PDF 10,1 MB - Gemeente Heerhugowaard

Inleiding
Onderaan de westzijde van de Oostdijk gelegen WOONHUIS met achterliggende
MOLENMAKERSWERKPLAATS. Het woonhuis werd in 1862 gebouwd in opdracht van
timmerman Cornelis Poland (1827-1880) die het met de bijbehorende timmerzaak in 1865
voor 1200,- verkocht aan zijn broer Dirk Poland (1831-1903), de eerste timmermanmolenmaker
Poland en grondlegger van het nog bestaande molenmakersbedrijf Poland dat
hier tot halverwege de jaren '90 van de 20ste eeuw gevestigd was. 51 Het woonhuis is in
het eerste kwart van de 20ste eeuw verbouwd waarbij onder meer de voorgevel een
dakopbouw kreeg, de zesruits schuiframen plaats maakten voor schuiframen met drieruits
bovenlicht, en het rieten dak vervangen werd door een pannendak. Wegens bezwaren van
de eigenaar is het interieur niet beoordeeld.
De rechts op het achtererf gesitueerde houten molenmakerswerkplaats dateert vermoedelijk
uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.
N.B. De moderne aanbouw (1998) tegen de achterzijde van het woonhuis valt buiten de
bescherming.
Omschrijving
Op rechthoekig grondplan gebouwd woonhuis (stolpwoning) van één bouwlaag onder een
schilddak met de noklijn haaks op de weg. Het voor- en rechterzijschild zijn gedekt met
gesmoorde muidenpannen; op het linkerzij- en achterschild liggen gesmoorde Hollandse
pannen. De buitenmuurwerk is boven een gepleisterde plint opgetrokken in rode machinale
waalsteen in halfsteens verband met snijvoeg. Bovenaan beide zijgevels bevindt zich een
lijstgoot.
De hoger opgetrokken voorgevel (O) wordt beëindigd door een kroonlijst en is voorzien van
twee paar niet geheel symmetrisch geplaatste schuifvensters met drieruits bovenlicht.
Midden op de gevel staat een dakopbouw (metselwerk als genoemd) met twee door een
middenstijl gescheiden schuiframen en een flauwhellend zadeldak (dito pannen) met
overstek. Boven alle vensters in de voorgevel bevindt zich een gepleisterde strek waarin
ruitvormige siermotieven. Het voorschild heeft bovenin een gemetseld uilenbord waarin
twee geloogde drieruits raampjes van gietijzer. Het uilenbord heeft een gepleisterde deklijst
met zowel onderaan als bovenop een kleine obelisk. Direct achter de bovenste obelisk staat
op de nok een vierkante schoorsteen van rode baksteen.
In de rechterzijgevel (N) bevindt zich links een portiek waarin een art nouveau paneeldeur
met bovenlicht, in het midden een schuifvenster met drieruits bovenlicht, en rechts twee
(vernieuwde) vensters. De deur heeft bovenin een gewelfde lijst waaronder vijf smalle ruitjes
naast elkaar.
De linkerzijgevel (Z) is rechts van het midden voorzien van een zwaar floraal muuranker uit
1862 (vergelijkbare muurankers bevonden zich in de voorgevel; de drie vensters in deze
gevel zijn modern).
De achtergevel (W) wordt door de genoemde aanbouw aan het oog onttrokken.
De houten molenmakerswerkplaats rechtsachter heeft een langwerpig rechthoekige
plattegrond en een hoogte van één bouwlaag onder een zadeldak met gesmoorde
muidenpannen en de nok haaks op de weg. De buitengevels zijn samengesteld uit brede
staande delen. Het door rechte windveren beëindigd voorschot van de voorgevel (O) is
echter uitgevoerd in staande kraaldelen en voorzien van een eveneens van kraaldelen getimmerde
opgeklampte deur. Boven de aan twee handgesmede duimgehengen afgehangen deur
bevindt zich een korte hijsbalk met ijzeren oog. De begane grond heeft rechts een luikje en
51 . Ed Dekker, "Het molenmakersbedrijf Poland: een ambachtelijke traditie van 130 jaar in
Heerhugowaard", Westfrieslands Oud en Nieuw 62 (1995), 59.
117