Trends en ontwikkelingen

Zo is ook de kwantiteit en kwaliteit van Nederlandse horecamedewerkers goed
te noemen. Deze goede kwaliteiten kenmerken zich doordat het niveau van
technische en sociale skills aansluit, bij wat van medewerkers op uitvoerend
en middenmanagementniveau wordt verwacht. Hierbij geldt dat horecamedewerkers
hebben leren omgaan met hogere eisen en steeds sneller wisselende
gastwensen. Om aan deze gastwensen tegemoet te kunnen komen, heeft de
arbeidsmarkt tussen 2005 en 2015 veel input van de overheid verkregen om
opleidingen te verbeteren.
Het overheidsapparaat heeft zich gerealiseerd dat de afstand met het electoraat
te groot werd en heeft dientengevolge haar rol aangepast naar een meer
kaderscheppende en faciliterende instelling. Dit uit zich onder andere in
een liberalisering van regelgeving (het tegengaan van strijdige regelgeving),
fiscale voordelen en flexibilisering van pensioenvoorzieningen. Horecabrancheorganisaties
hebben dezelfde problematiek niet constructief ondervangen:
zij zijn in de ogen van de branche onvoldoende kaderscheppend gebleken
en hebben daarmee hun bestaanrecht verloren. Tenslotte zijn algemeen
verbindende cao’s afgeschaft en spelen traditioneel georiënteerde vakbonden
nauwelijks nog een rol van betekenis.
Dit laatste is ook het gevolg van een oplopende druk van toetreders van buiten
de horecabranche (aangrenzende sectoren zoals producenten en meubelboulevards).
Zonder structureel ingrijpen van de horecasector hadden deze partijen
anders hun gekwalificeerde personeel in de markt geschoven. De input van
de overheid is deels naar traditionele opleidingen gegaan, maar ook nieuwe
partijen hebben specifieke (particuliere) beroepsopleidingen in de markt gezet.
Dit ging gepaard met een steeds grotere toename van praktijkervaringen en
het afnemen van allerhande attitudeproblemen onder horecamedewerkers.
De houding verbeterde vooral vanwege het feit dat men meer werd aangesproken
op eigen competenties (bijvoorbeeld handigheid met nieuwe media)
en minder op competenties gebaseerd op gestandaardiseerde curricula welke
matig door overbezette docenten werden aangeboden.
Daardoor voelden de studenten zich eigenaar van hun eigen ontwikkeling.
Curricula van het horecaonderwijs zijn hier geleidelijk op afgestemd door
middel van differentiatie binnen opleidingen (nieuwe vakken zijn Psychologie,
New Media en Chinees) en de versterking van algemene horecacompetenties.
Tenslotte is de selectie aan de poort veranderd van karakter waarbij men nu
serieuzer selecteert op basis van motivatie en attitude. Uiteindelijk zijn horeca-
medewerkers en gasten zich beter met elkaar gaan verhouden nu ze elkaars
rollen beter zijn gaan begrijpen.
Deze ontwikkelingen hebben meerdere gevolgen gehad voor de positie van
horecamedewerkers en indirect het imago van de branche. Mbo’ers hebben zich
in de horecabranche opnieuw een respectabele plaats verworven door opener
te staan voor soft (sociale- en communicatieve) skills. Daarnaast hebben ze
zich verder bekwaamd in vernieuwende bereidingstechnieken.
Een bijeffect is dat vele allochtonen op deze manier in de horeca zijn gestroomd,
waardoor de horeca zijn naam als opleidingscentrum van Nederland
wederom heeft waargemaakt. De uitstroom van hbo’ers is tot stilstand gebracht.
Zij vormen nu een belangrijk onderdeel van het middenmanagement, samen
met ervaren medewerkers die zijn opgeklommen door middel van aanvullende
opleidingen en andere investeringen die door de ondernemers werden verricht.
Ondernemers kunnen beter en gerichter investeren doordat ze door effectieve
(nieuwe) media-inzet en specifieke virtuele communities snel op de hoogte zijn
van geschikte opleidingsmogelijkheden. Het onderwijs heeft zich bovendien
geprofileerd als realtime en ad-hockennisleverancier voor het bedrijfsleven,
onder andere door middel van online databanken en minicursussen.
“Senioren worden gek achter de geraniums en de
horeca is dan bij uitstek een manier om weer onder
de mensen te komen. Daarvoor willen ze geen hoge
vergoedingen, alleen al het sociale aspect en het
bezig zijn is voor hen voldoende bevredigend.”
Adjiedj Bakas | Trendwatcher
14 S C E N A R I O 1 Your new private paradise
15