Oostenrijk en zijn buurlanden - Jeka

Oostenrijk en zijn buurlanden.
Zoek in je atlas de buurlanden van Oostenrijk.
Vul de naam van de buurlanden op de juiste plaats in.
Liechtenstein
Zwitserland
Duitsland
Italië
Teken hier de vlag van Oostenrijk.
Tsjechië
Slovenië
Slovakije
Hongarije
A.IX.1

BELGIË EN OOSTENRIJK: BEIDEN ZIJN FEDERALE
STATEN
1. "België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen
en de gewesten".
De eerste minister van deze federale regering is (oktober ’08 ) Yves Leterme
Vul het schema verder aan.
Federale staat
Gewesten Gemeenschappen
Vlaams Gewest A Vlaamse Gemeenschap
Waals Gewest B Franse Gemeenschap
Brussels Hoofdstedelijk
Gewest
C Duitstalige Gemeenschap
De minister-president van Vlaanderen is (oktober ’08) Kris Peeters
Het land is verder nog verdeeld in 10 provincies en 589 gemeenten.
1 A 3
2 B
C
A.IX.2

2. Oostenrijk . . . federale staat met 9 Bundesländer( deelstaten)
Taak 1
Maak gebruik van het powerpoint bestand. Druk de dia’s af op A4 en vergroot bij
het kopiëren naar A3.
Taak 3
Vind je nu ook de hoofdplaats van elke deelstraat terug?
Geef de naam van de deelstaat en zijn hoofdplaats dezelfde kleur.
Voralberg Wien
Tirol St. Pölten
Salzburg Innsbruck
Kärnten Graz
Oberösterreich Linz
Steiermark Klagenfurt
Niederösterreich Bregenz
Burgerland Eisenstadt
Wien Salzburg
A.IX.3

Dalen en stijgen in België.
Taak 1:
Zoek in je atlas op de reliëfkaart van België de hoogte van de aangeduide
plaatsen.
naam hoogte
Kemmelberg 156 m
Kluisberg 141 m
Baraque Michel 675 m
Botrange 694 m
Baraque Fraiture 652 m
A.IX.4

Taak 2: Kijken naar het reliëf in België.
1. Vlakte
rechte horizonlijn / weinig of geen helling / weinig hoogteverschil/ hoogte van
0- 50 m / rivier weinig of niet ingesneden
2. Plateau:
A.IX.5

Rechte horizonlijn/ vrij steile helling / groot hoogteverschil / hoogte van 50 –
200m / rivier diep ingesneden
Reliëf Oostenrijk : Aan de slag met de kaart!
Taak 1: Zet de naam van de vier geografische gebieden in de pijlen.
Taak 2: Trek een blauwe pijl naar de Neusiedler See.
Taak 3: Zoek in je atlas of op de computer de ligging op van de Grossglockner en
situeer hem op de kaart met een . Schrijf er ook de hoogte bij.
Taak 4: Zoek in je atlas of op de computer de ligging van de hoofdstad en situeer
haar op de kaart met een . Schrijf er de letter W bij.
A.IX.6

De meest voorkomende reliëfvorm van Oostenrijk is natuurlijk een gebergte.
Taak 1 : Kleur op de tekening:
- de horizonlijn: rood
- de helling: bruin
- de rivier: blauw
Bespreek de kenmerken van de reliëfvorm.
Horizonlijn Afgerond of getand
Hellingsvlakken: Zeer steil
Hoogteverschillen met omgeving Zeer groot – hoogte meer dan 700 m
Rivierinsnijding Zeer diep
A.IX.7

Taak 2: Zet het cijfer op de juiste plaats op de tekening.
1 = de rivier 3= de helling
2= het dal 4= de bergtop
A.IX.8

Berg en dal
1. Bergen groeien . . .
Zelf aan de slag!
Deze proefjes kan je beslist in je sneeuwklashuis eens uitproberen.
Proef 1: beresterk ijs!
Dit heb je nodig:
een stevig kommetje plastic
een bordje
een kei
de diepvrieskist (licht wel eerst de kookouders in!)
Vul het kommetje helemaal met water. Zet er als deksel het bord op en leg
hierop de kei.
Stop de kom in de diepvrieskist.
Wat denk je dat er zal gebeuren?
____________________________________________________________
Kijk de volgende dag wat er gebeurd is:
Het water is ijs geworden, en het heeft het gewicht omhooggeduwd.
Proef 2 : Water en vorst!
Dit heb je nodig:
boetseerklei
plastic huishoudfolie
water
A.IX.9

Neem boetseerklei en maak die goed nat. Rol er twee ballen van en wikkel ze in
huishoudfolie. Stop er eentje in de diepvrieskist, de andere laat je in het
leslokaal liggen.
Haal de bevroren bal er na een halve dag weer uit. Vergelijk de twee ballen. In
welke bal zitten de meeste barstjes?
Ik denk:
_________________________________________________________
Ik stel vast: in de bal die in de diepvrieskist ligt
Maak beide ballen opnieuw wat nat. Stop de bevroren bal weer in de vriezer.
Herhaal dat enkele keren.
Wat denk je dat er gebeurt?
________________________________________
Wat stel je vast?
De kleibal uit de diepvrieskist is gebarsten in stukjes
Dit weet ik nu:
In de winter stuift sneeuw tussen de rotsspleten en als het warmer wordt
sijpelt er regenwater of smeltwater in. Als het vriest, bevriest ook het water in
de rotsen. Overdag stijgt de temperatuur soms tot boven het vriespunt. Het ijs
smelt, maar vriest ’s nachts weer vast. Duizenden keren opnieuw tot
de rotsen stukbarsten.
Dit noemen we splijtvorst.
A.IX.10

3. Raadsel
A.IX.11

Oostenrijks puzzelplezier.
Vind je alle Bundesländer en hun hoofdstad terug.
Kleur Bundesland en hoofdstad in dezelfde kleur.
A C L H F G B J X L F K S V A T V P
J M L E N V Z Q W U N C F R D B M H
Y K R A M R E I E T S U V H M G W Z
I S G U W N X L B B N R T G G H I N
V N W O H Y I F K G B B L I R T E E
T G J E R B G T W I Y S I A R A N G
A B U R G E N L A N D N N H K O Z E
U M P L J E W B D C R N R S B N L R
O B E R O S T E R R E I C H T E V B
J A S H W M J G R U B Z L A S G E E
O L I N Z P E E I S E N S T A D T I
Q C N I E D E R O S T E R R E I C H
E C E G A L B P Q F F T F U O X G V
H L R X P T R U F N E G A L K T P G
Y N O B I T Z E N E T N R A K Y O X
O J N E T L O P T S Z O L K C E J O
W I E N L M C S A L Z B U R G E U K
S E O W W V O R A L B E R G N V B E
Nog meer puzzelplezier
A.IX.12

De Lech: heer en meester in het Lechtal
Vul deze fiche van de Lech in.
Lengte 264 km
Bron : Bundesland: Vorarlberg
bron
Dorp:
Hoogte van de
uit 2 beekjes:
Monding: Plaats
Rivier
Stroomt door de
landen:
Even rekenen!
Lech am Arlberg
1874 m
de Formarinbach
de Spullerbach
Donauwörth
Donau
Oostenrijk- Duitsland
a) Hoe groot is het hoogteverschil van de Lech van haar oorsprong tot in je
sneeuwklasdorp?
b) Hoe groot is dan het gemiddelde hoogteverschil in m per km?
Deze gegevens heb je zeker nodig:
* hoogte van de bron: 1874 m
* hoogte van je dorpje: (Stanzach: 939 m)
* de afstand tussen de bron en Stanzach bedraagt ongeveer 45 km.
A.IX.13

Stappen en formules (gegevens Stanzach)
a) 1874 m – 939 m = 935 m
b) 935 : 45 = 20.77
Antwoord:
a) Het hoogteverschil van de Lech van haar oorsprong tot in je sneeuwklasdorp
bedraagt ongeveer: 935 meter
b) Het gemiddelde hoogteverschil bedraagt ongeveer 21 meter/km.
En nu op stap in je sneeuwklasdorp!
Trek met je klas naar de Lech en naar een zijrivier van de Lech,als er één in je
dorp stroomt. Kan je na de tocht deze vragen beantwoorden?
Welke rivier heeft het grootste verval? De Lech / de zijrivier.
Waaraan kan je dat duidelijk zien? Water stroomt sneller
Aan de rivier vind je drie soorten puin:
1 Scherpe stenen of splijtstenen ontstaan door splijtvorst of lawines.
2. Rolkeien die door het stromende water glad geschuurd zijn.
3. Gruis , kleine verpulverde steentjes.
We zien dat waar het water sterk stroomt, de rivier de zachte oevers hebben
uitgeschuurd. Zo ontstaan er bochten in de rivier.
In elke bocht heb je een oever waar de kracht van het water heel groot is, dit is
de stootoever .
Aan de overliggende oever stroomt het water minder snel, dit is de stille oever.
Aan welke oever is het water het diepst? Aan de stootoever.
Overtrek op de foto van de Lech de stootoever met blauw, de stille oever met
groen.
A.IX.14

A.IX.15

Koud, warm, regen of sneeuw ? Het klimaat in Oostenrijk
en België.
We vergelijken enkele klimatogrammen uit België en Oostenrijk.
Vul de roosters in met behulp van de klimatogrammen
Brussel (Ukkel) Botrange Wenen Zugspitze
koudste maand januari/december januari januari januari
warmste maand augustus juli juli augustus
natste maand juli/augustus december juli juli
droogste maand februari april januari oktober/november
gemiddelde
Jaartemperatuur
9,9°C 5,7)°C 9,8°C 4.7°C
totale
jaarneerslag
836 mm 1 366 mm 660 mm 1 950 mm
Bepaal het klimaat. Gebruik de determineertabel voor klimaten.
Brussel heeft een koel gematigd klimaat
De Botrange heeft een koel gematigd klimaat
Wenen heeft een koel gematigd klimaat
De Zugspitze heeft een koud klimaat
A.IX.16

Geraadpleegde bronnen:
België : een federale staat:
* www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_staat/kaart/
Oostenrijk : een federale staat:
Kaart- puzzelkaartjes : Prof. Gert Verstraeten - KULeuven
Dalen en stijgen in België:
* kaart, schematische voorstellingen en info uit Ankers 6 - uitgeverij Van In
Dalen en stijgen in Oostenrijk:
* kaart en info : www.unet.univie.ac.at
* schematische voorstelling:- Ankers 6 – uitgeverij Van In
- Wereldvisie 2 – uitgeverij Pelckmans
Berg en dal:
1. Bergen groeien: * zonneland kerstboek 2005 – uitgeverij Averbode
2. Dalvorming: * museumkennis.nl
* www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060209_gletsjerdalen01
De Lech:
* Wikipedia (Duitse versie)
Het klimaat in Oostenrijk en België:
* klimatogrammen: Ankers 5 – uitgeverij Van In
A.IX.17