Nummer 1 - de Vereniging Nederland-Finland

een soortgelijk verdrag met de Russen. De Russen deden echter niets toen de Duitsers
in mei 1918 landden bij Helsinki en Helsinki veroverden.
Voor Haavikko was Mannerheim de enige die oog had voor de internationale verhoudingen.
Hij versloeg de Roden, maar was zeker niet pro--Duits. Hij was er tegen dat Duitse
troepen landden in Helsinki.
Svinhufvud en Paasikivi hadden na de burgeroorlog voorgesteld om van Finland maar
een koninkrijk te maken. Er werd een aspirant--koning gevonden in de familiekring van
de Duitse keizer. Door het voor de Finse regering onverwachte verlies van Duitsland in
november 1918 heeft die koning nooit Finse bodem betreden.
Mannerheim gokte niet op de Duitsers. In november 1918 reisde hij naar Londen en
Parijs om daar, tegen de wil van de Finse regering van Paasikivi, te pleiten voor de Finse
zaak. Hij kweekte daarbij zoveel goodwill voor het jonge Finland, dat de toenadering tot
Duitsland werd vergeven. Na het verlies van Duitsland werd Mannerheim tijdelijk staatshoofd
tot de verkiezingen van 1919. Nadat in 1919 St˚ahlberg president was geworden
verliet Mannerheim het land en vestigde zich voor een poosje in Zweden.
Mannerheim was anti-Bolsjewiek. Er zijn volgens Haavikko zelfs aanwijzingen dat hij
overwogen heeft de Witten in Rusland te gaan helpen. Over zijn mening over een groot--
Finland met Oost Karelië, dat altijd al Russisch was geweest, is geen zekerheid. Zeker
is wel dat volgens Haavikko, Mannerheim de belangrijkste persoon is geweest voor de
vestiging van de Finse staat in de periode na de Burgeroorlog. Maar Paasikivi en Svinhufvud
hebben volgens hem zeker niet altijd in het belang van Finland geopereerd. En
ze zijn zeker niet vanaf het begin voor een onafhankelijke Finse staat geweest. Volgens
Haavikko is het ontstaan van Finland voor een groot deel toeval geweest. Het toeval
dat Mannerheim de Roden versloeg en ook in staat was om in te zien dat de band
met Duitsland in 1918 gevaarlijk kon worden en dat er banden met zowel Frankrijk als
Engeland aangegaan moesten worden om de zelfstandigheid van Finland te verzekeren.
Maar dat is napraten, zegt Haavikko. Degene die wint heeft uiteindelijk altijd gelijk. In
het motto bij zijn boek geeft hij dat al aan op zijn eigen wat ondoorzichtige manier:
Dit is een beschrijving van twee decennia
waarin het doel de middelen heiligde.
Als een volk met terreur begint, wordt het
een tiran die het recht heeft, onzichtbaar en
anoniem, mensen of de tegenstanders, te
gronde te richten en te vermoorden De terreur
geeft het individu de mogelijkheid om op het
gebied van het kwade net zo uit te groeien als
regimes. Terreur is altijd gerechtvaardigd. Het
gelijk staat altijd aan deze kant van de trekker
De waarheid is de dochter van de tijd.
Het aardige van het boek van Haavikko vind ik dat het de geschiedenis van het onafhankelijk
worden van Finland ontdoet van zijn romantische tintje en in een bredere context
plaatst. Rebellen die winnen worden achteraf gerechtvaardigd, waardoor het oude regime
per definitie ongelijk had.
– 22 –
Gerard Rijerse