monitoring wegdekken - Stiller Verkeer

Rapport
Juli 2008
Eindrapportage
IPG wegdekken
Monitoring
Het Innovatieprogramma Geluid beoogt de invoering van een nieuwe set maatregelen
om verkeerslawaai bij rijkswegen en spoorwegen te verminderen bij de bron. Naast het
testen van nieuwe maatregelen aan voertuigen, weg en rails is het versnellen van het
implementeren van de innovaties een tweede belangrijke stap van het IPG. Invoering
van de nieuwe maatregelen moet leiden tot een duidelijke geluidsvermindering en een
halvering van de bestaande kosten van geluidmaatregelen.
1

Inhoudsopgave
1 Voorwoord ................................................................................................ 5
2 IPG-wegdekken ......................................................................................... 6
2.1 Tweelaags ZOAB ...................................................................................... 6
2.2 Verbeterd tweelaags ZOAB ....................................................................... 7
2.3 Dunne Geluidsreducerende Deklagen ......................................................... 8
2.4 Derde generatie wegdekken ...................................................................... 9
2.4.1 Rollpave .................................................................................................... 9
2.4.2 Modieslab.................................................................................................. 9
2.5 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 10
3 Definities en uitvoering............................................................................. 12
3.1 Definities................................................................................................ 12
3.2 Toelichting meetmethoden ...................................................................... 13
3.3 Proefvakken ........................................................................................... 13
4 Kerngegevens IPG-wegdekken .................................................................. 15
5 Geluidsreductie na aanleg ......................................................................... 17
5.1 Tweelaags ZOAB .................................................................................... 17
5.2 Verbeterd tweelaags ZOAB ..................................................................... 17
5.3 Dunne Geluidsreducerende Deklagen ....................................................... 18
5.4 Modieslab en Rollpave ............................................................................ 19
5.5 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 20
6 Geluidsreductie gedurende levensduur....................................................... 21
6.1 Tweelaags ZOAB .................................................................................... 21
6.2 Overige wegdekken................................................................................ 22
7 Levensduur .............................................................................................. 24
7.1 Tweelaags ZOAB .................................................................................... 24
7.2 Dunne deklagen ..................................................................................... 25
7.3 ModieSlab en Rollpave............................................................................ 25
8 Veiligheid ................................................................................................ 26
8.1 Aanvangsstroefheid ................................................................................ 26
8.2 Remvertraging........................................................................................ 27
9 Waterdoorlatendheid................................................................................ 29
10 Bereikte resultaten.................................................................................... 30
10.1 Tweelaags ZOAB .................................................................................... 30
10.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB..................................................................... 30
10.3 Dunne deklagen ..................................................................................... 30
10.4 Rollpave................................................................................................. 31
10.5 Modieslab .............................................................................................. 31
10.6 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 31
11 Conclusies voor Toepasbaarheid................................................................ 32
11.1 Standaard tweelaags ZOAB ..................................................................... 32
11.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB..................................................................... 32
11.3 Dunne deklagen ..................................................................................... 32
11.4 Rollpave................................................................................................. 32
11.5 Modieslab .............................................................................................. 33
11.6 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 33
3

12 Aandachtspunten voor nazorg en implementatie ........................................ 34
12.1 Verbeterd Tweelaags ZOAB..................................................................... 34
12.2 Dunne geluidsreducerende deklagen ........................................................ 34
12.3 Rollpave................................................................................................. 34
12.4 Modieslab .............................................................................................. 34
12.5 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 35
12.6 CPX-meetmethode ................................................................................. 35
12.7 Monitoring............................................................................................. 35
13 Onderliggende onderzoeken ..................................................................... 36
13.1 Tweelaags ZOAB .................................................................................... 36
13.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB..................................................................... 36
13.2.1 Verbeterde levensduur.............................................................................. 36
13.2.2 Verbeterde anvangsstoefheid .................................................................... 36
13.2.3 Verminderde aanlegbeperking................................................................... 37
13.2.4 Verbeterde akoestische levnsduur.............................................................. 37
13.3 Dunne deklagen ..................................................................................... 37
13.3.1 IPG-Preadvies toepassing dunne deklagen voor de investerings-
impuls 2006............................................................................................. 37
13.3.2 Waarnemingen en meetresultaten van pilotprojecten dunne geluidsreducerende
deklagen .............................................................................. 38
13.3.3 Advies dunne geluidsreducerende deklagen op niet-autosnelwegen............. 38
13.3.4 IPG-Advies toepassing dunne geluidsreducerende deklagen op het
hoofdwegennet........................................................................................ 38
13.4 Rollpave................................................................................................. 38
13.5 Modieslab .............................................................................................. 39
13.6 Zeer stille wegdekken.............................................................................. 39
14 Advies post-IPG monitoring ...................................................................... 40
14.1 Inleiding................................................................................................. 40
14.2 Uitvoering post-IPG monitoring ............................................................... 40
15 Verwijzing naar Achtergrondinformatie...................................................... 41
Bijlage A: Overzicht IPG-proefvakken ................................................................... 44
Bijlage B: Meetmethoden en verwerking ............................................................... 49
Bijlage C: Relatie tussen SPB en CPX ..................................................................... 53
Bijlage D: Post-IPG monitoringsbehoefte ............................................................... 55
4

1 Voorwoord
Het innovatieprogramma geluid (IPG) heeft onderzoek uitgevoerd om kosteneffectieve
brongerichte geluidsreducerende maatregelen in gebruik te kunnen nemen.
Voorbeeldproducten zijn tweelaags ZOAB en dunne geluidsreducerende deklagen
(DGD’s). De toepasbaarheid van de IPG-producten wordt overigens niet alleen
bepaald door de mate van geluidsreductie en kosteneffectiviteit, maar ook door de
mate van veiligheid en vekeershinder tijdens aanleg.
Een van de belangrijkste activiteiten van IPG was het daadwerkelijk bepalen van het
gedrag van de innovaties onder praktijkomstandigheden op het hoofdwegennet. Dit is
gerealiseerd door een groot aantal proefvakken aan te leggen en deze van direct na
aanleg tot einde levensduur te monitoren.
In deze rapportage wordt een overzicht gegeven van vijf jaren IPG monitoring. Het
doel van deze rapportage is het geven van een overview over de uitgevoerde
metingen. De nadruk ligt op een compacte rapportage van veel metingen, zodat de
lezer snel een indruk krijgt wat de prestatiekenmerken van de IPG wegdekproducten
zijn. Dit houdt in dat deze rapportage zich focust op de grote lijnen. De details van de
afzonderlijke metingen en een uitvoerige analyse betreffende het gedrag en de
conclusies met betrekking tot de toepasbaarheid van de afzonderlijke producten is te
vinden in de IPG rapporten de per project, of product zijn opgeleverd. De breed
geïnteresseerde projectleider en manager zal vaak al voldoende hebben aan de huidige
rapportage, terwijl de specialist de onderliggende rapportages zal bestuderen. Een
verwijzing naar de belangrijkste andere rapportages is gegeven in hoofdstuk 15.
Voorafgaand aan de resultaten van de IPG-metingen, worden eerst in het kort de
wegdektypen die binnen IPG zijn getest (hoofdstuk 2), de gehanteerde definities,
meetmethoden en meetlocaties (hoofdstuk 3) en de kerngegevens van de IPGwegdekken
toegelicht. In de hoofdstukken 5 t/m 10 zijn de belangrijkste resultaten
per onderzoeksitem weergegeven. In hoofdstuk 11 wordt ingegaan op de conclusie
met betrekking tot de toepasbaarheid van de binnen IPG geteste producten en
aanlegtechnieken. Overige (meer wetenschappelijke) conclusies, die kunnen worden
getrokken uit de IPG-meetresultaten staan niet in dit document vermeld. Deze zijn te
vinden in het Scientific Strategy Document (Morgan 2008). In hoofdstuk 12 wordt
ingegaan op aandachtspunten voor de IPG-nazorg. In hoofdstuk 13 is een zeer
beknopte samenvatting gegeven van de belangrijkste IPG-onderzoeksrapporten. Dit
hoofdstuk kan worden beschouwd als introductie voor de lezer die zich wil verdiepen
in de onderliggende onderzoeken. In hoofdstuk 14 wordt ingegaan op de wensen
voor de post-IPG monitoring. Deze zal worden uitgevoerd, omdat de levensduur van
de meeste deklagen langer is dan vijf jaren, de looptijd van IPG.
5

2 IPG-wegdekken
Binnen het IPG zijn de prestatiekenmerken bepaald van de volgende soorten
wegdekken:
• Tweelaags ZOAB,
• Dunne Geluidsreducerende Deklagen,
• Derde generatie stille wegdekken: Rollpave en Modieslab,
• Vierde generatie stille wegdekken, zoals bij voorbeeld Poro Elastische
Rubberwegdekken (PERS).
Elk onderzocht wegdektype heeft zijn eigen prestatiekenmerken en toepassingsgebied.
De belangrijkste verschillen tussen de verschillende wegdektypen zijn geluidsreductie,
levensduur en kosten. De verschillende wegdekken kunnen elkaars concurrent zijn,
maar elkaar ook aanvullen. Hierdoor is het mogelijk al naar gelang van de gewenste
geluidsreductie en gewenste mobiliteit (verkeershinder door wegwerkzaamheden) te
kiezen voor het meest geschikte wegdektype. In de volgende paragrafen worden de
verschillende wegdektypen in het kort omschreven.
2.1 Tweelaags ZOAB
Tweelaags ZOAB is ontwikkeld met als doel de geluidsreductie van ZOAB te
optimaliseren. Deze optimalisatie is bereikt door op een 5 cm dikke poreuze (open)
onderlaag met grove stenen een 2-3 cm dikke poreuze toplaag met fijne stenen te
leggen. Er bestaan momenteel twee tweelaags ZOAB varianten: één met een
zogenaamde 4/8 toplaag en een met een 2/6 toplaag 1 .
Figuur 2-1 : Aanleg van tweelaags ZOAB op eerste Zebravak op A28 bij Staphorst
De eerste ervaringen met tweelaags ZOAB zijn opgedaan op het stedelijke wegennet.
De eerste proefnemingen op autosnelwegen zijn in het laatste decennium van de 20 ste
eeuw gedaan. Binnen IPG verband is ingezet op een grootschalig onderzoek, dat als
doel had de implementatie van tweelaags ZOAB aanzienlijk te versnellen. Een
belangrijk onderdeel van dit onderzoek was aanleg van de zogenaamde Zebravakken
op vier locaties op het autosnelwegennet; A28 bij Staphorst, A30 bij Ede, A15 bij
Leerdam en A59 bij Fijnaart. In totaal zijn op deze locaties 32 proefvakken aangelegd.
1 Deze variant wordt in CROW publicatie aangeduid met de term “Tweelaags ZOAB (fijn)”
6

Als gevolg van dit IPG-onderzoek past Rijkswaterstaat vanaf 2005 op locaties waar
een extra geluidsreducerende maatregel nodig is bij voorkeur tweelaags ZOAB toe.
Hoewel de levensduur momenteel korter is dan de traditionele asfaltdeklagen (DAB en
ZOAB) is tweelaags ZOAB in de meeste gevallen kosteneffectief ten opzichte van
traditionele geluidsmaatregelen zoals geluidsschermen. Gebruik op het
hoofdwegennet is momenteel beperkt tot de 4/8 variant. De oorzaak hiervan is dat
met de 2/6 variant nog onvoldoende ervaring is opgedaan. Verder is tweelaags ZOAB
niet geschikt voor toepassing op wegen met lage snelheden, in krappe bochten en op
kruisingen.
2.2 Verbeterd tweelaags ZOAB
Het tweelaags ZOAB, dat sinds 2005 op het hoofdwegennet wordt aangelegd, heeft
ten opzichte van traditionele wegdekken een beperkte levensduur en vertoont een
grote spreiding in gedrag. Dit betreft vrijwel alle relevante parameters. Dit staat
Figuur 2-2: Shuttle Buggy op proefvak Homogeniteit op A35
toepassing op grote schaal behoorlijk in de weg. Immers voor elke wegbeheerder is
het hebben van een betrouwbaar (=voorspelbaar) acterend wegdek van het grootste
belang. Om tweelaags ZOAB betrouwbaarder te maken heeft IPG verbeterde
producten en aanlegtechnieken getest om te komen tot een:
1. Langere levensduur; (proefvak homogeniteit op A35 bij Hengelo)
2. Verbeterde akoestische kwaliteit; (proefvak reinigen op A28 bij
Staphorst)
3. Vermindering van aanlegbeperkingen; (proefvak op A8 bij Zaandam)
4. Verbetering van de aanvangstroefheid. (proefvak op A15 bij Leerdam)
In het project zijn de volgende resultaten geboekt:
• De risicobeheersing omtrent aanvangsstroefheid is verbeterd door beschikbaar
komen van stroefheidsverbeteraars.
• Levensduurverlenging van 1 jaar is gerealiseerd. Er is voldoende
praktijkervaring opgedaan, meer inzicht gekregen in het slijtageproces en de
gevolgen van veroudering zijn beter in kaart gebracht. Hierdoor is naar
verwachting op korte termijn ten minste nog een extra jaar
levensduurverlenging te incasseren.
7

8
• Aanleg is op meerdere locaties en tijdstippen mogelijk, doordat nieuwe
technieken zoals de tweelaagsasfaltspreidmachine en shuttle buggy worden
ingezet.
• De invloed van akoestische veroudering is beter in kaart gebracht. De invloed
van vervuiling hierop blijkt gering te zijn en is bovendien beter beheersbaar
door nieuwe reinigingstechnieken. Deze uitgeteste technieken zijn prototypes,
die indien gewenst kunnen worden doorontwikkeld tot commercieel
toepasbare methoden.
Tweelaags ZOAB is hierdoor betrouwbaarder en daardoor kosteneffectiever, veiliger,
(langer) stiller en geeft minder fileoverlast tijdens aanleg.
2.3 Dunne Geluidsreducerende Deklagen
Dunne Geluidsreducerende Deklagen (DGD’s) zijn hoogwaardige deklagen, die een
hoge geluidsreductie combineren met een lange levensduur. Om dit te realiseren
worden dure bouwstoffen gebruikt. Doordat de dikte van de DGD’s beperkt is tot 2 à
3 cm is ruwweg twee keer minder materiaal nodig en zijn de aanlegkosten
vergelijkbaar met ZOAB. DGD’s worden al succesvol toegepast op het onderliggend
wegennet en in Frankrijk ook op het autosnelwegennet. Er is een grote diversiteit aan
Figuur 2-3: Aanleg dunne deklaag
dunne deklagen. Het grootste onderscheid tussen de varianten is een verschil in holle
ruimte (van ca. 5% tot meer dan 20%) en de gebruikte maximale korrelgrootte (6 of
8 gradering). De dichtere grove graderingsvarianten hebben een geluidsreductie, die
ligt tussen DAB en ZOAB en de geluidsreductie van de openere fijne
graderingsvarianten varianten ligt tussen die van ZOAB en tweelaags ZOAB.
Binnen het IPG zijn DGD’s voor het eerst getest in pilotvakken op het
autosnelwegennet; A31bij Dronrijp, A58 bij Rilland, A58 bij Oirschot, A200 bij
HaarlemA6 bij Emmeloord en A18 bij Doetinchem. Het doel van de IPGproefnemingen
is DGD’s toepasbaar te maken voor het autosnelwegennet. Op basis
van een IPG-studie is besloten DGD’s op niet-autosnelwegen met een maximale
wettelijke snelheid van 80 km/h toe te passen in situaties waar de toepassing van ZOAB
niet wenselijk is en waar een wettelijke verplichting is voor het nemen van een
geluidmaatregel. Er ligt ook een positief advies van het IPG om de DGD's onder

voorwaarden toe te passen op wegen met hogere snelheden. Op basis van dit advies
is binnen RWS besluitvorming in voorbereiding.
2.4 Derde generatie wegdekken
De derde generatie wegdekken zijn in potentie stiller dan tweelaags ZOAB. Deze
verbetering wordt gerealiseerd doordat de wegdekken in de fabriek onder
geconditioneerde omstandigheden worden gefabriceerd. Hierdoor is het mogelijk de
hoogst mogelijke deklaagkwaliteit te realiseren. De bedoeling is dat deze optimale
deklaagkwaliteit leidt tot wegdekken met de hoogste geluidsreductie, die met de
huidige bouwstoffen te realiseren is.
De geprefabriceerde wegdekken worden op de weg in modules aangebracht. Er zijn
twee mogelijkheden te onderscheiden: wegdekken van de rol en wegdekplaten.
Binnen het IPG zijn demonstraties uitgevoerd met beide concepten. Voordat deze
technieken kunnen worden toegepast is nog opschaling nodig.
2.4.1 Rollpave
Rollpave is een poreuze dunne deklaag, die in de fabriek geproduceerd en aangelegd.
Deze asfaltlaag wordt vervolgens opgerold en op de weg weer afgerold.
Figuur 2-4 : Aanleg Rollpave op A35 bij Hengelo
Dit is dus als het ware een asfalttapijt. Aanleg en verwijderen gebeurt met een
inductieapparaat.
Binnen IPG is Rollpave voor het eerst op een proefvak op een autosnelweg aangelegd
(A35 bij Hengelo).
2.4.2 Modieslab
Modieslab is een zeer open (poreus) betonnen wegdek. In de fabriek worden de
poreuze betonnen platen geproduceerd. De platen worden op de weg met behulp van
9

10
Figuur 2-5 Aanleg Modieslab op A12 bij Oudenrijn
stelbouten gemonteerd op een dragende constructie. Doordat de hoogte van de
platen zeer nauwkeurig instelbaar is, zijn de overgangen tussen de platen niet
hoorbaar.
Binnen IPG is Modieslab voor het eerst op een proefvak op een autosnelweg
aangelegd (A12 bij Oudenrijn).
2.5 Zeer stille wegdekken
Op locaties waar veel verkeer dicht langs woningen rijdt is vaak een zeer hoge
geluidsreductie nodig. Voor een aantal van deze locaties zijn, zelfs bij toepassing van
tweelaags ZOAB, nog geluidsschermen van een aanzienlijke hoogte nodig. Dit is vaak
een dure oplossing met een grote zichtbelemmering voor omwonenden. Voor deze
locaties is de ontwikkeling van ultra stille wegdekken, die aanzienlijk stiller zijn dan
tweelaags ZOAB, nodig. Deze wegdekken bevinden zich momenteel nog in het
Figuur 2-6 Aanleg PERS (stil poreus rubber wegdek) op N60 bij Kloosterzande
ontwikkelstadium. Immers de zeer hoge geluidsreductie kan niet worden behaald met
een verdere optimalisatie van tweelaags ZOAB en dunne deklagen. De ultra stille
wegdekken zijn daarom voorzien van een dempende werking. Deze demping is een
gevolg van elasticiteit van het wegdek die kan worden gerealiseerd door toepassing
van rubber in de wegdekken. De meest belovende types zijn zelfs in zijn geheel uit
rubber vervaardigd.

De zeer stille wegdekken, waaronder de meest stille varianten; de “Japanse poro
elastische wegdekken (PERS)”, zijn op het IPG-proefvak Kloosterzande op de N60
buiten verkeer getest. Er is daarbij uitsluitend gekeken naar de geluidsreducerende
werking. Goede resultaten op dit vlak geven aanleiding tot beproeving van dit
wegdektype onder verkeersbelasting gedurende de volgende jaren. Indien de
resultaten van deze test positief zijn, is toepassing van een poreus rubber wegdek in
een reëel werk in het volgende decennium te verwachten.
11

3 Definities en uitvoering
3.1 Definities
In deze rapportages worden verschillende prestatiekenmerken weergegeven. Voor een
aantal van deze prestatiekenmerken is het noodzakelijk nader te omschrijven wat
precies wordt bedoeld. Hieronder zijn deze omschrijvingen weergegeven. Deze
omschrijvingen worden in de tekst van de volgende hoofdstukken niet herhaald.
Geluidsreductie
De geluidsreductie is het verschil tussen het geluidsniveau van het stille wegdek en het
referentie wegdek.
IPG-uitgangspunten:
• De geluidsniveaus zijn gemeten met een SPB-methode op 5,0 meter
microfoonhoogte
• Het geluidsniveau van het referentie wegdek is vastgelegd in bijlage III van het
reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006. 2
• De gepresenteerde waarden zijn berekend voor een gemengde
verkeerssamenstelling met 85% lichte motorvoertuigen bij 115 km/h en 15%
zware motorvoertuigen bij 85 km/h (IPG-mix)
• De eerste geluidsmeting (initiële geluidsreductiewaarde) is 6-8 weken na
aanleg uitgevoerd als het bitumenhuidje van de bovenste laag stenen is
afgereden.
Cwegdekwaarde
De Cwegdekwaarde is berekend conform CROW-publicatie 200.
Levensduur
De gemiddelde tijdsduur tussen aanleg en vervanging van de toplaag van de zwaarst
belaste rijstrook, conform de door Rijkswaterstaat gebruikte IVONonderhoudsystematiek.
Aanvangstroefheid
De stroefheid gemeten vlak na aanleg van het betreffende vak gemeten met de standaard
methode voor bepaling van de natte stroefheid (proef RAW150).
Standaard tweelaags ZOAB:
Tweelaags ZOAB met een 4/8 gradering en een kwaliteit, zoals aangelegd op de
Zebravakken. 3
2 Deze waarden zijn gebaseerd op metingen in 1995 aan een DAB-wegdek.
3 De beslissing van Rijkswaterstaat in 2005 om tweelaags ZOAB toe te passen als kosteneffectieve
geluidsmaatregel, was gebaseerd op tweelaags ZOAB waarvan de samenstelling valt binnen de
grenzen van de op de Zebravakken toegepast varianten en was daarmee de facto bestempeld als
standaard kwaliteit.
12

Tweelaags ZOAB 4/8 variant
Zoals omschreven in CROW publicatie 200 categorie 2 “Tweelaags ZOAB”waarbij de
nominale steengrootte van de toplaag 8 mm is.
Tweelaags ZOAB 2/6 variant
Zoals omschreven in CROW publicatie 200 categorie 2 “Tweelaags ZOAB
(fijn)”waarbij de nominale steengrootte van de toplaag 6 mm is.
3.2 Toelichting meetmethoden
Voor het bepalen van de hier genoemde prestatiekenmerken heeft IPG
gestandaardiseerde meetmethoden gebruikt. De metingen zijn uitgevoerd door
speciaal hiertoe geselecteerde bureaus, die veel ervaring hebben met de uitvoering
van deze metingen. De ruwe meetgegevens zijn opgeslagen in een speciale IPGdatabase.
De verwerking tot prestatiekenmerken, zoals gerapporteerd in dit rapport
verloopt conform diverse nationaal en/of internationaal geaccepteerde normen en
regelgeving. Een beknopte toelichting op de meetmethode en verwerking is gegeven
in bijlage B.
Tabel 3.1: Gebruikte meetmethoden
Eigenschap Methode Gehanteerde
proefomschrijving
Geluidsreductie(stationair) SPB-methode (NEN)-EN-ISO 11819-1:
2001
Geluidsreductie (dynamisch) CPX-methode ISO/CD 11819-2: 2000
Levensduur Visuele Inspectie CROW Publicatie 146a
Stroefheid Natte
stroefheidsmethode
RAW-proef 150
Remvertraging Remproef DWW-methode
Waterdoorlatendheid Becker-proef DWW-methode
N.B. voor bepaalde proefvakken zijn specifieke metingen uitgevoerd, zoals vlakheid en
doorstroming van verkeer. Deze metingen zijn niet in dit document gerapporteerd,
maar in de specifiek rapporten, zoals genoemd in hoofdstuk 13.
3.3 Proefvakken
De in dit rapport gerapporteerde gegevens zijn allemaal gemeten op proefvakken. De
meeste van deze vakken zijn binnen het IPG-programma aangelegd. De proefvakken
zijn random verdeeld over het gehele land, om eventuele klimaatinvloeden uit te
sluiten. Op de zwaar belaste autosnelwegen in de Randstad liggen nauwelijks
proefvakken omdat daar geen metingen mogelijk zijn of de achtergrondruis voor het
uitvoeren van goede geluidsmetingen te hoog is.
13

Tabel 3.2. Belangrijkste IPG proefvakken
Product Locatie Type proefvak
Tweelaags ZOAB
(standaard product)
Tweelaags ZOAB
(verbeterd)
Dunne Deklagen
14
A28 Staphorst
A30 Ede
A15 Leerdam
A59 Fijnaart
A35 Hengelo
A28 Staphorst
A15 Leerdam
A8 Zaandam
A31 Dronrijp
A58 Rilland
A58 Oirschot
A200 Haarlem
A6 Emmeloord
A18 Doetinchem
Zebravakken
Proefvak Homogeniteit
Proefvak Reinigen
Proefvang verbeteren
Aanvangsstroefheid
Proefvak Aanlegtechniek
Pilotvakken
Rollpave A35 Hengelo Proefvak Rollpave
Modieslab A12 Oudenrijn Proefvak Modieslab
Zeer stille wegdekken
N60 Kloosterzande Proefvak zeer stille
wegdekken
De complete lijst met proefvaklocaties is gegeven in bijlage A.

4 Kerngegevens IPG-wegdekken
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de prestatiekenmerken, die voor de
opdrachtgevers het belangrijkst zijn. Op basis van deze gegevens is het mogelijk een
eerste voorselectie te maken van welk wegdektype gewenst is. Voor definitieve
selectie is het vaak noodzakelijk meer achtergrondinformatie uit de volgende
hoofdstukken of andere bronnen, zoals bijvoorbeeld www.stillerverkeer.nl, te
raadplegen. In de onderstaande tabellen worden de IPG-wegdekken vergeleken met
de op het Nederlandse hoofdwegennet meest gangbare deklagen: ZOAB (zeer open
asfaltbeton) en DAB (dicht asfaltbeton).
Tabel 4.1: Prestatiekenmerken van DAB, ZOAB, tweelaags ZOAB en dunne
geluidsreducerende deklagen (DGD’s). N.B. lees voor gebruik van
dunne deklaagwaarden eerst de voetnoten.
DAB
ZOAB
Tweelaags ZOAB
Tweelaags ZOAB
2/6 variant
Dunne Deklagen
Variant 4 dB
Dunne Deklagen
Variant 5 dB
Cwegdek IPG mix [dB(A)] 0 4,0 6,0 6,8 4,2A 5,2A Cwegdek Lichte motorvoertuigen
115 km/h [dB(A)]
0 3,7 5,9 6,6 4,8A 6,3A Cwegdek Zware motorvoertuigen
85 km/h [dB(A)]
0 4,3 6,1 7,0 3,2A 3,8A Levensduur [jaar] 12 10 8 n.b. 9,5
A In CROW verband wordt momenteel de Cwegdekwaarde, gebruikmakend van waarden van andere
wegbeheerders, vastgesteld. Deze kan in beperkte mate (maximaal enkele tienden) afwijken van de
hier gepresenteerde waarden.
15

Tabel 4.2: Prestatiekenmerken derde en vierde generatie wegdektypen. N.B. het
betreft een getal gebaseerd op respectievelijk een enkele SPB
(Modieslab en Rollpave) of een enkele CPX-meting (PERS)
geluidsreductie IPG-mix [dB(A)] 6,2 4,3 8,4
Initiële Geluidsreductie
Lichte motor voertuigen 110 km/h[dB(A)]
6,2 4,6 8,34 Initiële Geluidsreductie
Zware motorvoertuigen 80 km/h [dB(A)]
6,2 3,9 8,5
4 Betreft meting bij 80 km/h
16
Modieslab
Rollpave
PERS

5 Geluidsreductie na aanleg
5.1 Tweelaags ZOAB
Binnen het IPG is de initiële geluidsreductie bepaald op diverse locaties. Het merendeel
van de metingen is uitgevoerd op de door het IPG aangelegde proefvakken. Op vier
locaties hebben acht verschillende aannemers hun beste tweelaags ZOAB variant
(anno 2002), dat wil zeggen geoptimaliseerd voor lange levensduur, aangelegd. Deze
in totaal 32 verschillende vakken staan bekend onder de naam Zebravakken. De
geluidsniveaus gemeten op deze locaties zijn doorslaggevend geweest bij de bepaling
van de C wegdek van tweelaags ZOAB. Voor een gemiddelde verkeersstroom op de
autosnelweg 5 is de C wegdek van tweelaags ZOAB is 6,0 dB voor de 4/8 variant en 6,8 dB
voor de 2/6 variant.
Figuur 5.1: Geluidsniveau van tweelaags ZOAB op de Zebravakken
(referentiewaarde = 81,3 dB(A))
Geluidsniveau [dB(A)]
80
79
78
77
76
75
74
73
72
71
A B C D E F G H
5.2 Verbeterd tweelaags ZOAB
Op diverse IPG vakken is de geluidsreductie bepaald van verbeterd tweelaags ZOAB.
Het betreft verbeteringen van levensduur, aanvangsstroefheid, aanlegbeperkingen en
akoestische levensduur. Het blijkt dat de geluidsreductie van tweelaags ZOAB niet
beïnvloed wordt door deze verbeteringen. De proefvakken voor verbetering van de
aanvangsstroefheid zijn te kort om met de SPB-methode te meten. Daarom zijn deze
met de rijdende CPX-methode bemeten. Deze methode is geschikt om verschillen te
meten, maar niet voor de bepaling van de absolute waarde.
5 85% lichte motorvoertuigen bij 115 km/h en 15% zware motorvoertuigen bij 85 km/h
A15
A28
A30
A59
17

Figuur 5.2: Geluidsniveau van diverse tweelaags ZOAB varianten met verbeterde
aanvangstroefheid(D1 t/m D6) t.o.v. standaard tweelaags ZOAB, zoals
gemeten met de CPX index methode (referentiewaarde = 100 dB)
CPXi [dB(A)]
18
95
94
93
92
91
90
standaard
tweelaags
ZOAB
D1 D2 D3 D4 D5 D6
Figuur 5.3: Geluidsniveau van tweelaags ZOAB aangelegd met de
tweelaagsmachine ten opzichte van “standaard tweelaags ZOAB”
(referentiewaarde = 81,3 dB(A))
Geluidsniveau l [dB(A)]
77
76
75
74
73
72
standaard tweelaags
ZOAB
5.3 Dunne Geluidsreducerende Deklagen
tweelaags ZOAB met
tweelaagsmachine
In 2006 zijn in het kader van IPG Dunne Geluidsreducerende Deklagen aangelegd op
een zestal pilotvakken op autosnelwegen. Het betreft deklagen met een potentiële
geluidsreductie van 4 tot 5 dB(A). De akoestische verschillen tussen de geteste
producten zijn klein (max. 2 dB(A)).

Figuur 5.4: Geluidsniveaus (SPB-methode)van verschillende producten zoals getest
op IPG-proefvakken met Dunne Geluidsreducerende Deklagen.
(Ref: referentie wegdek, EZ: enkellaags ZOAB, TZ: tweelaags ZOAB
4/8, 1 t/m 13 verschillende DGD producten)
SPB Geluidsniveaul dB(A)
85
80
75
70
ref EZ TZ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
5.4 Modieslab en Rollpave
Product
100% LV 115 km/h Mix 85% LV/15% ZV 100% ZV 85 km/h
De geluidsreductie van Modieslab is bepaald op een proefvaklocatie op de A12 bij
knooppunt Oudenrijn. De geluidsreductie blijkt vergelijkbaar te zijn met die van
tweelaags ZOAB. De geluidsreductie van Rollpave is bepaald op het proefvak op de
A35 bij Hengelo. De geluidsreductie blijkt lager te zijn dan die van tweelaags ZOAB.
19

Figuur 5.5: Geluidsniveau van Modieslab en Rollpave t.o.v. gemiddelde tweelaags
ZOAB kwaliteit (referentiewaarde = 81,3 dB(A))
20
Geluidsniveau [dB(A)]
78
77
76
75
74
73
Modieslab Rollpave tweelaags ZOAB 4/8
5.5 Zeer stille wegdekken
Op het proefvak de N60 bij Kloosterzande zijn drie verschillende varianten Japans
rubberwegdek PERS neergelegd. Op deze vakken zijn direct na oplevering CPXmetingen
uitgevoerd. Deze vakken geven een geluidsreductie van meer dan 8 dB dan
een referentievak, dat is aangelegd op het Kloosterzande proefvak. N.B.
herhalingsmetingen bij lagere temperaturen laten een lagere geluidsreductie zien.
Tabel 5.1: Geluidsreductie van zeer stille Japanse rubber wegdekken gemeten met
de CPX-methode op proefvak Klossterzande. 6
Lichte voertuigen
80 km/h
(dB)
Lichte voertuigen
80 km/h
(dB )
Gemengde voertuigen
80 km/h
(dB)
PERS1 -8,5 -8,8 -8,6
PERS2 -8,7 -8,1 -8,6
PERS3 -7,8 -8,5 -8,0
6 De geluidsreductie is bepaald ten opzichte van een referentiewegdek op Kloosterzande. Deze zou in
theorie gelijk moeten zijn aan die van het referentiewegdek uit het “reken- en meetvoorschrift
geluidhinder 2006”. In praktijk kan dit echter afwijken

6 Geluidsreductie gedurende levensduur
6.1 Tweelaags ZOAB
De geluidsreductie van tweelaags ZOAB neemt net als alle wegdekken af tijdens de
levensduur 7 . Deze achteruitgang kan alleen goed bepaald worden als er veel
meetpunten zijn over de gehele levensduur, omdat er een grote spreiding is in de
gemeten waarden. Dit is momenteel allen het geval voor tweelaags ZOAB 4/8. De
gemiddelde achteruitgang blijkt voor deze variant 0,25 dB per jaar. Over de complete
levensduur komt de totale akoestische achteruitgang daarmee op 2 dB.
Figuur 6.1: De achteruitgang van geluidsreductie van tweelaags ZOAB 4/8
gedurende de levensduur voor een gemiddelde
verkeersstroom(referentiewaarde = 81,3 dB(A))
SPB geluidniveau(dB)
82
80
78
76
74
72
TL ZOAB 4/8 = 0.25 leeftijd + 75.8
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Leeftijd (jaar)
De oudste tweelaags ZOAB 2/6 vakken zijn vijf jaar oud, waardoor geen gegevens
beschikbaar zijn over de laatste jaren van de gebruiksfase. Om toch een inschatting te
kunnen maken is een vergelijk gemaakt tussen de akoestische achteruitgang van de
2/6 en 4/8 variant gedurende de eerst vijf jaar van de gebruiksfase. Uit dit vergelijk
7 In CROW publicatie wordt aangegeven dat de achteruitgang tijdens de levensduur circa 2 dB
bedraagt. Met deze achteruitgang is rekening gehouden in de regelgeving.
21

lijkt dat de tweelaags ZOAB 2/6 variant sneller akoestisch veroudert dan de 4/8
variant.
Figuur 6.2: De achteruitgang van geluidsreductie van tweelaags ZOAB 2/6 en 4/8
gedurende de eerste vijf jaar van de levensduur voor een gemiddelde
verkeersstroom(referentiewaarde = 81,3 dB(A))
22
SPB geluidsniveau (dB)
82
80
78
76
74
72
6.2 Overige wegdekken
2/6 Upper Layer 4/8 variant
TLZOAB 4/8 = 0,33 leeftijd + 75,65
TLZOAB 2/6 = 0,43 leeftijd + 74,59
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Leeftijd (jaren)
Het aantal meetgegevens is voor de DGD’s, Modieslab en Rollpave beperkt tot een
maximale leeftijd van circa vier jaar. Hierdoor is geen betrouwbare uitspraak te doen
over de gemiddelde geluidsachteruitgang tijdens de levensduur. In post-IPG
monitoring (zie hoofdstuk 14) wordt de komende jaren (2008-2012) de
geluidsreductie van de wegvakken gemeten. Hierdoor is het binnen een paar jaar
mogelijk een onderbouwde uitspraak te doen over de akoestische achteruitgang van
deze producten.

Figuur 6.3: De achteruitgang van de geluidsreductie van DGD’s gedurende de
levensduur (referentiewaarde = 81,3 dB(A))
Geluidsniveau [dB(A)]
84
82
80
78
76
74
72
0 2 4 6 8 10 12
leeftijd [jaren]
23

7 Levensduur
7.1 Tweelaags ZOAB
De levensduur van tweelaags ZOAB is korter dan die van andere asfaltdeklagen zoals
die gebruikt worden op het Nederlandse autosnelwegennet. De oorzaak hiervan is dat
deze deklaag geoptimaliseerd is voor superieure geluidsreductie. Daardoor is de holle
ruimte benodigd voor geluidsabsorptie hoog en is het aantal punten waarop het asfalt
bij elkaar wordt gehouden gering. De stenen worden hierdoor relatief makkelijk uit het
asfalt gereden (rafeling). Momenteel is de levensduur van tweelaags ZOAB 8 jaar en
daarmee 2 jaar korter dan die van ZOAB. Dit betreft de levensduur van de zwaarst
belaste rijstrook. Dit is in praktijk de rechterrijstrook waar veel zwaar vrachtverkeer
rijdt. Aan het einde van de levensduur wordt de fijne toplaag van de zwaarstbelaste
rijstrook vervangen door een nieuwe toplaag. Momenteel wordt vier jaar later het
gehele tweelaags ZOAB pakket op alle rijstroken (inclusief vluchtstrook en zwaarst
belaste rijstrook) vervangen.
Figuur 7.1: Levensduurverdeling tweelaags ZOAB. (x-as: leeftijd jaren, y-as:
faalkans)
24

7.2 Dunne deklagen
Op het Nederlandse autosnelwegennet ligt een beperkt aantal dunne deklagen, die
relatief recent zijn aangelegd. De gemiddelde levensduur kan daarom niet berekend
worden met praktijkwaarnemingen op het Nederlandse autosnelwegennet. Om toch
een betrouwbare indruk te krijgen over de levensduurverwachting is deze bepaald aan
de hand van waarnemingen bij andere wegbeheerders. Daarbij is de Rijkswaterstaat
systematiek voor bepaling van einde levensduur zoveel als mogelijk gevolgd. Dit levert
een gemiddelde levensduurverwachting van 9,5 jaar op met individuele
levensduurverwachtingen tussen 8 en 11 jaar.
De post-IPG monitoring (zie hoofdstuk 14) zal meer informatie over de
levensduurverwachting opleveren.
7.3 ModieSlab en Rollpave
Beide producten zijn pas recent aangelegd op een vak van beperkte omvang. Hierdoor
is het op dit moment niet mogelijk een uitspraak te doen over de levensduur van deze
wegdektypen.
De post-IPG monitoring (zie hoofdstuk 14) zal meer informatie over de
levensduurverwachting opleveren.
25

8 Veiligheid
Binnen IPG zijn de onderzochte veiligheidsaspecten beperkt tot het meten van de
stroefheid en de remvertraging. Deze eigenschappen worden zowel direct na aanleg
als tijdens de levensduur bepaald.
8.1 Aanvangsstroefheid
Er blijkt in de eerste weken na aanleg een grote spreiding te zijn in de
aanvangsstroefheid. In een aantal gevallen wordt niet voldaan aan de grenswaarde
van 0,38.
Figuur 8.1: Stroefheid van diverse IPG-producten gedurende de eerste weken na
opening (minimaal vereiste waarde = 0,38)
26
Stroefheid proef 150 [-]
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
DGD ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
0,2
0 2 4 6 8 10
leeftijd [weken]
In het kader van IPG zijn succesvolle proeven verricht om de aanvangsstroefheid te
verbeteren. Voor tweelaags ZOAB betreft het mengseladdities die in de
asfaltmenginstallatie zijn toegevoegd. Voor DGD’s wordt gebruik gemaakt van
afstrooien met fijn hoekig materiaal. Uit de metingen blijkt dat de waarden
grotendeels boven de minimale eis van 0,38 liggen.

Figuur 8.2: Stroefheid van tweelaags ZOAB met stroefheidverbeteraars
8.2 Remvertraging
In veel gevallen voldoet de remvertraging direct na aanleg al aan de contractseis.
Daarmee zijn zowel tweelaags ZOAB als Dunne Geluidsreducerende Deklagen
vergelijkbaar met ZOAB. De fijne tweelaags ZOAB (2/6) en DGD’s scoren beter dan
de grove tweelaags ZOAB (4/8).
Figuur 8.3: Remvertraging van diverse IPG-producten gedurende de eerste weken
na opening (richtwaarde is 5,2 m/s 2 )
Remvertraging [m/s2]
8
7,5
7
6,5
6
5,5
5
4,5
4
DGD ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
0 10 20 30 40 50
leeftijd [weken]
27

Figuur 8.4: Remvertraging van tweelaags ZOAB met stroefheidverbeteraars
28

9 Waterdoorlatendheid
De waterdoorlatendheid geeft voor poreuze stille wegdekken een indicatie van zowel
de geluidsreductie als het comfort (hoeveelheid spat- en stuifwater). Op basis hiervan
stelt Rijkswaterstaat in contractteksten voor tweelaags ZOAB bij aanleg momenteel
een minimale afname eis van 20 seconden 8 .
De waterdoorlatendheid (gemeten met de Beckerproef) is gunstig voor tweelaags
ZOAB. De fijne gradering (2/6) heeft een mindere waterdoorlatenheid dan de 4/8
variant. De verschillende DGD’s hebben, ook kort na aanleg, een grote variatie in
waterdoorlatendheid. Mogelijk is dit terug te voeren op verschillen tussen de diverse
producten. De waterdoorlatendheid van tweelaags ZOAB (4/8 variant) is direct na
aanleg altijd lager dan vereiste waarde van20 seconden.
Figuur 10.1: Waterdoorlatendheid van diverse IPG-producten
uitstroomtijd [s]
250
200
150
100
50
0
DGD ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
0 2 4 6 8 10
leeftijd [jaren]
8 Dit wil zeggen dat Rijkswaterstaat alleen producten met een waterdoorlatendheid van minder dan
20 seconden accepteert.
29

10 Bereikte resultaten
10.1 Tweelaags ZOAB
Uit de proefnemingen is gebleken dat:
• De geluidsreductie van tweelaags ZOAB overeenkomt met de Cwegdekwaarde
waarden uit CROW publicatie 200
• De akoestische achteruitgang gedurende levensduur circa 2 dB is.
• De levensduur van tweelaags ZOAB (4/8 variant) 7 jaar is.
• De aanvangstroefheid en initiële remvertraging beheersbaar zijn
• Er een grote spreiding is in de producteigenschappen.
10.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB
Het toegepaste/vrijgegeven tweelaags ZOAB kende evenwel en aantal beperkingen.
Binnen IPG zijn in een verbetertraject de volgende resultaten geboekt:
• De risicobeheersing omtrent de aanvangsstroefheid is verbeterd door het
beschikbaar komen van stroefheidsverbeteraars.
• Een levensduurverlenging van 1 jaar is gerealiseerd.
• Op korte termijn zal naar verwachting ten minste nog een extra jaar
levensduurverlenging worden geïncasseerd. Immers er is; een
levensduuroptimalisatie tool (LOT) ontwikkeld, voldoende praktijkervaring
opgedaan, meer inzicht gekregen in het slijtageproces en de gevolgen van
veroudering zijn beter in kaart gebracht.
• Aanleg is op meerdere locaties en tijdstippen mogelijk, doordat nieuwe technieken
zoals de tweelaagsasfaltspreidmachine en shuttle buggy worden ingezet. Wel dient
extra zorg te worden besteed aan de uitvoering om de gewenste kwaliteit te
leveren. Met name de vlakheid van weg na aanleg is een extra aandachtspunt.
• De invloed van akoestische veroudering is beter in kaart gebracht. De invloed van
vervuiling hierop blijkt gering te zijn en is bovendien beter beheersbaar door
nieuwe reinigingstechnieken. Deze technieken zijn als prototype beschikbaar en
kunnen, indien grootschalig gebruik gewenst is, worden opgeschaald.
10.3 Dunne deklagen
In het project zijn de volgende resultaten geboekt:
• Er zijn voldoende producten met een geluidsreductie die gelijkwaardig is aan ZOAB.
• Er zijn zelfs enkele producten die een geluidsreductie hebben die ligt tussen die van
ZOAB en tweelaags ZOAB. De geluidsreductie is sterk afhankelijk van de gebruikte
asfaltsamenstelling.
• De kosteneffectiviteit van dunne geluidsreducerende deklagen is sterk afhankelijk
van de asfaltsamenstelling, het aanlegproces en het onderhoudsregime. Na
optimalisatie hiervan is een kostenbesparing van 20% t.o.v. ZOAB mogelijk. 9
9 Huidige generatie stille wegdekken is bij een levensduurverwachting die vergelijkbaar is met die van
ZOAB ca. 5% kosteneffectiever.
30

• De veiligheid van dunne geluidsreducerende deklagen is voldoende gewaarborgd
met de huidige producteisen, zoals RWS die hanteert (afstrooien).
• Dunne geluidsreducerende deklagen zijn uitermate geschikt voor geluidsreductie
van personenwagens
• Dunne geluidsreducerende deklagen zijn minder geschikt voor wegen met veel
vrachtverkeer.
10.4 Rollpave
Voor Rollpave is het volgende aangetoond:
• Op de A35 bij Hengelo is een proefvak Rollpave aangelegd, waarover dagelijks
verkeer rijdt.
• Buiten het IPG zijn op andere locaties (de A37) meerdere proefvakken Rollpave
aangelegd die eveneens onder verkeer liggen.
• De opschalingsslag van Rollpave is mogelijk gebleken. Aanleg is ook mogelijk bij
winterse omstandigheden en in bochten.
• De geluidsreductie van de met Rollpave aangelegde stille wegdekken voldoet niet
aan de IPG-doelstelling van 6 dB geluidsreductie. Dit betreft zowel het IPG
proefvak als de proefvakken aangelegd buiten IPG.
10.5 Modieslab
In het project zijn de volgende resultaten geboekt:
• Op de A12 bij knooppunt Oudenrijn is een proefvak ModieSlab aangelegd,
waarover dagelijks verkeer rijdt.
• Het proefvak ModieSlab heeft voldaan aan de verwachtingen ten aanzien van
aanleg, veiligheid en geluidsreductie.
• Verwachtingen ten aanzien van de levensduur op basis van
laboratoriumonderzoeken zijn gunstig.
10.6 Zeer stille wegdekken
In het project zijn de volgende resultaten geboekt:
• Er zijn verschillende ultrastille (rubberen) wegdekken gedemonstreerd, waarbij 8
dB(A) geluidsreductie t.o.v. DAB tot de mogelijkheden behoort.
• Er is een Akoestische Optimalisatie Tool ontwikkeld waarmee de akoestische
prestaties van wegdekken kunnen worden geoptimaliseerd.
• Bij lage temperaturen lijken rubberen wegdekken akoestisch minder te presteren.
Het gebruik van een continue asfaltbaan in plaats van tegels kan dit (gedeeltelijk)
verbeteren.
31

11 Conclusies voor Toepasbaarheid
11.1 Standaard tweelaags ZOAB
Op basis van de IPG-resultaten, zoals die eind 2004 bekend waren, heeft
Rijkswaterstaat in 2005 besloten tweelaags ZOAB te gaan te toepassen op het
hoofdwegennet. De volledige tekst van het besluit is:
Tweelaags ZOAB kan toegepast worden op de hoofdrijbanen van het Nederlandse
hoofdwegennet op locaties, waar het een kosteneffectieve geluidsmaatregel is. Deze
kosteneffectiviteit is afhankelijk van de specifieke kenmerken van een locatie. Om dit
per situatie te bepalen, wordt de kosteneffectiviteit berekend met het hiertoe
ontwikkelde maatregelencriterium
De kwaliteit van tweelaags ZOAB wordt sterk bepaald door de gebruikte technieken
en weersomstandigheden bij aanleg en onderhoud. Om de hier uit voortvloeiende
risico’s te ondervangen zal RWS innovatieve contracten gebruiken.
Toepassing van tweelaags ZOAB kan leiden tot toename van verkeershinder tijdens
aanleg en vervanging. Het is in alle gevallen noodzakelijk om de invloed op (huidige
en toekomstige) verkeershinder mee te nemen in de afweging om tweelaags ZOAB te
gebruiken.
11.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB
De wegbeheerder heeft meer mogelijkheden gekregen om een betrouwbaarder
tweelaags ZOAB aan te laten leggen. Naast een langere levensduur is met name de
uitbreiding van mogelijke aanlegomstandigheden van belang voor de wegbeheerder.
Hierdoor is tweelaags ZOAB een robuuster mengsel geworden dat beter inpasbaar is
in de reguliere beheer- en onderhoudsstrategie. Als gevolg hiervan kan tweelaags
ZOAB op meerdere locaties worden aangelegd op tijdstippen die minder
verkeershinder door aanlegwerkzaamheden met zich meebrengen voor de
weggebruiker.
11.3 Dunne deklagen
Dunne deklagen zijn voor bepaalde locaties een kosteneffectief alternatief voor ZOAB.
Deze kosteneffectiviteit zal toenemen als meer ervaring is opgedaan met “nieuwe”
onderhoudstechnieken. Dunne geluidsreducerende deklagen zijn nu reeds toepasbaar
op het niet-autosnelwegennet tot 80 km/h (zie toepassingsadvies Dunne
Geluidsreducerende Deklagen op niet-autosnelwegen). Er ligt ook een positief advies
van het IPG om de DGD's onder voorwaarden toe te passen op wegen met hogere
snelheden. Op basis van dit advies is binnen RWS besluitvorming in voorbereiding.
11.4 Rollpave
Aanleg van “Asfalt van de rol” is mogelijk gebleken, dat is een belangrijke stap. De
geluidsreductie van de op deze wijze aangelegde asfaltdeklagen blijft achter bij de
geluidsreductie van op traditionele wijze aangelegde asfaltdeklagen. Om de”Asfalt
van de rol” techniek toe te kunnen passen voor stille wegdekken dient de producent
zijn producten/processen te verbeteren.
32

11.5 Modieslab
ModieSlab heeft tot op heden voldaan aan de verwachtingen. De geluidsreductie
bedraagt 6 dB(A), de waterdoorlatendheid is goed en het wegdek voldoet aan de
eisen voor stroefheid, remvertraging en vlakheid. Het wegdek kan qua kosten in
specifieke situaties concurreren met andere wegdektypes. Hierbij moet vooral worden
gedacht aan nieuwe wegen, of verbreding van bestaande wegen. Grote tijdwinst kan
dan worden geboekt omdat door toepassing van ModieSlab voorbelasting van de
ondergrond achterwege kan blijven.
11.6 Zeer stille wegdekken
Er zijn nieuwe wegdektypes aangelegd op een proefvak. De meest stille variant van
deze proefvakken heeft een geluidsreductie van 8 dB. Deze resultaten geven
voldoende aanleiding om door te gaan met de ontwikkeling van de nieuwe ultrastille
rubberen wegdekken. Indien deze producten voldoende veilig zijn is opschaling naar
een praktijkvak mogelijk 10 . Door gebruik te maken van het akoestische optimalisatie
tool (AOT) en de ervaringen die op Kloosterzande zijn opgedaan, is er voldoende
kennis beschikbaar om de optimalisatie gericht uit te voeren. Verder ontwikkeling
moet uiteindelijk leiden tot wegdekken, waarmee de leefbaarheidsdoelstellingen uit de
Nota Mobiliteit ook in het volgende decennium kunnen worden gerealiseerd.
10 Eerste metingen na afronding van IPG geven aan dat er voor het Japanse PERS geen
aanvangstroefheidsproblemen zijn te verwachten.
33

12 Aandachtspunten voor nazorg en
implementatie
12.1 Verbeterd Tweelaags ZOAB
Om de binnen IPG aangetoonde productverbeteringen volledig te kunnen benutten, is
het nodig de aanbieders van tweelaags ZOAB te stimuleren de verbeterde producten
aan te bieden en blijvend te verbeteren. Om dit te realiseren heeft IPG respectievelijk
aanbevelingen voor contractteksten en twee optimalisatietools (AOT en LOT)
opgeleverd. De ontwikkeling, gebruik en onderhoud van deze teksten en tools is een
taak voor de staande organisatie van Rijkswaterstaat. In het IPG-nazorgplan zijn
budgetten ter stimulering hiervan voorzien.
12.2 Dunne geluidsreducerende deklagen
IPG heeft een advies over toepassing voor dunne deklagen opgeleverd.
Daadwerkelijke implementatie van deze dunne geluidsreducerende deklagen is een
taak voor de staande organisatie van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat dient het
besluitvormingstraject, waarbij alle relevante geledingen zijn betrokken, af te ronden.
Omdat ‘dunne deklagen’ een containerbegrip is voor asfalt met een geluidsreductie
variërend tussen 0 en 6 dB, zijn adequate besteksteksten opgesteld voor beheersing
van gerealiseerde geluidsreductie en de te behalen levensduur. Implementatie van
adequate besteksteksten is een taak van de staande Rijkswaterstaat organisatie.
Om te zorgen dat de dunne deklagen ook kunnen worden toegepast dient de C wegdek
waarde voor dunne geluidsreducerende deklagen eenduidig te zijn vastgelegd.
Onlangs is gebleken dat de C wegdek waarden voor lage en hoge snelheden niet op
elkaar aansluiten. De harmonisatieslag zal in CROW-verband moeten worden
gerealiseerd 11 .
12.3 Rollpave
De ontwikkelaar van Rollpave verkent op dit moment de mogelijkheid om een ultrastil
rubberen wegdek op de rol te vervaardigen. Indien hij in voldoende mate heeft
aangetoomd dat zijn wegdek akoestisch voldoet, kunnen nieuwe experimenten zinvol
zijn.
12.4 Modieslab
Het vinden van een geschikte locatie en het daadwerkelijk realiseren van een
ModieSlab wegdek van een grotere lengte zal veel aandacht moeten krijgen. Het
kiezen van de juiste locatie kan worden ondersteund door de levensduur
monitoringsresultaten van de test op de A12. Omdat ModieSlab een robuuste maar
11 Deze harmonisatieslag heeft geen gevolgen voor het advies. Het is slechts een kwestie van tienden
van decibellen.
34

dure constructie is, is het alleen kosteneffectief als het complete scala aan voordelen
(geluidsreductie, zettingsongevoeligheid, snelle vervanging etc.) kan worden benut.
12.5 Zeer stille wegdekken
Nu op de N60 is gedemonstreerd dat hogere geluidsreducties, onder meer door
gebruik te maken van rubberen wegdekken, mogelijk zijn, moeten deze wegdekken
nader worden geoptimaliseerd voor toepassing onder verkeer. Tijdens deze
optimalisatieslag is het bepalen van aspecten als duurzaamheid en veiligheid onder
reële verkeersbelasting noodzakelijk. Dit dient nu reeds te worden opgepakt, omdat
anders introductie van ultra stille wegdekken onnodig wordt vertraagd.
Rijkswaterstaat heeft op 13 december 2007 aangekondigd 2 miljoen Euro te
investeren om de markt uit te dagen de ultrastille wegdekken te ontwikkelen tot
toepassingsgerede producten. Dit is reeds gestart in de vorm van het project Zeer stil
wegverkeer (SSW).
12.6 CPX-meetmethode
Met introductie van nieuwe CPX-meetbanden is een belangrijke stap gezet om de
gerealiseerde geluidsreducties over lange afstanden op een betrouwbare manier vast
te stellen. Een nog te nemen stap is het uitvoeren van een vergelijkend onderzoek
tussen de diverse CPX-meettrailers. Zulk onderzoek, dat in Denemarken reeds
succesvol is uitgevoerd, is opgepakt in CROW-verband.
12.7 Monitoring
Een van de belangrijkere succesfactoren van IPG is het daadwerkelijk vastleggen van
gerealiseerde eigenschappen. Om de eigenschappen gedurende de complete
gebruiksfase, zoals akoestische veroudering en levensduurverwachting, te kennen, is
meer informatie over het gedrag tijdens de complete gebruiksfase nodig. In een post-
IPG monitoringsonderzoek, dat wordt bekostigd vanuit IPG-nazorgbudget, zullen deze
eigenschappen tijdens gebruiksfase worden gemonitord (zie hoofdstuk 14).
35

13 Onderliggende onderzoeken
13.1 Tweelaags ZOAB
Voor het tweelaags ZOAB advies zijn op vier locaties steeds 8 identieke tweelaags
ZOAB varianten aangelegd. Aanleg op de vier locaties, A28 bij Staphorst, A30 bij
Lunteren, A15 bij Leerdam en A59 bij Fijnaart vond plaats in de 2002, 2003 en 2004.
Deze varianten zijn uitvoering gemonitord.
Rapportages
IPG-advies: Toepassing Tweelaags ZOAB op het Nederlandse hoofdwegennet.
(Deel 1: Advies Hofman(2005a) en Deel2: Toelichting bij het advies Hofman(2005b))
13.2 Verbeterd Tweelaags ZOAB
Rapportage:
Overzichtsrapportage: Kennis update tweelaags ZOAB, eindrapport van de verbeteringen
aan dit product, Hofman (2008)
13.2.1 Verbeterde levensduur
De levensduur van tweelaags ZOAB is, doordat er meer ervaring is opgedaan met
onder andere de Zebravakken, nauwkeuriger in kaart gebracht. Hieruit blijkt dat
volgens de huidige inschatting de gemiddelde levensduur 7,9 jaar bedraagt. Dit komt
dus neer op één jaar winst ten opzichte van het oorspronkelijke advies. Een
levensduurverlenging met nog een extra jaar is naar verwachting op korte termijn
realiseerbaar, omdat:
• Betere inzichten zijn verkregen uit IPG-onderzoek naar de oorzaken van
het levensduurbepalende slijtageproces rafeling;
• De invloed van rafeling op zowel geluid als veiligheid minder kritisch is.
• Aannemers een homogenere kwaliteit kunnen produceren met een betere
gemiddelde levensduur.
Om het moment van onderhoud van rafeling gericht te kunnen sturen heeft IPG een
levensduur optimalisatie tool ontwikkeld, waarmee de aannemers hun tweelaags
ZOAB op levensduur kunnen optimaliseren.
rapportages:
Algeheel Reisen (2008), Zwart Mozaïek Eijssen (2006), LOT, Huurman M (2007),
Rooij (2007), drie rapportages ‘homogener’ uit prijsvraag Schoner, Stiller, Homogener
asfalt (ZOAB in process, Megapave, Shuttle Buggy) Beers(2007), Laureijssen (2007),
Sluer (2007), aanpassing rafelingnorm Kooij (2008)
13.2.2 Verbeterde anvangsstoefheid
Voor de verbetering van de aanvangstroefheid is een aantal proefvakken op de A15
bij Leerdam aangelegd. Op deze proefvakken hebben diverse aannemers hun op
aanvangsstroefheid verbeterde producten getest. Uit de resultaten van deze
proefvakken is gebleken dat er een product is dat voldoet aan de gestelde eisen aan
36

aanvangstroefheid, remvertraging en geluidsreductie. Alle aannemers zijn
geïnformeerd over de bereikte resultaten en kunnen dezelfde mengselverbetering
toepassen.
Rapportage:
Verbetering aanvangstroefheid tweelaags ZOAB, proefvakken A15 te Leerdam,
Siedenburg (2005)
13.2.3 Verminderde aanlegbeperking
De tweelaagsasfaltspreidmachine is binnen IPG uitgetest op de A8 bij Zaandam en op
de A35 bij Hengelo. Daarnaast zijn de resultaten van een aantal experimenten die
buiten IPG zijn uitgevoerd in zowel Nederland als Duitsland geëvalueerd. Uit de totale
evaluatie blijkt dat aanleg met de tweelaagsmachine mogelijk is bij lagere
luchttemperaturen dan met de traditionele aanlegwijze. Wel blijkt dat de nieuwe
aanlegwijze complex is en dus een hoge mate van procesbewaking nodig heeft. Er zijn
voorstellen gedaan om hier in de contractering rekening mee te houden. Ook is een
betere beheersing van vlakheid van tweelaags ZOAB aangelegd met de
tweelaagsmachine een extra aandachtspunt.
Rapportage
Tweelaags ZOAB: afsluitend rapport tweelaagsmachine, Siedenburg (2008)
13.2.4 Verbeterde akoestische levnsduur
De akoestische achteruitgang van tweelaags ZOAB is beperkt tot circa 2 dB over de
complete levensduur. De huidige inschatting is dat periodiek reinigen van de
vluchtstrook voldoende is om de invloed van vervuiling op de achteruitgang binnen de
grenzen te houden. Binnen IPG is de effectiviteit van nieuwe reinigingstechnieken
getest op de A28 bij Staphorst. Een aantal van deze technieken is veelbelovend. De
huidige prototypes kunnen naar commerciële toepasbare techniek worden
opgeschaald.
Rapportages:
Drie rapportages ‘stiller’ uit prijsvraag Schoner, Stiller, Homogener asfalt (Ultrasoon
geluid, Steamcleaner, Vacuümreinigen) Smal (2007), Bochove (2007), Eppinga (2007)
13.3 Dunne deklagen
13.3.1 IPG-Preadvies toepassing dunne deklagen voor de investeringsimpuls 2006
Bureaustudie naar de (on)mogelijkheid voor de toepassing van dunne
geluidsreducerende deklagen op het HWN en aanbeveling vervolgonderzoek.
Rapportage
IPG – Peadvies toepassing dunne deklagen t.b.v. de investeringsimpuls 2006. Deel 1:
Advies en Deel 2: Onderbouwing Advies), Visser (2005a), Visser (2005b),
37

13.3.2 “Waarnemingen en meetresultaten van pilotprojecten dunne
geluidsreducerende deklagen”
Tijdens aanleg in 2006 van een vijftal grootschalige pilots met in totaal 9 dunne
geluidsreducerende deklagen zijn diverse eigenschappen met betreking tot
geluidsreductie, veiligheid, levensduur, mobiliteit en comfort intensief gemonitord.
Rapportage
Waarnemingen en meetresultaten van Pilotprojecten dunne geluidsreducerende
deklagen, Klarenaar (2007), Rapportage Geluid en Stroefheid, Koopman(2008)
13.3.3 Advies dunne geluidsreducerende deklagen op niet-autosnelwegen
Vooruitgeschoven advies voor de toepassing van dunne geluidsreducerende deklagen
op niet autosnelwegen tot 80 km/h op basis van ervaringen op provinciale wegen.
Rapportage
Advies dunne geluidreducerende deklagen op niet-autosnelwegen Hooghwerff (2007)
13.3.4 “IPG-Advies toepassing dunne geluidsreducerende deklagen op het
hoofdwegennet”
Avies en onderbouwing, advies op basis alle metingen en onderzoek op de pilotvakken
Rapportage
IPG-advies Toepassing dunne geluidreducerende deklagen op het hoofdwegennet,
Koning (2008a)
IPG-advies Toepassing dunne geluidreducerende deklagen op het hoofdwegennet,
Deel 2: Onderbouwing advies, Koning (2008b)
13.4 Rollpave
In het proefvak (A35 Hengelo) is de aandacht vooral gericht op de techniek van
aanleg (het uitrollen en hechten) waarbij eisen zijn gesteld aan stroefheid,
remvertraging en vlakheid. Streefwaarden zijn gesteld voor de geluidsreductie en de
aanlegsnelheid. Op grond van de metingen na aanleg en waarnemingen is
geconcludeerd dat Rollpave voldoet aan de eisen die voor de veiligheid van de
weggebruiker aan een wegdek worden gesteld, dat de prefab aangebrachte belijning
aan de verwachting voldoet, en dat de geluidsreductie om onduidelijke redenen lager
is dan verwacht.
rapportages
Evaluatie Proefvak Rollpave A35 Hengelo met daarin vastgelegd de metingen en
waarnemingen Groenendijk (2008a).
38

13.5 Modieslab
Voorafgaande het proefvak ModieSlab op de A12 bij Oudenrijn is uitgebreid
vooronderzoek gedaan naar de mengselsamenstelling van de deklaag om een goede
hechting van de korrels en van de lagen onderling te bereiken. Deze onderzoeken zijn
succesvol verlopen met een geluidsreductie die minimaal vergelijkbaar is met
tweelaags ZOAB als gevolg. Op grond hiervan is besloten tot de aanleg van het
proefvak. In het contract zijn de gebruikelijke eisen gesteld voor stroefheid,
remvertraging en vlakheid, en is voor de geluidsreductie als streefwaarde 6 dB(A)
gehanteerd.
Rapportage
Evaluatie Proefvak ModieSlab A12 Oudenrijn Groenendijk (2008b).
13.6 Zeer stille wegdekken
Op de N60 nabij Kloosterzande zijn 41 proefvakken aangelegd en buiten verkeer
beproefd op aspecten die van belang zijn voor de geluidsreductie zoals textuur,
absorptie en impedantie. Enkele typen aangelegde en beproefde wegdekken zijn,
enkel- en tweelaags ZOAB, dunne geluidsreducerende deklagen en zogenaamde poro
elastische wegdekken (PERS).
Op de aangelegde proefvakken zijn geluidsmetingen en aanvullende metingen verricht
op personen- en vrachtwagenbanden. De akoestische meetgegevens zijn in een
bestaande akoestische database opgenomen. Een bestaand akoestisch model is op
basis van de meetgegevens te Kloosterzande verder ontwikkeld om het akoestisch
gedrag van elastische wegdekken, dunne deklagen en verschillen tussen
personenauto- en vrachtwagenpassages te kunnen voorspellen.
rapportages:
Overzicht wegdekken The(2008)
uitwerking en interpretatierapport n.a.v. akoestische metingen A Schwanen(2006),
Schwanen(2007), Tollenaar(2007), Peeters(2007)
Akoestische Optimalisatie Tool, beschrijving ontwikkelde model A Kuijpers(2007)
A In najaar 2008 komen aanvullende gegevens ter beschikking. Bij ter perse gaan van deze
eindrapportage waren deze gegevens nog niet bekend.
39

14 Advies post-IPG monitoring
14.1 Inleiding
Binnen IPG is een groot aantal proefvakken aangelegd. Hierdoor is momenteel een
zeer goed inzicht verkregen over de gedragskenmerken van de beschreven
wegdektypes. Voor een groot deel van de wegdektypes is het gedrag tijdens de
levensduur (gebruiksfase) veel minder bekend. Voor dit gedrag zijn binnen het IPG
vaak op basis van externe gegevens bij andere wegbeheerders inschattingen gedaan.
In de beheersfase is behoefte aan een nauwkeurigere inschatting van het verloop van
de gedragskenmerken gedurende de levensduur. Deze betere voorspelling is mogelijk
als een post-IPG monitoring plaatsvindt op relevante vakken.
14.2 Uitvoering post-IPG monitoring
De IPG-monitoring vindt momenteel plaats volgens een schema, waarin per locatie
(proefvakkenserie) wordt aangegeven welke metingen worden uitgevoerd. Om te
zorgen dat na beëindiging van de IPG-monitoring op regelmatige basis gemonitord
wordt, wordt geadviseerd de IPG-proefvakken op te nemen binnen het DWWproefvakkenmonitoringproject,
dat is opgenomen binnen de afdeling Ontwerp en
Inrichting van de directie Netwerken (NOI) van de DVS. Het beheer van de
proefvakken en het beheer van de database met meetgegevens zal ook door deze
afdeling worden voortgezet. Waar mogelijk zullen de benodigde eigenschappen
worden overgenomen in de huidige RWS monitoring ten behoeve van
onderhoudsbehoefte (MJPV). Echter op een aantal punten wijkt deze MJPVmonitoring
af van de IPG-monitoring:
• er worden geen geluidsmetingen uitgevoerd
• stroefheid wordt niet jaarlijks, maar eenmaal per twee jaar gemeten;
• visuele inspecties vinden plaats vanaf de vluchtstrook en niet vanaf de betreffende
rijstrook;
• het is (nog) niet mogelijk om het volledige textuurprofiel te meten, zoals nu wel
gebeurt op de Zebravakken
In het nazorgplan IPG-wensen is voorzien dat extra visuele inspecties en
geluidsmetingen gedurende een periode van 5 jaar na beëindiging van IPG worden
uitgevoerd. Het benodigde budget is reeds toegekend. Hiermee is gewaarborgd dat de
komende vijf jaar de benodigde post IPG-monitoring wordt uitgevoerd. In bijlage D is
een overzicht te vinden van de benodigde post IPG-metingen en is aangegeven welke
locaties dit betreft.
40

15 Verwijzing naar Achtergrondinformatie
TWEELAAGS ZOAB
Hofman(2005a), Hofman R, Fafié J J, Sule M S, Hooghwerff J, Kegel J C, Langebach
W J and Hermens P, IPG-advies: Toepassing Tweelaags ZOAB op het Nederlandse
hoofdwegennet. Deel 1: Advies, IPG Rapport nummer DWW-2005-030 Delft,
Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde (2005).
Hofman R (2005b), Hofman R, Fafié J J, Sule M S, Hooghwerff J, Kegel J C,
Langebach W J and Hermens P, IPG-advies: Toepassing Tweelaags ZOAB op het
Nederlandse hoofdwegennet. Deel 2: Toelichting bij het advies, IPG Rapport nummer
DWW-2005-031 (2005).
VERBETERD TWEELAAGS ZOAB
Hofman (2008), Hofman R., Pangaard van den W. , Reisen van F., Kennis update
tweelaags ZOAB, eindrapport van de verbeteringen aan dit product, DVS-rapportnummer
DVS 2008-030.
Kooij (2008), Kooij J. en Kunst P, Advies interventienorm voor rafeling tweelaags
ZOAB. Asfaltblik rapport (2008).
Beers(2007), Beers P J J M van and Buël T T P van., Shuttle buggy IPG-rapport
nummer DWW-2007-28 (2007).
Eijssen (2006), Eijssen M L J and Klarenaar W H Zwart Mozaïek: Evaluatie van
bestaande kennis en kennisleemten als basis voor de levensduurverbetering van
tweelaags ZOAB. IPG- rapport nummer DWW-2006-052. (2006).
Huurman M (2007). Lifetime Optimisation Tool, LOT, TUelft Main Report number 7-
07-170-1 (2007)
Laureijssen (2007), Laureijssen B, Ruiter S C and Smal L A M, Homogener asfalt –
Megapave IPG-rapport nummer DWW-2007-25 (2007).
Reisen (2008), Reisen, F. van, S. Erkens, M. v.d. Ven, J. Voskuilen & R. Hofman,
Verbetering levensduur tweelaags ZOAB; synthese-rapport: kennisimpuls voor markt
en wegbeheerder. IPG-rapport nummer DVS-2008-020 (2008)
Rooij (2007), Rooij, M. et al, 2008: Eindrapportage Levensduur optimalisatie tool
(LOT) voor tweelaags ZOAB. TNO-rapport nummer TNO 2007-D-R1230/B (2007).
Sluer (2007), Sluer B and Oosterveld M, ZOAB in process: Zó naar verbetering van
levensduur IPG-rapport nummer DWW-2007-021 (2007).
41

Smal (2007), Smal L A M, Laureijssen B and Ruiter S C Stiller asfalt – de
‘SteamCleaner’ IPG-rapport nummer DWW-2007-24 (2007).
Siedenburg (2008), Siedenburg H C, Groenendijk J and Stas W F, Tweelaags ZOAB:
Afsluitend rapport tweelaagsmachine IPG-rapport nummer DWS-2008-004 (2008)
Siedenburg (2005), Siedenburg. H C and Gerritsen W Verbetering aanvangsstroefheid
tweelaags ZOAB, proefvakken A15 te Leerdam, IPG-rapport nummer DWW-2005-
086 (2005)
Bochove (2007), Bochove G G van, Hoogghwerff J and Buël T T P van
Vacuümreinigen tweelaags ZOAB IPG-rapport nummer DWW-2007-09-027 (2007).
Eppinga (2007), Eppinga S and Heiden M van der Tweelaags ZOAB reinigen met
ultrasoon geluid IPG-rapport nummer DWW-2007-021 (2007).
DUNNE DEKLAGEN
Hooghwerff (2007) Hooghwerff J. Advies dunne geluidreducerende deklagen op nietautosnelwegen
IPG-rapportage DWW-2007-004 (2007)
Visser (2005a). Visser J C, van den Brink M B, Hofman R, Hooghwerff J and Gerritsen W
IPG – Peadvies toepassing dunne deklagen t.b.v. de investeringsimpuls 2006. Deel 1:
Advies IPG rapport DWW-2005-036 (2005)
Visser (2005b). Visser J C, van den Brink M B, Hofman R, Hooghwerff J and Gerritsen W
IPG –Preadvies toepassing dunne deklagen t.b.v. de investeringsimpuls 2006. Deel 2:
Onderbouwing advies IPG-rapport nummer DWW-2005-37 (2005).
Klarenaar (2007), Klarenaar, W.H.M., Eijssen M.L.J., Waarnemingen en meetresultaten
van Piklotprojecten dunne geluidsreducerende deklagen, Intron rapport nummer
A832730 (2007)
Koning (2008a), Koning P., Thewessen H.P.M. en Hofman R., IPG-advies Toepassing
dunne geluidreducerende deklagen op het hoofdwegennet, DVS rapportnummer DVS-
2008-024, (2008)
Koning (2008b), Koning P., IPG-advies Toepassing dunne geluidreducerende deklagen
op het hoofdwegennet Deel 2: Onderbouwing advies, DVS rapportnummer DVS-
2008-024, (2008)
Koopman(2008), Koopman A., Leegwater G.A. en Derksen G.B., Achtergrondrapportages
Geluid en Stroefheid bij het advies Dunne Geluidsreducerende Deklagen
op het hoofdwegennet, TNO-rapportnummer 2008-D-R0298 (2008).
ROLLPAVE
Groenendijk (2008a). Groenendijk J and Westera G E, Evaluatie proefvak Rollpave A35
Hengelo IPG-rapport nummer DVS-2008-010. (2008)
42

MODIESLAB
Groenendijk J (2008b) Groenendijk J , Evaluatie proefvak Modieslab A12 Oudenrijn IPGrapport
nummer DVS-2008-010 (2008) .
PERS
The(2008), The B.H.P.A.M, Bennis T. en Pangaard van den W., Stille wegdekken
toonangevend, DVS-publicatie DVS-2008-006, (2008).
Schwanen(2006), Schwanen W. en Reinink H.F., CPX-metingen 24 proefvakken N760
Kloosterzande, M+P-rapportnummer M+P.DWW.06.07AB1, (2006).
Schwanen(2007), Schwanen et al., RE3: Measurement data Kloosterzande test track,
M+P-rapportnummer M+P.DWW.06.04.8, (2007)
Tollenaar(2007), CPX-metingen 8 proefvakken nr. 24 t/m 31 N60 Kloosterzande 2
maanden na aanleg, M+P-rapportnummer M+P.DWW.06.07ABA2, (2007)
Peeters2007, CPX-metingen 9 proefvakken nr. 32 t/m 41 N60 Kloosterzande, M+Prapportnummer
M+P.DWW.07.07AB1, (2007)
Kuijpers(2007), Kuijpers A.H.W.M. et. al., Acoustic Optimization Tool RE4-modelling
refinements in the SPERoN framework, M+P-rapportnummer M+P.DWW.06.04.7
(2007)
OVERIGE
Morgan(2008), Morgan P. A, Scientific Strategy Document, End report, IPG-rapport
nummer DVS-2008-016 (2008)
Hooghwerff (2004), J. Hooghwerff, Kosteneffectiviteit 2-laags ZOAB IPG-advies
2005, IPG-rapport nummer: RAP-04.000468 (2004)
Hooghwerff (2008), J. Hooghwerff, Kosteneffectiviteit 2-laags ZOAB, Actualisatie en
verbetervarianten, M+P rapport nummer: M+P.DWW.07.11.4 (2008)
Langebach (2008), Langenbach, W.J. en Föllings J, Draagvlaktoets ‘stille wegdekken in
besteksteksten’ Meurs-rapport (2008).
Janssen(2007), Janssen G. et al., Nazorgplan Innovatieprogramma Geluid, V&W
rapport (2007).
43

Bijlage A: Overzicht IPG-proefvakken
Locatie Aannemer
44
Verhardings
soort Groep Aanlegdatum
Directiec
ode Start Eind
N60 Kloosterzande KWS DAB AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 12,935 12,855
N60 Kloosterzande KWS DAD AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,016 12,935
N60 Kloosterzande KWS DAD AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,096 13,016
N60 Kloosterzande KWS DAD AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,177 13,096
N60 Kloosterzande KWS DAD AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,257 13,177
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,338 13,257
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,418 13,338
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,499 13,418
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,579 13,499
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,660 13,579
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,740 13,660
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,821 13,740
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 14-10-2005 ZL 13,901 13,821
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 13,982 13,901
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,062 13,982
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,143 14,062
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,223 14,143
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,304 14,223
N60 Kloosterzande KWS SMA AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,831 14,750
N60 Kloosterzande KWS SMA AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,911 14,831
N60 Kloosterzande KWS SMA AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 14,992 14,911
N60 Kloosterzande KWS SMA AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 15,072 14,992
N60 Kloosterzande KWS DAB AOT proefvakken 15-10-2005 ZL 15,153 15,072
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,271 15,190
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,351 15,271
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,432 15,351
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,512 15,432
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,669 15,588
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,749 15,669
N60 Kloosterzande KWS ZOAB-TL AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,830 15,749
N60 Kloosterzande KWS ZOAB AOT proefvakken 8-9-2006 ZL 15,910 15,830
N60 Kloosterzande BAM PERS AOT proefvakken 1-5-2007 15,920 15,961
N60 Kloosterzande BAM PERS AOT proefvakken 1-5-2007 15,961 16,001
N60 Kloosterzande BAM PERS AOT proefvakken 1-5-2007 16,001 16,041
N60 Kloosterzande BAM Regupol AOT proefvakken 1-5-2007 16,042 16,102
N60 Kloosterzande BAM Regupol AOT proefvakken 1-5-2007 16,102 16,163
N60 Kloosterzande BAM Regupol AOT proefvakken 1-5-2007 16,163 16,222
N60 Kloosterzande BAM ZOAB-TL AOT proefvakken 1-5-2007 16,224 16,285
N60 Kloosterzande BAM ZOAB AOT proefvakken 1-5-2007 16,285 16,308

N60 Kloosterzande BAM
N60 Kloosterzande BAM
Opp.vlakbeh
. AOT proefvakken 1-5-2007 16,308 16,370
Opp.vlakbeh
. AOT proefvakken 1-5-2007 16,370 16,436
A06 Emmeloord Bam DGD dunne deklagen 3-10-2006 YG 103,220 104,200
A06 Emmeloord Dura Vermeer DGD dunne deklagen 3-10-2006 YG 104,200 105,200
A06 Emmeloord KWS DGD dunne deklagen 3-10-2006 YG 105,200 106,200
A06 Emmeloord Heijmans DGD dunne deklagen 3-10-2006 YG 106,200 107,200
A06 Emmeloord Ballast-Nedam DGD dunne deklagen 3-10-2006 YG 107,200 108,200
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,200 39,310
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,300 39,410
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,400 39,510
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,500 39,610
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,600 39,710
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,700 39,810
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,800 39,910
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 39,900 40,010
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 40,000 40,110
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 40,100 40,210
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 40,200 40,310
A07 Bennemeer Ooms RCM dunne deklagen 1-9-2003 NH 40,300 40,410
A200 Haarlem BAM DGD dunne deklagen 24-9-2006 NH 11,022 10,400
A200 Haarlem BAM DGD dunne deklagen 24-9-2006 NH 10,400 7,458
A31 Dronrijp Koop DGD dunne deklagen 6-7-2006 NN 23,290 27,100
A31 Dronrijp Koop DGD dunne deklagen 20-7-2006 NN 27,100 30,500
A31 Franeker KWS DGD dunne deklagen 9-7-2005 NN 31,150 27,600
A31 Franeker KWS DGD dunne deklagen 14-7-2005 NN 27,600 24,050
A58 Oirschot Rasenberg DGD dunne deklagen 8-10-2006 NB 23,250 20,735
A58 Rilland BAM DGD dunne deklagen 23-9-2006 ZL 125,550 128,800
N09 Alkmaar KWS DGD dunne deklagen 1-10-2002 NH 78,650 78,250
A12 Utrecht Modieslab vof Modieslab modulaire wegdekken 1-9-2006 UT 57,760 57,870
A35 Hengelo Rollpave vof Rollpave modulaire wegdekken 26-6-2006 ON 59,100 59,600
A37 Nieuw Amsterdam Rollpave vof Rollpave modulaire wegdekken 25-2-2007 NN 28,100 27,670
A01 Apeldoorn Heijmans ZOAB-TL monitoringvakken 1-5-2006 ON 88,400 93,100
A01 Apeldoorn Heijmans ZOAB-TL monitoringvakken 1-5-2006 ON 93,000 88,400
A01 Apeldoorn Heijmans ZOAB-TL monitoringvakken 1-5-2006 ON 93,200 93,000
A02 Waardenburg Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken ON 93,400 94,110
A04 Delft Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1998 ZH 55,900 52,500
A04 Delft Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1998 ZH 52,500 55,900
A10 Amsterdam Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-9-2001 NH 21,700 26,500
A10 Amsterdam Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 31-12-2003 NH 26,500 26,769
A10 Amsterdam Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 31-12-2003 NH 26,769 26,500
A10 Amsterdam Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-9-2001 NH 26,500 21,700
A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 107,300 107,500
A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 107,500 107,700
A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 107,700 107,900
45

A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 107,900 108,100
A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 108,100 108,300
A12 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL monitoringvakken ON 108,300 108,500
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB monitoringvakken 9-11-1994 NB 21,200 21,025
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB monitoringvakken 9-11-1994 NB 21,025 20,955
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB-TL monitoringvakken 9-11-1994 NB 20,955 20,885
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB monitoringvakken 9-11-1994 NB 20,885 20,755
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB monitoringvakken 9-11-1994 NB 20,755 20,625
A17 Borchwerf Heijmans ZOAB monitoringvakken 9-11-1994 NB 20,625 20,500
A35 Hengelo ZOAB monitoringvakken 1-1-2003 ON 58,100 58,900
A50 De Somp ZOAB-TL monitoringvakken ON 201,900 202,200
A50 Nistelrode ZOAB-TL monitoringvakken 8-7-2006 NB 130,800 129,600
A50 Nistelrode ) ZOAB-TL monitoringvakken 8-7-2006 NB 129,600 131,400
A50 Ravenstein KWS ZOAB-TL monitoringvakken 24-10-2004 NB 139,230 138,930
A50 Ravenstein KWS ZOAB-TL monitoringvakken 24-10-2004 NB 138,930 138,840
A50 Son Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-6-2003 NB 102,000 102,400
A50 Son Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-6-2003 NB 102,400 102,000
A50 St. Oedenrode Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-6-2003 NB 106,900 108,700
A50 Uden Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-6-2003 NB 121,600 122,000
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1997 NB 127,162 128,060
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1997 NB 126,894 127,162
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1997 NB 126,650 126,894
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1997 NB 126,260 126,650
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-1-1997 NB 125,810 126,260
A50 Veghel Onbekend ZOAB-TL monitoringvakken 1-6-2003 NB 119,700 118,650
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 123,800 129,500
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 129,500 123,800
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 123,800 119,700
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 118,650 108,555
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 108,555 102,400
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 102,000 98,300
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 98,300 102,000
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 102,400 106,900
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 108,700 121,600
A50 Veghel ZOAB-TL monitoringvakken NB 122,000 123,810
A02 Echt BAM-NBM ZOAB+ verbetering ZOAB(TL) 11-10-2003 LB 225,500 225,797
A02 Echt BAM-NBM ZOAB+ verbetering ZOAB(TL) 11-10-2003 LB 225,807 226,098
A02 Echt BAM-NBM ZOAB+ verbetering ZOAB(TL) 11-10-2003 LB 226,108 226,492
A02 Echt BAM-NBM ZOAB+ verbetering ZOAB(TL) 11-10-2003 LB 226,502 226,740
A02 Echt BAM-NBM ZOAB+ verbetering ZOAB(TL) 11-10-2003 LB 226,750 227,057
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 29-8-1997 NH 2,300 4,000
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 29-8-1997 NH 4,000 5,000
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 29-8-1997 NH 5,000 4,000
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 29-8-1997 NH 4,000 2,300
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 5,300 4,900
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 4,900 4,500
46

A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 4,500 4,100
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 4,100 3,700
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 3,700 3,300
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 3,300 2,900
A08 Zaandam BAM ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 10-5-2006 NH 2,280 2,844
A08 Zaandam BAM ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 11-5-2006 NH 2,844 3,390
A08 Zaandam BAM ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 12-5-2006 NH 3,390 4,000
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 3,300 2,900
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 3,700 3,300
A08 Zaandam Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) NH 4,100 3,700
A12 Rheden Heijmans ZOZOAB verbetering ZOAB(TL) ON 133,870 133,687
A12 Rheden Heijmans ZOZOAB verbetering ZOAB(TL) ON 133,687 133,390
A12 Rheden Heijmans ZOZOAB verbetering ZOAB(TL) ON 133,390 133,075
A12 Rheden Heijmans ZOZOAB verbetering ZOAB(TL) ON 133,075 132,770
A12 Rheden Heijmans ZOZOAB verbetering ZOAB(TL) ON 132,472 132,163
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 15-6-2004 ON 130,000 130,350
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 15-6-2004 ON 130,350 130,640
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 16-6-2004 ON 130,800 131,100
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 16-6-2004 ON 131,100 131,400
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 16-6-2004 ON 131,400 131,700
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 30-6-2004 ON 131,947 132,615
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 1-7-2004 ON 132,615 133,000
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 2-7-2004 ON 133,000 133,400
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 2-7-2004 ON 133,400 133,870
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 22-7-2004 ON 132,163 131,608
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 28-7-2004 ON 131,608 131,300
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 28-7-2004 ON 131,300 131,000
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 28-7-2004 ON 131,000 130,788
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 28-7-2004 ON 130,640 130,340
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 20-7-2004 ON 133,870 133,570
A12 Rheden Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 20-7-2004 ON 133,570 133,270
A12 Velperbroekplein Onbekend ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 1-9-2004 ON ,000 1,000
A15 Leerdam II Dura Vermeer ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 12-9-2005 ON 105,340 105,010
A15 Leerdam II BAM-NBM ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 13-9-2005 ON 105,340 105,010
A15 Leerdam II Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 13-9-2005 ON 105,010 104,680
A15 Leerdam II Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 14-9-2005 ON 105,010 104,680
A15 Leerdam II Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 15-9-2005 ON 104,680 104,340
A15 Leerdam II Heijmans ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 14-9-2005 ON 104,680 104,340
A27 Hilversum KWS ZOAB-TL verbetering ZOAB(TL) 26-5-2002 UT 94,600 95,530
A15 Leerdam Dura Vermeer ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 104,340 104,060
A15 Leerdam Rasenberg ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 104,060 103,680
A15 Leerdam Heijmans ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 103,680 103,300
A15 Leerdam KWS ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 103,300 102,920
A15 Leerdam Bruil Ede ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 102,920 102,540
A15 Leerdam Ooms ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 102,540 102,160
A15 Leerdam HBG ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 102,160 101,780
47

A15 Leerdam BAM-NBM ZOAB-TL Zebravakken 1-7-2004 ON 101,780 101,400
A28 Staphorst Ooms ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 110,210 109,860
A28 Staphorst Bruil Ede ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 109,860 109,450
A28 Staphorst HBG ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 109,450 109,020
A28 Staphorst BAM-NBM ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 109,020 108,620
A28 Staphorst Dura Vermeer ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 108,620 108,215
A28 Staphorst Rasenberg ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 108,215 107,810
A28 Staphorst KWS ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 107,810 107,410
A28 Staphorst Heijmans ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2002 ON 107,410 107,010
A30 Ede Heijmans ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 11,263 11,646
A30 Ede KWS ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 11,646 12,066
A30 Ede Bruil Ede ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 12,066 12,479
A30 Ede Ooms ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 12,479 12,882
A30 Ede HBG ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 12,882 13,282
A30 Ede BAM-NBM ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 13,282 13,700
A30 Ede Dura Vermeer ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 13,700 14,116
A30 Ede Rasenberg ZOAB-TL Zebravakken 26-8-2003 ON 14,116 14,476
A59 Fijnaart HBG ZOAB-TL Zebravakken 10-9-2004 NB 64,988 64,588
A59 Fijnaart BAM-NBM ZOAB-TL Zebravakken 10-9-2004 NB 64,588 64,188
A59 Fijnaart Dura Vermeer ZOAB-TL Zebravakken 11-9-2004 NB 64,188 63,788
A59 Fijnaart Rasenberg ZOAB-TL Zebravakken 11-9-2004 NB 63,788 63,388
A59 Fijnaart Heijmans ZOAB-TL Zebravakken 12-9-2004 NB 63,388 62,988
A59 Fijnaart KWS ZOAB-TL Zebravakken 12-9-2004 NB 62,988 62,588
A59 Fijnaart Bruil Ede ZOAB-TL Zebravakken 26-9-2004 NB 59,000 58,600
A59 Fijnaart Ooms ZOAB-TL Zebravakken 26-9-2004 NB 58,600 58,200
48

Bijlage B: Meetmethoden en verwerking
SPB-methode
De geluidsniveaumetingen zijn uitgevoerd volgens de Statistical Pass-By (SPB)
methode. De SPB-meetmethode is gestandaardiseerd in de internationale norm ISO
11819-1. Dit is een standaard meetmethode waarbij een microfoon op 7,5 m uit het
hart van de rijbaan is geplaatst (zie figuur).
Bij iedere voertuigpassage worden het maximale A-gewogen geluidsniveau en de
voertuigsnelheid geregistreerd. Deze resultaten worden verwerkt in een
scatterdiagram waarin het maximale geluidsniveau van een passage als functie van de
logaritme van de snelheid staat weergegeven. Uit dit scatterdiagram wordt de best
passende lineaire functie bepaald. In de ISO-norm wordt als standaard een
microfoonhoogte van 1,2 m gehanteerd. Het is bekend dat bij deze microfoonhoogte
ongewenste beïnvloeding van de resultaten door het overdrachtsgebied kan
plaatsvinden. Daarom is in dit onderzoek ook op de in Nederland voorgeschreven
hoogte van 5,0 m gemeten.
49

CPX
Met de Close-Proximity (CPX) methode volgens ISO/CD 11819-2 wordt het
geluidsniveau dichtbij de band gemeten met twee microfoons. Hierdoor wordt alleen
het rolgeluid gemeten. Tegelijkertijd wordt de voertuigsnelheid gemeten. De
standaardbanden en de microfoons zijn in een trailer gemonteerd. Als
microfoonposities zijn de inner posities genomen conform ISO/CD 11819-2. Tevens is
er gemeten op de outer posities.
50

Remvertraging
De remvertraging wordt gemeten door middel van een remproef met een aangepaste
BMW bij 80 km/h.
Stroefheid
De stroefheid van een wegvak wordt gemeten met een stroefheidwagen bij 86% slip
(nat 50 km/h). De proef is omschreven in artikel 31.22.02, proef 150 van de
Standaard RAW Bepalingen 2000.
51

Waterdoorlatendheid
De waterdoorlatendheid wordt gemeten met het toestel van Becker. Het toestel van
Becker meet de tijd gedurende welke een bepaalde waterkolom door het wegdek
afstroomt
52

Bijlage C: Relatie tussen SPB en CPX
Op veel locaties zijn geluidsmetingen uitgevoerd volgens de stationaire SPB methode
en de rijdende CPX methode. Daarmee is het mogelijk om een vergelijking te maken
tussen beide meetmethoden. In onderstaande figuren is de vergelijking gegeven voor
de diverse CPX trailers die de metingen hebben uitgevoerd. Een uitspraak over deze
metingen valt buiten de scope van deze rapportage.
Figuur C.1: Relatie SPB – CPX voor de ROEMER (DWW)
SPB Index [dB(A)]
81
80
79
78
77
76
75
74
73
DGD ZOAB+ ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
88 90 92 94 96 98 100
CPX Index [dB(A)]
Figuur C.2: Relatie SPB – CPX voor trailer 2 van M+P
SPB Index [dB(A)]
81
80
79
78
77
76
75
74
73
DGD ZOAB+ ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
88 90 92 94 96 98 100
CPX Index [dB(A)]
53

Figuur C.3: Relatie SPB – CPX voor trailer 3 van M+P
54
SPB Index [dB(A)]
81
80
79
78
77
76
75
74
73
DGD ZOAB+ ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
88 90 92 94 96 98 100
CPX Index [dB(A)]
Figuur C.4: Relatie SPB – CPX voor de trailer van DGMR
SPB Index [dB(A)]
81
80
79
78
77
76
75
74
73
DGD ZOAB+ ZOAB-TL 2/6 ZOAB-TL 4/8
88 90 92 94 96 98 100
CPX Index [dB(A)]

Bijlage D: Post-IPG monitoringsbehoefte
55

Overzicht van benodigde post-IPG monitoring, die niet opgenomen is binnen reguliere RWS/MJPV-monitoring.
(Rood is uit te voeren metingen, grijs is geen meting/meting is niet mogelijk)
56
aantal
baan strook
locatie type wegdek vakken
meting SPB SPB CPX
km van km tot punt
Tweelaags ZOAB 8 HR L 2 R- L 104,341 104,060 104,201
104,060 103,680 103,802
103,680 103,300 103,505
A15 Leerdam (ZEBRA)
103,300
102,920
102,920
102,540
103,050
102,641
102,540 102,160 102,415
102,160 101,780 101,953
101,780 101,400 101,744
A15 Leerdam II
A12 Rheden
Verbetering BAM HR L 2 R- L 105,340 105,010
Aanvangs H2 105,010 104,680
Stroefheid R1 104,680 104,341
DV HR L 1 R- L 105,340 105,010
H1 105,010 104,680
R2 104,680 104,341
Verbetervak A1 HR R 2 R- R 130,000 130,350
Verbetervak A2 130,350 130,640
Verbetervak A3 130,800 131,100
Verbetervak A4 131,100 131,400
Verbetervak A5 131,400 131,700
Verbetervak B1 131,947 132,615
Verbetervak B4 133,400 133,870
Visuele
Inspectie
4x per jaar

Verbetervak C1
Verbetervak C2
Verbetervak C3
Verbetervak C4
Verbetervak C5
vluchts HR L
trook
vluchts
trook
vluchts
trook
vluchts
trook
vluchts
trook
1 V- L
133,870 133,687
133,687 133,390
133,390 133,075
133,075 132,770
132,472 132,163
Verbetervak D1 2 R- L 132,163 131,608
Verbetervak D2 131,608 131,300
Verbetervak D3 131,300 131,000
Verbetervak D4 131,000 130,788
Verbetervak D5 130,640 130,340
Verbetervak E1 133,870 133,570
Verbetervak E2 133,570 133,270
N9 Alkmaar ZSA 1 HR L 2 R- L 78,650 78,250 78,625
A12 Velperbroekplein Tweelaags ZOAB 1 Binnen-
A59 Fijnaart (ZEBRA)
ring
0,000 0,940
Tweelaags ZOAB 8 HR L 2 R- L 64,988 64,588 64,650
64,588 64,188 64,379
64,188 63,788 63,890
63,788 63,388 63,596
63,388 62,988 63,160
62,988 62,588 62,780
59,000 58,600 58,825
4x per jaar
57

A28 Staphorst (ZEBRA)
A30 Ede (ZEBRA)
58
58,600 58,200 58,475
Tweelaags ZOAB 8 HR L 2 R- L 110,210 109,860 110,048
109,860 109,450 109,595
109,450 109,020 109,232
109,020 108,620 108,823
108,620 108,215 108,414
108,215 107,810 107,995
107,810 107,410 107,610
107,410 107,010 107,235
Tweelaags ZOAB 8 HR R 2 R- R 11,263 11,646 11,530
11,646 12,066 11,740
12,066 12,479 12,128
12,479 12,882 12,500
12,882 13,282 13,178
13,282 13,700 13,375
13,700 14,116
14,116 14,476 14,352
A27 Hilversum Tweelaags ZOAB 1 HR R 2 R- R 94,600 95,530 95,050
A7 Bennemeer
Microville 12 HR R 2 R- R 39,200 39,310 39,260
39,310 39,410 39,370
39,410 39,510 39,455
39,510 39,610 39,554
39,610 39,710 39,633
39,710 39,810 39,767
39,810 39,910 39,825
39,910 40,010 39,938
40,010 40,110 40,065
4x per jaar
4x per jaar

A2 Waardenburg
A2 Echt
A50 Veghel
A50 Nistelrode
40,110 40,210 40,155
40,210 40,310 40,260
40,310 40,410 40,355
Tweelaags ZOAB 2 VW b 1 I- R 93,400 93,700
ZOAB 1 V- R 93,400 93,700
ZOAB 5 HR R 2 R- R 225,500 225,797 225,674
ZOAB+ 225,807 226,098 225,890
ZOAB+ 226,108 226,492 226,343
ZOAB+ 226,502 226,740 226,655
ZOAB+ 226,750 227,057 226,898
Tweelaags ZOAB Ehv 5 HR R 2 R- R 102,000 102,400 102,100
Ehv HR L 2 R- L 102,400 102,000 102,182
Ehv HR R 2 R- R 106,900 108,700 107,100
DB HR L 2 R- L 119,700 119,300 119,650
DB HR R 2 R- R 121,600 122,000 121,643
Tweelaags ZOAB 2 HR R 2 R- R 129,600 131,400 129,734
(Paalgraven) HR L 2 R- L 130,800 129,600
A4 Delft
Tweelaags ZOAB 2 HR R 2 R- R 53,000 55,700 55,385
HR L 2 R- L 55,700 52,500 55,325
HR R 3 R- R 2,300 4,000 3,555
A8 Zaandam Tweelaags ZOAB 2 HR L 4 R- L 4,700 4,100 4,636
A10 Amsterdam
A50 Ravenstein
Tweelaags ZOAB 4 HR R 3 R- R 21,700 26,500
26,500 26,769
HR L 3 R- L 26,769 26,500
26,500 21,700
Stil transport 2 HR L 2 R- L 139,230 138,930 139,087
138,930 138,840 138,881
59

A12 Ede
A31 Franeker
N60 Kloosterzande
A8 Zaandam
60
Tweelaags ZOAB 6 HR R 2 R- R 107,300 107,500
proef langslas 107,500 107,700
107,700 107,900
107,900 108,100
108,100 108,300
108,300 108,500
Konwé Stil 2 HR L 2 R- L 30,950 27,600 29,363
27,600 24,250 26,402
nieuwe serie 9 HR L
proefvakken 2007
proefvakken 6 HR L 1+2 R- L 4,100 3,700
levensduur- 3,700 3,300
verlenging 3,300 2,910
3+4 R- L 4,100 3,700
3,700 3,300
3,300 2,910
A58 Oirschot DGD 1 HR L 2 R- L 22,900 21,900 22,417
A35 Hengelo Rollpave 1 HR R 2 R- R 59,100 59,600 59,289
A12 Utrecht Modieslab 1 VW x 1+2 R- R 57,760 57,860 57,800

A31 Dronrijp DGD 1 HR R 2 R- R 27,600 28,600 28,020
A58 Rilland DGD 1 HR R 2 R- R 127,200 128,200 127,080
A6 Emmeloord
A200 Haarlem
A1 Apeldoorn
A37 Nieuw Amsterdam
A18 Doetinchem
LEGENDA
DGD 6 HR R 2 R- R 103,200 104,200 103,664
104,200 105,200 105,054
105,200 106,200 105,710
106,200 107,200 106,558
107,200 108,200 107,445
ZOAB 108,200 108,380 108,310
DGD 1 HR L 2 R- L 11,022 10,400 10,82
10,400 7,460 8,905
HR L 2 R- L 93,200 93,000 93,115
93,000 90,400 91,850
Rollpave 2 HR L 28,100 27,760 27,937
HR R 24,900 25,300
DGD 3 HR L 2 R- L 200,875 199,600
DGD 199,600 198,400
ZOAB 198,400 197,400
uit te voeren
gepland
geen meting gepland
uitgevoerd
61