Untitled

3 8 Wijze inrichtingen in de Natuur.
Wen aantad en verfiapt, thans alle jaaren in Europa
verbruikt,! maar jonge kuikens krijgen door eenige wei,
nfge koffijboonen , rauw en gebrand, eene uitteering ,
gezwellen , en fterven. De Papegaaij derft insgelijks
van koffij, gelijk ook van pcterfelie. Daarentegen eet
de Papegaaij, als ook onze hoenderen, het zaad derwilde
faffraan , (Carthamus tinSoriusJ dat anders alle
Viervoetige dieren doet purgeeren. Naar de waarneming
Vaneen Veldarts, zouden denneloten en bladen voor de
paarden gif zijn , zo dat zij verrekken wanneer men hun
niet wat genever, welke ten minden fommige geholpen
heeft, ingeeft. Maar tot hoe veele andere oogmerken
dient niet deeze boom, die nog boven dien in het dorre;
zand zonder moeite en arbeid opwalt ?
En behalven dat elk vergif in de Natuur in een 1
zeer
engen kring ingefloten is, en op zeer weinige voórweï»
pen werken kan; zomoeten wij ook dit als een wijze
en voortreflijke inrichting der Natuur aanzien, dat giftige
dieren, giftige planten, en mineralen , om het gevaar
dat dezelve verzeil, en het nut dat zij kunnen heb-
'hen, over de ganfche aarde verdeeld zijn. De Natuur
gaf den heetdenLanden degiftigfte dieren, en de fchriklijkftc
planten , wijl zij ook overvloed en eene verfcheidenheid
van welriekende en verderkende gewasfen hebben.
In Europa is inzonderheid de Yiper, Afrika heeft
de Reuzedange of Boa en de Afpis, Aiia de Naja, en
Amerika moet zich voor de Ratelflang wachten ; in
Italien is de Scorpioen, in de poelen is de bloedegel ,
|n de zoete wateren de barbeel met zijne kuit, in de
Zee zijn veele giftige visfehen, nieuw Caledonien heeft
een foort van dekelbuik (TctrodonJ die als een derk
Vergif den inwooneren wel bekend is. Heerlijk is intusfehen
de weldaad der Natuur, dat waar het gevaarnabij
en groot is, aldaar ook liet middel daar tegen
moet zijn. In Zweden h een giftige flange (Ojlubet-