Nieuwsbrief 23 Stichting Doorgang - SPKS - Nfk

NIEUWS UIT DE SECTIES SLOKDARM- EN MAAGKANKER
DE SPIJSVERTERING DEEL I:
DE MOND- EN KEELHOLTE EN DE SLOKDARM
Wat is spijsvertering? Spijsvertering is een proces, waarbij ons voedsel
wordt afgebroken tot hele kleine deeltjes. Belangrijke voedingsstoffen
kunnen vervolgens gemakkelijker door het lichaam vanuit het spi-
jsverteringskanaal worden opgenomen. Deze voedingstoffen zijn
nodig als bouwstof voor het lichaam, en daarnaast leveren ze energie.
Dat wat overblijft van de voeding, de onverteerbare voedselresten,
verlaten het lichaam met de ontlasting.
De mondholte is het begin van het
spijsverteringskanaal. De spijsvertering
zelf begint eigenlijk al voordat
we gaan eten. Zodra we voedsel zien
of ruiken worden de speekselklieren
in de mondholte aangezet tot het
produceren van speeksel.
Voedsel wordt vervolgens al in de
mond op twee manieren voorbereid
op de vertering:
1. Voedsel wordt fijngemalen door
onze tanden en de tong.
2. Voedsel wordt vermengd met
speeksel. De voedselbrokken worden
hierdoor gladder en zachter,
en ook dat maakt het slikken gemakkelijker.
Daarnaast bevat
speeksel een belangrijk spijsverteringsenzym,
dat nodig is voor de
vertering van koolhydraten (zetmeel).
Een derde, niet onbelangrijke functie
van de mondholte is het proeven of
waarnemen van smaak, waarbij de
smaakpapillen op de tong een belangrijke
rol spelen.
DE SLOKDARM
Zodra voedsel is doorgeslikt komt
het in de slokdarm. De slokdarm is
een gespierde buis, die voedsel van de
keelholte richting de maag transporteert
door middel van peristaltische
bewegingen. Dit is een actief proces;
het eten valt dus niet ‘vanzelf’ door
het eigen gewicht naar de maag. Ook
wanneer iemand ligt, of zelfs in
handstand staat, wordt voedsel richting
de maag voortgeduwd door de
slokdarm. Aan het einde van de slokdarm
zit een sluitspiertje, de sfincter,
dat ervoor moet zorgen dat maaginhoud
niet terug omhoog kan stromen,
de slokdarm in.
HET SPIJSVERTERINGSKANAAL
Het spijsverteringskanaal is een ingewikkeld
en ingenieus systeem. Helaas
kunnen er ook veel dingen mis gaan,
op de weg die ons eten aflegt ‘van
mond tot kont’. De klachten die kunnen
ontstaan zijn heel verschillend;
van onschuldige oprispingen tot ernstige
brandend maagzuurklachten
met slokdarmontstekingen tot gevolg.
Van een buikgriepje tot aanhoudende
diarreeklachten door bijvoorbeeld
een chronische darmontsteking
of een voedselintolerantie. Veel spijsverteringsklachten
maken mensen
onzeker, omdat ze de deur niet meer
uit durven als er geen toilet in de
buurt is, of doordat ze regelmatig
stichting DOORGANG | NIEUWSBRIEF MAART 2008 | pagina 8
boeren of windjes laten. De meeste
aandoeningen van het spijsverteringskanaal
zijn onzichtbaar voor de
buitenwereld. Sommige mensen vinden
dat fijn, omdat ze dan niet constant
met hun ziekte geconfronteerd
worden. Het kan echter ook voor veel
onbegrip zorgen.
Veelvoorkomende problemen van de
mondholte zijn ontstekingen in de
mondholte. Dit kunnen ontstekingen
van de speekselklieren zijn, van het
tandvlees of van het slijmvlies, dat de
binnenkant van de mondholte bekleedt.
AFTEN
Een bekend voorbeeld van een slijmvliesontsteking
zijn aften; kleine
zweertjes die in de mondholte voorkomen.
Mondslijmvliesontsteking ontstaat
meestal in periodes van verminderde
weerstand. Bacteriën, schimmels of
virussen waarmee we dagelijks in
aanraking komen krijgen dan de
kans om een ontsteking te veroorzaken,
omdat ze niet aangepakt worden
door het afweersysteem. Als u regelmatig
last heeft van ontstekingen in
de mondholte is het daarom verstandig
om te letten op uw voeding (gezond,
gevarieerd en voldoende vitamine
C!) en nachtrust. De tandarts
of een mondhygiënist kunnen u
daarnaast advies geven wat betreft
mondhygiëne.
ONTSTEKINGEN
Een bekend probleem zijn ook de
ontstekingen van het mondslijmvlies
die optreden door gebruik van kankerremmende
medicijnen (cytostatica
ofwel chemotherapie). Deze medicijnen
remmen de celdeling en zijn
daardoor met name schadelijk voor
cellen die snel en vaak delen. Behalve
kankercellen zijn dat onder andere
cellen in het slijmvlies van de mond.
Zoals vrijwel overal in het lichaam
kan ook in de mond- of keelholte
een kankergezwel ontstaan, bijvoor-