best
renderende vollegrondsgroenten.
Een kleine berekening maakt de pijnpunten van deze dalende
middenprijs echter duidelijk zichtbaar. Berekend over een
gemiddelde productie van bijna 6,5 ton/ha al gauw een
inkomstenderving van €4.500,- per ha ten opzichte van het jaar
1995.
Seizoen 2003 in Nederland
Gekeken naar het huidige seizoen, begon het jaar 2003 goed. Met
prijzen boven de €15,- per kilogram hadden de telers met een
vroege (verwarmde) teelt een uitstekende start. De daarop
volgende middenprijs van €7,- was nou ook niet bepaald
verkeerd. Echter met Pasen kwam er definitief een einde aan de
goede prijzen. Deze kelderden dramatisch, waardoor een
middenprijs van €2,- nog maar net gehaald werd. Deze daling is
voornamelijk te danken aan het vroege warme weer in
noordelijk Europa en het slechte weer in het Zuiden, waardoor
beide oogstseizoenen samenvielen en er een overkill ontstond
aan aanbod van verse asperge op de Europese markt.
Doordat begin juni veel telers het voor gezien hielden, was er
een tijdelijke opleving van de geldelijke vergoeding. Uiteindelijk
werd in week 26 afgesloten met €2,80. Een laagterecord.
Wat de toekomst brengt is onzeker. Aan het product zelf en niet
in de laatste plaats aan de telers zal het niet liggen.
15 magazine

N
MERKENDESKUNDIGE RIK RIEZEBOS:
“Een ei is een ei als er een
Dr. Rik Riezebos is autoriteit op het gebied van merken
en merkenbeleid. In zijn hoedanigheid als directeur van
het Rotterdamse consultancybureau Brand Capital en
van het Erasmus Brand Management Center van de
Erasmus Universiteit Rotterdam timmert hij voortdurend
aan de weg als het gaat om ‘de magie van het
merk’. Daarnaast is hij auteur van diverse handboeken
op het gebied van marketing en merkenmanagement.
En alsof dat allemaal niet genoeg is, ziet hij het als een
persoonlijke hobby om dwars tegen de heersende
opinie in het succes van merknamen ook in de
agf-sector aan te kunnen tonen.
“Na mijn studie economische psychologie aan de Katholieke
Universiteit Brabant en mijn promotie aan de Erasmus
Universiteit ben ik aanvankelijk fulltime en later parttime gaan
werken aan de Faculteit Bedrijfskunde van de Erasmus
Universiteit. In 1997 heb ik Brand Capital opgericht, een
consultancybureau gespecialiseerd in merken en merkenmanagement.
Door mijn promotieonderzoek en mijn
promotor, die een ‘Wageningse’ achtergrond had aan de
Landbouw Universiteit, ben ik op het spoor gezet van
versproducten. Uit het onderzoek bleek onder meer dat
bijvoorbeeld een versproduct als een ei erg merkgevoelig is.
Voor veel consumenten is een ei pas een ei, als er een merk
op staat.”
Onbekend maakt onbemind
“De agf-sector heeft in het algemeen weinig binding met
merknamen. Dit heeft alles te maken met de achtergrond en
traditie van die sector. Men is van oorsprong eenzijdig
georiënteerd op het product; de kwaliteit van het product staat
centraal en ‘that’s it’.Wat de klant precies motiveert en bezielt
om zijn product te kopen, interesseert hem bij wijze van
spreken niet, als de kwaliteit maar goed is. Extra handicap
vormen de kleinschalige productie-eenheden die relatief weinig
financiële armslag hebben. Door het ontbreken van passie van
de ondernemer voor verkoop of marketing is hij vaak niet
kundig genoeg om actief en voortvarend een merk in de markt
te zetten.Voeg daar aan toe ‘onbekend maakt onbemind’ en dan
is de cirkel rond; in de agf-sector lijken merknamen niet van
toepassing te zijn.”
Kentering
“Die visie is binnenkort verleden tijd.Want langzaam maar
zeker komt ook in die sector een kentering in het denken. Dat
is zonder meer terecht; ik ben er stellig van overtuigd dat in de
agf-sector nog heel wat te winnen valt als het om merkenbeleid
16
gaat.Tijdens het onlangs gehouden Symposium ‘Merkbaar Vers’
dat onder auspiciën van het Landbouw Economisch Instituut
werd georganiseerd aan de Erasmus Universiteit, werd de
verwachting uitgesproken dat binnen tien jaar alle Nederlandse
producten voorzien zijn van een merknaam. Momenteel is dat
nog slechts incidenteel het geval; merknamen als Tasty Tom en
Red Pearl voor trostomaten zijn daar voorbeelden van.Voordat
de hele markt ‘gemerkt’ is, zal wel het een en ander moeten
veranderen; in de werkwijze en aanpak, maar vooral tussen de
oren van de ondernemers. Het gegeven dat door de hogere
marges en de versterking van de concurrentiepositie groenten
met een merk op termijn simpelweg meer opleveren, zal uiteindelijk
de doorslag geven.”
Zendingswerk
“Vooralsnog valt voor de agf-markt nog heel wat zendingswerk
te verrichten. Het is bij wijze van spreken een persoonlijke
hobby van mij geworden om in die sector de meerwaarde van
merknamen en merkenbeleid met succes te kunnen
introduceren.Tot op zekere hoogte is dit tegen de heersende
opvatting in. Een van de voorwaarden waaraan een product
moet voldoen wil men er met succes een merknaam aan
koppelen, is dat het een min of meer constante kwaliteit moet
hebben. In de meeste marketinghandboeken is daar de
opmerking aan toegevoegd dat agrarische producten hieraan
meestal niet voldoen. Ik heb de neiging om vraagtekens bij die
stelling te plaatsen. Een zekere dwarsigheid is mij niet vreemd;
als je pretendeert deskundige te zijn op een bepaald vakgebied

marketing
merk op staat”
hoor je ook op basis van harde praktijkinformatie aan te tonen
waarom dingen zijn zoals ze zijn. Ook als dat tegen de clichés
van de heersende opvattingen indruist.”
Een succesvol merk
“Merkenbeleid is oneindig veel meer dan producten van een
nieuwe naamsticker voorzien. Om een product als merk in de
markt te zetten is veel meer nodig. Op de eerste plaats kan het
merk versterkt worden door aan de functie van het product
gerelateerde kwaliteiten. Kwaliteiten op basis waarvan dat ene
merk zich onderscheidt ten opzichte van andere; bijvoorbeeld
een merk wortel met een extra hoog caroteengehalte, rijk aan
provitamine A. Een andere mogelijkheid is om het merk te
associëren met sfeer of omgevingskenmerken die eigen zijn aan
het product, bijvoorbeeld Greenfields-biefstuk van kwaliteitskoeien
uit de Schotse Hooglanden, Livar Limburgs varkensvlees,
Bonne Maman Jam of Sneekse Zoethoudertjes en Oldtimersdrop.
De consumenten vallen niet zozeer voor het product,
maar worden aangetrokken door de sfeer die om het merk
heen wordt gecreëerd. Een sfeer waar ze zich mee kunnen
identificeren, die vertrouwen en authenticiteit uitstraalt of waar
ze zich goed bij voelen.Tenslotte liggen er legio mogelijkheden
om het merk te voorzien van exclusieve of prikkelend vormgegeven
verpakkingen. In de bloemensector zijn bijvoorbeeld
voor Gerbera’s bijzondere verpakkingen ontwikkeld. Praktisch
en ook nog mooi. In vergelijking tot bijvoorbeeld radio- of tvspotjes
is deze vorm van merkenbeleid relatief goedkoop en
tegelijkertijd toch effectief.”
Asperge als merk
“Zonder de aspergemarkt tot in de puntjes te kennen, ben ik
ervan overtuigd dat voor asperges exact dezelfde wetmatigheden
gelden als voor andere producten uit de agf-sector.Tip is
om niet in de valkuil te trappen door zelf het wiel te gaan
uitvinden.Werk nauw samen met collega-telers in de branche,
roep samenwerkingsverbanden in het leven met bijvoorbeeld
horeca-instellingen, en benadruk vooral de specifieke
kwaliteiten van het product.Voor een luxe kwaliteitsproduct als
asperge is dit natuurlijk geen enkel probleem. Schakel retailers
en supermarkten in, maar bedenk daarbij wel dat elke vorm van
tussenhandel geld kost en de eigen inkomsten kan drukken.Te
allen tijde geldt natuurlijk: vooraf goed nadenken over doel,
doelgroepen en in te zetten marketingstrategieën. Maar
uiteindelijk is het ook een kwestie van gezond verstand, volle
kracht vooruit en gewoon doen!”
van de voorlichter
Loofbewerking
Op het moment dat het loof voldoende is
afgestorven, kan met de bewerking ervan worden
begonnen.Wacht wel lang genoeg. Geef het gewas
voldoende tijd om het voedsel in de wortels op te
slaan. Hoe meer reserve er opgebouwd wordt, hoe
beter de productie in 2004.
Maak een keuze tussen loof verwijderen en
inwerken.Veelal wordt het loof ingewerkt. Bij deze
keuze is het aan te bevelen om het loof eerst
bovengronds te kneuzen, zodat er maar kleine stukjes
stengel overblijven en beter bedekt kunnen worden
met grond. Bij alleen frezen dient u er ook voor te
zorgen dat het loof voldoende kort wordt gemaakt,
zodanig dat er bij het opploegen geen resten stengels
onbedekt blijven.
Wacht met opploegen altijd totdat de grond de
bewerking toelaat.Werk nooit in te natte grond, dit
komt de structuur niet ten goede. Beter dan onder
slechte omstandigheden te knoeien, is te wachten tot
Kerstmis. Bij dit jaar geplante percelen moet u het
loof afkneuzen, vervolgens licht opploegen en dan pas
frezen en weer opploegen. Belangrijk hierbij is dat de
aspergeplanten goed in het bed komen te zitten. In de
komende jaren corrigeren is erg moeilijk.
Gebruik de winterperiode ook eens om op tijd het
oogstmateriaal en de was- en sorteermachine na te
kijken en waar nodig te zorgen voor vervanging en/of
het benodigde onderhoud.
Wordt er gewerkt met afdekkingsmateriaal? Ga dan
na of er vervangen moet worden en of aanvulling
nodig is. Bestel tijdig, zodat u in het voorjaar niet
hoeft te wachten.
Jan Meulendijks
DLV Plant BV
Horst
17 magazine

AARTS CONSERVEN UIT LOTTUM
Convenience food sinds
Limburgse asperges zijn gedurende het hele jaar te koop, net zo lekker en vers als in het seizoen. Geconserveerd in
blik of glas behouden asperges heel lang hun kwaliteit, en zijn ze bovendien gemakkelijker te bereiden. Een bedrijf
dat Nederlandse asperges verwerkt tot conserven is Aarts Conserven uit Lottum. "Wij hebben de beste kwaliteit,
daar ontlenen we ons bestaansrecht aan"
Aarts Conserven verwerkt per jaar zo'n 5000 ton land- en
tuinbouwproducten tot conserven. Kersen, rozijnen,
champignons, stoofperen, maar vooral asperges.Weliswaar wat
hoeveelheid of omzet betreft niet het belangrijkste product,
maar toch; Aarts Conserven, dat ís asperges, zegt directeur
Lou Rijvers. Daar ligt dan ook de oorsprong van het bedrijf.
Grondlegger Mart Aarts was oorspronkelijk aspergekweker.
Toen er op de versmarkt te weinig vraag was en hij zijn oogst
niet meer verkocht kreeg, ging hij in 1934 asperges
conserveren in blik. Later kwamen daar andere producten bij
en ging het bedrijf naast blik ook glazen potten gebruiken als
verpakking. In de jaren tachtig wisselde Aarts Conserven twee
keer van eigenaar en in 1993 kocht Rijvers de onderneming.
Jan Kessels nam in 1998 een deel van de aandelen over en
werd mede-directeur.Tegenwoordig hebben ze dertig vaste
medewerkers in dienst, in het seizoen aangevuld met seizoenarbeiders.
Om aan de strengste hygiënenormen (onder andere
van het British Retail Consortium) te kunnen blijven voldoen
is de productielocatie in de loop der tijd volledig vernieuwd.
Na een grote uitbreiding in 1999 en 2000 beslaat het bedrijf
nu ongeveer 6500 vierkante meter.
Nichemarkt
De belangrijkste producten van Aarts Conserven zijn
geconserveerde kersen, peren en asperges.Topkwaliteit
welteverstaan. Het bedrijf zit in het 'luxe glasassortiment' met
de asperge als duidelijkste exponent.Want dat is nog steeds
een luxe product, hoewel de beide directeuren constateren
dat de asperge wel steeds gewoner wordt.Asperges worden
steeds meer goedkoop in het buitenland geproduceerd. De
laatste tien jaar heeft Aarts Conserven veel concurrentie
gekregen uit onder andere Peru en China. "De prijsconcurrentie
kunnen we daar niet mee aangaan. Daarom
zetten wij in op de hoogste kwaliteit", verklaart Kessels het
succes van zijn bedrijf. "Het is een nichemarkt, maar daar
moeten wij het juist van hebben. Zo maken we bijvoorbeeld
ook zuurkool met witte bonen voor de Duitse markt. Dat
doen we één dag per jaar, zo klein is die markt."
Vierentwintig uur per dag
In het aspergeseizoen gaat de bedrijvigheid bij Aarts
Conserven vierentwintig uur per dag door. Met vier machines
wordt per jaar zo'n 350 ton asperges, vers van het land,
18
geschild, gekookt, geblancheerd, luchtdicht verpakt en
gesteriliseerd. Hoewel geconserveerde groenten jarenlang
houdbaar blijven, wordt ongeveer de helft van de asperges in
pot en blik tijdens het seizoen verkocht en geconsumeerd.
Vóór de feestdagen vertoont de verkoop nog een keer een
piek. De producten komen terecht bij retailers, de groothandel
en de zogenaamde luxe geschenkverpakkingen, kerstpakketten
bijvoorbeeld. 85 procent van de afzet vindt plaats binnen
Nederland. "Veel van onze producten zijn sterk streekgebonden",
zegt Rijvers. "Rozijnen worden voor het merendeel
verkocht in het oosten van het land, stoofperen vooral in het
westen en asperges natuurlijk voornamelijk in Brabant en
Limburg. Onze asperges komen ook allemaal van velden in de
omgeving.Want ze moeten natuurlijk zo snel mogelijk in de pot
of het blik belanden."

1934
Vooroordelen
Het kant-en-klaar aanbieden van asperges wordt steeds vaker
genoemd als manier om de verkoop te stimuleren. De asperge
als 'convenience food' is actueel, maar eigenlijk is het niks
nieuws.Aarts Conserven maakt het de consument al makkelijk
sinds 1934. "Onze asperges zijn al geschild en gekookt, je kunt
ze gewoon opwarmen in de magnetron, perfect van smaak."
Maar er is ook een nadeel: conserven hebben hun imago tegen.
Het beeld is volgens Kessels vaak dat de producten niet vers
zijn en dat de smaak minder is. Maar het tegendeel is waar:
"Als onze asperges uit de pot komen zijn ze vaak verser dan
dat je ze op de markt koopt."
En dan is er nog het hardnekkige vooroordeel dat conserven in
glas veel afval zouden veroorzaken. Maar ook daar klopt niks
van volgens Kessels: "Glas is juist een heel milieuvriendelijke
verpakking. Het is de meest gerecyclede grondstof; in
Nederland wordt 85% hergebruikt. Maar wij zijn niet groot
genoeg om dat beeld te veranderen.Wij kunnen niet
rechtstreeks met de consument communiceren."
Gemakstrend
Maar Aarts Conserven heeft ook niet de ambitie het imago van
conserven op te poetsen: "Het gaat ons er niet om de afzet te
verhogen, het gaat erom dat we onder de streep nog iets
overhouden." Winst maken dus. Maar ook de omzet laat de
afgelopen drie jaar een lichte stijging zien. Heeft dat te maken
met de opmars van convenience producten? Weinig, volgens
Kessels: "We doen het gewoon beter dan de concurrentie". Die
gemakstrend is er natuurlijk wel, denkt ook zijn compagnon,
maar het bedrijf profiteert daar nauwelijks van: "Ons bestaansrecht
zit 'm er in dat we de beste kwaliteit hebben, maar voor
de consument is dat vaak te duur", legt Rijvers uit. Dat geldt
zeker ook voor de asperges. Het leeuwendeel daarvan gaat dan
ook via de groothandel naar de horeca en instellingen, zoals
ziekenhuizen. "In de supermarkt kiest men toch eerder voor
goedkopere asperges, vaak uit het buitenland. Niet dat die altijd
slecht zijn, maar de Nederlandse asperges zijn gewoon de
beste." Hoe hij dat zo zeker weet? "Door smaakproeven te
doen. Om inkopers te overtuigen van de kwaliteit van onze
asperges vragen we ze wel eens 'blind' asperges te proeven uit
verschillende landen. De Hollandse asperge komt altijd als
beste uit de test." Bang voor concurrentie van nieuwe
convenienceverpakkingen voor de asperge is de directie niet.
"Nee, dat zien wij niet als concurrentie.Als mensen enthousiast
worden over asperges zal dat de verkoop van geconserveerde
asperges alleen maar ten goede komen. En als er meer
asperges gegeten worden zal ook de vraag naar langer
houdbare asperges toenemen."
De mening van
Stelling:
Er zullen nieuwe wegen bewandeld moeten
worden om de prijs van asperge voor de teler
op een acceptabel niveau te houden.
De mening van:
Ton Heestermans
aspergeteler te Ulvenhout
“De aspergeteelt is door de jaren heen nog één van de
weinige rendabele vollegronds groenten. In het algemeen
blijkt dat aan het eind van het seizoen de opbrengsten
weer meegevallen zijn. Ondanks het gegeven dat elk
seizoen de prijs wel een aantal weken fors daalt. Hoort dit
niet gewoon bij de teelt? Er is geen enkele reden tot paniek
als oogst en prijs een jaar tegenvallen.
We moeten ons zeker niet overleveren aan de supermarkten.
Dat is met andere groenten wel gebeurd. En hoe
is daar de prijsvorming? Je kunt gaan bemiddelen tegen een
vaste prijs, maar de consequentie daarvan is dat met de
prijs-dalen ook de prijs-pieken tot het verleden zullen gaan
behoren. Juist die prijs-pieken hebben we hard nodig om de
teelt rendabel te houden. Er is altijd een periode dat er
teveel asperges zijn tegen een lage prijs, maar in een
normaal jaar met gemiddelde weersomstandigheden, wordt
er ‘gevochten’ om de asperges. Met een hoge tot zeer hoge
prijs als gevolg. Bovendien lopen alle mooie marketingstrategieën
spaak op het grillige aanvoerpatroon van de
asperges.
Daarnaast zal het geschild en vacuümverpakt aanbieden van
asperges via supermarkten ten koste gaan van het
exclusieve karakter van asperges. Maak van asperges géén
eenheidsworst en laat het zijn charme behouden.Asperges
zijn en blijven een verhaal apart!”
19 magazine

CORNÉ OOMS, EIGENAAR ASPERVAC IN OSSENDRECHT
Nooit gebrek aan nie
Corné Ooms, eigenaar van aspergeschilbedrijf AsperVac in Ossendrecht, bijt in een rauwe asperge.“Dit is er een
uit Limburg”, zegt hij zonder een spoor van twijfel in zijn stem.“Ik herken ze allemaal aan de smaak.” De toon is
gezet; hier spreekt een kenner die zijn vak serieus neemt.
Veel geheimen heeft het aspergegewas voor Corné Ooms (31)
niet meer, hij is er bij wijze van spreken mee opgegroeid. Sinds zijn
12e werkte hij bij aspergeteler De Weert in Ossendrecht, een
bedrijf waarmee hij nog altijd een nauwe zakelijke band onderhoudt.
Bij De Weert deed Ooms bovendien de inspiratie op voor
zijn huidige ‘core business’; het schillen van asperges. Ooms legt
uit:“Klanten van De Weert zeiden altijd tegen ons:‘lekkere
asperges hier, maar dat schillen is echt rotwerk. Kun je daar nou
niet iets op bedenken’. Daardoor ging er bij mij een lampje
branden. Ik dacht: zou het niet mogelijk zijn om geschilde asperges
aan te bieden.Toen ik een tijdje daarna op een beurs in Duitsland
een kleine aspergeschilmachine zag, was ik overtuigd. Ik heb dat
ding eerst een jaar geleasd, daarna zelf gekocht. Zo is in grote
lijnen mijn bedrijf AsperVac ontstaan.”
Grijpers en mesjes
Aspervac is opgericht in 1995. In haar korte bestaan heeft het
bedrijf al een behoorlijke professionaliseringsslag doorgemaakt. Die
ontwikkeling is vooral toe te schrijven aan de aankoop van de
nieuwe, veel grotere, schilmachine, goed voor 300 kilo geschilde
asperge per uur. Ooms:“Ik heb die machine ongeveer anderhalf
jaar geleden besteld in Duitsland.Vanaf dat moment duurde het
nog een jaar voordat hij helemaal afgebouwd was.” Inmiddels is de
schilmachine - een ingenieus systeem van grijpers en mesjes -
volop in gebruik. Hij staat opgesteld in een nieuw gebouw op het
bedrijfsterrein van aspergeteler De Weert. Ooms demonstreert
met veel enthousiasme de werking van het indrukwekkende
apparaat en vertelt over de gedachte achter AsperVac.“Onze
manier van werken is gericht op het aanbieden van een zo vers
mogelijk product. In het aspergeseizoen worden de asperges
daarom dagelijks vers vanuit Limburg en de omgeving van
20
Ossendrecht naar AsperVac aangevoerd, waar ze weer in koelcellen
worden opgeslagen.Voor de teler geldt: steken, afspoelen op
het land en daarna zo snel mogelijk een shockkoeling in water van
+1 graad Celsius. Het verhaal van de veiling dat asperges slechts 6
uur in het water mogen liggen is een fabel”, vindt hij.“Overigens is
de vraag bij ons zo groot dat we binnen 48 uur na de oogst
hebben gesorteerd, eventueel geschild en uitgeleverd. Schillen doen
we binnen 12 uur na ontvangst. En iedere asperge wordt ook nog
eens gecontroleerd met het menselijk oog. Na het schillen wordt
de groente direct vacuüm verpakt, zodat het product niet uitdroogt
en opnieuw een schilletje vormt.Voordeel van die
vacuümpakking is dat de asperge minder kwetsbaar is en zeven
dagen gekoeld bewaard kan worden zonder toevoegingen”, zegt
Ooms.“En ons product is geschikt voor bereiding in magnetron
of steamer, dus handig voor een snelle bereiding.”
Geschilde asperges vormen slechts een deel van het assortiment
van AsperVac. Het bedrijf levert het hele jaar rond asperges in alle
soorten en maten, geschild, ongeschild en direct gereed voor de
magnetron.Telen doet Ooms niet. In plaats daarvan koopt hij zijn
asperges in bij een met zorg geselecteerd groepje telers.Wat drijft
hem om zo te werken? “Mijn filosofie is: als je iets doet, doe het
dan goed, concentreer je op één ding. Specialiseren dus. In
gemengde bedrijven zie je vaak dat veel verschillende activiteiten
de aandacht opeisen. Dat gaat altijd ten koste van het product. Het
unieke van mijn bedrijf is dat ik de teelt overlaat aan anderen, zoals
de telers in Ossendrecht en Limburg waarmee ik afspraken heb.
AsperVac doet alleen de inkoop en de verkoop van asperges.
En indien gewenst het schillen. Die specialisatie betekent dat ik
12 maanden per jaar met asperges bezig kan zijn.Als het niet voor
de Nederlandse markt is, dan zeker wel voor de buitenlandse!”

achtergrond
we ideeën
Wens van de consument
Voor het bedenken van nieuwe afzetmogelijkheden laat Ooms zich
leiden door de wensen van de consument.“Ik ben zeer klantgericht”,
zegt hij.“Wat de consument vraagt, dat kan hij krijgen.
Met de wens van de consument als uitgangspunt, onderzoek ik wat
de mogelijkheden zijn. Ik kijk hoe ik invulling kan geven aan die
wensen en werk een plan uit. Die benadering is zeker ook een
uitvloeisel van de opleiding agrarische bedrijfskunde die ik heb
gevolgd in Den Bosch. Ik ga ook altijd uit van een nauwkeurige
kostencalculatie, weet precies op de eurocent af wat een kilo
asperges kost. Op basis van die kennis heb ik bijvoorbeeld het
besluit genomen om toch ook op eigen velden asperges te laten
telen, zodat ik minder afhankelijk ben van de prijsontwikkelingen
op de externe markt. Deze velden laat ik door derden bewerken,
ik heb daar verder geen zorg aan.”
Brabantse Wal
Sinds juli 2003 is AsperVac onderdeel van de Holding Special Fruit
N.V., een bedrijf dat zich bezighoudt met speciale agf-producten.
Onder de ‘paraplu’ van Special Fruit N.V. is Ooms belast met de
zorg voor de in- en verkoop van asperge en het scannen van de
gemaksversmarkt op nieuwe afzetmogelijkheden. Om plannen en
nieuwe ideeën zit hij nooit verlegen, zoveel is duidelijk.“AsperVac
zit nu in Nederland en in België, waarvoor we allerlei soorten
asperge inkopen en verkopen. Momenteel ben ik bezig met het
opzetten van een nieuwe schilafdeling in België. Doel is om ook
die twee afzonderlijke lijnen - dus de Nederlandse en de Belgische
- steeds meer te specialiseren. Met de Belgische lijn bedien ik
straks alleen nog maar het supermarktkanaal, met de Nederlandse
het grossierskanaal.”
Voor 2004 zit de lancering van de Brabantse Wal-asperges als
merk in het verschiet.Voor dit project hebben diverse plaatselijke
telers, samen met Ooms, die voorzitter is, hun krachten gebundeld
binnen de telersvereniging Brabantse Wal. Ooms:“Deze asperges
zijn geteeld onder milieukeurmerk. Hiermee zijn wij de eerste
Nederlandse telersvereniging die in 2004 asperges kan leveren
onder milieukeur. Met de Brabantse Wal-asperges willen we een
bekend kwaliteitsmerk neerzetten voor de regionale markt,
waarmee we een tegenblok kunnen vormen tegen de
grootaannemers. Het verhaal - de streekgebondenheid van dit
product - is daarbij essentieel. Ook dit gebied heeft zijn eigen
aspergehistorie en daar willen we met het oog op een goede afzet
maximaal gebruik van maken. Bergen op Zoom had vroeger
bijvoorbeeld de grootste veilingklok. Bovendien heeft de grond
hier zijn eigen specifieke samenstelling en dus hebben de asperges
uit dit gebied ook hun eigen specifieke smaak. Dát belevingsverhaal
en dan vooral het traditionele aspect wil de telersvereniging -
samen goed voor 30 hectare - sterk gaan uitdragen.”
Hele jaar asperge
Intussen gaat de handel in
geschilde asperges, een product
waarmee AsperVac naadloos
aansluit op de groeiende markt
voor gemaksproducten,
onvermoeibaar door.“Het
aandeel geschild product stijgt in
ons land met 10% per jaar”,
doceert Ooms.“Het oude type
consument sterft uit, het nieuwe
type bestaat uit jonge,
drukbezette mensen die bijna dagelijks naar de winkel gaan om
snel-klaar-producten te kopen.” Een andere belangrijke tendens is
volgens Ooms dat het aspergeseizoen steeds langer duurt.“Binnen
10 jaar eten we hier het hele jaar door asperge”, is zijn stellige
overtuiging.“Dat vind ik persoonlijk best jammer, maar het is nou
eenmaal zo. Mensen willen het gewoon hebben, en dan lever je. In
de Randstad weet toch zeker niemand dat het aspergeseizoen
officieel maar enkele maanden duurt. En in Groot-Brittanië en
Scandinavië leeft die seizoensgebondenheid zelfs helemaal niet. In
Groot-Brittanië wordt over het algemeen alleen groene asperge
gegeten, het hele jaar door.Wil je daar met succes witte asperge
introduceren, dan moet je ze geschild leveren. Zo voorkom je dat
mensen fouten maken met de bereiding en het product vervolgens
links laten liggen.” De boodschap is helder: wie geen zure smaak
wil overhouden aan de handel in asperge, maakt het de consument
zo makkelijk mogelijk. Jaarrond geschilde asperges dus.
BEDRIJFSGEGEVENS
Belangrijkste bron van inkomsten: : inkoop,
schillen en verkoop van asperge
Personeel: 4
Herkomst asperges: vaste telers in Limburg, vaste
telers in de eigen regio, eigen velden (15 hectare),
veilingklok, Griekse en Spaanse asperges (bij de opstart
van het seizoen), asperges uit Peru (vanaf 1 juli)
Afnemers: Nederlandse supermarkten, buitenlandse
supermarkten (Noorwegen en Zweden), horeca,
particulieren.
Kwaliteitscategorieën: alles van Korenaar tot 3
dubbel A, groen en wit
Verpakkingsvarianten voor geschilde en
vacuüm verpakte asperge: 350 en 700 gram voor
retail, 1 en 3,5 kg voor horeca.
21 magazine

Januari
16-25 Internationale Gruene Woche, Berlijn (D)
Internationale vakbeurs voor Voedingsmiddelen en Landen
Tuinbouwproducten.Voedings- en genotmiddelen
producenten uit de hele wereld presenteren hun
producten. Hierbij gaat het om groenten, fruit, vlees, vis
en zuivelproducten.Tegelijkertijd speelt de beurs in op
trends met betrekking tot culinaire specialiteiten en
biologische producten.
www.gruenewoche.de
26-28 European Fine Food Fair, Maastricht
Gelijktijdig met de Horecavakbeurs BBB zal dit jaar de
European Fine Food Fair (EFFF) plaatsvinden, hét
evenement voor de topgastronomie. Op tal van demopleinen
worden doorlopend demonstraties en
presentaties gegeven door de top van de culinaire
wereld.Tijdens workshops, seminars en forumdiscussies
vinden er analyses en discussies plaats door experts uit
het vak over productnoviteiten en vaktrends.
www.efff.nl
29-1 IPM, Essen (D)
t/m De IPM Internationale Plantenbeurs in Essen is dé
1-2 internationale ontmoetingsplaats voor de groene
branche. Ook dit jaar worden er 60.000 vakbezoekers
op de IPM verwacht.Verdergaande internationalisering
en kwaliteit zijn de kenmerken van de IPM.
31 Pfälzer Spargeltag, Neustadt (D)
Agenda
22
Februari
05-07 Fruit Logistica, Berlijn
De Fruit Logistica 2004 is dè vakbeurs voor
versproducten en presenteert de wereld van het groene
assortiment onder één dak. Fruit Logistica biedt tevens
beursexposanten uit ontwikkelingslanden met ‘exotische’
versproducten en nieuwkomers uit Centraal- en Midden-
Europa de unieke mogelijkheid zich voor een internationaal
gezelschap van vakgenoten te presenteren,
expertise en kennis uit te wisselen of eventueel
contracten af te sluiten. Daarnaast toont deze vakbeurs
een overzicht van de allernieuwste snufjes en trends op
het terrein van versproducten.
www.fruitlogistica.de
08-12 Spargel-Seminar, Grünberg (D)
13-15 Spargelmesse, Leese (D)
Tijdens deze grootste Europese vakbeurs voor asperge,
aardbeien, frambozen en bosbessen geven in totaal meer
dan 200 beursexposanten vooral uit Duitsland maar ook
uit onder andere Nederland, Frankrijk, Griekenland, Polen
en Italië acte de presence.Voor aspergetelers markeert de
Spargelmesse het begin van het aspergeseizoen 2004.
De Spargelmesse Leese biedt een uitgelezen kans voor
informatie- en ideeënuitwisseling, contact en advies in
aangename en familiaire sferen. De culinaire kwaliteiten
van de hoogwaardige producten waarvan asperge er een
is, worden hierbij niet uit het oog verloren.

16 Verkiezing Aspergewijn 2004
Brabants Asperge genootschap
19-22 Biofach, Neurenberg (D)
Maart
21 Lentefestijn
Tijdens het Lentefestijn van de Confrérie de l’Asperge
Limbourgondië zullen de eerste asperges (van verwarmde bedden)
aan de leden van de Confrérie geserveerd worden.
April
2-4 Overheerlijk, Jaarbeurs Utrecht
‘Overheerlijk’ is een driedaagse happening voor bourgondiërs en
kookfanaten in de Jaarbeurs in Utrecht.
15 Nationale opening aspergeseizoen, Madurodam
Het is inmiddels traditie geworden dat de Stichting Dubbel A op
een bijzondere wijze cachet geeft aan de Nationale opening van het
Aspergeseizoen. Na de Rotterdamse Kunsthal in 2003 vormt
Madurodam in 2004 het decor voor de festiviteiten.
16 Asperge estafette, Melderslo-Apeldoorn
Op vrijdag 16 april wordt voor de 3e keer de eerste asperges
gestoken in het Streekmuseum en Nationaal Asperge- en
Champignonmuseum De Locht in Merderslo. Lopers en fietsers
zullen de eerste asperge naar Apeldoorn brengen. De estafette
vindt plaats in het kader van Apeldoorn Atletiekstad.
19 Opening Brabantse Aspergeseizoen
Brabants Asperge Genootschap
25 Themadag Asperges, Melderslo
In Streekmuseum en Nationaal Asperge- en Champignonmuseum
De Locht inwordt een themadag georganiseerd rondom alles wat
met asperges te maken heeft.
25 Gala d’Ouverture van de Confrérie de l’Asperge
Limbourgondië.
Gala-avond ter gelegenheid van de opening van het aspergeseizoen
voor de leden van de Confrérie.
23
Asparagus Centre BV en
de redactie van Aurora
wensen u prettige feestdagen
en een
voorspoedig 2004
m a g a z i n e
In de volgende uitgave:
• De effecten van de droogte
op het aspergeseizoen 2004
• Brabantse en Limburgse
promotieorganisaties slaan
handen ineen
• Afzetkanalen voor aspergegroothandel
magazine

m a g a z i n e
IS EEN UITGAVE VAN ASPARAGUS CENTRE